ODPOWIEDZI – dwudziestolecie międzywojenne. Przygotowanie do matury.

Czytanie ze zrozumieniem.
Zestaw 1.

TEST
Punktowanie zadań w zestawie 1.
Nr Wymagania Kryteria punktowania
zad. Uczeń:
1. I.1.1) odczytuje (0–1–2)
sens całego tekstu 2 p. – poprawnie sformułowane pytania przynajmniej do pięciu
i wydzielonych akapitów.
fragmentów; 1 p. – poprawnie sformułowane pytania przynajmniej do trzech
I.1.2) odczytuje akapitów.
informacje jawne 0 p. – poprawnie sformułowane pytania do dwóch akapitów lub
i ukryte. mniej.

Przykłady poprawnych odpowiedzi:

1) Dlaczego aura skandalu wokół Kronosu może zaszkodzić
recepcji dzieł Gombrowicza?
2) Jaką prawdę o pisarzu ujawnia Kronos?
3) Dlaczego utwór Gombrowicza należało wydać?
4) Jaki cel przyświecał pisarzowi, gdy spisywał swój dziennik?
5) O czym świadczą osobiste zapiski Gombrowicza?
6) Dlaczego warto przeczytać Kronos?
2. II.2.1) wskazuje (0–1)
w tekstach 1 p. – wskazanie poprawnej odpowiedzi.
wyznaczniki 0 p. – brak odpowiedzi lub wskazanie innej odpowiedzi.
poetyki utworu
(kompozycji). Poprawna odpowiedź:
B.
3. I.3.9) rozpoznaje (0–1)
temat 1 p. – poprawne wyjaśnienie sensu wskazanego zdania.
słowotwórczy i 0 p. – niepoprawne wyjaśnienie sensu wskazanego zdania lub
formant w brak odpowiedzi.
wyrazach
1
 pochodnych; Przykład poprawnej odpowiedzi:
I.3.1) definiuje Odbiorca, który sądzi, że dzięki lekturze Kronosu zgłębi
znaczenie prawdziwe myśli, tęsknoty, lęki pisarza, raczej się zawiedzie.
wskazanych słów Dowie się z książki tylko o przyziemnych sprawach autora,
(gimnazjum). takich jak problemy zdrowotne, w dodatku związane z
przygodnym seksem.
4. I.1.2) rozróżnia (0–1–2)
wiadomość i 2 p. – wypowiedź zawiera wszystkie najważniejsze informacje
komentarz; na temat utworu, jest napisana stylem neutralnym.
I.1.5) wyróżnia 1 p. – wypowiedź zawiera większość ważnych informacji na
argumenty, temat utworu i jest napisana stylem neutralnym.
kluczowe pojęcia 0 p. – wypowiedź zawiera mniej niż połowę ważnych
i twierdzenia; informacji lub jest napisana stylem potocznym albo zawiera
I.3.4) rozpoznaje opinie ucznia, a nie informacje na temat Kronosu.
funkcje tekstu
(informatywną). Przykład poprawnej odpowiedzi:
Wydany wiele lat po śmierci Gombrowicza jego tajny dziennik
zatytułowany Kronos wzbudził sporą sensację (1).
Drobiazgowe zapiski rozczarują jednak tych, którzy liczą na to,
że odkryją meandry psychiki pisarza (2). Jest to po prostu zbiór
nudnych notatek dotyczących zdrowia, finansów, sławy
literackiej oraz życia intymnego Gombrowicza (3). Przy okazji
potwierdziła się opinia o autorze Ferdydurke, że miał problemy
z nawiązywaniem głębszych więzi z osobami, z którymi
łączyły go relacje seksualne (4). Wnikliwy czytelnik dostrzeże
jednak w utworze coś więcej – widoczne w całej twórczości
Gombrowicza obsesyjne skupienie pisarza na kreowaniu
własnej osobowości oraz tropieniu ukrytych, zewnętrznych sił
formujących jego egzystencję (5).
5. I.1.1) odczytuje (0–1–2)
sens całego tekstu 2 p. – poprawnie określona prawdziwość wszystkich zdań.
oraz 1 p. – poprawnie określona prawdziwość trzech zdań.
wydzielonych 0 p. – poprawnie określona prawdziwość dwóch zdań lub
fragmentów. mniej.

2
 Poprawne odpowiedzi:
1. – F
2. – P
3. – P
4. – P
6. I.1.2) rozróżnia (0–1)
wiadomość i 1 p. – cytat zawierający opinię autora.
komentarz. 0 p. – inna odpowiedź lub brak odpowiedzi.

Przykład poprawnej odpowiedzi:

mamy do czynienia z serią niewiele mówiących, najczęściej
zionących nudą zapisków / Jego publikacja ma sens, bo mimo
surowej, odstręczającej formy ujawnia coś, czego tak wyraźnie
nie odsłaniają „Dziennik” i powieści.
7. I.1.2) rozpoznaje (0–1)
specyfikę tekstów 1 p. – wskazanie poprawnej odpowiedzi.
publicystycznych. 0 p. – brak odpowiedzi lub wskazanie innej odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź:
D.

ZADANIA DODATKOWE

1.

1) Na czym polega niebezpieczeństwo pobieżnego odczytania Kronosu?

2) Czym różnią się między sobą Dziennik i Kronos?

3) Co było głównym przedmiotem zainteresowań Gombrowicza?

2.

1) Wiele lat po śmierci Gombrowicza ukazał się jego sekretny dziennik pod znamiennym
tytułem Kronos.

3
2) Czytelnicy Kronosu, którzy spodziewali się poznać ekscytujące tajemnice pisarza, będą
zawiedzeni.

Zestaw 2.

TEST
Punktowanie zadań w zestawie 2.

Nr Wymagania Kryteria punktowania

zad.
Uczeń:

1. I.1.1) (0–1–2)
odczytuje sens
2 p. – poprawnie wyjaśnia sens zdania i nazywa funkcję, jaką pełni
całego tekstu i
ono w tekście.
wydzielonych
fragmentów; 1 p. – poprawnie wyjaśnia sens zdania lub poprawnie nazywa
potrafi funkcję, jaką pełni ono w tekście.
objaśnić ich
0 p. – błędna odpowiedź lub brak odpowiedzi.
funkcję na tle
całości.

Przykłady poprawnych odpowiedzi:

sens zdania: Gdy chcemy dostrzec więcej w otaczającym nas

świecie, także w tym nierealnym, duchowym, potrzebujemy
nowych słów na nazwanie odkrywanych wokół zjawisk.

funkcja: Zdanie jest tezą. W dalszej części artykułu autor dowodzi

jej prawdziwości. Zdanie wskazuje na główną myśl tekstu, jest
zdaniem kluczowym tekstu.

2. I.1.2) (0–1)
odczytuje
1 p. – poprawnie określa różnicę między neologizmami a
zawarte w
dialektyzmami i archaizmami.
tekstach

4
 informacje 0 p. – błędna odpowiedź lub brak odpowiedzi.
jawne i ukryte.

Przykład poprawnej odpowiedzi:

Neologizmy to wyrazy stworzone przez poetę, nieistniejące w

słownikach, a dialektyzmy i archaizmy to wyrazy o ograniczonym
zasięgu: istnieją w gwarach (dialektyzmy) lub istniały dawniej
(archaizmy).

3. I.3.9) (0–1–3)
rozpoznaje
3 p. – poprawne analiza słowotwórcza, znaczenie wyrazu oraz
temat
przykład wyrazu o analogicznej konstrukcji.
słowotwórczy i
formant w 2 p. – brak jednego elementu odpowiedzi lub niewłaściwy element.
wyrazach
1 p. – brak dwóch elementów odpowiedzi lub dwa niewłaściwe
pochodnych
elementy.
(gimnazjum);
0 p. – brak więcej niż dwóch elementów odpowiedzi lub więcej niż
I.3.1) definiuje
dwa elementy niewłaściwe.
znaczenie
wskazanych
słów.
Przykład poprawnej odpowiedzi:

wyraz analizowany Wyświeżyć

temat słowotwórczy -śnież(yć)

formant wy-

znaczenie śnieg przestaje padać z powodu

wyczerpania się zasobów śniegu;

śnieg pokrył cały krajobraz

(wyśnieżył)

5
 wyraz zbudowany wymalować / wykończyć / wypisać
podobnie

4. II.3.2) (0–1–2)
wykorzystuje
2 p. – właściwy cytat oraz poprawnie wyjaśniony sens odniesienia.
w interpretacji
konteksty 1 p. – brak jednego elementu odpowiedzi lub niewłaściwy jeden
literackie. element odpowiedzi.

0 p. – brak odpowiedzi lub niewłaściwa odpowiedź.

Przykład poprawnej odpowiedzi:

zdanie: A zatem sam akt obdarowywania kogoś lub czegoś

imieniem jest niczym tchnienie życia. / Imię ma moc magiczną,
wydobywa z nicości, pozwala rzeczy nazwanej istnieć ze
świadomością własnej odrębności.

sens nawiązania: Tworzenie poezji (nazywanie rzeczy dotąd

nienazwanych) jest takim samym aktem kreacji, jak stworzenie
świata.

Poeta odgrywa rolę boga wobec świata, który tworzy.

5. I.1.2) (0–1)
wyszukuje
1 p. – poprawnie określa tendencję w języku, którą ilustruje historia
informacje
czasownika dziać.
(gimnazjum).
0 p. – brak odpowiedzi lub odpowiedź niepoprawna.

Przykład poprawnej odpowiedzi:

Język dąży do ekonomizacji środków. Jeśli istnieje kilka wyrazów

na określenie tej samej rzeczy bądź czynności, to część z nich
marginalizuje się i wychodzi z użycia. Jest to tendencja do

6
 ekonomicznego posługiwania się środkami językowymi.

6. I.3.1) analizuje (0–1)

i definiuje
1 p. – wyjaśnia znaczenie wyrazu dziejba, odwołując się do tekstu
znaczenie
2. i wiedzy o budowie wyrazów.
wyrazów.
0 p. – odpowiedź niepoprawna lub brak odpowiedzi.

Przykład poprawnej odpowiedzi:

dziejba – ‘coś, co się dzieje, wydarza, odbywa’; źródłosłowu tego

„leśmianizmu” można się doszukiwać w dawnej formie czasownika
dziać, czyli dziejać, oraz w formancie -ba służącym do stworzenia
rzeczownika odczasownikowego, tak jak w wyrazach groźba,
prośba, służba itp.