Laparan Monica D.

BSED –III

DALUMAT NG/SA FILIPINO (DALUMATFIL)

Summer Class 2021

FAYNAL NA PAGSUSULIT

I. PAGPUPUNO
1. Dalumat 7. Ambagan
2. Mga Salita ng Taon 8. Sawikain o idyoma
3. Sawikaan 9. . Sawikain o idiom sa wikang Ingles
4. Makabagong Salita 10. Panitikan
5. Millennials 11. teorya
6. susing salita
II. PAGTATAPAT TAPAT

MGA SAGOT

A. KAHULUGAN/KATUTURAN ng Iba’t ibang Pagdadalumat/Pagteteorya

1. lto ay isang pananaw ng isang uri ng kritisismong pampanitikan na Historikal

sumisiyasat sa pinagmulan ng isang sinaunang panitikan o teksto para
maunawaan ang “daigdig sa likod” ng tekstong ito, ayon sa aklat nina
Quijano et al. (2019), na pinamagatang DalumatFi
2. Ang sosyolohikal na pananaw ay tumitingin sa pangkalahatang pattern Sosyolohikal
sa pag-uugali ng mga indibidwal na kasapi sa lipunan, ayon sa aklat
nina Quijano et al. (2019), na pinamagatang DalumatFil
3. Ayon sa aklat ni Villafuerte (2000), ang pagtuklas at pagpapaliwanag Formalismo
sa anumang anyo ng akda ang siyang layunin ng teoryang ito at ang
pisikal na katangian ng akda ang pinakabuod ng pagdulog na ang
minamahalaga ay ang (1) nilalaman, (2) kaanyuan o kayarian, (3)
paraan ng pagkakasulat.
4. Ayon sa aklat nina Quijano et al. (2019), na pinamagatang DalumatFil
Marxistang -
ito ay nakabatay sa mga naisulat ng mga pilosopo, ekonomista na sina
pananaw
Karl Marx at Freidrich Engels.

5. Ang layunin ng panitikan ay ipaliwanag sa pamamagitan ng pagpapakita

ng mga salig (factor) sa pagbuo ng naturang behavior (pag-uugali, Sikolohikal
paniniwala, pananaw, pagkatao) sa isang tauhan sa kanyang akda, yon
sa aklat nina Quijano et al. (2019), na pinamagatang DalumatFil
6. Para sa maraming iskolar, ayon sa aklat nina Quijano et al. (2019), na post -
pinamagatang DalumatFil , ay nagmula sa teoryang istrukturalismo na istrukturalismo
katatagpuan ng mga katangian na siyang magbibigay-hugis sa Post-
istrukturalismo.
7. Pinagtuunan ng pananaw na ito ang kalagayan o representasyon ng Feminismo
kababaihan sa isang akda, ayon sa aklat nina Quijano et al. (2019)

8. Ayon sa aklat nina Quijano et al. (2019), ito ay salamin ng lipunan at

mabilis itong sumasabay sa pagbabago dahil sa globalisasyon. Kultural
Nagsulputan ang mga gawaing may makabagong dulog at napalitan
ang dating nakasanayan. Nakapaloob sa kulturang ito ang musika,
panoorin, kasuotan, inumin, at gadgets.
B. APLIKASYON NG TEORYA SA ARALING FILIPINO

MGA SAGOT

1. Nagmula ang konsepto sa relasyon bilang isang > Ang

sentral na konsepto ng teorya ng pagtanggap lalo sa Kontribusyon ng
Europa. Bilang isang paraan ng pag-iisip, hindi Instrukturalismo
mailalarawan o maipapaliwanag ang isang
phenomenon kung hindi ito iuugnay sa isang
sistema ng relasyon na siyang kinapapalooban nito.

2. Ito’y isang kalakaran na pilosopiya na nagbibigay diin sa > Ang

mahalagang papel ng tao sa pagbibigay ng kahulugan. Ayon kay Kontribusyon ng
Edmund Husserl, sinusuri nito ang nilalaman ng ating kamalayan. Instrukturalismo
Inaangkin ng penomenolohiya ang kapangyarihan upang imulat ang
tao sa kalikasan ng kamalayang pantao at ng mga phenomena.

>Ang
3. Ito ay isang pag-aaral o isang teorya ng interpretasyon, ang Impluwensiya
pagbibigay ng kahulugan. Ang pang-unawa ay palagiang ni Gadamer at
nagmumula sa punto de bista ng isang taong umuunawa. Hermeneyutika

> Ang
4. Mahalaga ang akda kung ito ay nararanasan. Subalit, ang Sosyolohiya ng
karanasang pantao ay kalimitang nakakondisyon ng maraming Panitikan ayon
puwersa kung kayat mahalagang pagaralan ang mga proseso ng kay Leo
buhay sa lipunan. Lowenthal

> Wolfgang Iser

5. Isang kritikong Aleman subalit pinag-aralan din niya ang panitikan
ng Ingles. Ang aklat niyang The Act of Reading ay katatagpuan ng
kanyang mga paniniwala tungkol sa teorya ng pagbasa.

> Hans Robert

6. Isang kritikong Aleman subalit kakaiba ang diin ng kaniyang Jauss
teorya sapagkat nakaugat ito sa isang historikal na pananaw, sa
partikular, ang ugnayan ng panitikan 31 at kasaysayan. Ang nais ni
Jauss ay isang historiograpiya na aktibong gaganap sa papel bilang
tagapamagitan sa nakaraan at kasalukuyan. (mula sa aklat nina
Quijano et.al. 2019
III-Sagutin ng mga tanong na kasunod. (5pts.aytem)

1. Ano-ano ang mga alternatibong paraan na magagamit sa pag-

unawa sa kasaysayan? Ipakilala nang isa-isa sa maikling paraan.

- Panahon na tayo ay nasa kadiliman,mga barbaro,walang

sariling kultura,at atrasado.
- Panahon ng kaliwanagan kung saan tinanggap natin ang
NUESTRA MARAVILLOSA CIVILIZACION.
 - May sariling sibilisasyon ang pilipinas at may angking
kaunlaran din,tagalay din ang kanyang kakayahan at
katangian.

2. Tukuyin ang mga pangunahing suliranin na kinakaharap ng ating

bansa at mga kontradiksyon sa loob ng lipunan.

-Karahasan sa kababaihan At kabataan

-Kakulangan sa edukasyon
-Ang pang-aabuso sa mga bata at karahasan sa mga kababaihan ay
nananatiling malaking problema ng ating lipunan.
-Isa sa mga hamon sa pilipinas ay ang tumataas na ang bilang ng
krimeng nagaganap sa loob ng bansa. Kapansin-pansin ang mga
krimeng nagaganap ngayon, tulad ng: pagpatay, pagnanakaw,
panggagahasa at pagdukot sa biktima. Lagi itong laman ng
telebisyon, pahayagan at radio.
- KAHIRAPAN
-Krisis sa Ekonomiya
-Limampu’t limang (55 %) porsyento ng pamilyang Pilipino o 12. 1
milyong Pilipino ang mahirap sa Pilipinas.
-illegal drugs
-KRIMINALIDAD
-MGA SULIRANIN SA ATING LIPUNAN
-Kahit sa Noli at El Fili ay makikita rin ito. Sina Maria Clara, Huli,
Crispin at marami pang iba.

3. Ano ang neolibiralismo? Paghambingin ang iba’t ibang anyo nito.

- Ang neolibiralismo ay ang ideolohiyang nagtataguyod sa

liberalisasyon sa ekonomiya na may layuning paigtingin pa
ang mga karapatan at imperatibo ng pribadong pag- aari .
- May 3 ibat iba itong anyo:
- pribatisasyon ay pagbebenta at pagpapaubaya sa mga
pribadong negosyo ng mga kompanya at serbisyo na dating
pinatatakbo at inihahatid ng gobyerno.
- Ang deregulasyon ay tumutukoy sa hindi pagkontrol ng
pamahalaan sa presyo ng isang produkto o serbisyo.
- Ang liberalisasyon ay lalong pagbubukas sa ating bansa sa
dayuhang interes

4. Anong kaugnayan ng edukasyon sa sitwasyong pang-ekonomiya

ng bansa ang iyong nakita o napansin sa konsepto ng aralin?
Bigyang patunay at paliwanag ang sagot.

Napansin ko sa konsepto ng aralin na aking nabasa ay ang

edukasyon mismo ay itinuturing din na kalakal sa ilalim ng
neoliberalismo. May kaugnay ang edukasyon sa sitwasyong pang
ekonomiya ng bansya sapagkat ang edukasyon ang pangunahing
nagging kasangkapan ng mga amerikano sa pagsakop hindi lamang
n gating bansa, maging ng ating kaisipan. Malaki ang impluwensya
ng ating edukasyon sa kolonyal na kaisipan na taglay natin sa
kasalukuyan; lalo pa at ang mga amerikano ang nagtatag ng sistema
ng pampublikong edukasyon sa bansa.

5.Mula sa nasaliksik sa internet tungkol sa araling may kinalaman sa

“Pagsasalin ng Piling Tekstong Makabuluhan sa Dalumat ng/sa
Filipino Pagsulat ng Dalumat-Sanaysay”ilahad sa maikling
paraan ang mahahalagang konseptong natuklasan mo rito.

- Nakita at nalaman ko sa araling ito na may mahahalatang

pagtindi ng kamulatan hinggil sa halaga ng pagsasalin kaugnay
ng mga nabanggit na pormal na pagsasanay at kapisanan. Sa
kabilâng dako, dahil sa unti-unting pananaig ng wikang Filipino sa
iba’t ibang larangan at gawain ay higit na lumawak ang paksa’t
nilalaman ng mga salin. Malinaw din ngayon ang pagpapahalaga
sa pagsasalin ng mga panitikan sa iba’t ibang wika ng Filipinas
tungo sa pagbuo at pagpapalakas ng pambansang kamulatan.
- Sa ganitong pangyayari, mahirap asahan ang isang malinaw na
programa upang maisalin man lámang halimbawa ang mga piling
panitikan ng iba’t ibang katutubong wika tungo sa Filipino o sa
Ingles. Wala ding paraan para masuri ang mga salin at
matulungan ang mga mahilig magsalin tungo sa pagpapahusay
ng kanilang talino.
-Tatandaan natin na may dibisyon sa pagsasalin ang Surian ng
Wikang Pambansa ngunit sa matagal na panahon ay wala itong
malinaw na estratehikong target upang masagot ang napakalaki
at iba’t ibang pangangailangan sa pagsasalin.