Celine Braeckman - OLO2 A2

Academiejaar 2021-2022
PPO-begeleider: Stéphanie Vanderheeren
Stagiairs lager onderwijs een ‘last’ voor leerkrachten in de basisschool
Welke impact heeft een stagiair lager onderwijs op de
Onderzoeksvraag dagelijkse werkdruk van een leerkracht in de basisschool?
Type evaluerend

De kennis van stagiair(s) is nog niet te

Waardenconflict:
Situering Kennis vs. Vakmanschap
evenaren met vakmanschap dat
leerkrachten bezitten.

Verduidelijking methodologie Reflectie

Onderzocht Weergave resultaten Verloop mini-onderzoek

Impact van stagiair op Verkregen door persoonlijke communicatie. (Uitgeschreven interviews zijn opgenomen in bijlage.)
werkdruk die leerkrachten ➢ Respondenten zoeken en interviews
ondervinden. VRAGEN JUF L. MEESTER K. MEESTER L. uittypen.
Aantal stagiairs 2 5 ± 20 ➢ Methode bepalen om info ter
Methode begeleid:
Bevraging via open interview. verzamelen.
Ervaring dagelijkse Dagelijkse Dagelijkse Hoge werkdruk
werkdruk: ➢ Doorlopen van de onderzoekcyclus.
‘administratieve werkdruk, maar maar kan aan
Keuze deze methode =Werkdruk ontstaat als een
werknemer niet kan voldoen werkdruk’. meer tijdens drukke eisen voldoen.
Mogelijkheid om dieper op aan de eisen die het werk aan periodes. (einde
hem stelt.
antwoorden in te gaan (Ministerie SZW, 2019) semester)
+ details bevragen. ➢ Opstellen en zoeken naar een gepaste
Hoe groot impact 4 2 3 formulering voor de interviewvragen.
Respondenten: stagiair op werkdruk: ➢ Focus op onderzoeksvraag behouden.
(Op schaal:
Leerkrachten die dit jaar een 1: heel klein- 10: heel groot) ➢ Een goede manier vinden om mijn
stagiair begeleiden. interviewresultaten weer te geven.
Grotere/ ‘negatievere’ Nakijken Besprekingen en Noden van klas en
Juf L. impact op werkdruk lesvoorbereidingen, lesvoorbereidingen nabespreking van
Meester L. door: evaluaties en nakijken. lessen. ➢ Selffulfilling prophecy: Ik betrapte mij
Meester K. zelf minder ervaring erop dat ik telkens naar een interview
(met lesgeven) ging met een bepaalde voorspelling
Gecontacteerd via email en Kleinere/’positievere’ Inzet en Kennis over Ervaring
geïnterviewd tijdens van wat mijn respondenten gingen
impact op werkdruk behulpzaamheid leerlingen en leerkracht en
middagpauzes. door: vertellen. Dit kwam doordat ikzelf ook
stagiair. (bv. helpen behulpzaamheid goede
een stagiair ben, en al vanuit eigen
met verbeteren) van stagiair. voorbereiding van 1
stagiair. ervaringen wat kon inschatten welke
impact een stagiair op de werkdruk van
Stagiair begeleiden een leerkracht heeft.
Neen Neen Neen
= last
 Wat heb ik geleerd?

Conclusie
➢ De respondenten geven aan dat er factoren zijn
➢ De respondenten hebben minstens 2 stagairs die een grotere (negatievere) impact hebben op de
begeleid in hun carrière als leerkracht. werkdruk:
- Lesvoorbereidingen nakijken.
➢ De respondenten geven aan dagelijks werkdruk - Besprekingen/ evaluaties houden.
te ervaren. - Vele noden in de klas.
- Zelf minder ervaring hebben met lesgeven.
➢ De respondenten geven aan dat een stagiair
impact heeft op de dagelijkse werkdruk die ze ➢ De respondenten geven aan dat er factoren zijn
ervaren.
. Hoe groot deze impact is, is verschillend die een kleinere (positievere)impact hebben op
maar over het algemeen geven ze aan dat deze de werkdruk:
impact niet heel groot is. - Stagiair die inzet toont.
- Behulpzaam naar leerkracht toe. (Bv. helpen
met verbeteren)
- Kennis stagiair over leerlingen.
➢ Opstellen beknopt onderzoeksfiche en
interviewvragen vraagt heel wat
denkwerk.
➢ Belang onderzoekende houding bij
leerkrachten en onderzoekcyclus.
➢ Fase oriënteren van groot belang is
voor verdere verloop van het
onderzoek.
➢ Gemakkelijk om focus van
onderzoeksvraag te verliezen en
andere zaken te bevragen.

Wat beter doen in toekomst?

Besluit ➢ Meer tijd voorzien om interviews af te

Een stagiair heeft wel degelijk een impact op de dagelijkse werkdruk van een leerkracht nemen en hierbij geen verwachtingen
volgens mijn respondenten. Hoe groot deze impact is, is verschillend van leerkracht tot stellen over de antwoorden.
leerkracht. Al zijn er wel enkele factoren die ervoor zorgen dat deze impact groter of juist
kleiner is. ➢ Vroeger starten met opstellen van
interviewvragen.

➢ Bij antwoorden van respondenten

doorvragen naar bepaalde details/
meer bijvragen stellen.

2
 Bijlagen

Inhoudstabel

Kort voorwoord ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………4

Interview juf L. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….….5
Interview meester K. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….……8
Interview meester L. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….………10
Referentielijst ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………13
Geannoteerde bibliografie ………………………………………………………………………………………………………………………………………….14

3
Kort voorwoord
In totaal nam ik drie interviews af bij leerkrachten die dit schooljaar een stagiair begeleiden.
Aan het begin van elk gesprek omschreef ik kort de bedoeling van het interview en wat ik hier daarna
verder mee ging doen. Ook vroeg ik tekens de toestemming om het gesprek op te nemen. Ik koos
ervoor om bij de interviews zo veel mogelijk dezelfde vragen te stellen De reden hiervoor was dat het
vergelijken van de antwoorden en het nemen van de conclusie vlotter zou verlopen. Gaandeweg het
interview of afhankelijk van het antwoord, stelde ik bijvragen om wat meer details te weten te komen.
Ook deelde ik op voorhand mee dat het gesprek ook over ‘werkdruk’ zou gaan. Aangezien dit op vele
manieren opgevat kan worden, bepaalden we op vooraf een duidelijke definitie zodat we op dezelfde
lijn zaten. Deze definitie luidde: “De werknemer niet kan voldoen aan de eisen die het werk aan hem
stelt “. (Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, 2019)

De leerkrachten die mij te woord stonden, deden dit tijdens hun pauzes. Hierdoor antwoordden ze
vaak heel gericht op mijn vragen, maar was er soms niet veel tijd om dieper op hun antwoorden in te
gaan.

4
 Interview juf L.
1. Heeft u al vaak een stagiair begeleid?

Antwoord: Neen, maar ik ben zelf nog maar een drietal jaar als leerkracht aan het werk. Nog niet zo
heel lang geleden ben ik ook aan Artevelde afgestudeerd. Daarna ben ik onmiddellijk aan de slag
gegaan bij de school waar ik in mijn laatste jaar stage en ook een experiment voor mijn bachelorproef
had uitgevoerd. En sindsdien ben ik op deze school leerkracht in het vijfde leerjaar. Ondertussen heb
ik toch al twee stagiairs mogen begeleiden. Eentje in het eerste jaar dat ik hier werkte en ook dit jaar,
wat nu mijn derde jaar is.

2. Hoe was dat voor u om onmiddellijk zelf al een stagiair te begeleiden terwijl u het jaar ervoor zelf
nog één was?

Antwoord: Om eerlijk te zijn vond ik dat niet zo fijn. Ik had het gevoel dat ikzelf nog heel veel moest
leren en op dat moment moest ik vertellen wat een ander moest doen en tips geven, terwijl ik er zelf
nog kon gebruiken. Ik kon dat zelf ook niet kiezen of ik een stagiair wou of niet. De school had een
overeenkomst met Artevelde dus als leerkracht had ik hier eigenlijk geen inspraak in.

3. Bevalt het begeleiden van een stagiair u?

Antwoord: Goh, het eerste jaar was dat niet zo gemakkelijk aangezien ikzelf nog veel moest leren. Je
moet daar in het begin ook even inkomen. Je komt net van de schoolbanken waar je wel een aantal
weken stage hebt, maar dat is nog een groot verschil met echt fulltime een klas hebben. Da’s een grote
aanpassing. Maar ’t is vooral door het te doen, dat je dingen leert, zoals het klashouden, het lesgeven,
maar ook oudercontacten enzovoort. Dus in het begin verliep dat stroef, maar elk jaar gaat dat beter
en beter. En als je dan direct een stagiair onder je vleugels moet nemen, is dat zeker een uitdaging.
Maar dit jaar voel ik me daar wel zelfzekerder in. Alleen ben ik, en ik weet dat van mezelf, een enorme
chaoot. Mijn stagiair weet dat ook. Ik vind het moeilijk om vooruit te plannen en dat moet wel
aangezien ze haar les moet kunnen voorbereiden voor de volgende week. Dat is voor mij wel moeilijk
maar op zich lukt dat wel.

4. Ondervind je als jonge leerkracht dagelijks werkdruk?

Antwoord: De job van een leerkracht mag zeker niet onderschat worden. Het is duidelijk veel meer dan
alleen lesgeven. Ook heel wat administratieve zaken, oudercontacten, opstellen en verbeteren van
toetsen en werkboeken en ga zo maar door. Ik kan wel zeggen dat ik soms een hele stapel werk voor
mij heb en dan denk, ‘pfff daar heb ik nu echt geen zin meer in’, of ‘dat zie ik helemaal niet zitten.’
Gelukkig heb ik niet elke dag dat gevoel, maar in de drukke perioden komt dit wel regelmatig voor. Ik
zou zeggen dat ik dat de werkdruk wel dagelijks voel, maar dat is dan eerder een soort van
administratieve werkdruk. Het lesgeven is heel fijn om te doen en ik denk dat dit voor alle leerkrachten
zo is anders houd je dit beroep zeker niet vol volgens mij, maar het zijn de vele administratieve taken
die het voor een leerkracht zwaar maken. Het is niet zo dat ik daar absoluut niet aan kan voldoen, aan
die ‘administratieve werkdruk’. Maar ook de vele verbetertaakjes en vergaderingen zorgen dat het
werk van een leerkracht zwaar wordt. Het is met momenten echt een uitdaging om alles rond te

5
 krijgen. Mijn vriendinnen van de hogeschool die nu ook al aan het werk zijn als leerkracht en waar ik
nog dikwijls contact mee heb, klagen daar ook wel van, van die grote werkdruk. Ze voelen dat zeker
ook wel. Het is een enorme taak die veel verantwoordelijkheid met zich meebrengt en als beginnende
leerkracht met nog niet zo veel ervaring is dat niet zo simpel om daar mee om te gaan. Ik merk ook bij
mijn collega’s dat ze het met momenten echt zwaar hebben. Dus die dagelijkse werkdruk is zeker
aanwezig, al zou ik die eerder als de ‘administratieve werkdruk’ omschrijven.

5. Zal de werkdruk of de ‘administratieve werkdruk’ zoals u het omschrijft volgens u verminderen

met meer ervaring in het vak?

Antwoord: Uhm… Ik denk niet dat de werkdruk op zich zal verminderen maar ik hoop dat ik er beter
mee zal kunnen omgaan of misschien gewoon een betere manier zal vinden om er mee om te gaan.
Ergens hoop ik dat met wat meer ervaring alles nog wat soepeler gaat verlopen.

6. Op een schaal van 1 tot 10, hoe groot is de impact van een stagiair op de werkdruk die u voelt?
(Waarbij 1 geen impact is en 10 heel veel impact.)

Antwoord: Oef! Da’ s geen gemakkelijke vraag. Ik moet zeggen dat dit wel afhangt van week tot week.
Zo kan het zijn dat ik wat aanpassingen moet doen of extra tips moet geven bij een lesvoorbereiding
en dat vraagt soms wat meer werk dan bij een lesvoorbereiding waarbij dat niet nodig is. Daarnaast is
er elke maandag na school nog telkens een bespreking van de lessen, zowel met de stagiair en soms
ook met de stagementor en dat kan gemakkelijk al een uurtje in beslag nemen. Maar dat heeft
waarschijnlijk ook te maken met dat ik een grote babbelkous ben en het ook al snel gaat over iets
anders dan school. Maar als ik toch een duidelijk antwoord moet geven, zou ik zeggen een 4 op 10
omdat het toch extra tijd vraagt, maar nu niet om te zeggen super veel.

7. Mijn volgende vraag zou zijn: wat zorgt ervoor dat een stagiair een grotere invloed heeft op de
werkdruk, maar ik denk dat u zonet een paar zaken heeft opgesomd, zoals het nakijken van de
lesvoorbereidingen, evaluaties en besprekingen houden dat er extra bijkomt als je een stagiair
begeleidt. Zijn er nog zaken die een impact op de werkdruk hebben?

Antwoord: Er zijn zeker nog zaken, zo denk ik dat ook de ervaring van de leerkracht zelf hier een grotere
invloed op heeft. Ik heb namelijk nog niet zoveel stagiairs begeleid en heb ook nog geen ‘bakken
ervaring’ dus voor mij is dat ook nog zoeken en uitproberen waardoor dat een stagiair begeleiden nog
niet zo vlot gaat dan bij mijn collega’s die wel al die ‘bakken ervaring’ hebben.

8. Tot slot heb ik nog een stelling voor u: Stagiairs in de klas hebben, is bijkomende last voor
leerkrachten. Gaat u hiermee akkoord of niet?

Antwoord: Neen, hier ben ik niet mee akkoord. Ik beschouw een stagiair toch wel als een hulp in de
klas. Zo moet ikzelf minder lessen voorbereiden en heb ik soms meer tijd om mij met iets anders bezig
te houden. Ook tijdens de les helpt ze boeken verbeteren of zelfs toetsen. Het zorgt voor wat meer
leven en afwisseling in de klas. Maar ik heb dan ook wel een stagiair die inzet toont en zo te zien echt
haar beste beentje voorzet. Moest dit niet het geval zijn, denk ik dat ik wel met deze stelling akkoord
zou gaan. Het hangt volgens mij echt af met wie je te maken hebt en hoe goed deze persoon zich inzet
in de klas en bij het maken van de lesvoorbereidingen.

6
9. Als ik het zou hoor, kan is stellen dat een stagiair ook voor kan zorgen dat de impact op de werkdruk
kleiner wordt?

Antwoord: Ja, dat klopt, of zie ik dat toch. Op maandag kan ik al heel wat administratieve taken in orde
brengen terwijl mijn stagiair voor de klas staat. Vaak moet ze nu twee lessen geven, waardoor er voor
mij al heel wat meer tijd vrijkomt om iets anders te doen. En misschien heeft de inzet van mijn stagiair
hier ook mee te maken. Ik weet dat ze zich inzet en dat de lessen in orde gaan zijn en ik gerust al eens
vijf minuutjes iets kan kopiëren tijdens haar lessen.

Dat was de laatste vraag, bedankt voor uw medewerking.

Antwoord: Met veel plezier.

7
 Interview meester K.
.

1. Heeft u al vaak een stagiair begeleid?

Antwoord: Ja, toch wel. Ik sta ondertussen al 11 jaar voor de klas en in die jaren heb ik toch al vaak
een stagiair begeleid. Uhm.. Ik denk dat het dit jaar mijn vijfde stagiair is. Nu ik heb ook in een aantal
jaren in een school gestaan die ervoor koos om geen stagiairs toe te laten. Maar in totaal denk ik dat
het er een vijftal moeten geweest zijn en dat voor telkens een volledig jaar.

2. Heeft u een idee waarom die school ervoor koos om geen stagiairs toe te laten?

Antwoord: Hun specifiek antwoord weet ik niet meer, maar ik dacht dat het te maken had dat ze hun
leerkrachten niet extra werk wouden bezorgen. Maar dat is ondertussen al een tijdje geleden dat ik
op die school aan het werk was dus heel precies weet ik dat niet meer.

3. Beschouwt u een stagiair als extra werk?

Antwoord: Dat is nu niet de betekenis die ik aan een stagiair zou geven. Ik vind het soms handig. Het is
vooral ook een hulp tijdens de lessen, zou kan hij/zij ook een tweede blik op de klas werpen en in de
gaten houden wat er gebeurt tijdens de lessen. Ook ikzelf heb al een aantal nieuwe zaken opgemerkt
in de klas, tijdens de les van een stagiair. Zo zaten er een aantal leerlingen met een hele slechte houding
aan hun bank. Door vanachter in de klas te zitten om de lessen van mijn stagejuf te observeren, merkte
ik dit op en kon ik er de volgende les aandacht aan besteden. Zonder dit was het mij waarschijnlijk veel
later of zelfs niet opgevallen. Terwijl je jouw les geeft let je daar vaak niet op. Maar om tot een punt
te komen, een stagiair beschouw ik niet per se als veel extra werk. Het klopt dat er extra zaken
bijkomen, zoals evaluaties schrijven na elke les, mailtjes beantwoorden, lesvoorbereidingen nakijken
enzovoort. Maar moest iedereen dit als een last beschouwen en dit niet willen, hoe kunnen
toekomstige leerkrachten dan een goed beeld krijgen van wat de job van leerkracht zijn echt inhoudt?
Iedereen moet het natuurlijk ergens kunnen leren en kunnen fouten maken en daar kruipt tijd in, maar
ik doe dat alleszins met veel plezier.

4. Rekening houdend met de definitie van werkdruk die we al besproken hadden, ondervindt u dit
dagelijks?

Antwoord: Ik kan het grootste deel van de tijd wel voldoen aan de eisen die mijn job mij oplegt. Op
een gewone schooldag valt dit goed mee. Nu, wanneer de periode van de rapporten eraan komen en
de oudercontacten moeten gehouden worden, zorgt dit vaak voor heel wat meer stress, waardoor de
werkdruk nog hoger wordt. Ook de dagen waarop er vergaderingen of een overleg gepland staan, zijn
toch wel lastig. Maar ook doorheen het jaar valt deze werkdruk zeker ook niet te onderschatten. Het
is niet zo dat ik na school naar huis ga en direct in mijn zetel voor de televisie kan gaan zitten. Dat zeker
niet. Daarnaast komen er ook nog andere zaken bij kijken waar ik verantwoordelijk voor ben, zoals de
sneeuwklassen die hopelijk nog kunnen doorgaan en de wijnverkoop die onze school organiseert. Dat
zijn ook eisen die mijn werk mij oplegt en waarvoor ik mijn verantwoordelijkheid moet nemen. Ik kan
wel zeggen dat dat van tijd tot tijd zwaar is.

8
5. Op een schaal van 1 tot 10, Hoe groot is de impact van een stagiair op de werkdruk die u voelt?
(Waarbij 1 geen impact is en 10 heel veel impact.)

Antwoord: Met een stagiair is het wel iets meer werk, maar nu niet om te zeggen dat dit een hele berg
extra werk is. Ik zou zeggen dat het voor mij gemiddeld toch een uur en een half extra werk per week
is. Dus op zich is dat niet zo heel veel. Als ik er getal op moet kleven, zou ik het een twee op tien geven.
Het werk dat ik kan ‘besparen’ heeft een grotere impact dan het ‘extra’ werk dat erbij komt kijken
wanneer er een stagiair in de klas komt.

6. Op de manier waarop u dit vertelt, mag ik dan aannemen dat er zowel factoren zijn die zorgen voor
een grotere als een kleinere impact op de werkdruk die u al voelt?

Antwoord: Ja, dat is wel en goede omschrijving. Wat zorgt voor een grotere impact zijn voor mij dan
vooral de lesvoorbereidingen die ik moet nakijken en eventueel nog aanpassen. Allee, het is de stagiair
die dit doet, maar daarvoor moet ik wel tips en zelf ook een motivering geven waarom ik iets anders
zou doen. Maar ik wil er wel bij zeggen dat dit niet extreem veel werk is maar het wel tijd in beslag
neemt. Ook heb ik het gevoel dat hoe beter de stagejuf de leerlingen kent, hoe gemakkelijker en hoe
‘beter’ de lesvoorbereidingen zijn en hoe minder ik moet aanpassen of tips geven. En anderzijds zijn
er inderdaad factoren aan een stagiair verbonden die het werk dan weer iets lichter maken. Zo is
bijvoorbeeld het verbeteren van de werkschriften een werkje minder omdat de stagiair dit vaak doet
op de dag dat ze in de klas komt. Alsook toetsen of ander taken van de leerlingen worden vaak door
haar of met ons tweeën verbeterd waardoor dit een pak vlotter gaat dan anders. Met twee gaat dat
dubbel zo snel.

7. Tot slot heb ik nog een stelling voor u: Een stagiair in de klas hebben, is een bijkomende last voor
leerkrachten. Gaat u hiermee akkoord of niet?

Antwoord: Neen, hier ga ik niet meer akkoord. Ik vind dat persoonlijk geen last. Het vraagt wat extra
inspanning maar een echte last vind ik dit zeker en vast niet. Ook mijn leerlingen vinden het leuk om
eens iemand anders voor de klas te hebben. En ik denk dat de meisjes van mijn klas het fijn vinden er
nu ook een juf bij te hebben.

Bedankt voor uw medewerking en voor de tijd die u hiervoor wou vrijmaken.

Antwoord: Graag gedaan.

9
 Interview meester L.
1. Heeft u al vaak een stagiair begeleid?

Antwoord: Ja, ik heb al meerdere keren een stagiair bijgestaan. Nu, ik ben een vervroegd
gepensioneerde schooldirecteur. Maar door het lerarentekort ben ik dus dit jaar nog eens aan het
werk al leraar om een leerkracht hier op school te vervangen. Maar ik was gestart als leerkracht. Ik
kwam dan ook uit een onderwijsfamilie waarbij mijn ouders, tante en zelfs mijn broer in het onderwijs
zaten. En net zoals hen, heb die microbe ook overgekregen. Ik ben natuurlijk niet onmiddellijk directeur
geworden. Eerst ben ik gestart als leerkracht en dan door een toeval zo doorgegroeid tot
schooldirecteur. Plotseling kwam een vacature vrij voor schooldirecteur en mijn collega’s vroegen,
‘Zeg, L., is da niets voor u?’ En zo kwam van het één het ander. En ik heb toen heel wat beginnende
leerkrachten en stagiairs de revue zien passeren. Zowel en hele goede als – en ik ga het nog zachtjes
uitdrukken – ‘minder goede’. Hoeveel dat exact waren, weet ik niet meer, maar ik kan je vertellen dat
dat er heel wat waren. Het grootste deel van mijn carrière ben ik schooldirecteur geweest en dan heb
ik niet echt stagiairs begeleid, dat was dan meer voor de leerkrachten. Ik kwam dan wel eens kijken in
de klassen en ik hoorde van de leerkrachten wel hoe ze het deden, maar echt begeleiden heb ik toen
niet gedaan. Maar toen ik zelf nog een leerkracht was, heb ik dat wel moeten doen. Ik zou al eens goed
moeten nadenken hoeveel dat er nu precies weer waren. Ik denk dat dat er toch rond de 20 moeten
geweest zijn als ik mij niet vergis. Ik zeg nu dat ik dat ‘moest’ doen, maar ik vond dat eigenlijk wel tof,
maar een echte keuze hadden we hier niet in.

2. Besliste de school of ze met stagiairs wouden werken?

Antwoord: Ja, klopt. De school, of eerder de directie besliste dat. Zo heb ik ook op een school gestaan
waar ze dit niet wouden. Maar toen ik schooldirecteur was, polste ik eerst wel eens bij mijn
leerkrachten of ze dat zagen zitten en op basis daarvan maakten we de beslissing of we met stagiairs
gingen toelaten of niet.

3. Viel dat vaak voor dat leerkrachten dit niet zagen zitten?

Antwoord: Dat viel voor, maar ze zagen het vaker wel dan niet zitten.

4. U vertelde dat u al veel stagiairs de revue hebt zien passeren en goede en ‘minder goede’ stagiairs
bent tegengekomen, maar wat maakt een stagiair nu een goede stagiair? Zijn daar bepaalde
kenmerken voor?

Antwoord: Goh, er zijn wel een paar kenmerken die hele belangrijk zijn voor een stagiair. Zo is het
belangrijk om stipt te zijn. Te laat komen op een stagedag maakt voor mij echt een hele slechte indruk.
Ik kan er dan ook niet tegen dat mensen te laat komen. Nu, ik snap dat er redenen zijn waardoor je te
laat kan zijn, zoals bijvoorbeeld in de file staan, maar laat dat gewoon op tijd weten. Ook de deadlines
respecteren vind ik een hele belangrijke. Meestal moeten de lesvoorbereidingen op tijd binnen zijn en
dan moet dat ook binnen zijn voor mij. Anderzijds is het ook belangrijk om interesse te tonen in de

10
 kinderen. Als je niet graag met kinderen werkt, dan is leerkracht worden geen optie. Maar dat heb ik
gelukkig nog niet veel meegemaakt. Maar niet alleen interesse in de kinderen, maar ook in het werk
dat naast het lesgeven komt kijken. Ook als je als stagiair constant op je stoel blijft zitten tijdens een
observatie, dat komt bij mij over als een teken van ‘het interesseert mij niet’. Nee, een stagiair moet
zeker meedoen tijdens de les en bijvoorbeeld ook tijdens het maken van oefeningen eens rondlopen
in de klas en de leerlingen helpen als ze een vraag hebben.

5. U hebt al heel wat ervaring in het onderwijs, maar ik vroeg mij af of u ook dagelijks werkdruk
ervaart.

Antwoord: Zou u uw definitie van werkdruk nog eens kunnen herhalen? Door mijn gebabbel ben ik dat
even vergeten ik wil zeker zijn dat ik u een correct antwoord op de vraag geef.

Zeker! Werkdruk ontstaat als een werknemer niet kan voldoen aan de eisen die het werk aan hem
stelt.

Antwoord: Ja juist. Uhm, ik kan op zich wel voldoen aan de eisen die het werk mij stelt en ook stelde.
Ik las onlangs nog een artikel over de te hoge werkdruk voor leerkrachten en dat beginnende
leerkrachten al vaak na de, wat was het nu ook weer, de eerste vijf jaar afhaken? Als ik eerlijk ben,
begrijp ik dat wel. Het werk van een leerkracht is zeker niet te onderschatten. De meesten denken nog
altijd dat het enkel lesgeven is en dat als de bel om 16 uur gaat, je rustig naar huis kan gaan en niets
meer te doen hebt. We weten dat dit niet het geval is. Er komt veel meer bij kijken dan enkel lesgeven.
Oudercontacten, maar ook de kleine problemen in de klas komen op jouw schouders terecht. En ook
ga je naar huis, het is niet zo dat je dan niet meer aan jouw leerlingen denkt, nee je neemt dat vaak
mee naar huis en denkt ook daar aan hen. Leerkrachten krijgen ook steeds vaker een burn-out en ik
denk dat dat ook wel een teken is dat wij leerkrachten veel werkdruk ervaren. Nu, ik heb wel al wat
ervaring in dit vak en denk dat dit wel een voordeel is omdat ik bij sommige zaken niet meer bij moet
stilstaan. Zo heb ook al in verschillende leerjaren gestaan waardoor ik van een aantal leerjaren de
leerinhoud perfect van buiten ken en daar dus eigenlijk al geen tijd meer moet insteken. Maar het is
en blijft een zwaar beroep, zowel mentaal als fysiek. Onze job eist heel wat van ons en dat wordt soms
te zwaar maar ik denk dat je als leerkracht moet kunnen relativeren. En in de weekends moet je tijd
maken voor iets anders en soms een helemaal niet aan school denken. Ik denk dat je dat anders niet
kan volhouden om leerkracht te zijn. De werkdruk is hoog maar momenteel kan ik aan de eisen
voldoen.

6. Op een schaal van 1 tot 10, Hoe groot is de impact van een stagiair op de werkdruk die u voelt?
(Waarbij 1 geen impact is en 10 heel veel impact.)

Antwoord: Uhm... Voor mij is dat een 3 omdat dat voor mij heel goed meevalt. Waarschijnlijk heeft dat
voor een stukje ook te maken met dat ik een ‘oude rot in het vak ben’. Het is natuurlijk wel zo dat een
stagiair begeleiden extra tijd vraagt, dat moeten we niet onder stoelen of banken steken. Zo moet je
de lesvoorbereiding controleren en eventueel nog aanpassen. Nu, die lesvoorbereidingen zijn meestal
wel goed in orde, maar waar nodig geef ik nog extra tips en ik vind het ook belangrijk om te kijken of
er geen schrijffouten in staan. Dat is iets waar ik allergisch voor ben. Als dat voorkomt, markeer ik de
fout zodat ze weten dat ze het moeten aanpassen. ‘t Is maar als een stagementor dat ziet, dat dit geen
puntje van kritiek kan zijn. Maar daar kruipt tijd in. Ook telkens een nabespreking van de gegeven

11
 lessen en besprekingen met de stagementor komt er ook nog eens bij. Meestal vindt dit tijdens de
speeltijden of middagpauzes plaats, waardoor dat nog heel goed meevalt en eigenlijk niet veel extra
tijd vraagt. Maar ik denk dat we ook de positieve kanten niet mogen vergeten. Zo is het eigenlijk ook
heel handig om een stagiair in de klas te hebben. Het is een paar extra handen en vele handen maken
licht werk. Zo kan ik tijdens de lessen al werkboeken of toetsen verbeteren of verbeteren we die in de
speeltijden samen en ik kan jou vertellen dat dit dan veel sneller vooruit gaat. Ook tijdens haar lessen
kan ik gemakkelijk eens iets gaan kopiëren of iets vragen aan mijn collega van de parallelklas en kan ik
erop vertrouwen dat mijn klas daarna niet op stelten staat. En zeker ook tijdens de lessen, als de
leerlingen een vraag hebben bij een bepaalde oefening, dan is er iemand extra om de leerlingen hierbij
te helpen. Ook kan ik hierdoor meer aandacht geven aan de leerlingen die extra noden hebben. En het
is ook leuk voor de leerlingen zelf om van iemand anders les te krijgen. Maar het begeleiden van een
stagiair heeft wel een invloed op de werkdruk. Nu, hoe groot die impact is, hangt volgens mij af van
leerkracht tot leerkracht en ook wel van stagiair tot stagiair. Ik kan mij inbeelden dat sommige
leerkrachten dit niet al een ‘cadeau’ zien. Zeker voor beginnende leerkrachten. Vaak moeten ze zelf
nog heel wat uitzoeken en ervaring opdoen. Ik denk dat het zoiets is als ‘you hate it or you love it’. En
voor mij is dat laatste van toepassing.

7. U gaf aan dat uw ervaring een invloed heeft en er een stukje voor zorgt of een stagiair een grotere
impact heeft op de werkdruk. Zijn er zo nog factoren volgens u?

Antwoord: Uhm, ja maar ik zal u een concreet voorbeeld geven. Een stagiair gaf eens les over, ik dacht
dat het over delend cijferen ging, maar deze was niet verlopen zoals gepland en ik had door dat de
leerlingen er niet veel van begrepen hadden. Ik heb deze les dan nog eens opnieuw moeten geven.
Dat valt soms voor en op zich is dat niet zo heel erg maar dat vraagt dan weer een extra lesuur en moet
je jouw planning terug aanpassen en andere lessen doorschuiven. Ik weet niet of dat aan de
voorbereiding van de stagiair lag of het gewoon zijn dag niet was, maar dat komt dus ook voor daar
moet je rekening mee houden. Daarnaast denk ik dat er ook factoren zijn die hiervoor zorgen maar
waar een stagiair niets aan kan doen. Ik denk maar de noden van de klas. Deze hebben ook een invloed
op de werkdruk. Hoe meer leerlingen er zijn met speciale zorgen, hoe meer je gaat moeten
differentiëren. Een stagiair hiermee ook rekening houden, wat niet altijd even gemakkelijk is en
inspanning vraagt van zowel de leerkracht als de stagiair.

8. Zijn er ook factoren die zorgen voor een kleinere impact op de werkdruk?
Antwoord: bedoelt u dat er ook factoren verboden zijn aan een stagiair waardoor de werkdruk iets
afneemt? Wel ja, zoals ik al zei, is het een grote hulp dat een stagiair meehelpt in de klas en ook helpt
het verbeteren van toetsen, taken, werkboeken enzovoort want dat is toch iets dat gemiddeld twee
uurtjes per week vraagt, als het zelfs niet meer is…

8. Tot slot heb ik nog een stelling voor u. Ik denk dat ik het antwoord hierop al weet, maar ik ga ze
toch nog voorleggen: Een stagiair in de klas hebben, is een bijkomende last voor leerkrachten. Gaat
u hiermee akkoord of niet?

Antwoord: Da’s een hele gemakkelijke, ik ga daar niet mee akkoord. De voordelen die hieraan
verbonden zijn, hebben een groter impact op de ‘negatievere’ als ik dat zo mag zeggen.

Dat was mijn laatste vraag. Bedankt voor uw medewerking en de tijd die u hiervoor wou vrijmaken.

Antwoord: Heel graag gedaan. Laat maar weten al ik jou nog ergens mee kan helpen.

12
Referentielijst
• AH | Huisstijl | Gramma. (z.d.). [Logo]. Gramma. https://www.gramma.be/projecten/ah-
huisstijl

• Benders, L. (2021, 26 oktober). Valide en betrouwbare interviewvragen formuleren. Scribbr.

Geraadpleegd op 21 november 2021, van
https://www.scribbr.nl/onderzoeksmethoden/goede-interviewvragen-formuleren/

• Boxhoorn, M. (z.d.). 7 valkuilen in de coaching van volwassenen met autisme [Pictogram].

Autimse Coach. https://www.autismecoach.nl/7-valkuilen-in-coaching-volwassenen-met-
autisme/

• D. (2020, 15 maart). 10 tips voor het begeleiden van een stagiair. Education by Debby.
Geraadpleegd op 1 december 2021, van https://www.educationbydebby.com/nieuw/10-tips-
voor-het-begeleiden-van-een-stagiair/

• Goed en fout (groen vinkje en rood kruis). (z.d.). [Illustratie]. Nederlandse Unie van
Optiekbedrijven. https://www.nuvo.nl//app/uploads/2019/11/Goed-en-fout-groen-vinkje-
en-rood-kruis-scaled.jpg

• Lamp_1. (z.d.). [Illustratie]. Serenitheory.

https://serenitheory.files.wordpress.com/2012/10/lamp_1.png

• Merkus, J. (2021, 13 oktober). Voorbeeld APA-stijl: Interview. Scribbr. Geraadpleegd op 11

december 2021, van https://www.scribbr.nl/apa-voorbeelden/interview/

• Okta, P. (z.d.). Toekomst bal crystal pictogram [Pictogram]. https://icon-

icons.com/nl/pictogram/toekomst-bal-crystal/151684

• Van Baars, L. (2021, 16 juni). Scholen ‘roven’ stagiairs van de opleiding, waardoor het
lerarentekort alleen maar oploopt. Trouw. Geraadpleegd op 7 oktober 2021, van
https://www.trouw.nl/onderwijs/scholen-roven-stagiairs-van-de-opleiding-waardoor-het-
lerarentekort-alleen-maar-
oploopt~b7437630/?fbclid=IwAR1mBX1_a1WDAe6mbhUmu1TF7dr7vgtkjbQTuLaBlzbOXO7a
KDb6AGeQgvw

• Werkdruk. (z.d.). Inspectie SZW. Geraadpleegd op 25 november 2021, van

https://www.inspectieszw.nl/onderwerpen/werkdruk

13
Geannoteerde bibliografie
TITTEL BRONNEN INHOUD WAAROM BRON GEBRUIKT? ZINVOLHEID
Aantonen onderzoek
Deze bron bevat het logo Zinvol voor de professionaliteit
AH HUISTIJL gevoerd aan
van Arteveldehogeschool en lay-out.
Arteveldehogeschool

Ik gebruikte deze bron als

VALIDE EN BETROUWBARE In deze bron werden tips
inspiratie en extra Zinvol voor het opstellen van de
INTERVIEWVRAGEN gegeven hoe je goede
FORMULEREN.
informatie om mijn eigen interviewvragen.
interviewvragen opstelt.
interviewvragen op te
stellen.
7 VALKUILEN IN DE
COACHING VAN Deze bron bevat den Als aanwijzing naar de
Zinvol voor lay-out.
VOLWASSENEN MET pictogram van een valkuil. valkuilen.
AUTISME

Deze bron schets een beeld

10 TIPS VOOR HET
van hoe je een stagiair het Situering thema in Zinvol omtrent het thema van
BEGELEIDEN VAN EEN
STAGIAIR. best kan begeleiden actualiteit. het onderzoek.
gedurende de stage.

Deze bron bevat een Als aanwijzing naar wat

GOED EN FOUT (GROEN
illustratie van een groen en goed en slechter verliep bij Zinvol voor lay-out.
VINKJE EN ROOD KRUIS).
rood vinkje. dit mini-onderzoek.

Aanwijzing naar wat ik

Deze bron bevat een
LAMP_1 geleerd heb gedurende dit Zinvol voor lay-out.
Illustratie van een lamp.
onderzoek.

Deze bron bevat informatie

Als richtlijn om naar mijn
VOORBEELD APA-STIJL: over hoe je naar een Zinvol voor meer kennis omtrent
interviews in dit onderzoek
INTERVIEW interview verwijst in een APA-stijl van interviews.
te verwijzen.
onderzoek.

Aanwijzing naar wat ik bij

TOEKOMST BAL CRYSTAL
Pictogram toekomst. een volgend onderzoek Zinvol voor lay-out.
PICTOGRAM
beter zal doen.

Zinvol voor het interview en

In deze bron wordt de respondenten. Zorgde ervoor
Voor begripsverheldering
WERKDRUK definitie van werkdruk dat iedereen op dezelfde lijn zat
bij de interviews.
uitgelegd. omtrent de definitie van
werkdruk.

SCHOLEN ‘ROVEN’ Deze bron schets een beeld

STAGIAIRS VAN DE van hoe had scholen Zinvol omdat het een beeld
Situering in actualiteit +
OPLEIDING, WAARDOOR stagiairs nodig hebben om schetst hoe hard scholen
HET LERARENTEKORT
perspectiefwissel.
het lerarentekort op te stagiairs nodig hebben.
ALLEEN MAAR OPLOOPT. vullen.

14