Professional Documents
Culture Documents
W'Fmd'I' Id' FM & G KSHÑ CHDÑ SL M%Fïhhka
W'Fmd'I' Id' FM & G KSHÑ CHDÑ SL M%Fïhhka
m%fïhh
1 tl ir, f¾Ldjla ;j;a ir, f¾Ldjlg yuqùfuka iEfok noaO
fldaK fofla ftlHh iDcq fldaK follg iudk fõ'
D = iDcqfldaK 2 hs'
a + b = iDcqfldaK 2 hs'
a b
0
B C a + b = 180
m%fïhh
2 ir, f¾Ld folla tlsfkl fþokh ùfuka iEfok m%;suqL fldaK
iudk fõ'
a
b O d
c
c
D B
m%fïhh
ir, f¾Ld folla ;S¾hla f¾Ldjlska fþokh ùfuka iEfok
• wkqrEm fldaK hq.,hla iudk fõ kï fyda
3 • taldka;r fldaK hq.,hla iudk fõ kï fyda
• ñ;% fldaK hq.,hl ftlHh iDcq fldaK follg iudk fõ kï fyda
tu ir, f¾Ld fol iudka;r fõ'
E
e kï fyda
a
b kï fyda
d
c B
kï fyda
e f
C h
D kï fyda
g
F // fõ'
E
(i) // kï
a b
B
d c
e f
C D
h g
(ii) // kï f iy e fõ'
(iii) B// C D
kï E 180F iy G H 180 fõ'
B C D E F G H
m%fïhh
tla ;s%fldaKhl mdo folla iy wka;¾.; fldaKh ;j;a ;s%fldaKhl mdo
5 follg yd wka;¾.; fldaKhg iudk fõ kï tu ;s%fldaK fol wx.iu fõ'
^md'flda'md'&
yd ∆ j,
∴ ∆≡ ∆
B C ^md'flda'md' wjia:dj&
m%fïhh
' *
" yd &#$ ∆ j,
+
!" #$%&
"! &#$
#$
∴ " ∆ ≡ &#$ ∆
^flda'flda'md' wjia:dj&
) (
,
2
m%fïhh
1
yd -. ∆ j,
-
0
.
-.
3
2
∴ ∆ ≡ -. ∆
^md'md'md' wjia:dj&
/
m%fïhh
yd RcqfldaKsl ;s%fldaKj,
0 /
∴ ∆≡ ∆
^l¾K md' wjia:dj&
m%fïhh
9 ;s%fldaKhl mdohla osla lsÍfuka iEfok ndysr fldaKh tys wNHka;r iïuqL
fldaK foflys ftlHhg iudkfõ'
a
% %
b a +b
/ 0 3
3
m%fïhh
10 ;s%fldaKhl fldaK ;=fkys ftlHh 180 ls'
0
a
B % C + A C + A % B = 1800
a + b + c = 1800
b c
/ 0
m%fïhh
mdo n we;s nyq wi%hl wNHka;r fldaK ish,af,ys ftlHh iDcqfldaK (2n - 4) la
11 fõ'
: mdo n we;s nyq wi%hl ndysr fldaK ish,af,ys ftlHh 3600 la fõ'
p a+b+c+d+e+f
a u = iDcqfldaK (2n – 4)
f = iDcqfldaK (2×6 – 4)
qb = iDcqfldaK 8
e t = 8 × 900
c = 7200
d s
r
a+b+c+d+e+f
= 1800 × (n – 2)
= 1800 × (6 – 2)
= 1800 × 4
p + q + r + s + t + u = 3600
= 7200
m%fïhh
12 ;s%fldaKhl mdo folla iudkfõ kï ta mdo folg iïuqL fldaK iudk fõ'
m%fïhh
13 ;s%fldaKhl fldaK folla iudk kï ta fldaK folg iïuqL mdo iudk fõ'
% fõ'
fõ'
∴ % ∴ fõ'
b=c
b c b c
/ 0 / 0
4
m%fïhh
14 iudka;rdi%hl (i) iïuqL mdo iudk fõ' (ii) iïuqL fldaK iudk fõ'
(iii) tla tla úl¾Kh u.ska iudka;rdi%fha j¾.M,h iuÉfþokh lrhs'
m%fïhh
15 (iv) iudka;rdi%hl úl¾K tlsfkl iuÉfþokh fõ'
3 0 iudka;rdi%fha
(i) ,
4 (ii) % % , !
(iii) ∆ j'M' ∆ j'M'
∆ j'M' ∆ j'M'
/ (iv) ,
m%fïhh
16 p;=ri%hl iïuqL mdo iudk kï tu p;=ri%h iudka;rdi%hla fõ'
m%fïhh
17 p;=ri%hl iïuqL fldaK iudk kï tu p;=ri%h iudka;rdi%hla fõ'
18 m%fïhh
p;=ri%hl úl¾K tlsfkl iuÉfþokh fõ kï th iudka;rdi%hla fõ'
19 m%fïhh
p;=ri%hl iïuqL mdo hq.,hla iudk yd iudka;r kï tu p;=ri%h
iudka;rdi%hla fõ'
p;=ri%fha
3 0
(i) AD = BC iy AB = DC kï fyda
(ii) !D = BCD iy A C = A ! C kï fyda
BA
4
(iii) AO = OC iy BO = OD kï fyda
(iv) AD = BC iy AD // BC kï fyda
AB = DC iy AB // DC kï fyda
/ ABCD p;=ri%h iudka;rdi%hla fõ'
5
m%fïhh ^uOH ,laIH m%fïhh&
20 ;%sfldaKhl mdo foll uOH ,laIH hd lrk f¾Ldj ;%sfldaKfhys b;sß
mdohg iudka;r jk w;r" È.ska tu mdofhka yß wvla fõ'
ys uOH ,laIHh o
ys uOH ,laIHh - o fõ'
3 2 (i) - //
(ii) - ½
/ 0
ys uOH ,laIHh o
- // o fõ'
3 2 túg ys uOH ,laIHh - fõ'
tkï - - fõ'
/ 0
m%fïhh
22 tlu wdOdrlh u; yd tlu iudka;r f¾Ld w;r msysá iudka;rdi% j¾.M,fhka
iudk fõ'
3 0
3 0
/ /
6
m%fïhh
23 ;s%fldaKhla o iudka;rdi%hla o tlu wdOdrlh u; yd tlu iudka;r f¾Ld
w;r msysgd we;akï ;s%fldaKfha j¾.M,h iudka;rdi%fha j¾.M,fhka yß wvlg
iudk fõ'
3 0 2 3 2 0
/ /
m%fïhh
24 tlu wdOdrlh u; yd tlu iudka;r f¾Ld w;r msysá ;s%fldaK j¾.M,fhka
iudk fõ'
3 0 3 0
/ /
m%fïhh
25 wdOdrl tlu ir, f¾Ldjl msysá fmdÿ YS¾Ihla we;s ;s%fldaKj, j¾.M,
wdOdrlj, os.g iudkqmd;sl fõ'
∆ ∶ ∆ ∶
∆ ∶ ∆ ∶
/ 3 0
2 2 2
a c 2 2 2
a + b = c
/ b 0
27 m%fïhh
;s%fldaKhl tl mdohlg iudka;rj w|sk ,o ir, f¾Ldjla tys b;sß mdo fol
iudkqmd;slj fnohs'
m%fïhh
28 ^by; m%fïhfha úf,dauh&
ir, f¾Ldjla u.ska ;s%fldaKhl mdo folla iudkqmd;slj fnfoa kï ta ir,
f¾Ldj ;s%fldaKfha b;sß mdohg iudka;r fõ'
; = ; =
3 2 3 2
< > < >
/ 0 / 0
8
29 m%fïhh
;s%fldaK folla iufldaKS fõ kï tu ;s%fldaK fofla wkqrEm mdo iudkqmd;sl
fõ'
m%fïhh
30 ;s%fldaK foll mdo iudkqmd;sl kï" ta ;s%fldaK iufldaKsl fõ
^tla ;s%fldaKhl mdo ;=k" ;j;a ;s%fldaKhl mdo ;=kg iudkqmd;sl fõ kï tu
;s%fldaK fol iufldaKsl fõ'&
/ 0
2
CE EG GC
iy -. ;s%fldaK fol iufldaKS kï" = = fõ'
DH DF FH
CE EG GC
iy -. ;s%fldaK fofla = = kï" iy -. ;s%fldaK
fol iufldaKS fõ' DH DF FH
31 m%fïhh
jD;a;hl cHdhl uOH ,laIHh flakaøhg hd lrk f¾Ldj cHdhg ,ïn fõ'
m%fïhh
^by; m%fïhfha úf,dauh&
32 jD;a;hl flakaøfha isg cHdhg w|sk ,o ,ïnfhka cHdh iuÉfþokh fõ'
4 4
0 / K
9
m%fïhh
33 jD;a; pdmhlska flakaøh u; wdmd;kh lrk fldaKh tu pdmh u.ska jD;a;fha
b;sß fldgi u; wdmd;kh lrk fldaKh fuka fo.=Khla fõ'
0
0
L
0 L
L /
4 4 0 4 4
2L 2L L 2L 2L
/ / /
2 %
m%fïhh
34 jD;a;hl tlu LKavfha fldaK iudk fõ'
;
; ;
/ a a
a
m%fïhh
35 w¾O jD;a;hl msysá fldaKh RcqfldaKhla fõ'
/
4 4
900
10
m%fïhh
36 jD;a; p;=ri%hl iïuqL fldaK mßmQrl fõ'
37 m%fïhh
^by; m%fïhfha úf,dauh&
p;=ri%hl iïuqL fldaK hq.,hla mßmQrl kï tu p;=ri%fha YS¾I jD;a;hla u;
msysghs'
N N
Q 3 Q 3
/ P / P
O O
0 0
m%fïhh
38 jD;a; p;=ri%hl mdohla osla l< úg iEfok ndysr fldaKh wNHka;r iïuqL
fldaKhg iudk fõ'
/ K
L S
R
S
L
0 3 2
!- T%J
11
m%fïhh
39 jD;a;hla u; jQ ,laIHhla Tiafia wrhg ,ïnj we|s f¾Ldj jD;a;hg iam¾Ylhla
fõ'
40 m%fïhh
^by; m%fïhfha úf,dauh&
jD;a;hlA u; ,laIHhl § w¢k ,o iam¾Ylh" tu iam¾Y ,laIHfha § we|s wrhg
,ïn fõ'
4 4
⊥ kï f¾Ldj jD;a;hg
iam¾Ylhla fõ' jD;a;fha flakaøh fõ' hkq
iam¾Y ,laIHhhs' , g
,ïn fõ'
⊥
m%fïhh
ndysr ,laIHhl isg jD;a;hlg iam¾Yl folla w|skq ,efí kï tu"
(i) iam¾Yl fol os.ska iudk fõ'
41 (ii) iam¾Ylj,ska jD;a;fhys flakaøfha iudk fldaK wdmd;kh lrhs'
(iii) ndysr ,laIHh yd flakaøh hd lrk ir, f¾Ldj" iam¾Yl w;r fldaKh
iuÉfþokh lrhs
(i)
L S (ii)
L S 4
(iii)
12
m%fïhh
42 jD;a;hlg we|s iam¾Ylh;a" iam¾Y ,laIHfha oS we|s cHdh;a w;r fldaKh
taldka;r jD;a; LKavfha fldaKhg iudk fõ'
3 0 2 R K
%- T
13