Rozprawka typu za i przeciw 

(For and against /Argumentative

essay)

jest oficjalną formą wypowiedzi pisemnej spotykaną wyłącznie na  egzaminie maturalnym z języka
angielskiego na poziomie rozszerzonym. Celem jej pisania jest zaprezentowanie zrównoważonej
oceny danej sytuacji, zjawiska, stanu, przedmiotu itp. Należy pamiętać, że w rozprawce za i przeciw
we wstępie przedstawiamy ogólnie temat pracy nie uwzględniając własnej opinii. Natomiast w
rozwinięciu w osobnych paragrafach ukazujemy zalety i wady danego zjawiska wraz z uzasadnieniami
i przykładami. Zakończenie może zawierać subiektywną opinię autora co do poruszanej kwestii lub
zrównoważony osąd.

ROZPRAWKA ZA I PRZECIW

Życie gwiazdy nie zawsze usłane jest różami. Napisz rozprawkę opisującą zalety i wady bycia
osobą publiczną.

Uwaga: jeśli praca będzie zawierać więcej niż 300 słów, otrzymasz za jej kompozycję 0 punktów.

WSTĘP DO ROZPRAWKI

Have you ever considered being your own boss? - Bezpośrednie odniesienie się do czytelnika.
Czy kiedykolwiek myślałeś, aby zostać własnym szefem?

Have you ever wondered what the world would be like without computers?
Pytanie retoryczne: Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się jaki byłby świat bez komputerów?

As Aristotle has it, "Without friends no one would choose to live, though he had all other goods".
Cytat: Jak mówi Arystoteles "Nie da się żyć bez przyjaciół, nawet jeśli ma się wszystko inne". 

Neil Amstrong once said: “One small step for a man, but giant leap for mankind”.
Cytat: Neil Amstrong kiedyś powiedział: „Mały krok dla człowieka, ale wielki skok dla ludzkości” 

Some scientists believe that there will be no diseases that can be cured in the future. -
Odniesienie do niezwykłej sytuacji/stwierdzenia.
Niektórzy naukowcy twierdzą, że nie będzie chorób, których nie da się uleczyć w przyszłości.

WYMIENIANIE ARGUMENTÓW

To begin with/To start with/In the first place/Firstly/At first/First of all.

Na początek/Po pierwsze/Przede wszystkim.

Moreover/furthermore/What is more/In addition to this/Besides/Apart from this.

Ponadto/Co więcej/W dodatku/Oprócz tego.
Secondly/Thirdly/Finally/Last but not least
Po drugie/Po trzecie/Na koniec/Wreszcie

PREZENTACJA ARGUMENTÓW "ZA" i"PRZECIW"

The major/main/important advantage in favour of .... is ....  

Znaczącą/główną/ważną zaletą przemawiającą za ... jest ....

One of the most significant drawbacks/disadvantages of .... is  ...

Jedną z najbardziej znaczących wad ... jest ...

One point of view in favour of/against ... is ...

Jednym z punktów widzenia popierającym/odrzucającym ... jest ...

A negative/positive aspect of ... is ...

Negatywnym/pozytywnym aspektem ... jest ...

Another/A further/Additional benefit/drawback of ...

Kolejną/Następną/Dodatkową zaletą/wadą ...

Another very convincing argument/point in favour of/against ... is ...

Kolejnym bardzo przekonującym argumentem za/przeciw ... jest ...

A further common criticism of ... is ....

Kolejna ogólnie przyjętą krytyką .... jest ...

Opponents of ... argue/claim that ...

Przeciwnicy ... spierają się/twierdzą, że ...

Some/Many people are convinced that ...

Niektórzy/Wiele osób jest przekonanych, że ....

Scientists/Critics/Experts support/oppose the view that ...

Naukowcy/Krytycy/Eksperci popierają/sprzeciwiają się poglądowi, że ...

It is widely argued/maintained that ...

Jest kwestią sporną/często utrzymuje się, że ...

Most people advocate the view that ...

Większość ludzi publicznie popiera pogląd, że...
PODAWANIE PRZYKŁADÓW/PRZYCZYN I SKUTKÓW

For example/instance - Na przykład

Such as/Including - Takich jak/Wliczając
In particular/Namely/Especially - W szczególności/Mianowicie/Zwłaszcza
Thus/Therefore/For this reason/As a result ...
W ten sposób/Przez to/Z tego powodu/W wyniku tego ...
Because/Since/For - Ponieważ (najmniej formalnym zwrotem jest because)

WPROWADZANIE KONTRASTU

On the other hand ... - Z drugiej strony ...

Contrary to the arguments stated above ... / In contast ...
W przeciwieństwie do argumentów podanych powyżej ...
In spite of/despite the fact that ... - Pomino/Pomino faktu, że ...
Although/Even though/Regardless of the fact that/Whereas ....
Chociaż/Nawet jeśli/Bez względu na fakt, że/Podczas, gdy ... 
Nevertheless/Nonetheless/However/Still/Yet
Niemniej jednak/Pomimo/Jednakże/Mimo to/Lecz

INNE PRZYDATNE ZWROTY

In fact/Actually/In effect - Faktycznie/Rzeczywiście/ W praktyce

In general/Generally/As a rule/By and large/In most cases
Ogólnie/Z reguły/Ogólnie rzecz biorąc/W większości przypadków
Clearly/Obviously/Indeed/Needless to say
Jasno/Oczywiście/Rzeczywiście/Nie trzeba nadmieniać, gdyż jest to oczywiste

PODSUMOWANIE WYPOWIEDZI

To conclude/To sum up/In conclusion/All in all/On the whole/Taking everything into consideration
/all thing considered - Kończąc/Podsumowując/ Wyciągając wnioski/W sumie/Ogólnie rzecz biorąc
/Biorąc wszystko pod uwagę/Wziąwszy wszystko pod uwagę

WYRAŻENIE OPINII

I am of the opinion that .../It is my belief that .../I am convinced that .../ I am inclined to believe
that ...
Jestem zdania, że .../Wierzę, że ../Jestem przekonany, że .../Jestem skłonny uwierzyć, że ...

ZAKOŃCZENIE PYTANIEM DO CZYTELNIKA

To conclude, George Moore once said  "A man travels the world in search what he needs and returns
home to find it". Do we really have to travel abroad to find what we are looking for?

ZRÓWNOWAŻONY OSĄD (OTWARTY)

All things considered, there are both advantages and drawbacks of keepeing a strict diet and it is up
to each and every of us whether we want undergo it or not.

PAMIĘTAJ!

1.  We wstępie i rozwinięciu nie używaj słów i zwrotów prezentujących Twoją opinię.

     (I believe, I think, I strongly support the idea that … , I am of the opinion itp.).
     Mogą być one użyte wyłącznie w ostatnim paragrafie.     
    
2.  Rozprawka jest formą oficjalną, więc używaj zwrotów formalnych (form bezosobowych), pełnych
form czasowników    
     posiłkowych oraz strony biernej, np.: It is argued that … /It is a common belief that …
     Nie stosuj zwrotów potocznych, form skróconych I've , I'm itp. oraz „mocnych zwrotów” tj. I am
sure, I know itp.

3.  Przed zabraniem się do pisania sporządź listę argumentów i wybierz te, które Twoim zdaniem
najlepiej pasują do  
     tematu pracy. Postaraj się uhierarchizować argumnety pod względem ich przydatności w
wypowiedzi pisemnej.
     Jest ogólnie przyjętą praktyką, że argumenty "za" powinny równać się liczbą argumentom
"przeciw".

      Istnieją różne sposoby prezentacji argumentów:

     • najpierw argumenty "za", później "przeciw,

     • argumenty, które popierasz umieść za argumentami przeciwnymi, jeśli chcesz wyrazić swoją
opinię w podsumowaniu.
    

4.  Unikaj używania pospolitych wyrazów. Zastępuj przymiotniki tj. nice, big, small, good,
bad bardziej wyszukanymi np.:
       
   nice możemy zastąpić synonimami: outstanding, beautiful, gorgeous, lovely, breath-taking,
eye-catching itp.
   big możemy zastąpić  synonimami:  huge, large, enormous, vast, gigantic, specious,
tremendous itp.
   small możemy zastąpić synonimami: petite, miniature, minute, diminutive, pocket-sized,
undersize itp.
   good możemy zastąpić synonimami: excellent, exceptional, marvelous, superb, superior, great,
first-class itp.
   bad możemy zastąpić synonimami: awful, terrible, horrible, unacceptable, unsatisfactory,
atrocious, dreadful  itp.
                 Przed użyciem sprawdź dokładne znacznie każdego wyrazu i jego użycie w słowniku.

5.   Stosuj inwersję zwłaszcza w okresach warunkowych:

     Should I have an opportunity to be enrolled, I will have a go at it.   (Type 1 - pierwszy okres

warunkowy)
   
     Were this true, I would help her.   (Type 2 - drugi okres warunkowy)

     Had I been told earlier, I would have reacted differently.   (Type 3 - trzeci okres warunkowy)

     Rarely does she speak her native language.

     Little did he know that he was going to be dismissed.

     Not only can you play the violin brilliantly, but you also sing well.

     Never have I had such a terrifying experience.

     Under no circumstances can you leave the house.

     On no account will she tell you the lie.

     Such a talented footballer was he that he was nominated to the title Best European Footballer
of the Year.

6.   Używaj formalnych wyrazów wprowadzających i łączących  zdania tj.

      Furthermore/Moreover/Nonetheless/Nevertheless/However/Thus/Therefore/Since/For/As itp.

7.    Zdania powinny być rozbudowane, twierdzenia uzasadnione i poparte przykładami.

       It often results in loss of privacy since wherever celebrities go, they are chased by nosy paparazzi
or curious fans
       who deliberately may spoil a day.

       Celebrities such as Madonna or Puff Daddy can afford a great deal of things including luxurious
cars, fashionable clothes and stylish houses .

CZYM JEST ROZPRAWKA I JAKIE SĄ

ZASADY JEJ PISANIA?
Rozprawka jest formą wypowiedzi pisemnej, w której autor ma za zadanie
albo przedstawić tezę i argumenty za i przeciw niej, albo też zaprezentować
swoją opinię dotyczącą omawianego zagadnienia. Stąd też wyróżnia się dwa
rodzaje rozprawki:
 o rozprawka “za i przeciw” czyli “for and against essay”  -
autor pozostaje bezstronny. Przedstawia argumenty za
poparciem postawionej tezy oraz przeciwko niej, ale sam
nie rozstrzyga, które z nich są w jego opinii przeważające;
o rozprawka wyrażająca opinię czyli “opinion essay” - celem
autora jest wyrażenie własnej opinii na zadany temat i
poparcie tej opinii stosownymi argumentami. Krótko
należy też omówić przeciwstawny punkt widzenia.
Rozprawka powinna mieć wstęp, rozwinięcie i zakończenie. Zachowanie tej
formy jest koniecznością, pozwala bowiem stworzyć tekst przejrzysty,
logiczny i estetyczny. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, iż dzięki
trzymaniu się tej konwencji, możemy uniknąć utraty punktów na
egzaminie. Przygotowanie do matury z angielskiego warto więc zacząć od
powtórzenia sobie zasad pisania różnych form wypowiedzi. 
Oto najważniejsze zasady, których powinieneś przestrzegać w czasie
pisania rozprawki:

o wstęp - to w nim należy przedstawić tezę. W tym miejscu

nie prezentujemy opinii na zadany temat - to bardzo
istotne. Teza powinna zostać postawiona obiektywnie;
o rozwinięcie - powinno składać się z dwóch części: w
pierwszej prezentujesz argumenty za postawioną tezą, w
drugiej natomiast - argumenty przeciwko niej. Pamiętaj,
że także w rozwinięciu powinieneś zachować obiektywizm
- prezentujesz same argumenty. Idealnie, jeśli zarówno
część “za” jak i “przeciw”, będą poparte taką samą ilością
argumentów (na przykład po 2-3 dla każdej z nich);
o zakończenie - stanowić powinno podsumowanie całej
wypowiedzi. Teraz możesz ustosunkować się do
postawionej przez siebie tezy i wyrazić własną opinię na
jej temat.  
Rozprawka – przydatne zwroty
Wstęp

People say that … – Ludzie mówią że …

Many/Most/Some people claim that… – Wiele/Większość/Niektórzy ludzie

twierdzą, że…

I don’t really have any strong opinions about … – Właciwie nie mam
jednoznacznej opinii na temat …

I really don’t know what to think about … – Naprawdę nie wiem co myśleć
o…

I strongly believe that … – Zdecydowanie uważam, że …

More and more teenagers/people are … – Coraz więcej nastolatków/ludzi

…

This is what I am going to discuss below. – To jest to co chcę

przedyskutować/omówić poniżej.
Rozwinięcie

Pierwszy argument

First of all – Po pierwsze

To begin/start with – Poczynając od

The main reason is … – Głównym powodem jest  …

It is my own opinion that… – To moja własna opinia, że…

It occurs to me that … – Wydaje mi się, żę …

I strongly believe that … – Zdecydowanie uważam, że …

Kolejne argumenty

Moreover/What is more/Furthermore – Co więcej

Apart from … – Oprócz …

Secondly – Po drugie

Thirdly – Po trzecie

The first/One/Another advantage of… is… – Pierwszą/Jedną/Inną zaletą…

jest…

The first/One/Another disadvantage of… is… – Pierwszą/Jedną/Inną wadą…

jest…

And on top of that … – A na dodatek …

Apart from … – Oprócz …

Last, but not least – Ostatni lecz nie mniej ważny

It’s also true that … – Prawdą jest również to że …

And finally, … – I w końcu …

Kontrargumenty

On the other hand… – Z drugiej strony…

It can be argued that … – Są odmienne opinie że …

Opponents of… could argue that… – Przeciwnicy… mogliby temu

zaprzeczać…
Zakończenie

Taking everything into account/consideration … – Biorąc to wszystko pod

uwagę …

In conclusion/Summing up/All in all/To sum up/To conclude –

Podsumowując

All things considered, … – Po rozważeniu tego wszystkiego, …