UNG THƯ TIÊU HÓA TS. BS.

PHẠM

HÙNG CƯỜNG

UNG THÖ ÑÖÔØNG TIEÂU HOAÙ (TPHCM, 2008-2012)

Vò trí Xuaát ñoä chuaån Thöù töï Ñaïi-tröïc traøng

14,7 2 Gan 12,7 4 Daï daøy 6,6 7 Thöïc quaûn 2,1 12
Tuïy 1,4 18 Ñöôøng maät 1,0 20 UNG THÖ PHOÅI
17,2 1
UNG THÖ ÑÖÔØNG TIEÂU HOAÙ (Hoa Kyø, 1994)
Vò trí Xuaát ñoä ca môùi (%) Thöïc quaûn 5 Daï
daøy 11 Ruoät non 1 Ñaïi traøng 46 Tröïc traøng
18 Gan vaø ñöôøng maät 7 Tuïy 12
DAØN BAØI

Beänh söû töï nhieân

Vai troø cuaû caùc vuõ khí
ñieàu trò Phoøng ngöøa vaø
phaùt hieän sôùm
UNG THÖ THÖÏC QUAÛN
 Beänh söû töï nhieân : Böôùu thöôøng lan roäng
noâng ngay döôùi lôùp nieâm maïc nhieàu cm leân
treân vaø xuoáng döôùi theo chieàu doïc thöïc quaûn,
coù theå coù nhöõng
vuøng khoâng thaáy böôùu giöaõ caùc oå böôùu.
Xaâm laán nhanh caùc cô quan laân caän (khoâng
coù thanh maïc). 50% ca khi chaån ñoaùn : N+vaø
M+.
Vai troø cuaû caùc vuõ khí ñieàu trò : Phaãu (2/3
döôùi), Xaï (1/3 treân), Xaï+Hoaù.
Phoøng ngöøa vaø phaùt hieän sôùm : Noäi soi.
Nuoát khoù
 Caùc ñöôøng moå caét thöïc quaûn
Phòng ngừa • Bậc II (secondary prevention)
• Bậc I (Primary prevention) Ngăn các sang thương dị sản,
Ngăn tế bào bình thường không tăng sản không phát triển thành
phát triển thành ung thư ung thư
Phát hiện sớm
UNG THÖ DAÏ DAØY
Beänh söû töï nhieân : Tieán trieån theo kieåu xaâm
laán lieân tuïc, ñoâi khi ñeán möùc toái ña laø daïng
linitis plastica. Xaâm laán caùc cô quan laân caän
vaø coù theå gieo raéc trong xoang phuùc maïc. Di
căn hạch càng nhiều khi bướu xâm nhiễm càng sâu.
Di caên xa ñeán gan, haïch treân ñoøn traùi.
Vai troø cuaû caùc vuõ khí ñieàu trò : Phaãu thuaät
laø chuû yeáu, nhaèm ñieàu trò taän goác vaø ñieàu
trò trieäu chöùng. Hóa trị hỗ trợ sau mổ khi T ≥2
hoặc N ≥1. Phoøng ngöøa vaø phaùt hieän sôùm :
Noäi soi.
Roái loaïn tieâu hoaù
 Caùc thì moå caét daï daøy
UNG THÖ ÑAÏI-TRÖÏC TRAØNG
Beänh söû töï nhieân : Ung thö ñaïi traøng lan traøn
trong thaønh ruoät, khaép chu vi cuaû loøng ruoät,
tieáp theo laø xaâm laán caùc cô quan laân caän; di
caên haïch caïnh ñaïi traøng, di caên gan. Ung thö
tröïc traøng coù theå cho di caên haïch beïn, chaäu;
di caên xa ñeán phoåi, gan.
Vai troø cuaû caùc vuõ khí ñieàu trò : Phaãu laø chuû
yeáu. Hoaù trò hoã trôï coù giaù trò ñoái vôùi ung
thö ñaïi traøng gñ III. Xaï+hoaù trò hoã trôï coù
giaù trò ñoái vôùi ung thö tröïc traøng gñ II vaø
III.
Phoøng ngöøa vaø phaùt hieän sôùm : Noäi soi, caét
poâlíp.
Tieâu chaûy
Taùo boùn
Tieâu ra maùu
 Ung thö ñaïi traøng
MÖÙC ÑOÄ CAÉT ÑAÏI TRAØNG
 Dieän caét (-), 5 cm.

Döïa treân maïch

maùu nuoâi ñaïi
traøng.
CAÉT ÑAÏI TRAØNG
 Ung thö ñaïi traøng
MÖÙC ÑOÄ NAÏO HAÏCH
Naïo haïch môû roäng
= ñaùnh giaù chính
xaùc giai ñoaïn beänh
+ taêng thôøi gian
soáng theâm.

≥ 12 haïch lymphoâ.
Ung thö tröïc traøng
CAÉT
TRÖÔÙC
THAÁP
 Ung thö tröïc traøng
CAÉT TRÖÔÙC THAÁP
 Keát quaû taùi phaùt vaø
soáng theâm töông
ñöông phaãu thuaät
Miles.

Khoâng caàn laøm

haäu moân nhaân taïo
thöôøng quy.
Ung thö tröïc traøng
PHAÃU THUAÄT MILES
Vaãn coù vai troø ( ñeán
50%).

Thöôøng coù tieân

löôïng xaáu.
Sự phát triển
của UTĐTT
Sự phát triển của UTĐTT
 → Phát hiện sớm và cắt pôlyp giúp
phòng ngừa UTĐTT.
UNG THÖ RUOÄT NON
Raát ít gaëp. Loaïi giaûi phaãu beänh thöôøng gaëp :
sarcoâm cô trôn, carcinoâm tuyeán.
Beänh söû töï nhieân : Lan traøn trong thaønh ruoät,
khaép chu vi cuaû loøng ruoät, tieáp theo laø xaâm
laán caùc cô quan laân caän. Ít di caên haïch,
thöôøng gieo raéc trong oå buïng, di caên xa ñeán
phoåi.
Vai troø cuaû caùc vuõ khí ñieàu trò : Phaãu thuaät
laø chuû yeáu, nhaèm ñieàu trò taän goác vaø ñieàu
trò trieäu chöùng. Phoøng ngöøa vaø phaùt hieän
sôùm : Khoâng theå.
UNG THÖ TUÏY
• Bệnh sử tự nhiên : Thường gặp ở đầu tụy, xâm
nhiễm sớm các mô kế cận (ống mật, tụy) và
các mạch máu lớn (tm cửa, đtm mạc treo tràng
 trên), Các bướu thân đuôi tụy thường xâm lấn
các mô sau phúc mạc và đám rối thần kinh
tạng. Di căn hạch sớm, thường di căn gan và
gieo rắc phúc mạc
• Vai trò cuả các vũ khí điều trị : Phẫu thuật là
chủ yếu, nhằm điều trị tận gốc và điều trị triệu
chứng.
• Phòng ngừa và phát hiện sớm : Không thể.
PHAÃU THUAÄT WHIPPLE
 UNG THÖ GAN
Beänh söû töï nhieân: Thöôøng xuaát hieän döôùi
daïng moät khoái u ñôn ñoäc hoaëc moät toån
thöông lôùn coùnhieàu haït baøng heä vaây quanh,
treân moät neàn xô gan. Lan tràn theo tĩnh mạch cửa
thường xảy ra nhất. • Gây di căn trong gan.
• Gây thuyên tắc các nhánh tĩnh mạch cửa Vai troø
cuaû caùc vuõ khí ñieàu trò: Phaãu thuaät caét gan,
gheùp gan. Caùc phöông phaùp khaùc coù giaù trò
ñieàu trò trieäu chöùng: thuyên tắc mạch, RFA,
MWA, ... Phoøng ngöøa vaø phaùt hieän sôùm: Chích
ngöøa HBV. Tieàn caên nhieãm virus gan, sieâu aâm,
AFP.
Caùc haï phaân thuøy gan
Caét thuøy traùi gan
Caét gan traùi
Caét gan phaûi
 UNG THÖ DA
Hai loaïi giaûi phaãu beänh thöôøng gaëp :
carcinoâm teá baøo ñaùy, carcinoâm teá baøo
gai.
Beänh söû töï nhieân : Carcinoâm teá baøo ñaùy aên
lan raát chaäm caùc caáu truùc vaø moâ laân caän,
haàu nhö khoâng bao giôø cho di caên haïch vaø di
caên xa. Carcinoâm teá baøo gai dieãn tieán mau
hôn, di caên haïch khoaûng 10%, di caên xa hieám
gaëp vaø raát treã.
Vai troø cuaû caùc vuõ khí ñieàu trò : Phaãu thuaät laø
chuû yeáu. Xaï trò cuõng hieäu quaû nhö phaãu
thuaät. Phoøng ngöøa vaø phaùt hieän sôùm : Traùnh
phôi naéng quaù nhieàu maø khoâng baûo veä da.
UNG THÖ DÖÔNG VAÄT
Beänh söû töï nhieân : Böôùu nguyeân phaùt moïc ôû
qui ñaàu, khe da qui ñaàu; coù theå choài suøi che
laáp caû qui ñaàu hoaëc aên loeùt taøn phaù qui
ñaàu vaø nieäu ñaïo. Di caên haïch laø yeáu toá
quan troïng nhaát laøm cheát beänh nhaân. Di caên
xa chæ ôû giai ñoaïn raát treã.
Vai troø cuaû caùc vuõ khí ñieàu trò : Phaãu thuaät
laø chuû yeáu (Ñoaïn döông vaät ± Naïo haïch
beïn 2 beân). Xaï trò boå tuùc sau moå naïo haïch
beïn.
Phoøng ngöøa vaø phaùt hieän sôùm : Caét da qui
 ñaàu ôû ngöôøi bò heïp da qui ñaàu.
SARCOÂM PHAÀN MEÀM
Hieám gaëp. Phaùt sinh töø nhöõng moâ lieân keát
ngoaøi xöông vaø taïo neân moät nhoùm raát khoâng
ñoàng nhaát. Beänh söû töï nhieân : Böôùu nguyeân
phaùt coù khuynh höôùng xaâm nhieãm roäng theo
lôùp caân vaø cô vöôït quaù giôùi haïn sôø thaáy
ñöôïc cuûa böôùu. Di caên haïch thöôøng ít gaëp. Di
caên xa ñeán phoåi trong 50% böôùu grad moâ hoïc
cao.
Vai troø cuaû caùc vuõ khí ñieàu trò : Phaãu thuaät
caét roäng vaø xaï trò lieàu cao laø phöông phaùp
ñieàu trò choïn loïc. Hoaù trò vôùi Adriamycin,
 Ifosfamide.
Phoøng ngöøa vaø phaùt hieän sôùm : Caûnh giaùc.
SARCOÂM XÖÔNG
Böôùu aùc xöông nguyeân phaùt thöôøng gaëp nhaát
laø sarcoâm xöông (böôùu ñaïi baøo xöông,
sarcoâm suïn, sarcoâm Ewing).
Beänh söû töï nhieân : Sarcoâm xöông di caên xa
chuû yeáu ñeán phoåi, ña soá ñaõ coù di caên vi
theå vaøo luùc chaån ñoaùn.
Vai troø cuaû caùc vuõ khí ñieàu trò : Hoaù trò laø
vuõ khí ñieàu trò ñaàu tieân. Phaãu thuaät laø
böôùc ñieàu trò tieáp theo (baûo toàn chi hoaëc
ñoaïn chi)
Phoøng ngöøa vaø phaùt hieän sôùm : Khoâng theå.
UNG THÖ PHOÅI
Beänh söû töï nhieân : UTPTBN (20%) thöôøng ñaõ
coù traøn dòch maøng phoåi vaø di caên xa khi
khaùm. Carcinoâm teá baøo gai (25-30%) thöôøng
khu truù taïi choã vaø taïi vuøng, carcinoâm
tuyeán vaø carcinoâm teá baøo lôùn hay cho di
caên haïch vaø di caên xa. Di caên xa thöôøng
ñeán : naõo, tuûy xöông, thöôïng thaän, gan.
Vai troø cuaû caùc vuõ khí ñieàu trò : UTPKTBN,
phaãu thuaät laø chuû yeáu. UTPTBN, ña hoùa
trò laø phöông phaùp ñieàu trò choïn loïc
Phoøng ngöøa vaø phaùt hieän sôùm : Ngöng huùt
thuoác. X quang phoåi thaúng, ngöôøi coù tieàn
caên huùt thuoác.
Caét thöïc quaûn, noái stapler
Caét haàu-thanh-thöïc
 quaûn
Caùc nhoùm haïch cuûa daï daøy