04 April 2012

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 65

'Awqm mwrg' 1 ApRYl, 2012

swl sqwrvW, mhInw ApRYl 2012


PwauNfr cyArmYn 1. sM p wdkI 1
sRI mwn sMq bwbw virAwm isMG jI mhwrwj
cyArprsn 2. bwrwhmwhw 3
(sMq mwqw bIjI) rxjIq kOr jI, rqvwVw swihb 3. vY s wKI 4
SUBSCRIPTION - ⁄≥Á≈ - (Á∂Ù)
4. sbdu Ko i j iehu Gru lhY 16
√≈Ò≈È≈ ‹∆ÚÈ ’≈Ò Î∆ ’≈Í∆
B@@/- B@@@/- B@/- 5. ivic du n IAw sy v kmweIAY 29
BH@/- B@H@/- (For outstation cheques)
6. gur kI bwxI ijsu min vsY ]
Postal Address for 'ATAM MARG' Enquiry,
Money Order, Cheque and drafts in India : dUKu drdu sBu qw kw nsY ] 41
ATAM MARG MAG. VISHAV G. R.
7. AwieAw sPl qwhU ko gnIAY ] 50
MISSION CH. TRUST, Ratwara sahib,
P.o. Mullanpur Garibdas, Distt. S.A.S. Nagar (Mohali)
8. bM d gI nwmw 57
140901, Pb. India

SUBSCRIPTION FOREIGN («ÚÁ∂Ù) 9. au q Swh BrpU r sihj mwrg 60


Annual Life
U.S.A. 50 US$ 500 US$ 10. ishq r`iKAw igAwn 62
U.K. 30 $ 300 $
Aus. 80 $ 800 $ √øÍr’ Èß. rÂÚ≈Û≈ √≈«‘Ï
Europ 50 Euro 500 Euro Awqm mwrg mYgzIn - IDAGBADCIA, 79
Postal Address for 'ATAM MARG' Enquiry, Money rÂÚ≈Û≈ √≈«‘Ï - @AF@ñBBEE@@A
gu. rqvwVw swihb ivKy - 9417214386
Order, Cheque and drafts from foreign to :
AKMfpwT buikMg sbMDI -
VISHAV GURMAT ROOHANI MISSION
prÓ √«Â’≈rÔØ◊ Ï∆‹∆ dy syvwdwr - IDAGBADCHA
CHARITABLE TRUST Ï∆. ¡À‚ ’≈Ò‹ IDAGBADCHB
Gurdwara Ishar Parkash, Ratwara Sahib (Near
√Ã∆ Ó≈È ¶◊r IDAGBADCH@
Chandigarh) P.O. Mullanpur Garibdas, Teh. Kharar,
¡≈‚∆˙ Ú∆‚∆˙ Ò≈«¬ÏÃ∂r∆ IHGBHADCHE, IDAGBADCHE
Distt. S.A.S. Nagar (Mohali) 140901, Pb. India
◊πr» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ «Ú«Á¡≈ Ó≥Ár sInIAr sYkMfrI skUl
@AF@-BBEE@@C
Exemption U/S 80-G upto 31.03.2012 vide L. No.
√ø ګr¡≈Ó «√øÿ ÓÀÓØr∆¡Ò ÍÏ«Ò’ √’±Ò @AF@-BBEE@@D
CIT-II/CHD/80G/TECH/245/2008-09/823 ‹rÈÒ IDAGBADCHD
Registration Under Foreign Contribution (Regula-
tion) Act 1976 R.No.115320023 jrUrI bynqI
Awqm mwrg mYgjIn nw imlx qy Aqy mhWpurKW v`loN pRkwiSq ikqwbW dySW ivdySW iv`c Awqm mwrg dy pwTkW sbMDI bynqI
mMgvwaux leI sMprk nM.- hY ik kMipautrwisf isstm hox krky mYgjIn swl bwAd
Awpxy Awp bMd ho jWdw hY[ ikRpw krky post vwly ilPwPy
Head Office INDIA- (M) 94172-14391, 9417214379,
qy Awpxy mYgjIn dI irinauvl fyt cYk krky mnIAwrfr
0160-2255002, Fax - 0160-2255009
U.S.A. - Baba Satnam Singh ji Atwal bYNk frwPt jW mobwiel nMbr 9417214391, 9417214379
Phone and Fax : 001-408-263-1844 qy sMprk krky Bytw Byj skdy ho[ qW jo Awp jI kol
Canada - Bhai Sarmukh Singh Pannu Awqm-mwrg rUhwnI piqRkw inrMqr inrivGn phuMcdI rhy[
Phone - 001-604-433-0408, Vancuvar
Bhai Parmjit Singh Sandhu - ÍÃ’≈Ù’ Á∂ √Ì ‘º’ r≈÷Ú∂∫ ‘ÈÕ
Cell: 001-7788389135,
England - Bibi Gurbax Kaur /Jagtar Singh Jagi «ÍÃø‡r, ÍÏ«ÒÙr Â∂ ¡À‚∆‡r Ï≈Ï≈ hrpwl «√øÿ rqvwVw
Phone : 0044-121-200-2818 swihb È∂ “¡≈ÂÓ Ó≈r◊” ‹À ¡≈Î√À‡ «ÍÃø‡r˜, I@E
Fax : 0044-121-200-2879, «¬ø‚√‡r∆¡Ò ¬∂r∆¡≈, Î∂˜-B, ⁄ø‚∆◊Û∑ ÂØ∫ ¤ÍÚ≈ ’∂
Raj Mobile : 0044-7968734058 Óπº÷ ÁÎÂr “¡≈ÂÓ Ó≈r◊”, rÂÚ≈Û≈ √≈«‘Ï, ‚≈’÷≈È≈
For more information please visit us on internet at:- ÓπÒªÍπr ◊r∆ÏÁ≈√, «‘√∆Ò ÷rÛ, «˜Ò≈ ¡À√.¬∂.¡À√
'Awqm mwrg' Email : atammarg1@yahoo.co.in ApRYl, 2012
http:# www.ratwarasahib.org, http # www.ratwarasahibmedia.org2
È◊r (ÓØ‘≈Ò∆) Í≥‹≈Ï ÂØ∫ ÍÃ’≈«Ù ’∆Â≈Õ
√ßÍ≈Á’∆
÷≈Ò√∂ Á∂ «¬«Â‘≈√ «Úº⁄ «Ú√≈÷∆ ¡ÍÃÀÒ AFII ◊ø Á ∂ «ÿÈ≈¿∞ ‰ ∂ «√√‡Ó È∂ «Í¤Ò∂ nO N √≈Ò ÂØ ∫
Á≈ «¬«Â‘≈«√’ «Á‘≈Û≈ Ï‘π ‘∆ Ó‘ºÂÂ≈ Ú≈Ò≈ ‘ÀÕ ¡ÀÎ.‚∆.¡≈. Á≈ ’ج∆ Ú∆ «Ú¡≈‹ Á≈ «¬º’ Ú∆ ÍÀ√≈
ËøÈ ËøÈ ◊π» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ Ó‘≈≈‹ ÚºÒØ∫ ËøÈ ËøÈ ◊π» «¬√ ¡≈ÂÓ Ó≈◊ ¡Á≈∂ ˘ È‘ƒ «ÁÂ≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ
È≈È’ Í≈ÂÙ≈‘ ‹∆ ÂØ∫ B@@ √≈Ò Í«‘Òª Ùπ» ‘ج∂ ◊πÏ≈‰∆ Á∂ ÍÃ⁄≈ ˘ «Ò‡∂⁄ ≈‘ƒ ÍÃ⁄≈ ’È Á∂
Ó‘≈È «ÓÙÈ ˘ ¡º ◊ ∂ ⁄Ò≈™Á∂ ‘Ø ¬ ∂ ÷≥ ‚ ∂ Ï≈‡∂ Á∂ ⁄≈‘Ú≈È ÍÃ∂Ó∆ ¡≈͉∆¡ª «’ ’Ó≈¬∆¡ª Á∂ «Úº⁄Ø∫
¡≥«Óऒ≈ ’∂ «¬º’ Ó‘≈È √«Í‡ Ì «ÁÂ∆ ◊¬∆Õ Ï‘π ں‚≈ ÔØ◊Á≈È Í≈ ’∂ ◊π ÙÏÁ ¶◊ ⁄Ò≈ ‘∂
«¬√∂ Â∑ ª Á∂ È≈Ò «ÚÙÚ ◊π  Ó«Â » ‘ ≈È∆ «ÓÙÈ ‘ÈÕ «¬√ Â∑ª Á∂ ÍÃ∂Ó∆¡ª Á∂ «Í¡≈ √Á’≈ ‘∆ ‘‹≈ª
⁄À∆‡∂ÏÒ ‡√‡ Á∂ «¬«Â‘≈√ ¡≥Á ¡ÍÃÀÒ AIIE Á∆ Ò≈¬∆Î ÓÀ∫Ïª ˘ Ò◊≈Â≈ ÓÀ◊˜∆È Ì∂‹‰ Á≈ Ó‘≈È
«Ú√≈÷∆ Á≈ Í«ÚºÂ «Á‘≈Û≈ ¡≈͉∆ √Á∆Ú∆ Ô≈Á ’≈‹ «È«ÚÿÈ ⁄Ò «‘≈ ‘À Õ Ó‘ªÍπ  Ùª Á∆
ω≈ «◊¡≈ ‘À «’™«’ «¬√ Í«ÚºÂ «Á‘≈Û∂ ¿∞Í ËøÈ ¡Ù∆Ú≈Á √Á’≈ ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ √Ó∂∫ «Úº⁄ Ú∆ ¡À√∂
Ëø È √≈«‘Ï √à ∆ ◊π  » ◊à ø Ê √≈«‘Ï Ó‘≈≈‹ ‹∆ Á∂ Íà ∂ Ó ∆ «Í¡≈ Á≈ √Ï»  «¬√∂ Â∑ ª Á∂ È≈Ò «Áø Á ∂
«√˪ ˘ √ø√≈ «Úº⁄ ÍÃ⁄≈È Ú≈√Â∂ ÍÓ Í»‹Ô «‘‰◊∂Õ
√«Â’≈ ÔØ◊ Ó‘ªÍπÙª Á∂ ‹∆ÚÈ √≈Ê∆ Ï∆‹∆ ÚºÒØ∫ «¬√ »‘≈È∆ «ÓÙÈ ÚºÒØ∫ ⁄Ò ‘∂ √’±Ò ’≈Ò‹
¡≈ÂÓ Ó≈◊ Ó≈«√’ Í«Âz’≈ «Ò∆˜ ’∆Â∆ ◊¬∆ √∆Õ «Ú«Á¡’ ¡Á≈∂ Ï‘π ‘∆ ⁄Û∑Á∆ ’Ò∑≈ ÚºÒ ‹≈ ‘∂
«Í¤Ò∂ A7 √≈Ò Á≈ «¬√ » ‘ ≈È∆ Í«Âà ’ ≈ Á≈ Í≥ Ë ‘ÈÕ √∆.Ï∆.¡À√.¬∆. ÏØ≤‚ È≈Ò √ÏøË ◊π» ◊Ø«ÏøÁ
¡≈͉∆ «Ó√≈Ò ¡≈Í ‘ÀÕ √Ï √ªfi∂ ◊πÏ≈‰∆ «√˪ «√øÿ «Ú«Á¡≈ Ó≥Á ◊π. ÂÚ≈Û≈ √≈«‘Ï Á∂ Í«ÚºÂ
˘ ÍÃ⁄≈È Ú≈Ò∂ «¬√ »‘≈È∆ ÓÀ◊˜∆È ¡≥Á ◊πÓ«Â ⁄Ω«◊Á∂ «Úº⁄ ¡≈͉∆ «Ó√≈Ò ¡≈Í ‘ÀÕ Á∂Ùª «ÚÁ∂Ùª
«√˪Â≈ ˘ ÍÃ◊‡ ’∆Â≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ √∂Ú≈ «√ÓÈ Á∆¡ª ÂØ ∫ «√¡≈‰∂ Ó≈Í∂ ¡≈͉∂ Ϻ « ⁄¡ª ˘ ◊π . ÂÚ≈Û≈
‹π◊Â∆¡ª ¡Â∂ ◊πÏ≈‰∆ Á∆ Ó‘≈È «ÎÒΩ√Î∆ ˘ Ï‘π √≈«‘Ï ‘Ø√‡Ò «Úº⁄ Ì∂‹ ’∂ Ϻ«⁄¡ª Á∂ Ì«Úº÷ ÂØ∫
‘∆ √Ò Ì≈Ù≈ «Úº⁄ ÍÃ’≈«Ù «◊¡≈ ‘ÀÕ ‘ √≈Ò ‘∆ «È√«⁄ø ‘Ø ‘∂ ‘ÈÕ «¬√∂∂ Â∑ª Á∂ È≈Ò √‡∂‡ ÏØ‚
◊πÏ≈‰∆ Á∂ ◊»‘˜ «√˪ª ˘ ÍÃ◊‡ ’Á∆¡ª Á˜Èª È≈Ò √ÏøË ¡Á≈∂ Ú∆ ◊π. √≈«‘Ï ’øÍÒÀ’√ ¡≥Á
‘∆ Íπ√Â’ª ÍÃ’≈«Ù ‘Ø ‘∆¡ª ‘ÈÕ ◊πÓ«Â √≈«‘ ϑπ ‘∆ ÿº‡ Ȫ Ó≈Â Î∆√ ¿∞Í »‘≈È∆ «Ú«Á¡≈
¡≥Á ¡≈ÂÓ Ó≈◊ ≈‘ƒ »‘≈È∆ «¬øÈ’Ò≈Ï ¡≈ «‘≈ Á∂ È≈Ò Áπ«È¡≈Ú∆ «Ú«Á¡≈ Ú∆ ÍÃÁ≈È ’ ‘∂ ‘ÈÕ
‘ÀÕ »‘≈È∆ ÓÀ◊˜∆È ˘ È≈Ó ‹Í‰ Ú≈Ò∂ ‹«◊¡≈√»¡ª Ó‘ªÍπÙª Á∆ √Ø⁄ ÓπÂ≈«Ï’ Íÿ∞Í’≈ «‘ºÂ «¬√ «ÓÙÈ
Á≈ Ï‘π ں‚≈ √«Â’≈ ÍÃ≈Í ‘Ø «‘≈ ‘ÀÕ «Í¤Ò∂ A7 È≈Ò √Ïø Ë Â √≈∂ ‘∆ Ë≈«Ó’ ¡√Ê≈Ȫ ¿∞ Í 
√≈Ò Á∂ √Ó∂∫ ¡≥Á Á∂Ù «ÚÁ∂Ù «Úº⁄ ‘˜≈ª ‘∆ Ò≈«¬Î «Ú«Á¡’ ¡Á≈∂ Ï‘π ‘∆ √ÎÒÂ≈ Í»Ú’ ⁄Ò ‘∂
ÓÀ∫Ï ω ’∂ ͺ’∂ «ÈøÂ Í≈·’ ω ⁄πº’∂ ‘ÈÕ «¬√∂ ‘ÈÕ ijnHW iv`c l`gBg 10,000 b`cw duinAwvI ividAw
Â∑ª Á∂ È≈Ò ‘˜≈ª ‘∆ ‘ √≈Ò √Ò≈È≈ ÓÀ∫Ï ωÁ∂ dy nwl nwl rUhwnIAq dI sUJ pRwpq kr rhy hn[
‘ÈÕ »‘≈È∆ ÓÀ◊˜∆Ȫ Á∂ «¬«Â‘≈√ Ú≈⁄‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á 'sM q virAwm isM G mY m o r IAl hspqwl' dI
ÍÂ≈ Ò◊Á≈ ‘À «’ «’√ Â∑ª Á≈ «Ï÷Û≈ ÍÀ∫‚≈ ¡«‹‘∂ SurUAwq ho cukI hY ijs dw Pwiedw ielwky nUM hoieAw
»‘≈È∆ «Ò‡∂⁄ ˘ «‘ ’È≈ «Í¡≈ ‘ÀÕ Ï‘π √≈∂ hY[ 'sMq virAwm isMG ibrD AwSrm' iv`c bjurgW dI
ÓÀ◊˜∆È Ó≈«¬’ ’≈Ȫ ’≈È ÏøÁ ‘Ø ◊¬∂ ‹ª Í≈·’ª syvw sMBwl gu. rqvwVw swihb kr irhw hY[ bI AYf
ÚºÒØ∫ ’ج∆ Ï‘πÂ≈ «Ë¡≈È È≈ Á∂‰ ’≈È ¿∞‘ ¡≈͉∆ kwlj iv`c hr swl AnykW b`cy AiDAwpk dI ifgrI
‘Ø∫Á ◊π¡≈ ⁄πº’∂ ‘ÈÕ «¬√ »‘≈È∆ «ÓÙÈ Á∂ Ï≈È∆ lY rhy hn[ Awaux vwly smyN AMdr hor vI kwlj Kulx
¡È∞ÌÚ∆ Ó‘ªÍπÙª Á∆ Ï‘π ‘∆ Á» «ÁzÙ‡∆ √∆Õ ¿∞È∑ª jw irhy hn[
ÚºÒØ∫ Ó≈«¬’ √≈ËÈ √Á≈ Ú≈√Â∂ ’≈«¬Ó º÷‰ Ò¬∆ √≈˘ ¡≈√ Á∂ È≈Ò Í»  ≈-Í»  ≈ ¡≈ÂÓ Ó≈◊
«¬√ ¡≈ÂÓ Ó≈◊ Á∂ È≈Ó ’Ø Û ª π Í ¬∂ Á∆¡ª Í≈·’ª ¿∞Í «ÚÙÚ≈Ù ‘À «’ «¬‘ «ÈØÒ »‘≈È∆ √ø√Ê≈
¡ÀÎ.‚∆.¡≈. ’≈ ’∂ ¡Â∂ »‘≈È∆ ÓÀ‡ √Á≈ Ú≈√Â∂ ˘ ÂÈ-ÓÈ-ËÈ ’’∂ ¡≈ÍØ ¡≈͉≈ √«‘ÔØ◊ «ÈøÂ
¤Í‰ Ò¬∆ ‘‹≈ª ‘∆ ¡≈‚∆˙ Ú∆‚∆˙ ’À√‡ª Á∂ ¡≥Á «ÁøÁ∂ «‘‰ Á∆ «¥Í≈ÒÂ≈ ’È◊∂Õ ‘ Ó‘∆È∂ Ú≈◊»ø
ÍÃÚ⁄È «’≈‚ ’≈ «ÁÂ∂ ◊¬∂ √ÈÕ ‘∆ «¬‘ »‘≈È∆¡Â ÌÍ» ÓÀ◊˜∆È Á∂ Ò∂÷ ¡≈Í ‹∆
√ø◊ª Á∂ Ó‘≈È √«‘ÔØ◊ ’’∂ A7 √≈Ò Á∂ º’ Ï‘π ‘∆ «Í¡≈≈ √øÁ∂Ù ◊πÏ≈‰∆ Á∂ ⁄≈ȉ «Úº⁄
«¬√ ¡≈ÂÓ Ó≈◊ ÓÀ◊˜∆È Á∂ »‘≈È∆ √¯ ¡≥Á ÒÀ ’∂ ¡≈ ‘∂ ‘ÈÕ «¬√ Ò¬∆ ¡≈Í ÍÛØ∑ ¡Â∂ ‘ØȪ
Ó‘ªÍπÙª Á∆ ¡Ù∆Ú≈Á √Á’≈ ’ج∆ Ú∆ ¡À√∆ π’≈Ú‡ ˘ ÍÛ≈¿∞‰ Á∆ «¥Í≈ÒÂ≈ ’Ø ‹∆Õ gurSbd lMgr iv`c
È‘ƒ ¡≈¬∆ «‹√ Á∂ È≈Ò «¬√ Á∂ ÏøÁ ‘؉ Á≈ ’ج∆ ih`sw pw ky Awpxw jnm sPl bxwE[
÷Â≈ ¿∞ÂÍ≥È ‘Ø«¬¡≈ ‘ØÚ∂, Ì≈Ú∂∫ «’ Ì≈Â∆ ÏÀ∫’ª Á∂ (---0---)
'Awqm mwrg' 3 ApRYl, 2012
ÚÀ√≈÷
ÚÀ√≈«÷ Ë∆«È «’¿∞ Ú≈„∆¡≈ «‹È≈ ÍÃ∂Ó «Ï¤Ø‘πÕÕ
‘« √≈‹È∞ Íπ÷π «Ú√≈« ’À Ò◊∆ Ó≈«¬¡≈ ËØ‘πÕÕ
ÍπÂà ’ÒÂÃ È √≥«◊ ËÈ≈ ‘« ¡«ÚÈ≈√∆ ˙‘πÕÕ
ÍÒ«⁄ ÍÒ«⁄ √◊Ò∆ Óπ¬∆ fi»·À Ë≥ËÀ ÓØ‘πÕÕ
«¬’√π ‘« ’∂ È≈Ó «ÏÈ∞ ¡◊À Ò¬∆¡«‘ ÷Ø«‘ÕÕ
ÁÔ∞ «Ú√≈« «Ú◊π⁄‰≈ ÍÃÌ «ÏÈ∞ ¡Úπ È ’Ø«¬ÕÕ
ÍÃ∆ÂÓ ⁄‰∆ ‹Ø Ò◊∂ «ÂÈ ’∆ «ÈÓÒ √Ø«¬ÕÕ
È≈È’ ’∆ ÍÃÌ Ï∂ÈÂ∆ ÍÃÌ «ÓÒ‘π Í≈Í«Â ‘Ø«¬ÕÕ
ÚÀ√≈÷π √π‘≈Ú≈ ª Ò◊À ‹≈ √≥Â∞ Ì∂‡À ‘« √Ø«¬ÕÕ

ÚÀ√≈÷ Ó‘∆È∂ Áπ¡≈≈ ‹∆Ú »Í∆ «¬√Â∆ ‹Ø ’Ó ËÓ Í≈÷≥‚ ‹Ø Á∆√«‘
¡≈͉∂ ’Óª ’’∂ ÍÃÌ» ÍÂ∆ ÂØ∫ «Ú¤∞Û∆ ‘ج∆ ‘À, «ÂÈ ‹Óπ ‹≈◊≈Â∆ ´‡ÀÕÕ Í≥È≈ - 747
‹ÁØ∫ ¿∞√˘ «¬√ «Ú¤ØÛ∂ Á≈ ¡«‘√≈√ ‘π≥Á≈ ‘À ª ÍÃ Ó ∂ Ù  ÍÃ Ê ≈«¬ «¬’Ø ‘∆ «ÈÓÒ ’Ó, È≈Ó
«Î Ë∆‹ È‘ƒ Ë≈È ’ √’Á∆Õ ÍÃÌ» «ÓÒ≈Í Á∆ «√ÓÈ Á≈ ‘ÀÕ ÍÃÓ∂Ù ˘ «Ú√≈ ’∂ ª ÷π¡≈ ‘؉
«¬º¤≈ ÍÃÏÒ ‘Ø ¿∞·Á∆ ‘À ÍÃ≥± Áπ÷ «¬√ ◊ºÒ Á≈ Ú≈Ò∆ ◊ºÒ ‘ÀÕ ¡º◊∂ ª ÍÃÌ» ÂØ∫ «ÏȪ ’ج∆ √‘≈¬∆
‘π≥Á≈ ‘À «’ ¿∞‘ ÍÂ∆-ÍÃ∂Ó «Ú⁄ È‘ƒ ‘À «¬√ «Ú¤ØÛ∂ È‘ƒ ‘π≥Á≈, ¿∞√Á≈ È≈Ó «√ÓÈ ‘∆ È≈Ò ‹≈‰≈ ‘À -
Á≈ ‘∆ Áπº÷ ‘À «’¿∞∫«’ ‹∆Ú-¡≈ÂÓ≈ ‘∆ Ú◊∂
ÍÃ∆ÂÓ ⁄‰∆ ‹Ø Ò◊∂ «ÂÈ ’∆ «ÈÓÒ √Ø«¬ÕÕ
√º‹‰ ÍÂ∆ ˘ ÌπÒ≈ ’∂ ¤Ò »Í∆ Ó≈«¬¡≈ Á∂ fi»·∂
È≈È’ ’∆ ÍÃÌ Ï∂ÈÂ∆
ÓØ‘ «Ú⁄ Î√∆ ‘ج∆ ‘À -
ÍÃÌ «ÓÒ‘π Í≈Í«Â ‘Ø«¬ÕÕ Í≥È≈ - 134
ÍπÂà ’ÒÂÃ È √≥«◊ ËÈ≈ ‘« ¡«ÚÈ≈√∆ ˙‘πÕÕ
«‹‘Û∆¡ª ‹∆Ú-«¬√Â∆¡ª ÍÃÌ» ⁄È∆ Ò◊
ÍÒ«⁄ ÍÒ«⁄ √◊Ò∆ Óπ¬∆ fi»·À Ë≥ËÀ ÓØ‘πÕÕ
Í≥È≈ - 134 ‹ªÁ∆¡ª ‘È Ì≈Ú ‹Ø ‹∆Ú ÍÃÌ» ÙÈ ˘ ÍÃ≈ÍÂ
‘Ø ¬ ∂ ‘È, ¿∞ È ∑ ª Á∆ «ÈÓÒ ÙØ Ì ≈ ‘π ≥ Á ∆ ‘À Õ ◊π  »
Íπ Ã-«¬√Â∆ Â∂ ËÈ Á≈ ÓØ‘ √Ì Ó≈«¬¡≈ Á∂
È≈È’ Á∂Ú ‹∆ ÍÃÌ» Í≈√ Ï∂ÈÂ∆ ’Á∂ ‘È «’ ‘∂
»Í ‘∆ ‘ÈÕ ‘∆, ‹Ø È≈Ù «‘ ‘À, ‹∆Ú Á∂ «⁄Â-
ÍÃÌ»! ¡À√∆ «Ú¤Û∆ ‘ج∆ ‹∆Ú-¡≈ÂÓ≈ ˘ «ÓÒØ Â∂
⁄∂  ∂ «Ú⁄ È‘ƒ ‘À ‹Á «’ ÍÃ Ì » √Á≈ ¡≥ ◊ -√≥ ◊ ‘À Õ
«Î «ÓÒ∂ ‘∆ ‘Ø, Ì≈Ú «Î ’Á∆ «Ú¤ØÛ≈ È≈ ‘ØÚ∂Õ
√≈∆ «√à ٠‡∆ Ó≈«¬¡≈ Á∂ fi» · ∂ Ë≥ « Á¡ª Á∂ ÓØ ‘ «Ú⁄
‹∆Ú ¡≈ÂÓ≈ Á∆ Ó≥«˜Ò, ÍÃÌ» «ÓÒ≈Í ‘∆ ‘ÀÕ ÍÃÌ»
Î√∆ ‘ج∆ ‘؉ ’’∂ Ó ‘∆ ‘À Ì≈Ú ÷π¡≈ ‘Ø ‘∆
«Ú¤Ø Û ≈ ª ÓΩ  Á∂ Úª◊ ‘À Ì≈Ú «Ú¤Û ’∂
‘À -
‹∆¿∞‰≈ ÓΩ Á∂ Ï≈Ï ‘À -
«¬’√π ‘« ’∂ È≈Ó «ÏÈ∞ ¡◊À Ò¬∆¡«‘ ÷Ø«‘ÕÕ
ÁÔ∞ «Ú√≈« «Ú◊π⁄‰≈ ÚÀ√≈÷π √π‘≈Ú≈ ª Ò◊À
ÍÃÌ «ÏÈ∞ ¡Úπ È ’Ø«¬ÕÕ ‹≈ √≥Â∞ Ì∂‡À ‘« √Ø«¬ÕÕ Í≥È≈ - 134
«¬’ ‘∆ È≈Ó-«√ÓÈ Á∂ «ÈÓÒ ’Ó ÂØ∫ «ÏȪ ¡≥ «Ú⁄ ¿∞ÍÁ∂Ù ‘À «’ ÚÀ√≈÷ Á≈ Ó‘∆È≈ ª
Ï≈’∆ √Ì ’Ó, Í≈÷≥‚ »Í Â∂ fi»·∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª ’Óª ‘∆ √π÷Á≈¬∆ ‘Ø √’Á≈ ‘À ‹∂’ ‘∆ ÍÃÌ», √≥ »Í ‘Ø
Á≈ ÎÒ ≈‘ «Ú⁄ ÷Ø‘ «Ò¡≈ ‹≈‰≈ ‘À, Í≈÷≥‚ ’Ó ’∂ «ÓÒ ÍÚ∂ «’¿∞∫«’ Í»È √≥ ≈‘ƒ ÍÃÌ» «ÓÒ≈Í √≥ÌÚ
’È Ú≈Ò∆ ‹∆Ú-¡≈ÂÓ≈ ≈‘ «Ú⁄ ‘∆ ´º‡∆ ‹≈‰∆ ‘ÀÕ ‘π≥Á≈ ‘ÀÕ Ú≈«‘◊π» Á∂ √≥Â, ÍÃ∂Ó Á∂ √‘≈¬∆ ‘π≥Á∂ ‘È,
◊π» ¡‹È Á∂Ú ‹∆ √»‘∆ Â∂ ◊¿∞Û∆ ≈◊ «Ú⁄ «¬√ ¿∞‘ ÍÃÌ» ÍÃ∂Ó ‘∆ «ÁÃÛ∑ ’≈¿∞∫Á∂ ‘ÈÕ ÍÃ∂Ó Á∆ «ÁÃÛ∑Â≈
«Ú⁄≈ Á∆ ÍπÙ‡∆ «¬√ Â∑ª ’Á∂ ‘È - ‘∆ «ÓÒ≈Í Á≈ «ÚÙÚ≈Ù ÍÀÁ≈ ’Á∆ ‘ÀÕ ÚÀ√≈÷ Ó‘∆È∂
‹Í ÂÍ √≥‹Ó ’Ó ’Ó≈‰∂ «¬«‘ ˙À Ó»√∂ÕÕ Áπ¡≈≈ «¬‘∆ ¿∞ÍÁ∂Ù «ÁÃÛ∑ ’≈«¬¡≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ
Í≥È≈ - 216 (---0---)

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


4
«Ú√≈÷∆
Í»∆ ‘ج∆ ’≈Ó≈«Â ¡≈«Í «√‹‰‘≈À Ë≈«¡≈ÕÕ
sMq virAwm isMG jI
bwnI iv. gu. rU. imSn[
Á» Í»Ï √Ó∂∫ «Ú⁄ Â’∆ÏÈ Í≥‹ ‘˜≈ √≈Ò Ù’Â∆ «Ú⁄ ’Ó˜Ø∆ ¡≈¿∞∫Á∆ ◊¬∆ ¡Â∂ ÏπºÂª Á∂ »Í
Í«‘Òª Ì≈ Á∆ Ù≈È ¿∞Í ¡º‹ Ú∆ Ì≈Â∆¡ª ˘ «Ú⁄ ¡È∂’ ¡«Ú¡’ ‘√Â∆¡ª Á∆ Í»‹≈ Ùπ» ‘ج∆
Ï‘π Ó≈‰ ‘ÀÕ ¿∞‘ √Óª «¥ÙÈ Ó‘≈≈‹ ‹∆ Á≈ √Óª «‹È∑ª ˘ Á∂Ú∆ Á∂ÚÂ∂ ¡≈«÷¡≈ «◊¡≈Õ Ú≈«‘◊π» ‹∆
√∆Õ ¿∞ √ √Ó∂ ∫ Ì≈ «Ú⁄ Ï‘π  ں ‚ ∂ ÔØ Ë ≈ ≈‹∂ ˘ ÁπÈ∆¡ª ÂØ∫ ¡Òº◊-ÊÒº◊ ’’∂ ¡’Â≈ »Í «Ú⁄
Ó‘≈≈‹∂ ≈‹ ’Á∂ √È «‹È∑ª Á∂ «Ú⁄ ÁπÔØËÈ, Ó≥«È¡≈ ‹≈‰ Òº«◊¡≈ ¿∞√ Á∆ ʪ Â∂ «ÂøÈ Á∂Ú, «‹È∑ª
˜≈«√ø Ë , Ùπ Ù Í≈Ò ¡≈«Á ≈«‹¡ª Á≈ ÷≈√ «˜’ ˘ ‹Íπ‹∆ √≈«‘Ï «Ú⁄ “«¬’ √ø√≈∆ «¬’ Ìø‚≈∆ «¬’
¡≈¿∞ ∫ Á≈ ‘À Õ ¿∞ √ √Ó∂ ∫ «¬È∑ ª ≈«‹¡ª «Ú⁄ ’≈Î∆ Ò≈¬∂ Á∆Ï≈‰∞” Ú≈Ò≈ ¡≈«÷¡≈ «◊¡≈, Á∆ Ó≈ÈÂ≈ Ùπ»
’Ó˜Ø∆¡ª ¡≈ ⁄π’∆¡ª √ÈÕ «¬‘ ¡≈ÍØ ¡≈͉∂ ≈‹ª ‘ج∆ ‹Ø «¬È√≈Ȫ Á∂ È≈Ò È∂Û∂ ‘Ø ’∂ ÓÁÁ Ú∆ ’Á∂
«Ú⁄ √πÂøÂ ≈‹∂ √ÈÕ ‘√ÂÈ≈Íπ Á∂ ≈‹ ¿∞Í ¿∞√ √È, ˜≈ÒÓª Á≈ È≈Ù Ú∆ ’Á∂ √È ¡Â∂ ¡≈͉∂
√Ó∂∫ «ËÃÂ≈Ù‡ ÁπÔØËÈ Á≈ «ÍÂ≈ ͪ‚Úª Á≈ ‘º’ Ì◊ª ¿∞ Í  Íà √ ø È ‘Ø ’∂ ¿∞ È ∑ ª ˘ ËÓ, ¡Ê,
÷Ø‘ ’∂ ≈‹ ’ «‘≈ √∆ Í ͪ‚Úª È∂ ¡≈͉≈ ‘º’ ’≈ÓÈ≈ Ï÷ÙÁ∂ √È Í “Óπ’Â∆” «¬È∑ª ÂØ∫ È‘ƒ ‘πøÁ∆
ÒÀ‰ Ò¬∆ ¡Â∂ Í≈Í Á∂ Ó≥‚Ò ˘ ÷ÂÓ ’È Ò¬∆ «¬’ √∆Õ Óπ’Â∆ ÍÃ≈ÍÂ∆ ˘ «¬È√≈È È∂ ¡≈͉∂ ’Óª Á∂
Ó‘≈È Ô∞ºË «‹√˘ Ó‘ªÌ≈ ’«‘ ’∂ ¡º‹ Ú∆ ‹≈«‰¡≈ ¡Ë∆È º«÷¡≈Õ Ú≈«‘◊π» ‹∆ ˘ √ø√≈ Á∂ fiÓ∂«Ò¡ª ÂØ∫
‹ªÁ≈ ‘À, ÒÛÈ≈ «Í¡≈Õ «¬√ «Ú⁄ Â’∆ÏÈ Ì≈ Á∂ ¡Òº◊-ÊÒº◊ «Ú÷≈«¬¡≈ «◊¡≈ ¡Â∂ ¿∞√ Á∂ «ÓÒ≈Í
√≈∂ ≈‹∂ Ù≈ÓÒ ‘ج∂, Ô∞ºË «Ú⁄ ¿∞√ √Ó∂∫ Á∂ «Ú⁄ Á∆ ’ج∆ ªÿ ÓÈ∞º÷ Á∂ ÓÈ «Ú⁄ È‘ƒ ¿∞Í‹Á∆ √∆Õ
Íà ≈ Í √ÙÂ ¡Â∂ ¡ÙÂ ÚÂ∂ ◊¬∂ Õ «¬√ Ó‘ª ¿∞√ Á∆ √πÍ ¡ÀÈ‹∆ ’∂ÚÒ Íë¥Â∆ Á∂ «ÂøȪ ◊π‰ª
«Ì¡≈È’ Ô∞ºË Á≈ «¬ÊØ∫ Â’ ¡√ «Í¡≈ «’ Ô∞ºË «Ú⁄ ‹Ø, ÂÓØ, √ÂØ ˘ Ù’Â∆ Á∂ ’∂ √ø√≈ Á∆ ÷∂Ò∑ ’Á∆
Ù≈ÓÒ ‘Ø ¬ ∂ DE Òº ÷ ÔØ « Ë¡ª «Ú⁄Ø ∫ «‹È∑ ª ˘ AH √∆Õ Ú≈«‘◊π» ‹∆ ¡◊øÓ √∆, ¡⁄≈‘ √∆, ¡¤Ø‘ √∆
÷»‘‰∆¡ª Á∆ «◊‰Â∆ Ú∆ «ÁÂ∆ ‹ªÁ∆ ‘À, ’∂ÚÒ Á√ ¡Â∂ ÓÈ∞ º ÷ ÂØ ∫ Ï‘π  Á»  √∆ «‹√ ˘ ÓÈ∞ º ÷ Á∂
ÏøÁ∂ ‘∆ Ï⁄∂Õ ÁπÔØËÈ √Ó∂ ¿∞√ Á∂ √≈∂ Ì≈, √≈∂ fiÓ∂«Ò¡ª È≈Ò ’ج∆ Ú≈√Â≈ È‘ƒ √∆ «¬‘ √≈∂ ’øÓ
√≈Ê∆ Ô∞ºË «Ú⁄ Ó≈∂ ◊¬∂, ͪ‚Úª ÚÒØ∫ Ú∆ «√Î Í≥‹∂ Á∂Ú Ù’Â∆¡ª È≈Ò √Ïø«Ë √ÈÕ «¬È√≈È Á∆¡ª
ͪ‚Ú ¡Â∂ «¥ÙÈ Ó‘≈≈‹ ‹∆ Ô∞ºË Á∂ Ó‘ª ’ØÍ ÂØ∫ «‹¿∞∫-«‹¿∞∫ ÒØÛª ÚËÁ∆¡ª ◊¬∆¡ª «Â¿∞∫-«Â¿∞∫ ¿∞È∑ª
Ï⁄∂Õ Ì≈ ˘ ¿∞√ √Ó∂∫ «¬’ ¡À‚≈ Úº‚≈ ˺’≈ Òº«◊¡≈ Á∂ Óπº÷ Á∂Ú Ú∆ ÚË ◊¬∂ «‹Ú∂∫ «’ Í≈‰∆¡ª Á≈ Ó≈Ò’
«’ ¡≈∆¡ª Á∆ Ó≈È ÓÔ≈Á≈, √«Ì¡≈⁄≈, ≈‹√∆ Úπ‰ Á∂ÚÂ≈ √∆, ¡È∂’ «’√Ó Á∆¡ª ‘Ú≈Úª Á≈
Ù’Â∆ ÷∆‰ ‘Ø ◊¬∆ ¡Â∂ Ú‰ Ùø’ ¡ΩÒ≈Á ÍÀÁ≈ ‘Ø Ó≈Ò’ ÍÚ‰ Á∂ÚÂ≈ √∆, ¡È∂’ «’√Ó Á∆ Ó≈«¬¡≈ Á≈
’∂ Á∂Ù Á∆ ¡Ï≈Á∆ ÈÚ∂∫ «√«˙∫ Í≥π◊È∆ Ùπ» ‘ج∆Õ Á∂ÚÂ≈ ’∞Ï∂ √∆Õ «¬È∑ª Á≈ ≈‹≈ «¬øÁ Á∂ÚÂ≈ √∆
Ë≈«Ó’ ‘π∆ª, «ÚÙÚ≈Ù ’Ó˜Ø ÍÀ ◊¬∂, «¬ÊØ∫ Â’ «¬√ Â∑ª Ï‘π Á∂Ú Í»‹≈ Ùπ» ‘Ø ◊¬∆Õ «¬’ ¡’≈Ò
ÍÂÈ ‘Ø«¬¡≈ «’ ÏÃ≈‘Ó‰ Ú∆ ’∂√ª Á≈ Ó≥π‚È ’È Íπ÷ È≈Ò √ÏøË ÍÂÒ∂ ÍÀ∫Á∂ ◊¬∂, Ï‘π «’√Ó Á∂
Òº◊∂Õ ¿∞√ √Ó∂∫ Á∂ «Ú≈‹ ¡È∞√≈ ‹∂ ÏÃ≈‘Ó‰ ˘ ÓΩ ’Óª ’≈‚ª È∂ ‹ÈÓ «Ò¡≈Õ ÓÈ∞º÷ ˘ ÍÃÌ» È≈ÒØ∫ ÂØÛ
Á∆ √˜≈ Á∂‰∆ ÍÀ∫Á∆ √∆ ª ÏÃ‘Ó ‘º«Â¡≈ Á∂ ‚ ÂØ∫ ’∂ ◊πÍ ْÂ∆¡ª, «¬ÊØ∫ Â’ «’ ̻ª ÍÃ∂ª Á∂,
’∂ÚÒ ¿∞√ Á∂ ’∂√ ‘∆ ’º‡∂ ‹≈«¬¡≈ ’Á∂ √ÈÕ ÷Â∆ ⁄πø◊Ò «Ú⁄ Î√≈ «ÁÂ≈Õ «‹¿∞∫-«‹¿∞∫ √Óª ◊π˜Á≈
≈‹∂ ’∂√ª Á∆ √øÌ≈Ò Í»∆ Â∑ª ’«¡≈ ’Á∂ √È ¡Â∂ «◊¡≈, Ì≈ ÚÙ «Ú⁄ Ï≈Ó Ó≈◊ ¡Â∂ ⁄≈Ú≈’
¶Ï∂ ’∂√ª ¿∞Í √ØÈ∂ Á≈ Â≈‹ ÷Á∂ √È Í ’∂√ ÷πÒ∑∂ Ú◊∂ È≈√Â’ ËÓª È∂ ‹ÈÓ «Ò¡≈ «‹È∑ª Á≈ ÍÃË≈È
‘Ø«¬¡≈ ’Á∂ √ÈÕ «Ù∆¡ª-ÓπÈ∆¡ª Á∂ «√ Â∂ ’∂√ «ÚÙ≈ ÈÙ∂ ÷≈‰∂, Ó≈√ Óº¤∆ Á≈ √∂ÚÈ ’È≈ ¡Â∂ ÓÀÊ∞È
¡Â∂ Á≈Û∑≈ Í»È »Í «Ú⁄ √π÷«Ù ‘Ø«¬¡≈ ’Á≈ √∆ («¬√ÂÃ∆ ÍπÙ Á≈ ÌØ◊) ¡≈«Á ’∞’Ó ‘∆ ËÓ Á≈ »Í
Í ¡≈Ó ÂΩ ¿∞Í ’∂√ Èß◊∂ ‘∆ º«÷¡≈ ’Á∂ √ÈÕ Ë≈È ’ ◊¬∂Õ Ú≈«‘◊π» ‹∆ Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ «Ú⁄ Íë¥Â∆
√Ó∂∫ Á∂ Î∂ È≈Ò «Ù∆¡ª ÓπÈ∆¡ª Á∂ ‹‡≈Úª Á∂ »Í Á∂ ¡È≈Á∆ ‘؉ Á≈ «ÚÙÚ≈٠ͺ’∆ Â∑ª È≈Ò Íº’
«Ú⁄ ’∂√ «Á√‰ Òº◊∂Õ «◊¡≈Õ «¬√ √ø√≈ «Ú⁄ ÁØ ¡È≈Á∆ Ù’Â∆¡ª ⁄∂ÂÈ
«¬√ ÍÂÈ Á∂ √Ó∂∫ ÂØ∫ Áπ¡≈Í ‹π◊ ÷ÂÓ ‘Ø ¡Â∂ Íë¥Â∆ «¬’Ø «‹‘∆¡ª ‘∆ √Ófi∆¡ª ‹≈‰ Òº◊∆¡ªÕ
«◊¡≈ ¡Â∂ ’Ò‹π◊ Á≈ ¡≈øÌ ‘Ø«¬¡≈Õ ‹ÈÂ≈ Á∆ √Ø⁄ Íë¥Â∆ Á∂ Í√≈∂ È∂ Ó≈«¬¡≈ Á≈ »Í Ë≈È ’«¡≈

'Awqm mwrg' 5 ApRYl, 2012


¡Â∂ √ø√≈ ˘ Í»∆ Â∑ª ÓØ‘ «Ò¡≈Õ ⁄∂ÂÈ Íπ÷ Á∆ «¬√Ò≈Ó È∂ «¬’ ÍÃÓ∂Ù ¿∞Â∂ «ÚÙÚ≈Ù ÷«Á¡ª
Ô≈Á Ï«√Óà‘Ø ◊¬∆Õ ⁄∂ÂÈ ˘ ’∂ÚÒ «¬’ √Â≈ ¡Ï Á∂ Ù ÂØ ∫ ¿∞ · ’∂ √≈∆ Áπ È ∆¡ª ¿∞ Í  ÍÃ Ì ≈Ú
Ó≈Â Ù’Â∆ Ó≥«È¡≈ ‹≈‰ Òº«◊¡≈ «‹√ ÂØ∫ ÍÃÌ≈«Ú Í≈¿∞‰≈ Ùπ» ’∆Â≈Õ ¿∞‘ ËÓ, Ì≈Â∆ Ì≈Ú, ÍÃ√Í
‘Ø ’∂ Íë¥Â∆ ‘∆ ¡È∂’ª »Íª, ø◊ª «Ú⁄, ÓÈπ∞º÷∆ ÓÈ Ú≈Á≈∆, √∂Ú≈ Ì≈Ú «Í¡≈ ÌÍ» ¡Â∂ «¬’ ÍÃÌ» ˘
«Ú⁄ Í√ ◊¬∆Õ ⁄∂ÂÈ ÂÂ… «Ú⁄ «ÂøÈ ◊π‰ «ÓÊ∂ ◊¬∂ «Í¡≈ ’È Ú≈Ò≈ √∆ «‹√ Á∂ «√ºË∂-«√ºË∂ ¿∞ÍÁ∂Ùª
«‹√ ˘ √«Â «⁄ ¡Â∂ ¡ÈßÁ ¡≈«÷¡≈ «◊¡≈Õ «¬‘ È∂ ’º‡Û ÍÃ√ª Á∂ Í≈¬∂ ‘ج∂ ‹ø‹≈Òª ˘ ÂØÛ ’∂ «¬’
«ÂøÈ ◊π‰ ‘∆ ⁄∂ÂÈ «Ú⁄ ¡≈͉∂ «È‹∆ ‘È «¬√ Á∂ «Í¡≈ Á≈ ≈‘ Á√≈«¬¡≈, ¿∞√ «Ú⁄ ‹ÈÂ≈ ˘ «÷º⁄
«ÚÍ∆ Íë¥Â∆ «Ú⁄ √ÂØ, ‹Ø, ÂÓØ «ÂøÈ ◊π‰ ‘ÈÕ «Ò¡≈Õ Ì≈Ú∂∫ «Í¤Ø∫ ¡≈¬∂ «¬√Ò≈Ó∆ ≈‹∂ Ï‘π ‘∆ ÷»È
⁄∂ÂÈ Á∆ √Â≈ È∂ Íë¥Â∆ «Ú⁄ ‘’ ÍÀÁ≈ ’ ÷π¡≈ ¡Â∂ ˜≈ÒÓ √È ¡Â∂ Ï∂ÁÁ∆ Á∂ Ì≈Ú «Ú⁄
«ÁÂ∆ «‹Ú∂∫ ⁄Ó’ ͺÊ ÒØ‘∂ Á∂ ’‰ª «Ú⁄ «‘Ò‹πÒ Ò∆È ‘ج∂ ¡≈͉∂ ’∆Â∂ ◊¬∂ ¡«Â¡≈⁄≈ª ˘ Ì∆ ÍπøÈ
ÍÀÁ≈ ’ «ÁøÁ≈ ‘ÀÕ «¬√∂ ‹◊ Í√≈∂ «Ú⁄ ÏÑӪ, ‘∆ Ó≥ÈÁ∂ √È ¿∞‘ «¬√Ò≈Ó Á∂ ¿∞⁄∂ ¡√»Òª ÂØ∫ «ÊÛ’∂
«ÚÙ˘, Ó‘∂Ù Á≈ √ÏøË ‹∆Úª È≈Ò ÚË∂∂ «‘≈ ¿∞È∑ª ‘ج∂ √È Í Ó˜‘Ï Á≈ Ïπ’≈ Í«‘È ’∂ ËÓ∆ ωÈ≈
ÂØ∫ ‘∆ ¡≈͉∆¡ª ’≈ÓÈ≈Úª Í»∆¡ª ’≈¿∞‰ Á∆ ¡≈√ ⁄≈‘πøÁ∂ √ÈÕ
√Á≈ ‘∆ ÓÈ∞º÷ ˘ Òº◊∆ ‘∆Õ Ú≈«‘◊π» Á∂ «ÓÒ≈Í Á∆
Ì≈ «Ú⁄ Ú‰È ÔØ◊ «¬√Ò≈Ó Á≈ ≈‹√∆
ʪ Íà « ¥Â∆ Á∂ «Âø È ª ◊π ‰ ª ÂØ ∫ ¤∞ ‡ ’≈≈ Í≈ ’∂
’≈Ò ’¬∆ «‘º«√¡ª «Ú⁄ Úø«‚¡≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ A@@@ ÂØ∫
«ÈÏ≈‰ ¡Ú√Ê≈ ˘ ‘∆ √Ì ÂØ∫ ¿∞⁄∆ ¡Ú√Ê≈ Ó≥«È¡≈
AEBF ¬∆. Â’ Í≥‹≈Ï Á∆ ‘≈Ò≈ Â∞Î≈Ȫ Á∆ Ó≈ ‘∂·
‹≈‰ Òº«◊¡≈Õ «¬‘ «ÚÙÚ≈Ù ¡≈Ó ÓÈ∞º÷ Á∂ «‘ «Ú⁄
¡≈¬∂ ¿∞√ Ó’≈È Úª◊»ø √∆ «‹√ Á∂ Ï»‘∂ ¡ºË ÷πÒ∑∂ «‘‰
È‘ƒ √È «’¿∞∫«’ ¡≈Ó ÓÈ∞º÷ ˘ ÒØÛ √∆ ¿∞√ ÍÃÌ»
’’∂ «¬‘ fiº÷Û Ó’≈È Á∂ ¡≥Á Á≈÷Ò ‘Ø ◊¬∂ ‘؉
Á∆ ‹Ø ¿∞√ Á∂ ‘Ó∂Ù≈ È≈Ò «‘øÁ≈ ‘ØÚ∂, ¿∞√ Á∂ ¡≥Á
¡Â∂ √≈∂ Ó’≈È «Ú⁄ ⁄∆˜ª Á∆ ‘ÎÛ≈-ÁÎÛ∆ Ó⁄≈ ’∂
Ï≈‘ ‘ ʪ Í∆Í»È ‘ØÚ∂, ¿∞‘ ¡≈͉∂ ‹∆Úª Á∂
Ï∂-«Ú¿∞∫Â∆ ’’∂ «÷≥‚≈ «ÁÂ∆¡ª ‘Ø‰Õ Â∞Î≈È È≈Ò
Áπ÷ª-√π÷ª ˘ Í»∆ Â∑ª È≈Ò ‹≈‰Á≈ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ¿∞√
Ó’≈È Á∆¡ª ’ø˪ «◊ ◊¬∆¡ª ¡Â∂ ¿∞‹Û∂ Ê∂‘ Úª◊»ø
Á∆ ÓÁÁ Ò¬∆ ’∆Â∆ Íπ’≈ «Ú⁄ ¿∞‘ ¡≈Í ¡≈ ’∂
Íà  ∆ Á∂ ‰ Òº ◊ ∆¡ªÕ fiº ÷ Ûª Á≈ «¬‘ «√Ò«√Ò≈
√‘≈«¬Â≈ ’∂Õ Ô≈«È «’ ¿∞‘ Ù’Â∆ √«Â «⁄ ¡ÈßÁ
«¬√Ò≈Ó∆ ‘Ó«Ò¡ª Á∂ È≈Ò Ùπ» ‘Ø «◊¡≈Õ «¬√ Á∂ ÓØ„∆
ª ‘À◊∆ ‘∆ Í «Í¡≈ ’È Ú≈Ò∆ Ú∆ ‘ØÚ∂ ¡Â∂
¡Î◊≈«È√Â≈È ≈‹√∆ ÷≈ÈÁ≈È È≈Ò √ÏøË º÷‰ Ú≈Ò∂
«‘Á∂ «Ú⁄ √ªfi ÍÀÁ≈ ’’∂ Áπ÷ª Â∂ √π÷ª Á∆ ‹≈‰±ø
¡ÒÍÂ◊∆È ¡Â∂ √Ïπ’ÂÁ∆È √È ¿∞È∑ª È∂ Ì≈Â∆
Ú∆ ‘ØÚ∂Õ Ì◊Â∆ Ò«‘ ÂØ∫ Í«‘Òª ⁄≈ ‘˜≈ √≈Ò
Ù’Â∆ ˘ ÷∂»ø-÷∂ø» ’È≈ Ùπ» ’ «ÁÂ≈Õ Ó«‘Ó»Á È∂
Á≈ √Óª «¬È∑ª ’Ó˜Ø «ÚÙÚ≈Ùª «Ú⁄ ¶«ÿ¡≈Õ
¡≈͉∂ ≈‹ ’≈Ò III-A@C@ ¬∆. «Ú⁄ Ì≈ Â∂ AG
¿∞√∂ √Ó∂∫ «Ú⁄ Ó‘≈ÂÓ≈ ÏπºË ‹∆ È∂ ¡Â∂ ‹ÀÈ ‘ÓÒ∂ ’∆Â∂ «‹È∑ª Á∆ Ï‘πÂ∆ Ó≈ ’≈ÈΩ‹, ’≈¶‹ ‹ª
Ó Á∂ Ï≈È∆ Ó‘ªÚ∆ ‹∆ È∂ ¡≈͉∆ ’·È øÊÓÏØ ¿∞Â∂ ͬ∆Õ Ó«‘Ó»Á Á≈ «¬’ ‘ÓÒ≈ ◊π‹≈Â
ÂÍ«√¡≈Úª ’’∂ Ó≈«¬¡≈ Á∂ Ó≥‚Ò «Ú⁄Ø∫ ¡≈͉∂ ¡≈Í «Ú⁄ ÓÙ‘» Ó≥Á √ØÓÈ≈Ê ¿∞Í ‘Ø«¬¡≈Õ «‘øÁ» ≈«‹¡ª
˘ Í≈ ’∆Â≈, «’√∂ «ÈÏ≈‰ ¡Ú√Ê≈ «Ú⁄ «‡’≈‰≈ Á∆ ≈‹Ë≈È∆ Í«‘Òª ’≈ÏÒ √∆ ¿∞ÊØ∫ ‘‡ ’∂ ¿∞ÁÌø‚
‹≈ ’∆Â≈Õ Í Ì◊Â∆ Ò«‘ Á∂ «ÈÙ«⁄¡ª ¡È∞√≈ «Ú⁄ ’≈«¬Ó ‘ج∆ «¬ÊØ∫ Ú∆ Â∞’ª È∂ «¬È∑ª ˘ ÈßÁȪ
Ú≈«‘◊π» ‹∆ «Í¡≈ ’Á∂ ‘È, Í≈ÒÁ∂ ‘È, Áπ÷ª ˘ «Ú⁄ Ë’∂Ò «ÁÂ≈Õ ¡÷∆ √‘øÁ ˘ ¡≈͉∆ ≈‹Ë≈È∆
Á» ’Á∂ ‘È ¡Â∂ ÍÃ∂Ó È≈Ò ÏøÈ∑∂ ‹ªÁ∂ ‘È ¡Â∂ ω≈ ’∂ ≈‹ ’È Òº◊∂Õ «‘øÁ Á∂ ≈‹∂ ’Á∂ «¬’º·∂
¡≈͉∂ Ì◊ ˘ ¡≈͉≈ ‘∆ »Í ω≈ ÒÀ∫Á∂ ‘ÈÕ «¬‘ ‘Ø ’∂ ‹πºË È‘ƒ ’Á∂ √È «¬√ ’’∂ «¬’ºÒ∂-«¬’ºÒ∂
√πøÈ √≈È ¡Ú√Ê≈ È‘ƒ √∆ «¬‘ «‹¿∞∫Á∆ ‹≈◊Á∆ Ó≈ ÷ªÁ∂ ‘∆ «‘øÁ∂ √∆Õ ◊˜ÈÚ∆¡ª Á∆ Â≈’ ÿ‡‰
«Í¡≈ª «Ú⁄ ◊Û±øÁ ’Á∆ ÍÃÌ» Á∂ «Í¡≈ ˘ Ó≈‰È È≈Ò ◊Ω∆ Â∞’ª È∂ ʪ ÓºÒ Ò¬∆ ¿∞È∑ª È∂ ´º‡ ’∂
Ú≈Ò∆ Óπ’ ¡Ú√Ê≈ √∆Õ «¬√ Ì◊Â∆ Ò«‘ «Ú⁄ ‘∆ Ú≈Í√ ‹≈‰ Á∆ ʪ Ì≈ «Ú⁄ ÍÀ ‹Ó≈ Ò¬∂Õ √‘≈Ï-
«◊¡≈È Á≈ ÍÃ’≈Ù Ú«Ë¡≈ ¡Â∂ «¬‘ ‹∆Ú, Ì◊Â∆ Á∆ ¿∞ Á -Á∆È È∂ Ì≈ «Ú⁄ Â∞  ’∆ ≈‹ ’≈«¬Ó ’
Í¿∞Û∆ ≈‘ƒ ¡ÈßÂ, ¡È≈Á, ¡È≈‘ «Ú⁄ «¬’ »Í «Ò¡≈Õ «¬√∂ √Ó∂∫ «Ú⁄ ⁄ø◊∂˜ ÷≈È Ú◊∂ ÓºË ¬∂Ù∆¡≈
‘Ø ’∂ ÍÃÓ∂Ù ‘∆ ω «◊¡≈Õ È≈√Â’ Óª È∂ Ì≈ «Ú⁄Ø∫ ¿∞·∂Õ √ÓπøÁ Á∆¡ª ’≈◊ª Úª◊ ÓºÒª Ó≈Á∂ ÎÀÒ
Á∂ √≈Ù’ª ¡Â∂ ‹ÈÂ≈ ¿∞Â∂ Ï‘π ¡√ Í≈«¬¡≈Õ ◊¬∂Õ »√, «¬≈È, ¡Î◊≈«È√Â≈È √ÌȪ Á∂√ª Á∆
Ì≈Ú∂∫ «¬√ ¶Ó∂ √Ó∂∫ «Ú⁄ ¿∞⁄ ⁄«Âzª Ú≈Ò∂ ≈‹∂ Ú∆ Â≈’ Â∆«Ò∑¡ª Úª◊ «¬È∑ª Á∆ Â≈’ Á∂ ¡º◊∂ ¿∞‚
‘ج∂ «‹È∑ª È∂ «¬È√≈Î ’∆Â≈ ¡Â∂ ¿∞È∑ª Á∆¡ª ’Ê≈Úª ◊¬∆Õ ⁄ø◊∂˜ ÷≈È ‹Ò≈Ò-¿∞Á-Á∆È Á≈ «Í¤≈ ’Á≈
¡º‹ Ú∆ √≈˘ ÍÃ∂È≈ «ÁøÁ∆¡ª ‘ÈÕ ¡‡’ Á«¡≈ Â’ Í‘πø⁄ «◊¡≈Õ «¬È∑ª È∂ Ì≈ Á∆

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


6
¡Ó∆∆ ˘ º’ ’∂ C@@ √≈Ò Â’ Ì≈ «Ú⁄ ¿∞‹≈Ûª ¬∂Â∆ Ó≈ ͬ∆ ’Ò≈‰∂ ÂÀ∫ ’∆
Â∂ ÏÏ≈Á∆ Á≈ Ó‘ΩÒ ’≈«¬Ó º«÷¡≈Õ «¬√ √Ó∂∫ «Ú⁄ ÁÁπ È ¡≈«¬¡≈®
¡Ó∆ ÂÀÓ» Â∂ Ï≈Ï Á∆¡ª Óπ«‘øÓª Ó‘ºÂÂ≈ ÷Á∆¡ª ’Â≈ ±ø √ÌÈ≈ ’≈ √ج∆®
‘ÈÕ ÂÀÓ» È∂ Ì≈ «Ú⁄ ¡«‹‘≈ ‹Ï ’∆Â≈ «’ √π‰ ‹∂ √’Â≈ √’Â∂ ’¿∞ Ó≈∂ Â≈ Ó«È Ø√π È ‘ج∆®
’∂ ¨ ’ø‚∂ ÷Û∑∂ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ «¬√ ≈‹√∆ ¿∞ʺÒ-ÍπÊºÒ √’Â≈ √∆‘π Ó≈∂ ÍÀ Ú◊À ÷√ÓÀ √≈ Íπ√≈¬∆®
«Ú⁄ Í≥‹≈Ï ˘ Ï‘π ں‚≈ √øÂ≈Í fiÒ‰≈ «Í¡≈Õ «ÁºÒ∆ ÂÈ «Ú◊≈«Û «Ú◊ج∂
Á∂ Ï≈ÁÙ≈‘ È∂ ’≈ÏÒ ÚÒØ∫ ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ ‘ÓÒ≈Úª Á≈ ’∞Â∆ Óπ«¬¡≈ √≈ È ’≈¬∆®
Óπ’≈ÏÒ≈ ’È Ú≈√Â∂ Í≥‹≈Ï ˘ «¬’ √À«È’ ¤≈¿∞‰∆ ¡≈Í∂ ‹Ø«Û «Ú¤ØÛ∂ ¡≈Í∂ Ú∂÷π Â∂∆ Ú«‚¡≈¬∆®
«Ú⁄ ÏÁÒ «ÁÂ≈Õ «¬È∑ ª ÎΩ ‹ ∆¡ª È∂ Í≥ ‹ ≈Ï Á∆ ‹∂ ’Ø È≈¿∞ Ë≈¬∂ Ú‚≈ √≈Á ’∂ Ó«È Ì≈‰∂®
¡≈«Ê’ ‘≈Ò ¿∞Â∂ Ï‘π √º‡ Ó≈∆Õ ¿∞√ √Ó∂∫ Á≈ ÷√ÓÀ ÈÁ∆ ’∆Û≈ ¡≈ÚÀ ‹∂Â∂ ⁄π◊À Á≈‰∂®
Í≥ ‹ ≈Ï ’¬∆ «‘º « √¡ª «Ú⁄ Úø « ‚¡≈ ‘Ø « ¬¡≈ √∆Õ Ó« Ó« ‹∆ÚÀ Â≈ «’¤∞ Í≈¬∂ È≈È’ È≈Óπ Ú÷≈‰∂® Í≥È≈
- CF@
√πÒÂ≈Ȫ Á≈ ¡≈͉≈ ≈‹ √∆ ÓπÒÂ≈È, Á∆Í≈ÒÍπ,
Ò≈‘Ω, ‹¶Ë, √‘øÁ Â∂ √Ó≈‰≈ ¡≈«Á Á∂ Úº÷∂-Úº÷∂ «¬Ê∂ ◊π» Ó‘≈≈‹ ‹∆ È∂ Ï≈Ï Á∆¡ª ÎΩ‹ª ˘
√πÂøÂ ‘≈’Ó ‘Ø«¬¡≈ ’Á∂ √ÈÕ «¬√ ≈‹√∆ √Ó∂∫ «Ú⁄ Ù∂ Á∆ Â∞ÒÈ≈ «ÁÂ∆ ¡Â∂ Í≥‹≈Ï Ú≈√∆¡ª ˘ ◊ª¬∆¡ª
«‘øÁ»¡ª Á∆ ‘≈Ò ϑπ ‘∆ ÍÂÒ∆ ‘Ø ◊¬∆Õ √≈∂ Úº‚∂ Á∂ Ú◊ È≈Ò Â∞ÒÈ≈ «ÁÂ∆Õ Ó≈È√’ «◊≈Ú‡ Á∆
¡‘π « Á¡ª ¿∞ Í  ‘ÓÒ≈Ú ÎΩ ‹ ª Á∂ È∞ Ó ≈«¬ø Á ∂ ‘∆ ‘≈Ò Á√«Á¡ª ‘Ø«¬¡ª ÎπÓ≈È ’∆Â≈ -
«ÈÔ∞’ ‘Ø«¬¡≈ ’Á∂ √ÈÕ Í≥‹≈Ï «Ú⁄ «‹È∑ª «‘øÁ»¡ª √Ó ËÓ ’≈ ‚∂≈ Á»«®
È∂ «¬√Ò≈Ó Ë≈È ’∆Â≈ √∆ ¿∞È∑ª ˘ Ú∆ Úº«‚¡ª È≈È’ ’±Û∞ «‘¡≈ ÌÍ»«®
¡‘π«Á¡ª ÂØ∫ Úø«⁄ º«÷¡≈ ‹ªÁ≈ √∆ Í «Î Ú∆ ÓÊÀ «‡’≈ Â∂«Û ËØÂ∆ ’÷≈¬∆®
«‘ø Á » ¡ ª È≈ÒØ ∫ ¿∞ È ∑ ª ˘ «˜¡≈Á≈ √‘» Ò Âª Íà ≈ Í ‘«Ê ¤∞∆ ‹◊ ’≈√≈¬∆®
‘πøÁ∆¡ª √ÈÕ «‘øÁ»¡ª ˘ ’≈Î ¡Â∂ Ïπ ÍÃ√ ¡≈«÷¡≈ È∆Ò Ú√Âz Í«‘« ‘ØÚ«‘ ÍÚ≈‰∞®
‹ªÁ≈ √∆ «¬È∑ª È≈Ò Ù≈Ù’ª ˘ ‘ÓÁÁ∆ È‘ƒ √∆ ÓÒ∂¤ Ë≈È∞ Ò∂ Í»‹«‘ Íπ≈‰∞®
«¬È∑ª ˘ Á»‹∂ Á‹∂ Á∂ ¡«Ë’≈ ÍÃ≈Í √ÈÕ Óπ◊Òª ¡Ì≈«÷¡≈ ’≈ ’∞·≈ Ï’≈ ÷≈‰≈®
Á∂ Ú∂Ò∂ «‘øÁ»¡ª Á∆ «Ò¡≈’ ˘ ‹≈‰«Á¡ª ¿∞È∑ª ˘ ⁄¿∞’∂ ¿∞Í« «’√À È ‹≈‰≈® Í≥È≈ - DGB
≈‹ ÍÃÏøË «Ú⁄, Ú‰‹ ÚÍ≈, ÷∂Â∆ Ï≈Û∆ ¡≈«Á’ Ì≈ Á∂ «‘ø Á » , √… À Ó ≈È ¡Â∂ ¡‰÷ Ú◊≈
Ó«‘’«Ó¡ª «Ú⁄ ’∞fi «ÚÙ∂Ù ‘º’ ÍÃ≈Í √ÈÕ «¬√ √Ó∂∫ ¡ÈÓπºÒ≈ ◊π‰ ¡≈͉∂ «Ú⁄Ø∫ ◊π¡≈ ’∂ „«‘øÁ∆¡ª ’Òª
«Ú⁄ «‘øÁ» ≈‹∂ «ÏÒ’∞Ò «Óº‡∆ Á∂ ÏπºÂ ª È‘ƒ √È «Ú⁄ √«‘’ ‘∂ √ÈÕ «¬«Â‘≈√’≈ª Á≈ Ó ‘À «’ «¬‘
Í ¡≈͉∆¡ª √∆Ó ¡≈«Ê’ ‘≈Òª Á∂ ¡Ë∆È Ï‘π ÍÂÈ ¡⁄≈È’ Ùπ  » È‘ƒ ‘Ø « ¬¡≈ √∆Õ «¬‘ √≈∆
Úº ‚ ∆ ÎΩ ‹ È‘ƒ ÷ √’Á∂ √ÈÕ ≈‹≈ ‹À Í≈Ò È∂ «◊≈Ú‡ «ÚÁ∂Ù∆¡ª Á∂ «√ Â∂ È‘ƒ ÓÛ∑∆ ‹≈ √’Á∆
Ó«‘Ó»Á √Ïπ’Â◊∆È ÂØ∫ Ú∆ ‘≈ ÷≈ ’∂ ‘≈ È‘ƒ Ó≥È∆ √∆ «¬√ Á≈ √ÏøË Ó‘≈≈‹≈ ‘Ù ÚËÈ Á∂ √Ó∂∫ ÂØ∫
√∆ ¿∞ √ Á∂ ¿∞  ≈ ¡«Ë’≈∆ ≈‹≈ ¡Èß Á Í≈Ò È∂ ‘∆ Ùπ  » ‘Ø «◊¡≈ √∆Õ ‹≈ Í≈ Á∂ Ïø Ë Èª «Ú⁄
Ó«‘Ó»Á Á∂ «ÚπË ≈‹Í»Âª Á≈ «¬’ √øÿ ’≈«¬Ó ’ ’º ‡ ÛÂ≈, Íà √ Í Ó∂ Ò ‹Ø Ò Á∆ ¡‰‘Ø ∫ Á Â∂ ¡≥ Ë
«Ò¡≈ Í ’ج∆ Ï‘πÂ∆ √ÎÒÂ≈ È≈ ‘ج∆Õ ¿∞√ Á∂ ÍπºÂ «ÚÙÚ≈Ù Á≈ Í√≈≈, ’Ó-’ª‚ª Á≈ ’Û≈ ‹≈Ò ‹Ø
«ÂzÒØ⁄È Í≈Ò È∂ √‘øÁ ˘ ≈‹Ë≈È∆ ω≈«¬¡≈Õ ¿∞√ ÍÃØ‘Â ÙÃ∂‰∆ È∂ Í√≈«¡≈ √∆, ¿∞√ È≈Ò Ì≈ Á∆ Ú√Ø∫
√Ó∂∫ «¬√ Â∑ª Ò◊Á≈ √∆ «‹Ú∂∫ «‘øÁ»¡ª «Ú⁄ ’ج∆ «ÏÒ’∞Ò «ÈÓ≈‰∆ «ÈÂ≈‰∆ ‘Ø ⁄πº’∆ √∆Õ «‘øÁ∆ ’√
‹≈È ‘∆ È≈ ‘∆ ‘ØÚ∂Õ Ì≈Ú∂∫ Í≥‹≈Ï Á∂ Í‘≈Ûª «Ú⁄ «¬√Ò≈Ó∆ ≈«‹¡ª È∂ Í»∆ ’ «ÁÂ∆Õ ◊π» È≈È’
Í‘≈Û∆ ≈‹Í»Â ≈‹∂ ≈‹ ’Á∂ √È Í ¿∞‘ ’Á∂ Ú∆ Í≈ÂÙ≈‘ Á∂ √Ó∂∫ «¬‘ ‘≈Ò √∆ -
«¬√Ò≈Ó∆ ≈«‹¡ª È≈Ò ‚‡ ’∂ È‘ƒ ÒÛ∂ √ÈÕ AEBA ’«Ò ’≈Â∆ ≈‹∂ ’≈√≈¬∆ ËÓπ Í≥÷ ’« ¿∞‚«¡≈®
«Ú⁄ Ï≈Ï È∂ Í≥‹≈Ï ¿∞Â∂ ‘ÓÒ≈ ’∆Â≈ ¡Â∂ √ÀÁÍπ ’±Û∞ ¡Ó≈Ú√ √⁄π ⁄øÁzÓ≈ Á∆√À È≈‘∆ ’‘ ⁄«Û¡≈®
(¬∂ÓÈ≈Ï≈Á) ˘ «ÏÒ’∞Ò ÂÏ≈‘ ’ «ÁÂ≈Õ ◊π» È≈È’ ‘¿∞ Ì≈«Ò «Ú’∞øÈ∆ ‘ج∆® ¡≈Ë∂À ≈‘π È ’ج∆®
Í≈ÂÙ≈‘ ¿∞ Ê ∂ ÓΩ ‹ » Á √È ¿∞ È ∑ ª È∂ «¬√ ÂÏ≈‘∆ ˘ «Ú«⁄ ‘¿∞ÓÀ ’« Áπ÷π ج∆®
¡≈͉∆¡ª ¡º÷ª È≈Ò Á∂«÷¡≈ ¡Â∂ ‘≈Ò ˘ Â’«Á¡ª ’‘π È≈È’ «’«È «Ï«Ë ◊«Â ‘ج∆® Í≥È≈- ADE
ÎπÓ≈È ’∆Â≈ - ‘ÓÒ≈Úª Á∂ ‡Ø«Ò¡ª È∂ ◊À Óπ√ÒÓ≈È Ú√Ø∫ Á∂
÷π≈√≈È ÷√Ó≈È≈ ’∆¡≈ «‘øÁπ√Â≈È∞ ‚≈«¬¡≈® ÈÙ‡ ÌzÙ‡ ’È Á∂ ’¬∆ ‘Ø ’≈È Ú∆ √ÈÕ Í«‘Ò≈-
¡≈ÍÀ ÁØ√π È Á∂¬∆ ’Â≈ ‹Óπ ’« Óπ◊´ ⁄Û≈«¬¡≈® ‹˜∆¬∂ Ú◊À≈ Á≈ ‡À’√ ’∂ÚÒ «‘øÁ»¡ª Â∂ Ò◊Á≈ √∆Õ

'Awqm mwrg' 7 ApRYl, 2012


ÎΩ‹∆ ¤≈¿∞‰∆¡ª Í≥‹≈Ï Á∂ «Í≥‚-«Í≥‚ ˘ ÿ∂ƒ ÏÀ·∆¡ª Á≈ Ò‘» π’-π’ ’∂ ⁄Ò «‘≈ √∆Õ «¬’ Â∑ª È≈Ò
√È ¡Â∂ ¿∞È∑ª Á∆ √πÂøÂÂ≈ Á∆ ’ج∆ «’È È˜ «¬‘ √Ó≈‹ ˜Ó∆È ¿∞Â∂ ¶Ó≈ ‘∆ ÍÀ «◊¡≈ √∆ ’ج∆
È‘ƒ ¡≈ ‘∆ √∆Õ ´º‡ ’√πº‡ Á∆ ’ج∆ Ϋ¡≈Á √π‰∆ √øÿÙ «¬È∑ª Á∂ ÓÈ «Ú⁄ È‘ƒ ¿∞Í‹Á≈ √∆Õ √…ÀÓ≈È
È‘ƒ ‹ªÁ∆ √∆Õ ¿∞ √ √Ó∂ ∫ ¡≈Ó ‹ÈÂ≈ «¬√Ò≈Ó Í»  ∆ Â∑ ª È≈Ò ÷ÂÓ ‘Ø ⁄π « ’¡≈ √∆Õ «¬È∑ ª Á∆
’ϻ҉ «Ú⁄ ‘∆ ¡≈͉≈ ÌÒ≈ √ÓfiÁ∆ √∆Õ «‘øÁ»¡ª √‘≈«¬Â≈ ’È Ú≈Ò≈ ¬∆ÙÚ Á∂Ú∆ Á∂ګ¡ª Á∂ »Í
¿∞Â∂ ‹˜∆¡≈ «¬√ ’’∂ Ò◊≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ √∆ «’ «‘øÁ» «Ú⁄ Úø«‚¡≈ ‹≈ ⁄π«’¡≈ √∆Õ «¬È∑ª È∂ ¿∞È∑ª Á∂ ÏπºÂ
‹ÈÂ≈ ¡≈͉∆ ≈÷∆ ¿∞Í ¡≈¬∂ ÷⁄ Í»∂ ’∂Õ «¬È∑ª ω≈ ’∂ ¿∞√ ÂØ∫ ‘∆ ¡≈͉∆ ’«Ò¡≈‰ Á∆ Ó≥◊ ’∆Â∆Õ
‘≈Ò≈ª «Ú⁄ ËÓ Í«ÚÂÈ Ï‘π ں‚∆ √ø«÷¡≈ «Ú⁄ ¡«◊¡≈È Á≈ ‘È∑∂≈ ¤≈ ⁄π«’¡≈ √∆Õ «¬√ Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂
Ùπ» ‘Ø «◊¡≈Õ «‘øÁ»¡ª ˘ ’ج∆ Ú∆ ¿∞⁄ ÍÁÚ∆ ÍÃ≈Í Â∂ «¬√Ò≈Ó ’∂ÚÒ «¬’Ø «¬’ ÍÃÓ∂Ù ˘ Ó≥ÈÁ≈ √∆ ¿∞‘
È‘ƒ ‘Ø«¬¡≈ ’Á∆ √∆Õ «¬Ê∂ Á∆ ◊À Óπ√ÒÓ ‹ÈÂ≈ «ÁzÛ∑ «ÚÙÚ≈Ù∆ √∆Õ ‘˜ Óπ‘øÓÁ ‹∆ ˘ ¿∞‘ ’∂ÚÒ
˘ Ï‘π ‘∆ ÿ‡∆¡≈ «◊«‰¡≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ Íº¤Ó∆ Í≥‹≈Ï ¡º Ò ≈‘ Á≈ √» Ò Â∂ ÍÀ ◊ ø Ï  (ÍÀ ◊ ≈Ó Á∂ ‰ Ú≈Ò≈)
Á∂ Ò◊̺◊ √≈∂ ≈‹Í»Âª È∂ «‘øÁ» ËÓ «Â¡≈◊ ’∂ Ó≥«È¡≈ ’Á∂ √ÈÕ ¿∞È∑ª Á∂ Ë≈«Ó’ «ÈÙ⁄∂ ӘϻÂ
«¬√Ò≈Ó ’Ï»Ò ’ «Ò¡≈ √∆Õ «¬√ ‹ÈÂ≈ Á∂ ⁄«ºÂ Í≈¬∂Á≈È √ÈÕ «¬Ë «‘øÁ»¡ª Á∂ «ÈÙ⁄∂ ‚≈Úª‚ØÒ ¡Â∂
«Ú⁄Ø∫ ¡‰÷, √…ÀÓ≈È, √…À «ÚÙÚ≈Ù Ú◊∂ ◊π‰ «ÏÒ’∞Ò Â≈’ ÂØ∫ ‘∆‰∂ √ÈÕ «¬√ √Ó∂∫ «Ú⁄ «¬√Ò≈Ó Á∂ «ÈÙ⁄∂
¡ÒØÍ ‘Ø ⁄πº’∂ √ÈÕ Úº‚∂-Úº‚∂ «‘øÁ» ’Ï∆Ò∂ «‹Ú∂∫ «’ ¡ºÒ≈‘ È≈Ò Í»∆ Â∑ª ‹πÛ∂ ‘؉ ’’∂ √»Î∆ Ó «Ú⁄
«√¡≈Ò, √‘ø◊ Ú≈Ò∆¬∂, Ï≈‘Ò∆¬∂, Ï’È, ‘’È, ÷Ø÷, ¡È∂’ª ‘∆ Í∆ √ø√≈ Ó≥⁄ ¿∞Í ÍÃ◊‡ ‘ج∂ «‹È∑ª
„»„∆, «‡Ú≈¬∂, ÷Ò Â∂ ÓÒ, ̺‡∆ ¡≈«Á √Ó»«‘’ ÂΩ Á∆¡ª ’Ê≈Úª ¡º‹ Ú∆ √πÌ≈«Ú’ ‘∆ «÷º⁄ª Í≈¿∞∫Á∆¡ª
Â∂ «¬√Ò≈Ó Ë≈È ’ ⁄πº’∂ √ÈÕ ‘ÈÕ Ù∂÷ Î∆Á Ú◊∂ √»Î∆ ˘ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹∆
¡Ò≈¿∞Á∆È Ú◊∂ √πÒÂ≈È È∂ «‘øÁ»¡ª Á∂ Ó≥Á «Ú⁄ ʪ «ÓÒ ’∂ √«Â◊π» Á∆ ÍÁÚ∆ ÍÃ≈Í ‘Ø ‹≈‰∆
„≈‘ «ÁÂ∂ ¡Â∂ ÏπºÂ ÂØÛ «ÁÂ∂Õ ÏπºÂª ˘ ÂØÒ Ò¬∆ ¿∞√ Á≈ ¡ºÒ≈‘ ¿∞Í «ÚÙÚ≈Ù √∆Õ «¬È∑ª Í∆ª È∂
Úº‡∂ ω≈ ’∂ ‘‡Ú≈‰∆¡ª Á∆¡ª Â’Û∆¡ª «Ú⁄ «‹È√ª ¡≈͉∂ ¿∞ÍÁ∂Ùª È≈Ò Ï‘π √≈∂ «‘øÁ»¡ª ˘ «¬√Ò≈Ó
ÂØÒ‰ Ò¬∆ «ÁÂ∂ ‹ªÁ∂ √ÈÕ «‘øÁ»¡ª ˘ ⁄ø◊∂ ’ÍÛ∂ «Ú⁄ Á≈÷Ò ’∆Â≈Õ «¬«Â‘≈√’≈ª È∂ «‘øÁ» √Ó≈‹ Á≈
Í«‘ȉ Â∂ ⁄ø◊∆¡ª √Ú≈∆¡ª ¿∞Â∂ ⁄Û∑‰ Á∆ Í≈ÏøÁ∆ È’Ù≈ «÷⁄«Á¡ª ¡≥«’ ’∆Â≈ «’ «‘øÁ» √Ó≈‹ Í»∆
Òº◊ ⁄πº’∆ √∆, Â∆Ê Ô≈Â≈ Ò¬∆ Úº÷∂ ‡À’√ Ú√»Ò Â∑ª È≈Ò „«‘øÁ∆¡ª ’Òª «Ú⁄ ◊’ ‘Ø ⁄π«’¡≈ √∆
’∆Â∂ ‹ªÁ∂ √ÈÕ ¿∞ √ Ú∂ Ò ∂ Á∂ ¡«Ë¡≈ÂÓ’ ¡≈◊» ¡Â∂ È≈Ò «¬‘ Ú∆ Á«√¡≈ «’ «¬‘ ÍÂÈ Ó‘≈≈‹≈
«√ºËª, ‹Ø◊∆¡ª Á∂ »Í «Ú⁄ ÿ ¤º‚ ’∂ Í‘≈Ûª Á∆¡ª ‘Ù ÚËÈ Á∂ ¿∞√ √Ó∂∫ ÂØ∫ Ùπ» ‘Ø«¬¡≈ ‹ÁØ∫ ÏÃ≈‘Ó‰ª
‡∆√∆¡ª «Ú⁄ ‹ª Ó≥Áª «Ú⁄ ‚∂∂ Ò≈¿∞∫Á∂ √È ‹ª Á∆ ¡◊Ú≈¬∆, ’Ó’ª‚ ¤±Â ¤≈ Á≈ Í»∆ Â∑ª ÏØÒ
√≈Ë»¡ª Á∂ ‡ØÒ∂ ω≈-ω≈ ’∂ Ë»‰∆¡ª Ó≈¿∞∫Á∂ «ÎÁ∂ Ï≈Ò≈ ‘Ø « ¬¡≈ √∆Õ «‘ø Á » Ïà ≈ ‘Ó‰ «ÚÁÚ≈Ȫ È∂
√ÈÕ «¬‘ ‹πø‚Ò∆ ’ج∆ ’øÓ È‘ƒ ’Á∆ √∆ √◊Óª ’Ó’ª‚ª ¿∞Â∂ Í»≈ ÏÒ «ÁÂ≈ «‹√Á∂ «√º‡∂ Ú‹Ø∫ Áº÷‰
‹ÈÂ≈ ¿∞Â∂ Ï‘π Ì≈∆ ÏØfi ω∆ ‘ج∆ √∆Õ ◊π» È≈È’ ÍÃÁ∂Ù, Í»Ï∆ Ì≈ ¡Â∂ √Óπº⁄∂ Á∂Ù Á∆ ‹ÈÂ≈ Á∆
Í≈ÂÙ≈‘ È∂ «¬È∑ª Á∆ ‘π∆ ¿∞Í «’ø± ’«Á¡ª Ù’Â∆ Ó≈«¬’ ¡Â∂ «ÁÓ≈◊∆ «È≈Ê’ «Ú≈‹ª, Ú«‘Ó
ÎπÓ≈È ’∆Â≈- ÍÃ√Â∆ Â∂ ÷⁄ ‘؉∆ Ùπ» ‘ج∆Õ ’Ó ’ª‚ ÍÃ⁄ÒÂ
‹Ø◊π È «÷≥Ê≈ ‹Ø◊π È ‚ø‚À ‹Ø◊π È Ì√Ó ’È Ú≈Ò∂ ÒØ’ª Á≈ «¬√ «Ú⁄ ¡≈͉≈ «‘ √∆ Ô≈«È
⁄Û≈¬∆¡À® ‹Ø◊π È ÓπøÁ∆ Ó»ø«‚ Óπ‚≈«¬¡À «’ ÏÃ≈‘Ó‰ Ú◊ ¡≈͉∆ √Á≈ Á∆ √Á≈∆ ’≈«¬Ó
‹Ø◊π È «√øŸ∆ Ú≈¬∆¡À® ¡≥‹È Ó≈«‘ «Èø‹«È ÷‰∆ ⁄≈‘πøÁ≈ √∆Õ ¡«‹‘∂ √Ó∂∫ √πÌ≈«Ú’ ‘∆ ÒØ’ª «Ú⁄
‘∆¡À √Ø⁄ Ù’Â∆ ÓºËÓ ÍÀ ◊¬∆, √≈‘√‘∆‰∆ ‘Ø ’∂ «¬È∑ª ˘
‹Ø◊ ‹π◊«Â «¬Ú Í≈¬∆¡À® Í≥È≈ - GC@ ‹ø◊ ≈Ò Ò◊‰≈ Ùπ » ‘Ø «◊¡≈Õ «⁄øÂ È Ù’Â∆ «Ú⁄
«¬‘Ø «‹‘∆ ¡ËØ◊Â∆ «Ú⁄, «‘øÁ» √Ó≈‹ «Ú⁄ ‹≈ «‘øÁ∆ ÷ø»‘Á∆ ’√ √Ó≈‹ Á∂ ’Û∂ «ÈÔÓª È∂ Í»∆
Í≈Â, ¿»⁄ È∆⁄, ¤±Â-¡¤±Â Á∂ Ï‘π ‘∆ Ú÷∂Ú∂∫ ͬ∂ ’ «ÁÂ∆ ¡Â∂ «¬ÊØ∫ Â’ «’ ÷≈‰-Í∆‰, Í«‘ȉ,
‘ج∂ √ÈÕ ÒØ’ Ú≈«‘◊π» ‹∆ Á∆ ˜≈ «Ú⁄ «‘‰ Á∆ Î√Òª Ï∆‹‰, Î√Òª ’º‡‰, «Ú¡≈‘ Ù≈Á∆¡ª Á∆¡ª,
ʪ ‹Ø◊∆¡ª Á∂ ’ØÒ ‹ªÁ∂, ‹≈Á» ‡»«‰¡ª Ú≈«Ò¡ª ’ØÒ «Êª, Ú≈ª Í𤉠¡Â∂ ’øÓ ‹ØÂÙ∆¡ª ÂØ∫ Íπº¤ ’∂
‹≈ ’∂ ¿∞È∑ª ÂØ∫ Ù◊È-¡ÍÙ◊È Íπ¤Á∂ ¡Â∂ ‡»‰∂- ’È È∂ Í»∆ ’ «ÁÂ∆Õ ¿∞⁄∆¡ª-È∆⁄∆¡ª ‹≈ª Á∂
‡≈Ó‰ ’’∂ √π÷ Á∆ ¡≈√ ÷Á∂ √ÈÕ «¬¿∞∫ ÍÃÂ∆ «Ú⁄ Í»∆ Â∑ª È≈Ò «ÚÂ’≈ ÍÀ «◊¡≈Õ Á∂Ù Á∆
«ÁøÁ≈ √∆ «‹Ú∂∫ «‘øÁ» √Ó≈‹ Á∂ «ÚÙ≈Ò √∆ «Ú⁄ ÍÃ◊Â∆, Á∂Ù º«÷¡≈ Á∆ Ì≈ÚÈ≈ Í»∆ Â∑ª ÷ÂÓ ‘Ø
Ï∂¡≥ «ÏÓ≈∆¡ª ÍÀÁ≈ ‘Ø ◊¬∆¡ª ‘؉ ¡Â∂ «¬√ √∆ ◊¬∆Õ «Ú¡≈‘ ’È Ò¬∆ ˜»∆ ‹≈«‰¡≈ «◊¡≈ «’

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


8
«Ú¡≈‘ «ÏÒ’∞ Ò ˙Í∂ Í«Ú≈ «Ú⁄ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ ‹ªÁ≈ √∆Õ Ó«‘Ó»Á Ú◊À≈ È∂ ¡≈͉∆¡ª ´º‡ª Á∆¡ª
«’¿∞∫«’ √≈’ √ÏøË «Ú⁄ «Ú¡≈‘ ’È È≈ÒØ∫ ˙Í∂ ’∆Óª Á√Á∂ ‘ج∂ «¬’ ʪ Áº«√¡≈ ‘À «’ ÓÀ∫ «¬’
«Ú¡≈‘ «Ú⁄ «˜¡≈Á≈ Ó‘ºÂÂ≈ «◊‰∆ ◊¬∆Õ ÍπÙ ˘ ÓøÁ «Ú⁄Ø∫ G@ ‘˜≈ Ó‰ √ØÈ≈ ⁄ªÁ∆ ´º«‡¡≈Õ «¬√
«¬’ «¬√ÂÃ∆ ÂØ∫ ÚºË «¬√ÂÃ∆¡ª º÷‰ Á∆ ÷πÒ∑ √∆Õ ¡≈Ó Â∑ª Á∆ ‘≈Ò Ì≈ «Ú⁄ Í√ ‘∆ √∆ ¿∞√ √Ó∂∫
‘≈Òª «Ú⁄ ’¬∆-’¬∆ «¬√ÂÃ∆¡ª È≈Ò «Ú¡≈‘ ’≈ ◊π» È≈È’ Í≈ÂÙ≈‘ È∂ √ø√≈ Á≈ ¿∞Ë≈ ’È Ú≈√Â∂
√’Á≈ √∆ Í «¬√Âz∆ ¿∞Í Í»∆ Â∑ª Í≈ÏøÁ∆ √∆ «’ √ø√≈ «Ú⁄ ¶Ó∆¡ª ¿∞Á≈√∆¡ª ≈‘ƒ ’∞Ò ÁπÈ∆¡ª Á≈
¿∞‘ ¡≈͉∂ ÍÂ∆ ÂØ∫ «ÏÈ∑ª «’√∂ ‘Ø ÍπÙ Á∆ ÍÃ√ø√≈ √Î ’∆Â≈ ¡Â∂ ¡≈͉∂ ¡Á…À «√˪ «‹√ «Ú⁄ √Ì
Ú∆ È‘ƒ ’ √’Á∆Õ √Â∆ Á≈ ¡≈Ó «Ú≈‹ √∆Õ ‹ÁØ∫ ¡ºÒ≈‘ Á≈ »Í ‘∆ ‘Ø«¬¡≈ ’Á∂ ‘È ¡Â∂ Ú≈«‘◊π»
ÍÂ∆ Ó ‹ªÁ≈ √∆ ª «¬√Âz∆ ˘ √Â∆ ‘؉≈ ÍÀ∫Á≈ √∆Õ ‘∆ ¡≈͉∂ ¡≈Í ¡È∂’ »Íª ø◊ª «Ú⁄ ‘Ø ’∂ ÷∂Ò∑Á≈
«ÚËÚ≈ Á∆ ‘≈Ò ϑπ ‘∆ Ó≥Á∆ ‘Ø«¬¡≈ ’Á∆ √∆Õ ‘À, Á≈ ¿∞ÍÁ∂Ù √ø√≈ «Ú⁄ ÏÛ∂-ÏÛ∂ Óº·ª, Óπ’≈Óª,
¿∞‘ √≈∆ «˜øÁ◊∆ Áπ÷ª «Ú⁄ ͬ∆ ‘ج∆ ¶ÿ≈¿∞∫Á∆ √∆Õ Â’∆¡ª, Ó√«‹Áª, Ó≥Áª ¡≈«Á «Ú⁄ «Î ’∂ «ÁÂ≈Õ
«¬ÏÈ Ï»Â≈ ¿∞√ √Ó∂∫ Á∆ ÿ‡È≈ Á≈ «˜’ ’Á∂ ¿∞√ √Ó∂∫ Á∂ ‘≈Ò≈ ϑπ ‘∆ «ÿ‰≈Ú‰∂ √È «‹√ Á≈
«Ò÷Á≈ ‘À «’ ÓÀ∫ «¬’ √Â∆ Á∂÷∆, «ÂøÈ «ÁÈ ¿∞√Á∆ «˜’ ’È≈ Ï‘π ‘∆ ¡Ω÷≈ ‘ÀÕ Ò≈Ò≈ ÁΩÒ ≈¬∂ ‹∆
÷≈Â ‘ج∆Õ Ï∂¡≥ «¬√Âz∆¡ª ¿∞√ ˘ Á∂÷‰ ¡≈¿∞∫Á∆¡ª Á∆ Ò∂÷È∆ ¡Èπ√≈ ‘˜≈ª ‘∆ «¬√Âz∆ ÍπÙ ⁄Û∑Á∂ √»‹
«Î √Â∆ ‘؉ Ú≈Ò∆ ˘ √‹≈ ’∂, √π◊øË∆¡ª Ò◊≈ ’∂, Ó≈∂ ‹ªÁ∂Õ Ò‘» Á∆¡ª ÈÁ∆¡ª Ú◊≈¬∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª
„ØÒ Ú‹≈¿∞∫«Á¡ª, «⁄÷≈ ÚÒ «Ò‹ªÁ∂ ¡Â∂ ¡«◊¡≈È∆ Ï∂¡≥ ÍπÙ Á≈√-Á≈√∆¡ª ω≈¬∂ ‹ªÁ∂ √ÈÕ ¿∞È∑ª Á∂
ÒØ’ ¿∞√ ˘ √πÈ∂‘≈ «ÁøÁ∂ «’ ±ø Á◊≈‘ «Ú⁄ ‹≈ ’∂ ÿ ÷Ø‘ Ò¬∂ ‹ªÁ∂ √ÈÕ «¬ÊØ∫ Â’ ÌÀÛ≈ √Óª ¡≈
Ó∂∂ Ó≈Â≈, «ÍÂ≈, Ì≈Â≈, √≈Ê∆¡ª ˘ ÈÓ√’≈ ’ƒ «◊¡≈ «’ ¿∞È∑ª ˘ ¡≈͉∆ √πøÁ Ë∆, ÍπÂ Ú∆ ‘≈’Óª
Â∂ √π È ∂ ‘ ≈ Á∂ ¬ ∆∫Õ ¿∞ ‘ ’«‘‰ Òº ◊ ∆, ““‘ª, ÓÀ ∫ Á∂ ˘ Ì∂‡ ’È∆ ÍÀ∫Á∆ √∆Õ «‘øÁ»¡ª ˘ ÿØÛ∂ ¿∞Í ⁄Û∑È≈
Á∂Úª◊∆Õ”” ’«‘‰ Òº«◊¡≈ «’ «¬‘ ’≈Îª Á≈ «ÚÙÚ≈Ù ÓÈ∑≈ √∆Õ ¿∞‘ «⁄º‡∆ Í◊Û∆ È‘ƒ ÏøÈ∑ √’Á∂ √∆ Ò≈Ò
Á∂÷ ’∂ ÓÀ˘ Ï‘π ‘À≈È∆ ‘ج∆Õ ÓÀ∫ «¬√ ‹¨√ Á∂ È≈Ò- Í◊Û∆ ‘∆ ÏøÈ∑‰∆ ÍÀ∫Á∆ √∆Õ ‹∂ «‘øÁ»¡ª Á≈ Ï≈◊, ÿ,
È≈Ò «◊¡≈ ‹ÁØ∫ ÓÀ∫ ⁄ϻ«¡ª ’ØÒ ¡≈«¬¡≈ ª «ÂøÈ √≈Ó≈È ÓÈ Ì≈¿∞∫Á≈ Á∂÷Á∂ ª ÷Ø‘ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ
«¬√Âz∆¡ª ÿØ«Û¡ª ÂØ∫ ¿∞Â ’∂ «¬’ Í≈‰∆ Á∂ ’∞ø‚ √πøÁ Ï‘» Ï∂‡∆¡ª ˘ ÷Ø‘ ’∂ «Ú¡≈‘ ’ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈,
«Ú⁄ ’∞ºÁ ◊¬∆¡ª Â∂ ¿∞È∑ª È∂ ¡≈͉∂ ’ºÍÛ∂ Â∂ ◊«‘‰∂ «‘øÁ» √Ó≈‹ Á∆ ’ج∆ ⁄ø◊∆ Íπ√Â’ Á∂÷Á∂ ª √ÛÚ≈
¿∞Â≈ ’∂ Á≈È «Ú⁄ Á∂ «ÁÂ∂ «Î ‘ «¬’ È∂ «¬’ «ÁÂ∆ ‹ªÁ∆ √∆Õ Ó≥Á Â∂ «ÙÚ≈Ò∂ Ó√«‹Áª Á∂ »Í «Ú⁄
ÓØ ‡ ≈ ¡‰√∆Â≈ ’º Í Û≈ ¡≈͉∂ Òº ’ Áπ ¡ ≈Ò∂ ÒÍ∂ ‡ ÏÁÒ ‘∂ √ÈÕ «‘øÁ»¡ª ˘ ÓΩ Áø‚ ¡≈Ó «ÁÂ∂ ‹ªÁ∂
«Ò¡≈Õ «¬ßÈ∂ ˘ ’∞ø‚ ’ØÒ «¬’ ‡Ø¬∂ «Ú⁄ ¡º◊ Ï≈Ò∆ ¡Â∂ «’‘≈ ‹ªÁ≈ «’ ‹ª «¬√Ò≈Ó Ë≈È ’Ø ‹ª ÓΩÂ
◊¬∆ ¡Â∂ ¿∞√ ˘ ÍË…Ò ’È Ò¬∆ «ÂÒª Á≈ Â∂Ò Á≈ Áø‚ √‘ØÕ ‹∂’ «‘øÁ»¡ª «Ú⁄ ’ج∆ ⁄ø◊≈ ‘’∆Ó
Í≈«¬¡≈ «◊¡≈Õ AE ÏøÁ∂ Òº’Ûª Ò¬∆∫ ÷Û∑∂ √È ¡Â∂ ‘πøÁ≈ ª ¿∞√˘ «¬√Ò≈Ó «Ú⁄ Á≈÷Ò ’∆Â≈ ‹ªÁ≈Õ
Á√ ‘Ø ¶Ó∂-ÒøÓ∂ Ϫ√ Ò¬∆∫ ÷Û∑∂ √È ¿∞È∑ª «¬√Â∆¡ª «¬’ ÏÃ≈‘Ó‰ ÏÛ≈ «ÚÁÚ≈È √∆ Â∂ ÙÂø‹ Á≈ Ó≈‘
È∂ ¡º◊ ˘ ÈÓ√’≈ ’∆Â∆Õ ¿∞√ Ú∂Ò∂ ˜Ø-˜Ø Á∆ √∆Õ ÈÚ≈Ï ÙÂø‹ «Ú⁄ ‘≈ «◊¡≈ ¿∞√∂ Ú∂Ò∂ ‘π’Ó
¡≈Ú≈˜ Ú≈Ò∂ Ú≈‹∂, „ØÒ Ú‹≈¬∂ ◊¬∂ ¡Â∂ ÏÒÁ∆ ¡º◊ ‘Ø «◊¡≈ «’ «¬√ ÏÃ≈‘Ó‰ ˘ «¬√Ò≈Ó «Ú⁄ «Ò¡ªÁ≈
«Ú⁄ ¿∞ È ∑ ª È∂ ¤≈Ò Ó≈ «ÁÂ∆ ¡Â∂ ¿∞ √ ∂ √Ó∂ ∫ ‹≈Ú∂Õ «‘øÁ»¡ª Â∂ Óπ√ÒÓ≈Ȫ Á∂ Í«‘ÒÚ≈Ȫ «Ú⁄Ø∫ ‹∂
Òº’Û∆¡ª Á≈ Ì≈ ¿∞È∑ª ¿∞Í √πº‡ «ÁÂ≈ «◊¡≈ ª «‘ø Á » «‹Â ‹ªÁ≈ ª Ú∆ ¿∞ √ ˘ «¬√Ò≈Ó «Ú⁄
Á»‹∂ ÍπÙª È∂ ¿∞È∑ª ˘ Ϫ√ª È≈Ò ÁÏ≈ «ÁÂ≈ ª «’ «Ò¡ªÁ≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ «‘ø Á » ¡ ª ¿∞ Í  ‹∂ ˜ ∆¡≈ ¡≈Ó
¿∞‘ «‘Ò È≈ √’‰Õ «¬‘ «ÁzÙ Á∂÷ ’∂ ÓÀ∫ ÿØÛ∂ ¿∞ÂØ∫ Òº«◊¡≈ ’Á≈ √∆Õ
«‚º ◊ ÍÀ ‰ ≈ √∆ ‹∂ Ó∂  ∂ √≈Ê∆ Ó∂  ∂ ¿∞  ∂ Í≈‰∆ È≈ “‹∆ÚÈ ’Ê≈ ◊π» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆” Í≥È≈ CA «Ú⁄Ø∫)
«¤Û’Á∂ «‹√ È≈Ò Ó∂∆ ‘ØÙ «‡’≈‰∂ ¡≈¬∆Õ «¬√Âz∆¡ª ¡«‹‘∆ ‘≈Ò «Ú⁄ ◊π» È≈È’ Í≈ÂÙ≈‘ È∂ √«Â
Á≈ «¬√ Â∑ª ¡º◊ «Ú⁄ ‹Ò‰≈ ¿∞È∑ª Á∂ ÂÍ Á≈ Á≈ ÍÃ’≈Ù √ø√≈ «Ú⁄ ’’∂ ‘È∑∂≈ Á» ’∆Â≈Õ ◊π»
’≈È Ï‰Á≈ √∆ ¡Â∂ ÍÂ∆ÚÂ≈ ËÓ Á∆ ÙÒ≈ÿ≈ Í≥‹Ú∂∫ Í≈ÂÙ≈‘ ‹∆ È∂ ¡È∂’ª ’Ù‡ ¡≈͉∂ √∆
’∆Â∆ ‹ªÁ∆ √∆Õ ¿∞Í √«‘ ’∂ «√ÓΩ Ù‘∆Á∆ Á∂ ’∂ ˜πÒÓ ¡º◊∂ ¡fiº’
«¬√∂ Â∑ª ‹Ω‘ Á∆ √Ó √∆ «‹√ «Ú⁄ Ï‘π «‘‰ Á≈ ¿∞ÂÙ≈‘ ÍÃ◊‡≈«¬¡≈Õ ◊π» Â∂◊ Ï‘≈Á
Úº‚∆ ¡◊È∆ ÍË…Ò ’’∂ «¬√Âz∆¡ª ¤≈Ò Ó≈ ’∂ Ó √≈«‘Ï ‹∆ È∂ Ó≈ÈÚ∆ √πÂøÂÂ≈ ¡Â∂ «ÂÒ’ ‹øfi» Á∆
‹≈«¬¡≈ ’Á∆¡ª √ÈÕ ¤Ø‡∆ ¿∞Ó «Ú⁄ «¬Ê∂ «Ú¡≈‘ ≈÷∆ Ú≈√Â∂ ¡≈͉≈ Ï«ÒÁ≈È «ÁºÒ∆ «Ú⁄ «ÁÂ≈Õ ◊π»
’ «ÁÂ≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ Ó≥Áª «Ú⁄ Ï∂¡≥ ËÈ ⁄Û∑≈«¬¡≈ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ‹∆ È∂ ¿∞√ √Ó∂∫ √ºÂ ¡º· √Ω √≈Ò ÂØ∫

'Awqm mwrg' 9 ApRYl, 2012


«ÈÿÁ∆ ‘≈Ò ˘ Á∂÷ ’∂ ÓÈπº÷∆ ¡«Ë’≈ª Á∆ ◊ºÒ «ÈÙ«⁄¡ª Á≈ √«Â’≈ ’È Ú≈Ò≈ ‘Ø Ú ∂ , ¡«‹‘≈
’∆Â∆ ¡Â∂ ÓÈ∞º÷ª «Ú⁄ ͬ∂ ‘ج∂ ¡È∂’ ¡Ω◊π‰ª ˘ Á» ÷≈Ò√≈ ÍπÙ √ø√≈ «Ú⁄ ÍÃ◊‡ ’È≈ Ï‘π ‘∆ ˜»∆
’È Ò¬∆ ¡È∂’ª ‹ÂÈ ’∆Â∂Õ ’¬∆ ‹πºË ¡Èπ¡≈¬∆ √Ó«fi¡≈ «◊¡≈Õ «¬√ ¡≈Ù∂ ˘ Óπº÷ º÷ ’∂ AFII Á∆
≈«‹¡ª Á∂ È≈Ò ÒÛÈ∂ ͬ∂ Í √Á≈ ‘∆ √«Â Á∆ «Ú√≈÷∆ Ú≈Ò≈ «ÁÈ ⁄π«‰¡≈ «◊¡≈Õ «¬‘ «Ú√≈÷∆ Á≈
«‹ºÂ ‘ج∆ ¡Â∂ ¿∞È∑ª Á∆ ‘≈ ‘πøÁ∆ ‘∆Õ «¬√ √Ó∂∫ ÒØÛ «ÁÈ «√º÷ «¬«Â‘≈√ «Ú⁄ ÏÛ∆ Ó‘ºÂÂ≈ ÷Á≈ ‘ÀÕ
√∆ «¬’ ¡«‹‘≈ √ø◊·È √Á∆Ú∆ «‘‰ Ú≈Ò≈ ’≈«¬Ó «Ú√≈÷∆ Ú≈Ò∂ «ÁÈ ‘∆ ◊π» È≈È’ Í≈ÂÙ≈‘ È∂ √ø√≈
’∆Â≈ ‹≈Ú∂ «‹√ «Ú⁄ √øª Á∂ Í»∂ ◊π‰ ‘Ø‰, «‹√ Á∂ ¿∞Ë≈ Ò¬∆ ¡≈͉∆ Ô≈Â≈ Ùπ» ’∆Â∆Õ Í«‘Ò∆
Á∆ «ÁzÙ‡∆ «Ú⁄, √≈∂ Í√≈∂ «Ú⁄ «¬’Ø Ú≈«‘◊π» Á∆ «Ú√≈÷∆ ˘ ‘∆ ◊Ø « ¬ø Á Ú≈Ò √≈«‘Ï Ï¿∞ Ò ∆ Á≈ ’Û
‹Ø Í√∆ ‘ج∆ «ÁzÙ‡Ó≈È ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ¿∞‘ √≈∂ √ø√≈ ‡πº«‡¡≈ √∆ ¡Â∂ ‹Ò Ï¿∞Ò∆ «Ú⁄ Ì«¡≈ √∆Õ «Ú√≈÷∆
Á∂ Áπ÷ª ˘ Á» ’È Á∆ ÒØ⁄≈ ÷Á≈ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ¿∞√ Ú≈Ò∂ «ÁÈ ‘∆ ◊π» ‘««¥ÙÈ Ó‘≈≈‹ ‹ØÂ∆ ‹Ø √Ó≈¬∂
Á≈ «ÈÙ⁄≈ ‘ØÚ∂- √È, «Ú√≈÷∆ Ú≈Ò∂ «ÁÈ ˘ ‘∆ ◊π» ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ È∂
Ó«È √≈⁄≈ Óπ«÷ √≈⁄≈ √Ø«¬® √π Í  ÓÈ∞ º ÷ (÷≈Ò√≈) Á∆ ‘Ø ∫ Á ’≈«¬Ó ’È Ò¬∆
¡Úπ È ÍÀ÷À ¬∂’√π «ÏÈ∞ ’Ø«¬® ⁄π « ‰¡≈Õ ¿∞ √ «ÁÈ «¬’ Ì≈∆ «¬’º · ˘ √ø Ï Ø Ë È
È≈È’ «¬‘ Ò¤‰ ÏÃ‘Ó «◊¡≈È∆ ‘Ø«¬® Í≥È≈-BGB ’«Á¡ª ◊π» Ó‘≈≈‹ ‹∆ È∂ «ÒÙ’≈∂ Ó≈Á∆ √Ã∆
¡≈ÂÓ √ Á≈ Í»∆ Â∑ª È≈Ò ‹≈‰±ø ‘ØÚ∂ ¡Â∂ √≈«‘Ï ‘ºÊ «Ú⁄ ÒÀ ’∂ ¿∞⁄∆ ¡Ú≈˜ «Ú⁄ ÎπÓ≈È
‹≈◊à  ‹Ø  Á≈ Íπ ‹ ≈∆ ‘Ø ’∂ √≈∂ ’Óª ’ª‚ª, ’∆Â≈ «’ “Ì≈ Á∆ ¡˜≈Á∆ Á∂ Ôº◊ «Ú⁄ ÏÒ∆ Á∂‰
Ú«‘Óª, Â∆ʪ, Ïª, ÓÛ∑∆¡ª, Ó√≈‰∆¡ª Á∂ ¡√ª Ò¬∆ ÓÀ˘ ¡≈͉∂ Ó‘≈È «Í¡≈∂ «√º÷ Á∂ √∆√ Á∆ ÒØÛ
ÂØ∫ Í»∆ Â∑ª «ÈÒ∂Í ‘ØÚ∂ ¡Â∂ √≈∂ «ÚÙÚ «Ú⁄ «¬’Ø ‘ÀÕ ¿∞‘ Ó∂∂ Í≈√ ¡≈Ú∂ ¡Â∂ ¡≈͉≈ √∆√ ¡͉
Í√∆ ‘ج∆ ‹Ø Á≈ Íπ‹≈∆ ‘ØÚ∂ «‹Ú∂∫ «’ - ’∂Õ Ì≈¬∆ Á«¬¡≈ ≈Ó ‹∆ Ò‘Ω Ú≈√∆ ‹Ø √Á≈ ‘∆
«‹Ó∆ ‹Ó≈È ’∂ «Ï÷À √Ó√ ¬∂’ ‹Ø ‘ÀÕ ◊π» ÁÙÓ∂Ù ‹∆ Á∂ ÍÃ∂Ó «Ú⁄ Ò∆È «‘øÁ∂ √È, ¡≈͉≈
È≈ ÿ≈‡ ‘À È≈ Ï≈„ ‘À È≈ Ï≈„ ÿ≈‡ ‘Ø ‘ÀÕ √∆√ ¡͉ Ò¬∆ ◊π» Ó‘≈≈‹ Á∆ Á∂ ⁄Ȫ «Ú⁄
¡’≈Ò ¿∞√« ‘≈˜ ‘ج∂Õ Ï∂ÈÂ∆ ’∆Â∆ «’ Í≈ÂÙ≈‘! Ó∂∂ «Ú⁄ ª
√ø√≈ «Ú⁄ «¬’ ¡«‹‘≈ ¡≈ÁÙ «Ò¡ªÁ≈ ‹≈Ú∂ ’∞fi Ú∆ È‘ƒ, «¬‘ Ó∂≈ √∆, Ó∂≈ ÓÈ, Ó∂∆ ÏπºË∆,
‹Ø ‘ ÍÃ≈‰∆ «Ú⁄ »ÍÓ≈È ‘Ø ’∂ «¬√ √ø√≈ «Ú⁄ √πº÷ Ó∂∆ ‘ø◊Â≈ ’∂ÚÒ ’«‘‰ Ó≈Â ‘∆ ‘È Í «¬‘
¡Â∂ «◊¡≈È Á≈ ÍÃ’≈Ù ’Á≈ ‘∂ ¡Â∂ ‹∆ÚÈ «Ú⁄ √≈∆¡ª Â∂∂ ⁄Ȫ «Ú⁄ Í«‘Òª ÂØ∫ ‘∆ Ì∂‡ ’’∂ ÓÀ∫
Á«¬¡≈, «÷Ó≈, Ë∆‹, ¡«‘ø√≈, √øÂØ÷, √Ω⁄, Ù∆Ò, √∂Ú≈, ¡≈͉∆ ‘Ø∫Á Â∞‘≈‚∆ ‘Ø∫Á «Ú⁄ Ò≈¬∆ ‘ج∆ ‘ÀÕ √Ø «¬‘
Á≈È ¡Â∂ «Óº· ÏØÒ≈ Á»ÁÙ∆ ¡Â∂ √Ï √ªfi º÷‰ ¡≈Í ¡≈͉∆ ¡Ó≈È √Ófi ’∂ «‹Ú∂∫ ¡≈Í Á≈ Ì≈‰≈
Ú≈Ò≈, ¡«È¡ª ˘ Á» ’≈¿∞‰ Á∆ √ÓºÊ≈ Ú≈Ò≈, ‘À ÚÂØ∫ ’ØÕ
Úø‚ ’∂ ÷≈‰ Ú≈Ò≈, ËÓ Á∆ ’Ó≈¬∆ ’È Ú≈Ò≈ ¡Â∂ ’Ï∆ Ó∂≈ Óπfi Ó«‘ «’¤∞ È‘∆ ‹Ø «’¤∞ ‘À √Ø Â∂≈®
√Á≈ ‘∆ ÍÃÓ∂Ù Á∆ Ô≈Á «Ú⁄ ÍØÂ≈ √ø√≈ «Ú⁄ Â∂≈ Â∞fi ’¿∞ √¿∞ÍÂ∂ «’¡≈ Ò≈◊À Ó∂≈®
«Ú⁄È Ú≈Ò≈ ‘ØÚ∂ «‹√ Á∆ ÚÂØ∫ √ø√≈ «Ú⁄ ÏÀ≈◊ Í≥È≈ - ACGE
Ú≈Ò∆ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ Óπ÷ ’Ó ÍÃÌ» Á∆ «Í¡≈ Ì∆ Ì◊Â∆ ◊π» Ó‘≈≈‹ ‹∆ È∂ ¿∞√Á∆ Ϫ‘ ÎÛ∆ ¡Â∂ √∆√
Ú≈Ò≈ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ «ÈÙ⁄≈ Í»È «◊¡≈È Ú≈Ò≈ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ÂÈ ÂØ∫ ‹πÁ≈ ’ «ÁÂ≈Õ «¬’ √∆√ Á∆ ‘Ø Ó≥◊ ’∆Â∆
¡«‹‘≈ ¡≈ÁÙ È≈ «’√∂ ˘ Áπ÷ Á∂Ú∂ ¡Â∂ È≈ ‘∆ ◊¬∆ Î∂ ’Û’Ú∆∫ ¡≈Ú≈˜ «Ú⁄ ÎπÓ≈È ’∆Â≈ «’ «¬’
«’√∂ ˘ Áπ÷ Á∂‰ Á∂Ú∂, ÌÀ ÂØ∫ Í»∆ Â∑ª «‘ ‘ØÚ∂, ‘Ø √∆√ Á∆ √≈˘ ÒØÛ ‘ÀÕ Ì≈¬∆ ËÓ ⁄øÁ «ÁºÒ∆ Á≈
¡≈͉∂ ÙπÌ ’ÂÚ Á∆ Í≈Ò‰≈ ’«Á¡ª ‘Ø«¬¡ª È≈ Ú≈√∆, ¡≈ ‘≈˜ ‘Ø«¬¡≈ ¡Â∂ ÎπÓ≈È ’∆Â≈ √≈«‘Ï
‘∆ «’√∂ ÂØ∫ ‚Á≈ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ È≈ ‘∆ «’√∂ ˘ ‚≈¿∞∫Á≈ ‹∆!
‘ØÚ∂, «‹√ Á∂ È∂Âª «Ú⁄ ¡«◊¡≈È Á∂ ‘È∑∂∂ Á≈ È≈Ù ’Ï∆ Óπ«‘ ÓÈÀ ’≈ ⁄≈¿∞ ‘À
‘Ø ⁄π«’¡≈ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ √≈∂ √ø√≈ ˘ ÍÃÌ» »Í ’’∂ Ó¿∞  ‘« ’À Áπ¡≈®
Ú∂÷‰ Ú≈Ò≈ ‘ØÚ∂, √∆’ ÂøÁπ√Â∆ «Ú⁄ Í»È ‘ØÚ∂, Ó ‘« Í»¤À ’¿∞È∞ ‘À Í≈ ‘Ó≈À Ï≈®
¿∞Á≈√ ‘Ø ’∂ ÁπÈ∆¡ª ˘ «Íº· Á∂‰ Ú≈Ò≈ È≈ ‘ØÚ∂, Í≥È≈ - ACFG
Áπ÷ª-√π÷ª ˘ ÍÃÌ» Á≈ Ì≈‰≈ Ó≥È ’∂ ÍÃ√øÈÂ≈ √«‘ ÓÀ È≈‘∆ ÍÃÌ √Ìπ «’¤∞ Â∂≈® Í≥È≈- HBG
√«‘È Ú≈Ò≈ ‘ØÚ∂, ‹ÈÂ≈ Á∂ Áπ÷ Á» ’È Ò¬∆ √Á≈ Âπ√ƒ ¡≈͉∆ ¡Ó≈È ¡≥◊∆’≈ ’ØÕ Â∆‹∆ Ó≥◊
‘∆ ÂÂÍ ‘ØÚ∂, √Ó≈‹ Á∆¡ª Ïπ«¡≈¬∆¡ª ˘ Á» ’È ¿∞Í «‘øÓ ⁄øÁ, ⁄ΩÊ∆ Ó≥◊ Â∂ ÓØ‘’Ó ⁄øÁ, Í≥‹Úƒ
Ò¬∆ √Á≈ ‘∆ ÔÂÈÙ∆Ò ‘ØÚ∂, √≈∂ √ø√≈ Á∂ Ë≈«Ó’ Â∂ √≈«‘Ï ⁄øÁ ‘≈˜ ‘ج∂Õ Í≥‹ √∆√ ÍÃÚ≈È ’È

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


10
Ó◊Ø∫ ¡≈Í È∂ ¤∂Ú∂∫ Á∆ Ó≥◊ È‘ƒ ’∆Â∆Õ ¡≈Í Ï‘π ¡≈͉∂ «Ú⁄ ¡Ì∂Á ’’∂ ÎπÓ≈È ’∆Â≈ «’ Ó∂∂ ÷≈Ò√∂
‘∆ ÍÃ√øÈ ‘ج∂ ¡Â∂ ¡≈Í È∂ √ø◊ ˘ √øÏØËÈ ’«Á¡ª ˘ Ó∂≈ ‘∆ »Í ‹≈‰È≈, «¬‘ Í≥‹∂ Ó∂≈ ‘∆ »Í ‘È
‘Ø«¬¡ª ÎπÓ≈È ’∆Â≈ «’ ◊π» È≈È’ Í≈ÂÙ≈‘ √Ó∂∫ ¡Â∂ ÎπÓ≈È ’∆Â≈ -
«√º÷∆ Á∂ «¬Ó«Â‘≈È «Ú⁄Ø∫ ’∂ÚÒ Ì≈¬∆ Ò«‘‰≈ ÍÃÚ≈È
ı≈Ò√≈ Ó∂Ø »Í ‘À ı≈√®
‘Ø ’∂ ◊π» ¡≥◊Á Á∂ »Í «Ú⁄ ÍÃ◊‡ ‘ج∂, «¬√ √Ó∂∫
ı≈Ò√∂ Ó«‘ ‘Ω ’Ω «ÈÚ≈√® √Ï ÒØ‘ ◊ÃøÊ
Ó‘≈È «Ì¡≈È’ ’√Úº‡∆ «Ú⁄ Í≥‹ «Í¡≈∂ «√º÷ ÍÃÚ≈È
‘ج∂Õ «¬√ ÿ‡È≈ Ï≈∂ «¬«Â‘≈√ª «Ú⁄ Úº÷∂-Úº÷∂ Ó ¿∞√ ÂØ∫ «Í¤Ø∫ ¡≈Í ‹∆ È∂ ¡ø«ÓàÁ∆ Á≈ Ó≥◊∆
‘ÈÕ ¡√ƒ «‹√ Ó È≈Ò √«‘ÓÂ∆ ÷Á∂ ‘ª ¿∞‘ «¬‘ ¡Â∂ ¡≈Í ◊Ø«ÏøÁ ≈¬∂ ‹∆ ÂØ∫ √Ã∆ ◊π» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ
‘À «’ ◊π» Ó‘≈≈‹ ‹∆ È∂ Íº÷ »Í «Ú⁄ √∆√ ‹∆ Á∂ »Í «Ú⁄ ÍÃ◊‡ ‘ج∂Õ «¬√ Ì∂ ˘ ◊π» Ó‘≈≈‹
¿∞Â≈ ’∂ «Î Í≥‹ª ˘ «‹¿∞∫Á∂ ’ «ÁÂ≈Õ ◊π» Â∂ ‹∆ ¡≈Í ‘∆ ‹≈‰Á∂ ‘È «’ ¿∞È∑ª È∂ Í≥‹ª ˘ ¡≥«ÓÃÂ
Ú≈«‘◊π» «Ú⁄ ’ج∆ Î’ È‘ƒ ‘Ø«¬¡≈ ’Á≈Õ «√º÷ ¤’≈ ’∂ ¡≈Í ¡≥«Óà«’¿∞∫ ¤«’¡≈Õ ¡√ƒ ¿∞È∑ª Ï≈∂
«¬«Â‘≈√ «Ú⁄ Ï∂¡≥ ¡À√∆¡ª ÿ‡È≈Úª ‘È «‹Ê∂ ÓπÁ∂ ’∞fi Ú∆ È‘ƒ ’«‘ √’Á∂Õ ¡≈Í √ÓºÊ √È ¡Â∂ «¬√
«‹¿∞∫Á∂ ’∆Â∂ ◊¬∂ «‹Ú∂∫ «’ Ï≈Ï≈ ¡‡ºÒ ‹∆, Ï≈Ï≈ Ï«⁄Âz È≈‡’ Á∂ È≈‡ Á∂ ¡≈Í ‘∆ Í≈Â √ÈÕ ¿∞√
◊π«ÁÂ≈ ‹∆, Ì≈¬∆ ‹∆ÚÈ ‹∆ ¡≈«Á ¡È∂’ª È∂ Ó∂ √Ó∂∫ Á∂ Ì≈¬∆ ◊πÁ≈√ ‹∆ È∂ ¡≈͉∆ Ú≈ «Ú⁄ ¡À¿∞∫
‘ج∂ ˘ «‹¿∞∫Á≈ ’∆Â≈Õ «Í¤Ò∂ √≈Ò Á∂ «Ú√≈÷∆ ¡≥’ «Ò«÷¡≈-
«Ú⁄ Ï‘π  ‘∆ ÷Ø Ò ∑ ’∂ Ú‰È ’∆Â≈ «◊¡≈ ‘À , ‘« √⁄∂ Â÷ ⁄≈«¬¡≈ √«Â √ø◊«Â Ó∂Ò≈Õ
‹«◊¡≈√» ‹È ¿∞‘ ÓÀ◊˜∆È ÒÀ ’∂ ÍÛ∑ √’Á∂ ‘È ¡Â∂ È≈È’ «ÈÌ¿∞ «Èø’≈ «Ú«⁄ «√˪ ÷∂Ò≈Õ
¡≈͉≈ Ùø’≈ Á» ’ √’Á∂ ‘ÈÕ ◊ππ «√Ó ÓÈ≈¬∆ ’≈Ò’≈ ÷≥‚∂ ’∆ Ú∂Ò≈Õ
◊π» ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ‹∆ È∂ ¿∞È∑ª ◊π«√º÷ª Á∂ √∆√ Í∆Ú‘π Í≈‘πÒ ÷≥‚Ë≈ ‘𫬠‹ÈÓ √π‘∂Ò≈Õ
◊π √ø◊«Â ’∆È∆ ÷≈Ò√≈ ÓÈÓπ÷∆ Áπ‘∂Ò≈Õ
¡≈͉∂ Á√Â∂ ÓπÏ≈’ È≈Ò ËÛª È≈Ò ‹ØÛ∂ ¡Â∂ ¿∞‘
Ú≈‘π Ú≈‘π ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ¡≈Í∂ ◊π ⁄∂Ò≈Õ
«√º÷ ¡≈Á∂Ù √π‰Á∂ ‘∆ ¿∞· ’∂ ÷Û∂∑ ‘Ø ◊¬∂ ¡Â∂ ◊π»
Ì≈¬∆ ◊πÁ≈√ ‹∆, Ú≈ DA/A
⁄Ȫ Â∂ ÈÓÙ’≈ª ’∆Â∆¡ªÕ ◊π» Ó‘≈≈‹ ‹∆ È∂ ÷≥‚∂
Á≈ ¡≥«Óà«Â¡≈ ’∆Â≈ ¡Â∂ «¬È∑ª Í≥‹ª «Í¡≈«¡ª ¿∞√ ÂØ∫ Ï≈Á ◊π» Ó‘≈≈‹ ‹∆ È∂ ÎπÓ≈È ’∆Â≈
˘ ¡≈͉∂ ‘√ ’ÓÒª ≈‘ƒ ¡≈Í ¤’≈«¬¡≈, Ó»ÒÓ≥Âz «’ Â∞√ƒ ¡º‹ ÂØ∫ ÷≈Ò√≈ »Í ‘Ø ’∂ Ó∂∂ »Í «Ú⁄
Â∂ ◊πÓ≥Âz Á∆ Á≈ Ï÷Ù∆, Á√Ó Áπ¡≈ Â∆’ ÙÏÁ ¡Ì∂Á ‘Ø ◊¬∂ ‘Ø, ÓÀ∫ Â∞‘≈‚∂ «Ú⁄ ‘ª ¡Â∂ Â∞√ƒ Ó∂∂
√π   Ó≈◊ ≈‘ƒ Íπ ‹ ‰ Á∂ ¡≥ Á Ò∂ √≈∂ Ì∂  , «Ú⁄ ‘Ø∫Õ ¿∞√ Ú∂Ò∂ Ï≈‰∆ ÍÛ∑È, «‘Â-Ï«‘ Á∆
ÏÑӫ◊¡≈È Á∂ Ìø‚≈∂ Ï÷Ù ’∂ ÓÈ∞º÷ ÂØ∫ ÍÃÌ» ‘∆ ω≈ «√«÷¡≈ Á∂ ’∂-
«ÁÂ∂ «‹Ú∂∫ «’ ÎπÓ≈È ‘À - «‘ «Í¡≈∆ Óπfi ’¿∞, «√÷ «Í¡≈≈ È≈«‘Õ
ÏÃ‘Ó «◊¡≈È∆ ’¿∞ ÷Ø‹«‘ Ó‘∂√π® («‘ÂÈ≈Ó≈ Ì≈¬∆ Á∂√≈ «√øÿ ‹∆)
È≈È’ ÏÃ‘Ó «◊¡≈È∆ ¡≈«Í ÍÓ∂√π® ¡Â∂ Î∂ «’‘≈
Í≥È≈ - BGC «‘‰∆ ‘À √ج∆ «√÷ Ó∂≈Õ
‘« ‘«‹È Áπ¬∆ ¬∂’ ‘À, ˙‘π ·≈’∞π ÓÀ ¿∞√ ’≈ ⁄∂≈Õ
«ÏÏ «Ï⁄≈ ’¤∞ È≈«‘® «‘ «ÏȪ È«‘ «√÷ ’‘≈ÚÀÕ
‹Ò Â∂ ¿∞Í‹ Âø◊ «‹¿∞, «‘ «ÏȪ Á ⁄؇ª ÷≈ÚÀÕ
‹Ò ‘∆ «Ï÷À √Ó≈«‘® Ï«⁄Âz È≈‡’ «‘ «ÏÈ √π÷ ’Ï‘πø È Ò‘∂Õ
√ø ¡Èß«‘ ¡≥Âπ È≈‘∆ÕÕ Í≥È≈ - DHF ª Â∂ «‘ √π «ÁzÛ ’ ‘ÀÕ
√Ø ◊π» Ó‘≈≈‹ ‹∆ È∂ Ì≈¬∆ Á«¬¡≈ ⁄øÁ Ò≈‘Ω («‘ÂÈ≈Ó≈ Ì≈¬∆ Á∂√≈ «√øÿ ‹∆)
Á∂ ÷Âz∆ ˘ Ì≈¬∆ Á«¬¡≈ «√øÿ ω≈«¬¡≈ ¡Â∂ ËÓ ÓÀ∫ ÷≈Ò√≈ ¡≈ÁÙ ˘ √ø√≈ «Ú⁄ ÍëÚ ’È
⁄øÁ, «ÁºÒ∆ ‹Ø ‹≈ Á∂ ‹º‡ √È, ˘ Ì≈¬∆ ËÓ «√øÿ Ú≈√Â∂ ‘∆ ¡≈͉∆ Ó‘≈È √π÷ Ì∆ Ò∆ÈÂ≈ Á∆ ¡Ú√Ê≈
ω≈«¬¡≈; «‘≥Ó ⁄øÁ, ‹◊ÈÈ≈Ê Íπ∆ ‹Ø «¬’ ‘˜≈ «Ú⁄Ø∫ Á∂‘Ë≈∆ ‘Ø ’∂ √ø√≈ «Ú⁄ «Ú⁄È ¡≈«¬¡≈ √ªÕ
Ó∆Ò ¿∞Û∆√≈ ÂØ∫ ⁄ºÒ ’∂ ¡≈¬∂ √È ˘ Ì≈¬∆ «‘øÓ «√øÿ ¡‹ «¬√ ¡≈ÁÙ ˘ √≈∂ √ø√≈ Á∂ √π÷ª Ò¬∆ ¡Â∂
‹∆; Ì≈¬∆ ÓØ‘’Ó ⁄øÁ ◊π‹≈ ’≈·∆¡≈Ú≈Û ‹Ø AA@@ Í»È «◊¡≈È Á∆ Á≈ Úø‚‰ Ò¬∆ Â∞‘≈˘ ÓÀ∫ ¡≈͉≈
Ó∆Ò ÂØ∫ ⁄Ò ’∂ ¡≈¬∂ √È ˘ Ì≈¬∆ ÓØ‘’Ó «√øÿ ‹∆ »Í ω≈«¬¡≈ ‘ÀÕ Â∞√ƒ Í»È √«Â◊π» Á≈ ’øÓ, È≈Ó
¡Â∂ √≈«‘Ï ⁄øÁ ÓÀ√» ‹Ø A@@@ Ó∆Ò Á≈ ÍÀ∫‚≈ ’º‡ Á∆ ¡Â∂ «◊¡≈È Á∆ Á≈ Á∂‰ Á∆ √ÓºÊ≈ ÷Á∂ ‘Ø∫
’∂ ¡≈¬∂ √È, ˘ Ì≈¬∆ √≈«‘Ï «√øÿ ω≈ «ÁÂ≈ ¡Â∂ ¡Â∂ ÎπÓ≈È ’∆Â≈ -

'Awqm mwrg' 11 ApRYl, 2012


ı≈Ò√≈ Ó∂Ø √…‹È ÍÃÚ≈≈® ÍÃ◊«‡˙ ı≈Ò√≈ ÍÃÓ≈ÂÓ ’∆ ÓΩ‹®
ı≈Ò√≈ Ó∂Ø ’ ¿∞Ë≈≈® ‹Ï Ò◊ ı≈Ò√≈ ‘∂ «È¡≈≈®
ı≈Ò√≈ Ó∂Ø «Í≥‚ Í≈È® ÂÏ Ò◊ Â∂‹ Á∆¿∞ ÓÀ∫ √≈≈®
ı≈Ò√≈ Ó∂∆ ‹≈È ’∆ ‹≈È® ‹Ï «¬‘ ◊‘À «ÏÍÈ ’∆ ∆®
Ó≈È Ó‘Â Ó∂∆ ı≈Ò√≈ √‘∆® ÓÀ∫ È ’Ø∫ «¬È ’∆ ÍÃÂ∆® √Ï ÒØ‘ ◊ÃøÊ
ı≈Ò√≈ Ó∂Ø √…≈Ê √‘∆® ¿∞√ Ú∂Ò∂ √ø◊ ˘ √øÏØËÈ ’«Á¡ª ¡≈Í È∂ «’‘≈
ı≈Ò√≈ Ó∂Ø ’∂ «ÈÏ≈‘® «’ ◊π  » ÷≈Ò√≈ ‹∆! ÷≈Ò√≈ Á∆ ÍÁÚ∆ Ó‘≈È ‘À
ı≈Ò√≈ Ó∂Ø Á∂‘ ¡ √≈‘® «’¿∞∫«’ «¬‘ ¡≈͉∆ Í»È »Í «Ú⁄ ‘ø◊Â≈ ¤º‚ ’∂
ı≈Ò√≈ Ó∂Ø ËÓ ¡ ’Ó® ◊π» «Ú⁄ Ò∆È ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ ¡≈ÂÓ √∆¡≈ ‘Ø ’∂ √ø√≈
ı≈Ò√≈ Ó∂Ø Ì∂Á «È‹ ÓÓ® «Ú⁄ «Ú⁄∂◊≈ «¬√ Á∆ ÍÁÚ∆ Ú≈«‘◊π» ¡Â∂ ◊π» Á∆
ı≈Ò√≈ Ó∂Ø √«Â◊π Í»≈®
ÍÁÚ∆ Á∂ Ï≈Ï ‘ØÚ∂◊∆Õ
ı≈Ò√≈ Ó∂Ø √º‹È √»≈®
ı≈Ò√≈ Ó∂Ø ÏπË ¡ «◊¡≈È® ¡≈ÂÓ √ «‹‘ ‹≈È‘∆, √Ø ‘À ı≈Ò√ Á∂Ú®
ı≈Ò√∂ ’≈ ‘Ø ËØ «Ë¡≈È® ÍÃÌ Ó«‘, ÓØ Ó«‘, Â≈√ Ó«‘, ø⁄’ È≈‘È Ì∂Ú®
¿∞ÍÓ≈ ı≈Ò√∂ ‹≈Â È ’‘∆® √Ï ÒØ‘ ◊ÃøÊ
«‹‘Ú≈ ¬∂’ Í≈ È«‘ Ò‘∆® «¬√ «Ú√≈÷∆ Á∂ «ÁÈ ÷≈Ò√≈ (Super man) Á∆
√∂√ √È √≈Á √∆ ÏπºË® «√‹È≈ È≈Ò Ì≈ Á≈ ¡≥Ë’≈Ó¬∆ «¬«Â‘≈√ ÏÁÒ
ÂÁÍ È ¿∞ÍÓ≈ ÏÈ √πË® «◊¡≈Õ ¡º‹ ‘˜≈ª √≈Ò ¶ÿ‰ ÂØ∫ «Í¤Ø∫ «¬’ Í»È
Ô≈ ÓÀ ø⁄ È «Ó«Ê¡≈ Ì≈÷∆® ÓÈ∞º÷ √ø√≈ Á∂ ø◊ Ó≥⁄ «Ú⁄ ÍÃ◊‡ ‘Ø«¬¡≈ «‹√˘
Í≈ÏÃ‘Ó ◊π È≈È’ √≈÷∆® √Ï ÒØ‘ ◊ÃøÊ ÷≈Ò√≈ ’«‘ ’∂ √«Â’≈«¡≈ «◊¡≈Õ ¡º‹ «¬’ Í»È
¿∞√ Ú∂Ò∂ ¡≈Í È∂ ÎπÓ≈È ’∆Â≈ «’ ¡’≈Ò Íπ÷ ÓÈ∞º÷ Á∆ «√‹È≈ ’∆Â∆ ◊¬∆Õ ÷≈Ò√≈ ÍÃ◊‡ ‘؉ ÂØ∫
ÂØ∫ Ï◊À ‘Ø «’√∂ ˘ Ú∆ «È◊∑≈ ʺÒ∂ È‘ƒ «Ò¡≈¿∞‰≈- Í«‘Òª «¬’ ÓÈ∞ º ÷ ˘ Í≥ ‹ «‘º « √¡ª «Ú⁄ Úø « ‚¡≈
‹≈◊ ‹Ø«Â ‹ÍÀ «È√ Ï≈√π, ‘Ø « ¬¡≈ √∆ ¿∞ ‘ Í»  È ÓÈ∞ º ÷ È‘ƒ ’‘≈ √’Á≈ √∆
¬∂’ «ÏȪ ÓÈ ÈÀ’ È ¡≈ÈÀ® «’¿∞∫«’ ¿∞ÍÁ∂Ù Á∂‰ Á≈ ’øÓ ÏÃ≈‘Ó‰ Ú◊ Í≈√ √∆Õ
Í»È ÍÃ∂Ó ÍÃÂ∆ √‹À, ÏÃ≈‘Ó‰ Á≈ ’øÓ Á≈È Á∂‰≈, Á≈È ÒÀ‰≈, ‹◊ ’È≈,
Ïà◊Ø ÓÛ∆ Ó‡ Ì»Ò È Ó≈ÈÀ® ‹◊ ’≈¿∞ ‰ ≈, ¡«Ë¡≈ÂÓ’ «Ú«Á¡≈ ÍÛ∑ È ∆ Â∂
Â∆Ê Á≈È Á«¬¡≈ ÂÍ √ø‹Ó, ÍÛ∑≈¿∞‰∆; «¬‘ ¤∂ ’Ó ‘Ø«¬¡≈ ’Á∂ ‘ÈÕ ÷Â∆ Á≈
¬∂’ «ÏÈ≈ È«‘ ¬∂’ ͤ≈ÈÀ® ’øÓ √∆ ˘ ÈØ¡≈ º÷‰≈, ÂÍ Á∂ ÏÒ ’’∂ ¡√Â
Í»È ‹Ø ‹◊À ÿ‡ ÓÀ, ÍÃ≈Í ’È∂ «‹‘Û∂ «’ Ï‘π ْÂ∆Ù≈Ò ‘Ø«¬¡≈ ’Á∂
ÂÏ ı≈Ò√ Â≈«‘ Èı≈Ò√ ‹≈ÈÀ® ‘È «‹Ú∂ ∫ «’ Ï‹ ¡√Â, «¬ø Á  ¡√Â, Ïà ‘ Ó
«¬√ Â∑ª ¡≈Í È∂ «¬’ ÈÚª ¡≈ÁÙ √ø√≈ ˘ ¡√Â, ¡◊È ¡√Â, Úπ‰ ¡√Â ¡Â∂ «¬√ Â∑ª
√Á≈ √πº÷ Á∂‰ Ò¬∆ ÷≈Ò√∂ Á∂ »Í «Ú⁄ ÍÃ◊‡ ’∆Â≈ Á∂ ¡È∂’ ¡√Â Ó≥Âz ÏÒ È≈Ò ÍÃ≈Í ’∆Â∂ ‹≈«¬¡≈
‹Ø ÌÓ Â∂ Ì∂÷ ÂØ∫ «È¡≈≈ ‘À «‹√ Á≈ ‹∆ÚÈ √ø√≈ ’Á∂ √ÈÕ «¬È∑ª ¡√Âª Á∆ ¡ÒΩ«’’ Ù’Â∆ ‘Ø«¬¡≈
ÂØ∫ «ÈÒ∂Í Â∂ «È¡≈≈ ‘؉ ’’∂ ◊π» Ó‘≈≈‹ È∂ ’Á∆ √∆Õ ¡º‹’Ò∑ Á∂ ¡À‡Ó ÏøϪ Úª◊»ø «¬√ «¬’Ø Á≈
¡≈͉≈ Í»È »Í ¡Â∂ Í»È »‘≈È∆ √Â∑≈ «¬√ «Ú⁄ ¡√ Á√-Á√ ‘˜≈ ÏøÁ∂ ˘ ËÂ∆ Â∂ √πÒ≈ «Á¡≈
Ì∆ ‘À ¡Â∂ ÎπÓ≈È ’∆Â≈ ‘À «’ ‹ÁØ∫ Â’ ÷≈Ò√≈ ’Á≈ √∆ «¬’Ø ¡√Â ‘˜≈ª Ï≈‰ª «Ú⁄ ⁄Ò ’∂
«¬√ ¡≈ÁÙ Â∂ ’≈«¬Ó ‘∂◊≈ ¿∞√ √Ó∂∫ Â’ ÓÀ∫ «¬√ ‘˜≈ª ‘∆ Ïø«Á¡ª Á∂ Òº«◊¡≈ ’Á≈ √∆Õ «¬‘ Ì≈Â
˘ ¡≈͉≈ Í»È Â∂˜ ÍÃÁ≈È ’Á≈ ‘ª◊≈Õ ‹ÁØ∫ «¬‘ Á∆ ÍÃ≈⁄∆È «Ú«Á¡≈ √∆ ‹Ø ‘ΩÒ∆-‘ΩÒ∆ ¡ÒØÍ ‘Ø ◊¬∆
ÌÓª Ì∂ ÷ ª «Ú⁄ ÍÀ ‹≈Ú∂ ◊ ≈ ¡Â∂ ÌÓ Ì∂ ÷ ÂØ ∫ ¡Â∂ «¬È∑ª ¡√Âª Á∆ ʪ ¡º‹’Ò∑ Á∆ √≈«¬ø√ È∂ ÒÀ
«È¡≈≈͉ ¤º‚ Á∂Ú∂◊≈, ÓπÛ ’Ó ’ª‚ «Ú⁄ ÍëÚ ’∂ Ï∂¡≥ ْÂ∆Ù≈Ò ◊ØÒ∂-◊ØÒ∆¡ª, ÏøÏ, ¡À‡Ó ÏøÏ
‘Ø ’∂ Úº‚∂-¤Ø‡∂ Á∆ «ÁzÙ‡∆ Ë≈È ’ ÒÚ∂◊≈, ‹≈ ÓÀÁ≈È∂ ‹ø◊ ˘ ÌÀ Ì∆ ’È Ú≈√Â∂ ‘Ø∫Á «Ú⁄ «Ò¡ªÁ∂Õ
Í≈ Á∂ ÏøËȪ «Ú⁄ Î√ ‹≈Ú∂◊≈ ¡Â∂ ¡≈͉∂ ¡≈ÁÙ ÷Â∆ ˜Ó∆È Á≈ Ó≈Ò’ ‘Ø«¬¡≈ ’Á≈ √∆ ¡Â∂ ‘∂·Ò∂
ÂØ∫ ‘∆‰≈ ‘Ø ’∂ ¡≈͉∂ «‘ª Ò¬∆ «¬√ Ó‘≈È ¡≈ÁÙ Ú◊ ¿∞√Á∆ ˜Ó∆È «Ú⁄Ø∫ ¡≥È ÍÃ≈Í ’’∂ ¿∞√˘
Á≈ «Â¡≈◊ ’ Á∂Ú∂◊≈ ª ¿∞√ √Ó∂∫ ÓÀ∫ «¬√ Á≈ Â∂‹ «’√∂ ÷≈√ ¡È∞Í≈ ÓπÂ≈«Ï’ «Á¡≈ ’Á∂ √ÈÕ ÷Â∆
÷Ø‘ ÒÚª◊≈ - Á≈ ËÓ Á∂Ù ¡Â∂ ¡≈͉∂ ≈‹ Á∆ ≈÷∆ ’«Á¡ª
¡≈͉∂ Íà ≈ ‰ª Á∆ ¡‘»  ∆ Á∂ Á∂ ‰ «Ú⁄ Í«Úº  
ı≈Ò√≈ ¡’≈Ò Íπ÷ ’∆ ÎΩ‹®

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


12
√Ó«fi¡≈ ‹≈«¬¡≈ ’Á≈ √∆Õ ¿∞√˘ ‹ø◊ «Ú⁄ Ù‘∆Á ª ≈‹≈ ÷π Á Ó≈Á≈ √∆ «‹Ú∂ ∫ √à ∆ ≈Ó ⁄ø Á  ‹∆
‘Ø ‰ ’≈È ¿∞ ⁄ ∂ √Ú◊ª Á∆ Íà ≈ ÍÂ∆ ‘Ø ‰ ∆ Ó≥ È ∆ Ó‘≈≈‹ ÂØ∫ √øÏ’ «Ù∆ ˘ ÏÃ≈‘Ó‰ª È∂ ÓÚ≈«¬¡≈ √∆Õ
‹≈«¬¡≈ ’Á∆ √∆Õ «¬√∂ Â∑ª ÚÀÙ Ú‰ «Ó‘È ’È √Ã∆ ≈Ó ⁄øÁ ‹∆ È∂ ≈‹ «ÈÔÓª Á∆ Í≈Ò‰≈ ’Á∂ ‘ج∂
Ú≈«Ò¡ª Á≈ ‘Ø«¬¡≈ ’Á≈ √∆ ‹Ø ÍÙ» Í≈ÒÁ∂ √È, √πøÏ’ «Ù∆ Á≈ ¡≈͉∂ ‘ºÊ È≈Ò ÏºË ’∆Â≈Õ «¬‘ ¡¤±Â
ÚÍ≈ ’Á∂ √È ¡Â∂ Á∂ Ù ª Íà Á ∂ Ù ª «Ú⁄ ‹≈ ’∂ Ú◊ Á≈ ÓÈ∞º÷ Ï‘π ‘∆ «Âz√’≈«¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √Ó≈‹
¡≈͉≈ ÍÀÁ≈ ’∆Â≈ ‘Ø«¬¡≈ Ó≈Ò Ú∂«⁄¡≈ ’Á∂ √È Á≈ ÓÀÒ≈ ¡≥◊ «◊«‰¡≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ «¬‘ ¡≥◊ ¡ÈÍÛ∑
¡Â∂ ËÈ ’Ó≈ ’∂ ‡À’√ Á∂ »Í «Ú⁄ ≈‹∂ Á≈ ’ØÙ º«÷¡≈ ‹ªÁ≈ √∆, ’ج∆ √’±Ò «Ú«Á¡≈Ò≈, ’ج∆ «’Â
Ì«¡≈ ’Á∂ √È ¡Â∂ ÷Âz∆ ˘ ÷∂Â∆Ï≈Û∆ ≈‘ƒ ¡È≈‹ Á≈ √’±Ò «¬È∑ª ˘ Á≈÷Ò≈ È‘ƒ √∆ «ÁøÁ≈Õ «¬‘ «ÈÙ⁄≈
ÍÀÁ≈ ’È Á≈ È∆Ô «‘º√≈ «ÁÂ≈ ‹ªÁ≈ √∆ ¡Â∂ «ÁÂ≈ «◊¡≈ «’ «¬‘ Ù» Á  ÍÃ Ó ∂ Ù  Á∂ Á ÂØ ∫ È≈
ÏÃ≈‘Ó‰ ˘ Í«ÚºÂ √Ófi ’∂ Á≈È «ÁÂ≈ ‹≈«¬¡≈ ’Á≈ ÍÃÚ≈‰ ‘ج∆¡ª »‘ª Á∂ ‹ÈÓ ’’∂ ‘À «¬È∑ª Á∂ √øÂ≈Í,
√∆, «‹√ È≈Ò ÏÃ≈‘Ó‰ Ú◊ ˘ ’ج∆ ’øÓ ’È Á∆ «¬È∑ª Á∆¡ª Âø◊∆¡ª, «¬È∑ª Á∂ «Í¤Ò∂ ‹ÈÓª «Ú⁄ ’∆Â∂
ÒØÛ È‘ƒ √∆ ’∂ÚÒ ÍÛ∑È≈, ÍÛ∑≈¿∞‰≈ Â∂ √Ó≈‹ Á∂ ’Óª Á∆ √˜≈ Ú‹Ø ∫ ‘ÈÕ Áπ ¡ ≈Í Á∂ ¡≥  «Ú⁄
ÌÒ∂ Ò¬∆ √≈«‘ ÍÀÁ≈ ’È≈ ‘Ø«¬¡≈ ’Á≈ √∆Õ Í Ï≈ÒÓ∆’ (⁄ø‚≈Ò) È∂ Ì‹È ’’∂ ¿∞‘ ÍÁÚ∆ ‘≈√Ò ’
‘Ω Ò ∆-‘Ω Ò ∆ Ïà ≈ ‘Ó‰ È∂ ’Ó’ª‚ Á≈ Í√≈≈ ’’∂ Ò¬∆ ‹Ø √Ï √Ã∂Ù‡ √∆Õ «¬‘ Ó‘≈È «Ù∆ ‘ج∂ ‘ÈÕ
√Ó≈‹ ˘ ¡≈͉∂ «ÈÔÓª Á∆ Í’Û «Ú⁄ ‹’Û «Ò¡≈ «¥ÙÈ Ó‘≈≈‹ ‹∆ È∂ ͪ‚Úª Á∂ Ôº◊ √Ó∂∫ «¬È∑ª ˘
¡Â∂ Ï≈’∆ Ú◊ª ˘ √≈‘√‘∆‰ ’ «ÁÂ≈Õ «¬‘ Ú◊ ÍÃ◊‡ ’∆Â≈ ¡Â∂ ¡≈͉∂ ‘ºÊª È≈Ò «¬√ «Ù∆ Á∂ ⁄È
‘ ÈÚƒ √∂Ë ÏÃ≈‘Ó‰ Ú◊ ÂØ∫ «Ò¡≈ ’Á∂ √È, «¬ÊØ∫ ËØÂ∂ ¡Â∂ ‹»·∆¡ª ͺÂÒª ⁄π’∆¡ªÕ «¬È∑ª Á∂ Í≈‚Úª Á∂
Â’ «’ ÷∂Â∆ Ï∆‹‰ Ò¬∆, ÚÍ≈ Ùπ» ’È Ò¬∆, Ôº◊ «Ú⁄ Ù≈ÓÒ ‘؉ ’’∂ ÿ≥‡≈ ˜Ø È≈Ò Ú‹Á≈ «‘≈
Ó’≈È ¿∞ √ ≈∆ Ò¬∆, √Î Â∂ ‹≈‰ Ò¬∆, «Ú¡≈‘ ¡Â∂ Ôº◊ √øÍ»È ‘Ø«¬¡≈Õ
Ù≈Á∆¡ª Á∂ «ÁÈ Óπ’º ’È Ò¬∆, «Ú¡≈‘ Á∂ √ÏøË ◊π» È≈È’ Í≈ÂÙ≈‘ È∂ ‹≈ Í≈ ˘ Í»∆ Â∑ª
ÍÂ∆ ÍÂÈ∆ «Ú⁄ ‹ØÛÈ Ò¬∆, ÈÚ∂∫ Ú√Â ÷∆Á‰ ºÁ ’∆Â≈Õ ÏÃ≈‘Ó‰ ˘ ‹Ø ÏÃ‘Ó Á∆ «Ú⁄≈ ’Á≈ ‘À
Ò¬∆, ÍÙ» ÷∆Á‰ Ò¬∆, Ϻ⁄∂ ˘ ÍÛ∑È Í≈¿∞‰ Ò¬∆, √Ã∂Ù‡ ÏÃ≈‘Ó‰ ¡≈«÷¡≈ «◊¡≈Õ ‹Ø ÍÃÓ∂Ù Á∆ ¡øÁ
«˜ø Á ◊∆ Á∂ ‘ ÈÚ∂ ∫ ’ø Ó ’È ÂØ ∫ Í«‘Òª √≈∆ ͤ≈‰ ’Á≈ ‘À ¿∞√ Í≥‚ Á∂ ¿∞ÍÁ∂Ù ˘ Íà Ú≈‰
¡◊Ú≈¬∆ ÏÃ≈‘Ó‰ Ú◊ ÂØ∫ Ò¬∆ ‹ªÁ∆ √∆ ¡Â∂ ¿∞‘ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ ÷Â∆ ˘ ’Óª Á≈ √»Ó≈ ’’∂ Ê≈«Í¡≈
Ù◊È-¡ÍÙ◊È, «ÊÂ, Ú≈, Ó‘∆È∂, πª ◊둪 Á∆¡ª «◊¡≈Õ ◊π» È≈È’ √≈«‘Ï ’«Ê È∆⁄ ‹≈ª ˘ Ó≈‰
⁄≈Òª Á∂÷ ’∂ √∂Ë «Á¡≈ ’Á≈ √∆Õ «¬ÊØ∫ Â’ «’ «ÁøÁ∂ ‘ج∂ ÎπÓ≈È ’Á∂ ‘È -
¡≈ÁÓ∆ Á∂ √…≈√ ˘ Ú∆ Ú≈«⁄¡≈ ‹≈«¬¡≈ ’Á≈ √∆ È∆⁄≈ ¡≥Á« È∆⁄ ‹≈«Â È∆⁄∆ ‘» ¡«Â È∆⁄π®
«’ ’øÓ ’È ÂØ∫ Í«‘Òª «’√ È≈√’≈ ≈‘ƒ √…≈√ ¡≈ È≈È’∞ «ÂÈ ’À √ø«◊ √≈«Ê Ú«‚¡≈ «√¿∞ «’¡≈ ∆√®
«‘≈ ‘ÀÕ Í≥È≈ - AE
Ù»Á Ú◊ Á≈ ’øÓ «¬È∑ª «ÂøȪ Ú◊ª Á∂ ’øÓª ◊ë‘√Â∆ ˘ Ú«‚¡≈«¬¡≈ «◊¡≈, «’ ˘ Ó‘ª
˘ ’≥Ó∆ ω ’∂ ’∆Â≈ ‹≈«¬¡≈ ’Á≈ √∆ «¬‘ ¡≈͉∂ Í«ÚºÂ ¡≈«÷¡≈ «◊¡≈ -
Ó≈Ò’ª Á∂ Â√ ¿∞Í ‘Ø«¬¡≈ ’Á∂ √ÈÕ «¬È∑ª Á≈ ’øÓ √Ø «◊‘∆ ‹Ø «È◊Ñπ ’À®
’∂ÚÒ √∂Ú≈ ’È≈ ‘∆ ‘Ø«¬¡≈ ’Á≈ √∆ «‹√ Á∂ ÏÁÒ∂ ‹Íπ ÂÍπ √ø‹Óπ Ì∆«÷¡≈ ’À®
«¬È∑ª ˘ Î√Òª Á∆ ¡≈ÓÁÈ ¡≈«Á ˘ Óπº÷ º÷ ’∂ ’∞fi ÍπøÈ Á≈È ’≈ ’∂ √∆π®
«‘º√∂ Á∂ «ÁÂ∂ ‹≈«¬¡≈ ’Á∂ √ÈÕ ¡≈ÁÓ∆ ˘ «¬ÊØ∫ Â’ √Ø «◊‘∆ ◊ø◊≈ ’≈ È∆π® Í≥È≈ - IEB
Úø«‚¡≈ «◊¡≈ «’ «¬È∑ª Ù»Áª «Ú⁄Ø∫ «¬’ ª ¿∞‘ √È ‹≈ª Í≈ª Á≈ ÌÓ Í»∆ Â∑ª È≈Ò «¬È√≈È
«‹È∑ª ˘ ¤»«‘¡≈ ‹≈ √’Á≈ √∆ «‹È∑ª ˘ ¤∞‘‰ ÂØ∫ «Ìº‡ Á∂ «‘Á∂ «Ú⁄Ø∫ ’º„ «ÁÂ≈ «◊¡≈ «¬ÊØ∫ Â’ ◊π«√º÷∆
È‘ƒ Òº«◊¡≈ ’Á∆ √∆Õ «¬’ ¿∞‘ √È «‹È∑ª Á∂ È≈Ò È∂ «¬È’Ò≈Ï∆ ’ÁÓ Íπ«‡¡≈ «’ √≈∂ «¬È√≈Ȫ ˘
Òº◊‰ Â∂ «Ìº‡ Ò◊ ‹ªÁ∆ √∆Õ √Ú∂∂-√Ú∂∂ ’øÓ ’È ÂØ∫ «ÏȪ «ÚÂ’≈, ‹≈ Í≈Â, ËÓ, Ó˜‘Ï, ¿»⁄-È∆⁄,
Í«‘Òª ‹∂ «¬È∑ª «Ú⁄Ø∫ ’ج∆ ÓºÊ∂ Ò◊ ‹ªÁ≈ √∆ ª ÏÛ∆ ¡Ó∆-◊∆Ï Á∂ «¬’ Í≥◊ Á∂ «Ú⁄ ÏÀ· ’∂ ÍÃÙ≈Á≈
«Ú⁄≈ ’∆Â∆ ‹≈«¬¡≈ ’Á∆ √∆Õ «¬È∑ª ˘ Ì‹È ÏøÁ◊∆, ¤’‰≈ Í«ÚÂÂ≈ Á≈ √»⁄’ Ó≥«È¡≈ «◊¡≈Õ ¡’Ï
Í»‹≈, Í≈·, Ó≥Á, Óº· ‹≈‰ Â∂ Í≈ÏøÁ∆ Òº◊∆ ‘ج∆ √∆Õ Ú◊∂ Ó‘≈È √Ó≈‡ ¡Â∂ ‘Ø ¡Ó∆ Ú◊ Á∂ ÏøÁ∂
‹∂ «’Â∂ Ìπ Ò -Ìπ Ò ∂ ÷ ∂ «’√∂ Ù» Á  ÂØ ∫ ˙¡≥ ’ ≈ ÙÏÁ Í≥ ◊  ”⁄ ÏÀ · ’∂ Íà ٠≈Á≈ ¤’ ’∂ ◊π  » Á∂ ÁÙÈ
¿∞⁄≈È ‘Ø «◊¡≈ ª ¿∞√ Á∆ ˜πÏ≈È ’º‡ «ÁÂ∆ ‹ªÁ∆ ’«¡≈ ’Á∂ √ÈÕ «¬√∂ Â∑ª È≈Ò ’Óª ËÓª Á≈
√∆ ‹∂ «¬È∑ª «Ú⁄Ø∫ ’ج∆ ÏÑӫ◊¡≈È Á∆ ◊ºÒ ’Á≈ √∆ ÏØfi ‹ØÂÙª, ◊둪 Á∆¡ª Í’Ûª «ÏÒ’∞Ò Á» ’’∂

'Awqm mwrg' 13 ApRYl, 2012


ÎπÓ≈È ’∆Â≈ - ÈΩ ’ ∆ ⁄≈’∆ Ò¬∆ Á∂ Ù ª Íà Á ∂ Ù ª «Ú⁄ ‹ªÁ≈ ‘À ¿∞ Ê ∂
Ó≈‘ «ÁÚ√ Ó»«Â ÌÒ∂ «‹√ ’¿∞ ÈÁ« ’∂® ◊πÓ«Â Á≈ ÍÃ◊‡≈Ú≈ ’’∂ «‹Ê∂ ËÈ ’Ó≈¿∞∫Á≈ ‘À ¿∞Ê∂
È≈È’∞ Ó≥◊À Á√ Á≈È∞ «’Í≈ ’‘π ‘∂® Íà ⁄ ≈’ Á≈ » Í Ë≈ ’∂ ¿∞ Ê Ø ∫ Á∂ ÒØ ’ ª ˘ ◊π  Ó«Â
Í≥È≈ - ACF «√Ë≈ª Á≈ ‹≈‰±ø ω≈¿∞∫Á≈ ‘À ¡Â∂ ÌÓª Ì∂÷ª Á≈ È≈Ù
Á≈ ÍÃ’≈Ù ’∆Â≈ ¡Â∂ Ó≈‘, πºÂª, Ó‘»ª Á≈ ’∆Â∂ ‹≈‰ Á≈ ¿∞ÍÁ∂Ù «ÁøÁ≈ ‘ÀÕ ÷∂Â∆ Ï≈Û∆ ’Á≈,
ÏØfi Á» ’«Á¡ª ÎπÓ≈È ’∆Â≈ - «¬ø ‚ √‡∆¡ª ⁄Ò≈¿∞ ∫ Á≈, Ú‰‹ ÚÍ≈ ⁄Ò≈¿∞ ∫ Á≈ ‘À ,
‚≈’‡, √≈«¬ø√Á≈È, ‹º‹, Ú˜∆ ¡≈«Á Á∆¡ª ÍÁÚ∆¡ª
Ó≈‘≈ πÂ∆ √Ì Â±ø ÿÛ∆ Ó» Ú∆⁄≈≈®
ÍÃ≈Í ’’∂ √Ó≈‹ Á∆ √∂Ú≈ ’Á≈ ‘ÀÕ
±ø ◊‰ÂÀ «’ÈÀ È Í≈«¬˙ √⁄∂ ¡Ò÷ ¡Í≈≈®
Í«Û¡≈ Ó»÷ ¡≈÷∆¡À «‹√π ÒÏπ ÒØÌπ ¡‘ø’≈≈ÕÕ Ù»Á Á∂ »Í «Ú⁄ √∂Ú≈ ’È ˘ «¬‘ √Ì ÂØ∫
È≈¿∞ ÍÛ∆¡À È≈¿∞ Ïπfi∆¡À ◊πÓÂ∆ Ú∆⁄≈≈ÕÕ Í«ÚºÂ ’Ó ‹≈‰Á≈ ‘À ¡Â∂ «¬√ Á≈ ÍÃͺ’ «ÈÙ⁄≈
Í≥È≈ - AD@ ‘À «’ -
¡Â∂ «¬È∑ª Á∆ Í«ÚºÂÂ≈ Ú≈√Â∂ ÎπÓ≈È ’∆Â≈ «Ú«⁄ ÁπÈ∆¡≈ √∂Ú ’Ó≈¬∆¡À®
- Â≈ Á◊‘ ÏÀ√‰∞ Í≈¬∆¡À®
È≈È’ √ج∆ «ÁÈ√π √π‘≈ÚÛ≈ ’‘π È≈È’ Ï≈‘ ´‚≈¬∆¡À® Í≥È≈ - BF
«‹Âπ ÍÃÌπ ¡≈ÚÀ «⁄«Â® ¡Â∂
«‹Â∞ «Á«È «Ú√À Í≈ÏÑÓπ «Î‡π ÌÒ∂∆ π«Â® √∂Ú≈ ’ ‘Ø«¬ «È‘’≈Ó∆®
Í≥È≈ - CAH «Â√ ’¿∞ ‘Ø Í≈Í«Â √π¡≈Ó∆® Í≥È≈ - BHF
◊π» ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ‹∆ È∂ ÓÈ∞º÷ Á∆ ÓÈ∞º÷Â≈ ˘ Á∂ ¡≈ÁÙ ˘ ¡Í‰≈¡ ’∂ √∂Ú≈ Á∆ Ó‘≈È «’Â
Í»È »Í «Ú⁄ √πÂøÂ ’∆Â≈ ¡Â∂ «¬’Ø ÓÈ∞º÷ ˘ ÷≈Ò√≈ ˘ ÏÃ≈‘Ó‰ Á∂ Ú∂Á Í≈·ª ÂØ∫ Ú∆ ¿∞⁄≈ ω≈ «ÁøÁ≈ ‘ÀÕ
ω≈ ’∂ ¿∞√ «Ú⁄ ÏÃ≈‘Ó‰, ÷Â∆, Ù»Á, ÚÀÙ ¡Â∂ «Ù∆ ◊π» ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ‹∆ È∂ ÷≈Ò√∂ Á∂ ‹πº√∂ «Ú⁄ «¬‘ ⁄≈∂
ÓπÈ∆¡ª Á∂ ¡≈ÁÙ ˘ ÎÒ∆̻ ’∆Â≈Õ ◊π«√º÷ ÏÃ≈‘Ó‰ Ú‰ ‹˜Ï ’ «ÁÂ∂ ¡Â∂ «¬È∑ª ÂØ∫ ¿∞⁄≈ ÷≈Ò√∂ ˘
Á∂ »Í «Ú⁄ ‘πøÁ≈ ‘Ø«¬¡≈, ◊πÏ≈‰∆ ÍÛ∑Á≈ Â∂ Á»«‹¡ª Ó‘≈È ’ÓÔØ◊∆ ω≈ ’∂ «Ù∆¡ª-ÓπÈ∆¡ª, Í∆ª, Î’∆ª
˘ ◊πÏ≈‰∆ ÍÛ∑≈¿∞∫Á≈ ‘À, ¶◊ ⁄Ò≈¿∞∫Á≈ ‘ÀÕ √«Â ÂØ∫ «’Â∂ ¿∞⁄≈ ω≈ «ÁÂ≈ ‘ÀÕ «¬‘ ◊ë‘√Â∆ ‘πøÁ≈
√Ó≈◊Ó ⁄ ’∂ √Ì ÂØ∫ ¿∞⁄≈ ÙÏÁ Á≈ ¶◊ ⁄Ò≈¿∞∫Á≈ ‘Ø«¬¡≈ Í»È ÏÑӫ◊¡≈È∆ Ú∆ ‘À, Í»È ÔØ◊∆ Ú∆ ‘À,
‘À, ¡≈͉∆ Á√ª È‘πø¡ª Á∆ «’ «Ú⁄Ø∫ ◊π» Á∂ È«Ó ӑª «Ù∆ Ú∆ ‘À, Ó≈«¬¡≈ ÂØ∫ Í»∆ Â∑ª «ÈÒ∂Í ‘ÀÕ
Á√Úø Ë «Áø Á ≈ ‘À ¡Â∂ «¬√ Á√Úø Ë ˘ Íà ≈ Í ’’∂ √ø√≈ Á∂ ÿ‡-ÿ‡ «Ú⁄ «Ú¡≈Í’ Ú≈«‘◊π» ˘ Íú÷
‹ÈÂ≈ Á∂ √π ÷ Ò¬∆ ËÓ Ó≥ Á , ‘√ÍÂ≈Ò, √’± Ò , ¡È∞ÌÚ ’Á≈ ‘ÀÕ √Ø ◊π» Ó‘≈≈‹ ‹∆ È∂ «¬’Ø ÏøÁ∂
’≈Ò‹, ËÓ√≈Ò≈, √Û’ª, ÍπÒ ¡≈«Á ¡È∂’ª ’≈‹ «Ú⁄ «¬‘ Í≥‹∂ Ú‰ª Á∂ ◊π‰ Á≈÷Ò ’ «ÁÂ∂ ¡Â∂
’Á≈ ‘ÀÕ ‹ÁØ∫ «¬È√≈Ȫ ¿∞Í ’ج∆ √øÂ≈Í «◊Á≈ ‘À «¬√ ˘ ◊π» Á∆ ÍÁÚ∆ «Áø«Á¡ª ‘Ø«¬¡ª ÎπÓ≈È ’∆Â≈
ª «¬‘ ¿∞√∂ Á≈È Á∂ √Ó≈¬∂ «Ú⁄Ø∫ ¿∞È∑ª Á∆ «¬’ ÁÓ «’ -
ÓÁÁ ’Á≈ ‘ÀÕ
ı≈Ò√≈ Ó∂Ø ËÓ ¡ ’Ó®
÷Â∆ Á∂ »Í «Ú⁄ ◊∆Ï Ó≈ ’Á∂ È‘ƒ ‘؉ ı≈Ò√≈ Ó∂Ø Ì∂Á «È‹ ÓÓ®
«ÁøÁ≈Õ ≈‹∂ ÂØ∫ ¡≈͉∂ ‘º’ª Á∆ Í»Â∆ Ò¬∆ √øÿÙ ı≈Ò√≈ Ó∂Ø √«Â◊π Í»≈®
’Á≈ ‘À, ÁπÙÓ‰ ˘ ¡≈͉∂ Á∂Ù ÚÒ ’À∆ ¡º÷ ’’∂ ı≈Ò√≈ Ó∂Ø √º‹È √»≈® √Ï ÒØ‘ ◊ÃøÊ
Á∂÷‰ È‘ƒ «ÁøÁ≈ ¡Â∂ «¬È∑ª ’≈‹ª Á∆ Í»Â∆ Ò¬∆ «¬√ ÷≈Ò√≈ Á∆ ÍÁÚ∆ Ú≈«‘◊π», ◊π» Á∂ Ï≈Ï
‘º√-‘º√ ’∂ ¡≈͉∆ ‹≈È ◊π» «Í¡≈ «Ú⁄ Ú≈ «ÁøÁ≈ ’ «ÁÂ∆ Ô≈«È «¬√ ˘ ¡’≈Ò Íπ÷ «Ú⁄ ¡Ì∂Á ’
‘ÀÕ Á∂Ù Á∆ ≈÷∆ Á≈ ˜ÏÁ√ ͫ‘∂Á≈ ‘À, ◊∆Ï «ÁÂ≈Õ √Ø «¬√ Â∑ª È≈Ò Ï∂¡≥ ’Ù‡ √‘≈ ’∂ «¬‘
Â∂ Ó‹Ï»  Á≈ ÓÁÁ◊≈ ‘À Õ ¡È≈ʪ, «ÈÊ≈«Ú¡ª, ¡≈ÁÙ √ø√≈ «Ú⁄ ÍÃ◊‡ ’∆Â≈Õ «¬’ ÓÈ∞º÷ ˘ Í»È
«ÈÓ≈«‰¡ª, È-ÿ«¡ª, Ï∂π˜◊≈ª Ò¬∆ ÁÁª Ì«¡≈ ÓÈ∞º÷ ω≈ ’∂ √ø√≈ «Ú⁄ Í∂Ù ’È≈ «¬’ Ï‘π ں‚∆
«ÓÂ ‘ÀÕ «¬√Âz∆ º«÷¡≈ Ò¬∆ ¡Â∂ ◊∆Ï Á∆ ÓÁÁ ’≈Ó≈ √∆Õ ¤Ø‡∆¡ª-¤Ø‡∆¡ª ’≈Ó≈ª - ‘Ú≈ «Ú⁄
Ò¬∆ ¡≈͉∆ ‹≈È Ú≈È≈ ◊π» Á∆ ˜≈ √ÓfiÁ≈ ‘À ¿∞‚ ‹≈‰≈, Í≈‰∆ «Ú⁄ ‚∞Ï ’∂ «‹¿∞∫Á∂ «‘‰≈, «√ºËª
¡Â∂ √ÙÂ Í«‘ȉ ˘ ËÓ Á≈ ¡≥◊ √Ófi ’∂ ¡≈͉∂ Úª◊»ø Í≈‰∆ Á≈ Â≈Ò ‘∆∂ ‹Ú≈‘≈ È≈Ò Ì Á∂‰≈,
¡≥◊ √ø◊ ÷Á≈ ‘ÀÕ ËÂ∆ Á∂ ’‰ª ˘ √ØÈ≈ ω≈ Á∂‰≈, ¡≈Ó ÍºÊª ˘
ÚÀÙ Á∂ »Í «Ú⁄ ‘πøÁ≈ ‘Ø«¬¡≈ «¬‘ Ú‰‹, ÚÍ≈, Í≈√ ω≈ Á∂‰≈, Ù∂ª Á∆ √Ú≈∆ ’ ÒÀ‰≈, ‘ºÊ «Ú⁄

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


14
È≈◊ª Á∂ ‘ø‡ º÷ ÒÀ‰∂, Ï‘π ں‚≈, ¿∞⁄≈ ¶Ó≈ √∆ ‘Ø«¬¡ª ˘ √Ã∆ ¡√’∂ Á∆ ◊ØÁ «Ú⁄ «ÈÚ≈√ «ÁÚ≈
ω≈ ÒÀ‰≈ ¡Â∂ ¤Ø‡∂ ÂØ∫ ¤Ø‡≈ ¡≈͉≈ Ú‹»Á ω≈ Á∂ ‰ ≈, √Ï ÒØ ‘ Á∆ «¥Í≈ Á≈ Í≈Â ω≈ Á∂ ‰ ≈
ÒÀ‰≈ ¡≈«Á ¡È∂’ª ’≈Ó≈ª √ø√≈ «Ú⁄ ÂÍØ ÏÒ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ÂØ∫ ‘∆ ‘Ø √«’¡≈ √∆Õ «Ú√≈÷∆ Á≈ «ÁÈ
È≈Ò ¡Â∂ ÔØ◊ √≈ËȪ È≈Ò «Ú’ÒØÂ≈ ÓÈ∞º÷ ÍÃ≈Í √ø√≈ «Ú⁄ «¬’ Ó‘≈È ÿ‡È≈ Á≈ «ÁÈ ‘ÀÕ ¡‹∂ Â∆’
’ ÒÀ ∫ Á≈ √∆ Í √Ì ÂØ ∫ Úº ‚ ∆ ’≈Ó≈ ¡≈Ó √ø√≈ ˘ «¬‘ √Ófi ‘∆ È‘ƒ ¡≈ √«’¡≈ «’ ÷≈Ò√≈
¡≈ÁÓ∆¡ª Á∂ ÓÈ «Ú⁄ È≈Ó Á≈ Ú≈√≈ ’≈ Á∂‰≈ ¡Â∂ ¡≈ÁÙ ’∆ ‘À? «¬√Á∆ Ú‚ºÂ‰ «’øÈ∆ ¿∞⁄∆ ‘À? «¬‘
¿∞√ È≈Ó Á∂ ÏÒÏØÂ∂ √≈‘√‘∆‰ ÓÈ∞º÷ ˘ «¬øȪ ¿∞⁄≈ √ø√≈ Á≈ Í»È ÓÈ∞º÷ «’Ú∂∫ ÚÂÁ≈ ‘À «’Ú∂∫ √ø√≈
ÒÀ ‹≈‰≈ «’ ¿∞√˘ ÍÃÓ∂Ù È≈Ò ¡Ì∂Á ¡Ú√Ê≈ «Ú⁄ ˘ Â’Á≈ ‘À Â∂ ÚÀ, ’∆È∂, √≈«Û¡ª ÂØ∫ «ÏÒ’∞Ò Í≈’
Ò∆È ‘Ø ’∂ Í»È »Í «Ú⁄ ÍÃÌ» ‘∆ ω≈ Á∂‰≈ «¬’ ‘À «¬√ Á∂ Ò¬∆ √≈≈ √ø√≈ ¡≈͉≈ ‘∆ ¡≥◊ ‘ÀÕ Íú÷
Ï‘π ‘∆ Úº‚∆ ’≈Ó≈ √∆Õ ‹Ø ¡º‹ Â’ Ì≈ Ú◊∂ »Í «Ú⁄ ‹ÁØ∫ Ì≈¬∆ ÿÈ∑¬∆¡≈ Ï◊À «ÚÂ’∂ ÂØ∫ ‹ø◊
Ï∂¡≥ ˜πÒÓª Á∂ ‘∂· ÒÂ≈Û∂ ‘ج∂ «ÈÓ≈‰∂ Â∂ «ÈÂ≈‰∂ «Ú⁄ Í≈‰∆ «ÍÒªÁ≈ ‘À ª ¿∞√ Á∆ «¥¡≈ ˘ ’ج∆
ÏøÁ∂ ˘ «¬’ Í»È ÓÈ∞º÷ Á∂ »Í «Ú⁄ ÍÃ◊‡ ’ Á∂‰≈, √Ófi È‘ƒ √∆ √«’¡≈ Í «‹È∑ª Á∂ ¡≥Á Í≈‰∆ Á≈
‹Ø ¡«Ë¡≈ÂÓ’ ’Óª ˘ ’È Ò¬∆ Ïà ≈ ‘Ó‰ ‘À , ÿπº‡ ¿∞√ Á∂ ‘ºÊ È≈Ò ¤Ø‘ ’∂ ⁄«Ò¡≈ ‹ªÁ≈ √∆ ¿∞‘
√ÙÂª Á≈ ÍÃÔØ◊ ’È Ò¬∆ ÷Â∆ ‘À, ÈÚ∂∫ ÂØ∫ ÈÚª ¡øÁÒ≈ ‘È∑∂≈ ◊Ú≈ ’∂ È∂Â ÍÃ’≈Ù ’’∂ √ÌȪ
ÍÃÔØ◊ ¡Â∂ ÈÚ∂∫ ÂØ∫ ÈÚª ‹Ï≈ ’’∂ √≈«¬ø√Á≈È, ÿ‡ª «Ú⁄ «¬’ Ú≈«‘◊π» ‘∆ Ú∂÷Á≈ √∆Õ ‹ÁØ∫ ◊π»
‚≈’‡, ÍÃØÎÀ√, ‹ÈÀÒ ¡Â∂ ⁄ø◊∂ ÂØ∫ ⁄ø◊≈ Ù≈Ù’ ‘Ø ÁÙÓ∂ Ù «ÍÂ≈ È∂ Íπ « ¤¡≈ «’ ± ø Í≈‰∆ «’√˘
’∂, È∂’ «’ ’’∂ ÚÀÙ Á∂ ’Ó ’È Ú≈Ò≈ Ì∆ «ÍÒ≈¿∞∫Á≈ ‘À∫? ª ¿∞√ Á≈ ¿∞Â √∆ «’ √≈«‘Ï ‹∆!
‘؉≈, Úº‚∆ ÂØ∫ Úº‚∆ ÍÁÚ∆, πÂÏ∂ ÍÃ≈Í ’’∂ Ì∆ ÓÀ˘ Â∞’-¡Â∞’ «‘øÁ»-¡«‘øÁ», ¡≈͉≈-Ï∂◊≈È≈, ÚÀ∆-
Í»È «◊¡≈ÈÚ≈È √≈Ë», √ø Á≈ “Á‹≈” ‘≈√Ò ’’∂ «ÓÂ, Ó≈Û≈ Â∂ ⁄ø◊≈, ˜≈ÒÓ Â∂ Ó˜¨Ó ’ج∆ Ú∆
¤Ø‡∆ ÂØ∫ ¤Ø‡∆ √∂Ú≈ ’È Ò¬∆ ÂÂÍ «‘‰≈ «‹Ú∂∫ «’ Ș È‘ƒ ¡≈ «‘≈Õ ‹∂ Ș ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À ª ’∂ÚÒ
‹Ø Û ∂ fi≈ÛÈ∂ , ͺ ÷ ∂ fiº Ò ‰∂ , ‹Ò «ÍÒ≈¿∞ ‰ ≈, Á∆¡ª «¬’ Â∂≈ ‘∆ »Í ÿ‡-ÿ‡ «Ú⁄ «Ú¡≈Í’ «Á√Á≈ ‘ÀÕ
«Ú¤≈¿∞‰∆¡ª, ‘√ÍÂ≈Òª «Ú⁄ ¡‰‹≈‰ Ïø«Á¡ª Á∆ ◊π» Ó‘≈≈‹ ‹∆ ¿∞√ Í»È ÓÈ∞º÷ Â∂ ÍÃ√øÈ ‘Ø ’∂ ÓÒ∑Ó
√∂Ú≈ ’È≈, ¶◊ Í’≈¿∞‰∂, ¶◊ ¤’≈¿∞‰∂, ‹»·∂ Á∆¡ª ‚ºÏ∆¡ª ¡Â∂ ͺ‡∆¡ª Ï÷Ù ’∂ ¡≈÷Á∂ ‘È «’
ÏÂÈ Óª‹‰∂ ¡≈«Á «¬‘ √Ì √∂Ú≈Úª ’Á≈ ‘Ø«¬¡≈ Ì≈¬∆ ÿȬ∆¡≈! ±ø ÷≈Ò√≈ ÍÁ ÍÃ≈Í ’ «Ò¡≈ ‘ÀÕ
◊π«√º÷ ‹Ø◊∆ Á≈ ¡≈ÂÓ √ «Ú⁄ Ò∆È ‘Ø ’∂ Í»È ¡º◊∂ ÂØ∫ ÒØÛ ÍÀ‰ Â∂ ±ø Ó∂∂ ÓÒ∑Ó Ì∆ Ò◊≈¬∆∫ Â∂
÷≈Ò√≈ ‘πøÁ∂ ‘Ø«¬¡ª ¡À‚∆ ¿∞⁄∆ ÍÁÚ∆ ÍÃ≈Í ’ Í≈‰∆ «ÍÒ≈ ’∂ ͺ‡∆¡ª Ì∆ ÏøÈ∑∆, «¬‘Ø Ó‘≈È ¿∞⁄≈
ÒÀ‰≈ «’ ¿∞‘ ÷πÁ ‘∆ ÍÃÌ» Á∂ »Í «Ú⁄ «ÁzÙ‡∆ ¡≈¿∞‰ ¡≈ÁÙ ÓÀ∫ √ø√≈ «Ú⁄ ÍÃ◊‡ ’È Ò¬∆ ÏÑÓÒ∆È
Ò◊Á≈ ‘À «’ - √Ó≈Ë∆ ˘ ¤º‚ ’∂ √∆Ë≈∆ ‘Ø«¬¡≈ ‘ªÕ ’∞ÏπË∆ Á»
¡≈ÂÓ √ «‹‘ ‹≈È‘∆, √Ø ‘À ı≈Ò√ Á∂Ú® ’’∂ √-Ïπ«Ë Á≈ ÍÃ’≈Ù ’È≈ Ó∂≈ ’ÂºÚ ‘ÀÕ √ϺÂ
ÍÃÌ Ó«‘, ÓØ Ó«‘, Â≈√ Ó«‘, ø⁄’ È≈‘È Ì∂Ú® Á≈ ÌÒ≈ Ó≥◊‰ Ò¬∆ ¡Á≈√ ’È≈, «¬√ ÷≈Ò√≈ Ò¬∆
√Ï ÒØ‘ ◊ÃøÊ ˜»∆ ÒØ⁄ ‘ÀÕ «‹√ Á≈ È≈Ó “÷≈Ò√≈” ‘ÀÕ ÓÀ∫ ÷≈Ò√≈
√«Â◊π» Á∆ ÍÁÚ∆ ÍÃ≈Í ’Á≈ ‘Ø«¬¡≈ «¬’Ø Ì∂÷ ’ج∆ È‘ƒ ω≈«¬¡≈ ÓÀ∫ ª «¬’ ¡√Ò∆ ÓÈ∞º÷ ˘
ÓÈ∞ º ÷ ÷≈Ò√≈ Á∂ » Í «Ú⁄ ¡È∂ ’ ª «’«¡≈Úª Á≈ ¿∞√ Á≈ ¡√Ò∆ »Í «Á÷≈ ’∂ ¿∞√ ˘ √≈∂ ÏøËȪ ÂØ∫
Ë≈È∆ ‘πøÁ≈ ‘Ø«¬¡≈ √ø√≈ «Ú⁄ ÷≈Ò√≈ ÍÁ Á≈ Ó≈Ò’ √πÂøÂ ’’∂ Ú≈«‘◊π» Á≈ »Í ‘∆ ω≈«¬¡≈ ‘À ¡Â∂
‘Ø ’∂ «Ú⁄È≈, «¬‘ «¬’ Ï‘π ں‚∆ ’≈Ó≈ √∆ ‹Ø È≈Ó ‹Í‰ Á∂ √Ã∂Ù‡ ’Ó Á≈ Ë≈È∆ ω≈«¬¡≈ ‘ÀÕ
√ø√≈ Á∆ ⁄È≈ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ÷≈Ò√≈ ¡≈ÁÙ Á∂ ÍÃ◊‡ √Ø «Í¡≈∂ Í≈·’Ø ! «Ú⁄≈Ø ¿∞ √ Ó‘≈È ¿∞ ⁄ ∂
‘؉ Â’ «’√∂ ÂØ∫ Ú∆ È‘ƒ ‘Ø √’∆ √∆Õ «¬‘ Ó‘≈È ¡≈ÁÙ ˘, ¿∞ √ ◊π  » ÁÙÓ∂ Ù «ÍÂ≈ ‹∆ Á∆ Í»  ∆
’≈Ó≈ ◊π» ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ‹∆ È∂ Óπ«Á¡ª ˘ ‹∆ÚÈ ’≈Ó≈ ˘ ‹Ø ‹π◊ª-‹π◊ªÂª Â’ ¡≈͉∂ ÏÒ È≈Ò
Á≈È Á∂ ’∂ √ø√≈ «Ú⁄ ÍÃ◊‡ ’ «ÁÂ∆Õ ’≈Ó≈ √ø√≈ «Ú⁄ ⁄ÒÁ∆ «‘‰∆ ‘À ¡Â∂ ÷≈Ò√∂ Á≈ ¡≈ÁÙ
«¬ÊØ∫ Â’ Í»∆ ‘ج∆ «’ HD Òº÷ ‹»Èª «Ú⁄ ◊∂Û∂ ÷≈‰ «ÁÈØ «ÁÈ ¡À√≈ √πÊ≈ Â∂ ÍÃ’≈ÙÓ¬∆ ‘Ø ’∂ √ø√≈ «Ú⁄
Ú≈Ò≈ ’∆‡, ÍÂø◊, ’∞ø◊, ◊‹, Ó∆È, Óº¤∆¡ª, Í≥¤∆, ÍÃ◊‡∂◊≈ «’ √≈≈ √ø√≈ ÷≈Ò√≈ ¡≈ÁÙ ˘ ÍÃ◊‡
Á÷Â Ï‰È Ú≈Ò∂ ‹∆Ú ¡≈ÂÓ≈ ˘ ÍÃÌ» »Í ω≈ ’È Ò¬∆ Â√∂◊≈, ÒØ⁄∂◊≈ «’¿∞∫«’ «¬‘ ¡≈ÁÙ «¬√
Á∂‰≈ «¬’ ‘À≈È ’È Ú≈Ò∆ ’≈Ó≈ ‘À ‹Ø ’∂ÚÒ √π Í ÈÓ¬∆ √ø √ ≈ «Ú⁄ Í»  È ‘À , ÷≈Ò√≈ Í»  È
¡’≈Ò Íπ÷ Á∂ ÍπÂ ◊π» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ Ó‘≈≈‹ «◊¡≈ÈÚ≈È ‘À, «¬√ È∂ Ó≈«¬¡≈ ˘ Í»È »Í «Ú⁄
ÂØ∫ ‘∆ Í»∆ ‘Ø √’∆Õ «¬√ ÷≈Ò√≈ ÍÁÚ∆ Â∂ Í‘πø⁄∂ «‹ºÂ «Ò¡≈ ‘À, ¡«Ú«Á¡≈ Á∂ ‘È∑∂∂ ˘ ÷≥‚-÷≥‚ ’’∂

'Awqm mwrg' 15 ApRYl, 2012


ÍÃ’≈Ù ‘∆ ÍÃ’≈Ù √ø√≈ «Ú⁄ ÚÂ≈¡ «ÁÂ≈ ‘ÀÕ ‘ºÊ «Ú⁄ Í’Û∆ Â∂ˆ √∆ Á√Ú∂∫ ¡ÚÂ≈≈Õ
Ï∂¡≥ ’Ù‡ √‘≈ ’∂ «¬‘ ¡≈ÁÙ ¡º◊∂ ‘∆ ¡º◊∂ ¿∞‘ «Ï‹Ò∆ Úª◊»ø ⁄Ó’Á∆ Ó≈∂ «ÒÙ’≈≈Õ
ÚËÁ≈ «◊¡≈Õ ‹∂ ¡√ƒ ¬∂√ ¡≈ÁÙ ˘ ⁄∂ÂÈ≈ √«‘ ¿∞√ ¿∞⁄∆ ʪ¿∞ ÷ºÒØ ’∂ Ó≈«¡≈ ÌÏ’≈≈Õ
√ø√≈ Á∂ Ó≥⁄ «Ú⁄ Í∂Ù ’∆¬∂ ª ‘Ø È‘ƒ √’Á≈ «’ ÓÀ∫ «ÂÒ’ Ì◊ΩÂ∆ Ò≈¿∞‰≈ «‹¿∞∫ ÎπÒ ¡È≈≈Õ
√ø√≈ «¬√ ˘ È≈ ¡Í‰≈Ú∂ ¡Â∂ ÷≈Ò√≈ ¡≈ÁÙ ˘ ‘À ’ج∆ ¡À√≈ √»Ó≈ «‹√ Ó‰ «Í¡≈≈Õ
ÓÀ∫ √∆√ ¿∞Û≈Úª ¿∞√ Á≈ Ϻ√ «¬’Ø Ú≈≈Õ
ÍÃÚ≈È È≈ ’∂Õ √≈‚∂ ÍÃ⁄≈’ ’∞fi ¡À√∆ √«ÊÂ∆ «Ú⁄
¿∞‘ ¡≈Ú∂ Ó∂∂ √≈‘Ó‰∂ «√ Á∂Ú‰ ‘≈≈Õ
Î√∂ ‘ج∂ ‘È «‹È∑ª ¿∞Â∂ ‡∆’≈ «‡ºÍ‰∆ ’È∆ ÓÀ∫ ÔØ◊
Í«‘Ò∂ ÒÚ∂ Ú∆⁄≈ «¬‘ ’øÓ ÓπÙ’Ò Ì≈≈Õ
È‘ƒ √ÓfiÁ≈Õ ◊π  » Ó‘≈≈‹ √π Ó º  Á∂ ‰ , ¡√≈‚≈
¿∞· Ⱥ·∂ «Í¤Ø∫ Î∂ È≈ Â’ ÓΩ «’È≈≈Õ
Ë≈«Ó’ Ú◊ ¡≈͉∂ Î˜ Á∆ Í«‘⁄≈‰ ’∂ ¡Â∂ «¬√ ÓÀ∫ ⁄º÷≈Úª ÓΩ Á≈ ¿∞√ ˘ ÚÂ≈≈Õ
Ó‘≈È ¿∞⁄Â≈ «Ú⁄ Ò∆È ‘Ø ’∂ ÷≈Ò√≈ ÍÁ Á≈ ¡≈ÈßÁ ÚÂ∆ ⁄πºÍ ÁÏ≈ «Ú⁄, ‘∂ √π‰ ’∂ È≈≈Õ
Ó≈‰∂ ¡Â∂ Î∂ «¬√ ˘ √ø√≈ Á∂ Ó≥⁄ ¿∞Â∂ Í∂Ù ’’∂ ÂÁ ¿∞· ÷ÒØÂ≈ «Á¡≈ ≈Ó «‹√ «√Û √‘≈≈Õ
√≈∂ «ÚÙÚ «Ú⁄ ÷≈Ò√≈ ¡≈ÁÙ ÍÃ⁄Ò ’∂ ‹Ø √≈∂ Ó∂∂ ËøÈ Ì≈◊ ◊π»Á∂Ú ‹∆! ‹∂ ’øÓ Â∞Ó≈≈Õ
√π÷ª Á∂ Á∂‰‘≈≈ ‘À, È¿∞«ÈË∆¡ª ¡·≈ª «√ºË∆¡ª «¬√ Ó∂≈ «√ «Ò¡ª, «√ ‹≈¬∂ ‹∂ √Á’∂ Ï«Ò‘≈≈Õ
Á∂ ⁄Ȫ Á∆ Ë»Û ÒØ⁄Á∆¡ª ‘È Á∂ÚÂ∂ Ú∆ «¬√ Á∆ ÎÛ √∂-ÓÀÁ≈È ‘∆, ¿∞√ Á≈ «√ ’ºÍ ¿∞Â≈≈Õ
Ë»Û∆ Ó≥◊Á∂ ‘È Â∂ ¿∞‘ √ø√≈ «Ú⁄ «¬√ Á∆ ÷Ø‹ ’ Úº◊ Â∞«¡≈ ÂÁ Ë Â∂ ºÂ Á≈ ÍÈ≈≈Õ
‘∂ ‘È - ‹Á Î∂ ◊π» È∂ ¡≈«÷¡≈ ¿∞‘ Ú≈’ ÁπÏ≈≈Õ
ÏÃ‘Ó «◊¡≈È∆ ’¿∞ ÷Ø‹«‘ Ó‘∂√π® ’¬∆ ’Ó∆È∂ ’≈«¬ Ⱥ√ ◊¬∂, ’ج∆ Ú∂÷ È≈ ⁄≈≈Õ
È≈È’ ÏÃ‘Ó «◊¡≈È∆ ¡≈«Í ÍÓ∂√π® ÂÁ Á»‹≈ Ú∆ «¬’ ¿∞«·¡≈ ‹Ø, “ËÓ∆” Ì≈≈Õ
Í≥È≈ - BGC ÓÀ˘ È≈Ò Ò≈ ÒΩ «Á¡≈ Á∂ √≈Ê ‹∂ ‘Ó≈≈Õ
«Í¡≈«˙! «¬√ ¡≈ÁÙ ˘ √ÓfiØ, «¬√ ˘ ‘π∆ª «ÂÚ∂∫ ¿∞√ ˘ Ú∆ ÎÛ «Ò¡≈ ¤º‚ ’∂ ‹À’≈≈Õ
«Ú⁄ ‹’ÛÈ Á∆ ’Ø«ÙÙ È≈ ’Ø, «¬‘ (Universal) ÚÂ≈«¬¡≈ ¿∞√ È≈Ò Ú∆ ◊π» ¿∞‘∆ ’≈≈Õ
«ÚÙÚ ‹∆ÚÈ Á≈ ÍÃÂ∆’ ‘À, «¬√ ˘ √≈∂ Universe Â∆‹∆ Ú≈∆ ◊π» ‹∆ ‹Á ÏØÒ √∆ Ó≈≈Õ
(«ÚÙÚ) √≈∂ Á∂Ùª, √≈∆¡ª ÏØÒ∆¡ª «Ú⁄ ÍÃ◊‡ ’ØÕ «‘øÓ Ȫ Á≈ ¿∞«·¡≈ «¬’ ‘Ø ÁπÒ≈≈Õ
¡≈Í∂ ÷≈Ò√≈ ω ’∂ ’∞fi È‘ƒ √øÚÁ≈Õ ⁄«Âz‘∆‰ ¿∞√ Ó‘π’Ó È≈Ò Ò≈ «Ò¡≈ ‹Ø ⁄ΩÊ≈ «Í¡≈≈Õ
ÍÃ≈‰∆ Á≈ ¡≈͉∂ È≈Ó È≈Ò Ò≈«¬¡≈ “÷≈Ò√≈” ¡º÷ Í≥‹Ú∂∫ “√≈«‘Ï” ¡≈‰ ’∂ √Ì ’øÓ √Ú≈≈Õ
«¬√ Ó‘≈È ¡≈ÁÙ ˘ Á»«Ù ’Á≈ ‘ÀÕ √Ø «¬È∑ª «¬Ú∂∫ Í≥‹ «ÈÂ≈∂ √»Ó∂ ¡≈ÍØ ¡≈͉∆ Ú≈≈Õ
¿∞‘ «ÁÂ∂ √È fi‡’≈¬∂ √Ì, Úº‚ ’∆Â≈ ’≈≈Õ
’Ó˜Ø∆¡ª ÂØ∫ Ï⁄ ’∂ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ ¡≈ÁÙ
º÷ «ÁÂ∂ «√ ËÛª Â∂ ¡≥«Óà¤Û’≈≈Õ
˘ «ÚÙÚ «Ú⁄ ÎÀÒ≈˙ «¬‘Ø Ï∂ÈÂ∆ ’Á≈ ÓÀ∫ √Ó≈ÍÂ
¿∞‘ ‘Ø ◊¬∂ Í«‘Òª Úª◊ ‘∆ ‹ÍÁ∂ ’Â≈≈Õ
’Á≈ ‘ªÕ
◊π» Úº„ ’∂ ‹ØÛ∂ Î∂ «√, ’ Ó‘π‹˜≈ Ì≈≈Õ
¡≈Í ‹∆ Á∆ «◊¡≈ Ҭ∆ √ø «¬øÁ «√øÿ ‹∆ «¬‘ ËÛ ¿∞‘ ‘∆, «√ ¿∞‘ ‘∆, È‘∆∫ ’∆¡≈ «ÈÂ≈≈Õ
⁄’ÚÂ∆ Á∆ ⁄∆ “÷≈Ò√∂ Á∆ Ú≈” ¡√ƒ “¡≈ÂÓ «‹√ ËÛ Â∂ «‹‘Û≈ «÷¡≈, ‹«Û¡≈ «ÏÈ≈ Ï≈≈Õ
Ó≈◊” «Ú⁄ ¤≈Í ’∂ ⁄’ÚÂ∆ ‹∆ Á∂ Ï‘π ËøÈÚ≈Á∆ Ò≈¿∞∫Á≈ Í∂ÚÁ
ø «‹¿∞∫ Ï≈◊Ï≈È, ‘Ø Ù≈÷ ‘Ø ‚≈≈Õ
‘ØÚª◊∂ - «¬Ú∂∫ √ªfi∆ ËÛ’‰ Í≥Ê Á∆ ’ «¬’Ø Ú≈≈Õ
÷≈Ò√∂ Á∆ Ú≈ ◊π Ó≈∆ ÌÏ’ Á∆Ú≈È «Ú⁄ ‹Ø √π‰∆ ‘˜≈≈Õ
Íπ∆ ¡ÈøÁ «Ú⁄ Á√Ó ◊π» Ë Â∂‹ ’≈≈Õ ¿∞√ Óπ◊Ò ≈‹ Á» ’È Á≈ ’∆Â≈ «¬’≈≈Õ
Âı ⁄≈«¬¡≈ √º⁄ Á≈ Ú‰‹ Í√≈≈Õ ¿∞√ Á∂√ ¡≈˜≈Á∆ Ú≈√Â∂ «¬‘ ’∆¡≈ Í√≈≈Õ
¡Ωø◊˜∂Ï Á∂ «ÁÒ «Ú⁄ ‚ Ú«Ë¡≈ Ì≈≈Õ √π‰ ‚ ‚ ¿∞·‰ Í‘≈Û∆¬∂ ‰‹∆ È◊≈≈Õ
¿∞√ Ì∂«‹¡≈ «¬’ ∆ÍØ‡ ÒÀ‰ ¡≈͉≈ ‘Ò’≈≈Õ ’ج∆ Ò≈ ÒΩ ‹∂ ’ Ò◊Á≈ ‘À, ¡≈͉≈ ⁄≈≈Õ
«‹√ ¡≈͉∆ ¡º÷ƒ Ú∂«÷¡≈ «¬‘ ÷≈√ Ș≈≈Õ ¿∞√ Ú√ ’∆Â≈ ‘À «Ù’√ ˘ ’ ‹≈Í ¿∞⁄≈≈Õ
«Ò÷ Ì∂‹∆ ¿∞√ ∆ÍØ‡ √∆ √º⁄ «‹Ú∂∫ «È‘≈≈Õ ¿∞√ Í≥Ê ⁄≈«¬¡≈ ı≈Ò√ Úº‚ ‹ØË ¿∞Í≈≈Õ
ÓÀ∫ Ú∂«÷¡≈ ◊π» ◊Ø«ÏøÁ Á≈ ¡ÁÌ∞ ’≈≈Õ
¿∞√ Í≈‘πÒ ÍÒ≈¬∆ ÷≥‚∂ Ë≈, ’ ‹ÈÓ √π‘∂Ò≈Õ
«¬√ «Ú√≈÷∆ Á∂ ÍπÏ Â∂ √Ì Í≥Ê ‘’≈≈Õ
ÂøÏ» Ò≈«¬¡≈ ’∂√ ◊Û∑ √≈«‹¡≈ ÁÏ≈≈Õ Ú≈‘π Ú≈‘π ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ, ¡≈Í∂ ◊π ⁄∂Ò≈Õ
Ì«¡≈ ı»Ï Á∆Ú≈È ‹Á ’º· ‘Ø«¬¡≈ √≈≈Õ Ú≈‘π Ú≈‘π ◊Ø « Ïø Á «√ø ÿ .............Õ
(-------------)

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


16
sbdu Koij iehu Gru lhY
sMq virAwm isMG jI
bwnI iv. gu. rU. imSn[
Swn..............................................................[
siqnwmu sRI vwihgurU, 'rqnwgr' kihMdy ny bhuq hI kImqI ijhVI cIz
DMn sRI gurU nwnk dyv jIE mhwrwj! hY, gurU dw Sbd auh hrI dy crnW dI AwrwDnw kr-
fMfauiq bMdn Aink bwr srb klw smrQ] imil swDU sMig auDwru hoie PwtY jm kwgru ]
AMg - 256 AMg - 1318
iPrq iPrq pRB AwieAw nwl mhwrwj ny Srq lw id`qI ieh qyry qoN iek`ly
pirAw qau srnwie] qoN nhIN hoxw, swDUAW dI sMgq dy nwl imlyNgw, Pyr
nwnk kI pRB bynqI ApnI BgqI lwie] AMg - 289 qYnMU jWc Aw jweygI ik ikvyN jpIdw hY, jpdI qW swrI
Dwrnw - jpIAY suK swgr jI dunIAw hY -
ie`Cw mn kI pUrIAY - 2, 2 rwm rwm sBu ko khY kihAY rwmu n hoie ]
ieCw mn kI pUrIAY jpIAY suK swgru ] AMg - 491
hir ky crn ArwDIAih gur sbid rqnwgru ] kbIr rwm khn mih Bydu hY qw mih eyku ibcwru ]
imil swDU sMig auDwru hoie PwtY jm kwgru ] soeI rwmu sBY khih soeI kauqkhwr ]
jnm pdwrQu jIqIAY jip hir bYrwgru ] AMg - 1374
siB pvhu srin siqgurU kI ibnsY duK dwgru ] swfw rwm kihx 'qy ikauN nhIN rwzI ho jWdw
AMg - 1318 bMdw[ mwqw loeI jI ny iqMn vwrI rwm kih ky rwjy
swDsMgq jI, g`j ky bolxw siqnwm sRI vwihgur[U dw nwly kohV htw id`qw nwly nwm dy id`qw, nwly pwp
kwrobwr sMkocdy hoey Awp gurU drbwr 'c phuMcy EN[ htw id`qy[ iqMn kMm kr id`qy[ so AYfw nwm - 'imil
AwpW swirAW ny gurU mhwrwj dw bcn gw ky piVHAw swDU sMig auDwru hoie PwtY jm kwgru ]' qy jmW dy
hY, mhwrwj kihMd,y jo suK ` W dw Kzwnw hY vwihgur,U auhdw swfy kwgz pey ny dPqrW dy dPqr r`Ky hoey, ie`k-
qusIN jwp kro[ auhdw jwp krn nwl kI hoeygw? ieh ie`k bMdy dI kroV-kroV PweIl hY[ Awh myrI g`l nUM
g`l ijhVI AgwhW dI mhwrwj d`sdy ny auh swfI smJ AYs qrHW nw smiJE ik AiqkQnI kr irhw hW[ swnUM
iv`c nhIN pYNdI[ pihlI qW AsIN smJ lYNdy hW ik KrbW-KrbW swl ho gey GuMmidAW nUM[ AsIN lyKy-p`qy
mhwrwj kihMdy, auhdw jwp kro, jo su`KW dw Kzwnw hY, bIjdy qury jWdy hW[ ikqy lYxw hY, ikqy dyxw hY, iksy
su`KW dw smuMdr hY[ ijhdy 'c su`K hI su`K hn, koeI nUM qMg kirAw hY, iksy ny iehnUM qMg kirAw hY[ auh
igxqI imxqI nhIN hY; auhdw jwp kro, auhdy nwl kI krm bxdy qury jWdy ny[ A`f-A`f krm, A`f-A`f
hoegy w mn dIAW swrIAW ieiCAwvW, vwSnwvW sB pUrIAW PweIl[ aunWH kwgzW dy Fyr l`gy pey ny, AMbwr l`gy pey
ho jwxgIAW[ nhIN qW ies qrHW vI ho jWdw hY ik ny[ mhwrwj kihMdy, jdoN bMdgI krdw hY, auh kwgz
swrIAW ieCwvW ijMnIAW vI hn auh kOVIAW idsx l`g ijhVy ny auh swry hI pwt jWdy ny[ swDU ny AYsI
jWdIAW ny Pyr loV hI nhIN rihMdI iksy dI[ nw mwx jugqI d`sxI hY kwgz pey dy pey rih jWdy ny, lWBy
dI loV rihMdI hY, iksy cIz dI loV nhIN rihMdI, cIzW dI lMG jWdw hY -
Awpxy Awp hI ip`Cy qur ipAw krdIAW ny, ijhVw ip`T jnm pdwrQu jIqIAY jip hir bYrwgru ]
dy idMdw hY, prCwvW auhdy ip`Cy ho jWdw hY[ mhwrwj AMg - 1318
kihMd,y jy ie`iCAw Ajy qYnMU qMg krdI hY qyrIAW ie`iCAW jnm dw jo pdwrQ Awqmw pRwpqI hY, ijsnUM
pu`qr dI loV hY qW pu`qr iml jWdw hY[ jwiedwd dI ij`qxw kihMdy ny kihMdy auhnUM bYrwg dy iv`c Aw ky jp[
loV hY jwiedwd iml jWdI hY, kwrobwr dI loV hY bYrwg iksy ivrly nU,M BwgW vwilAW nUM lgdw hY, swirAW
kwrobwr iml jWdw hY[ iksy Ahudy dI, nOkrI cwkrI, nUM bYrwg nhIN l`igAw krdw[ koeI-koeI huMdw hY, auh
qr`kI dI loV hY auh iml jWdI hY, qUM jp ky qW dyK vI koeI pUrbly sMskwr, koeI v`fw mhWpurS iml jwvy,
kdy jpdw nhIN hY - ijhdy nwl idl dw sOdw kr ilAw jwvy[ auh gulwmI
hir ky crn ArwDIAih gur sbid rqnwgru ] qy auhdI cwkrI isr dy auqy cuk ` leI jwvy[ Pyr bYrwg
AMg - 1318 l`igAw krdw hY[ kihMdy auh bYrwg 'c Aw ky jnm
pdwrQ ij`iqAw jWdw hY[

'Awqm mwrg' 17 ApRYl, 2012


siB pvhu srin siqgurU kI ibnsY duK dwgru ] iek`lI-iek`lI cIz dI mhwrwj kihMdy ilst nhIN
AMg - 1318 bxweI jWdI[ ieh swirAW nUM ikhw hY ik qusIN mUrK
dùKW dy ijhVy dwg l`gy hoey ny swirAW dw Kwqmw hoN JgVw krn vwly[ g`l swieMtP y IklI dyKo qy nwl qusIN
ho jweygw[ jdoN AsIN siqgurU dI Srn pUrI qrHW, pUry dyKo ik rUhwnIAq dy iv`c iks qrHW AsIN c`l skdy
Brosy nwl, pUry inhcy nwl, reservation C`f ky jdoN hW, so ieh p`kw PYslw hY iks sqo gux Kurwk
gurU dy dr 'qy Aw jwvWgy, Pyr su`K dI pRwpqI ho jWdI rUhwnIAq dy iv`c mdd idMdI hY[ ijhVI iksy dw gl
hY[ v`F ky KwE auhdy iv`c PweIlW bxnIAW SurU ho jWdIAW
hn[ pihlW KWdw hY Pyr AwdmI lyKy idMdw hY[ ikauN
gurU nwnk pwqSwh ny sMswr nUM nwm jpx dI
AYho ijhw bIj bIjdy E ijhdy nwl Pyr lyKy dyxy pYx-
jugqI d`sI[ nwm qW bhuq dunIAW jpdI sI, mwlw
PyrdI sI[ nwm vI Anyk sI[ mhwrwj kihMdy swfw AYsw kMmu mUly n kIcY ijqu AMiq pCoqweIAY ]
iksy nwm nwl ivroD nhIN hY[ AMg - 918
bilhwrI jwau jyqy qyry nwv hY ] AMg - 1168 so Awp BweI bwly qy mrdwny nUM kihx l`gy ik
BweI bwlw! bhuq izAwdw dunIAW dy AMdr hnHyr Cw
ijMny vI nwm jpx vwly, ijs nwm nwl vI pRmS y r
igAw ik clo hux qIrQ 'qy c`lIey[ kuMB dw mylw l`g
nUM Xwd krdy ny[ AsIN bilhwr jWdy hW ikauNik auhdy
irhw hY auQy v`fy-v`fy swDU, v`fy-v`fy igAwnvwn pMfq
iv`c Byq nhIN hoieAw krdw hY[ g`l jd smJ 'c Aw
kQnI dy auQy Awauxgy qy auQy AwpW cldy hW, drsn
jWdI hY aus vyly pqw lgdw hY[ so auh jugq mhwrwj
dIdwry krdy hW[ pr hnHyrw CwieAw ipAw, pUrw gurU
ny sMswr nUM d`sI ikauNik sMswr bhuq Bu`l-BulweIAW dy
sMswr dy iv`coN Alop ho cu`ikAw hY[ k`cy gurUAW dI
iv`c qy Awh pwxI dy iv`c pYNdy ny, k`pr ijhnUM kihMdy
Brmwr hY, byAq M k`cy gurU pMfq gurU AMny gurU qury iPrdy
ny, GuMmdw huMdw hY pwxI, AYho ijhy QW Ps igAw sI,
ny[ koeI auh nhIN hY ijhVw s`c dy rwh 'qy lw dyvy[
nw inkl skdw sI, fu`b irhw sI idn rwq[ ipClI
s`c dw rsqw idKw dyvy, eys hnHyry nUM koeI dUr nhIN
vwrI mYN d`isAw sI, bynqI krI sI ik ihMdosqwn dy
kr skdw[ so AYsy hnHyry dy AMdr ijhVI sMswr dI
AMdr ie`k smW vwDU g`l 'c bqIq kIqw jWdw sI[
lokweI hY, Bu`l BulweIAW 'c peI hoeI, rsqy qoN KusI
bymqlbw JgVw sI ie`Qy ik AOh KwE, AOh nw KwE[
hoeI, kI pMfq ny, kI jogI ny, kI sMinAwsI ny, kI
mhwrwj kihMdy, ieh qW mUrKW dw JgVw hY ijhVy Kwx
pIr ny, kI PkIr ny swirAW ny pRmySr dI tyk nUM qW
ip`Cy dIAw g`lW krdy ny[ g`l ieh kro -
C`f id`qw qy idRStmwn dy pswry iv`c, mwieAw dy ipAwr
bwbw horu pYnxu KusI KuAwru ] iv`c mohq hoey-hoey A`KW AMnHIAW kr cu`ky ny[ pRkwS
ijqu pYDY qnu pIVIAY mn mih clih ivkwr ] Ko cu`ky ny, iksy nUM mwieAw dI loV hY, iksy nUM pRBqw
AMg - 16 dI loV, ieh pIr PkIr vI loVW iv`c Aw gey,
ijhVw Kwxw mn dy iv`c ivkwr pYdw kr idMdw sMinAwsI vI loVW iv`c Aw gey, jogIAW nUM vI loVW pY
hY, qmo gux pYdw krdw hY, rjo gux pYdw krdw hY auhnUM geIAW[ pMfqW nUM vI loVW pY geIAW qy pRmySr dI
nw KwE, sqogux dw Bojn Cko[ ieh hux Awp pu`Cxw ijhVI tyk AMdr aus qoN ih`l cu`ky ny so AMqRIv nyqr
cwhIdw hY ik sqo gux dw Bojn ikhVw hY jI[ dUsrw sI auh AMnHy ho gey qy haumY dI mYl Cw geI ikauNik
ijhVw Bojn Kwx nwl quhwfy srIr dy AMdr drdW pYdw gurU qoN bgYr hnHyrw hoieAw krdw hY, BrmW dy iv`c pY
huMdIAW ny, ibmwrI pYdw huMdI hY, auh nw KwE[ iek`lI- jWdw hY sMswr ies qrHW pVH lE -
iek`lI ilst qW nhIN bxweI jWdI[ cwh iksy nUM Dwrnw - ibnW gurW qoN hnHyrw Cw igAw,
muAwPk AwauNdI nhIN hY, fkwr Awaux l`g jWdy ny, BrmW iv`c pY geI dunIAW[
imhdw kMm krn qoN ht jWdw hY[ srIr dy iv`c grmI mrdwinAw! sMswr Brm dIAW Bu`l BulweIAW iv`c
AwauxI SurU ho jWdI hY[ qlIAW dy iv`coN pYr dIAW Bu`l igAw, rsqw nzr nhIN AwauNdw[ ie`k QW qoN
pyqlIAW dy ivcoN psInw inklxw SurU ho jWdw hY[ Awp inkldy ny dUjy Gr iv`c jw vVdy ny[ dUjy 'coN inkldy
soco ik Awh cIz mYnUM ivgwV krdI hY, imrcW lwl ny qIsry 'c cly jWdy ny[ Bu`l-BlweI cIz hI AYsI
KWdw hY ivgwV huMdw hY[ bvwsIr vgYrw ieho ijhIAW bxweI hoeI hY[ ijsny kdy Bu`l-BlweIAW 'c pY ky kdy
ibmwrIAW nUM jnm idMdw hY nw KwE lwl imrcW[ dyiKAw hY ik bwhr inklx leI bhuq hI tYknIk dI
lsx vgYrw Adrk vgYrw grmI pYdw krdw hY[ loV hY[ so inkl nhIN skdw bMdw ijMnW icr Kws qOr
mn dy iv`c bycYnI qy qmo gux pYdw krdw hY nw KwE[ 'qy swvDwn nw hovy ikauNik ie`ko ijhy Gr AweI jWdy

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


18
ny[ so iesy qrHW - vwh pY jwvy? A`gy s`jx qoN msW Cu`ty hW[ kihMdy,
jy sau cMdw augvih sUrj cVih hjwr ] mrdwinAW! Gbrw nw[
eyqy cwnx hoidAW gur ibnu Gor AMDwr ] AMg - 463 A`gy jw ky ie`k ngr Aw igAw, gurU mhwrwj ny
bwJu gurU hY AMD gubwrw ] AMg - 116 ie`k sohxw au~cw QW dyK ky auQy QwauN swP krw ilAw
kihMdy hnHyrw hI nhIN hY, gubwr vI nwl ciVHAw qy auQy bYT gey[ kIrqn SurU ho igAw, hOlI-hOlI sMgq
hoieAw hY - juVnI SurU ho geI[ do Aw gey, d`s Aw gey, Awly-
duAwly dy ipMfW dy Awaux l`g gey[ ijhVw ie`k vwrI
AigAwnI AMDw AMDu AMDwrw ] AMg - 116
Aw jWdw hY, muV ky nhIN jWdw, AYnI iK`c hY Sbd
AMnw hoieAw hoieAw AigAwnI hnHr y y dy iv`c, aulty dI[ AYny bcnW dI imTws hY[ AYnw bcnW dw swP
kMm krdw hY - suQrw smJwaux dw qrIkw hY ik hr bMdw cwhy CotI
ibstw ky kIVy ibstw kmwvih Akl vwlw hY cwhy v`fy qoN v`fw hY ijhVw ie`k vwrI
iPir ibstw mwih pcwvixAw ] AMg - 116 Aw igAw, gurU nwnk dy kolNo jWdw nhIN[ roz dy siqsMg
gMdgI dy kIVy bx ky gMdgI dw hI kMm krdy SurU ho gey qy pIr nUM vI pqw l`g igAw ik koeI
ny, gMdgI hI KWdy ny, gMdgI hI pINdy ny, glq cIzW AwieAw hY qy auhdy kol qW dunIAW bhuq Awaux l`g
KWdy pINdy ny[ SrwbW, mws, m`CIAW kihMdy Pyr iehdy geI[ ikqy ie`Qy hI Awsx lw ky nw bYT jwvy, AsIN
ivc hI pcxw pYNdw hY - suixAw hY koeI cubwrw vI pw irhw hY, mkwn vI bhuq
mnmuK KotI rwis Kotw pwswrw ] AMg - 116 au~cw bxvw irhw hY qy pIr cyilAW nUM lY ky gurU nwnk
mnmuKW dI ijhVI rws hY iKAwlW dI, aunHW kol dy pws Aw jWdw hY[ Aw ky kihx l`igAw ik mYN suixAw
ijhVI pUMjI hY iKAwlW dI kihMdy auh KotI hY qy auh hY ik qUM nwnk pIr hYN[ qyrw nwm mYN pihlW vI suixAw
KotI pUMjI dy nwl Kot dw hI pswrw, vYr dw, ivroD hY AwauNdy jWidAW qoN[ jy ie`Qy rihx dw qyrw iKAwl
dw, loB dw, kRoD dw, moh dw pswrw krdy ny, lokW dI hY qW qYnUM AsIN koTw puAw idMdy hW[ suixAw hY ik qUM
inMidAw, cuglI, eIrKw, vKIlI[ cubwrw pwauxw hY[ gurU nwnk swihb kihMdy, pIr jI!
pqw nhIN cubwrw pwauxw hY pqw nhIN AsIN cubwrw
kUVu kmwvin duKu lwgY Bwrw ] AMg - 116
FwhuMxw hY[ PkIr dw cubwrw qW hr vkq pRmySr dI
jdoN Pyr kUV dw pswrw huMdw hY, Pyr kUV kmwauNdy joq iv`c huMdw hY[ sMswr dw cubwrw ijhVw hY auh koTy
ny[ kUV dy nwl Pyr kI huMdw hY Bwrw du`K lgxw SurU qy koTw hudM w hY[ kihx l`g,y pIr jI! Awh ijhVw bMdw
ho jWdw hY[ hY nw im`tI qoN bixAw hoieAw[ ieh im`tI qoN bxy hoey
Brmy BUly iPrin idn rwqI bMdy nUM im`tI ipAwrI lgdI hY[ ijMnW vI iehdw sbMD
mir jnmih jnmu gvwvixAw ] AMg - 116 hY sB im`tI nwl hY[ jy pu`qrW dw ipAwr hY ieh vI
mr ky Pyr jnm gvw lYNdy ny[ mrdwnw kihx im`tI dy bxy hoey ny[ jy mkwnW dw ipAwr hY ieh vI
l`igAw ik Pyr pwqSwh! jo Awp dI rzw[ ikRpw krky im`tI dy bxy hoey ny[ jy irSqydwrIAW dw ipAwr hY
ieh qW d`s idE ik Awp ny hux iks pwsy nUM syD ieh vI im`tI dy bxy hoey ny[ swrw sMswr im`tI iv`c
krI hY? kihMdy mrdwinAW! pihlW qW rsqy iv`c ie`k KylHdw hY, im`tI krky hI idRStmwn hY im`tI dy iv`c
pIr nwl imlxw hY[ kihMdy, ikho ijhw hY? kihMdy bVw hI im`tI nUM ipAwr krdw hY[ swrI izMdgI im`tI nUM
fwhFw krwmwqI pIr hY[ dunIAW bhuq duKI krI hoeI
kmwauNdw hY im`tI nUM Bogdw hY qy im`tI iv`c hI vsdw
hY auhny[ ijs QW 'qy rihMdw hY auhny hukm kIqw
hY Pyr kI huMdw hY AKIr dy auqy jdoN s`dw drgwhI
hoieAw hY ik ijhVw myrw mkwn hY ies qoN au~cw nhIN
Aw jWdw hY qW Pyr im`tI nUM C`f jWdw hY[ jdoN im`tI
iksy ny vI bnwauxw hyTW r`Kxw hY h`Q Br[ qy cubwrw
nUM C~fdw hY, Pyr iehdw ipAwr im`tI iv`c swrI
iksy ny nhIN pwauxw qy ijnHW ny rihxw hY mYnUM mMn ky
rih skdy ny, ijhny nhIN mMnxw mYN aujwV dyvWgw ausnU[M izMdgI rihx krky, im`tI dy iv`c hI iehdw ipAwr
krwmwqI hY, SkqIAW ny qy kwlIAW SkqIAW ausny vs rih jWdw hY[ jdoN Pyr iehdw cubwrw ijhVw hY auh
krIAW hoeIAW sI[ lok qrwh-qrwh krdy ny[ idloN qW p`kw cubwrw iehnUM iml jWdw hY kbr dw[ pr sWeI
koeI nhIN ausnUM ipAwr krdw frdy mwry ausdw Awdr dI joq vwlw cubwrw PkIr dw hoieAw hY, im`tI dy cubwry
vI krdy ny, siqkwr vI krdy ny[ pr AMdroN swry duKI nwl moh, im`tI nwl ipAwr krn vwilAW dw huMdw hY[
ny aus qoN[ kihx l`gy, s`cy pwqSwh! Pyr nw Awpxw kihMdy Pyr im`tI 'c hI rihxw pYNdw hY ausnUM -

'Awqm mwrg' 19 ApRYl, 2012


Dwrnw - mMfp mwVIAW auswr sB qur gey, srp join vil vil AauqrY ] AMg - 526
kbrW iv`c Aw ky bih gey[ ikho ijhI BYVI jUnI iml geI s`p bx jweygw[
kihx l`gy, pIr jI! im`tI 'coN pYdw hoey, im`tI ArI bweI goibd nwmu miq bIsrY ] rhwau ]
dw srIr Dwrn kirAw, im`tI dI mVolI iv`c rhy swrI AMiq kwil jo iesqRI ismrY AYsI icMqw mih jy mrY ]
izMdgI, im`tI kmwauNdy rhy, im`tI nwl ipAwr ipAw, bysvw join vil vil AauqrY ] 2 ]
im`tI Bogdy rhy[ im`tI 'c vsdy rhy, im`tI nUM C`f ky AMiq kwil jo liVky ismrY AYsI icMqw mih jy mrY ]
Pyr im`tI iv`c jw ky lMmy pY gey[ ikauNik auhdy ipAwr sUkr join vil vil AauqrY ] AMg - 526
ny im`tI qoN bwhr inklx nhIN id`qw[ kMjr bx jweygw[ vysvw bx jweygw[
pwis dmwmy Cqu isir ByrI sfo rf ] AMiq kwil jo mMdr ismrY AYsI icMqw mih jy mrY ]
jwie suqy jIrwx mih QIey AqImw gf ] pRyq join vil vil AauqrY ] 4 ]
AMg - 1380 AMiq kwil nwrwiexu ismrY AYsI icMqw mih jy mrY ]
kihMdy hux XqIm bx gey, hux koeI pwsw duAwaux bdiq iqlocnu qy nr mukqw pIqMbru vw ky irdY bsY ]
vwlw nhIN hY[ AMg - 526
PrIdw koTy mMfp mwVIAw auswrydy BI gey ] kihMdy pIr jI! jy izMdgI dy AMdr pRmS
y r dy nwl
kUVw saudw kir gey gorI Awie pey ] AMg - 1380 hI ipAwr pwieAw hY, hor iksy cIz nwl ipAwr nhIN
kUVy sOdy krky kbrW 'c Aw ky pY gey[ ik`Qy igAw pwieAw hY qW kihMdy, auhdy AMq dy smyN pRmySr Xwd
mwl, ik`Qy geIAW zmInW, ik`Qy gey Gr ijhVy Cl Aweygw, pRmySr Awpxy v`l nUM iK`cygw qy srIr C`fx
krky, kpt krky, DoKy krky Kohy sI[ dUijAW dy d`by qoN bwAd ieh is`Dw hI pRmySr dI drgwh 'c cilAw
sI dbwey sI[ nwl qW AwieAW nhIN koeI vI qyry[ kUVw jweygw[ hux dyK lE ik Gwtw ikhVI cIz 'c hY, vwDw
sOdw kr gey[ zrUr ieh hYgw ik JUTy sOdy krky cly ikhVI cIz 'c hY -
gey[ Gwty dw vxj krky[ pY gey ik`Qy Aw ky kihMdy PrIdw koTy mMfp mwVIAw eyqu n lwey icqu ]
kbrW 'c qy sMswr AMdr pIr jI koeI rihMdw nhIN[ imtI peI AqolvI koie n hosI imqu ] AMg - 1380
nw koeI irhw hY, nw iksy ny rihxw hY[
pIr nUM hoS Aw geI, cwr bcn sux ky, kihx
Dwrnw - ie`Qy bYT nw iksy ny rihxw,
l`igAw, hy nwnk! hux s`c nUM lkoxw nhIN cwhIdw[ mYN
vwrI AweI qur jwvxw[
s`cmu`c im`tI nUM ipAwr krdw hW, dyh kI hY, im`tI
kihx l`gy, pIr jI! sMswr nwl moh pw ilAw, hI hY, dyh AiDAws, im`tI nUM swrw idn iSMgwrI jwxw,
pIr bx ky, PkIr bx ky, drvyS bxky sMinAwsI bx im`tI nUM kihxw ik ieh vDIAw l`gy sohxI l`gy[ im`tI
ky jogI bx ky ie`k sMswr C`ifAw dUjw nvW rc ilAw, qoN bwhr qW inkly nhIN nw AsIN[ bwl-b`cy kI ny,
fyirAW dy rUp dy AMdr[ Prk qW koeI ipAw nw[ auh pRwprtIAW kI ny, jwiedwdW kI ny, im`tI hI hY swrI[
gRihsq dI pkV sI, ieh swDUpuxy dI pkV hY[ pkV s`cmu`c mYN im`tI nUM ipAwr krdw sI, bVw myrw mwVw
dy iv`c qW dovyN Aw gey[ dyKo, sMswr 'qy rihxw nhIN suBwA sI ik koeI cubwrw myry qoN aupr nw pw lvy,
hY[ koeI irhw nhIN hY - myry mkwn qoN au~cw nw koeI mkwn bxw lvy[ hy nwnk!
PrIdw iKMQiV myKw AglIAw ijMdu n kweI myK ] qUM myry nyqr KolH id`qy[ ikRpw kr hux mYnUM Awqm soJI
vwrI Awpo AwpxI cly mswiek syK ] AMg - 1380 dy[ do cwr qyry bcnW ny hI mYnUM hlUx id`qw qy myry
srIr ijhVw swfw hYgw ieh Krwb ho jwey, AMdr koeI rs pYdw ho igAw, ijhVw mYN A`j q`k nhIN
AwprySn ho jWdw hY[ gurdw Krwb hY kihMdy k`F idMdy dyiKAw[ aus vyly gurU nwnk pwqSwh kihx l`gy, pIr
hW jI[ zKm ho igAw, tWky lw idMdy ny[ kihMdy, ijMd jI! dyKo, A`lwh qwlw jo hY auh hr QW dy auqy
nUM qW koeI tWkw nhIN nw lgdw[ ieh qW jdoN vwrI prIpUrn hY[ nwl rihMdw hY, ijvyN hvw nwl rihMdI hY
Aw jwxI hY sB nUM jwxw hI pYxw hY[ Pyr ieh ijhVw Awpxy, jy hvw nw hovy, AwksIjn nw hovy, AwpW swh
moh pwieAw hoieAw hY koiTAW dy nwl cubwirAW dy nwl, nhIN lY skdy mr jWdy hW[ iesy qrHW dy nwl pRmySr
zmInW dy nwl, jwiedwdW dy nwl, pu`qrW dy nwl, hryk dy AMdr bwhr prIpUrn nwl rihMdw hY, sB kuC
pirvwr dy nwl, ieh Pyr rUh nUM au~cI nhIN au~Tx idMdw[ dyKdw hY, sB kuC jwxdw hY[ kro iDAwn aus dy auqy,
iehnUM Q`ly nUM iK`cdw hY, Q`ly iK`cx nwl kI huMdw hY?- surqI itkwE aus auqy, Xwd iv`c ilAwE ausnUM qy kro
AMiq kwil jo lCmI ismrY AYsI icMqw mih jy mrY ] A`lwh hU-A`lwh hU[ soc ky kro, smJ ky kro[

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


20
gYrhwzrI 'c nw kro[ mwlw Pyr leI, pwT kr ley, qW ieh swDU bxw id`qw ijhVw nyVy nhIN sI l`gx
g`l q`k phuMicAw nhIN[ g`l q`k phuMc ipAwirAw[ so idMdw[ g`l krdw sI AYs qrHW lgdw sI ik n`k ivcoN
ies qrHW pIr gurU nwnk pwqSwh dy crnW 'qy isjdw TUMhyN igrdy ny[ kRoD nwl A`KW lwl kr r`Kdw sI, m`Qw
krdw hY[ crn cum M dw hY[ bynqI krdw hY ik hy nwnk! GuitAw huMdw, kOVw boldw huMdw qy hux qW auh swDU bx
myry kol kuC idn Tihr[ s`cmuc ` qUM mYnMU PkIr dw cubwrw igAw[ hum M -hum
M ky gurU nwnk pwqSwh dy ij`Qy q`k Kbr
idKw id`qw[ PkIr jo hY Awqm joqI 'c rihMdw hY qy phuMcdI hY, qury hI AwauNdy ny[ dyK ilAw gurU nwnk
mYN qW srIr iv`c rihMdw sI[ ikMny mMzlW Q`ly sI, pwqSwh ny ik hux iehdy iv`coN durgMD imt geI qy
pihlW qW srIr dw cubwrw huMdw hY, mkwn huMdw hY, sugMDI Br geI[ kihMdy, lY pIr jI! hux ie`Qy bYT ky,
iehdy auqy pRwxW dw cubwrw huMdw hY, iehdy auqy mn dw iesy Awsx 'qy bYT ky hux qUM sugMDI dyh, im`tI nwl
huMdw hY, auhdy auqy bu`DI dw huMdw hY, auhdy auqy pMjvIN ipAwr C`f dy[ dyh AiDAws C`f dy Awqm AiDAws
ijhVI mMzl hY auh AigAwn dI huMdI hY[ CyvIN mMzl dy iv`c Aw jw[ so auQy mhwrwj kihx l`g,y mrdwinAW!
ijhVI hY auQy PkIrW dw, swDU sMqW dw itkwxw hoieAw c`l hor A`gy c`lIey[ cldy-cldy Awp hirduAwr gMgw
krdw hY[ auh Awqm mMfl 'c rihMdy ny, aunmnI dy iknwry phuc M jWdy ny[ ie`k QW dy auqy Awsx lw lYNdy
AvsQw 'c rihMdy ny ijhnUM qurIAw pd kihMdy ny, cOQw ny[ roz nvyN-nvyN XwqrU AwauNdy ny, ieSnwn krdy ny
pd kihMdy ny[ prm AvsQw ijsnUM kihMdy ny[ prm ml-ml ky ieSnwn krdy ny[ aus qoN bwAd kuMB dw
Dwm kihMdy ny auh sMqW dw vwsw hoieAw krdw hY auQy[ smW Aw igAw, ie`k qoN dUjw pihlW vVdw hY ik mYN
siq ic`q AnMd dy dyS iv`c, swDU itkwxw m`ldy ny - pihlW ieSnwn kr lvW, dUjw dUjy nUM D`kw mwrn dI
kbIr gMg jmun ky AMqry shj suMn ky Gwt ] koiSS krdw hY ik mYN pihlW kr lvW[ aus vyly gurU
qhw kbIrY mtu kIAw Kojq muin jn bwt ] nwnk pwqSwh ny kI dyiKAw ik ieSnwn krdy ny qy
AMg - 1372 sUrj v`l mUMh krky au~qy nUM aUNjl Br ky pwxI mwrdy
kihMdy, ij`Qy AsIN rihMdy hW auQy suMn mMfl hY[ ny, mwrI jWdy ny pwxI qy gurU nwnk pwqSwh ny vI
APur AvsQw hY auQy, sihj dI AvsQw sihj dw vsqr auqwry, ij`Qy bhuqI BIV sI auQy cly gey[ ij`Qy
AnMd hY ijhVw d`isAw nhIN jw skdw[ swDU mhwqmw, pMfq vgYrw ij`Qy ieSnwn kr rhy sI
kbIr crn kml kI mauj ko kih kYsy aunmwn ] aus pOV dy auqy gurU nwnk cly gey, jw ky sUrj v`l
kihby kau soBw nhI dyKw hI prvwnu ] AMg - 1370 ip`T kr leI[ dyiKAw ik ieh sUrj v`l ip`T krdw
hY, sB dw mUMh kirAw hoieAw hY ijvyN auh pwxI idMdy
swDUAW dw itkwxw auQy hoieAw krdw hY, swDUAW
sI ies qrHW p`Cm nUM pwxI dyxw SurU kr id`qw gurU
dw itkwxw im`tI 'c nhIN hoieAw krdw[ rihMdy pRqIq
mhwrwj ny[ zor-zor dI mwrnw SurU kr id`qw[ auh ie`k
idMdy ny im`tI iv`c, ipAwr krdy vI idsdy ny, vwh
vwrI mwrdy ny mhwrwj pMj Cy vwrI jd nUM su`t idMdy
pwauNdy vI idsdy ny lyikn inrlyp hoieAw krdy ny, koeI
lyp nhIN hoieAw krdw, iksy cIz dw[ ny pwxI[ auh QoVHw ijhw au~cw mwrdy ny mhwrwj pUry
zor nwl mwrdy ny[ ikMinAW hI bMidAW 'qy ijhVy nhw
pRB kI AwigAw Awqm ihqwvY ]
rhy sI, ieDrly pwsy, aunHW dy auqy pwxI igrdw hY[
jIvn mukiq soaU khwvY ]
kihMdy, Awh dyKo koeI baulw Aw igAw, iehnUM pqw hI
qYsw hrKu qYsw ausu sogu ]
sdw Anµdu qh nhI ibEgu ] nhIN ik pwxI EDr mwrnw hY[ kihMdy, qUM ies qrHW
qYsw suvrnu qYsI ausu mwtI ] kr ik Awh kI krn l`g igAw aultw kMm[ dyK,
qYsw AMimRqu qYsI ibKu KwtI ] EDr dyh pwxI, EDr[ ijDr swry idMdy ny[ mhwrwj
qYsw mwnu qYsw AiBmwnu ] ny QoVHI dyr g`l suxI, kihMdy kI kihMdy EN? kihMdy,
qYsw rMku qYsw rwjwnu ] pwxI EDr nUM mUMh krky dy[ mhwrwj Pyr l`g gey,
jo vrqwey sweI jugiq ] p`C m nUM pwxI dyx[ AYny nUM ijhVy nhw rhy sI
nwnk Ehu purKu khIAY jIvn mukiq ] AMg - 275 sMinAwsI lok, bRwhmx lok, pMfq lok, ivdvwn lok,
so soJI dy ky kuC idn mhwrwj jI aus QW rhy AmIr bMdy ienHW dw iDAwn hoieAw ik ieh bMdw kOx
qy dyK ilAw ik hux pIr ijhVw sI iehdy 'coN durgMDqw hoieAw, iehnUM puC` xw cwhIdw hY ieh mirAwdw qoN ault
inkl geI[ hux KuSbo hI dy irhw hY[ sB hYrwn ho g`l kr irhw hY[ iehnUM bWh qoN PV ky bwhr k`F
gey ik koeI AwieAw hY, n`Q pwaux vwlw[ AVIAl qy dyxw cwhIdw hY[ kihx l`gy, qUM kOx hYN? kI jwq hY
AmoV JoitAW dy n`Q pwaux vwlw Aw igAw qy auhny qyrI? mhwrwj kihMdy, jwq mnu`K dI qW jwq hI nhIN

'Awqm mwrg' 21 ApRYl, 2012


koeI huMdI[ pMj q`q jwq huMdI hY[ kihMdy qUM muslmwn Aw gey, ie`k Jtkw mwirAw bcn kih ky[ iek`T ho
vI nhIN hYN[ ieslwm vwly qW AwauNdy nhIN pr lgdw igAw qy ijhVI BIV sI aus 'coN koeI kihx l`igAw
hY qyrI ikirAw qoN ik qUM zrUr muslmwn hYN, ikauNik ik lgdw hY ik qUM koeI PkIr hYN qy qUM rmz mwrI
m`kw kwhbw hY ieDr, ij`Dr qUM pwxI dy irhw hY[ kI hY[ g`l qyrI AsIN mMn leI, iblkul TIk hY[ bcn
qUM kwhby nUM pwxI idMdw hYN? mhwrwj suxdy hI nhIN, ho hI rhy ny[ AYny nUM bhuq swry bMdy mwlw Pyr rhy ny
mhwrwj Pyr pwxI su`tI jWdy ny[ auh kihMdy, g`l kr, kwhlI-kwhlI[ mxky qy mxkw T`k-T`k krdw hY
moFy qoN PV ilAw keIAW ny[ Awp ny ikhw ik qusIN rudrwKS dIAW mwlW ny KVkw huMdw hY[ mhwrwj dyK
ieDr nUM ikauN idMdy EN pwxI? ijhVy cMgy ivdvwn sI ky AOh h`Q krky kihMdy Awh swry nrkW nUM jwxgy, Awh
auh kihx l`gy, qYnUM A`j q`k pqw hI nhIN ik kuMB nrkW nUM jwx dI iqAwrI kr rhy ny[ auh kihMdy, A`gy
vyly gMgw ieSnwn dw kI mhwqm huMdw hY qy kI ijhVI iehny g`l khI hY, p`kI khI hY qy Awh vI
mirAwdw huMdI hY? kihMdy, AsIN pwxI ip`qrW nUM pucw g`l p`kI hY[ pu`CxI cwhIdI hY[ ijhVy isAwxy pMfq
rhy hW, sUrj nUM dy rhy hW[ mhwrwj kihMd,y sUrj ikMnI sI ivdvwn, kihx l`g,y PkIr sWeI! drvyS sWeIN! qyrI
dUr hY? A`j dy ihswb nwl nON kroV mIl dUr hY[ pihlI g`l ijhVI sI auh A`j q`k iksy ny nhIN khI[
kihMdy, kroVW mIl dUr hY[ ip`qr? kihMdy ip`qr lok AsIN jugw-jugwqrW qoN lkIr dy PkIr bxy hoey, pwxI
qW bhuq dUr hY - dy rhy sI, A`j swnUM pqw l`igAw hY, beI ijhVw pwxI
ijh mwrg ky gny jwih n kosw ] AMg - 264 kroVW mIlW 'qy idMdy hW, iehdy KyqW 'c zrUr jwxw
auh qW koh d`sxy hI AOKy ny[ mhwrwj Pyr CyqI- cwhIdw hY[ AsIN kihMdy hW ik KyqW 'c qW jWdw nhIN,
CyqI pwxI dyx l`g gey[ kihMdy, Pyr qW qusIN bhuq ieh qW gMgw 'c hI pYNdw hY, AsIN AwpxI zubwn nwl
vDIAw g`l d`s idqI[ Pyr mhwrwj dy moFy qoN PV ikhw hY ik ie`Qy hI pYNdw hY[ AgwhW nUM ruVdw nzr
ilAw, kihMdy pihlW qUM g`l sux, kOx hYN qUM? AwpxI nhIN AwauNdw, beI TIk hY qUM swfw Brm dUr kr
jwq d`s[ mhwrwj kihMdy, mYN quhwfI g`l s`c mMn leI id`qw[ hux ieh Brm dUr kr ik ieh nrkW nUM ikvyN
ik qusIN idMdy EN ip`qrW nUM pwxI, sUrj nUM pwxI, sUrj jwxgy ihMdU swry[ mhwrwj kihMd,y aury Aw, bhuq vDIAw
hY kroVW mIl dUr, myry Kyq ie`QoN iqMn ku sO mIl dUr bMdw iqlk vgYrw lwey hoe,y mwlw Pyr irhw[ auh kihMd,y
ny qy su`ky ny[ mYN ikhw ik mYN vI pwxI pucw idAW[ qUM id`lI kI krdw hY, id`lI GuMm irhw hYN bzwr dy
mhwrwj pwxI dyeI jWdy ny[ mhwrwj kihMdy ik jy AMdr qy mwlw Pyrdw hYN hirduAwr dy kMFy bYTw[ dUjy
quhwfw kroVW mIlW 'qy pwxI jw skdw hY, ip`qrW nUM nUM kihMdy ik qUM mulqwn dy iv`c kI krdw hYN? qIsry
swl Br dw pwxI qusIN dy skdy EN, cwr auNgl su`t nUM hor, cOQy nUM hor[ jdoN ds-pMdrW dIAW g`lW d`sIAW
ky qW myry Kyq nhIN Brngy[ mYnUM Kyq Br lYx idE, qW kihMdy qUM AYho ijhw mwVw kMm icqivAw hYN, AwieAW
mYnUM nhIN hux pqw iksy ip`qr vgYrw dw[ dUjw kihx qUM qIrQ auqy qy pwp icqv irhw hYN[ ieQy bYTw icqv
l`igAw ik g`l suxo, g`l bVI sohxI krI hY, AwpW irhw hYN ik mYN jw ky Plwxy dw Awh nukswn krnw
qW AYvyN hI K`pdy hW, ikqy jWdw hY pwxI, ivcy igr hY, qUM nwhuMdw iPrdw hYN qIrQW 'qy qy mMdw icqvdw hYN
pYNdw hY[ auqy nUM auCwldy hW vwDU dI ksrq kr rhy ie`Qy bYTw[ jdoN ds ku bMidAW dw d`isAw, sB ny nyqr
hW[ nwl dy ny ikhw ik koeI drvyS hY, rmz mwr KolH ley ik swfI vwrI nw Aw jwey[ Ar aunHW ny jw
irhw hY, smJo iehdI rmz[ iek`T hoxw SurU ho igAw[ ky mhwrwj dy crn PV ley[ kihx l`gy, qUM qW koeI
aus vyly pwxI dyx qoN h`t gey swry[ ijauN-ijauN g`l r`b dw rUp hYN, s`cmùc swfw mn id`lI iPrdw sI[ dUjw
cldI hY, AgwhW hI AgwhW d`sI jWdy ny ik AOh dyKo kihMdw mYN lwhOr iPrdw sI, mYN mulqwn iPrdw sI qy
drvyS ny mwrI hY ie`Qy Aw ky cot ik sUrj nUM ikvyN mYN Plwxy QW iPrdw sI, ijhVI qUM g`l khI hY myry
pwxI iplw idENgy ieh qW swnUM ienHW pWifAW ny BMbl mn iv`c iehI g`l sI[ qUM qW koeI r`b dw rUp Aw
BUisAW 'c pw idqw hY, jWdw hY pwxI ikqy eys qrHW, igAw[ crnW 'qy n`T-n`T ky pYxy SurU ho gey[ mhwrwj
AYvyN vwDU[ kdy socI hY AwpW idmwg nwl g`l ieh ik kihMdy, d`so hux nrkW nUM jwENgy ik nhIN, h`Q 'c qW
pwxI ik`Qy jWdw hY[ auh bwhr inkl Awey, gurU nwnk mwlw GumM dI hY qy socdy EN ivroD dIAW g`lW[ vYr dIAW
v`l dyKdy ny, jdoN dyiKAw mhwrwj ny ik bhuq swrw g`lW, kwm dIAW g`lW, loB dIAW, moh dIAW g`lW, kpt
iek`T ho igAw aus vyly gurU nwnk pwqSwh pwxI 'coN dIAW g`lW qy mUMh nwl qusIN hir hir krdy EN[ quhwnUM
inkl AwauNdy ny[ kihMdy, bih jwE, bih jwE bcn ie`k AsUl dI g`l dsdy hW ik mn dw ijs cIz nwl
kro[ jogI vI Aw gey, sMinAwsI vI Aw gey, pMfq vI moh pY jwey, vwh pY jwey, ijhdy nwl icq lg jwvy

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


22
EhI cIz pRwpq huMdI hY[ AYsw Akwl purK dw AsUl Axjwx bM d y hW, mhwrwj kihM d y pihlW ivSvwS
hY, hukm dI kwr hY, ijs cIz nwl bMdy dw izAwdw ilAwE[ ivSvwS ilAwE siqpurK 'qy gurU 'qy, gurU qoN
iKAwl hovy auh cIz pRwpq ho jWdI hY, AYs qrHW bgYr nhIN g`l c`ilAw krdI qy gurU dy auqy ilAwE
Purmwn hY - pRqIq -
Dwrnw - ijs syqI mn lwieAw jI, jw kY min gur kI prqIiq ]
sweI vsq pRwpq hoeI[ iqsu jn AwvY hir pRBu cIiq ] AMg - 283
kihx l`g,y ipAwirE! mn dw ruK ijs cIz nwl auhnUM hrI ic`q AwauNdw hY, nwm ic`q AwauNdw hY,
bhuqw juiVAw hoieAw hY, EhI cIz pRwpq huMdI hY, jy dUsry nUM AwauNdw nhIN qy pRmS
y r ijhVw hY swry prIpUrn
kpt nwl juiVAw hoieAw hY, kpt dw Pl, qIrQ 'qy hY[ koeI QW nhIN[ qyry AMdr qyry bwhr auh mhwn sùKW
bYTy kpt dI g`l socdy EN, hzwrW guxW pwp dw Pl dw dwqw, ipAwr krn vwlI joq -
v`D jweygw[ puMn dw Pl vI hzwrW guxW v`D hY qy pwp ijmI jmwn ky ibKY sm`siq eyk joq hY]
dw vI v`D hY qy nrkW nUM jwENgy ik nhIN[ vYr dIAW nw Gwt hY n bwF hY nw Gwit bwiF hoq hY]
g`lW socdy EN, ivroD dIAW g`lW socdy EN[ Akwl ausqiq
bYr ibroD kwm k®oD moh ] auhnUM iDAwn iv`c ilAw ky myry nwl hY auh[ AMdr
JUT ibkwr mhw loB DRoh ] AMg - 268 vI myry -
eIrKw, inMidAw, cuglI, mwVIAW g`lW socdy EN qy jh jh pyKau qh hjUir dUir kqhu n jweI ]
pwp dw Pl pqw ikMnw izAwdw PYl jwxw hY, qusIN riv rihAw srbqR mY mn sdw iDAweI ]
piv`qr BUmI 'qy bYTy ieh g`lW socdy EN - AMg - 677
rwm nwm ibnu mukiq n hoeI bUfI dUjY hyiq ] kihMdy ijhVw rivAw hoieAw hY, qyry rom-rom iv`c
khu nwnk pRwxI pihlY phrY CUtihgw hir cyiq ] ijhdw vwsw hY auhdw iDAwn kr, Pyr kih vwihgurU[
rwm nwmu Gt AMqir nwhI hoir jwxY rs ks mITy ] Pyr kih rwm, Pyr kih A`lwh[ ikauNik hux qyry mUhry
igAwnu iDAwnu gux sMjmu nwhI jnim mrhugy JUTy ] inSwnw hY[ jy inSwnw hI nhIN hY, golIAW AYvyN hI
qIrQ vrq suic sMjmu nwhI krmu Drmu nhI pUjw ] clweI jWdw hYN, gulzrI 'c qW l`gxI nhIN hY[ jy
nwnk Bwie Bgiq insqwrw duibDw ivAwpY dUjw ] gulzrI 'c l`gxgIAW pMj golIAW, Marks Man dw
AMg - 75 iKqwb, sO nMbr iml jwxgy[ jy outer 'c mwrdw hYN
AMdroN qW sPweI nhIN hY, nw koeI cMgy kMm kryN, qW zIro nMbr imlygw[ moFy qW auhdy ny vI s`t KwDI
nw igAwn hY nw iDAwn hY, nw sMjm dI izMdgI hY qy hY, ijhny gulzrI 'c mwrI hY auhdy vI Jtkw l`igAw[
ivSy ivkwrW iv`c mn GuMmdw rihMdw hY qy kihMdy qIrQ lyikn ie`k dw ijhVw audm sI auh inrwrQ igAw, ie`k
krn 'qy qW Cutxw nhIN ipAwirE, Cutxw qW hY jdoN dw audm sPl hoieAw auhny gulzrI 'c mwrI[ kihMdy,
BgqI iv`c quhwfw mn l`gg y w qy duibDw dy iv`c ivAwp ies qrHW pihlW qW ivSvwS ilAwE vwihgurU dy auqy,
ky jdoN dUjw kroNgy Pyr iehdw Pl koeI nhIN hoxw qy Pyr ieh ivSvwS ilAwE ik auh myry nwl, AMdr bwhr
pRmySr dw jy Bjn krdy EN ic`q lw ky kro[ AYs qrHW hr QW dy auqy hY, ivCVdw hI nhIN kdy vI mYN su`qw
Purmwn AwauNdw hY gurU mhwrwj dw - hud
M w hW, auh jwgdw hud M w hW, mYN jdoN mwVy kMm icqvdw
Dwrnw - js kro vwihgurU dw, huMdw hW auh mYnUM dyKdw huMdw hY[ jdoN mYN lokW nwl
ipAwirE ic`q nUM iekwgr krky[
buirAweI krdw hW auhnUM pqw huMdw hY ik hux ieh
pRB kI ausqiq krhu sMq mIq ]
buirAweI dIAW g`lW socdw hY, vwihgurU qoN koeI cIz
swvDwn eykwgr cIq ] AMg - 295
Bu`lI hoeI nhIN hY[ sB kuC jwxdw hY auhdI hzUrI 'c
ie`k swvDwn hoxw cwhIdw hY, ie`k ic`q dI
nwm jpo[ jdoN hzUrI 'c nwm jpoNgy, hzUrI dw AnuBv
iekwgrqw cwhIdI hY[ jy ic`q n`iTAw iPrdw hY, mn
quhwnUM Aweygw Pyr mn ny nhIN dOVnw, mn Pyr ruk
dOiVAw iPrdw hY[ h`Q iv`c mwlw GuMmdI qy cONkVw
jweygw ikauNik pqw hY auhnUM[ mn Enw icr hI n`Tdw
mwirAw hoieAw, mUMh iv`c jIB vwihgurU-vwihgurU, rwm-
hY jdoN mUhry inSwnw nhIN, jdoN inSwnw Aw jwey, mn
rwm krdI hY, mhwrwj kihMdy ic`q ny kMm dyxw hY, jIB
dI dOV Kqm ho jWdI hY[ so mhwrwj kihx l`gy ies
ny nhIN dyxw[ ic`q qW quhwfw hor pwsy l`igAw hoieAw
qrHW bMdgI krnI cwhIdI hY[ bwkI pu`iCAw mhwrwj nUM
hY qy jIB ih`lI jWdI hY, mwlw ih`lI jWdI hY qy kihMdy
ik s`cy pwqSwh! qIrQW 'qy ieSnwn krn dw Pl
ies qrHW glq ho jWdw hY[ swirAW ny bynqI krI ik
hoieAw krdw hY? mhwrwj kihMdy -
s`cy pwqSwh! ikRpw krky swnUM soJI dyvo AsIN iblkul
qIrQ kIey eyk Pl

'Awqm mwrg' 23 ApRYl, 2012


ie`k Pl imldw hY, auh vI jy pUrI ivDI dy g`l mYnUM ikRpw krky d`so ik mUMh vI Su`D ho jWdw hY
nwl, SrDw dy nwl, pUry sMjm dy nwl, mn ic`q kihMdy hW, kihMdy ikvyN? kihMd,y ies qrHW sUr ij`Qy im`tI
ibrqIAW nUM iekwgr krky jy koeI AwauNdw hY, auQy Aw pu`t dyvy, auh im`tI swrI lY AwE cu`k ky qy svw mx
ky dwn puMn krdw hY, sMqW dy bcn suxdw hY ikauNik qol 'c hoxI cwhIdI hY[ auh iksy cldy KUh dy mOx
swDU lok qIrQW 'qy jWdy ny, qIrQW dI pukwr sux ky dy kol bih jwE, svw mx im`tI dI dwqx kro, auNglI
kihMdy Pyr ie`k Pl iml jwieAw krdw hY - ilbyV lE, dMdW 'qy PyrI jwE, kurlI kr idE Pyr Pyr
sMq imly Pl cwr[ lE, kihMdy, Pyr Su`D ho jWdw hY[ aus ny iesy qrHW
jy sMq iml jwvy qW auhdy cwr Pl imldy ny- kirAw, svw mx im`tI lY AwieAw, ilAw ky KUh dy kMFy
cwir pdwrQ jy ko mwgY ] swD jnw kI syvw lwgY ] mOx 'qy bYT igAw[ KUh cldw sI qy svyr dw kurlIAW
AMg - 266 krn l`igAw ikqy qIjy pihr jw ky im`tI mu`kI auhdI[
gurU imly Pl Anyk hY kudrqI pMfq jI Aw gey[ pMfq jI Awey, kihx
kihMdy jy gurU nwl bx jwvy qW kihMdy PlW dI l`igAw, mhwrwj mYnUM qW dyK lE ikMny GMty l`gy ny qW
igxqI nhIN[ jw ky ikqy im`tI mu`kI hY[ aus vyly auhny aUNjl mUMh dy
khq kbIr bIcwr[ iv`c pwxI dw pw ilAw qy auh kurlI Br ky pMfq dy
kbIr jI kihMdy AsIN ivcwr ky g`l kihMdy hW, auqy su`t id`qI[ kihx l`igAw, ry duSt, nIc! ieh kI
mhwrwj kihMdy, hux qusIN kMm dI g`l suxo swfy qoN[ kMm kirAw hY qUM myry swry vsqr Apiv`qr kr id`qy[
dyKo kihMdy, ieSnwn qusIN krdy EN pwxI dy nwl qy kihMdy, pMfq jI! mYN qW svw mx im`tI ml ky mUMh
pwxI nwl nhw ky qusIN kihMdy EN ik sB auqr igAw[ piv`qr kirAw hY[ qusINEN kihMdy sI ik piv`qr ho jWdw
ieh srIr qW mYlw hI rihMdw hY ieh su`cw nhIN kdy hY, srIr qW kdy piv`qr nhIN huMdw ieh QoVHI dyr
vI hoieAw krdw[ ieh nw A`j q`k su`cw hoieAw hY[ vwsqy huMdw hY, ieh Pyr mYlw ho jWdw hY ikauNik iehdy
.........kwcI BIiq n suiD ] AMg - 252 AMdr mYl peI hY, byAMq mYl hY iehdy AMdr, mYlw
k`cI kMD nUM SuD
` krky idKwE qW koeI, ijMnW auhnUM srIr hY[ glqI nwl AsIN iehnUM cMgw smJdy hW[ ieh
mlI jwENgy hor im`tI inklI jweygI[ hor mlI jwENgy cMgw qW, qWhI hY -
hor im`tI inklI jweygI[ kWsI dy BWfy nUM koeI Su`D qIin syr kw idhwVI imhmwnu ]
krky idKwE[ sO vwrI DoeI jwE - Avr vsqu quJ pwih Amwn ] 2 ]
aujlu kYhw iclkxw Goitm kwlVI msu ] AMg - 729 ibstw Asq rkqu pryty cwm ]
kwly h`Q hoeI jwxgy[ iesu aUpir ly rwiKE gumwn ]
DoiqAw jUiT n auqrY jy sau Dovw iqsu ] AMg - 729 eyk vsqu bUJih qw hovih pwk ]
kihMdy, srIr qW mYlw hI rihxw hY[ srIr dy ibnu bUJy qUM sdw nwpwk ] AMg - 374
nwl sbMD hY mn dw[ jy mn dy iv`c mYl hY qW AwdmI bwkI qW AmwnqW ny ivStw qy gM d mM d nU M
duKI hoeygw, mn dI mYl ijMnI dyr q`k dUr nhIN nw plwsitk dy QYly 'c r`K ky iehnUM piv`qr bxweIN iPrdw
huMdI[ Enw icr koeI cIz pRwpq nhIN huMdI[ swrw zor hYN[ ikhVy pwisEN piv`qr hY srIr, QoVHI ijhI grmI
mn dI mYl dUr krn 'qy lwauNdw hY, mn dy iv`c Aw jwey srIr nUM[ AMdroN zihr inkldI hY, swFy iqMn
ijhVI v`fI qih bxI hoeI hY auh haumY dI jmI hoeI kroV rom 'coN[ hr vkq mYlw rihMdw hY, k`pVy mYly
hY[ byAMq jmIAW hoeIAW ny qYhW qW[ pr sB qoN AOKI rihMdy ny qy ieh qW piv`qr ho hI nhIN skdw[ mhwrwj
hY ijhVI hY - kihMdy, iehnUM vYsy Doxw cwhIdw hY, smyN-smyN isr, qW
haumY eyhw jwiq hY haumY krm kmwih ] ik ieh mYl ijhVI srIr dI cmVI hY auhnUM nw Krwb
haumY eyeI bMDnw iPir iPir jonI pwih ] AMg - 466 kr dyvy, koeI ibmwrI nw pY jwvy ikauNik zihr huMdI
ijMnW icr haumY dI mYl nhIN auqrdI, ieh jMmdw hY[ iehdw su`c nwl sbMD nhIN hY[ su`c nwl sbMD hY
mrdw rhygw[ AYsw Purmwn krdy ny - mn dw, mn iv`c jy haumY dw BMfwrw, phwV ipAw hY
Dwrnw - jMmdw qy mrdw hY haumY dw bMinHAw hoieAw[ Pyr qW auh inrw hI mYlw hY[ haumY iv`c hI kRoD hY,
mhwrwj kihx l`gy, pRymIEN! AslI mYl qW iehdy haumY iv`c hI ivroD hY, haumY iv`c hI moh hY, hMkwr
auqy haumY dI cVHI hoeI hY[ jdoN q`k haumY dy nwl hY, eIrKw inMidAw cuglI ieh sB haumY dIAW kIqIAW
mn mYlw hY EnW icr srIr Su`D nhIN hoieAw krdw[ hoeIAW cIzW ny[ haumY iv`c pwp ny, haumY iv`c puMn
srIr qW vYsy hI Su`D nhIN huMdw[ ie`k koeI j`t sI hY, haumY iv`c kUiVAwr hY, haumY iv`c sicAwr hY[
pMfq jI dy pws igAw[ kihx l`igAw, pMfq jI! ie`k kihMdy, ieh sB haumY hY, ijMnW icr ieh cIzW AwdmI

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


24
dy AMdr ny EnW icr mYl hY ies mYl nUM dUr krn l`gy hoey ny qy mn dy ip`Cy l`gx vwly jy hir hir
vwsqy qIrQW 'c qwkq nhIN hY - krdy ny, vwihgurU-vwihgurU krdy ny -
Dwrnw - mYl haumY dI kdy nw jwvy, mnmuK hir hir kir Qky mYlu n skI Doie ]
qIrQ BwvyN nhw lY sYNkVy[ AMg - 39
kihx l`gy pRymIEN! qIrQW 'qy nwhuMx nwl mn dI mYl DoqI nw geI -
mYl nhIN jwieAw krdI, mn jy mYlw hY - min mYlY Bgiq n hoveI nwmu n pwieAw jwie ]
min mYlY sBu ikCu mYlw qin DoqY mnu hCw n hoie ] AMg - 39
AMg - 558 hux mhwrwj kihMdy, nw qW nwm dI pRwpqI hoxI
qn dy Dox nwl mn h`Cw nhIN huMdw - hY, nw BgqI huMdI hY[ nON iksm dI BgqI hY -
jig haumY mYlu duKu pwieAw mlu lwgI dUjY Bwie ] mnmuK mYly mYly muey jwsin piq gvwie ]
AMg - 39 gur prswdI min vsY mlu haumY jwie smwie ]
ijhVw dvYq hY swfy AMdr, AOh mwVw, AOh cMgw; ijau AMDyrY dIpku bwlIAY
auh myrw, auh bygwnw; ieh mYl l`gI hoeI hY mn nUM[ iqau gur igAwin AigAwnu qjwie ] AMg - 39
dUjw Bwv hY ieh[ kihMdy, auhdI mYl nhIN lihMdI - jy gurU dy Sbd dI kmweI ho jwvy, shI qrIky
jb DwrY koaU bYrI mIqu ] nwl qW ijvyN hnHyry 'c dIvw bwldy ny AYs qrHW mYl
qb lgu inhclu nwhI cIqu ] AMg - 278 lih jWdI hY[ bwkI hor ijhVy qIrQ ny, qIrQ piv`qr
ieh vYrI hY jI ieh swfw, ieh swfw im`qr hY, ny TIk hY, Su`D QwauN huMdw hY, mhWpurSW dy auQy crn
kihMdy inhcl hI nhIN ic`q hY[ so mYl l`gI - pey huMdy ny[ SrDw aupjdI hY pr ivDI nwl jy qIrQ
mlu haumY DoqI ikvY n auqrY jy sau qIrQ nwie ] nw kry, Pl nhIN hoieAw krdw qy jy AYvyN hI khy ik
AMg - 39 jI AsIN gMgw dw pwxI pIeI jweIey, gMgw dy kMFy qy
kihMdy sYNkVy qIrQ nhw lY, koeI qrIkw nhIN ik rih ky swfI mukqI ho jweygI, mhwrwj kihMdy, Awh
haumY nUM dUr kr sky - g`l qUM soc nw -
ibiD krm kmwvdy dUxI mlu lwgI Awie ] Dwrnw - BwvyN gMgw dy iknwry Gr pw lY,
AMg - 39 mukqI nw hoxI nwm qoN ibnW[
krm krdw hY AwdmI, nyk krm krdw hY, nyk kbIr gMgw qIr ju Gru krih pIvih inrml nIru ]
krm huMdy qW cMgy ny, jdoN mYN krdw hW kihMdw hY, Pyr ibnu hir Bgiq n mukiq hoie ieau kih rmy kbIr ]
mYl l`g jWdI hY qy ikqwbW byAMq pVHdw hY[ bVI AMg - 1367
pVHweI krdw hY, bVy pwT krdw hY, mhwrwj kihMdy- AYsw BulyKw ik hirduAwr jw ky, vs jweIey,
piVAY mYlu n auqrY pUChu igAwnIAw jwie ] Plwxy qIrQ 'qy vs jweIey, 68 qIrQ, byAMq qIrQ
AMg - 39 ny, qIrQ dy kol vsy 'qy kuC nhIN huMdw hY, jdoN q`k
ijnHW dI mYl auqrI hoeI hY aunHW nUM pu`Co jw ky[ AMdr nwm dI AMdr rO nw c`l,y nwm dI smJ nw Awvy,
mn myry gur srix AwvY qw inrmlu hoie ] AMg - 39 nwm dw invws nw hovy, nwm dI pRwpqI nw hovy, nwm
gurU dI Srn iv`c jdoN ieh Aw jWdw hY, gurU dw dw pRkwS nw hov[y so bynqI krn l`gy ik pwqSwh! Awh
bcn kmwauNdw hY, Pyr ieh inrml huMdw hY - qW g`l AsIN kdy socI nhIN, AsIN qW lkIr dy PkIr
mnmuK hir hir kir Qky mYlu n skI Doie ] sYNkVy mIlW qoN lMkw q`k dy bMdy ie`Qy Awey hoey ny, eyDr
AMg - 39 bRhmw q`k eyDr APgwinsqwn, eyDr dUr q`k phwVW
ijnHW dI gurU dy nwl bxdI nhIN hY, gurU auqy dy iv`cNo swry Aw ky ie`Qy bYTy ny eys Aws nwl ik gMgw
100% Brosw nhIN ijnHW dw AwieAw, mn nUM mUhry r`Kdy ieSnwn krWgy swfI mukqI hoeygI[ mYl lih jweygI,
ny, swrw sMswr r`Kdw hY, mn 'c icMqw ikauN AwauNdI mhwrwj kihx l`gy ik ies qrHW qW mYl nhIN lihMdI,
hY[ mn 'c Gbrwht ikauN AwauNdI hY qW hI AwauNdI mYl qW mn nUM l`gI hoeI hY srIr dI mYl lwh ky qW
hY jy gurU dy auqy ivSvwS nhIN hY[ jy gurU 'qy ivSvwS audoN hI mYlw ho jweygw[ kihx l`gy pwqSwh! ieh
hovy, mwVI g`l ho jwvy qW gurU kihMdw hY ik BweI - ijhVI pwpW dI mYl swnUM l`g geI iehdw lihx dw
hukim rjweI clxw nwnk iliKAw nwil ] AMg - 1 koeI qrIkw vI hY? mhwrwj kihMdy, hW ie`k qrIkw hY
kwhnUM icMqw krdw hYN, Akwl purK dw hukm hI ijhVw bVw zbrdsq hY pVHo ipAwr nwl -
AYsw hY qy AwdmI jdoN cldw hI mn dy ip`Cy hY, idn Dwrnw - jnmW-jnmW dy pwp lih jWdy,
rwq swrw sMswr kI DrmI, kI dUjy, sB mn dy ip`Cy DUVI lw ky swDUAW dI[

'Awqm mwrg' 25 ApRYl, 2012


mhwrwj kihx l`gy, jo swDUAW dI DUVI hY, do nwnk bRhm igAwnI Awip prmysru ] AMg - 273
qrHW dI DUVI huMdI hY, ie`k crnW dI DUVI, ie`k mu`K so ieh qIrQ ijhVy ny, kihx l`gy mhwrwj
dI DUVI, muK` dI DUVI mhWpurSW dy AnuBvI bcn hoieAw kihMdy, ieh hor cIz hY ie`Qy swDU AwauNdy ny[ Gr qoN
krdy ny[ auh jdoN kMnW dy rwhIN ihrdy 'c pRvyS krdy SrDw nwl AwE ik mhWpurSW dy bcn suxWgy[ TIk hY
ny aus vyly pwpW dy phwV Fih jwieAw krdy ny, pwp srIr nUM pwxI dI loV hY ieSnwn krnw hY, lyikn aus
Kqm ho jwieAw krdy ny - qoN A`gy hY -
jn kI thl sMBwKnu kir iesnwnu ismir pRBu Apnw mn qn Bey Arogw ]
jn isau aUTnu bYTnu jn kY sMgw ] AMg - 611
jn cr rj muiK mwQY lwgI ismrn krnw hY, nwm jpxw hY[ bwkI ijhVw ies
Awsw pUrn Anµq qrMgw ] AMg - 828 qoN ibnW hY, inrw qIrQW 'qy jw ky hI bMdw bdl
jdoN crnW dI DUVI m`Qy 'qy l`g geI, aus vyly jweygw, bMdw nhIN bdilAw krdw[
swrIAW AwsW pUrIAW - ie`k vwrI kbIr swihb bYTy, auQy aunHW dw ie`k
jn pwrbRhm jw kI inrml mihmw cylw sI, sI QoVHw krmkWfI ikauNik mhwqmw kol rih
jn ky crn qIrQ koit gMgw ] AMg - 828 ky bhuq swry pRymIAW nUM qW pqw hI nhIN huMdw ik AsIN
jn dw ijhVw qIrQ hY, ij`Qy crn Dr dyvy, sMqW kol kI krn Awey hW, nw auh pu`Cx, nw aunHW nUM
kihMdy ie`k kroV gMgw dw Pl auQy ho jwieAw krdw pqw huMdw hY, pRSwd pwxI iml igAw, Ck ilAw Ckw
hY - ilAw, EDr nUM n`T gey, AYDr nUM n`T gey, ikqy pRg o rwm
jn kI DUir kIE mjnu nwnk auDr pRogrwm, AslI g`l dw nhIN pqw huMdw, aunHW dI
jnm jnm ky hry klµgw ] AMg - 828
ibrqI Eho ijhI hI rihMdI hY, ijho ijhy Awey huMdy
kroVW jnmW dy ijhVy pwp sIgy, auh dUr ho jWdy
ny auho ijhy hI vwps cly jWdy ny ikauNik koeI
ny ikauN dUr huMdy ny, ikauNik pRmySr dy ipAwr iv`c qy
pirvrqn nhIN huMdw, mn 'c Dwr ky nhIN AwauNdy ik
pRmySr iv`c koeI Byq nhIN hoieAw krdw[ ie`ko rUp
mYN bMdgI krnI hY, nwm jpxw hY qy bVI muSkl nwl
hoieAw krdy ny -
mYnMU mOkw imilAw hY, Sukr hY mYnMU dunIAW dy bMDn nhIN
ijn@w n ivsrY nwmu sy iknyihAw ]
pey[ swry bMDnW qoN rihq ho ky pRmySr dw nwm jp
Bydu n jwxhu mUil sWeI jyihAw ] AMg - 397
ky mYN prm pd dI pRwpqI krnI hY, koeI ivrlw hY
auh vwihgurU vrgy hI huMdy ny -
ijhnUM ieh soJI hovy[ so bwkI byAMq iksm dy mhwqmw
hir kw syvku so hir jyhw ]
dy kol bMdy rihMdy ny, qmo gux ibrqI dy bMdy rihMdy
Bydu n jwxhu mwxs dyhw ]
ijau jl qrMg auTih bhu BwqI ny, rjo gux dy vI rihMdy ny, sqo gux ibrqI dy vI
iPir sllY sll smwiedw ] AMg - 1076 rihMdy ny, mhwqmw inrlyp huMdy ny, ijs qrHW vwihgurU
pwxI ivcoN lihrW auTdIAW ny pwxI iv`c Pyr rl swirAW dy AMdr rihMdw hY, pr swry qW nhIN swDU
jWdIAW ny[ AYs qrHW swDU hoieAw krdy ny - hoieAw krdw, vwihgurU kol rihMdw hY, nwl rihMdw hY,
jnm mrx duhhU mih nwhI jn praupkwrI Awey ] lyikn pwpI vI huMdy ny, mwVy bMdy vI huMdy ny, kwmI vI
jIA dwnu dy BgqI lwiein hir isau lYin imlwey ] huMdy ny, kpt krn vwly vI huMdy ny, Cl krn vwly,
AMg - 749 DoKw dyx vwly, iP`kw bolx vwly[ vwihgurU qW nwl rihMdw
Awqm rs ijh jwnhI, so hY ^wls dyv] hY, swrI s`qw auhdI hY[ ies qrHW mhwqmw dy kol rih
(srb loh gRMQ 'coN) ky jdoN q`k ru`K nhIN bxdw EnIN dyr q`k mhwqmw dw
kihMd,y Kwlsw kOx hY? ijhnUM bRhmigAwn dw rs ijhVw Asr hY positive mind nhIN aunHW dw vI
Aw igAw[ Awqmw dw rs Aw igAw[ pdvI ik`fI ho hoieAw krdw[ kuC lYx dI qIbr ie`Cw nhIN jwgdI
geI - qy auQy hI rih jWdw hY QoVHw bhuqw Pl ho jWdw hY
pRB mih mo mih qs mih rMck nwhn Byv] syvw dw, auh kbIr swihb nUM kihx l`igAw ik mhwrwj
(srb loh gRMQ 'coN) qusIN Awp qW qIrQW 'qy nwhuMx nhIN jWdy qy nw qusIN
Borw ijMnw vI, rMck, zIro-zIro kihMdy % nhIN hY mYnUM nwhuMx jwx idMdy EN[ kbIr swihb kihMdy, kI lYxw
ik 100 vwrI ilK ky zIro-zIro 1 lgw dyeIey, AYs hY nhw ky, AYvyN Kycl qyry isr peygI[ bwkI qmo gux
qrHW nhIN, kihMdy koeI vI Byq nhIN hoieAw krdw - vD jWdw hY, QkyvW vD jWdw hY, rs nwm dI cIz
bRhm igAwnI kau Kojih mhysur ] swrI Kqm ho jWdI hY[ mhInw Br Aw ky mn nhIN

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


26
lgdw[ EhI sMskwr, Awly-duAwly dIAW loVW, Gt v`D so mhwrwj jI ny AYsy bcn suxwey, swirAW ny
iksy ny kOVw bol id`qw, iksy ny kuC kr id`qw auhI nmSkwr krI kihMdy pwqSwh! qusIN qW swnUM su`iqAW
sMskwr lY ky Aw jWdw hY bMdw, ibrqI ihl jWdI hY, ipAW nUM jgw id`qw[ ivcy sMinAwsI, ivcy pMfq, ivcy
rihx idE[ bhuq h`T kirAw[ kihMdy cMgw Pyr AYs jogI, swry m`qW dy swDU auqy-auqy socdy sI, AMdrlI g`l
qrHW krIN swfw vI ie`k kMm krIN[ kOV qUMbI dy id`qI, nhIN sI iksy ny socI[ aus vyly lMgr iqAwr ho irhw
kihMdy iehnUM cMgI qrHW ieSnwn krweIN, ij`Qy qUM kirAw sI qy mhwrwj jI nUM ijhVy cMgy muKI pMfq sIgy,
hY, so swl Br qoN bwAd AwieAw[ ij`Qy jwvy swDUAW krmkWf vwly Su`D, aunHW ny Aw ky bynqI kIqI ik
dI jmwq nwl rl igAw qy ij`Qy jWdw hY kbIr swihb pwqSwh! pRSwdw iqAwr hY Awp lMgr Cko c`l ky qy
dI qUMbI dw zrUr ieSnwn krwauNdw hY[ aus qoN bwAd lMgr su`cw AsIN bxwieAw hY[ aus vyly mhwrwj kihMdy
jdoN kbIr swihb dy kol Aw gey mhwqmw swry, kihx ikvyN sùcw kr ilAw BweI[ kihMd,y s`cy pwqSwh! pihlW
l`gy ikauN beI kr Awey qIrQW 'qy ieSnwn kihMdy hW qW AsIN DrqI pu`tI hY, gofy-gofy ik Q`ly koeI mwVI
jI[ inrml jl pIqw hY, qIrQW 'qy ieSnwn kIqw hY cIz nw inkl Awvy[ Pyr AsIN im`tI ausy toey 'c BrI
qy kihx l`gy, qUMbI nUM vI ieSnwn krw ilAw kihMdy hY, Pyr auhnUM AsIN pwxI nwl ilipAw hY, gobr nwl
hW[ kihMdy, hux qW Pyr ieh mhWpiv`qr ho geI, ilipAw hY, cONkw bxwieAw hY qy l`kVIAW AsIN DoqIAW
nmSkwr krn jogI ho geI[ lWgrI nUM bulwieAw kihMdy ny ik koeI mYl h`Q nUM nw l`g jwvy[ so ies qrHW dy
ies qrHW kr ieh auqm pRSwd bx igAw, qIrQW 'qy nwl AsIN pUrI ivDI dy nwl cONkw iqAwr kirAw hY
ieSnwn krky, qUM iehdI sbzI bxw ilAw, lMgr 'c qy qusIN AwE, Aw ky pRSwdw Cko[ mhwrwj jI auQNo auTdy
cmcw-cmcw vrqw dyeIN swirAW nUM[ so lMgr iqAwr ny qy pRSwdw Ckx vwsqy jWdy ny qy ieh pMfq jdoN
ho igAw qy ij`Qy hor pRSwdy id`qy auQy nwl ctxI vWgUM jw ky auhdy cONky 'c dwKl huMdy ny mhwrwj bwhr KVHy
auh mwVI-mwVI swirAW nUM vrqw idE[ jdoN vrqweI rih gey[ aus vyly kihMdy pwqSwh! qusIN Aw jwE[ Awh
aus vyly ijhdy mUMh 'c jWdw hY pRSwd, auh au~T ky Awsx ivCw id`qw qusIN[ Awh cONky dy AMdr Aw ky qusIN
n`Tdw hY Qùkx[ QU-QU hox l`g geI[ kihMdy, ikauN beI pRSwdw Cko[ qW aus vyly mhwrwj jI ies qrHW dy nwl
pRymIEN! ieh kI krn l`g gey qusIN? ieh qW 68 Purmwn krdy ny -
qIrQW dw ieSnwn krky AweI hY, ieh qW bdl jwxI Dwrnw - qyry nwl cMfwl Aw ky bih igAw,
cwhIdI sI[ kihMdy, mhwrwj! ieh qW kOVI dI kOVI cONkw swrw iB`itAw igAw[
peI hY, aus vyly Awp ny ies qrHW Purmwn kirAw - mhwrwj AMdr lMG AwE[ DrqI pùt ky AsIN cùlwH
Dwrnw - ATsiT qIrQ nhw ky qUMbIey bxwieAw hY[ brqn swry gMgw jl nwl Doqy ny, mWjy
Ajy vI rih geI kOVI[ ny, keI-keI vwrI mWjy ny, ie`k do vwrI nhIN, l`kVIAW
nwvx cly qIrQI min KotY qin cor ] AsIN Do ky ilAWdIAW ny, dwxy Do ky su`kw ky r`Ky ny qW
ieku Bwau lQI nwiqAw duie Bw cVIAsu hor ] ik koeI iB`t nw rih jwvy qy qusIN AMdr Aw jwE,
AMg - 789 mhwrwj kihMdy ikvyN Aw jweIey, ieh qW swrw cONkw
ikvyN nwl c`ly[ kihMdy, mn dy Koty, qn dI corI iBitAw igAw ijMnW vI sI[ kihMd,y mhwrwj! kwhdy nwl
krdy ny[ ie`k lih igAw qy dUjI mYl hor lw leI[ iB`itAw igAw[ mhwrwj kihMdy, quhwfy vVn qoN pihlW
bwhir DoqI qUmVI AMdir ivsu inkor ] qW suc` w sIgw ieh, pr jdoN qusIN vV gey ieh iB`itAw
swD Bly AxnwiqAw cor is corw cor ] AMg - 789 igAw[ kihx l`g,y mhwrwj! AsIN auqm jwq dy bRwhmx
kWieAw mWjis kaun gunW ] hW, pUjw pwT krdy hW, krm Drm dy iv`c p`ky hW,
jau Gt BIqir hY mlnW ] AMg - 656 gMgw 'c ieSnwn krn vwly hW[ swfI qW iB`t nhIN
jdoN AMdroN mYlw hYN qW kwieAW Do ky kI krdw lgdI, iB`t qW hmySw jy koeI CotI jwq vwlw Aw ky
hYN - bYT jwvy qW iB`tI jWdI hY[ mhwrwj kihMdy, CotI jwq
laukI ATsiT qIrQ n@weI ] vwly hI bYT gey ny[ kihMdy, mhwrwj! swnUM qW nzr
kaurwpnu qaU n jweI ] AMg - 656 nhIN AwauNdw[ mhwrwj kihMdy, quhwfy AMdr hY -
qIrQ nwvY qUMbVI qir qir qnu DovY kir nMgw[ kubuiD fUmxI kudieAw kswieix
BweI gurdws jI, vwr 33/14 pr inMdw Gt cUhVI muTI k®oiD cMfwil ] AMg - 91
kihMdy qn nUM nMgw kr-kr ky KUb cMgI qrHW ml- ijhVI kubu`DI hY nw, ie`k subu`DI huMdI hY auh qW
ml ky DoNdw hY[ AYvyN qIrQ nwhuMdI hY qUMbVI - pRmySr nUM hr QW dy auqy hwzr-nwzr dyKdI hY, auhnUM
mn ivic vsY kwlkUtu Brmu n auqrY krmu kuFMgw[
sB dy AMdr pRmySr dI joq nzr AwauNdI hY[ ijhVI
BweI gurdws jI, vwr 33/14
'Awqm mwrg' 27 ApRYl, 2012
kubD`u I hY pihlI kubD `u I iehI hY ik mnuK` nUM vMfxw jwqW su`cw ikvyN hovy? Pyr Awp ikRpw krky ieh d`so? aus
pwqW 'c[ mnu`K krm nwl qW vMifAw jWdw hY, ie`k vyly mhwrwj jI ny ies qrHW nwl Purmwn kIqw[
mwVy krm krn vwlw, ie`k cMgy krm krn vwlw[ jy Dwrnw - ijn mn visAw hir jI,
bwlmIk ny nwm jipAw hY qW sB dunIAW pUjdI hY, su`cy syeI-su`cy syeI[
jy rivdws jI ny nwm jipAw hY qW swrI dunIAW pUjdI sUcy eyih n AwKIAih bhin ij ipMfw Doie ]
hY[ jy nwmdyv jI ny nwm jipAw hY qW swry hI pUjdy sUcy syeI nwnkw ijn min visAw soie ] AMg - 472
ny, kbIr swihb ny nwm jipAw hY qW sB Awdr krdy kihx l`gy, sMqo! su`cw qW auh hY ijhdy mn iv`c
ny qy bMdgI krn vwlw qW hud M w hY piv`qr[ kihx l`g,y hr vkq vwihgurU vsdw hY[ ijhdy nyqr hr QW dy
pMfq jI! quhwfy vsqr vI swP ny, qusIN ieSnwn vI auqy pRmySr nUM dyKdy ny[ ijhdy kMn hr Sbd dy ivcoN
kirAw hoieAw hY, sohxy sun`Ky EN[ sB kuC kr ilAw, nwm dI Dun suxdy ny, kihMdy -
pr AMdr kub`uDI hY quhwfy qy kudieAw hY, dUijAW 'qy hrht BI qUM qUM krih bolih BlI bwix ]
dieAw nhIN krdy, CotIAW jwqW dy auqy zulm krdy EN[ AMg - 1420
nwm jpx nhIN idMdy aunHW nUM[ ieh Pyr ksweI Aw jo bolq hY imRg mIn pMKyrU
igAw, ijhVI inMidAw krdy EN qusIN dUsirAW dI, su ibnu hir jwpq hY nhI hor ] AMg - 1265
kihMdy cUVI Aw geI, kihMdy ijhVw kRoD krdy EN ieh auh s`ucy ny, bwkI qW swrw sMswr jUTw hY[ mW vI
cMfwl hY - jUTw, ipau vI, Brw vI jUTI, dunIAW vI jUTI, jUiTAW
kwrI kFI ikAw QIAY jW cwry bYTIAw nwil ] dy iv`c jUTw rihMdw hY[ iehdw mn vI jUTw rihMdw hY[
AMg - 91 so -
cwry qW nwl bYTIAW ny qy kwrW k`Fx nwl kI hud M w scu sMjmu krxI kwrW nwvxu nwau jpyhI ]
hY[ mhwrwj kihMdy, iksy bMdy dI iB`t nw mMno[ lyikn nwnk AgY aUqm syeI ij pwpW pMid n dyhI ]
iB`t qW AsIN ds idMdy hW ik ikhVw bMdw hY ijhVw AMg - 91
iB`t pwauNdw hY[ kihMdy, ijhdy AMdr kRoD hovy- so ies qrHW dy nwl AKIr kihx l`gy ik s`cy
Enw pwis duAwis n iBtIAY ijn AMqir k®oDu cMfwl ] pwqSwh! Awp ikRpw krky swnUM gurmiq mwrg dy auqy
AMg - 40 pRkwS pwE[ mhwrwj kihx l`g,y dyKo ipAwirE! hr bMdy
nyVy dI vI nw lMG,o ijhdy AMdr kRD o , cMfwl vsdw dy AMdr Sbd dI Dun cldI hY ikauNik Sbd qoN swrI
hY[ cwhy ikMnw hI su`cw hY, ikMnw hI nwhuMdw hY, ikMnIEN isRStI dw pswrw hoieAw hY[ gurU dsvyN pwqSwh mhwrwj
cwhy jwqI au~cI hY[ auh qW swrw lMgr iBRSt kr deygw kihMdy ny -
jy kRoDI lWgrI hovy[ so mhwrwj Kbrdwr krdy ny hr pRQm EAMkwr iqn khw so Dun pUr jgq moh rhw[
puAwieMt 'qy ik bwhr-bwhr ikauN krdy EN[ nwqy 'qy auh Sbd dI Dun dI SkqI ijhVI hY auh swry
nhIN su`cw huMdw ikauNik mn mYlw hY - sMswr 'c prIpUrn hY[ hux ie`Qy swnUM ieh nhIN pqw
pUij islw qIrQ bn vwsw ] lgdw ik auh Sbd ijhVw hY pRwikRqk hY jW pRikRqI
Brmq folq Bey audwsw ] qoN bwhr hY[ jy qW pRwikRqI qoN bwhr hY Pyr qW auhdI
min mYlY sUcw ikau hoie ] koeI Awvwz nhIN hY aus auqy mMfl 'c jw ky jdoN swnUM
swic imlY pwvY piq soie ] AMg - 686 idbX kMnW dI pRwpqI ho jwvy Pyr auh swnUM Sbd suxdw
su`cw qW, qW huMdw hY jy vwihgurU dw nwm jpy[ hY[ jdoN idbX nyqrW dI pRwpqI ho jwvy, Pyr swnUM pRkwS
AMqir jUTw ikau suic hoie ] AMg - 1344 idsdw hY[ mhwrwj kihMdy, aus Sbd qoN bgYr hnHyrw
AMdr qW jUTw cl irhw hY qy su`c kihMdy ikvyN CwieAw ipAw hY sMswr dy AMdr[ ikauNik inrMkwr ny
hovy? auqpqI Sbd qoN kIqI hY -
sbdI DovY ivrlw koie ] AMg - 1344 inrMkwru Awkwru hoie eykMkwru Apwru sdwieAw[
aus vyly h`Q bMnH ley swirAW ny, kihMdy pwqSwh! BweI gurdws jI, vwr 26/2
Awh g`lW dw swnUM nhIN sI pqw[ hux Awp ikRpw krky eykMkwr nwauN hoieAw jdoN auhny isRStI dI rcnw
d`s idE, beI bMdy jUTy ny ijnHW dy AMdr kwm cldw AwrMBI[
hY, kRoD dI lihr cldI hY, loB dI, moh dI, AhMkwr eykMkwrhu sbd Duin EAMkwr Awkwru bxwieAw[
dI, eIrKw, inMidAw, cuglI, vKIlI, kpt, Cl cldw BweI gurdws jI, vwr 26/2
hY ieh sB bMdy jUTy hI jUTy ny[ aunHW dy h`Q vI jUTy eykMkwr qoN Sbd dI DunI hoeI ijs Sbd dw nwauN
aunHW dw qn vI jUTw, aunHW dw mn vI jUTw qy mhwrwj r`iKAw EAMkwr[ EAMkwr dI DunI hoeI[ ijMny Awkwr

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


28
nzr AwauNdy ny DrqI vgYrw, sUrj, cMd, qwry, pwxI, bjr kpwt n KulnI gur sbid KulIjY ]
jo kuC vI nzr AwauNdw hY sB Sbd qoN hoieAw hY[ AMg - 954
sB kuC EAMkwr qoN hoieAw hY[ cwbI iml geI gurU dy Sbd dI[
EAMkwir bRhmw auqpiq ] EAMkwru kIAw ijin iciq ] Anhd vwjy Duin vjdy gur sbid suxIjY ] AMg-954
AMg - 929 Pyr kI huMdw hY, jdoN KulH igAw qwlw, Pyr
Awh ijhVI sMswr 'c jwgRq AweI hY jy ieh inSwnIAW ny auQy[ kihMdy Anhd vwijAW dI Dun vjdI
inkl jwvy AwdmI nUM AsIN kihMdy hW murdw hY[ Awh hY, Pyr ijhVw ies Dun q`k phuMcw dyvy -
murdy qoN bcwaux vwsqy swfy AMdr jwg ijhI hY, soJI Gr mih Gru dyKwie dyie so siqguru purKu sujwxu ]
ijhI hY mhwrwj kihMdy, ies nUM ic`q kihMdy ny, cyqnw AMg - 1291
kihMdy ny[ cyqnw ijhVI hY ieh EAMkwr Sbd qoN hoeI auh siqgurU hoieAw krdw hY ijhVw ieh Gr
hY[ EAMkwr qoN hI igAwn isRStI nUM rcx vwlw bRhmw dy iv`c AslI Gr idKw dyvy[ vwihgurU ies Gr 'c
hoieAw hY[ rihMdw hY Awpxy 'c[ iehdy ivc ijhVw 'mYN' boldw
EAMkwir sYl jug Bey ] AMg - 929 hW, ieh hY nhIN ieh ie`k prCwvW hY vwDU dw[ mnOq
Time & space dovNy cIzW, ieh swrIAW EAMkwr hY[ ieh jdoN imt jWdw hY qW pRmySr hI huMdw hY[
Sbd qoN hoeIAW[ dUjw nhIN huMdw -
EAMkwir byd inrmey ] AMg - 930 Gr mih Gru dyKwie dyie so siqguru purKu sujwxu ]
ijMnw igAwn sMswr 'c AwieAw hY, swrw EAMkwr pMc sbd Duinkwr Duin qh bwjY sbdu nIswxu ]
Sbd qoN AwieAw hY qy EAMkwr Sbd ny iqRBvxW Dwrn AMg - 1291
kIqw hoieAw hY[ kihMdy SbdW dI Dunkwr ho rhI hY -
nwm ky Dwry sgly jMq ] nwm ky Dwry KMf bRhmMf ] dIp loA pwqwl qh KMf mMfl hYrwnu ]
AMg - 284 qwr Gor bwijMqR qh swic qKiq sulqwnu ]
aus nwm q`k jy swfI surqI nhIN jWdI, auh AMg - 1291
Sbd swfy AMdr pRgt nhIN hud M w qW kihMdy AMdr hnHry w AMdr hI vjdy ny qy s`cy qKq dy auqy vwihgurU
rihMdw hY ieh hnHyrw ies qrHW smJ lE ik swfy vI AMdr rihMdw hY[
AMdr bjr kpwt juVy hoey rihMdy ny[ hnHyrw rihMdw hY suKmn kY Gir rwgu suin suMin mMfil ilv lwie ]
aunHW dw qy ijMnW icr kUMjI nhIN imldI EnIN dyr q`k AMg - 1291
auhdw pRkwS nhIN huMdw - dsvyN duAwr APur AvsQw dy iv`c lw ky ilv,
ibnu sbdY AMqir Awnyrw ] n vsqu lhY n cUkY Pyrw ] Awqmk sMgIq nUM sux qUM[
AMg - 124 AkQ kQw bIcwrIAY mnsw mnih smwie ]
nw qW Awqm vsqU dI pRwpqI huMdI hY, nw jMmx AMg - 1291
mrn dw swfw c`kr Cutdw hY ikauNik Awqm vsq dI jdoN ieh kQw dw igAwn pRgt hoeygw AMdr,
pRwpqI hoeygI[ aus vyly swfw jMmxw mrn Kqm ho ijhVI khI nhIN jWdI, auh g`l nUM AsIN ivcwrn
jweygw nhIN qW swDsMgq jI Kbrdwr rihxw cwhIdw l`gWgy, qW ijhVw mn hY iehdIAW vwSnwvW Kqm ho
hY[ mhwrwj kihMdy, AYs qrHW nw GbrwE qusIN, pUry ky A-mn bx jweygw[ ie`k mn hY, mn jy hYgw qW
siqgurU dI Srn lE, siqgurU dI Srn lY ky ieh sMswr hY, jdoN A-mn ho jWdw hY Pyr vwihgurU ho jWdw
ijhVw gorK DMdw hY ieh h`l ho jWdw hY[ hY, AwhI sMswr Pyr vwihgurU dw rUp bx jWdw hY ikauNik
siqgur hiQ kuj M I horqu dru KulY nwhI mn dw PqUr AMdroN inkl ky A-mn dI AvsQw Aw
guru pUrY Bwig imlwvixAw ] AMg - 124 geI -
kuMjI siqgurU kol hY - kih kbIr buiD hir leI myrI
ijs kw igRhu iqin dIAw qwlw buiD bdlI isiD pweI ] AMg - 339
kuMjI gur saupweI ] iqQY GVIAY suriq miq min buiD ]
Aink aupwv kry nhI pwvY ibnu siqgur srxweI ] iqQY GVIAY surw isDw kI suiD ] AMg - 8
AMg- 205 vwihgurU nUM dyKx vwlI A`K GV jWdI hY[ kihMdy -
jdoN gurU dI Srn AwvWgy, auQoN kuMjI iml jWdI aulit kmlu AMimRiq BirAw iehu mnu kqhu n jwie ]
hY - AMg - 1291
nau drvwjy kwieAw kotu hY dsvY gupqu rKIjY ] Pyr kml ijhVw aultw sI auh is`Dw ho igAw,
(bwkI pMnw 28 qy)

'Awqm mwrg' 29 ApRYl, 2012


rqvwVw swihb kwr syvw
lµgru clY gur sbid - is` K
sMpdR wvW AMdr A`j dy Xùg AMdr dyiKAw jwvy
qW bhuq v`fw syvw dw jzbw hY sMswr AMdr
ikqy vI gurduAwrw swihb bx jwvy auQy gurU
ky lMgr jrUr cwley jWdy hn[ BwvyN Awp jI
sMswr dy iksy vI kony AMdr cly jwvo[ is`K
pMQ dy v`fy joV myilAW qy qW ies syvw AMdr
ijQy v`fIAW sMpdR wvW syvw inBwauNdIAW hn auQy
ipMfW dIAW sMgqW AMdr vI bhuq auqSwh gurU
ky lMgrW dI syvw dw hY[ rqvwVw swihb vwly
mhWpurKW dI dyx jo Awp jI ny Awpxy dIvwnW

holy mh`ly smyN sRI AnMdpur swihb Awqm mwrg


stwl b`s dw idRS[

A M d r AMdr DMn DMn swihb sRI gurU gRMQ swihb dy isDWq


i v S y nUM inKwr ky pyS kIqw hY[ vydW, purwnW, ismRqIAW,
Anuswr gIqw, bwiebl, AMjIr, rmwiex, mhWBwrq pRwcIn
GMitAW Bwrq dy AnykW Drm gRMQW dy q`q swr swihb sRI
b ` D I gurU gRMQ swihb jI dy guJHy isDWqW dI ivAwiKAw,
vIcwrW 'Awqm mwrg' mYgjIn ipCly 17 swl qoN cldw
kr-kr

holy mh`ly smyN sRI AnMdpur swihb Awqm


mwrg stwl qy syvwdwr syvw inBwauNdy hoey[

ky gur-Sbd dI sWJ sMswr AMdr vDweI hY[


ijQy swfy v`f-y v`fy ilKwrIAW ny swfy ivSvwS
qy Tys phuc
M weI aus nUM Awp jI ny pUrw vwc
ky swrIAW ADuink ilKqW nUM KoKky ApxIAW holy mh`ly smyN sRI AnMdpur swihb Awqm mwrg stwl qy
vIcwrW sMswr A`gy 3-3 4-4 GMty dy dIvwnW syvwdwr syvw inBwauNdy hoey[

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


30
Aw irhw hY[ ijs iv`c AnykW qrIikAW nwl mwnu`K irnIauvl Byj rhy hn[ slwnW joV myly qy sRI AnMdpur
qn dy AslI pRXojn bwry Cpdw hI rihMdw hY[ dySW swihb holy mh`ly smyN imqI 7-8-9 mwrc nUM rqvwVw
ivdySW AMdr pRymIAW kol hr mhIny phuMc ky nwm- swihb v`loN hr swl dI qrHW stwl sjwey gey ijnHW
bwxI syvw-ismrn dI jwg lw irhw hY[ ies dy nwl iv`c AnMdpur swihb dy ielwky dIAW rqvwVw swihb
nwl mhWpurKW duAwrw ricq AnykW ihMdI, pMjwbI Aqy nwl sbMDq sMgqW ny ies mhwn syvw iv`c idn-rwq
AM g ry j I iv` c ih`sw pwieAw[
pusqkW ijnHW dI mhWpurKW v`loN
ilst Awqm rqvwVw swihb
mwrg dy AwKrI v` l o N pR k wiSq
pMnw nMbr 64 qy iltrycr A`DI
au p l` b D hY [ Bytw qy sMgqW
ieh pusqkW pUry i v ` c
sM s wr AM d r vrqwieAw
ivcr rhIAW igAw[ ho l y
hn[ gu r U gR M Q mh` l y qy
swihb jI dy guJyH phuMcIAW l`KW
isDWqW dI sMgqW ny ies
ivAwiKAw kr dw pU r w-pU r w
rhIAW hn[ lwhw pR w pq
imSn dy AnykW krdy ho e y
srgrm syvwdwr Awqm-mwrg
dy S W ivdy S W dI mY N bris` p
AMdr bYTy Awqm pRwpq kIqI hY[
mwrg nwl Awau x vwly
sbM D q pR y m I ivswKI dy joV
s`cKMfvwsI my l y smy N sR I
mhWpurKW dy smyN dmdmw swihb
qoN hI aunHW dy biTM f y ivKy
bcnW nUM mMndy iPr stwl
ho e y Awpxw sjwey jwxgy[
nY i qk Prj iesy qrH W
smJdy ho e y XU . pI. ivc
mhWpu r KW nU M Ku P IAw nM g l
AMg-sMg jwxdy iblwspur ivKy
ho e y gu r -Sbd sMq bwbw hrpwl isMG jI APjlgVH XU.pI pRympurI ivKy hr mhIny dI
sMgqW nUM kIrqn duAwrw inhwl krdy hoey[
lM g r dI sy v w pihlI qrIk
iv` c inrM q r nUM AsQwn dy
ih`sw pwauNdy Aw rhy hn[ AmrIkw iv`c AnykW pRymI mu`K syvwdwr sMq bwbw gurdIp isMG jI sMgqW nUM
hn ijhVy sdw hI gur-Sbd lMgr Awqm-mwrg dI duiphr 12.00 qoN 4.00 vjy q`k kIrqn duAwrw
nvIN mYNbris`p vwsqy v`K-v`K jgHW gurU GrW iv`c jw inhwl krdy hn[ Awp jI aus ielwky iv`c lgwqwr
ky jwg lw rhy hn Awpxy smyN ivcoN smW k`Fdy hoey ivcr rhy hn Aqy Awpxy dIvwnW AMdr Awqm-mwrg
Awqm mwrg pVHn leI pRyrnw krdy rihMdy hn Aqy dI sWJ vDw rhy hn[ hr mhIny KuPIAw nMgl ivKy
Adwrw Awqm mwrg leI nvIN mY N bris` p Aqy Awqm-mwrg phuMcdw

'Awqm mwrg' 31 ApRYl, 2012


hY[ sMgqW dy igAwq leI bynqI krdy hW ik ielYktRwink mIfIAw - sMq mhwrwj rqvwVw
aus AsQwn qoN Awqm mwrg ihMdI pMjwbI iv`c pRwpq swihb dy vIfIE pRvcn hr roj cMfIgVH, pMckulw,
kr skdy ho jI[ jIrkpur,
ASok ngr m`D AMbwlw, muhwlI,
pRdSy ivKy 'eISr KrV, ku r wlI,
pRkwS virAwm mo i rM f w, cU M n I,
sr' dy nwm qy so h wxw, ro p V,
SSoiBq AsQwn m u ` l W p u r
ivKy hr mhIny grIbdws,
dI 6 qrIk nUM cmkOr swihb,
dIvwn s` j dy by l w Aqy
hn[ au Q y vI iKjrwvwd
Awqm mwrg Sihrw dy nwl
mwisk piqR k w l`gdy qkrIbn
dw pUrw pRbD M hY 150 ipMfw iv`c
hr ro j svy r y
sbM D q sM g qW
6.30 qo N 7.30
lwhw pR w pq
q`k istI kybl,
krn dI
ivn ky b l,
ikR p wlqw krn Pwst vy qoN hr
jI[ ividAk Adwry kwr syvw roj plyA kIqw
gu r du A wrw jWdw hY ijs
eISr pRkwS svwlypur ivKy hr mhIny dI sMgrWd nUM dw ielwky dIAW sMgqW ipCly 3 swl qoN lwhw pRwpq
AsQwn dy mu`K kr rhIAW hn[
sy v wdr sM q Awqm-
bwbw gu r pwl mwrg cY n l
isMG jI sMgqW duAwrw rwjpurw
nU M du i phr Sihr, rwjpurw
12.00 qoN 4.00 twau n , bnU M V ,
vjy q`k inhwl cmkO r swihb,
krdy hn[ hr ro p V GnO l I,
mhIny dw Awqm kIrqpur swihb,
mwrg au s AnMdpur swihb
AsQwn qy nM g l, aU n w
au p l` b D hY [ s w i h b ,
sbMDq sMgqW nUM huiSAwrpur ivKy
by n qI hY ik 24 GM t y cY n l
Awqm mwrg rwhIN mhWpurKW
dI nvIN dy idn iv` c
iqM n idvwn
mYbris`p Awp
idKwey jWdy hn
jI aus AsQwn ividAk Adwry kwr syvw jo ik ipCly 10
qo N pR w pq kr
swl qoN lgwqwr
skdy ho[ cl rhy hn[ ieMtrnYt vYbswietW www.ratwarasahib.org,
www.ratwarasahibmedia.org, www.ratwarasahib.com, rwhIN mhWpurKW

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


32
dy pRvcn AYm.pI.QRI. Pwrmyt duAwrw fwaun lof iv`c ih`sw pw rhy hn[
pRwpq kIqy jw skdy hn[ ieMglYNf dy pRymIAW duAwrw
bhuq v`fw auprwlw kIqw jw irhw hY ik pUry eySIAW ividAk Adwry kwr syvw - ApRYl 2001
AMdr mhWpurKW iv` c imSn dy
dy pR v cnW nU M bwnI mhWpurKW
clwieAw jwvy ny rqvwVw
qW jo hr ie`k swihb vwilAW
mjHb nwl sbMD ny gu r U go i bM d
r`Kx vwlw pRymI isM G ividAw
DMn DMn swihb mMdr dy nwm qy
sR I gu r U gR M Q skU l rqvwVw
swihb jI swihb iv`c KolH
Amolk isDWqW ky du i nAwvI
qoN jwxUM ho sky[ ividAw pCVy
ielwky iv` c
hr hPqy
pRdwn krn leI
SnIvwr vwly
bhu q v` f w
idn mhWpu r KW
praupkwrI
dy invws
kwrj ArMiBAw[
AsQwn 781,
A` j ienH W
3bI1 mo h wlI
i v i d A k
ivKy Swm dy
AdwirAw nUM SurU
7.00 qo N rwq ividAk Adwry kwr syvw
hoey 11 swl ho
10.00 vjy q`k
cuky hn[ gurdvwrw eISr pRkwS rqvwVw swihb ivKy
v`fy prdy qy mhWpurKW dy vIifE pRvcn idKwey jWdy
ieh do skU l
hn[
gurU goibMd isMG
iesy qrHW ividAw mM d r
nMgl ielwky dy sInI. SYk. skUl
AM d r v` f y ( A Y P I .
pR o j Y k tr rWhI sI.bI.AYs.eI
ipM f ipM f id`lI) Aqy sMq
ivcr ky Awqm virAwm isM G
mwrg dy mYNbr sInIAr SY k .
bxwau N dy hn skU l (pM j wb
nwl v`fy prdy skU l isiKAw
qy pR r o j Y k tr bo r f mo h wlI)
rwhIN mhWpurKW pUrI cVHdI klw
dy vIifE iv` c ividAw
pR v cn ivKwey pR d wn kr rhy
jWdy hn[ hn[ rqvwVw
ro p V dy swihb ivKy l`gy
ielwky AM d r ho e y hjwrW
v` f y pR o j Y k tr drKq AsQwn
ividAk Adwry kwr syvw
rwhIN mhwpurKW dy vwqw vrx nUM
dy pRvcnW dy vIifE pRvcn ivKwey jw rhy hn[ Aqy mhwn piv`qr bxwaux dy sihXogI hn[ ieQoN dy pVHy
Awqm mwrg mYgjIn dy mYNbr bxw ky gur-Sbd lMgr hoey ividAwrQI ivdySW AMdr sYtl ho rhy hn[

'Awqm mwrg' 33 ApRYl, 2012


rqvwVw swihb vwly mhWpurKW dy bcn sn ik koeI ividAk AdwirAW v`loN v`fw smwgm kIqw jWdw hY
smW Awvygw ik iehnHW skUlW iv`c dwKlw nhIN imilAw ijs iv`c ividAwrQI AwpxI purwqn Aqy ADuink
krygw[ A`j auh smW Aw cuikAw hY ik iehnW skUlW klcr nUM styjW qy pyS kr Biv`Kq dIAW lkIrw mjbUq
dI iblifMgW Br krdy hn[
cukIAW hn[ sMq p r m
virAwm isM G siqkwrXog
mY m o r IAl sInI. bIjI dy
sY k . skU l dI ASIrvwd nwl
iblifM g nvIN b`icAW nUM smyN-
bxweI jw rhI smy N pR w pq ho
hY[ mhWpurKW dI rhy hn[ sQwn
ikrpw nwl ieh dy mu`K syvwdwr
skU l AwriQk sM q bwbw
qOr qy mjbUq ho hrpwl isMG jI
cu k y hn[ ieQy ijhVy ky
pVH n vwly b` c y duinAwvI
Go V svwrI dI ividAw p` K o N
isiKAw sihj i s i v l
su B wA lY rhy ieMjnIAr hn
hn[ Ky f W iv` c Aqy ividAk
nYSnl p`Dr qy AdwirAW iv`c
Avwrf lY cu k y prm siqkwrXog bIjI ividAk AdwirAW iv`c Awpxw ASIrvwd bKiSS krdy hoey AwpxI smUlIAw
hn[ skU l dy krky iehnW nUM
piv`qr vwqwvrx AMdr b`icAW dI syvw sMBwl leI aucy lY jwx vwsqy sdw hI syvw iv`c q`qpr rihMdy
dU r dy b` i cAW hn[
vwsqy irhwieS
dw pR b M D hY [ hspqwl
'gurU goibMd isMG sy v w - 26
ividAw mM d r' jnvrI nUM prm
dI g` q kw tIm p U j X
ielwky dy ngr siqkwrXog
kIrqnW iv` c bIjI ny 'sM q
Bwg lY N dI hY [ virAwm isM G
ijnH W dy iv` c mYmorIAl
rqvwVw swihb hspqwl' dw
dy b`cy SsqrW au d Gwtn kIqw
ASqrw nwl ijs iv`c A`j
g`qkw Kyfdy hn[ dy mihM g y Xu ` g
ikR k t AkY f mI iv` c ieh PR I
dw pU r w pR b M D hspqwl tr`st
hY[ siBAwcwrk rqvwVw swihb
ivrsy iv`c Bwg prm pUjX siqkwrXog bIjI dI kwr A`gy ividAk AdwirAW dy
v` l o N sM g qW dy
lYx vwsqy skUl ividAwrQI bYNf bwjy nwl Aw rhy hn[ sihXo g nwl
dy b` c y v` f IAW clwieAw jw
styjW qy Awpxy pRogrWm pyS krdy hn[ hr swl irhw hY[ mSInw l`g cukIAW hn[ SrIr dy swry
lYbortrI tYst PRI cYk

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


34
(iPjISn Aqy jnrl mYfIsn)
3. fw. krnl AYn ky BwtIAw (SnIcrvwr) (idl Aqy
jnrl mYfIsn)
4. fw. pRo. ibmlw BwtIAw (SnIvwr)
(iPjIkl QYrypI Aqy AOrqW dI bImwrI dw ielwj)
5. fw. krnl AYs ky pwl (somvwr) (mYfIsn Aqy
b`icAW dw ielwj)

fw. hrbMs isMG jI (h`fIAW dy spYSilSt) rqvwVw


swihb hspqwl ivKy syvw inBwauNdy hoey[

kIqy jWdy hn[ AwrmI dy eyAr kmWfr irtwierf


fwktr hr hPqy iv`c v`K-v`K ieQy phuMc ky mrIzW

fw. qyijMdrpwl isMG eyAr kmWfr rqvwVw swihb


hspqwl iv`c syvw inBwauNdy hoey[
6. fw. krnl jy lUQrw (bu`Dvwr)
(A`KW dw ielwj)
7. fw. hrbMs isMG (mMglvwr) (h`fIAW dw ielwj)
8. fw. jy AYs gujrwl (vIrvwr)
(mYfIsn Aqy b`icAW dw ielwj)
hspqwl idRS[ 9. fw. sMqoS Anyjw (vIrvwr)

dI syvw iv`c srgrm rih rhy hn[ l`KW rupey dI


dvweI trst v`loN hspqwl clwaux leI hr mhIny
PRI idqI jw rhI hY[ dySW ivdySW AMdr bYTIAW sMgqW
hspqwl vwsqy AwpxI syvw Byj rhIAW hn[ rqvwVw
swihb hspqwl iv`c syvw inBwaux vwly fwktrW dI
su`cI hyt ilKy Anuswr hY[
smW -: hr roj svyry 9.00 qoN 3.00 q`k
v`K-v`K rogW dy mwhr fwktr hyT ilKy Anuswr
mrIjW dI cYkAp krngy :-
1. fw. virMdr isMG eyAr kmWfr (Suk
` rvwr)
(jnrl mYfIsn Aqy AYro spys mYfIsn)
fw. Aimq hWfw (fYNtitst) rqvwVw swihb syvw inBWauNdy hoey[
2. fw. qyijMdrpwl isMG eyAr kmWfr (mMglvwr)
'Awqm mwrg' 35 ApRYl, 2012
(jnrl mYfIsn) vjy qoN lY ky rwq dy 1.00 vjy q`k rqvwVw swihb ivKy
10. fw. brgyfIAr AYm. AYl ktwrIAw (b`uDvwr) kIrqn huMdy hn[ ijs iv`c hr mhIny sMgqw dUroN-dUroN phuMc
ky rqvwVw swihb nqmsqk ho rhIAW hn[ A`j dy ies
(mYfIsn, srjrI, A`KW dw ielwj ryfIAOlOjI) qyj rPqwr dy Xu`g AMdr SWqI nwm dI cIj sMswr AMdr
11. fwktr syTI (vIrvwr) (pwQolojI Aqy kOsilMg) BwlxI bhuq muSikl hY[ hr pRwxI nUM koeI nw koeI icMqw
Kw rhI hY[ ij kwrx swfy AMdr tYnSn, hweI bl`f pRYSr,
hyT ilKy PrI lYbOrtrI tYst mOjUd hn - Sugr, hwrt AtYk, eyfs vrgy hor AnykW iBAwnk rog
1. Sugr tYst, 2. lIvr PMkSn tYst, 3. ikfnI, smwj AMdr Awpxw Gr bxw cu`ky hn[ ies jldy bldy
4. ilipf pro PweIl, 5. AYc bI, 6. tI AYl sI, fI AYl sMswr AMdr ieko iek Awsrw siqsMg dw hY ijs iv`c
sI, eI AYs Awr, 7. gTIAw drd dy tYst, 8. bl`f audm krky phuMcxw pYNdw hY[ rqvwVw swihb dyiKAw igAw
ienPYkSn dy tYst, 9. ipSwb tYst Awid, 10. bl`f gru`p, hY hr pUrnmwSI nUM AnykW iBAwnk rog iSkwr sMgqW
11. AYks-ry, 12. eI sI jI, 13. dMdw dw cYk Ap, 14. phuMcdIAW hn[ AsQwn qy nwm bwxI dIAW qrMgW bhuq

rqvwVw swihb pUrnmwSI dI rwq nUM sMq bwbw hrpwl isMG jI sMgqW nUM mMqr cikqsw duAwrw
AiBAws krvwauNdy hoey[

A`KW dw cYk Ap, kIqy jw rhy hn[ mzbUq hn[ s`cKMfvwsI rqvwVw swihb vwly mhWpurKW ny
ies DrqI qy siqsMg rUpI mhwn q`p swiDAw hox krky
PRI AXurvYidk dvweIAW dw ivqrx :-
ieQy Awaux vwly pRymI nUM SWqI mihsUs huMdI hY[ hr cVHdI
jnvrI 2008 qoN prm pUjX siqkwrXog bIjI dy pUrnmwsI dI rwq nUM sMgqW ies mhwn piv`qr vwqwvrx dy
ASIrvwd nwl hr swl cVHdI pUrnmwSI nUM Swm dy 6.00 AMdr nwm-bwxI nwl juVdIAW hn[ AKrI iv`c sMq bwbw

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


36
hrpwl isMG jI sMgqW nUM mhWpurKW duAwrw drsweI jugq hn ijs iv`c bYT ky mhWpurKW ny vwihgurU jI nwl iekimk
duAwrw vwihgurU mMqr dI DuMn nwl joVdy hn[ Ardws rihMdy[ hux aus Borw swihb nUM sMgmr-mr dw p`Qr lgw
hukmnwmw smwpqI auprMq AwXurvYidk AdBuq drgwhI KIr ky p`kw kr id`qw igAw hY[ pihlw k`cw hI huMdw sI ijs
dw pR S wd sM g qW nU M mU l mM q r dy jwp krwau x au p rM q iv`c mhWpurKW ny q`pisAw kIqI[ Awpxy smyN iv`c mhWpurKW
vrqwieAw jWdw hY[ Anykw kYNsr dy mrIj ies nUM Sk ky ny ieh KUh putvwieAw ijs iv`c 68 qIrQW dw jl pwieAw
rwjI ho cuky hn phuMcIAW sMgqw nUM AwXUrvYidk PRI dvweIAW A`j aus sQwn qy hr SuB mnokwmnw pUrI huMdI hY[ du`D pu`q
idqIAW jWdIAW hn[ hr pUrnmwSI nUM AMimRqsMcwr SWm 8.00 dIAW dwqW pRwpq huMdIAW hn[ hr pUrnmwSI nUM Swm 7.00
vjy huMdy hn[ vjy qoN lY ky rwq 11.00 vjy q`k kIrqn s`jdy hn ijs
iv`c ielwky dIAW sMgqW phuMc ky Awpxy smyN Aqy svwsW nUM
inrml fyrw ihrdwpur KyVI :-
sPly bxwauNdIAW hn[ rqvwVw swihb dy j`Qy sMgqW nUM inhwl

rqvwVw swihb cVHdI pUrnmwSI vwlI rwq nUM AXUrvYidk KIr Skx smyN sMgqW dw ie`k idRS[

rqvwVw swihb qoN 25 ik. mI. dUrI qy siQq iSvwilk krdy hn[ gurU ky lMgr Aqu`t vrqdy hn, irhwieS dw
dIAW phwVIAW dy AMdr mhwn inrml fyrw ihrdwpur KyVI pUrw pRbMD hY[
siQq hY[ ies AsQwn qy SRI mwn sMq bwbw Kud-Kudw isMG
ny swrI ijMdgI idgMbr (inrvsqr) rih ky mhwn q`p
ibrD AwSrm :-
qiqkSw Gwlxw kIqI[ 1993-94 iv`c ies AsQwn dI syvw 'sMq virAwm isMG Akwl ibrD AwSrm iv`c AnykW
ielwky dIAW pMcwieqW v`loN sMq mhwrwj rqvwVw swihb bjurg AwpxI ijMdgI dw AwKrI smW bqIq kr rhy hn[
vwilAW nUM sONpI geI[ A`j ies sQwn qy mhWpurKW v`loN ijnHW dI syvw sMBwl trst rqvwVw swihb kr irhw hY[
ies dI pivqrqw nUM kwiem r`Kx vwsqy AnykW auprwly bjurgW dI dyKBwl vwsqy nrsW r`KIAW hoeIAW hn[ auhnW
kIqy jw rhy hn[ smyN-smyN sMq bwbw hrpwl isMG jI dI nUM KulHw tihlx vwsqy pwrk bxwey gey hn[ KulHy hvwdwr
AgvwhI hyT Pldwr bUty lgwey gey[ idvwn hwl bxwieAw kmry hn Aqy AtYc bwQrUm Aqy sPweI dw pUrw pRbMD
igAw hY[ ipMf ibMdrK qoN lY ky AsQwn q`k p`kI sVHk dw r`iKAw igAw hY[ 24 GMty ibjlI dw pUrw pRbMD hY[ nwl
pRbMD kIqw igAw hY[ qW jo ies AsQwn dI pivqrqw AYNbUlYNs dw pRbMD kIqw igAw hY[ prm pUjX siqkwrXog
kwiem rhy[ mhwn SkqI vwlw sQwn, ijs iv`c sMq bwbw bIjI smyN-smyN phuMc ky Awpxw ASIrvwd bKiSS krdy hn[
Kudw isMG dIAW inSwnIAW kwiem hn[ Borw swihb sQwipq

'Awqm mwrg' 37 ApRYl, 2012


(pMnw 28 dw bwkI)
AMimRq nwm nwl Br igAw - mYN jdoN iehny Awp nUM igixAw, pRwikRqI dy nwl joq dw
Ajpw jwpu n vIsrY Awid jugwid smwie ] sMprk hoieAw aus vyly iehdy AMdr jwgRq AweI, jwgRq
AMg - 1291 AwauNdy swr iehdy duAwly mwieAw dw Gyr pY igAw[ ijvyN
ij`QoN AsIN Awey sI, ijhdy nwloN ivCVy sI auhdy glob dy auqy kwgz cwVH dyeIey[ lweIt jldI hY qy
'c smwA jwvWgy qy ijhVy iehdy iv`c - aupr glob dy aupr gwVHy rMg dy kwgz cwVH dyeIey AYs
siB sKIAw pMcy imly gurmuiK inj Gir vwsu ] qrHW mwieAw dw glob swfy auqy Aw igAw[ do iksm
AMg - 1291 dI mwieAw Aw geI, ie`k qW mwieAw Aw geI Su`D[
inj Gr ijhVw swfw hY, ij`Qy jw ky AsIN AslI ijhVI sqo gux dy iv`coN pYdw hoeI sI, dUsrI mwieAw
rihxw hY, Gr nUM Bu`ly hoey kroVW-ArbW-KrbW swlW dy Aw geI, qmo gux qy sqo gux dy imlwp dy nwl, auhnUM
Btkdy iPrdy hW auhdy iv`c swfw vwsw ho jWdw hY[ AividAw kihMdy ny, Bu`l, AigAwn kihMdy ny[ ieh do
mhwrwj kihMdy - srkl ie`k dm cVH gey[ joq dy auqy hnHyrw Cw igAw
sbdu Koij iehu Gru lhY nwnku qw kw dwsu ] qy A`f ho geI auh[ A`f hox dy nwl Awpxw Awp auhnUM
AMg - 1291 mihsUs hoieAw, aus qoN bwAd AMdr SkqI igAwn dI
lyikn Sbd dI Koj krnI pYNdI hY[ Sbd dI Aw geI, AwpxI hoNd dw pqw l`g igAw ik mYN hW[
Koj krky Pyr iehdy iv`c ieh pRwpqI hud M I hY[ mhwrwj auh mYN AwieAw qy iehdy auqy ivigAwn dw pVdw pY
kihMdy mYN auhdw dws hW ijhVw Sbd dI Koj kr ley[ igAw[ pihlW AnMd dw ipAw, dUjw ivigAwn dw pY
so mhwrwj kihMdy ieh g`l nUM pCwxo qusIN, ikhiVAW igAw[ ieh ivigAwn dw, bu`DI dw pVdw pYx dy nwl
c`krW 'c pY gey[ qIrQW 'qy nwhuMx 'c, su`c, s`c; qusIN Pyr iehdy AMdr hrkq hoeI mn dI ik mYN kuC krW,
pqw nhIN ikMnw ku cMmyV ilAw Awpxy Awp nUM[ smW AOh krW, Awh krW[ auh mn dw pVdw pY igAw, srIr
sI pRmySr dy nwl jpx dw[ gurU qoN igAwn hwsl bdl igAw, pihlw srIr kwrn sI, jdoN ieh pVdw
krn dw, gurU dy bcn nUM kmwaux dw, ieh bjr kpwt SurU hoieAw aus vyly sUKSm srIr ho igAw[ aus qoN
nhIN ipAwirE Ku`lHxy jdoN q`k cwbI nhIN imldI - bwAd SkqI AweI, ih`lx-ju`lx dI SkqI AweI qy
Dwrnw - nhIEN KulHxy jMgwly hoey ijMdry, auhdy nwl pRwxW dw pVdw pY igAw, Vital forces dw[
kuMjI h`Q siqgur dy[ ieh sUKSm srIr bx igAw ienHW dy nwl[ iqMn pVdy
ibnu sbdY AMqir Awnyrw ] n vsqu lhY n cUkY Pyrw ] sUKSm srIr 'c ie`k kwrn srIr 'c[ Pyr Awh ijhVI
AMg - 124 dyh hY pMjW q`qW dI, ieh iml geI swnUM ieh AYs
jdoN q`k Awqm vsqU dI pRwpqI nhIN hoieAw qrHW smJ lE ik AMnH dw pVdw pY igAw[ hux pMj
krdI, jMmx mrnw nhIN Kqm hoieAw krdw[ hux kuMjI pVdy pY gey[ aunHW dy nwauN isAwxy bMidAW ny AMnmX
hYgI pUry siqgurU kol[ jdoN q`k pUry siqgurU dw imlwp koS, pRwxmX koS, ivigAwnmX qy AnMdmX koS; pMj
nhIN huMdw, cwbI nhIN imldI[ cwbI nhIN imldI qW koS kihMdy ny F`kx dy id`qy gey[ AKIr dy auqy Aw ky
qwlw nhIN KulHdw qy hnHyry iv`c hI ieh jMmdw hY qy qW AYs qrHW smJ lE ik lohy dw kVwhw mUDw mwr
hnHyry iv`c hI mr jWdw hY, KrbW-KrbW swl ho gey[ id`qw[ hux joq nzr nhIN AwauNdI, pr hYgI iv`c[ hnHr y w
mhwrwj kihMdy, r`b nUM tolHdw iPrdw hY - Cw igAw joq Kqm hox nwl[ so kihMdy ieh Sbd ijMnW
kwhy ry bn Kojn jweI ] icr Sbd nhIN huMdw, jdoN q`k Sbd q`k nhIN AsIN
srb invwsI sdw Alypw qohI sMig smweI ] rhwau ] phucM dy hnHr
y w rihMdw hY[ swnUM Awqm vsqU dI soJI nhIN
puhp miD ijau bwsu bsqu hY mukr mwih jYsy CweI ] AwauNdI[ mhwrwj kihMdy qyry AMdr vs irhw hY vwihgur,U
AMg - 684 qYnUM nhIN ivSvwS hY ik myry AMdr vsdw hY[ jy AMdr
ijvyN Pu`l 'c vwSnw hY, AYs qrHW qyry AMdr vsdy dw ivSvwS hovy qW Gbrwht ikhVI g`l dI[ jdoN
vwihgurU hY - swirAW nwloN v`fw SkqISwl swfy AMdr vsdw hY, Pyr
qYsy hI hir bsy inrMqir Gt hI Kojhu BweI kIhdy auqy gus ` w, kIhdy au~qy kRD
o , kIhdy nwl vYr, kIhdy
AMg - 684 nwl dujwiegI[ Pyr qW auh swirAW dy AMdr idsdw hY
Koj kro, is`Ko ik ikvyN Koj krIdI hY[ pMj v`fy- -
v`fy smJ lE ik hnHyry dy mMfl ny ijnHW ny Awqm bwhir BIqir eyko jwnhu iehu gur igAwnu bqweI ]
joq nUM AMdr FikAw ipAw hY[ pihlW qW iehdy AMdr AMg - 684

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


38
gurU ny ds id`qw ik AMdr vI bwhr vI, ie`ko Syr nhIN jWdw, mwrn v`l nUM jWdw hY[ ku`qw ijhVw hY
hI hY joq[ iehnUM ie`t mwro ieh n`T ky jw ky ie`t nUM peygw[ fMfw
jn nwnk ibnu Awpw cInY imtY n BRm kI kweI ] sut
` idE, jw ky fMfy nUM jw ky c`k mwrygw[ ijhVw sMswr
AMg - 684 idsdw hY ieh idsdy dy auqy idRStI ilAwauxI ieh
pr Awpw cInxw pYNdw hY, cwbI lYxI pYNdI hY gurU ku`qw idRStI hoieAw krdI hY[ iehdy ip`Cy ijhVw
qoN, Awpw cInx dI qW jw ky imldw hY[ so ies qrHW vwihgurU jI hY swry kMm krdw hY pVdy dy Ehly,
mhwrwj kihx l`gy ik qusIN jdoN q`k gurU nhIN mMndy iqRguxI mwieAw dw Ehlw pw ky, ip`Cy prm joq jg
iksy nUM EnW icr roSnI nhIN AwieAw krdI[ rhI hY -
swrw ijMnW mylw sI Pin drop silence hoeI hoeI ijmI jmwn ky ibKY sm`siq eyk joq hY]
hY[ koeI bMdw swh vI nhIN lYNdw ik ikqy bcn nw gurU nw Gwt hY n bwF hY nw Gwit bwiF hoq hY]
nwnk dw lMG jwey[ nwhuMxw bMd ho igAw, pOx suMny pey Akwl ausqiq
ny, gurU nwnk swihb dy duAwly hzwrW bMidAW dI BIV kihMdy ijhVw auhdy auqy iDAwn r`K ky vwihgurU
l`gI hoeI hY[ bcn sux rhy ny pUry iDAwn dy nwl[ kihMdw hY auh is`Dw hI gulzrI 'c mwrdw hY golI[
aus vyly au~T ky bMdy KVHy ho gey kihx l`gy, pwqSwh! kwrobwr kro, kMm nhIN C`fxy, b`icAW nUM sMBwlo, ipAwr
swnUM AwpxI is`KI 'c lY lY[ AsIN is`KI Dwrn krnI kro, ienHW nUM mwieAw nhIN kihxw, imiQAw nhIN kihxw[
hY, ikRpw kr, swfy auqy rihm kr[ AsIN qW AMnHy hoey ieh vwihgurU ny quhwnUM id`qy ny AwpxIAW izMmyvwrIAW
jWdy sI, BrmW 'c pey hoey[ bVy swfy iv`c jwqW-pwqW pUrIAW kro[ ienHW nUM sohxy SihrI bxwE[ sùK dyx vwly
dy Brm, qIrQW dy Brm su`c-jUT dy Brm, AsIN qW bxwE, igAwnvwn bxwE, smwj dIAW izMmyvwrIAW
BrmW ny hI Gyr ley sI[ mhwrwj kihMdy, Brm qW pMj pUrIAW kro[ KyqI krn vwlw pUrI qrHW KyqI kry, vpwr
pey hoey ny bMdy nUM[ bwkI BrmW nUM qW C`fo, ijhVy krn vwlw suc ` w vpwr kry, nOkrI krn vwlw s`c u w vpwr
soJIvwn ny aunHW nUM pMj Brm ijhVy ny auh du`K dy rhy kry[ nOkrI krn vwlw pUrI qrHW dy nwl ifaUtI dyvy
ny[ Byd Brm hY, sMg Brm hY krq`qÍ Brm, ivkwr Brm qy jWc is`Ko ik Bjn ikvyN hMudw hY[ pihlW ifaUtI
hY, vwihgurU hor qy sMswr hor ieh Brm ipAw hoieAw kro, Awpxw krm kro[ krm krdy hoey, ingHw pRmySr
hY zbrdsq[ ieh jdoN Brm nhIN dUr huMdy - 'qy r`Ko qy rsnw dy nwl kihMdy kho vwihgurU-vwihgurU-
jn nwnk ibnu Awpw cInY imtY n BRm kI kweI ] vwihgurU-vwihgurU -
AMg - 684 bwrMbwr bwr pRBu jpIAY ]
ijMnW icr Brm dw hnHyrw dUr nhIN huMdw, vwihgurU pI AMimRqu iehu mnu qnu DRpIAY ] AMg - 286
nhIN idsdw, AMdr rihMdw hY, kol rihMdw hY - rsnw Q`k geI, svws nwl jpo, mn dy nwl jpo,
duKu drvwjw rohu rKvwlw Awsw AMdysw duie pt jVy ] AwigAw c`kr 'c jpo, iqRkutI 'c jpo, is`K lE jugq
AMg - 877 ik ikvyN jpIdw hY svws dy nwl[ ingHw r`Ko aus 'qy,
Awsw qy AMdysw dy drvwzy l`gy hoey ny - qy kMm kro swry[ kMm qoN ip`T nhIN moVnI, ies qrHW
mwieAw jlu KweI pwxI Gru bwiDAw pVH lE -
sq kY Awsix purKu rhY ] AMg - 877 Dwrnw - ic`q hrI dy nwl nwl lweIey,
iehdy iv`c purK vsdw hY, bwhr vI vwihgurU h`QIN pYrIN kMm krIey[
vsdw hY[ so aus vyly gurU nwnk ny ikRpw kIqI[ swirAW nwmw khY iqlocnw muK qy rwmu sMm@wil ]
nUM nwm DrIk is`KI dw dwn id`qw qy nwl d`isAw ik hwQ pwau kir kwmu sBu cIqu inrMjnu nwil ]
dyKo ipAwirE! kho swry vwihgurU[ swirAW qoN vwihgurU AMg - 1376
khwieAw[ kihMdy ieh vwihgurU hY, ivSvwS 'c AwE ik dunIAW C`f ky nhIN n`T jwxw, dunIAW dy iv`c
quhwfy AMdr bwhr ie`ko hI joq hY[ vwihgurU jdoN kihxw rihxw hY, dunIAW dy iv`c rih ky mwx Apmwn dIAW
hY auhdy auqy iDAwn r`Kxw hY, Syr vwlI idRStI r`KxI lihrW nUM sih ky ijvyN pihlvwn Blvwn qkVw huMdw
` w idRStI 0bject nUM dyKdI
hY, kùqy vwlI nhIN r`KxI[ kuq hY[ kdy Fih jWdw hY, kdy Fih jWdw hY, AYs qrHW
hY, Syr idRStI AKIr nUM dyKdI hY[ golI cldI hY dunIAW dy AMdr ienHW lihrW nU,M duK ` nU,M suK
` nU,M imlwp
drKq qoN Syr auQy dyKdw hY, hyTW nhIN dyKdw[ koeI nUM, ivCoVy nUM, mwx nUM, Apmwn nUM, Awdr nUM, inrwdr
qIr mwrdw hY, brCw mwrdw hY vgwh ky, brCy vl nUM nUM, sB nUM ie`k krky vYrI im`qr nUM ie`k joq smJ ky

'Awqm mwrg' 39 ApRYl, 2012


kihMdy jdoN qusIN ies sMswr dy AMdr Gol kroNgy, qW gMgw jmunw godwvrI srsuqI
Pyr pRmySr dy nwl ibrqI l`gygI[ so nwm ies qrHW qy krih audmu DUir swDU kI qweI ]
qusIN jpxw hY[ iklivK mYlu Bry pry hmrY ivic
so mhwrwj jI ny aupdyS id`qw[ DMn-DMn ho geI[ hmrI mYlu swDU kI DUir gvweI ] AMg - 1263
swry myly dy AMdr[ bwr-bwr Aw rhy ny gurU dy drSn pwqSwh! Awp inrMkwr, swKSwq -
krn[ v`fy-v`fy ivdvwn, sMinAwsI, jogI byAMq ByKW dy Awip nrwiexu klw Dwir jg mih prvirXau ]
sMq Aw rhy ny qy gurU nwnk qoN lwB lY-lY qury jWdy AMg - 1395
ny[ Swm ho geI, aus vyly hrI dw js mrdwny ny qusIN Awp sMswr dy AMdr kljug nUM qwrn vwsqy
kirAw, swry ibrwj gey, AMimRq vylw hoieAw - mnu`K dy jwmy 'c pRvyS kIqw hY[ siqgurU gurU pRmySr
cauQY phir sbwh kY suriqAw aupjY cwau ] ho ky Awp sMswr dw auDwr krn vwsqy Awey EN qy Awp
AMg - 146 ikRpw kro myrI Bytw AMgIkwr kro qy myry 'qy ikRpw kro[
aus vyly cwau jwgdw hY, ijnHW dIAW surqW pRmSy r ijs vkq crn sprS kry, kI kOqk vriqAw ik jo
dy nwl juVdIAW ny - kwlw rMg hoieAw-hoieAw sI isAwh, ie`k dm pRkwS
iBMnI rYnVIAY cwmkin qwry ] vwlw rMg ho igAw[ kihx l`gI, mhwrwj! mYN Bgq
jwgih sMq jnw myry rwm ipAwry ] AMg - 459 rvIdws jI nUM qW ie`k kMgx ByijAw sI, pr A`j
aus vyly sMq ipAwirAW dy mn dy AMdr auqSwh quhwfI crn Srn 'c swKSwq rUp Dwr ky quhwfy dr
auTdw hY ik pRmySr dy nwl juVIey[ jwgdy ny[ 'qy hwzr hoeI hW[ Awid SkqI ijnHW nUM dyvIAW kihMdy
gurU nwnk pwqSwh au~Ty ieSnwn kirAw qy Awsx ny auh quhwfy dr 'qy JwVU brdwr ny[ myry DMn Bwg
'qy Aw ky ibrwjmwn ho rhy ny[ AYny nUM kI dyKdy ny qusIN Aw ky drSn id`qy[ hux ikRpw kro[
ik gMgw dirAw dy AMdr ie`k pRkwS hoieAw qy dyKdy- ikauNik gurU qy goibMd iv`c koeI Byd nhIN hoieAw
dyKdy jl dy AMdroN ie`k mUrqI bwhr AweI, bhuq krdw -
suMdr qy h`Q dy auqy sony dw Qwl r`iKAw hoieAw hY smuMdu ivroil srIru hm dyiKAw
kihMdy hIry jvwhrwq iJliml-iJliml krdy ny, rwq iek vsqu AnUp idKweI ]
dy hnHyry 'c vI roSnI dy rhy ny[ sony dw Qwl h`Q 'qy gur goivMdu guoivMdu gurU hY nwnk Bydu n BweI ]
DirAw hoieAw hY, Aw ky gurU mhwrwj dy crnW 'c Bytw AMg - 442
r`K id`qI Qwl dI qy dovyN h`Q joV ky bMdnw krky AYsy mhWvwkW dy huiM dAW koeI ikMqU nhIN ho sikAw
bynqI kIqI mhwrwj ny pu`iCAw, Awpxw prIcw? krdw, Axjwxpuxw huMdw hY[ aus vyly mhwrwj kihx
mhwrwj! qusIN qW Gt-Gt dy AMqrjwmI EN, sB l`gy, dyKo mwieAw qW swfy iksy kMm nhIN qy nw swnUM
kuC jwxdy EN, pr Pyr vI mYN bynqI krdI hW ik mYN cwhIdI hY[ ie`k kMm ieh kro ik eys mwieAw dy nwl
ies dirAw dw, eys qIrQ dw AiBmwnI dyvI mYN gMgw k`lH nUM v`fw lMgr clwE, swrw mylw ie`Qy pRSwd Cky[
hW qy A`j myry Bwg jwg pey ik kljug dy AMdr Awp hukm dI qwmIl ho geI[ dUsry idn swry myly 'c
inrMkwr mnu`K dw jwmw Dwr ky myry kMFy 'qy Aw ky ho igAw ik BMfwrw hoeygw, iksy ny Awpxy lMgrW 'coN
ibrwjmwn hoey ny qy l`KW Bu`lVW nUM is`Dy rwh pw ky, pRSwd nhIN Ckxw[ aus vyly BMfwrw hoxw SurU ho igAw[
pRmySr dy nwm dI dwq id`qI hY qy hux myrI kilAwx v`fy dyvqy jo bYkuMTvwsI ivSnUM jI, bRhmw jI, iSvjI
kro ikauNik myry iv`c AYny pwp Br gey ny ik mYN hux mhwrwj swry svrgW dy v`fy dyvqy ieMdr smyq vrux,
sih nhIN skdI[ myrI qwkq qoN bwhr ho gey ny pwp kubyr ijMny vI dyvqy sI auh swry dy swry gurU mhwrwj
qy myry qoN J`ly nhIN jWdy qy Awp ikRpw kro[ koeI jugq dy crnW 'c hwzr ho ky bynqI krn l`g gey ik
d`so, kljug dy AMdr pwpI bMdy v`D gey ny[ ienHW mhwrwj! Awp syvw dI vMf kro[ aus vyly grIbinvwj
pwpIAW ny ByK Dwr ky, rsm krky myry iv`c ieSnwn ny swnUM syvw dw mhwqm d`sx vwsqy ie`k AYsw kOqk
krnw hY qy AYnI mYl ienHW dI kOx sWBygw[ iks qrHW vrqwieAw ik kihx l`gy ik qusIN Awh syvw krnI hY,
nwl eys qIrQ dw pRqwp kwiem rhygw[ Awp ikRpw kro qusI AOh krnI hY, swry dyviqAW nUM syvw lw id`qI qy
qy Awp dy mYN dr AweI[ aus vyly mhwrwj smyN dy gurU nwnk pwqSwh ny kwhdI syvw leI, gurU nwnk
Anuswr ies qrHW Purmwn krdy ny - kihx l`gy dyKo ijMny Aiq`QI Awauxgy, swDU mhwqmw
Dwrnw - qIrQ vI locdy, sMqW dI DUVI qWeI[ Awauxgy, AsIN aunWH dy crn DovWgy qy nwly AsIN ijMnIAW

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


40
jUTIAW p`qlW hoxgIAW, AsIN Awpxy h`Q nwl cukWgy[ qW gurU gRQ
M swihb dI bwxI dI smJ pY jwieAw krdI
ikauNik vwihgurU nUM Awpxy ipAwry ijhVy ny auh h`d hY[ iksy-iksy nUM, swirAW nUM nhIN pYNdI auh ies qrHW
qoN izAwdw ipAwry hoieAw krdy ny[ Bgq ipAwry nhIN pYNdI ikauNik swfy AMdr do level ny ie`k bu`DI
hoieAw krdy ny ijvyN mW nUM pu`qr ipAwrw huMdw hY so mMfl dI level hY ie`k Awqm mMfl dI[ bu`DI mMfl
aus vyly gurU nwnk dw js gw rhy ny AYaUN pVH lE- dy iv`c jwxI hoeI g`l koeI Pwiedw nhIN idMdI[ jy bùDI
Dwrnw - qyrw AMq nw iksy ny pwieAw, mMfl ny jwx ilAw ik DrqI iv`c pwxI hY qy ipAwsy
js gwauNdy swry dyvqy[ mr rhy hW qW auh pwxI swfy iksy mqlb dw nhIN
nwQ jqI isD pIr iknY AMqu n pwieAw ] hY[ jy KUh dy ivcoN k`F ilAw qW Xqn krnw pYNdw hY[
AMg - 1282 jy cSmw hovy qW Awpy hI Pu`t-Pu`t inkldw hY[
gux gwvih pwXwil Bgq nwgwid BuXMgm ] bRhmigAwnIAW dy ihrdy 'c pRmySr cSmy vWgUM huMdw hY
AMg - 1390 qy ijhVy imhnqW krdy ny, krmkWfI ny aunHW dy kol
sySnwg vI js gw irhw hY, pwqwl dy pwsy vI pRmySr KUh vWgUM pwxI k`Fxw pYNdw hY[ fol hovy, sB
js gw rhy ny - kuC hovy qW KUh 'coN mwVw motw k`F ilAw qW k`F ilAw,
gux rvY sdw jogI jiq jMgm ] AMg - 1390 ipAws buJw lYNdw hY QoVHI dyr vwsqy[ sdw vwsqy nhIN
jogI jqI jMgm, mhWdyv, iSvjI swry gurU nwnk auhdI pwxI nwl pRwpqI huMdI[ ie`k mnmuK huMdy ny aunHW
dw js gw rhy ny[
nUM pqw huMdw hY ik pwxI qW DrqI 'c hYgw ieh bu`DI
gux gwvY muin b´wsu ijin byd b´wkrx bIcwirA ]
mMfl dw igAwn hoieAw krdw hY so gurU nwnk pwqSwh
bRhmw gux aucrY ijin hukim sB isRsit svwrIA ]
ij`Qy swnUM iljwxw cwhuMdy ny, phuMcx dw Xqn kro
AMg - 1390
ivAws irSI vI, bRhmw vI gux gwauNdw hY ijhny swDsMgq jI! koeI pqw nhIN ikhVy vyly kwl dw gull y w
vwihgurU dy hukm dy ivcIN ho ky isRStI nUM sMvwirAw iks 'qy v`j jwvy, smW bVw mwVw c`l irhw hY[ so ies
hY - krky CyqI qoN CyqI Awpxy ijs Awqm pdwrQ nUM lYx
bRhmMf KMf pUrn bRhmu gux inrgux sm jwixE ] vwsqy AsIN sMswr 'qy Awey hW auhdy vl swnUM qr`kI
jpu kl sujsu nwnk guru shju jogu ijin mwixE ] krnI cwhIdI hY[ g`l smJo, smJ ky kmwE im`tI nwl
AMg - 1390 ipAwr nw kro, im`tI 'c vso nw, im`tI nUM kmwE nw,
kihMdy swry dyvqy gurU nwnk dw js gw rhy[ pUry im`tI nwl nw Kyfo[ iehdy AMdr ijhVI joq hY -
dw pUrw ijMnw kuMB dw mylw sI, aus BMfwry dy iv`c ijs ey srIrw myirAw hir qum mih joiq rKI
iv`c Axigxq iksm dy, 36 pRkwr dy Bojn KulHy vrq
qw qU jg mih AwieAw ]
rhy sI[ d`Cxw vwilAW nUM d`Cxw iml rhIAW sI,
vsqr vwilAW nUM vsqr iml rhy sI, loVvMdW dI loV hir joiq rKI quDu ivic qw qU jg mih AwieAw ]
pUrI ho rhI sI[ bVw Bwrw X`g hox qoN bwAd jdoN AMg - 921
smwpqI hoeI[ swry hYrwn ho gey ik Awh ijhVw QoVHI
Awpxy Awp nUM joq smJo, joq dw vwsw joq 'c
dyr pihlW X`g ho irhw sI, byAMq pswrw sI qMbU l`gy
hoieAw krdw hY, im`tI 'c nhIN hoieAw krdw[ so prm
hoey sI, brqn Awey hoey sI, auh cly ik`Qy gey, A`K
dy Pory 'c swry Alop ho gey[ iksy nUM soJI nhIN peI[ joqI jo Gt-Gt 'c ivAwpk hY, auhdy iv`c AsIN jdoN
q`k AByd nhIN huMdy, swfw Awauxw jwxw nhIN imtdw
so ieh gurU nwnk dw pRqwp ikvyN BrmW 'c peI
qy swnUM mukqI pRwpq nhIN hud
M I[ vwihgurU nwl swfw myl
hoeI dunIAW, ikvyN glq DwrnwvW mnW iv`c DwrIAW
hoeIAW, hnHyry dy iv`c sMswr t`krW mwrdy nUM roSnI gurU nhIN hudM w[ ieh g`lW bhuq gihrIAW ny qy bhuq ivcwr
nwnk pwqSwh ny id`qI[ vwlIAW ny, hux ikauNik smW iejwzq nhIN idMdw, mYN
swfy kol AYfw v`fw Kzwnw hY swDsMgq jI bwxI ie`Qy hI smwpq krdw hW[
nUM ivcwro[ bwxI dy ivcoN sB kuC inklxw hY[ ijhVy
qW subu`DI huMdy ny bhuq au~cI bu`DI vwly huMdy ny aunHW nUM AnMd swihb, gur sqoqr, Ardws, hukmnwmw[ 275
(---------)

'Awqm mwrg' 41 ApRYl, 2012


gur kI bwxI ijsu min vsY ] dUKu drdu sBu qw kw nsY ]
sMq virAwm isMG jI,
bwnI iv. gu. rU. imSn[
Swn..............................................................[
siqnwmu sRI vwihgurU, AMdroN SWqI nw kdy vI AweygI ikauNik gurU mhwrwj dw
DMn sRI gurU nwnk dyv jIE mhwrwj! ieh PYslw hY -
fMfauiq bMdn Aink bwr srb klw smrQ] ibnu hir nwm n sWiq hoie ikqu ibiD mnu DIry ]
AMg - 256 AMg - 707
iPrq iPrq pRB AwieAw pirAw qau srnwie] v`fIAW-v`fIAW pRwpqIAW dw Awp izkr krdy ny
nwnk kI pRB bynqI ApnI BgqI lwie] AMg - 289 ie`Qy -
Dwrnw - gwvhu gurW dI bwxI suMdr syj Anyk suK rs Bogx pUry ] AMg - 707
Awvhu is`K siqgur ky ipAwirE[
bVI srl bwxI hY, sB dy smJ 'c Awaux vwlI
Awvhu isK siqgurU ky ipAwirho gwvhu scI bwxI ] hY -
bwxI q gwvhu gurU kyrI bwxIAw isir bwxI ]
suMdr syj Anyk suK rs Bogx pUry ]
ijn kau ndir krmu hovY ihrdY iqnw smwxI ]
igRh soien cMdn sugMD lwie moqI hIry ]
pIvhu AMimRqu sdw rhhu hir rMig jiphu swirgpwxI
mn ieCy suK mwxdw ikCu nwih ivsUry ] AMg - 707
] khY nwnku sdw gwvhu eyh scI bwxI ] AMg - 920
Dwrnw - ijhnUM ivsry gurW dI bwxI,
Pyr jy juiVAw nhIN hoieAw prmySr dy nwl -
p`ky rogI vWg ivlky - 2, 2. so pRBu iciq n AwveI ivstw ky kIry ] AMg - 707
jIau qpqu hY bwro bwr ] jo hwl ivStw dy kIVy dw huMdw hY, auh ausdI
qip qip KpY bhuqu bykwr ] mwnisk qulnw mhwrwj ny id`qI hY -
jY qin bwxI ivsir jwie ] ibnu hir nwm n sWiq hoie ikqu ibiD mnu DIry ]
ijau pkw rogI ivllwie ] AMg - 661 AMg - 707
p`kw rogI kohVI nUM AwiKAw jWdw hY[ ijsdy AMdr nwm qoN bgYr SWqI nhIN hoieAw krdI -
bwxI nhIN cldI, jo b wxI nwloN tu`itAw hoieAw hY, AYsw jgu dyiKAw jUAwrI ]
auhdw mn kdy vI SWq nhIN ho skdw[ cwr pRkwr siB suK mwgY nwmu ibswrI ] AMg - 222
dI bwxI huMdI hY, pihlI ijs qrHW mYN bol irhw hW
so eys krky ijsdy AMdroN bwxI ivsr jwvy, auh
iehnUM bYKrI bwxI kihMdy ny[ dUsrI bwxI hoieAw krdI
mhwrwj kihMdy ijs qrHW kohVI du`K dy nwl ivrlwp
hY auhnUM mDmw kihMdy ny[ qIsrI bwxI hoieAw krdI
krdw hY, auhdy AMdroN vI hwey-hwey inkldI hY, sWqI
hY auhnUM psMqI bwxI kihMdy ny jW AMgz Ry I dy iv`c iehnUM
nhIN AwauNdI, kMmpost (nINd) dIAW golIAW Kw ky
tYlIpYQI kihMdy ny[ cOQI bwxI huMdI hY prw bwxI, auh
sOeyNgw jW nSy Kw ky sONeygw[ ijs cIz nUM SWqI kihMdy
Awqmk mMfl 'coN AwauNdI hY qy ieh bwxI Dur qoN
ny aus dw kdy prCwvw vI nhIN kdy auh dyK skdw[
AwauNdI hY qy Dur vwps lY jwieAw krdI hY[ so
so dUsry pwsy ijhdy ihrdy 'c bwxI vs jwvy, auhdy
ijhVw ies shUlq nUM avial nhIN krdw nhIN krdw
swry du`KW dw Kwqmw ho jWdw hY -
auh mnu`K dw jwmw pRwpq krky SWqI 'c nhIN Aw
skdw[ pYsw tkw SWqI nhIN kdy vI idAw krdw[ A`j Dwrnw - swry du`KW dw nwS ho jwvy,
q`k qW ieh bwq hoeI nhIN hY ikauNik pRwikRqI dy AMdr bwxI ijhdy mn vs geI[
du`K hY, ieh jVH hY, du`K rUp hY[ iehdy AMdr SWqI cwrW qrHW dIAW bwxIAW dy ivcoN, cwhy bYKrI hY,
nhIN hoieAw krdI[ cwhy ikMnw hI Dn pdwrQ hY[ auh cwhy mDmw hY, cwhy psMqI bwxI hY, cwhy prw bwxI hY
suKI nhIN AwdmI nUM kr sikAw krdw[ suK ` kyvl nwm ijsdy vI ihrdy 'c bwxI dw vwsw ho igAw, mhwrwj
dy iv`c hY, nwm AwdmI dy AMdr hY[ ijMnI dyr q`k kihMdy auhdy du`K drd swry nwS ho jwieAw krdy ny[
ieh explore nhIN krdw ieh nwm nUM, EnI dyr q`k guru pUrw pUrI qw kI klw ]
cwhy kuC vI kr ley, ikMnw hI Dn kmw ley, ik`fIE gur kw sbdu sdw sd Atlw ]
pdvI 'qy phuMc jwvy, ik`fw hI auhdw nwauN ho jwey, gur kI bwxI ijsu min vsY ]

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


42
dUKu drdu sBu qw kw nsY ] AMg - 1340 ieh jo bwxI hY ieh Dur qoN AwauNdI hY, ijs dw mn
ieh koeI kivqw nhIN hY swDsMgq jI, A`jk`lH iehdy nwl l`g jwvy, ij`QNo ieh AwauNdI hY auQNo hI ieh
ikauNik XUnIvristIAW nvIAW-nvIAW Kul ` H geIAW pMjwb vwps lY jwieAw krdI hY[
'c, pMjwbI XUnIvristI, irsrc kr id`qI aunHW ny gurU
gurU dsvyN pwqSwh mhwrwj dIvwn l`igAw hoieAw,
gRQM swihb 'qy, bwxI 'qy[ auQy q`k phuc
M hY nhIN[ glq
sSoBq ny Awp, sMgqW Aw rhIAW ny, kI dyKdy ny ik
Plq g`lW swmHxy ikqwbW dy iv`c Aw rhIAW ny[ ieh
ie`k AjIb iksm dw, AjIb k`pVy pwey hoey, h`Q iv`c
bwxI nUM kivqw dI qulnw dyxI SurU kr id`qI[ kivqw
vIxw PVI hoeI hY qy koeI ivAkqI AwieAw, gurU
hor cIz hoieAw krdI hY[ kivqw bu`DI mMfl dIAW,
mhwrwj nUM pMj PMG Byt kIqy qy nmSkwr kIqI, aus
bu`DI mMfl dy sphere iv`coN AwauNdI hY[ bwxI ieh
qoN bwAd kuJ bcn hoey, aus qoN bwAd auh vwps
AwauNdI hY Dur dI, Awqmk mMfl 'coN -
igAw, dIvwn dI h`d q`k qW jWdw idisAw, aus qoN
Dur kI bwxI AweI ] iqin sglI icMq imtweI ] bwAd swirAW dIAW A`KW qoN EJl ho igAw, swry hYrwn
AMg - 628 ho gey ik ieh kOx ho skdw hY[ idsdw sIgw, ie`k
bwxI iv`c No correction jy AONkV ( )u l`igAw dm idsxw bMd ikauN ho igAw[ gurU mhwrwj jI nUM pRSn
hoieAw hY, koeI nhIN iesnUM k`t skdw, ishwrI (i) kIqw pwqSwh! Awp dy drbwr iv`c koeI AwieAw sI,
l`gI hY nhIN k`t skdw, ikauNik Dur qoN complete AjIb iksm dy auhdy vsqr sI[ vIxw h`Q iv`c sI,
AwauNdI hY[ Ar bwxI rcI nhIN jWdI, bwxI relay kuJ bcn Awp nwl hoey ny, kuJ jo ausny Bytw DrI hY,
kIqI jWdI hY[ ieh vI iDAwn kIqI jWdI hY[ bwxI pwqSwh! auh ijs vkq Awp nUM nmSkwr krky igAw
koeI nhIN rcdw, gurU swihb ny ikqy vI nhIN iliKAw hY, aus qoN bwAd auh idisAw nhIN hY, ie`k dm guMm
ik mYN bwxI rc irhw hW[ Awp dw Purmwn hY - ho igAw, kOx ho skdw hY[ mhwrwj kihMdy, ipAwirE!
jYsI mY AwvY Ksm kI bwxI ieh jgq ie`k qW ieh hY, ijhVw qusIN Tos dyKdy EN,
qYsVw krI igAwnu vy lwlo ] AMg - 722 pMjW q`qW dw matter dw bixAw hoieAw[ ie`k auh
hau Awphu boil n jwxdw jgq hY ijhVw super matter dw hY, A`KW nwl nhIN
mY kihAw sBu hukmwau jIau ] AMg - 763 dyiKAw jWdw, aus 'qy reflextion nhIN pYNdI[ lweIt nwl
auhdw prqvW AkS nhIN AwauNdw[ auh hor A`KW ny
Dur kI bwxI AweI ] ijhVIAW ausnUM dyK skdIAW ny[ auh quhwfy auqy gurU
iqin sglI icMq imtweI ] AMg - 628 dI ikRpw hoeI ik quhwnUM auh figre nzr AweI[ kihx
kivqw ijhVI huMdI hY auh rwq nUM ilK leI, l`gy, auh nwrd AwieAw[ nwrd nUM ieh SkqI hY ik
A`DI rwq qoN bwAd jwg Aw geI[ aus vyly k`txI SurU ijs bRihMmf 'c, ij`Qy vI jwxw cwhy ie`k Purny dy nwl
ho jWdI hY[ fw. svwmI rwm jI ie`k bVy XogI hoey auQy hI phuMc jWdw hY[ kihMdy, auh eys vyly bYkuMT Dwm
ny, Awp dw inaUXwrk dy kol pnslvwlIAW 'c swFy 'coN AwieAw sI[ ieh dyKx vwsqy ik gurU nwnk pwqSwh
Cy sO eykV dw Xogw AwSrm hY, ie`Qy jOlI gRWt 'c ny kljug dy iv`c sMswr nUM qwrnw hY, siqjug, qRyqw,
2500 bYf dw aunHW ny hspqwl bxwieAw[ irSIkyS duAwpr, mnu`KW dI ibrqI bVI au~cI sI[ gurU mhwrwj
Awp dw invws hud M w, Awp ilKdy ny, 'Living with the ny iehdw ivSlySx krky swnUM d`isAw hY ik kljug iv`c
Himalyan Master' ('ihmwilAW dy sMqW sMg invws' jo bMdw hY, auh pRyq level dw bMdw hY mnu`KI p`Dr dw
ieh ikqwb rqvwVw swihb pMjwbI iv`c aupl`bD hY) bMdw nhIN[ siqjug dy iv`c ijhVw hY auh bRhmigAwnI
dy iv`c ik mYN tYgor dy pws cilAw igAw, myry gurU hY, qRqy y Aqy duAwpr dy iv`c Human level dy bMdy hoey
ny Byj id`qw ik jwh tYgro dy pws rih ky dyK[ kihMdw, ny, koeI vIh l`K qoN QoVHw ijhw aupr, vIh l`K swl
mYN bhuq nzdIk ho igAw aunWH dy qy mYnMU AYnI iejwzq qy kljug dy AMdr pRyq level hY ijnHW nUM nw Awpxy
ho geI ik mYN auhdIAW ilKqW vI pVH skdw sI[ future dw pqw hY, nw ieh pqw hY ik sMswr qoN jwxw
kihMdw, tYgor jI ny rwq nUM ilKxw kivqw AweI hY, hY, ik`Qy jwxw hY, kI krnw hY, swry mhWpurS hwkW mwr-
ilKI hY[ jdoN mYN idny dyKxw qW mYN hYrwn ho jwxw mwr kihMdy ny ik -
ik mYN lweInW dIAW lweInW k`t ky ilKIAW hoeIAW ny[ BeI prwpiq mwnuK dyhurIAw ]
ieh huMdw hY bu`DI mMfl dI cIz[ bu`DI mMfl mwiek goibMd imlx kI ieh qyrI brIAw ] AMg - 12
mMfl hox krky, auhdI koeI vI iQaUrI iQr nhIN
ie`k % vI Asr nhIN hud M w[ dUsrw r`b dI pCwx
hoieAw krdI[ koeI iKAwl siQr nhIN hoieAw krdw[

'Awqm mwrg' 43 ApRYl, 2012


koeI nhIN hY[ mhwrwj kihMdy ijhnUM r`b dI pCwx koeI provision hY jy qW provision swfy 'qy lwgU huMdw hY
nhIN nw hY - qW, qW mhwrwj iksy dI ilhwz nhIN krdy[ ik`fw hI
kil mih pRyq ijn@I rwmu n pCwqw .....] AMg - 1131 v`fw hY, ik`fw hI koeI hY[ jy auhnUM rwm dI pCwx ho
swnUM qW ausy qrHW hI nhIN pqw ik r`b hY ikho geI, mhwrwj kihMdy auh sB qoN au~cw hY[ so kljug
ijhw[ bwkIAW dy qW clo d`s idMdy ny ik cwr bwhW dy iv`c jo swDn hY, kljug dy bMidAW nUM pwr lMGwauxw
vwlw hY, koeI kihMdw hY sPYd dwVHy vwlw hY, koeI iksy vwlw, pihlw qW ieh hY ik ie`Qy mwieAw ny Awpxw
qrHW dw qy koeI iksy qrHW dw kihMdw hY[ swfy qW auhdw pUrw jOhr idKwieAw hoieAw hY[ pUrI qrHW nwl mUrCq
rUp rMg hI nhIN d`isAw koeI - kr ilAw bM d y nU M [ AY n IAW nvIAW-nvIAW bwqW
inkldIAW ny, nvIAW-nvIAW cIzW Aw rhIAW ny[ Bu`l
rUpu n ryK n rMgu ikCu iqRhu gux qy pRB iBMn ]
igAw pRmS y r nUM ik pRmSy r koeI hY[ beI ieh Pyr ikvyN
iqsih buJwey nwnkw ijsu hovY supRsMn ] AMg - 283
qwr rhy ny, siqjug iv`c qW siq sIgw[ qRyqy dy AMdr
lyikn auh hsqI hY ijsnUM buJw idMdw hY, auhnUM X`g vgYrw sIgy[ duAwpr dy AMdr pUjw sI, Arcx sI[
buJwauNdw hY ijhdy auqy pRsMn ho jwvy qy kljug dy bMdy iehdy iv`c qW iqMn jugW dy bMdy lMG jWdy sI qy AYsy
nUM nhIN pqw, rwm dI koeI pCwx nhIN hY[ jy nhIN iBAwnk Xu`g dy AMdr ijsnUM kljug AwKdy ny -
pCwx auh pRyq dI kYtwigrI 'c AwauNdw hY[
jy ko squ kry so CIjY qp Gir qpu n hoeI ]
...............sqjuig prm hMs bIcwrI ] AMg - 1131 jy ko nwau ley bdnwvI kil ky lKx eyeI ]
siqjug dw jo bMdw sI, 17 l`K 28 hzwr swl AMg - 902
dy smyN iv`c auh prmhMs vwihgurU dI pCwx vwlw kihMdy ipAwirE, ieh dyKx AwieAw sI beI ieho
sIgw[ auhdy nwl juiVAw rihMdw sI siq dw jIvn ijhy smyN iv`c iks qrHW dy nwl mnu`K pwr huMdy ny qy
bqIq krdw sI[ siq boldw sI[ AsIN auhnUM d`isAw ik gurU nwnk pwqSwh drgwh qoN
duAwpuir qRyqY mwxs vrqih ivrlY haumY mwrI ] AMimRq nwm dw ipAwlw ilAwey sI[ auh nwm dw jo
AMg - 1131 krm hY, nw qRyqy dw, nw duAwpr dw, nw siqjug dw,
mhwrwj kihMdy, AYnI dyr qoN bwAd ijhVI in- ko e I iehdy brwbr nhIN phu M c skdw[ Anu B vI
tellectual level sI auh down fall ho igAw[ auh mhWpurSW dw AnuBv hY ik siqjug dy AMdr ds hzwr
ik`Qy Aw ky itkI ienswn qy Aw ky itkI[ Koqy nUM koeI swl koeI qp kry, qRyqy Xùg dy ie`k hzwr swl dy qp
nhIN kihMdw ik qUM Koqw bx jw[ bYl nUM koeI nhIN kihMdw dy brwbr huMdw hY, duAwpr Xu`g dy sO swl dy qp dy
ik qUM bYl bx jw[ isrP ienswn hY ijhnUM ieh ikhw brwbr huMdw hY qy kljug 'c AYfw concession hY
jWdw hY ik qUM ienswn bx jw ienswnW vwly kMm kr[ ik -
qyrI Skl qW mnu`KW vwlI hY pr qUM pSUAW dy kMm kbIr eyk GVI AwDI GrI AwDI hUM qy AwD ]
krdw hYN - Bgqn syqI gosty jo kIny so lwB ] AMg - 1377
krqUiq psU kI mwns jwiq ] AMg - 267 jy auh siq dI sMgq kr lvy, auhdw auDwr ho
pSU dI krqUq krdw hY, mwns qyrI jwq hY[ jWdw hY lyikn sMgq nhIN imldI, BwgW qoN bgYr -
iehnUM hI kihMdy ny qUM Awpxy Qhu itkwxy Aw[ mnu`K hir kIriq swDsMgiq hY isir krmn kY krmw ]
qW bx jw jy hor kuC nhIN bxnw qy kljug dy AMdr AMg - 642
4 l`K 32 hzwr swl dw smW hY iehdy ivc mhwrwj kljug dy AMdr hrI dw kIrqn qy swDU dI
kihMdy AYnw down fall hoieAw, Intellectual level dw, sMgq, swirAW nwloN SromxI krm, pr iehdy iv`c vI
pRmySr nwloN pUrI qrHW tu`t igAw ieh[ Bu`l igAw ik provision hY -
pRmySr vI koeI hY[ koeI Xwd krwvy qW QoVHw ijhw Xwd khu nwnk iqsu BieE prwpiq
huMdw hY aus qoN bwAd nhIN Xwd rihMdw iehdy[ hr ijsu purb ilKy kw lhnw ] AMg - 642
vkq Bu`ilAw rihMdw hY[ mhwrwj kihMdy -
pr ieh imldI auhnUM hY ijhdy msqk dy iv`c
klI AMdir nwnkw ijMnW dw Aauqwru ] drgwh qoN lyK iliKAw hoieAw hovy[ so kihx l`gy ik
puqu ijnUrw DIA ijMnUrI jorU ijMnw dw iskdwru ] ieh swDn dyKx AwieAw sI[ ipCly jugW dy jo swDn
AMg - 556
sI mYN d`sx l`igAw hW quhwnUM ik iks qrHW dy nwl
so AYsy level dy iv`c AsIN lMG rhy hW auh auh lMiGAw krdy sI qW smW iesy g`l 'c Kqm ho

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


44
jweygw[ ikauNik A`jk`lH swfy, ijhVy dySW 'c mYN iPr kdy ikRpw krky drSn vI krw idE[ mhwrwj nUM au~cw
irhw hW ie`Qy smW-smW hI hoeI jWdw hY hr QW, ie`Qy h`Q cu`ikAw Awp dy muKwribMd qoN Purmwn hoieAw -
pu`Co ik Plwxy QW jwxw hY pu`Cxw ik ikMny mIl hY? mYN srb BUq Awip vrqwrw ] srb nYn Awip pyKnhwrw ]
AmrIkw 'c pu`Cdw sI ikMny mIl hY? auh kihMdy jI, AMg - 294
do GMty dI frweIv hY, koeI nhIN sI dsdw mIl, mYN swirAW nUM id`bX idRSt dy id`qI[ kI dyKdy ny ik
swry priqAw-priqAw dyiKAw[ mYN ikhw, tweIm dy bMnHy dIvwn dy AMdr jgmg-jgmg ho rhI hY[ byA M q
M iksm
hoey bMdy ny[ smyN nUM kwl kihMdy ny, kwl ny Awpxy vs dy dyvqy, byAMq lokW qoN Awey hoey, AivAkq rUhW
iv`c kIqy hoey bMdy ny[ ieh bYT ky itk ky siqsMg bYTIAW ny, ie`k AivAkq rUhW AwpW ijnHW dy pMj q`q
nhIN sux skdy[ ienHW dw mn gYrhwzr ho jWdw hY, v`fy pUry ny[ AivAkq rUhW ijhVIAW huMdIAW ny aunHW 'c
qoN v`fw ijhVw lwB ho irhw hY, ij`Qy eysnUM byAMq lwB isrP do q`q huMdy ny[ AwkwS huMdw hY qy lweIt huMdI
hoxw hY auhnUM vI smyN dy nwl dyKdy ny ik AYnw tweIm hY[ swfy AMdr pMj q`q ny[ ienHW A`KW nwl lweIt nhIN
l`gxw hY[ idsdI hY[ mhwrwj ny ikRpw krI idKw id`qI[ eyny dy
mYN bMby igAw, mlhoqrw swihb myry nwl sI, ieh iv`c ie`k pRymI AwieAw auhny Aw ky nmSkwr krI,
fwierYkr ny sYNtrl gorimMt 'c, auQy jdoN mYN igAw qW mhwrwj kihMdy, ipAwirE! jwE jw ky ikaUVw ilAwE,
swrIAW isMG sBwvW, dwdr isMG sBw dy ijhVy pRYzIfYNt auh iCVko[ hukm dI qwmIl hoeI lyikn dyKdy-dyKdy
sI, B`lw swihb auh mYnUM Aw ky QoVHw ijhw console ihljul pY geI[ auh ijMnIAW AivAkq rUhW sI, swrIAW
krn l`g gey[ mYnUM kihMdy jI ieh ijhVw bMby dw hI clIAW geIAW[ kihx l`gy, s`cy pwqSwh! ieh kI
vqIrw hY, aus 'qy nrwz nw hoieE[ kihMdy, ie`Qy ieh g`l hoeI? drSn vI krwey pr cly ikauN gey? kihMdy,
hY ik pMdrW imMt bYTdy ny, m`Qw tykdy ny, lMgr cldw pRymIEN! Awh ijhVw bMdw AwieAw hY ieh rwjw hY iksy
huMdw hY, aus qoN bwAd lMgr Ck lYNdy ny muV ky koeI dyS dw[ iehny iqMn idn hoey qmwkU pIqw sI[ auhdI
nhIN AwauNdw gurU drbwr 'c, prHy nUM hI inkl jWdy ny[ durgMD iehdy srIr 'c AYnI zbrdsq hY, auh dyvqw
mYN ikhw, mYN qW kdy dyiKAw hI nhIN ik koeI bYTw hY lok sih nhIN skdy, ies krky cly gey[ rihqnwmy
ik sB cly gey[ mYN kdy nhIN dyiKAw eys g`l nUM[ 'c iliKAw hY -
ikauNik ijhVy bYTy ny ieh qW bYTy hI ny ienHW qoN bgYr qnk qmwkU syvIAY dyv ipqr qj jwie[
ijhVy hor bYTy ny auh nzr nhIN Aw rhy[ ie`k vwrI Borw ijMnW koeI qmwkU dw syvn kr lE, ijhVy
gurU dsvyN pwqSwh mhwrwj AYsw hI bcn kr rhy sI[ dyvqy qy ip`qr lok rwKI kr rhy ny, ikauNik ie`k AwhI
kihx l`gy, ipAwirE! siqsMg dy AMdr qusIN hI nhIN dunIAW nhIN hY, ieh dunIAW qW temporary hY AwauNdy
Awey hoey[ ij`Qy siqsMg huMdw hY - hW jWdy hW, AwauNdy hW jWdy hW[ iehdy 'c ijho ijhw
sqsMgiq kYsI jwxIAY ] ijQY eyko nwmu vKwxIAY ] iksy nUM kwibl bxw lENgy auho ijhy QW jw ky invws
AMg - 72 ho jwieAw krdw hY[ iesy krky gurU mhwrwj Purmwn
Es QW dy auqy svrgW dy dyvqy, 68 qIrQW dy krdy ny -
AiBmwnI dyvqy, swry siqsMg 'c Aw ky bYT jWdy ny[ krau bynµqI suxhu myry mIqw sMq thl kI bylw ]
gurU nwnk pwqSwh ny ie`k T`gW dy ipMf 'c kIrqn eIhw Kwit clhu hir lwhw AwgY bsnu suhylw ]
kirAw, mrdwny ny jdoN Bog pw id`qw kihMdw s`cy AMg - 13
pwqSwh! BweI bwlw, mYN qy qusIN; hor qW ie`Qy koeI koeI A`gw hYgw qW hI mhwrwj swnUM bwr-bwr
AwieAw hI nhIN suxn[ mhwrwj kihMdy mrdwinAW! kihMdy ny qy auh dyv ip`qr, gMDrB lok, dyv gMDrB
kIrqn ieho ijhI cIz nhIN hY, ijhVw hr bMdy dy lok, ip`qr lok, svrg lok, ieMdR lok, krmdyv lok,
Bwg iv`c hY[ ieh BwgW qoN ibnW nhIN pRwpq hoieAw Ajwn dyv lok, prjwpq lok, bRhm lok, iSv lok,
krdw[ pr qUM audws nw ho, ie`Qy swry svrgW dy dyvqy, bYkuMT Dwm ieh igAwrHW kwl qy mwieAw dy mMfl iv`c
AivAkq ivAkqIAW ijnHW dI gqI nhIN hoeI, auh vI ny[ iehdy aupr ijhVy mMfl ny auh bMdgI krn vwilAW
iehdw Pl lY ky, aunHW dI gqI ho jweygI[ byAMq bYTy nUM pqw hY[ aunHW 'coN -
ny, ieh nhIN huMdw ik ij`Qy hrI dw js hovy auQy koeI
sc KMif vsY inrMkwru ] kir kir vyKY ndir inhwl ]
suxn vwlw nhIN huMdw, qusIN aujwV 'c kr lE, auQy AMg - 8
vI suxn vwly hoxgy[ gurU dsvyN pwqSwh ny bcn jdoN
auh matter 'c nhIN hY, anti-matter dunIAW hY
kirAw, ie`k isMG KVHw ho igAw[ kihMdw, s`cy pwqSwh!

'Awqm mwrg' 45 ApRYl, 2012


auQy[ Awqmk dunIAW hY, Awqmk srIr ny[ auh C`f bynqI krI ik s`cy pwqSwh! Awp dy jo kOqk ny auhdw
jWdy ny swry[ pihlW AwpxI ku`l dy auqy AiDkwr hY koeI AMqrIvI Bwv huMdw hY, swnUM AMqrIvI Bwv d`sx
aunHW nUM, aunHW nUM ivGnW qoN bcwauNdy ny[ so swry ie`Qy dI Kycl kro[ qW ik swfy mn iv`coN SMkw nivrq ho
hI C`f jWdy ny[ kihMdy jI, pwp ikMnw hud M w hY? kihMd-
y jwvy[
qnk qmwkU syvIAY dyv ipqr qij jwie mhwrwj kihMdy, ipAwirE! iehdw AMqrIvI Bwv
pwxI qw ky hwQ kau mDrw sm AGdwie[ hY, ieh bwxI Dur scKMf 'coN AweI hY[ ieh bwxI
qmwkU pIx vwly qoN pwxI lY ky pI ky, ijho ijhw Sbd hY, Sbd bRhm hY[ ieh inrMkwr dw rUp hY
Srwb dw doS lgdw hY, auho ijhw doS lgdw hY[ Srwb ijsdw mn iehdy nwl lg jwxw hY, auhnUM iehny
dw doS ikMnw hY[ inrMkwr dy dyS 'c lY jwxw hY[ ijsdy ihrdy 'c vs
mdrw dhqI spq kul BWg dhY qn eyk[ jwxI hY auhdy swry du`KW dw Kwqmw ho jWdw hY[ bhuq
pRm
y IAW dw ieh iKAwl hud M w hY ik duK
` W dw Kwqmw bwxI
s`q kulW dw nwS Srwb krdI hY -
ikvyN kr idMdI hY ik AsIN qW pVHdy hW, swfw qW
jgq jUT Sq kul dhY inMdw dhY Anyk[ Kwqmw nhIN huMdw[
jo qmwkU hY auh sO kul dw nwS krdw hY[ inMidAw mYN quhwnUM do cwr pRYktIkl imswlW idMdw hW[ mYnUM
krn vwlw qW kihMdy kulW nUM fob hI idMdw hY eys krky svwmI rwm jI dyhrwdUn jOlI grWt lY gey ik mYfIkl
gurU mhwrwj ny ikhw hY - kwlj dI buinAwd quhwfy qoN rKvwauxI hY[ ieh dUsrI
ijh kuil pUqu n igAwn bIcwrI ] imswl sI ieiqhws dy AMdr[ pihlI vwrI sMq bwbw
ibDvw ks n BeI mhqwrI ] AMg - 328 Aqr isM G jI nU M lY ky gey sI bnwrs ihM d U
ieho ijhy pu`qr nUM jnm dy id`qw, bzurgW ny kI XUnIvristI iv`c sMsikRq kwlj dI buinAwd quhwfy qoN
ksUr kirAw sI ik swirAW dy qp nSt kr id`qy[ rKvwauxI hY[ dUjI ieh sI ik swfy AwSrm rqvwVw
swihb iv`c Awey fw. svwmI rwm jI, pihlW mYnUM
so ies qrHW sMgq iv`c ivAkq, AivAkq swry
tYlIPon kirAw ik hwspItl bx ky iqAwr ho igAw
AwauNdy ny[ mhwrwj kihx l`gy ik ieh nwrdmunI
hY, 2500 bYf dw, iehdw audGwtn AsIN prweIm
AwieAw hY, pMj PMG dy igAw[
minstr qoN nhIN krwauxw, quhwfy qoN krwauxw hY[ mYN
mhwrwj ienHW dw kI mqlb hY? jvwb id`qw ik svwmI jI! mYN qW grIb ijhw AwdmI
mhwrwj ny pMj isMG bulwey, kihx l`gy ienHW nUM hW[ mYnUM lWBy hI rihx idE ienHW g`lW 'c nw pwE[
isMglIgr kol lY jwE[ aunHW nUM kho ik qIr dI muKI auh kihMdy, beI pYsw qW nhIN lYxw, mYN ikhw pYsw qW
dy nwl jVH dyx ieh[ hukm dI qwmIl ho geI[ gurU myry kol hY hI nhIN[ lYxw hovy qW hI jy mYN lokW qoN
mhwrwj ny ikhw ik AsIN ieh bwx clwvWgy[ ieh bwx lvW qW myry kol pYsw hovy[ mYN qW lYNdw hI nhIN iksy
qusIN tolH ky ilAwauxw[ aus vyly dUr-dUr q`k KVH geI qoN, jy koeI AwauNdw hY qW AsIN auhnUM lw idMdy hW audoN
sMgq[ mhwrwj kihMd,y AsIN iblkul is`Dw clwvWgy[ jy hI[ mYN jvwb dy id`qw aunHW ny nrisMmw rwE ijhVw
Q`ly nUM Awauxw hoieAw qW iesy Gyry iv`c Aweygw[ clo prweIm minstr sI aus qoN krwieAw[ dUjI vwrI
qusIN dUr-dUr KVH[o mhwrwj jI ny bwx clwieAw, aupr mlhoqrw swihb nUM lY ky AwSrm 'c phuMc gey[
nUM jWdw idisAw, hyTW nUM AwauNdw iksy nUM nw idisAw[ drKqW Q`ly mYN bYTw sI mMjy 'qy, auQy Aw ky bVy ipAwr
bVI qlwS hoeI[ nwl imly[ AMdr gey qW kuJ rUhwnI bcn hoey, aus
qoN bwAd mYnUM kihMdy ik buinAwd quhwfy qoN rKwauxI
mhwrwj jI! l`iBAw nhIN? hY, mYN ikhw svwmI jI! mYnUM muAwP hI kr idE qW
mhwrwj jI ny dUjw clwieAw, qIjw, cOQw, pMjvW[ cMgw hY[ mYN ienHW kMmW 'c pYxw nhIN hY[ kihMdy, nhIN,
swry hYrwn ik s`cy pwqSwh! ik`Qy cly gey ieh[ mYN dyKo ik`fI dUroN AwieAw hW[ KYr, auQy mYfIkl kwlj
mhwrwj jI kihx l`gy ik ipAwirE! spys dy iv`c ie`k dI buinAwd r`KI[ fyF-do sO AmrIkw qoN lY ky fwktr
pMCI hY ijhdw nwauN Anl hY[ auh auQy hI b`cy idMdw phuMcy hoey sI[ auQy mYN Awh bcn kirAw ik dyKo,
hY, aus QW 'qy b`cy pldy ny[ auQy hI auhdI Kurwk hY mYfIkl swieMs TIk hY, lyikn gurU mhwrwj jI ny eys
sUKSm[ ieh auhdy PMG ny, iehdy iv`c ieh qwsIr qoN vI suKwlw ielwj d`isAw hY bImwrIAW dw qy nwl
hY ik jy iksy cIz nUM iehdy nwl bMnH ky clw idE dvweI dw pqw id`qw hY[ auh Purmwn krdy ny -
qW ieh Awpxy dyS iv`c cilAw jWdw hY[ swirAW ny hir AauKDu sB Gt hY BweI ] AMg - 259

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


46
auh dvweI hryk dy AMdr hY, ijsnUM AMimRq AwKdy TIk hY pr bwxI iv`c ieh s`qw hY ik swrIAW
ny, nwm qy AMimRq do cIzW nhIN huMdIAW ie`ko huMdI hY- ibmwrIAW dUr kr idMdI hY[ auQy pI.jI.AweI dy bYTy
hir hir nwmu hY myrI ijMduVIey sI fw. ctwnI vgYrw, fw. pwTk vgYrw; mYN ikhw, ienHW
AMimRqu gurmiq pwey rwm ] dy hspqwl dI mYN imswl idMdw hW[ swfy kol ie`k
haumY mwieAw ibKu hY myrI ijMduVIey bIbI AweI, auh kihx l`gI ik mYnUM 245 bl`f prYSr
hir AMimRiq ibKu lih jwey rwm ] AMg - 538 hY, 245 bl`f SUgr hY[ myry gurdy iv`c p`QrI hY, rIVH
nau iniD AMimRqu pRB kw nwmu ] dI h`fI myrI krYk hY, ijgr dy iv`c myry itaUmr hY,
dyhI mih ies kw ibsRwmu ] myrI ie`k A`K bMd ho cuk
` I hY, ie`k swl ho igAw, dUjI
suMn smwiD Anhq qh nwd ] myrI bMd ho rhI hY[ fw. ny ikhw hY ik nwVIAW qyrIAW
khnu n jweI Acrj ibsmwd ] AMg - 293 ipck geIAW[ ieh nhIN bIbI TIk ho skdI[ jy mYnUM
EprySn QIeytr 'c lY ky jWdy ny 245 qW hYgw hI,
mYN ikhw, mhwrwj kihMdy ny ik auh hryk dy AMdr auh isry hor cilAw jWdw hY[ auh kihMdy ieh qW mr
r`KI hoeI hY dvweI[ nhIN bMdw auQy q`k phuMcdw, iehdy jweygI, myrw EprySn vI nhIN huMdw[
'c r`b dw qW koeI ksUr nhIN[ ksUr qW Awp dw hI
hY[ huMdI cIz nUM AsIN tolH nw sky[ vwihgurU sB dy mYN ikhw dyK bIbI! mYN qYnMU ds qW idMdw hW krnw
AMdr vsdw hY, huMdy vwihgurU nUM AsIN tolH nhIN sky[ qyrw kMm hY[ Sbd ausnUM d`isAw, pMj GMty dw swDn
ikMnw ku srIr hY[ ij`Qy auh vsdw hY auhdw pqw vI sI, mYN ikhw roz auT ky pihlW AiBAws kirAw kr[
id`qw hoieAw hY - Pyr qUM idn iv`c syvw kirAw kr[ ijMnW ku qYnMU idsdw
kwieAw ngru ngr gV AMdir ] hY, Dùp cwnxw idsdw hY, BWfy mWjI jwieAw kr[ ies
swcw vwsw puir ggnµdir ] qrHW krdI vIh idn qoN bwAd mYnUM kihx l`gI, vIr
AsiQru Qwnu sdw inrmwielu jI! myrI A`K KulH geI[ mYN quhwnUM pCwx ilAw[ iblkul
Awpy Awpu aupwiedw ] AMg - 1033 mYnUM swP suQrw idsx l`g igAw[ mYN pVHI ilKI hW
myry qoN hux syvw lY ilAw kro pwT dI qy mYnUM iejwzq
ggn mMfl d`isAw hoieAw hY, ggn mMfl dsvyN idE ik mYN jw ky pI.jI.AweI cYk krw AwvW Awpxw
duAwr nUM kihMdy ny, ie`Qy vwihgurU dw vwsw pRq`K rUp bl`f prYSr qy bl`f SUgr[ jdoN auQy geI, kwrf nwl
iv`c hY[ lyikn ieh drvwzw bMd hY - lY geI auh kihMdy bIbI qyrIAW qW dovyN cIzW nor-
nau drvwjy kwieAw kotu hY dsvY gupqu rKIjY ] mal ho geIAW, ikhVI dvweI qUM KwDI hY? ikauNik
bjr kpwt n KulnI gur sbid KulIjY ] pihlW idKw ky hI AweI sI[ auh A`KW vwly fwktr
Anhd vwjy Duin vjdy gur sbid suxIjY ] kol geI, auh kihMdw, bIbI qyrI qW ingHw iblkul
iqqu Gt AMqir cwnxw kir Bgiq imlIjY ] b`icAW vrgI geI, qUM ikhVI dvweI pweI hY swnUM d`s
sB mih eyku vrqdw ijin Awpy rcn rcweI ] jw, AsIN AgwhW dy mrIzW nUM d`s idAw krWgy[ iqMn
AMg - 954 bImwrIAW ie`k dm swP hoeIAW vIh idnW 'c[ aus
vwhu vwhu scy pwiqswh qU scI nweI ] qoN bwAd mYN AmrIkw Aw igAw[ jdoN mYN vwps igAw,
AMg - 947 qW kihx l`gI ik vIr jI! myrI dUjI A`K KulHI nhIN
gurU mhwrwj ieh kihMdy ny - hY qy mYN hux kwxIEN jwaUN Gr nUM? mYN ikhw, gurU dI
guir pUrY sMjmu kir dIAw ] Srn qUM AweI hYN kwxI ikauN jwxw hY[ gurU swihb A`K
nwnk qau iPir dUK n QIAw ] AMg - 259 dyxgy[ ivSvwS r`K[ vIh jnvrI nUM auhdI dUjI A`K
KulH geI[ ijhdI bMd hoeIAW A`KW KulH jwx, auhdy
ijhnUM sMjm krky gurU ny dy id`qw, auhnUM duK
` nhIN
hoieAw krdw[ ieh nwm 'qy bwxI Prk nhIN hY[ bwxI ijMnW kOx KuS ho skdw hY[ ibnW EprySn nw koeI lYx
ijhVI hY bwxI hI nwm hY[ bwxI dy AnykW rUp ny, nw dyx[ nw koeI surmw nw koeI dvweI[ Pyr kihx l`gI
ik mYnUM AwigAw dyvo mYN tYst krw AwvW[ auQy jw ky
ie`k bwxI auh hY ijhVI mYN hux bol irhw hW[ ie`k
pRwikRqI dI bwxI hY[ koeI Dmwkw hovy, KVkw hovy, vwjw Awpxy lY geI AYksry[ auh kihx l`gy ik rIVH dI
boldw hY, Folk boldI hY ieh vI bwxI hY, Sbd hY, h`fI dw krYk glqI nwl AweI hoeI hY, hux qW hY
nhIN koeI krYk[ ijgr dyiKAw, ikauNik kwrf dy auqy
iehnUM vI Sbd kihMdy ny[ ie`k bwxI hY ijhVI inrMqr
quhwfy AMdr cl rhI hY, lgwqwr[ auhdw nhIN swnUM iliKAw hoieAw sI[ auh kihMdy ijgr dw itaUmr iv`cy
pqw[ ikauNik Dur qoN Aw rhI hY iehny auQy hI lY jwxw hI Gul igAw[ ijhVw auhdy p`QrI sI gurdy sI, auh
iqMn tukVy ho ky inkl geI[ mYN fw. ctwnI pI.jI.AweI,
hY aus Sbd ny[
cfIgVH nUM qy fw. pwTk nUM ikhw ik quhwfy hwspItl
so mYN ikhw, hspqwl dI buinAwd qW r`K leI dI mrIz hY[ auh swrw irkwrf mYN quhwfy kol Byj idMdw

'Awqm mwrg' 47 ApRYl, 2012


hW[ auh cu`p kr rhy, suixAw aunHW ny[ ijhVI gurbwxI hY ieh ibRC dy vDx leI DrqI hY
ikauNik ijMnI dyr q`k bwxI 'qy ivSvwS nhIN AwauNdw,
aus qoN bwAd mYN ikhw ie`k hor bIbI swfy kol
AweI, auhdI bWh qusIN k`tx l`gy sI, auhdy h`Q dw nwm nhIN c`ilAw krdw hY[ Purmwn hY -
swrw mws JV igAw, nhuM JV gey[ bWh JV rhI sI, ieh bwxI jo jIAhu jwxY
swfy kol AweI bWh juVI peI sI, CwqI nwl l`gI hoeI iqsu AMqir rvY hir nwmw ] 1 ] rhwau ]
sI[ mYN ikhw qUM ie`k h`Q nwl syvw kirAw kr, qYnUM chu jugw kw huix inbyVw nr mnuKw no eyku inDwnw ]
pVHnw ilKxw qW AwauNdw nhIN qUM < siqnwm vwihgurU jqu sMjm qIrQ Enw jugw kw Drmu hY
khI jwieAw kr[ AwhI bhuq hY qyry vwsqy[ 42 idn kil mih kIriq hir nwmw ] 2 ]
qoN bwAd mYnUM idKwieAw ausny[ auhdw ijhVw h`Q sI juig juig Awpo Awpxw Drmu hY
auhdy nhuM vI Aw gey, h`Q vI Br igAw mws nwl, soiD dyKhu byd purwnw ] AMg - 797
bWh vI TIk ho geI[ fwktr kol geI jw ky idKwieAw mhwrwj kihMdy l`gy pr bwxI pVHn dw FMg hY,
kihMdI qusIN myrI bWh k`t rhy sI beI Awh dyKo, auh AYs qrHW pVH lE -
hYrwn gey swry[ pRB kI ausqiq krhu sMq mIq ]
auQy mYN ies qrHW keI cIzW d`sIAW[ auh con- swvDwn eykwgr cIq ] AMg - 295
vince ho gey[ mYN ikhw ik gurU mhwrwj ny - gurU CyvyN pwqSwh mhwrwj jI ny krqwrpur dw
srb rog kw AauKdu nwmu ] AMg - 274 bhuq iBAwnk Xu`D liVAw[ 33 hzwr POj Swhjhwn
ny ByjI sI qy ie`ko hI idn dy AMdr byAMq POj mwr
bwxI d`sI hY, bwxI ijhdy ihrdy 'c vs jwvy,
auhdy swry du`KW dw Kwqmw ho jWdw hY[ ky, zKmI ho ky Xu`D ij`q ilAw igAw[ mhwrwj jI ny
dIvwn l`igAw hoieAw hY kihx l`gy ik ipAwirE!
guru pUrw pUrI qw kI klw ] byAqM rUhW iPr rhIAW ny[ AivAkq rUhW iPr rhIAW
gur kw sbdu sdw sd Atlw ] ny ienHW dw vI auDwr hovy, AwpW vI Xu`D kirAw hY[
gur kI bwxI ijsu min vsY ] beI sMgq iv`c koeI AYsw pRymI hY ijhVw ie`k mn
dUKu drdu sBu qw kw nsY ] AMg - 1340 ie`k ic`q ho ky jpujI swihb dw pwT suxw dyvy[
ie`k nhIN ik ieh is`KW dw hI nsdw hY[ mhwrwj ny dIvwn dy auqy swrI ingHw kIqI, idRStI vI
ie`k BeIAw myry kol Aw igAw[ auhdw Brw mwrI[ ie`k guris`K KVHw ho igAw, auhdw nwauN sI BweI
trYktr PYktrI 'c sIgw, nwl lY ky AwieAw[ mYN ikhw gupwlw, AwPzwbwd dw qy bynqI kIqI ik s`cy pwqSwh!
ik qUM qW pMjwbI nhIN jwxdw, mYN qYnUM gutky 'coN kihxw jy quhwfw h`Q myry isr 'qy rhy qW mYN Xqn krdw hW
hY ik Awh pVHI jwh Sbd[ jwh, pihlW ihMdI 'c lY jpujI swihb pVHn dw[ mhwrwj kihMdy, Aw jwE[
ky Aw[ auh Cy s`q idn tolHI gey, l`iBAw hI nw[ Pyr mhwrwj jI ny ikhw ik swfy brwbr ie`k qKq hor
ikqoN l`iBAw qy Aw igAw[ auhnUM d`s id`qw[ 42vyN idn lvwE[ qKq fwh id`qw igAw mhwrwj kihMdy, AYs
Aw igAw, mYN ikhw qUM qW pCwixAw hI nhIN jWdw, qyrw qrHW nw kro, swfy nwloN cwr auNgl au~cw kro[ ikauNik
qW ichrw lwl ho igAw[ kihMdw, jI mYN iblkul rwzI gurU dw AslI srUp bwxI hY[ Sbd hY[ so AswQoN cwr
ho igAw[ mYN ikhw, qYnUM sI kI-kI? auNgl au~cw kro iehnUM[ ikauNik iehny bwxI pVHnI hY,
kihMdw mYN quhwnUM d`isAw nhIN sI quhwnUM[ mYnUM swfy qoN au~cw hoxw cwhIdw hY[ hukm dI qwmIl ho geI,
qIsrI styj dI tI.bI. sI, mYnUM fwktr kihMdy sI ds gdYlw ivCw id`qw igAw, BweI gopwlw AwieAw, nmSkwr
ku idn qUM hor jIeyNgw[ pihlW mYN kwSI ielwj krwieAw krI, AM q r Awqmy ADIngI dy nwl mdd mM g I,
Pyr mYN vilMgfn hwspItl krwieAw[ hux mYN Brw kol mhwrwj jI qoN[ aus vyly jpujI swihb pVHnw SurU
Aw igAw[ auhdw Brw kihMdw jI AsIN kihMdy sI ik kirAw[ bwr-bwr mhwrwj jI dy muKwribMd qoN inkldw
ieh cVHweI kr jwey qW cMgw hY ikauNik pYsw koeI irhw hY SwbwS! bilhwr-bilhwr[ pVHdw-pVHdw ijs vkq
hI nhIN sI swfy kol[ 'paux gurU pwxI ipqw' slok pVHn l`igAw, do lweInW
rih geIAW ipClIAW[ bVy rhwau nwl TrMmy nwl pVH
so ieh koeI AYvyN g`lW nhIN hn swDsMgq jI! irhw hY[ mhwrwj slok dy iv`c AwpxI g`dI C`f ky
jy inScw Aw jwvy bwxI 'qy[ ieh AYDr vI kilAwx ip`Cy nUM hoey, eyny nUM auh phuMc igAw -
krdI hY, drgwh dy iv`c vI lY jWdI hY[
ijnI nwmu iDAwieAw gey mskiq Gwil ]
gurU s`qvyN pwqSwh mhwrwj jI ny Purmwn kIqw AMg - 8
kihx l`gy, ipAwirE! ieh ijhVw 'siqnwm' hY nwm
hY, ieh ibRC hY, ibRC vwsqy DrqI dI loV hY, ieh jdoN dUjw cu`kx l`gy -

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


48
nwnk qy muK aujly kyqI CutI nwil ] AMg - 8 Sbd hzwry pVHdy hW, jwpu swihb pVHdy hW, cOpeI
aus vyly iehdI ijhVI iekwgrqw sI auh BMg pVHdy hW, 'pRxvo Awid eykMkwrw...]' auh cOpeI pVHdy hW
ho geI[ aus vyly mn ny h`lw kr id`qw auhdy auqy[ AsIN qy ie`kI ho jWdIAW ny swfIAW[ mhwrwj kihMdy,
mwieAw ny hmlw kr idqw kihx l`gy, gurU swihb qW nhIN ipAwirE! nhIN ipAwirE! jy pVHdy hovo qW bwxI
jw rhy ny, pUrw Ajy hoieAw nhIN jpujI swihb qy mYnUM rs dyvy, pVHdy nhIN qusIN[ Pyr cu`p kr gey,
jy pRsMn ho ky GoVw dy dyx, ijhVy nvyN Awey ny, ieh s`cy pwqSwh! pVHdy qW hW AsIN[
ikRpw kr dyx, mhwrwj jI ausy vyly ijhVw crn hyTW swfw kI hwl hY, AsIN 'jpujI swihb' SurU krdy
lwihAw sI aupr kr ky bYT gey[ jpujI swihb pUrw hW, < siqnwm, ie`Qy ku q`k qW mn nwl rihMdw hY[
ho igAw kihMdy, bilhwr is`Kw, bilhwr[ auh auqirAw aus qoN bwAd ieho ijhI aufwrI mwrdw hY, nw qW pqw
ikauNik bwxI pVHn vyly guris`K au~cw bihMdw hY, sMgq hY ik 'suxIAY' dIAW pauVIAW pUrIAW pVH leIAW, nw
qoN[ jdoN pVHn qoN ht igAw, ausy vyly auhnUM hyTW pqw hY, 'mMnY' dIAW pVH leIAW[ 'qUM sdw slwmiq'
Awauxw pYNdw hY[ ik`fI vI v`fI hsqI hovy, hyTW bYTygw[ vwlIAW pUrIAW pVH leIAW, AgwhW lMG jWdw hY, 'muMdw
sMgq qoN au~cw nhIN bYTdw kdy vI[ bhuq styjW 'qy sMqoK' vwlIAW vI pUrIAW pVH leIAW ny, AgwhW jw ky
bYTy rihMdy ny, bVI BwrI Bu`l hY ieh[ aus vyly hyTW Pyr Aw jWdw hY 'qw kw glw kQIAw n jwie..........['
Aw igAw, mhwrwj kihMdy, jwE, GoVw ilAwE sjw ky[ Pyr Aw jWdw hY 'mMnY kI giq khI n jwie' GuMmI jWdw
sony dy swry gihxy pw ky[ kihMdy, lY ipAwirAw! bwxI hY[ jdoN q`k bwQrUm 'coN inkldw-inkldw sB pVH
dw mu`l qW koeI nhIN sI, AsIN ivcwr krI ik iehnUM htdw hY[ rsm pUrI krdy hW auh vI AsIN[ pihlW
kI dyeIey, ie`k pwT jpujI swihb dw, swfw ivcwr qW pVHdy hI QoVHy bMdy ny[ Pyr ijhVy pVHdy ny auh rsm
hoieAw ik qYnUM AwpxI QW 'qy ibTw ky pMj pYsy qy pUrI krdy ny[ mhwrwj kihMdy, qusIN pVHdy nhIN[ Awp
nwrIAl lY ky qyry A`gy msqk invw dyeIey[ gurU nwnk ny pRq`K rUp iv`c smJwaux vwsqy hukm kIqw ik suK
dI g`dI dw vwirs bxw dyeIey[ pr ipAwirAw! qyry inDwn dw ie`k bwltw ilAwE, bwty Byj idE Coty qy
Bwg iv`c nhIN sI AYfI v`fI cIz[ qUM ie`k GoVy dw v`f[y hukm dI qwmIl hoeI, mhwrwj ny ikhw pMgqW lwE
Purnw kr ilAw, svw l`KI GoVw, hux svw kroV dw do[ v`fy bwitAW vwly eyDr bYTo, CoitAW vwly eyDr[
kih idE[ so ies qrHW jdoN iekwgr ic`q ho ky koeI CoitAW 'c do-do Gu`tW pw idE[ aunHW nUM mUMh q`k Br
bwxI pVHdw hY, iehdw Pl byAMq huMdw hY[ idE[ kihMdy, lE beI v`fy bwitAW vwly EQy cly jwE,
gurU dsvyN pwqSwh dy kol guris`K Awey, dUr dI mUMh 'c Gu`t Br lE, Br ky bwhr kurlI kr lE[
sMgq sI[ kihx l`gy, s`cy pwqSwh! AsIN bwxI pVHdy iDAwn ieh r`Kxw hY ik ie`k qupkw vI AMdr nw jwvy[
hW swnUM rs nhIN AwauNdw[ pr jdoN AsIN ieh pVHdy iesy qrHW kIqw igAw, jdoN Aw gey mhwrwj kihx l`gy
hW, ieiqhws jnmswKI, auhdy iv`c jo iliKAw hoieAw ikauN beI pRymIEN ie`k-ie`k bwtw qusIN su`K inDwn dw
hY aus bwry ieh hY - pIqw hY , qu h wnU M ko e I Aml ho i eAw[ kihM d y , s` c y
posq BMg APIm BMg auqir jwie prBwiq[ pwqSwh! Aml kI hoxw sI, qusIN qW ikhw sI ik ie`k
nwm KumwrI nwnkw cVHI rhy idn rwiq[ qupkw vI AMdr nw jwvy, AsIN qW kurlIAW kIqIAW ny[
s`cy pwqSwh! KumwrI qW ie`k pwsy rih geI, ikauN beI Coty bwitAW vwly d`so?
AsIN qW Q`k jWdy hW bwxI pVHdy[ mhwrwj kihMdy, auh kihMdy, mhwrwj! swfw qW isr GuMmx l`g
pRm
y IEN! qusIN pVHdy nhIN hox[y kihMd,y s`cy pwqSwh! qyrw igAw, nSw kI huMdw hY, isr nUM KuSk krky gyVw idMdw
hukm hY beI G`t qoN G`t pMj bwxIAW dw qW inqnym hY[ idmwg dy auqy Asr krdw hY ies krky gurU Gr
r`Kxw hI r`Kxw hY[ hux qW auh vI Gtw ky 15 ku dy AMdr pRSwdy qoN bgYr swry nSy mnHw ny[
imMt dI kr id`qI[ beI pMdrW imMt bhuq ny[ mhwrwj kihMd,y ikauN beI quhwnUM do-do Gut
` W nw kuC
ikauNik kljug dw smW hY, kljug vwly bMdy mUhry ho igAw, ienHW nUM kuC hoieAw nhIN?
Aw rhy ny[ aunHW AMdr rUhwnI lgn nhIN hY, taste kihMdy, mhwrwj! ienHW ny qW pIqI hY[
nhIN aunHW dy AMdr[ eys krky dUr huMdy cly jw rhy mhwrwj kihMdy, AwhI g`l hY ik qusIN bwxI auqoN-
ny, gurU gRMQ swihb qoN[ so mhwrwj kihMdy, ipAwirE! auqoN pVHdy EN? swirAW ny bynqI krI ik pwqSwh! Pyr
qusIN pVHdy nhIN[ kihx l`gy, s`cy pwqSwh! AsIN kI bwxI ikvyN pVHnI cwhIdI hY[ kihMdy, gurU sqvyN pwqSwh
kih skdy hW[ pMj bwxIAW dw quhwfw hukm hY[ AsIN ny iehdy bwry bVw KolH ky d`isAw sI[ bwxI cwr
19-19 bwxIAW pVH d y hW[ ie` k I-ie` k I bwxIAW dy qrIikAW nwl pVHI jWdI hY[ pihlI hY ik lgW mwqrw
inqnymI hW[ keI pUrI pMj gRMQI pVHdy ny[ mhwrwj! dyKo mn auhdy 'c aulJ jweygw, dOVygw nhIN[ jdoN auQy
Awp dIAW bwxIAW pVHdy hW, dovyN sv`eIey pVHdy hW, itk igAw Pyr auQy c`lo, Pyr auhdw ArQ Bwv smJo[

'Awqm mwrg' 49 ApRYl, 2012


aus qoN bwAd Pyr qusIN bwxI nUM lInqw 'c ho ky pVHo[ hzUr swihb nUM jw rhy ny[ ivMiDAwcl prbq lMG ky
aus qoN bwAd qusIN bwxI nUM bwxI rUp ho ky pVH[o Awpxw jdoN m`D pRdS y 'c phuc M dy ny auQy kwnHw kwCw ie`k vally
Awpw gvw ky Awpxw Awpw Bùl ky[ jdoN qusIN ies qrHW hY auhdy iv`c Syr rihMdy ny, hux vI Syr rihMdy ny[ auQy
bwxI pVHg o y Pyr quhwfy ihrdy 'c vsygI[ Pyr AMdr quhwfy hI pwly ny gOrimMt AwP ieMfIAw ny[ auhdy iv`c
'nwm' c`lygw[ nhIN qW nwm nhIN cilAw krdw - AwbwdIAW ny[ nukswn aunHW dw bhuq huMdw hY, pSU Kw
ieh bwxI jo jIAhu jwxY iqsu AMqir rvY hir nwmw ] jWdy ny, Syr bhuqy ny[ bwbw jI nUM auQy rwq pY geI
AMg- 797 jWidAW nU,M hzUr swihb nUM jWdy sI[ Awp ny ie`k sv`C
gurU sqvyN pwqSwh kihx l`gy ik ipAwirE! bwxI QW dyiKAw, dyK ky auQy Awsx lw id`qw, sUrj iCp irhw
ijhVI pVHnI hY iehnUM ArQ jwx ky Pyr iehnUM mMnxw hY[ AYny nUM ipMfW vwly l`kVIAW cu`kIN, cwrw cu`kIN dOVy
hY[ hux suKmnI swihb pVHdy hW, mYN quhwnUM ie`k imswl jw rhy ny ik sUrj iCpx qoN pihlW-pihlW Gr cly
idMdw hW[ swry hI pVHdy ny[ mMndw kOx hY? mYN hux jweIey[ ikauNik mwVw ijhw hnHyrw huMdy swr Syr vgYrw
ie`k pauVI pVHdw hW - Gum
M x l`g jWdy sI[ aunWH nUM qrs AwieAw ik ieh bwl
pwrbRhm ky sgly Twau ] XogI ie`Qy bYTw hY iehnUM pqw nhIN hY ie`Qy qW Syr pwxI
ijqu ijqu Gir rwKY qYsw iqn nwau ] pIx AwauNdy ny rwq nUM qy ie`Qy hI auh iSkwr krdy
Awpy krn krwvn jogu ] pRB BwvY soeI Puin hogu ] ny, dUsry jwnvr vI AwauNdy ny hrn vgYrw vI[ kihx
psirE Awip hoie Anq qrMg ] l`gy, bwl XogI qUM swfy nwl ipMf c`l ie`Qy Syr AwauNdy
lKy n jwih pwrbRhm ky rMg ] ny[ bwbw jI kihx l`gy, swnUM koeI nhIN KWdw[ jwE
jYsI miq dyie qYsw prgws ] qusIN[ swry cly gey[ AMimRq vyly au~T ky iek`Ty hoey
pwrbRhmu krqw Aibnws ] kihMdy beI dyK ky AweIey, auh bwl XogI hYgw ik Kw
sdw sdw sdw dieAwl ] ilAw Syr ny[ auQy AwieAw qW auh smwDI siQq bYTy
ismir ismir nwnk Bey inhwl ] AMg - 275 sI[ Awly-duAwly dyiKAw qW SyrW dIAW pYVW, suMiGAw
hux iehdy iv`c AYfI v`fI bwq mhwrwj ny kih hoieAw aunWH nU[M aunWH ny bulwieAw kihx l`g,y bwbw! ie`k
id`qI ik ie`Qy pwrbRhm qoN ibnW koeI hY hI nhIN[ auh g`l qoN AsIN bVy hYrwn hW ik qYnUM SyrW ny ikauN nhIN
Awpxy Awp Awpy hI expend hoieAw hY[ ijvyN bohV KwDw, qyry Awly duAwly Gum M y hoey ny[ kihx l`igAw, qusIN
dw bIj jdoN expend huMdw hY ik`fw v`fw drKq bx myrI ie`k g`l dw jvwb idE jy quhwnUM Bu`K l`gI hovy
jWdw hY[ qusIN AwpxI bWh Kw lYNdy EN[ kihMdy, nhIN, p`t 'coN
btk bIj mih riv rihE mws k`t ky Kw lENgy, kihMdy nhIN[ kihMdy, auh Pyr
jw ko qIin lok ibsQwr ] AMg - 340 ikvyN Kw lYNdy? jwE quhwfy smJ iv`c nhIN AwauNdI g`l[
auh vwihgurU Awh sMswr dy iv`c hI rivAw ie`Qy ie`k pRmySr qoN bgYr hY koeI nhIN[ auh Awpy hI
hoieAw Awpy hI expend hoieAw hoieAw hY[ Awp hI AwpxI Kyl KylHdw hY -
AnykW rUp Dwry hoey ny, AnykW lihrW 'c hY - eyk mUriq Anyk drsn kIn rUp Anyk]
Kyl Kyl AKyl Kyln AMq ko iPr eyk] jwpu swihb
kIqw pswau eyko kvwau ] iqs qy hoey lK drIAwau ]
kihx l`gy, ipAwirE! gurU ny swnUM auh A`K dy
AMg - 3
id`qI[
soDq soDq soDq sIiJAw ] gurih idKwieE loienw ] 1 ] rhwau ]
gur pRswid qqu sBu bUiJAw ] eIqih aUqih Git Git Git Git
jb dyKau qb sBu ikCu mUlu ] qUMhI qUMhI moihnw ] AMg - 407
nwnk so sUKmu soeI AsQUlu ] AMg - 281
kIhdw mn hY ijhVw ies auqy itkdw hY jy itk auhny AslIAq d`s id`qI, AMqm s`c nUM swfy kol
jwvy qW bRhmigAwnI hY[ BweI GneIey dw mn itikAw pRgt kr id`qw[ auh ieh hY ik -
sI[ auh bRhmigAwnI sI auhny nw dyiKAw ik muglW jb dyKau qb sBu ikCu mUlu ]
nUM pwxI iplwauxw hY, nw dyiKAw ik Kwlsy nUM iplwauxw nwnk so sUKmu soeI AsQUlu ] AMg - 281
hY, auh kihMdw mhwrwj! mYnUM qW qurk, Aqurk idsx
qoN ht gey[ mYnUM koeI idsdw hY qW qUM idsdw hY hor so ies qrHW swDsMgq jI! ijMnIAW ku mYN bynqIAW
koeI idsdw nhIN hY[ krIAW ny ienHW nUM ihrdy 'c bMno, ikauNik smyN dy
rwVw swihb dI sMprdw qoN aupr bwbw swihb muqwibk mYN AYnw ku hI boilAw hW[
isMG jI aUny vwilAW qoN bwAd ie`k mhwqmw hoey ny AnMd swihb, gur sqoqr, Ardws, hukmnwmw[
bwbw Bwg isMG kurI vwly[ Awp 22 swl dI aumr hY, (------)

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


50
AwieAw sPl qwhU ko gnIAY ]
sMq virAwm isMG jI
bwnI iv. gu. rU. imSn[
Swn..............................................................[ drgwh iv`c phuMcdI hY qy swry AOgux nMgy ho jWdy
siqnwmu sRI vwihgurU, ny, ijhVy mhwrwj kihMdy qUM pYrW dy Q`ly qYN pwp d`b
DMn sRI gurU nwnk dyv jIE mhwrwj! ky r`Ky hoey ny, pRgt nhIN hox idMdw[ pr drgwh
fMfauiq bMdn Aink bwr srb klw smrQ] iv`c jweyNgw, auQy pRgt ho jwxy ny[ bhuq muSkl ho
AMg - 256 jweygw, kihx l`gy, auQy Pyr mu`K ijhVw qUM hux leIN
iPrq iPrq pRB AwieAw pirAw qau srnwie] iPrdw hYN auh kwlw ho jwieAw krdw[ ieho ijhw
nwnk kI pRB bynqI ApnI BgqI lwie] AMg - 289 nhIN rihMdw hY KyVy vwlw[ pScwqwp nwl kwlw ho jWdw
hY qy Pyr dojk nUM cldw hY[ koeI qrIkw hY, AwdmI
Dwrnw - lyKy gixAW 'qy hoxw nhIN Cutkwrw,
bKiSS mMgW qyrI mwlkw[ glqIAW krky, sB qoN hI hud M IAW ny kOx hY jo glqIAW
nhIN krdw[ ikauNik Human is error. mnu`K hY hI
hau AprwDI gunhgwru hau bymuK mMdw[
glqI dw puqlw[ ie`k glqI 'coN inkldw hY dUsrI,
coru Xwru jUAwir hau pr Gir johMdw[
dUsrI 'coN inkldw hY qIsrI[ muV ky Pyr auQy hI Aw
inMdku dustu hrwmKoru Tgu dys TgMdw[
jWdw hY, suBwA dy vs glqIAW krdw hY[ gunwh krdw
kwm kRoDu mdu loBu mohu AhMkwr krMdw[
ibswsGwqI AikrqGn mY ko n rKMdw[ hY, ikvyN hovy, aumr bIq jWdI hY, koeI qrIkw hY
ismir murIdw FwFIAw siqguru bKsMdw] ijhdy nwl ieh krm imt jwx[ ie`k pwsy mhwrwj
BweI gurdws jI, vwr 36/1 kihMdy ny ik krm nhIN imtxy -
AsI Kqy bhuqu kmwvdy AMqu n pwrwvwru ] jyhw bIjY so luxY krmw sMdVw Kyqu ] AMg - 134
hir ikrpw kir kY bKis lYhu kiqik krm kmwvxy dosu n kwhU jogu ] AMg - 135
hau pwpI vf gunhgwru ] Awh srIr dy iv`c qUM krm krdw hYN, krmW dw
hir jIau lyKY vwr n AwveI qUM bKis imlwvxhwr ] jdoN Pl Bugqxw pYxw hY Pyr qW AOKw hoeyNgw -
gur quTY hir pRBu myilAw sB iklivK kit ivkwr ]
Bogy ibn Bwgih nhIN krm gqI blvwn[
ijnw hir hir nwmu iDAwieAw jn nwnk iqn@ jYkwru ]
AMg - 1416 pr ie`k Awsrw, ie`k shwrw l`Bdw hY ik ipCly
kIiqAW hoieAW dw qW swnUM pqw nhIN ik kI AsIN
swDsMgq jI! g`j ky bolxw siqnwm sRI vwihgur[U
kirAw hY, kI mwVw kMm kirAw hY[ kI T`gIAW krIAW
kwrobwr sMkocdy hoey Awp A`j pUrnmwSI dw idhwVw,
ny, kI DoKy kry ny ikauNik ieh srIr ijhVw hY ieh
gurU drbwr 'c phuMcy EN[ izMdgI dy AMdr koeI bMdw
pwp qy puMn nwl imldw hY[ jy do nw hox qW srIr
hI AYsw hoxw hY ivrlw hI, ijs qoN koeI nw koeI auh
nhIN imldw[ iehdy 'c dovyN imSrq huMdy ny[ pwp vI
kMm nw ho igAw hovy jo drgwh dy iv`c SrimMdw krdw
huMdw hY puMn vI huMdw hY[ jy pwp nw hox, iek`lw puMn
hY[ BwvyN bwxI swnUM bwr-bwr aupdyS idMdI hY -
hovy qW srIr nhIN imilAw krdw[ iehnUM Pyr srIr
PrIdw ijn@I kMmI nwih gux qy kMmVy ivswir ] ikhVw imldw hY dyviqAW dw srIr imldw hY[ Pyr
mqu srimMdw QIvhI sWeI dY drbwir ] AMg - 1381 inrol inrodK srIr imldw hY jy pwp nw hox[ pwpW
s`cy swihb dy drbwr iv`c jwxw hY, s`c dw qy puMnW dy nwl srIr dw Awauxw hY jy pwp vDy hoey
inbyVw hoxw hY auQy koeI vI kwrn suixAw nhIN jwxw[ hox, srIr duKI huMdw hY prySwnIAW AwauNdIAW ny ieho
s`cy inbV jwxy ny qy ijhVy pwKMf krn vwly, DoKy dyx ijhy pirvwrW 'c Aw jweygw ij`Qy SWqI nw Awvy[ mwlI
vwly hwr jwxy ny - hwlq AYsI hoeygI ik ij`Qy guzwrw nw cldw hovy[
EQY scy hI sic inbVY cuix viK kFy jjmwilAw ] iviSAW ivkwrW niSAW dy iv`c pY jweygw[ Bu`l jweygw
Qwau n pwiein kUiVAwr muh kwl@Y dojik cwilAw ] ikauNik pwpW dw Pl izAwdw hY, Bogx vwsqy AwieAw
AMg - 463 hoieAw hY[ prySwnIAW hI prySwnIAW swmHxy AwauxIAW
bVI burI siQqI hY, dunIAW iv`c qW mwnqw ho SurU ho jwxgIAW[ duK Awauxgy, jIv AYsy Awauxgy,
rhI hY, swry pRBqw kr rhy ny[ pr EhI rUh jdoN sMjog AYsy jIvW nwl hoeygw ijhVy lyKy lYx Awauxgy[

'Awqm mwrg' 51 ApRYl, 2012


jy puMn dw Pl viDAw hoieAw hovy Pl qW SWqI hoieAw qW glqIAW ho geIAW, auh qW swfy h`Q iv`c nhIN
krdI hY[ swDUAW dI sMgq iml jwieAw krdI hY[ gurU rhIAW[ aus vyly mhWpurS bùDIvwn, ivcwrvwn, AnuBvI
nwl imlwp ho jwieAw krdw hY[ so pwp pun M dw bixAw mhWpurS gurU pIr, swDU mhWpurS, iesnUM dsdy ny ik
hoieAw srIr, sMswr 'qy AwauNdw hY, ipCly ijhVy ny kIqy ipAwirAw! ijhVw qW ho cùikAw, ijhVy qW kmwn iv`coN
hoey auh qrkS ivcoN Cut cuk ` y ny, kmwn dy iv`cNo [ auhdw qIr c`l cùky ny, aunWH dI ijhVI mwr hY auh G`t kIqI
swfy kol koeI ielwj nhIN hY isvwey Bogx qoN[ auh qW jw skdI hY[ AYsw qrIkw hYgw vwihgurU ny r`iKAw
Bogxy hI pYx ny[ auh qW swfy h`Q iv`c nhIN hux hY[ hoieAw[ krmW dw vl c`l nhIN skdw auQ[y auh suKwly
pRmySr vl nUM rhWgy, cMgy kMm krWgy, nyk kMm krWgy, ho jwxgy Bogxy[ ij`Qy sUlIAW 'qy cVH ky gl dy ivc
aunWH dw bl Gt jweygw lyikn Bogxy pYxy ny[ AYsw dsdy dI lMGxI hY sUlI[ auQy pYr iv`c kMfw c`uB ky hI kMm
ny ik sUlI dI QW 'qy sUl ho jweygI[ supny iv`c k`itAw c`l jweygw[ lyikn cùBygw zrUr[ pr ie`k g`l hY p`kI,
jweygw, lyikn Bogxw zrUr peygw[ auh vI gurU dI imhr auh ieh hY ik qUM hux dy kIqy krmW nUM ivcwr ijhVy
ho jwey, mhWpurSW dI imhr ho jwey[ krm k`t jWdw hux kr rhy hW[ ienHW ivcoN QoVHy ijhy qW huxy hI rl
hY, hlkw pY jWdw hY, EnW zor nhIN auhdy 'c rihMdw[ jwxy ny, prwlbD 'c jw ky[ bhuqw icr nhIN lwauNdy
jy nw hovy qW pUry zor nwl auh qW Cut cu`ky ny[ aunHW eyDroN kry EDr rl gey[ koeI bMdw khy ik ieh ikvyN
ny qW krnw hI hY Awpxw kMm[ auQy AsIN byvs hW kuC ho skdw hY ik huxy ijhVy AsIN krm krdy hW auh
kr nhIN skdy[ ijhVw kuC AsIN krnw hY auh swfy ikvyN jw ky rl jWdy ny prwlbD nwl[ huxy ie`Qy iksy
qoN ho nhIN skdw[ jy AsIN krm twlHxy cwhIey, swfy dy mùkw mwro, nwl dI nwl hI GsuMn Aw jwxw hY[ ikauN
kol ie`ko hI cIz hY auh hY Ardws, Ardws hr bMdw huxy hI krm kirAw qy huxy hI Bogxw pY igAw[ sotw
nhIN kr skdw koeI-koeI hud M w hY hzwrW l`KW 'coN ijhVw mwro, sotw Kwx vwsqy iqAwr ho jwE[ auhnUM dyr nhIN
kr sky[ ie`k bMdy dI Ardws mnzUr huMdI hY ikauNik l`gdI ausy vkq Pl idMdy ny ieh[ ie`k auh ny ijhVy
Ardws dw vl nhIN AwauNdw, jy pRmySr, vwihgurU jy iek`Ty hoey pey ny aunHW ny v`fw-v`fw kMm krnw hY,
shweI ho jwvy qW auh ijhVy krm ny, QoVHw ijhw du`K prySwnIAW pYdw krnIAW ny, bhuq mwVy kMm Awauxy ny
dy ky hI tl jwieAw krdy ny, nhIN qW Bogxw pYNdw swmHxy[ ivCVnw hY iksy ny imlxw hY Aw ky[ aunHW nUM
hY[ mqlb ieh hY ik ijhVy qW c`l cu`ky qIr, auh sMicq krm kihMdy ny[ iek`Ty hoey koTy iv`c pey ny
qW l`gxy hI l`gxy ny, aunHW qoN qW bc nhIN koeI vI swry[ stor iv`c pey ny[ mUMh k`FIN bYTy ny ijvyN s`p
skdw[ pr kuC AYsy ny ijhVy pey ny, Ajy c`ly nhIN bYTy hox ik myrI vwrI kdoN AwauNdI hY, myrI vwrI kdoN
hn, aufIk rhy ny smyN nUM, Awh jnm 'c qW nhIN aunHW AwauNdI hY[ aufIk rhy ny ausy rUh nUM[ mhwrwj kihMdy
dw Pl imlxw, Agly jnm dy iv`c iqAwrI ho rhI hY ik auhdw Kwqmw ho skdw hY[ auh ijhVy kIqy hoey pwp
ik ikhVw-ikhVw krm hY ijhdw iesnUM Agly jnm ny aunHW dy PlW dw nwS ho skdw hY[ dUjw ieh hY ik
iv`c Pl Bogxw pYxw hY[ g`l smJx vwlI hY, ieh koeI hux ieho ijhw krm nw kro -
khwxIAw nhIN hY, ieh isDWq ny[ priqAweIAW hoeIAW jwlau AYsI rIiq ijqu mY ipAwrw vIsrY ]
g`lW ijvyN sMswr dw kwnUMn hY, pRmySr dw vI kwnUMn hY[ nwnk sweI BlI prIiq ijqu swihb syqI piq rhY ]
auh qW v`Fxw hI pYxw hY aus qoN dUsrw h`l nhIN iml AMg - 590
skdw, dUsrI cIz iml hI nhIN skdI[ AYs qrHW bwxI PrIdw ijn@I kMmI nwih gux qy kMmVy ivswir ]
dy AMdr PYslw hI kr id`qw hY - AMg - 1381
Dwrnw - ik`QoN BwldY qUM dwK ibjOrIAW, auh kMmW nUM C`f idE ijhdw lyKw dyxw pY jwey[
ik`krW dy bIj bIj ky[ ieh hux vwly qW rok skdy hW ik A`gy nUM nw bIjIey,
PrIdw loVY dwK ibjaurIAW ikkir bIjY jtu ] hux rok dyeIey[ auh mhwqmw qrIkw d`s idMdy huMdy ny
hMFY auNn kqwiedw pYDw loVY ptu ] AMg - 1379 ik krm krky qUM mYN nUM Dwrn nw kr ik mYN krdw
kihx l`gy, jy qyrI KuAwieS dy muqwibk hovy auh hW-
nhIN hoxw[ ijho ijhw bIj ky AwieAw hYN v`Fxw hI syvw krq hoie inhkwmI ] AMg - 286
pYxw hY[ AOKw ho ky Kw lY, sOKw ho ky Kw lY[ kOVy Pl nw syvw krky Pl mMg qy nw koeI krm krky
ijhVy bIjy ny auh qW Kwxy hI pYxy ny[ so ies qrHW Pl mMg, dunIAW swrI ausqq krI jwey kuC nw igx
dy nwl swfy swmHxy ie`k bVw mslw Aw jWdw hY Pyr aus g`l nUM ik mYN qW kuC kirAw hI nhIN, krn vwlw
koeI qrIkw vI hY, koeI g`l bx skdI hY ik ip`Cy kr igAw jW ho igAw myry qoN[ auh Pyr Pl icMbVdw

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


52
nhIN hY[ krm icMbVdw nhIN auh qW auQy hI nwS ho Purmwn hY -
jWdw hY ikauNik auhnUM PVn vwsqy kIhnUM PVy[ auh hauN Dwrnw - nwm jp ky pwpW dw nwS hov,y
nhIN Dwrdw, hauN nw Dwrn krky krm PVdw nhIN auh pUjw kry swrI dunIAW - 2, 2
AYvyN aufwrIAW mwrdw iPrI jWdw hY[ ie`k krm auh nwm jpx dy nwl mhwrwj kihMdy, mhWpwpI vI
ny ijhVy stor iv`c pey ny Agly jnm dy nwly qW hyqU ijhVw hY auhdy swry pwp nwS ho jWdy ny qy AYnw pRqwp
ny ikauNik ijMnW icr krm bcdw hY jnm mrn qoN v`D jWdw hY AYnI piv`qrqw auhdy ihrdy 'c Aw jWdI
AwdmI mukq nhIN ho skdw[ AsIN qW bVI suKwlI hY ik dunIAW swrI auhdy crnW 'qy msqk invwauNdI
Ardws kr idMdy hW ik s`cy pwqSwh! Plwxw, isMG hY[ pUjw krdI hY, Purmwn hY ik -
invws kr igAw hux qUM iehnUM Awpxy crnW 'c invws
Aiq aUqmu hir nwmu hY myrI ijMduVIey
dy dyeIN[ crnW 'c invws koeI suKwlI g`l hY[ jy ies
ijqu jipAY pwp gvwqy rwm ] AMg - 539
qrHW crnW 'c invws imlx l`gy qW swry hI kih ilAw
krn ies qrHW nwl[ AYs qrHW nhIN imldw, crn dw h`d qoN izAwdw Aiq ijhnUM kihMdy, ijs qoN
invws vI bhuq AOKw imldw hY[ auh qW krmW dy bMnHy AgWhW koeI cIz nw hovy[ kihMdy, AYnw auqm hY hrI
hoey ny Awauxw hI Awauxw hY, qurnw hI hY[ so ijhVy dw nwm ijhdy jpx dy nwl swry pwp gvwey jWdy ny
krm pey ny ieh iDAwn nwl g`l suxo, aunHW krmW nUM qy ijhVw piqq huMdw hY auh mhWpiv`qr ho jWdw hY-
Kqm krn vwsqy, auhdw ielwj hYgw[ jy duK ` W qoN bcxw piqq pivqR guir hir kIey myrI ijMduVIey
cwhuMdy hW qW auhdw ielwj hYgw ik AgwhW nUM nw du`K chu kuMfI chu juig jwqy rwm ] AMg - 539
imly koeI[ ijhVy hux iml gey ieh qW k`t lvWgy, auh ieh nhIN ik Gr iv`c hI CuipAw rih
A`gy nw iml jwvy[ auh swry ijhVy krm pey ny kroVW jweygw[ cwry hI jugW dy AMdr auhnUM Pyr jwxdy ny, Bul` dy
jnm ijhny swnUM GuMmytxIAW dyxIAW ny mhwrwj kihMdy nhIN hn ausnUM[ ik`fw v`fw Pl hY nwm dw[ hor kI
aunHW dw nwS ho skdw hY ijhVy hux quhwfy gl pey krdw hY -
hoey ny, ieh nrm ho skdy ny AgwhW nUM krny bMd kr haumY mYlu sB auqrI myrI ijMduVIey
idE, AgwhW nUM krm jwxgy hI nhIN, Awpxy Awp hI hir AMimRiq hir sir nwqy rwm ] AMg - 539
mukqI ho jweygI[ so auhdy krn dw qrIkw mhwrwj ny jnm jnm kI iesu mn kau mlu lwgI
d`isAw hY ik ie`k AYsI SkqI sMswr 'c vwihgurU ny kwlw hoAw isAwhu ]
pYdw kIqI hY qy auh hY nwm dI SkqI[ jy nwm jpIey KMnlI DoqI aujlI n hoveI jy sau Dovix pwhu ]
nwm dy nwl iml jweIey, nwm dy nwl ic`q l`g jwvy, AMg - 651
nwm ihrdy 'c invws kr lvy[ nwm XwddwSq iv`c bYT du`K pwauNdw hY, jMmdw mrdw hY, jMmdw mrdw hY[
jwvy, Pyr kI huMdw hY auhdI grmI dy nwl ijhVy AMdr kihMdy, auh mYl hI auqr jWdI hY auhdI QW dy auqy
jmHW hoey pey iqRkutI dy BMfwry dy AMdr swry pwp, nwm dy rs dy iv`c mKmUr rihMdw hY hr vkq[
mhwqmw dsdy ny ik jdoN iqRkutI dy iv`c surqI phuMc AprwDI pwpI auDry myrI ijMduVIey
jWdI hY, auQy nwm dw AYnw bl hoieAw krdw hY ik jn nwnk iKnu hir rwqy rwm ] AMg - 539
auhdy nwl pihlW ijhVw koTw BirAw ipAw hY, krmW
v`fy-v`fy pwpI ny ijhVy AprwD krn vwly,
dw, auh jl jwieAw krdw hY[ dgD ho jWdw hY ijvyN
h`iqAw krn vwly ijnHW nUM kihMdy ik ienHW dw auDwr
bIj r`iKAw hovy iksy kmry 'c qy A`g l`g jwvy, syk
hI nhIN ho skdw kihMdy, aunHW dw vI auDwr ho jWdw
l`g jwvy bIj nUM, auh bIj muV ky jMmdw hI nhIN hY[
hY[ jy QoVHw ijhw vI vwihgurU dy nwm nwl r`iqAw jwvy
ikMnI hI Kwd pweI jwE, ikho ijhI sohxI zmIn 'c
kihMdy aunHW dw vI auDwr ho jWdw hY, Ajwml vrigAW
pw idE ikauNik auhdI jMmx SkqI Kqm ho geI[ iesy
dw[
qrHW jy vwihgurU dw nwm jp ky AMdr qr`kI krky
iqRkutI 'c phuMcdy hW, dsvyN duAwr 'c swfI ibrqI suix swKI mn jip ipAwr ]
Ajwmlu auDirAw kih eyk bwr ] AMg - 1192
phuMcdI hY, auh ijhVy krm ny swry dy swry Kqm ho
jWdy ny ik`fw suKwlw PwrmUlw hY qy Kqm hI nhIN huMdy[ kihMdy ie`ko vwr ikhw sI nw auhny, ik`fw pwpI sI -
aus mnu`K dy iv`c AYnI au~cqw Aw jWdI hY ik sMswr piqq Ajwmlu pwp kir jwie klwvqxI dy rihAw[
ijhVw k`lH q`k pwp krdw sI auhdy hI pYrW 'qy BweI gurdws jI, vwr 10/20
nmSkwrW krn lg jWdI hY[ AYs qrHW mhwrwj dw auhdw vI auDwr ho igAw[ mYl lih jWdI hY

'Awqm mwrg' 53 ApRYl, 2012


swrI[ ijhny jMm ky Pyr nwm nhIN sI jpxw, kihMdy
suix swKI mn jip ipAwr ] auh jMmdw hI mr jWdw, pwp qW nw krdw[ mwVy kMm
Ajwmlu auDirAw kih eyk bwr ] krky nrkW 'c qW nw pYNdw[ iehdy nwloN qW cMgw sI
bwlmIkY hoAw swDsMgu ] ik jUn k`tI qy Kqm ho jWdw[ ikauNik ijhVw pu`qr
DR¨ kau imilAw hir insMg ] AMg - 1192 Gr iv`c glq hY, auh kulW nUM nrkW iv`c lY jWdw
bwlmIk dw izkr krdy ny ie`Qy gurU mhwrwj ik hY, koeI ksUr nhIN huMdw bzurgW dw[ auh kmwauNdy ny,
auhnUM sMgq hoeI qy sMgq dI mihmw pRgt hoeI aus swry dyK lE ijMny AwpW hYgy bYTy, AsIN kihMdy hW ik
qoN, pVH lE ies qrHW dy nwl - swfy pu`q DI Kwxgy, auhdy vwsqy jwiez nzwiez
kmweIAW krky ilAwauNdy hW[ idn rwq K`pdy hW, ijhVw
Dwrnw - suixE myry mIqw mihmw,
swDUAW dy sMg dI - 2, 2. AslI Awpxw kMm hY auhnUM pwsy r`K idMdy hW, prvwh
nhIN krdy ik dubwrw Pyr jnm hoeygw[ huxy inbyV
ipMgul prbq pwir pry Kl cqur bkIqw ]
dyeIey ijhVy kMm nUM Awey EN -
AMDuly iqRBvx sUiJAw gur Byit punIqw ] 1 ]
mihmw swDU sMg kI sunhu myry mIqw ] BeI prwpiq mwnuK dyhr
u IAw ]
mYlu KoeI koit AG hry inrml Bey cIqw ] rhwau ] goibMd imlx kI ieh qyrI brIAw ] AMg - 12
AYsI Bgiq goivMd kI kIit hsqI jIqw ] iehdw iDAwn nhIN r`Kxw, pu`qW DIAW dw iDAwn
jo jo kIno Awpno iqsu ABY dwnu dIqw ] r`Kxw hY aunHW vwsqy joVnw hY, aunHW vwsqy kMm krnw
AMg - 809 hY, pwp krdy ny aunHW vwsqy[ b`icAW nUM joV ky idMdy
ipMglw ijhVw hY auh phwV qoN lMG jWdw hY, ny, b`cy nhIN pu`iCAw krdy kdy vI iksy nUM[ so auhdy
mhWmUrK ijhVw hY auh cwry vydW dw igAwqw ho jWdw iv`c AsIN izMdgI brbwd kr idMdy hW swrI[ aulty kMm
hY[ AMnHw ijhVw hY auhnUM iqMnW BvnW dI soJI ho jWdI krdy hW[ auh jo AYsw puq ` r pYdw ho jwvy kul dy AMdr;
hY, jdoN gurU punIq nUM Bytdw hY, sMqW dI sMgq krdw ku`l nUM gwl idMdw hY swrI nUM[ rihqnwmy 'c AwauNdw hY
hY[ AMdr igAwn dI auqpqI ho jWdI hY, pRkwS ho jWdw ik -
hY[ auhdy nwl kI huMdw hY, mYl Kqm ho jWdI hY, kroVW qnk qmwkU syvIAY dyv ipqr qij jwie[
iksm dIAW mYlW Kqm ho ky inrml ho jWdw hY[ so zrw ijMnW vI qmwkU nUM h`Q lg jwvy jW ie`k f`ky
AYsw ie`k ivAkqI duAwpr Xu`g 'c A`j qoN pMj hzwr 'qy cu`k mUMh iv`c cilAw jwvy, kihMdy iehdy nwl kI
swl pihlW ie`Qy id`lI dy nyVy rihMdy sI[ kMm kI sI hoeygw, AYnw pwp v`D jweygw auhdw, dyvqy auhnUM C`f
ausdw, bMdy mwr dyxy, mwrn qoN bwAd auhdI Prolw- jwxgy, aus Gr dy auqy rwKI nhIN hoeygI[ BUq, pRyq
ProlI krnI qy Pyr jyb 'coN k`F lYxw, jo kuC imilAw Aw ky pRvyS kr jwxgy[ du`K SurU ho jwxgy, klpnw,
auhdy nwl guzwrw krdw sI[ pihlI vwrI ijs vkq klw, mwr lE-mwr lE[ gwlHW k`Fo[ auQy SWqI nw kdy
mW nUM p`uiCAw iesny ik mW! hux mYN juAwn ho igAw, vI AweygI, aus Gr dy AMdr[ ikauNik ASWqI Aw geI[
mYnUM kMm d`s, kihMdI kMm kI hY Awpxw, Awpxw kMm qmwkU dy nwl ijMny ivGn ny sB Aw jWdy ny[ auh
hY fwky mwrnw[ lokW nUM lu`txw[ kihx l`igAw, koeI ijhVy dyvqy ienHW dy bzurg bYTy ny, dyv lokW 'c,
srkwr vI huMdI hY? kihMdI jMglW 'c l`uk ky mwr ik dyviqAW dI pdvI imlI hoeI hY, dyv gMDrB lok 'c
pqw hI nw l`gy[ jgHw bdldw rih, kdy ie`Qy, kdy d`s ny, dyv gMDrB lok 'c ny, ip`qr lok, svrg lok 'c
mIl EDr, vIh mIl EDr[ mwVI is`iKAw mW ny dy ny, ip`qr lok 'c ny, svrg lok, ieMdr lok, byAMq
id`qI[ mwVI is`iKAw ijhVI mW idMdI hY, mhwrwj kihMd,y svrg ny ijho ijhw iksy ny krm kirAw hY, auho ijhw
ipAwirE! aus nUM qW gwl lgdI hY - QW auhnUM Aw ky iml igAw[ auh bydwvw dy idMdy ny
ijh kuil pUqu n igAwn bIcwrI ] ikauNik auh kul gwlx vwlw Aw igAw[ ausy vyly C`f
ibDvw ks n BeI mhqwrI ] AMg - 328 jWdy ny qy kihMdy auhdy h`Q dw doS ikMnw lgdw hY jy
ijs Gr dy AMdr pRmySr dw ipAwrw jnm nw aus qoN pwxI lY ky pI lE, Awh zrdw Kwx vwly qoN,
lvy, auh mW, cMgw hud M w jy ivDvw ho jWdI[ ikauNik AYsy qmwkU pIx vwly qoN kihMdy AYnw pwp lg jweygw, ijMnW
pu`qr nUM jnm nw idMdI - Srwb pIx dw lgdw hY[
ijh nr rwm Bgiq nih swDI ] pwxI qw ky hwQ kau mDrw sm AGdwie[
jnmq ks n muE AprwDI ] AMg - 328 Pyr svwl AwauNdw hY ik Srwb dw ikMnw doS

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


54
lgdw hY? kihMdy - mwns srIr 'c Aw geI Ar kljug dy AMdr[ iehdy
mdrw dhqI spq kul .............[ 'c bhuq Pl idMdw hY ikauNik ru`q hY[ kihMdy iehdy
s`q kulW dw nwS Srwb kr idMdI hY[ ivprIq ijhVy pRBU dw nwm jpdy ny, pRmS y r dw iDAwn
krdy ny, siqsMg iv`c c`l ky AwauNdy ny, h`QoN kuC Blw
.............BWg dhY qn eyk[
krdy ny, AwpxI kmweI 'coN dsvMD krdy ny[ bMdgI
BMg ijhVI hY ieh ie`k qn nUM gwldI hY[ krdy ny, kihMdy auh qW DMn ny, aunWH dw Awauxw hI sMswr
jgq jUT Sq kul dhY ...............[ 'qy DMn hY, aunHW dI mwqw vI DMn hY[
qmwkU ijhVw hY ieh ie`k sO ie`k kul dw nwS kulu auDwry Awpxw DMnu jxydI mwieAw ] AMg - 139
kr idMdw hY[ auh bzurg prySwn hud M y ny, bydwvy dy idMdy ijhVy Awpxy kul dw hI auDwr kr dyx, nrkW
ny, drgwhW 'c bYTy ik swfw ieh hy pRBU! kuC nhIN 'coN bzurgW nUM k`F-k`F ky, svrgW 'c Byj dyx, mnu`K
lgdw[ jwx idE ijDr nUM jWdw hY[ ikauNik ieh bUtI dI jUnI 'c pw dyx, kihMdy auhdI mwqw DMn hY BweI[
AYsI hI hY[ bVI hI ivroDqw, inKyDqw SwsqrW iv`c DMn-DMn huMdI hY drgwh 'c[ ikauNik bhuq kulW dw
iesdI kIqI hoeI hY[ iSv jI mhwrwj nwl ij`Qy bcn auDwr kr idMdy ny AYs qrHW Purmwn hY -
huMdy ny auQy bVI inKyDI iehdI krI hoeI hY ik ieho
ijhI mhwn duSt bUtI pYdw hoxI hY kljug dy AMdr, Dwrnw - ipAwry kulW dw auDwr swDU krdy,
nw iksy dw krm c`lxw hY nw Drm c`lxw hY[ A`gy dyvqy jgq auqy Awauxw DMn hY[
ie`Qy Aw ky pRq`K ho jWdy sI, jdoN aunHW nUM koeI Xwd
ie`k qW auh ny ijhVy kul fobU AwauNdy ny[ kulW
krdw sI, ASIrvwd idMdy sI Aw ky[ ijs idn qoN
nUM grk kr idMdy ny Aw ky[ prySwn huMdy ny bzurg,
pihlw DUMAW iksy dy mUMh 'coN inkilAw ies bUtI dw,
QoVHy-QoVHy puMn krky in`ky-in`ky svrgW 'c bYTy huMdy ny
jW iksy ny iehnUM dMdW dy nwl c`b ky Kw ilAw, aus
qy aunHW dw qp KIx hox lg jWdw hY ikauNik auhdI
idn qoN dyvqy Awh DrqI dy auqy Awaux qoN ht gey[
kul nwl sbMD r`Kdw hY qy ijhVI kul dy iv`c pRmySr
hux zor lw lE ijMnW lgdw hY, kdy vI nhIN Aweygw
dw ipAwrw ie`k Aw jwvy, ijs nUM bRhmigAwn ho jwey,
dyvqw[ ikauNik vwqwvrx ie`Qy dUiSq ho igAw swrw[ auh
AYsw Purmwn AwauNdw hY ik auh ie`k sO ie`k kul nUM
C`f jWdy ny[
qwr idMdw hY[ igxqI vI krI hY -
.............inMdw dhY Anyk[
ipqw swc cObIs, bIs mwqw ky jwno[
inMdk puq ` r pYdw ho igAw, l`KW hI kulW dw aujwVw (pMnw 33, kQw nrwiex hrI)
kr deygw[ Pyr mhwrwj kihMdy ipAwirAw! qUM ieh d`s
24 Awpxy Awpxy ipqw dy Gr dIAW qy vIh
qyry Awaux dw koeI mqlb sI ie`Qy[ isrP AMnH Kwx
nwnikAW dIAW, 44 ho geIAW[ pihly h`ly 44 kulW qW
AwieAw hYN qUM[ lokW nwl lVn JgVn AwieAw hYN,
ieh qwrdw hY[
Awpxy krm Bogx AwieAw hYN, qyry Awaux dw koeI
Pwiedw nhIN sI, ikauNik qyry AMdr koeI su`c nw AweI, KoVs qulw mhwn, (pMnw 33, kQw nrwiex hrI)
piv`qrqw nw AweI, qUM pRBU dw nwm nw jipAw[ ies ij`Qy auhdI SwdI ho jwvy, solWH kulW dw auDwr auQy
qrHW Purmwn krdy ny - kr idMdw hY[
Dwrnw - ipAwry jI, jgq auqy Awey kwsnUM, duAwds suqw pihcwno[ (pMnw 33, kQw nrwiex hrI)
ijhVy nwm nw hrI dw jpdy[ ijs QW dy auqy lVkw qy lVkI ivAwhI jwvy, aunWH
iehu mwxs jnmu dulµBu hY nwm ibnw ibrQw sBu jwey ] dIAW 12 kulW dw auDwr ho jWdw hY[ 11 kulW BYx
huix vqY hir nwmu n bIijE AgY BuKw ikAw Kwey ] dIAW qy d`s BUAw dy lyKy 'c lg jWdIAW ny[ BUAw,
mnmuKw no iPir jnmu hY nwnk hir Bwey ] AMg - 450 Pu`PVW sB nUM qwr idMdw hY[
kihx l`gy, AYsw bMdw ijhVw glq g`lW 'c pYNdw eykwds kul BYx ds BUAw ky lyKy[
hY, kulW nUM Krwb krdw hY[ auhdy sMswr 'qy Awaux dw (pMnw 33, kQw nrwiex hrI)
Pwiedw kI hY[ bVI muSkl dy nwl mnùKw jnm imilAw ij`Qy mwsI hY auhdIAW A`T kulW dw auDwr kr
hY qy nwm jpx qoN ibnW ieh ibrQw lMG jwxw hY[ idMdw hY[
hux vq l`gI hoeI hY ijvyN kxkW bIjx dI vq Aw mwq BYx kul AwT SqRI isMmRqI pyKy[
geI, ru`q Aw geI[ ievyN ijvyN nwm bIjx dI ru`q (pMnw 33, kQw nrwiex hrI)

'Awqm mwrg' 55 ApRYl, 2012


ieh ijhVIAW surqIAW qy isMmRqIAW, AnuBvI so ies qrHW dy nwl dohW p`KW dw mhwrwj ny
mhWpurSW ny bcn kry ny, A`KW nwl dyK ky, kihMdy dyK d`isAw hY ie`k qW auh p`K hY, ijhnUM iDrkwr ikhw
ky kihMdy ny, sux ky nhIN g`l khI, A`KW nwl dyK ky hY, iDRg hY kihMdy qyrw pYdw hoxw[ iDRg ny qyry swh
g`l khI hoeI hY[ mhwrwj kihMdy ik auhI pRvwn hY[ lYx,y iDRg hY auh qW ij`Qy qUM rihxw hY, iBRSt kr irhw
hYN aus QW nUM[ ij`Qy ingurw ho ky qUM idn k`t irhw
AwieAw so prvwxu hY BweI ij gur syvw icqu lwie ]
hYN[ auh siqkwrXog hY, auh QW piv`qr hY -
AMg - 603
ijQY bYsin swD jn so Qwnu suhMdw ] AMg - 319
EhI bMdw pRvwn hY AwieAw hoieAw, ijhny ie`Qy
Aw ky gurU dI syvw 'c ic`q lw ilAw, nwm jpdw hY[ suhwvw hY, crn DUV aunHW dI piv`qr hY -
AwieAw sPl qwhU ko gnIAY ] gMgw jmunw godwvrI srsuqI
jwsu rsn hir hir jsu BnIAY ] AMg - 252 qy krih audmu DUir swDU kI qweI ]
iklivK mYlu Bry pry hmrY ivic
ijhVw nwm jpdw hY, auhdw hI Awauxw ie`Qy sPl
hmrI mYlu swDU kI DUir gvweI ] AMg - 1263
igixAw jWdw hY hor iksy dw igixAw nhIN jWdw[ ies
qrHW Purmwn krdy ny - dyvqy AwauNdy ny AsmwnW 'coN, ijhVy qIrQ ny
ienHW dy AiBmwnI dyvqw, sMqW dy ip`Cy iPrdy ny ik swnUM
Dwrnw - AwieAw sPl jgq auqy igxIey,
DUV iml jwvy ienHW dI[ ienHW dy mn 'c pRr y nw ho jwvy
ijhVw ie`Qy nwm jpdw[
ikqy jw ky swfy 'c jw ky ieSnwn kr lYx[ swfI mYl
bwkI nw iksy nUM igxo sMswr 'qy Awey nUM ik sPl qW k`txI hI ienHW ny hY[ bynqIAW krdy ny, ArdwsW
AwieAw hY[ sPl EhI hY - krdy ny ik hy mhWpurSo! ikRpw kro[ so ies qrHW dy
jwsu rsn hir hir jsu BnIAY ] AMg - 252 nwl ie`k auh ny ijhVy ivprIq cldy ny qy bwlmIk
ijhVw jW qW hrI dw js krdw hY qy jW hrI ijhVw sI ikauNik AYsy glq Kwndwn 'c pYdw hoieAw,
dw nwm jpdw hY[ ie`Qy jwqW vsdIAW sI, do kOmW vsdIAW sI ie`k nUM
Awie bsih swDU kY sMgY ] AMg - 252 AwrIAn kihMdy sI, ie`k nUM AnwrIAn kihMdy sI[
AnwrIAn dy iv`c BIl, gONf ies qrHW dy Awid vwsI
auhdI iksmq ieho ijhI huMdI hY lyK AYsy huMdy ijhVy sI bhuq swry AwieAw krdy sI, ijhVy AwrIAn
ny ik auh siqpurSW dy kol Aw ky vsx lg jWdw sI ieh bwhroN Awey sI[ bwhroN Aw ky ienHW ny kbzw
hY, C`f AwauNdw hY sB kuC, kUV kbwV ijMnw hY[ sMqW kr ilAw[ lVwky sIgy, jgjUM bhuq sI ieh, ienHW dy
dI sMgq 'c Aw jWdw hY - mukwbly 'qy aus vyly dunIAW dI koeIE kOm hoxI hY[
Anidnu nwm iDAwvih rMgy ] AMg - 252 iek` T y sI, ienH W ko l AiDAwqmk ividAw bVI
idn rwq Pyr ipAwr dy nwl bwxI pVHdw hY, zbrdsq sI, mMqr ividAw bhuq zbrdsq sI qy
syvw krdw hY - Asqr vI sI qy Ssqr vI sI[ ieh swrIAW cIzW
Awvq so jnu nwmih rwqw ] AMg - 252 mMqr nwl c`lx vwly hiQAwr vI sIgy[ srIrk bl
nwl c`lx vwly hiQAwr vI sI[ ieDrly pwsy vI mMqr
kihMdy Awauxw qW sPl auhdw hI hY ijhVw nwm
bl vwly sIgy, lyikn ienHW dw igAwn EnW qkVw nhIN
dy nwl r`iqAw hoieAw hY[ ipAwr hY -
sI ijMnW AwrIAn dw sI[ AwrIAn kOm ny Awpxy Awp
jw kau dieAw mieAw ibDwqw ] AMg - 252 nUM mixture qoN bcwaux vwsqy AYsw pRbMD kr ilAw[
ijhdy auqy vwihgurU dI dieAw ho geI, auh nwm AYsy rules bxw id`qy ijhVy Awid ny aunHW dy nwl nw
dy nwl lgdw hY - g`l kro, nw Awpxw mMqr dyv,o ienHW kol sB qoN sRS y t
eykih Awvn iPir join n AwieAw ] AMg - 252 mMqr EAMkwr sI[ ieh pVdy 'c r`Kdy sI[ hux qW
hux qW Aw igAw, muV ky nhIN auhny Awauxw[ muV AsIN EAMkwr mUMh nwl kih idqw, jd nhIN sI
ky auhdI jUnI k`t jweygI - kihMdy[ pVdy 'c rKdy sI, gop mMqr huMdw hY, ijvyN
nwnk hir kY dris smwieAw ] AMg - 252 vwihgurU mMqr hY[ hux qW AsIN rOlw hI pweI jWdy
hW, vwihgurU-vwihgurU[ vwihgurU gupq r`Kx vwlw mMqr
vwihgurU dy drs iv`c auhdI smweI ho jweygI -
sI[ AMdr r`Kx vwlw sI[ jy ikqy pRgt ho jwvy iksy
ijau jl mih jlu Awie Ktwnw ] dy mu`K 'coN inkl jwvy, kMtrol krdy-krdy auh bMdy
iqau joqI sMig joiq smwnw ]
dI mihmw dsdy ny bwxI dy AMdr -
imit gey gvn pwey ibsRwm ]
nwnk pRB kY sd kurbwn ] AMg - 278 kbIr supnY hU brVwie kY ijh muiK inksY rwmu ]
qw ky pg kI pwnhI myry qn ko cwmu ] AMg - 1367
'cldw.......['
'Awqm mwrg' ApRYl, 2012
56
bMdgInwmw
BweI rGbIr isMG 'bIr'

jW myry mwqbr im`qrW dI slwh-mSvrw lY skdy ho


(1) ik ies rupey nUM ikvyN vrq ky qusIN izAwdw qoN izAwdw
is`KW iv`c 'Bwxy' dy Awm qOr qy glq ArQ suKI bx jwvo[ ienHW ivcoN do pu`qr ies iKAwl dy hn
smJy jWdy hn[ sB musIbqW, qklIPW, durGtnwvW ik swfw suK ipqw dy idqy rupey nUM AwpxI Akl qy
ijnHW qy ienswn dw kwbU nw hovy, jW ijnHW dI ienswn mrzI nwl vrqx iv`c hY, jykr ieh ruipAw ipqw jW
nUM smJ nw Awvy, auh vwihgurU dy nwm mVHIAW jWdIAW ipqw dy im`qrW dI rwey nwl hI vriqAw qW aus iv`c
hn Aqy aus dw 'hukm' jW 'Bwxw' AwKIAW jWdIAW swfI AwzwdI qy KuSI kI hovygI[ myrI jW myry mwqbr
hn[ 'Bwxy dy AYs ArQW Anuswr ienswn dIAW SB im`qrW dI slwh-mSvrw lY skdy ho ik ies rupey nUM
nw-kwmXwbIAW du`KW, qklIPW, bImwrIAW, lVweIAW, ikvyN vrq ky qusIN izAwdw qoN izAwdw suKI bx jwvo[
JgVy, QoV, icMgqw, sog Awid ienswnI qjrby dy mwVy ienHW ivcoN do pu`qr ies iKAwl dy hn ik swfw su`K
pwsy dw kwrx vwihgurU huMdw hY[ AYsw smJxw vwihgurU ipqw dy idqy rupey nUM AwpxI Akl qy mrzI nwl
nUM nw smJdw hY, aus dy suBwv qoN bVI by-KbrI hY[ vrqx ivc hY, jykr ieh ruipAw ipqw jW ipqw dy
im`qrW dI rwey nwl vriqAw qW aus ivc swfI AwzwdI
sRI gurU gRMQ swihb jI iv`c vwihgurU dy suBwE
qy KuSI kI hovygI, pr ie`k pu`qr ies iKAwl dw hY
sbMDI ieMj disAw hY -
ik myrw qjrbw myry ipqw jW aus dy im`qrW nwloN bhuq
nwnk inrguix guxu kry guxvMiqAw guxu dy ] G`t hY ies leI ikauN nw ipqw qy aus dy im`qrW dy
`AMg - 2 lMmy qy purwxy qjrby dw lwB auTwieAw jwvy, ikauN nw
tUtI gwFnhwr guopwl ] ipqw dy idqy rupey nUM ausdI slwh nwl vriqAw jwvy[
srb jIAw Awpy pRiqpwl ] jd ipqw nUM Awpxy pu`qrW dy ienHW iKAwlW dw pqw
sgl kI icMqw ijsu mn mwih ] lgdw hY qW auh bVw gMBIr, isAwxw qy pu`qrW dw
iqs qy ibrQw koeI nwih ] AMg - 282 SuBicMqk hox krky pu`qrW nUM bulw ky AwKdw hY ik mYN
mnsw pUrn srnw jog ] AMg - 284 ieh rupAw quhwnUM suKI bxwn dy AwSy nwl dy irhw hW,
cwhy qusIN ies nUM AwpxI mrzI nwl vrq ky suKI bxo,
Awip Blw krqUiq Aiq nIkI ] AMg - 294
cwhy myrI slwh mSvry dI mdd lY ky iesnUM vrqo qy
kauVw boil n jwnY pUrn BgvwnY Aaugxu ko n icqwry ] suKI hovo, mYnUM qW quhwfy suKI vsx iv`c KuSI hY[ ipqw
AMg - 784 dI ieh g`l sux ky do pu`qr qW ipqw dy idqy rupey
svwl pYdw huMdw hY ik kI aukq guxW jW isPqW nUM AwpxI mrzI nwl vrqdy hn qy ie`k pu`qr, ipqw
vwlw vwihgurU Awpxy jIvW nUM qklIPW, du`K qy qsIhy dI mrzI qy slwh nwl[ AwpxI mrzI vrqx vwly
dy skdw hY? icMqw, iPkr, QoV,H bImwrI iv`c vsw skdw pu`qrW ivcoN ie`k pu`qr rupey nUM s`tybwzI, rysW qy
hY? Agr auh AYsw kr skdw hY qW auh v`fw inrdeI lwtrIAW iv`c zwieAw kr ky kuJ Arsy mgroN inrDn
vwihgurU hY[ ho jWdw hY[ dUsrw pùqr ipqw dy rupey nwl AXwSI SurU
krdw hY Aqy AXwSI rwhI suKI hox dI koiSS krdw
AwE, zrw ies iKAwl nUM dIrG idRStI nwl
hY[ SrwbKorI qy ivBcwr kuJ smyN ipCoN dI ishq Aqy
ivcwrn dI koiSS krIey[ Prz kro iek bwp dy iqMn
rupey nUM brbwd kr idMdy hn Aqy auh muQwjI dI hwlq
pu`qr hn[ bwp l`KW pqI hY Aqy Awpxw sB kuJ
iv`c hspqwlW iv`c rulxw SurU krdw hY[ qIsrw pu`qr
Awpxy pu`qrW nUM ie`ko ijhw dyxw cwhuMdw hY[ Prz kry
rupey nUM Awpxy ipqw dI mrzI Anuswr vrqdw hY, iek
ik auh Awpxy puq ` rW nUM ie`ko ijhw dyxw cwhud
M w hY[ Prz
Cotw ijhw ivaupwr krdw hY ijs dI Awmdn ieqnI
kry ik auh Awpxy pu`qrW nUM ie`k ie`k lK ruipAw dy
ho jWdI hY ijs nwl auh Awpxw qy Awpxy bwl b`icAW
ky AwKdw hY, bytw, eys rupey nwl qusIN Awpxy Awp
dw sohxw inrbwh kr sky[ Cotw vpwr krn krky ausnUM
nUM ijqnw suKI krnw cwho kro[ nwl hI auh ieh vI
kwPI Pursq iml jWdI hY, ijs iv`c auh piv`qr qy
AwKdw hY ik jykr quhwnUM zrUrq hovy qW qusIN myrI

'Awqm mwrg' 57 ApRYl, 2012


Akl vDwaU pusqkW pVHdw, Awpxy ipqw qy aus dy iqAwrI dI zrUrq hY, Bwxy dy ArSI mhl iv`c
im`qrW dI sMgq krdw qy aunWH dy qjribAW nUM ivcwrdw, ivcrn leI p`kIAW Awqmk buinAwdW loVINdIAW hn[
jIvn nUM aucy AsUlW qy Fwldw, AwpxI qy Apwxy
Bwxy dI auc AvsQw iv`c auh gurmuK Kyf skdw
pirvwr dI ishq qy ividAw dw iKAwl rKdw, idn hY ijsnUM vwihgurU dy suBwv dw pUrw igAwn qy aus
rwq icMqw iPkr Awzwd qy suKI jIvn bqIq krdw
igAwn qy pUrw inScw ho igAw hovy[ Bwxy iv`c Kyfx
hY[
vwly nUM ieh jwxnw zrUrI hY ik (1) vwihgurU aus qy
ipqw ny iqMnW puqrW nUM ie`ko ijhw ruipAw idqw KuS hY[ (2) vwihgurU ayus dy nwl hY[ (3) vwihgurU
qy ies leI idqw ik auh suKI bxn[ iqMnW pu`qrW ny aus dw hmdrd qy SuBicMqk hY[ (4) vwihgurU aus dI
aus rupey nUM Awpo AwpxI smJ Anuswr vriqAw[ ie`k Ardws kdI nhIN moVdw, jo mMgy, jo cwhy soeI pUrw
ny ipqw dI rwey lYxI munwsb smJI, dUijAW ny AwpxI krn leI iqAwr hY[ (5) aus nUM Awpxy Bly bury dI
Akl vrqxI[ AwpxI Akl nwl ruipAw vrqx vwly smJ nhIN ijqnI vwihgurU nUM hY[ (6) aus dw AslI
suKI nw bx sky, ipqw dI rwey lYx vwlw dUjy dohW Blw aus g`l iv`c hY jo vwihgurU nUM Bwvy jW cMgw l`g[y
qoN suKI irhw[ ijhVy suKI nw bx sky, kI auh Awpxy (7) vwihgurU nUM auh g`l cMgI lg hI nhIN skdI, jo
suKI nw bx skx dw izMmyvwr Awpxy ipqw nUM Tihrw aus vwsqy lwBvMd qy cMgw nw hovy[
skdy hn? kI iek dy inrDn qy dUjy dy srIr dI gurmuK dI Bwxy iv`c Kyfx dI AvsQw bVI
Arogqw dw ipqw izMmyvwr ho skdw hY[ jykr AsIN
hOlI-hOlI pYdw huMdI hY, ies leI hr ie`k gurmuK
bdobdI AYsy ipqw nUM puq
` rW dI AsPlqw dw doSI krwr vwsqy Awpxy Awp nUM Bwxy dI AvsQw dw pwqr nhIN
dyeIey qW kI AYsw krnw munwisb hovygw? smJxw cwhIdw[ jdoN auh Bwxy dI AvsQw dy s`cI-
cMgI qrHW soicAW pqw l`gg
y w ik vwihgurU ny Awpxy mu`cIN Xog hovy, ausnUM Awpxy AMdroN pqw lg jwvygw[
AKùt Kzwny qy Aqùt BMfwr Awpxy pùqrW nUM suKI bnwx Bwxy dI auc AvsQw Aqy iesnUM pYdw krn vwsqy
vwsqy jugW jugWqrW qoN ienswn dy hvwly kIqy hoey hn, zrUrI Awqmk iqAwrI qoN keI by-smJ im`qr, Awp
vwihgurU dI sdw qoN iehI ieiCAw hY ik aus dy pu`qr tply iv`c jIvn bqIq krdy Aqy dUsirAW nuM tplw
suKI rihx, pr ienswn ny sdw hI Awpxy mn dy mgr lgWdy dyKy gey hn[
lg ky vwihgurU qy ipqw qy aus dy im`qrW, pYgb M rW, sMqW bhuq swry is`K im`qr jd iksy durGtnw iv`c
mhwqmw dI rwey nUM r`d ky vwihgurU dIAW dwqW nUM Ps jwx Aqy aus iv`coN inklx dw koeI rwh nw vyKx
nwjwiez qOr qy vriqAw qy bjwey suKI dy Awp dy Awp
qW aus lwcwrI dI dSw nUM Bwxy dI dSw smJ ky AwKdy
nUM duKI qy icMqwvwn bxwieAw hY[ ienswn dIAW swrIAW suxy jWdy hn ik h~Cw cMgw jo r`b dw Bwxw drAsl
qklIPW dw kwrn, fUMGI ivcwr kIiqAW Kud ienswn ieh Bwxy dI AvsQw nhIN huMdI blik lwcwrI jW
dI by-smJI qy AigAwnqw nzr AwvygI[
mjbUrI dI AvsQw huMdI hY, ijs iv`c gurmuK AwpxI
gurU Gr iv`c mnmuK qy gurmuK dw v`fw Prk hI jW Awpxy imSn dI BlweI leI jW iksy auc Awqmk
ieh disAw hY ik mnmuK Awpxy mn dy mgr lg ky AsUl nUM is`D krn leI, AwpxI KuSI qy pRsMnqw nwl,
suKI hoxw cwhuMdw hY qy AMq iv`c inrws qy duKI huMdw Awpxy krqwr dy Awsry qy iKVy m`Qy Kyfdw hY[ Bwxy
hY Aqy gurmuK Awpxy jIvn nUM gurU dy qjrby dI rOSnI dI AvsQw iv`c mjbUrI jW lwcwrI dw nwm inSwn
iv`c bqIq kr ky sdw cVHdIAW klW iv`c qy suKI nhIN huMdw, ijQy mjbUrI lwcwrI qy n`k PsI hovy, auh
rihMdw hY[ Bwxy dI AvsQw nhIN khI jw skdI[
Anidnu duK kmwvdy inq johy jm jwly ] is` K ieiqhws iv` c 'Bwxy ' iv` c Ky f x vwly
supnY suKu n dyKnI bhu icMqw prjwly ] mhWpurSW dIAW by-nzIr imswlW imldIAW hn, pr
AMg - 30 hr iek imswl ivc Afolqw, pRsn M qw qoN Aih`l isdk
gurmuiK Ailpqu rhY sMswry ] dyKWgy, ikqy vI mjbUrI jW n`k PsI nhIN hovygI[ Bwxy
gur kY qkIeY nwim ADwry ] AMg - 118 dI AvsQw audoN pYdw huMdI hY jdoN vwihgurU qy aus dw
(2) bMdw dovyN iksy fUMGI Awqmk s`cweI nUM is`D krnw
cwhux
M [ ies AvsQw dy Awswr vwihgurU qdoN pYdw krdw
Bwxy dI AvsQw ivc Kyfx leI bVI Awqmk hY, jdoN gurmuK nUM aus dy Xog dyKdw hY[ gurU Arjn

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


58
dyv dy swmHxy q`qI qvI qy bldI ryq vwihgurU qdoN sulhI hoie mUAw nwpwku ] 1 ] rhwau ]
pYdw krdw hY, jdoN gurmuK nUM aus dy Xog dyKdw hY[ kwiF kuTwru Ksim isru kwitAw
gurU Arjn dyv dy swmHxy q`qI q`vI qy bldI ryq audoN iKn mih hoie gieAw hY Kwku ]
ilAWdI geI, jdoN hzUr Awqmk qOr qy aus mSk jW mMdw icqvq icqvq picAw
iemiqhwn ivcoN lMGx dy Aqy lMGdy hoey ieh AwKx ijin ricAw iqin dInw Dwku ] 1 ]
dy Xog smJy gey[ puqR mIq Dnu ikCU n rihE
qyrw kIAw mITw lwgY ] hir nwmu pdwrQu nwnku mWgY ] su Coif gieAw sB BweI swku ]
AMg - 394 khu nwnk iqsu pRB bilhwrI
hzrq mIAW mIr Bwvy N cM g I au ~ cI Awqmk ijin jn kw kIno pUrn vwku ] AMg - 825
AvsQw dy mwlk sn, pr Bwxy dI AvsQw qoN Ajy iesy qrHW hzrq XsU msIh Awpxy jIvn iv`c
nIvyN sn[ ies leI gurmuK nUM Asih qsIhy dI hwlq bwby At`l jI vWgr moey hoey lokW nUM Akwl purK dI
iv` c vy K ky r` b I ipAwr qy S` k Aqy ienswnI SkqI nwl izMdw krdy rhy pr aus vyly auh Bwxy dI
AiqAwcwr qy nPrq krn l`gy, pr ikauNik nzr auc AvsQw ivc nhIN sn ivcrdy, sgoN vwihgurU dI
AwauNdI swrI Kyf AidRSt mMflW iv`c gurmuK Aqy aus Bgq rKSk qy ibrd pwlk SkqI nUM vrqdy sn, pr
dy krqwr dI sWJI ivauNq Aqy gurmuK dI AslI jd AKIr Awqmk qjribAW dy kmwl jW Bwxy dI
BlweI nUM mu`K r`K ky rcI geI sI, ies leI gurmuK AvsQw dy idKwx dw smW AwieAw qW dohW gurmuKW ny
muskrwauNdw sI Aqy hzrq mIAW mIr nUM Aqy Awaux vwihgurU dI shwieqw nwl, mOq dI vwdI ivcoN Afol
vwly swry gurmuKW qy r`b dy ipAwirAw nUM auh Awqmk inkl ky is`D kr id`qw ik jgq jIvn krqwr nwl
qjrbw kr ky dsdw sI, ijs ny swbq krnw sI ik iek hoey bMidAW leI mOq dI Gtnw koeI ArQ nhIN
inrMkwrI dy crnW iv`c juVI surq idRStmwn Aqy Awkwr rKdI, hrI-jn mOq qoN auq,y hrI rUp hud
M y hn, jy cwhUx
dI dunIAW dIAW sB iK`cW, sB coBW, sB sKqIAW qoN qW moieAW nUM ijvw skdy hn, jy cwhuMx qW Awp mOq
Awzwd ho ky inrMkwr vWg Alop qy Afol ho jWdI hY[ dI Gtnw ivcoN Afol qy inrBY lMG skdy hn[
AYsI sUrq vwly mhWpurS, Awkwr dy mMflW ivc Kyfx
vwlI mOq dI hsqI nUM hI qslIm nhIN krdy, auh Awm guris`K jykr Awpxy Awp nUM Bwxy dI AvsQw
mOq dI h`d jW dwiety qoN krqwr vWg sdw leI au~cy dy Xog nw smJx qW aunHW nUM inrws jW auqwvly nhIN
ho jWdy hn[ hoxw cwhIdw[ Bwxy dI AvsQw aus gurmuK qy AwauNdI
hY ijs dI Awqmk kmweI pUrnqw qy phuMc jwvy[ ijvyN
Xwd rhy ik sR I nwmdy v jI dy swmH x y jd AYm.ey. dI ifgrI duinAwvI kwljW iv`c AwKrI jmwq
muslmwn bwdSwh ny ieh Srq r`KI ik jW auh gaU dy ividAwrQIAW nUM imldI hY, auvyN Bwxy dI AvsQw
nUM izMdw kr dyvy jW ausnUM kql kIqw jwvygw qW sRI dI ifgrI aunWH Awqmk ividAwrQIAW nUM imldI hY, ijnHW
nwmdyv jI ny kql ho ky, mOq nUM ij`qx vwly (au~cy) dI Awqmk jW rUhwnI swrI ividAw Kqm ho cukI hovy[
Awqmk qjrby nwloN, vwihgurU dI SkqI nwl, moeI gaU cOQI-pMjvIN jmwq dy muMifAW nUM AYm.ey. dI pVHweI dI
nUM surjIq krn dw (nIvW) Awqmk qjrbw kr ky jy smJ nw Awvy jW aunWH dw idl AYm.ey. dIAW ikqwbW
idKwxw psMd kIqw[ ikauNik sRI nwmdyv jI Bwxy dI dyK ky Gbtwey qW ies iv`c hYrwnI dI koeI g`l nhIN[
auc AvsQw dy Ajy Xog nhIN sn, ies leI aunHW nUM smW Awaux auqy AYm.ey. dIAW pusqkW smJx qy auh
vwihgurU vloN AYsw krn leI mzbUr nw kIqw igAw, Awpy Xog ho jwxgy[ iesy qrHW inr-ieiCAw ho jwxw qy
sgoN vwihgurU dy Bgq vCl Aqy Bgq rKSk AMg nUM Bwxy dI AvsQw dw pwqr bxnw vI ienswn dy Awqmk
pRis`D krky idKwieAw[ sRI gurU Arjn dyv jI ny Kud qjrby dI AwKrI tIsI hY[ jo gurisK Bwxy dI AvsQw
vI Awpxy jIvn iv`c ie`k vwrI 'sulhI Kwn' dI ivc ies krky ik sRI gurU gRMQ swihb ivcy ies
AMimRqsr qy cVHweI vyly vwihgurU dy Bgq-rKSk suBw AvsQw dI bVI aupmw ilKI hY, bdo-bdI Kyfxw
jW AsUl dI vrqoN kIqI[ ies Awqmk qjrby dw Awp cwhygw, aus nUM ausI qrHW dI inrwsqw hovg
y I, ijvyN imfl
ny sRI gurU gRMQ swihb iv`c vI izkr kIqw hY - jmwq dw ividAwrQI AYm.ey. dw ividAwrQI AwiKAw
sulhI qy nwrwiex rwKu ] jwvy jW AYm.ey. dI ifgrI imly[
sulhI kw hwQu khI n phucY
Bwxy dI AvsQw sRI gurU nwnk dyv dI qwlIm

'Awqm mwrg' 59 ApRYl, 2012


Anuswr gurmuK dI AKIrI AvsQw hY ijs iv`c audoN siqgurU dy Bwxy ivc Awaux dy ArQ ieho hn
KyifAw jWdw hY jd gurmuK pihlIAW sB Awqmk ik isK dw jIvn AYsw hovy jo siqgur nUM Bwvy jW
AvsQwvW ivc Kyf lvy Aqy aunHW sB nUM Bwxy dI psMd Awvy[ isK dI Asl BlweI aus iv`c hI huMdI
AvsQw nwloN iPikAW qy GtIAW pRqIq kr cuky[ Bwxy hY ijs iv`c siqgurU nUM isK dI BlweI idsy[
dI AvsQw Ardws Aqy irDI swrI Kyf purwxI qy iPkI
pRqIq hox lg jWdI hY[ hux svwl ieh pYdw huMdw hY ik isK iks iksm
dw jIvn bqIq kry ijs krky auh siqgurU nUM fwhFw
sy Bgq sy qqu igAwnI ijn kau hukmu mnwey ]
Bwvy jW psMd Awvy? siqgurU isK pwsoN iks qrHW dy
AMg - 506
jIvn dI Aws rKdy hn? ies svwl dw jvwb sRI
'Bwxy' dy AKrI ArQ hn Bwvnw jW psMd Awauxw[ gurU gRMQ swihb jI iv`c sRI gurU rwmdws jI ny idqw
sRI gurU gRQ
M swihb jI iv`c is`K nUM vwihgurU jW siqgurU hY -
dy Bwxy iv`c rihx dI ihdwieq hY, ijs dw Bwv hY gur siqgur kw jo isKu AKwey
ik is`K Awpxy jIvn nUM ies qrHW bqIq kry ijvyN su Blky auiT hir nwmu iDAwvY ]
vwihgurU jW siqgurU nUM BwvyN jW psMd Awvy[ lyK dy audmu kry Blky prBwqI
pihly ih`sy iv`c iliKAw igAw hY ik vwihgurU nUM hmySw iesnwnu kry AMimRq sir nwvY ]
ieho BWvdw jW psMd AwauNdw hY ik ienswn KuSI qy aupdyis gurU hir hir jpu jwpY
suK rhy[ AwE, hux dyKIey ik siqgurU nUM is`K sbMDI siB iklivK pwp doK lih jwvY ]
kI BWvdw jW psMd AwauNdw hY? sRI gurU gRMQ swihb iPir cVY idvsu gurbwxI gwvY
jI iv`c ij`Qy vwihgurU dy suBwE sbMDI ieSwry hn, auQy bhidAw auTidAw hir nwmu iDAwvY ]
siqgurU dy suBwE sbMDI vI iliKAw hY - jo swis igrwis iDAwey myrw hir hir
siqguru isK kI krY pRiqpwl ] so gurisKu gurU min BwvY ]
syvk kau guru sdw dieAwl ] ijs no dieAwlu hovY myrw suAwmI
isK kI guru durmiq mlu ihrY ] iqsu gurisK gurU aupdysu suxwvY ]
gur bcnI hir nwmu aucrY ] jnu nwnku DUiV mMgY iqsu gurisK kI
siqguru isK ky bMDn kwtY ] jo Awip jpY Avrh nwmu jpwvY ] AMg - 306
gur kw isKu ibkwr qy hwtY ]
ies gurvwk Anuswr siqgur aus is`K qy fwFy
siqguru isK kau nwm Dnu dyie ]
KuS huMdy hn, jo vwihgurU nUM svws svws Xwd rK sky,
gur kw isKu vfBwgI hy ]
vwihgurU dw nwm Awp jpy qy dUsirAW qoN jpwvy[
siqguru isK kw hlqu plqu svwrY ]
nwnk siqguru isK kau jIA nwil smwrY ] AYsy gurisK dw jIvn gurU nUM fwFw BwauNdw jW
AMg - 286 psMd AwauNdw hY, AYsw gurisK siqgur dy Bwxy iv`c
sRI gurU gRQ
M swihb jI iv`c vwihgurU Aqy siqgurU jIvn bqIq krdw hY[
dI ienswn jW is`KW sbMDI ieko hI ieiCAw dsI hY ies leI gurisKW nUM siqgurU dy Bwxy iv`c Kyfx
Aqy auh ieh hY ik vwihgurU sB cIzW nUM suKI dyKxw dI jo kuMjI jW Byq sRI gurU gRMQ swihb jI ivcoN imldw
cwhuMdw hY Aqy siqgurU aunHW jIvW nUM sB pwisAW qoN hY, auh hY svws svws vwihgurU nUM Xwd krnw Aqy
suKI vyKxw cwhuMdw hY jo aus dy qjrby jW mSvry qoN dUsirAW qoN aus dI Xwd krvwxI[ ies Byd nUM smJx
lwB auTwaux leI aus kol Awaux dI Kycl krn vwlw gurisK vwihgurU dy shwry ienswnI jIvn dI
vwihgurU ArUp hox krky aus dy suBwau jW Bwxy nUM ibKVI qoN ibKVI Gtnw ivcoN Afol qy iKVy m`Qy lMG
smJxw hr iek jIv vwsqy sMBv nhIN, AYpr siqgurU ky Awp prm suKI ho skdw Aqy sMswr nUM prm suKI
jo AsQUl mMflW iv`c qy ienswnI bolI ivc ienswn bxn dw rsqw ds skdw hY[
nUM suKI bxn dy qrIky dsdw hY, aus rihnumweI qoN gur kY BwxY jo clY duKu n pwvY koie ]
Pwiedw nw auTwxw jIv dw Awpxw ksUr qy mMd Bwg AMg - 31
hn[ .......Andu Ksm kY BwxY jIau ] AMg - 106
(---0---)

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


60
auqSwh BrpUr sihj mwrg
(PATH OF FIRE AND LIGHT) Vol. 1
fw. svwmI rwm jI
Anuvwdk fw. qyijMdr mlhoqrw

q`qv ipRQvI dI SkqI Tos hY, pwxI suMgVn vwlw,


sMkocx vwlw hY, AgnI PYlx vwlI hY[ DrqI ivckwr
swfy srIr dy aMdr pMj nwVI kyNdr hn ijnHW hY, pwxI Q`ly hY, AgnI aupr hY, vwXU qIKx kony qy
nUM c`kr vI ikhw jWdw hY; mUlDwr (Muladhara) hY AkwS tyfy ruK qy hY[ DrqI dw prvwh DIrj,
svwidSTwn (Svadhisthana) mnIpur(Manipura) SihnSIlqw dw sihnSkqI dw hY[ pwxI dI Dwrw, SWq
Anwhq (Anahata) qy ivSu`D (Vishuddua) ijhVy hY, AgnI mOq hY[ vwXU gqISIl hY, AkwS sB dw
DrqI dy AMSW Anuswr hn ipRQvI, pwxI (apas) AgnI sWJw hY[
(agni) vwXU (air) AwkwS[ hr c`kr ie`k ivSyS cyqnw ipRQvI pYrW iv`c hY, ies dw suAwd im`Tw hY pwxI
dw pRqIk hY[ ieh pMjo kyNdr swfy suAwsW qy pRBwv goifAW iv`c hY bVw suMgyVn vwlw, sMkock hY AgnI
pwauNdy hn ijs qrHW nwl srIr dw suBwA hovy ausy moiFAW dy iv`c hY ies dw suAwd kOVw hY, vwXU nwBI
qrHW ijs qrHW dIAW gqIivDIAW hox aus Anuswr bhuq iv`c hY ies dw suAwd K`tw hY[ AkwS isr iv`c hY
vwrI jW qW ieh c`kr pUrw kMm nhIN krdy jW ienHW iesdw suAwd kOVw hY[
nUM loV qoN v`D kMm krnw pYNdw hY[ ijs vI kyNdr qoN
suAws lMGdw hY aus kyNdr dI SkqI, suAws ie`k dm q`qv swry jIvW iv`c ie`ko ijhy hI hud
M y hn kyvl
v`D jWdy hn[ ieho nwVI kyNdr suAws nUM inXmrUp nwl nwVIAW dI ivauNq Prk huMdI hY[ q`qvW dw kwrj donoN
c`lx dw AwdyS idMdy hn ieh koeI ie`k GMty iv`c ieVw, ipMglw iv`c ie`ko ijhw hY huMdw hY[ s`jI nwVI
ie`k hzwr vwrI huMdw hY[ ipRQvI, sUrj nwl juVdI hY, pwxI SnI gRih nwl
juiVAw hoieAw hY qyjs Bwv AgnI mMgl nwl, vwXU
ieh swry prvwh srIr dy AMSW nUM aunHW dy kyNdr rwhU gRih nwl juVI hoeI hY[ sUrj auqrI pwsy nwl K`by
Anuswr pRBwivq krdy hn audwhrx vjoN jykr pwxI pwsy ipRQvI nwVI bRihspqI nkSqr nwl juiVAw
dy kyNdr ivc hn aus qoN BWv hY srIr dy qrl hoieAw hY, pwxI cMdrmw nwl, AgnI Sukr qwry nwl
pdwrQ pRBwivq ho rhy hn[ Xog dy AiBAws pRwxW nUM qy vwXU cMclqw dy gRih nwl juVI hoeI hY[
ienHW kyNdrW qoN mukq krky ienHW c`krW dIAW gupq
SkqIAW nUM auBwrdw hY ijs qrHW ik hyT id`qI sUcI K`bI nwiskw nwVI Bwv ieVw, suAws dw pRgtwvw
qoN pqw lgdw hY hr ie`k c`kr dIAW mh`qvpUrx AMimRq dw hY, AYnw cmkdw icMn, cWdI vrgw, cmkdw
nwVIAW hn jW kih lE nwVI Dwrw dw kyNdr hY ijhVw cMdrmw, sMswr nUM cwnx dyx vwlw[ s`jI nwiskw Bwv
kml Pu ` l dI qrH W hY (ies dw Bwv srIrk ipMglw auh gqI hY ijhVI sMswr nUM SkqI idMdI hY
gqIivDIAW qoN ibnW AiDAwqmk mh`qqw vI hY) Awm ijs qoN sMswr cldw hY[ sUrj qoN Bwv ipMglw, zihr
qOr qy iksy vI pUrx Arog mnùK iv`c ieh c`kr iv`c ijvyN kwrbn fwieAwksweIf inkldI rihMdI hY, Pyr
suAws ikMnI dyr rihMdw hY, jdoN auh ieVw ipMglw ivc auh s`jI nwiskw AMdr hI clI jWdI hY ijvyN ik
huMdw hY auh vI ies cwrt iv`c id`qw igAw hY[ cMdrmw dw AMimRq K`bI nwiskw AMdr clw jWdw hY,
cMdrmw kwm dw cwlk hY, srIr dy AMdr jo vI pwxI
c`kr q`qv pMKVIAW smW dy Bwg hn auh dyKdw hY, BwvnwvW, klpnw dw pwsw
mUlwDwr DrqI 4 20 imMt dyKdw hY, ieh donoN Bwv purKW qy iesqRIAW leI ie`ko
hI hn[ sUrj isrjnw dw cwlk qy bu`DI dw mwlk hY,
svwiDSTwn pwxI (apas) 6 16 imMt ikRAwSIl qy rcnwqmk hY[
mnIpur AgnI (tejas) 10 12 imMt suAwsW dI gqI ie`k ivsiqRq rUp iv`c vI hY
Anwhq hvw (Vaya) 12 8 imMt ies qoN ieh vI pqw lgdw hY ik ikhVw q`qv pRDwn
hY, jy qusIN iksy cOVy BWfy iv`c QoVHw ijhw pwxI lY ky
ivSùD AwkwS (ether) 16 4 imMt suAws lvo, qusIN dyK skdy ho jW Pyr SISy qy suAws

'Awqm mwrg' 61 ApRYl, 2012


lY ky dyKo, SISy qy suAws lYNidAW, dUSry bMdy nUM dyKxw srIr dy AMdr suAws hn jIvn hY, ijMd hY, jwn hY
pvygw ikauNik ijhVw suAws lY irhw hY auh qW SISy ies krky jo kuJ vI pRwxW nUM srIr iv`c r`Kx leI
dy bhuq kol hovygw pihly audwhrx iv`c suAwsW dI shweI huMdw hY auh hI jIvn ivRDI, AwXU iv`c vwDw
gqI qoN pqw lgdw hY ijs qrHW auh pwxI qy huMdw hY, krygw, jIvn kwl lMmw krygw[ jdoN bwhr dy suAwsW
dUsry audwhrx qy, suAwsW dI Bwv SISy qy dsI hY[ dI lMbweI bhuq G`t ho jWdI hY, jigAwsU nUM iksy vI
ipRQvI cwr koinAW dI Skl bxwauNdI hY, pwxI ArD Bojn dI loV nhIN rihMdI, jykr bhuq hI G`t jwvy
c`kr bxwauNdw hY[ AgnI iqkon bxwauNdI hY, vwXU c`kr qW jigAwsU hvw iv`c auV skdw hY[ supn rihq inMdrw
bxwauNdI hY[ AkwS nwl gol gol icMnH bx jWdy hn[ iv`c pRwx lhU nwVIAW iv`c Awrwm krdy hn, ihrdy
dy ih`sy AMdr huMdy hn[ jdoN vI pRwx gqISIl huMdy hn
q`qvW dI pCwx rMgW qoN kIqI jw skdI hY, ic`tw
jW auqyijq huMdy hn, nwVIAW dy sMprk iv`c huMdy hW
rMg pwxI hY, lwl AgnI hY, pIlw rMg DrqI hY, nIlw
qW cyqnw jwgRq huMdI hY, aucyrI cyqnw ijhVI hlkI
vwXU hY, gol icMnH AkwS hY, jigAwsU A`KW bMd krky,
huMdI hY, igAwn qy siq jo gupq hY pr swry ikqy hY,
suAws rok ky, rMgW nUM GoK skdw hY, dyK skdw hY,
ieh pRwxW dI gqIivDI nwl jwgRq huMdI hY[
ijhVy ausdIAW A`KW A`gy Awauxgy[ ienHW rMgW qoN ieh
pqw lg jwvygw ik nwVIAW dw prvwh ikhVy c`kr suAwsW qoN hr smyN sucyq rihxw Aiq AvSk hY,
qy hY, ijhVw rMg sB qoN v`D pRmu`K hovygw auh d`s Kws krky jdoN qusIN iksy Kwm kMm iv`c ruJy hovo[ ies
dyvygw ikhVw c`kr iks smyN pRDwn hY[ ieh bhuq G`t qrHW nwl sucyq ho ky jigAwsU Awpxy Xqn vDyry sPl
hI huMdw hY ik ie`k rMg pUrI qrHW nwl auBr ky Awey, kr skdw hY[ smW pw ky ieh jqn svYclq ho jWdy
ikauNik ie`k c`kr dy rMg sdw hI dUsry nwl imly huMdy hn, jigAwsU leI shwiek huMdy hn[ svyry auTidAW
hn, ie`k q`qv dy rMg dUrsy nwl imly hoey hI huMdy hI ieh dyK lYxw cwhIdw hY ikhVI nwiskw c`l rhI
hn[ hY[ iesy qrHW pUry 30 idn nwiskw dw pRvwh dyK,o koiSS
ijs qrH W nwl su A ws pM j q` q vW Anu s wr kro ik nwiskw dI Dwrw ip~Cy id`qy inXmW Anuswr c`l[y
ivBydkwrI hn, c`kr vI ausdy Anuswr hI hn, ienHW jy swiDk ieh kr lYNdw hY qW suAwsW dw pRvwh TIk
krky mn auqy vI v`Kry sMskwr v`Kry pRBwv pYNdy hn[ ho jwvygw, pihlW pihl zrUr AOKw hovygw, smW vI
ieVW swfy K`by pwsy dIAW nwVIAW nwl juVI hoeI hY, l`gygw, pr CyqI hI suAws kwbU ho jwxgy jo vI Dwrnw
ieVw mwnisk ivkws leI vDyry mh`qvpUrn hY ies bxweI hY aus Anuswr c`lxgy[ koeI vI Bu`K bycYnI jo
krky ieVw vDyry AvS`k hY, Kws krky Xog dy p`KoN, srIr iv`c hovy, mn iv`c hovy auh suAwsW dy TIk hox
Xog dI isiKAw leI ieVw dw mh`qv vDyry hY[ nwl TIk ho jwvygI[ jy s`jI nwiskw ivcoN suAws svyry
dy smyN SurU huMdy hn jdoN ik K`bI nwiskw ivcoN SurU
suAwsW dw gupq pRiqrUp hoxy cwhIdy hn qW srIr iv`c koeI nw koeI grmI
Awm qOr qy jdoN AsIN suAws bwhr k`Fdy hW qW kwrx inAMqr ivgVygw, Kws krky cwnx p`K dy SurU
aus dw pRvwh koeI Cy auNgl dy l`gB`g huMdw hY, ieh iv`c[ jykr K`bI nwiskw kMm kr rhI hY jdoN ik s`jI
Awm hY ieh vwXU swDwrx prvwh mMinAw jWdw hY[ jdoN nUM krnw cwhIdw hY Bwv hnHyry p`K iv`c qW srIr iv`c
koeI gwauNdw hY qW aus dw pRvwh bwrHW auNglIAW dy TMF p`KoN AMqr ivgVygw[ jykr suAwsW iv`c inAMqr nw
pRvwh q`k clw jWdw hY[ jdoN KwE qW solHW auNglIAW, hovy aunHW dw qwlmyl TIk nw hovy qW lVweI JgVw ho
jdoN Bu`Ky hovo vIh, jdoN c`lo qW 18 auNglIAW su`qy hoey skdw hY[ inrwsqw ho skdI hY, swry hI cMgy kMmW iv`c
27 qoN 30 q`k, dOVdy hor ivAwm krdy ksrq krdy ivgwV pY skdw hY[ jykr ies qrHW dw ivgwV Cy hPqy
hor qyz[ icMqW nwl suAws vwh vroly dI qrHW ho jWdy q`k cldw rhy qW koeI gMBIr ibmwrI ho skdI hY[
hn, ieQoN q`k ik bolxw vI AOKw ho jWdw hY, bwkI jykr kuJ idn q`k ie`ko nwiskw kMm kry qW vI koeI
dIAW BwvnwvW, sMvyg vI suAwsW qy v`K-v`K pRBwv gMBIr ibmwrI ho skdI hY[
pwauNdIAW hn[ suAws bwhr k`Fx dI lMbweI ijMnI jykr qusIN ieh mihsUs krdy ho ik buKwr cVHn
GtwEgy Bwv nON ieMcW qoN ijMnI G`t krogy quhwfw jIvn vwlw hY qW dyKol ikhVI nwiskw kMm kr rhI hY aus
quhwfI AwXU vDygI[ jykr bwhr k`Fx dw pRvwh vDyry nUM bdlo, aus nwiskw nUM bMd kr lvo qy bMd r`Ko audoN
hovy qW AMdr dI Dwrw qy pRBwv pYNdw hY, jykr bwhr q`k bMd r`Ko jdoN q`k buKwr cVH nw jwvy[ jykr buKwr
dw pRvwh v`D jwvy qW AwXU Gt jWdI hY[ jdoN q`k TMF krky hY qW K`bI nwiskw pRbl hovygI jykr grmI
(bwkI pMnw 63 qy)

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


62
ishq ivigAwn
vYd myG nwQ is`D (PPVy BweIky vwly)

mn iv`c GuMmI jWdw hY pr zubwn qy nhIN AwauNdw, iksy


Bul`kV (Bu`lxw cyqw) cIz nUM r`K ky Bu`l jwxw qW Bul`kV rwm, vwsqy qW Awm
ieh lyK ilKx dw ivcwr ikauN bixAw ie`k idn hI g`l hY ieho ijhy bMdy qW roz imldy hI rihMdy hn[
pitAwlw jwx leI dws b`s A`fy qy bYTw sI[ do A`DI jo QoVHy ielwj nwl hI TIk ho jWdy hn pr A` j dw
aumr dIAw mihlW (jnwnIAW) Awps iv`c g`lW kr ividAwrQI smwj Aqy nOjuAwn Bu`l dy iSkwr izAdw
rhIAw sI, kuVHy mYN qW Bu`l ky Gr dIAW cwbIAW nwl imldy hn[ skUl kwlj iv`c mwstr jI ny kuJ pVHwieAw
hI lY AweI hW pqw nhIN ikauN AYnw cyqw Bu`lxw ho ividAwrQI ny kMnW nwl sux qW ilAw pr bu`DI QoVHI hox
igAw hY[ iPr dUjI BYx kihMdI, BYxy! A`jk`lH qW sB krky Xwd nhIN kIqw[ Pl ieh huMdw hY ik ikqwb h`Q
dw suBwA Bul`kV ho igAw hY[ swfy inAwixAW dw bwp iv`c r`Kx swr suxy hoey qy suhwgw iPr jWdw hY[
keI vwrI Swm nUM pu`C lYNdw hY A`j idny kI sbzI
kwrx - 1. nOjuAwnW iv`c iksy vI qrIky nwl
bxweI sI A`j Awpxy ikhVw irSqydwr AwieAw sI,
izAwdw Sukr DwqU dw brbwd krnw[
mYN bhuq hYrwn huMdI hW ik ienHW dy Xwd nhIN rihMdw[
2. bzurgW dI aumr Anuswr XwddwSq dw Gtxw[
iPr dUjI BYx bolI, BYxy! ieh qW kI Bu`ldw hY swfy
3. icMqw, kRoD, SOk, idn nUM sOxw KuSk pdwrQW
juAwkW dy bwp ny qW h`d hI tpw id`qI ie`k idn mYN
dw izAwdw syvn krnw[
Swm nUM glI iv`c ryVIH vwly qoN sbzI lY rhI sI auDroN
4. nSy vwly pdwrQ izAwdw vrqxy ijvyN BMg,
juAwkW dw bwp Aw irhw sI[ A`KW qoN AYnkW aupr
qmwkU, crs, sulPw, Swrwb, APIm, Bu`kI Awid dI
krky myry vl gOr nwl dyKx l`g ipAw, myrI hwsI
vrqoN[
inkl geI[ A~goN mYnUM kihMdw, BYx jI! gùsw nw mMinE
5. izAwdw icr nzlw zukwm rihxw isr iv`c rySy
mYnUM qW BulyKw l`g igAw sI[ jdoN mYN aunHW mwqwvW qoN
dw ruk jwxw[
ieh kuJ suixAw qW mn iv`c iKAwl Awaux l`gy ik
6. isr dI kmzorI[
lokW dI AYnI XwdwSq ikauN kmzor ho geI hY jy iesy
7. grm cIzW dI izAwdw vrqoN krnI[
qrHW hI irhw qW lok Awpxy pirvwrW nUM Aqy irSqydwrW
8. Du`p jW izAwdw A`g dw sykxw[
nUM Bu`lx l`g jwxgy[ jy iesy qrHW hI lokW dw Awhwr
9. isr iv`c koeI cot dw l`g jwxw Awid[
ivhwr c`ldw irhw myry kol kuJ idn hoey pitAwly qoN
ie`k nOjuAwn mrIz AwieAw mYnUM AwKx l`gw, vYd jI!
l`Cx :-
myrI nbz dyKo mYN hr g`l Bu`l jWdw hW[ mYN pu`iCAw, 1. jo kuJ Bul`kVrwm (rog) dyKdw jW suxdw hY
qusIN iks vwiekl qy Awey ho, qW nOjuAwn boilAw ausnUM Bu`l jWdw hY[
AwieAw qW mYN motrswiekl 'qy hW pr eyh nhIN Xwd 2. suxIAW hoeIAW g`lW, A`KI dyKIAW cIzW, socx
ik ik`Qy KVHw ky AwieAw hW[ ie`k fwktr mrIz nUM nwl Xwd nhIN AwauNdIAW[
cYk krn dI PIs sO rupey lYNdw sI, fwktr mrIz 3. Bul`kV rwm nUM rwq nUM jo supnw AwauNdw hY
nUM cYk krn l`igAw qW fwktr ny ikhw ik kI qklIP svyry d`s nhIN skdw, pihlW hI Bu`l jWdw hY[
hY? mrIz ny ikhw ik mYN g`l krdw-krdw Bu`l jWdw 4. isr dI kmzorI kwrx bhuiqAW nUM QoVHw ijhw
hW[ fwktr boilAw myry sO rupey pihlW hI ie`Qy r`K socx nwl, Kycl krn nwl, pVHn nwl iksy cIz nUM iDAwn
dy ikqy myrw iPr sO rupey Bu`l jwvy[ nwl dyKx nwl isr iv`c drd hox l`g jWdw hY[
jdoN pihlIAW g`lW Bul
` jWdy hn, Awp hI cIz r`K 5. jykr idmwg qoN kMm izAwdw ilAw jwvy qW
ky Bul` jWdy hn, keI qW pY~n vI jyb qy lw ky myz 'qy l`Bdy A`KW dy swmHxy hnHyrw Aw jWdw hY[
rihMdy hn[ Awp jI nUM vI ieho ijhy Bul`kV t`kry hoxgy 6. ividAwrQI pusqk pVHn l`gdw hY qW A`Kr
jo g`l krdy-krdy Bu`l dy c`kr iv`c pY jWdy hn ik mYN Xwd nhIN huMdy[
Bul
` hI igAw, huxy huxy myry Xwd sI, keI vwrI AYsy vI lok 7. kbz rihx nwl vI Xwd SkqI G`t jWdI hY[
imldy hoxgy jo eys icMqw iv`c keI GMty ibqw idMdy hn ik 8. izAwdw DwqU brbwd hoeI vwlw idmwg qy
PlHwxy AwdmI dw ipMf qy nwm kI sI hux-y huxy Xwd sI pr igAwn qoN KwlI ho jWdw hY Aqy kmzorI Aw jWdI hY[

'Awqm mwrg' 63 ApRYl, 2012


9. KUn dI Gwt jW idl dI kmzorI vI Bu`lx AwXurvyd Brn kwlyfw (rwjsQwn) PrwmYsI dI iqAwr
dw kwrx hY[ buKwr Awid iv`c vI KuSk-grm dvweIAW kIqI bhuq hI sPl dvweI hY ies iv`c cWdI Bsm,
kunIn Kwx nwl vI cyqw Bu`lxw ho jWdw hY[ mukqwSkqI Bsm, moqI ipStI (cMdrputI) bMg Bsm,
ielwj - sB qoN pihlW rog dw kwrx dUr Xsq Bsm, pRvwl ipStI, bRhmI bUtI, sMJ puSpI,
kIqw jwvy[ A`j dy ividAwrQIAW nUM Kws krky kihxw im`TI b`c, ku`T, j`twmwsI, mwl kMgnI, kYPl, kysr,
hY ik jdoN q`k ividAw pVHdy ho bRhmcwrI rihxw Aiq cMdrkw, kurwswnI, gulwb dy Pùl, iqRPlw auprokq cIzW
zrUrI hY[ BwvyN ies rog dw ielwj bhuq gMBIr hY pr dw Gxsq SwsqrivDI Anuswr gaU dy GI iv`c ieh
iPr vI pwTkW dI syvw iv`c kuJ AnuBvI PwrmUly ilK Xog iqAwr kIqw jWdw hY[ ies nUM AnuBvI vYd hI
irhw hW[ iqAwr kr skdw hY[ ies dI Kurwk A`Dy qoN ie`k gRwm
1. bdwm igrI 7 n`g, mun`kw 7 n`g, CotI q`k idn iv`c iqMn vwrI goky du`D jW TMFy pwxI nwl
ielwiecI 7 n`g, kwlI imrc 7 n`g, sMK puSpI pMj lvo[
gRwm, bRhmI bUtI pMj gRwm, DnIAw pMj gRwm, jtwmwsI gu x - isr Aqy idmwg nUM qwkq Aw ky
pMj gRwm, im`TI b`c pMj gRwm; ieh ie`k Kurwk hY[ XwddwSq vDdI hY Bu`lxw cyqw, mUrKqw, bu`DI mMd,
ivDI - rwq nUM ie`k iglws pwxI iv`c iBauN auxmwd (pwglpx) Awpsmwr (imrgI), mUrCw (byhoSI
ky svyry SrdweI vWg rgV ky cwh puxnI nwl pux dw dOrw) nINd nw AwauxI Awid rogW leI AjmwieSI
ky gokw GI iek-do cmc pw ky im`TI A`g qy pkwau dvweI hY[ cMdR Avlyh, sRI ikRSn gopwl PwrmYsI myG
jdoN pwxI cOQw ih`sw rih jwvy qW loV Anuswr gokw hrbl cwh Aiq lwBkwrI hY[
du`D pw ky ie`k aubwlw idau[ im`Tw QoVHw ijMnW imSrI au p ro k q cM d R A vly h bu ` D I pR k wS, Xo g , my G
dw hI pwE iPr kosw-kosw pIau[ A`Dw pI ky ismRqI AwXurvyd syvw kyNdr DurI vI iqAwr kIqw jWdw hY[
swgr, rs, bYdnwQ dIAW do golIAW lvo ies qrHW (not)
lgwqwr kwPI idn kro[ hr cHVdI pUrnmwSI nUM gurduAwrw eISr pRkwS rqvwVw
rotI qoN bwd swrisÍqw irSt bYdnwQ dw pMj swihb ivKy Swm 6.00 qoN rwq 1.00 vjy q`k kIrqn huMdw
cmcy brwbr pwxI imlw ky svyry Swm rotI qoN bwd hY ijs iv`c v`K v`K sMpRdwie swDU sMq qoN ielwvw sMpRdwie
pIE[ izAwdw grm mswly, lwl imrc, KtweI qy bzwrU rqvwVw swihb dy j`Qy Awpxy mnohr kIrqn duAwrw sMgqW
kwlI cwh qoN pRhyz r`Ko[ nOjuAwn ASlIl iltrycr nUM inhwl krdy hn[ mMqr cikqsw duAwrw nwm nwl joiVAw
jWdw hY[ auprMq 1.00 vjy AOSDIAW BrpUr drgwhI pRSwd
nwvl, iPlm Awid vyKx qoN pRhyz krn[
KIr sMgqW iv`c vrqweI jWdI hY ijs nwl iBAwnk rog
bùDI pRkwS SwsqrI Xog - SRI ikRSn gopwl tutdy hn[
(pMnw 61 dw bwkI)
krky hovygw qW s`jI nwiskw pRbl hovygI[ suAwrQ inrol hI nhIN rihMdw ausnUM nINd dI vI G`t
ijhVw jigAwsU, ieVw ipMglw qy kwbU pw lYNdw loV pYNdI hY, bImwrIAW dw mukwblw vI kr skdw hY,
hY, auh mn nUM kwbU kr lYNdw hY[ jdoN jigAwsU ieVw, bImwrIAW vI G`t lgdIAW hn[ jykr jigAwsU iqMn
ipMglw dy pRvwh nUM ie~Cw Anuswr bdl skdw hY, auh mhIny ies dw AiBAws kr lvy Pyr ies dw suBwA
mn dI AvsQw nUM bdl skdw hY[ aus leI iksy pY jWdw hY[
iksm dI rukwvt, kuC nhIN rihMdw[ koeI vI ip`Cy htx pRwxW qy kMtrol hI jIvn ivRDI krdw hY, jykr
dI ikRAw nhIN rihMdI auh Pyr aunqI hI krdw clw sUrj, Bwv ipMglw rwhIN suAwsW nUM kwbU kIqw jwvy, ies
jWdw hY[ ie`k pRYktIkl jigAwsU swrw idn ieVw nUM dw smW kMtrol kIqw jwvy qW AwXU ivRDI hud M I hY[ dUsry
hI clwx dI koiSS krygw, rwq nUM ipMglw[ pwsy ieh vI disAw igAw hY jykr ieVw vDyry kMm
jdoN ieVw Awpxy inXm Anuswr cldI hY qW kry, suAws ieVw rwhIN vDyry c`lx qW aus nwl vwXU
srIr ivcoN swrw ivSYlwpn bwhr inkldw hY, jdoN GtdI hY, ieVw nUM kwbU krky AwXU ivRDI huMdI hY[
ipMglw inXmb`D cldI hY qW srIr nUM SkqI imldI suAwsW dw swrw ivigAwn Aiq guMJldwr qy
hY[ s`jI qy K`bI nwiskw dw pRvwh hI ieVw ipMglw dy rh`smeI hY, jtl hY, imswl vjoN ivigAwn dw kihxw
kMm dw ie`k mwqr sUck hn[ purwqn gRQ M W iv`c disAw hY jykr ieVw svyry smyN qy dupihr smyN kMm kry qW
hY ik swrw idn ieVw qoN suAws lYxw cwhIdw hY qy auh idn ivAkqI leI SuB ` hovg
y w, Swm nUM ipMglw cly[
swrI rwq ipMglw qoN[ jykr jigAwsU ieh siQqI pRwpq jykr ipMglw svyry Pyr ieVw, Gt ho jwey aus ivAkqI
kr lYNdw hY rwq nUM ipMglw rwhIN aus dw srIr qy mn dy kMm swry bVy sPl hoxgy[ jykr ieVw svyry dy smyN

'Awqm mwrg' ApRYl, 2012


64
c`ly ivSyS krky dUj vwly idn (jdoN ik ipMglw sUrj qy p`Cm vwly pwsy sPr nhIN krnw cwhIdw[
dw suAws clxw cwhIdw hY[ ies hwlq iv`c AMqr dI 'cldw...............['
SkqI kMm krn lg pYNdI hY, ivAkqI AnuBvI ho jWdw
hY[
ipMglw (sUrj) gu. rqvwVw swihb ivKy mhWpurSW dy
jdoN ipMglw Bwv sUrj vwlI s`jI nwiskw pRbl hovy siqsMg pRogrwm sbMDI
audoN auh kMm kr lYxy cwhIdy hn ijnHW ivc vDyry mhIny dy hr AYqvwr nUM idn dy smyN 1.00 vjy qoN
SkqI dI loV hovy, jW AOKy hox, AOKI pVHweI, SkqI 4.00 vjy q`k [
vwlw kMm, prMprwgq, iSkwr krnw, ruKW qy cVHnw, Psl sMgrWd - 13 ApYRl, idn Sukrvwr
dI ktweI, GoV svwrI, AiBAws, ksrq krnI, qYrnw, (svyry smyN 5.30 vjy qoN 8.30 vjy q`k)
phwVW qy cVHnw jW koeI vI hor qwkq vwlw AOKw kMm
ieh sB audoN hI krny cwhIdy hn jdoN ipMglw pRbl cVHdI pUrnmwSI - 5 ApRYl, idn vIrvwr
hovy[ (smW - Swm 7.00 rwq 1.00 vjy q`k rYx sbweI kIrqn)
pwcx SkqI pcwaux dI gqIivDI vI audoN hI jrUrI sUcnw - hr pUrnmwSI qy A`DI Bytw nwl Awqm
TIk huMdI hY jdoN ipMglw dw pRvwh huMdw hY[ Bojn audoN mwrg mY g zIn dy slwnw mY N br bxwey jWdy hn Aqy
hI krnw cwhIdw hY jdoN ipMglw c`l rhI hovy jdoN ieVw drgwhI pR S wd AwXu r vY i dk KIr hr iek cVH d I
c`l rhI hov,y audNo nhIN[ Kwx qoN bwAd K`by pwsy lytxw pU r nmwSI nU M rwq 1.00 vjy rqvwVw swihb ivKy
cwhIdw hY qW jo s`jI nwiskw dw pRvwh c`l sky[ pyt vrqweI jWdI hY[
dI sPweI audoN hI hoxI cwhIdI hY jdoN ipMglw cl rhI
hovy[ nINd vI audoN hI cMgI AwauNdI hY jdoN ipMglw cl AMimRq sMcwr - hryk cVHdI pUrnmwSI nUM gurdvwrw
rhI hov[y dUsry pwsy nKydI dy kwrj, XuD` krnw, duSmn eISr pRkwS rqvwVw swihb ivKy rwq nUM 8.00 vjy hud
M w
dw swmHxw krnw, ieh swry vI audoN hI krny cwhIdy hY[
hn jdoN ipMglw c`l rhI hovy[ prMprw giq ieh vI inrml fyrw ihrdwpur KyVI - imqI 6 ApRl Y pUrnmwSI
ikhw jWdw hY ik jdoN ipMglw dw pRvwh hovy qW d`Kx nUM Swm dy 6.00 qoN rwq 11.00 q`k kIrqn hoxgy[

(«¬ÊØ∫ ’º‡ ’∂ Ì∂‹Ø ‹∆)


Ï∂ÈÂ∆ ‘À «’ ‹∂ ¡≈Í ‹∆ ‘π‰ º’ ¡≈ÂÓ Ó≈r◊ Í«Âz’≈ Á∂ ÓÀ∫Ïr È‘ƒ ω∂ ª «¬√ Î≈rÓ ˘ Ìr ’∂ ÓÀ∫Ïr«ÙÍ ÍÃ≈Í ’rÈ Á∆ «¥Í≈ÒÂ≈
’rØ ‹∆Õ ‹∂ Â∞ √ ƒ Í«‘Òª ÓÀ ∫ Ïr ‘Ø ¡Â∂ «r«È¿± Ú Ò Á≈ √Óª ¡≈ «◊¡≈ ‘À ª Â∞ √ ƒ «¬√ Î≈rÓ ˘ Ìr ’∂ ⁄À ’ Á∂ È≈Ò Ì∂ ‹ Ø ‹∆Õ
ikrpw krky cYk jW bYNk frwPt "ATAM MARG MAG. VISHAV G. R. MISSION CH. TRUST" dy nW qy ByijAw jwvy jI[
Subscription form X ÈÚƒ ÓÀ∫Ïr«ÙºÍ «rÈ∆¿»ÚÒ Ò≈¬∆Î ÓÀ∫Ïr«ÙÍ
with in India Annual Life
Subscription Period By Ordinary Post/Cheque By Registered Post/Cheque
U.S.A. 50 US$ 500 US$
1 Year Rs. 200/280 Rs. 450/530
U.K. 30 $ 300 $
3 year Rs. 500/580 Rs. 1250/1330
5 Year Rs. 700/780 Rs. 2450/2530 Aus. 80 $ 800 $
life Rs.2000/2080 Europ 50 Euro 500 Euro
pu r wxy AM k mM g vwau x ‹ÈÚr∆ ÎrÚr∆ Ó≈r⁄ ¡ÍÃÀÒ Ó¬∆ ‹»È ‹πÒ≈¬∆ ¡◊√ √ÂøÏr ¡’±Ïr ÈÚøÏr Á√øÏr
leI itk kro jI

È≈Ó/Name Aqy ÍÂ≈/Address.................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................

.........................................Pin Code.........................................Phone................................................ E-mail :.......................................

ÓÀ∫................................rπͬ∂ ÓÈ∆¡≈r‚r/ÏÀ∫’ ‚r≈·/⁄À’ Èß.................................«ÓÂ∆...................................r≈‘ƒ Ì∂‹ «‘≈ ‘ªÕ


Á√÷Â................................

'Awqm mwrg' 65 ApRYl, 2012

You might also like