REWOLUCJE: -większe możliwości pozyskania wysoko
1- epoka pary
James Watt maszyna parowa
2 – epoka elektryczności
Thomas Edison – żarówka
Ignacy Łukasiewicz – rafinacja ropy naftowej
Rufold Fiesl – silnik
3 – naukowo techniczna
Jack Kilby – model układu scalonego
4 – informacyjna
Steven Paul Jovs – twórca Ipoda i Iphone’a
LOKALIZACJA PRZEMYSŁU
przymusowa – zakład tam gdzie
występowanie surowca np. kopalnie, szyb
naftowy
związana – w pobliżu miejsca występowania
np. przemysł energetyczny
swobodna – niezależna od surowców
Baza surowcowa: hutnictwo, przemysł:
drzewno – papierniczy, mineralny, owocowo
– warzywny, cukrowniczy, rybny
Baza energetyczna: hutnictwo (alumnium,
miedzi)
Dostęp do wody: przemysł: włókienniczy,
chemiczny, spożywczy, papierniczy,
energetyka, hutnictwo
Rynek zbytu: przemysł: maszynowy, środków
transportu, spożywczy, chemiczny,
materiałow budowlanych
Siła robocza: przemysł włokienniczy i
elektromaszynowy( np. elektrotechniczny)
Zaplecze naukowo badawcze: przemysł:
elektrorechniczny, elektroniczny, chemii
organicznej, farmaceutycznej
Przemysł tradycyjny vs zaawan.
liczba pracowników: duża /niewielka
udział pracow. na stanowiskach
robotniczych: duży/niewielki
udział pracow. na stanowiskach
nierobotniczych: niewielki/duży
znaczenie kosztu siły roboczej: bardzo duże/
niewielkie
znaczenie odpowiedniego wykształcenia i
kompetencji: niewielkie/bardzo duże
preferowane miejsca lokalizacji: obszary
peryferyjne/ duże aglomeracja
PLUSY I MINUSY AGLOMERACJI
-niskie koszty inwestycji i prod.
-łatwiejszy dostęp do infrastruktury
technicznej i lepsze wykorzystanie
-wysoka kaloryczność gazu
kwalifikowanych prac. -mniejsze zanieczyszczenie środowiska
-bliskość przedsiebiorsttw usługowych
-bliśkość chłonnych rynków zbytu ZASTOSOWANIE:
-możliwość specjalizacji prod. węgiel kamienny: wytwarz. energ. cieplnej i
-większe mozliwości kooperacji z innymi elektryczn., koksu, smoły, niektórych leków i
zakładami barwników.
-ograniczenia z dostępem do odpowiednio węgiel brunatny: prod. ener. elektr., brykietu
dużych terenów przemysłowych opałowego czy składn. użyźniających glebe
-nadmiernie obciążenie infrastruktury ropa naft: wytwarzanie paliw, energii cieplnej i
-przeludnienie obszaru aglomeracji (brak elekt. przemysł chemiczny, składnik perfum,
mieszkań) lekarstw
-bardzo wysokie koszty zakupu/dzierżawy gaz ziemny: prod. ener. cieplnej i elektr, paliw,
ziemi pod inwestycje kauczuku, przemysł chemiczny (nawozy)
-zanieczysczenie środowiska uran: energettyka, produkcja głowic atomowych,
przemysł szklarski, katalizowanie nietkórych
ZASTOSOWANIE SUROWCÓW: reakcji chem.
ruda żelaza – wykorzystywana w
konstrukcjach różnego rodzaju STRUKTURA PROD. ENER. ELEKTR ZALEZY OD:
obiektów.np mostów, maszyn -rodzaj i wielkosc surowców energ. w danym kraju
ruda miedzi – przemysł energetyczny -możliwość importu surowcu energ.
(produkcja kabli ene i element. sprzętu -możliwość wykorzystania zasobów wodnych
elektronicz.) -zasoby finansowe i tachnolog.
boksyty - wytwarzanie puszek na -świadomość ekologiczna ludności i polityki eko.
napoje/opakowań spożywczych oraz -zobowiązania międzynarod. w zakresie
składnik pojazdów o lekkiej konstrukcji przestrzegania norm ochrony środowiska
np. samolot -poziom rozwoju społeczno-gosp.
ŹRÓDŁA ENERGI: TYPY ELEKTROWNI
a) odnawialne (niekowencjo.) energetyka konwencjon. energetyka alternatywna
energia: słoneczna, wiatruj, wód a) cieplne (termoeletkrownie)
lądowych, ruchu wody morskiej -konwencjonalne (paliwowe-spalanie kopalin)
(pływów), geometralna i biomasa -geotermiczne (geoelektrownie)
b) niedonawialne (kowencjonale) -maretermiczne
węgiel kamienny i brunatny, ropa, -paliwowe (spalanie biomasy i biogazu)
gaz ziemny, pierwiastki zalety: stosunkowo niskie koszty budowy i
promieniotw.torf, łupki i piaski produkcji energii
bitumiczne wady: niska sprawność energ., duże
PRZYCZYNY WZROSTU ROPY zanieczyszczenie środowiska i wód, duże
NAFTU/GAZU uzależnienie lokalizacji od miejsca
-wzrost kosztów wydobycia węgla kamiennego występowania węgla
w wysoko rozwiniętych krajach EU Zachodniej, wb) jądrowe (atomowe)
związku z wyczerpywaniem się złóż zaley: wysoka sprawność energet i niskie
-wprowadzenie coraz bardziej restrykcyjnych koszty produkcji, niewielka ingerencja w
norm w zakresie ochrony środowiska środowisko, niewielkie zużycie surowców
-mniejsza wartość kaloryczna, w porównaniu z wady: wysokie koszty budowy, duże
ropą naftową i gazem ziemnych zagrożenie dla ludzi i środowiska w wypadku
ograniczenie zapotrzebowania na surowce awarii, prolem natury ekonomicznej i ekolog.
energetyczne w przemyśle cięzkim na skutek
zmniejszenia jego roli w gosp. oraz
unowocześnienia proc. produkcyjncyh
- niskie koszty wydobycia i transportu gazociągami
c) wodne (hydroelektrownie) - - nie wszędzie dostępna RODZAJE OKRĘGÓW
-przepływowe - droga instalacja - okręgi surowcowe (związane z
-zbiornikowe eksplotacją złóż surowców) górnictwo,
-pływowe 2. elektrowne pływowe hutnictwo
-falowowodne (maremotoryczne) ff (WB, Szkocja, Francja, Japonia, Rosja) - ok. transportowe (dowóz surowców)
zalety: uzyskiwanie ,,czystej energii” -stosunkowo długi okres eksplotacji hutnictwo, maszynowy, petrochemiczny,
zmniejszenia ryzyka powodzi -nieuzależniona od czynników atmsf. chemiczny, spożywczy
wady: duże uzależnienie od warunków -nie wytwarzają gazów cieplarnianych - ok. wielkomiejskie ze względu na duże
naturaln. -niskie koszty działania zasoby siły roboczej np. przemysł
wysokie koszty budowy, ingerencja w -zasalanie ujść rzek oraz erozja brzegów środków transp. elektroniczny,
środowisko, zmniejszenie bioróżnorodności -utrudnianie wędrówek ryb w górę rzek odzieżowy, spożywczy i farmaceut.
środowiska -niewielka moc wytwarzana
d) wiatrowe (aeroelektrownie)
e) słoneczne 3.elektrownie maremotoryczne Resktrukturyzacja przemysłu – proces
-heliotermiczne (USA,Japonia,Hiszpania, Portugalia, obejmujący zmiany w strukt. gałęziowej
-helioelektryczne (fotowoltaiczne) Finlandia, Izrael) przemysłu oraz zmiany techn.,
własnościowe, organizac, wielkośc, i
PRZYCZYNY ROZWOJU ENERGETYKI 4. elektrownie wiatrowe przestrzenne. Wiążę się z tym:
ATOMOWEJ (Chiny, USA, Niemcy, Indie, Hiszpania, - redukcja zatrudnienia
-niższe koszty produkcji niż w elektr. WB, Kanada) - zmniejszenie udziału osób
konwencjon. -nie powodują skażenia środowiska obsługujących bezpośr. pproec produkcji
-niewystarczające krajowe zasoby surowców -niewyczerpalne źródło energii -wzrost zapotrzebowania pracowników
-brak konkurencji ze strony elektr odnawialn. -możliwość produkcji na teranch gdzie naukowo-badawczych (inżynierów)
-możliwość uniezależnienia się kraju od prąd sieciowy nie dociera - wymaga ogromnych kosztów (inwestyc)
importu surowców energ. -źródła hałasu
-rosnące zapotrzebowanie na energię elektr. -bardzo wysoki koszt budowy Park naukowy – kompleks laboratoriów,
-warunki naturalne niepsrzyjające budowie -zagrożenie dla ptactwa opracowywujących projekty, założony z
elektrowni odnawialnych -deformacja krajobrazu inicjat. wyższych uczelni np.Cambridge
-śladowa emisja zanieczyszczeń do atmosfory Park technologiczny – wydzielona strefa
(bezawaryjnej pracy) 5.słoneczna koncentracji przemysłly high-tech i
(Niemcy, Chiny, Japonia, Włochy, USA,) jednostek naukowo-badawczych np.
SKUTKI ROZWOJU ENERGETYKI ATOMOWEJ -ekologiczna, Stanford
-zwiększenie bezpieczeństwa energ. kraju -niewyczerpalne źródło energii Klaster – przestrzenna koncentracja
-uzyskiwanie tańczej energii elektr. -niski koszt ekspoltacji przedsięb. instytucji i org. oparte na
-ograniczenie stopnia zanieczyszcz. atmosf. -łatwe w utrzymaniu wspólnym kierunku rozwoju
-stymulowanie rozwoju dziedzin nauki i gosp. -duże koszty budowy instalacji (jednocześnie konkurują i kooperują w
-niewielka ingernecja w krajobraz -ogniwa są budowane ze szkodliwych pewnych działaniach) np. Dolina Lotnicza
-krótki okres użytkowania elektr (ok 40lat) subst. Technopolia – najwięszka forma
-wysokie koszty zabezp. i ochrony zakładu -zajmują dużą powierzchnie koncentracji przemysłu high-tech
-dodat. koszty związane ze szkoleniem kadr -zależne od zmienności promieniowania skupiająca parki technologiczne np.
-duże skażenie środow. w wypadku awarii Dolina Krzemowa USA
-opusczone miejscowości w wypadku awarii OBSZARY KONCENTRACJI PRZEMYSŁU:
- ośrodki przemysłowe – miejscowości,
ENERGETYKA ALTERNATYWNA ODNAW. gdzie znajdują się liczne zakłady produkc.
1. elektrownie geotermalne a przemysł odgrywa istotną rolę w gosp.
(USA, Filipny, Indonezja, Meksyk, Nowa - okręgi przemysłowe – tereny, gdzie
Zelandia, Islandia) koncentrują się ośrodki przemysłowe, w
-niski koszt eksploatacji których obrębie funkc. zakłady należące
-wyeliminowaie emisji zanieczysczeń do do różnych gałęzi przemysły ale są powiąz
atmosferym
-źródło niezaeleżne od pogody
-zagrożenie zanieczyszczeniem wód
głebinowych