Bài 1

ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ CHỨC NĂNG CỦA KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC – LÊNIN

Quá trình phát triển kinh tế chính trị học:

Trong thời kỳ cổ, trung đại của lịch sử nhân loại, do trình độ phát triển của các nền sản xuất còn lạc
hậu. Nhìn chung, chưa tạo những tiền đề cho sự xuất hiện mang tính chất chín muồi các lý luận
chuyên về kinh tế.

Chủ nghĩa trọng thương

Được ghi nhận là hệ thống lý luận chính trị đầu tiên của học thuyết kinh tế chính trị học, nghiên cứu
về nền sản xuất TBCN. Việc giải thích các hiện tượng kinh tế được hoàn thiện bằng hệ thống các
phạm trù, khái niệm.

Hoàn cảnh ra đời Chủ nghĩa trọng thương

- Về lịch sử:

+ Xuất hiện từ giữa TK XV-XVII thời kỳ sơ khai CNTB - thời kỳ tích lũy nguyên thủy của CNTB

+ Các phát kiến địa lý tạo điều kiện cho sự hình thành các tuyến đường vận tải thương mại

- Về kinh tế: Thương nghiệp có ưu thế so với sản xuất, kinh tế hàng hóa phát triển

Đánh giá chủ nghĩa trọng thương

- Là bước tiến lớn so với tư tưởng, chính sách của thời phong kiến trung cổ, đoạn tuyệt tư tưởng tôn
giáo. Đề cao kinh tế hàng hóa, khuyến khích giao lưu, sản xuất phát triển. Mở ra kỷ nguyên mới trong
việc nhận thức các vấn đề kinh tế

- Giải thích các vấn đề phiến diện ( lưu thông), mô tả bề ngoài, tính lý luận còn thấp

Hoàn cảnh ra đời CNTN

- Về lịch sử: Xuất hiện từ cuối TK XVII-XVIII và Pháp là quốc gia nông nghiệp

- Về kinh tế- xã hội: Nước Pháp đang tiến tới cuộc cách mạng tư sản do >< gay gắt giữa phong
kiến quý tộc với nông dân và tư sản

Chủ nghĩa trọng nông

Hướng đến lĩnh vực sản xuất, Nông nghiệp mới tạo ra lợi nhuận. Từ đó lý giải các hiện tượng kinh
tế, các phạm trù lợi nhuận, giá trị, sản phẩm ròng, tư bản, tiền lương... trên cơ sở đặc trưng của sản
xuất nông nghiệp

Nội dung chủ yếu của Quesnay

- Sự giàu có biểu hiện trước tiên ở lương thực phẩm và ở của cải sinh sôi nảy nở- tạo ra thu
nhập thuần túy. Hành vi tạo ra thu nhập nhập thuần túy chỉ có trong sản xuất Nông nghiệp
và đó là tặng vật tự nhiên
- Thuyết chu trình kinh tế: chia xã hội thành 3 GC. GC sản xuất- nông dân; GC sở hữu- địa chủ;
GC không sản xuất

- Thuyết trật tự thiên định: XH là bộ phận của giới tự nhiên và do thượng đế sắp đặt. Nhà
nước không can thiệp vào nền kinh tế

Đánh giá chủ nghĩa trọng nông

- Chuyển đổi nghiên cứu sang SX, lưu thông không tạo ra của cải và giá trị, lần đầu tiên đưa
quy luật khách quan chi phối đời sống kinh tế, đề cập vấn đề tái sản xuất

- SX còn mang tính máy móc, siêu hình; không thấy vai trò lưu thông. Đồng nhất khách quan
với thượng đế mang màu sắc duy tâm