OYUN TEORİSİ

NEDİR?

www.yucelkesen.com Merak En İyi Öğretmendir!

 Hayat Aslında Bir Oyun!..

www.yucelkesen.com Merak En İyi Öğretmendir!

 Oyun kuramı, istatistik biliminin, sosyal bilimlerde (en
fazla ekonomide olmak üzere), biyoloji,
mühendislik, politik bilimler, bilgisayar bilimleri ve
felsefede kullanılan bir dalıdır. Oyun kuramı, bireyin,
başarısının diğerlerinin seçimlerine dayalı olduğu
seçimler yapması olan bazı stratejik durumların
matematiksel olarak davranış biçimlerini
yakalamaya çalışır.

www.yucelkesen.com Merak En İyi Öğretmendir!

 İlk başlarda bir bireyin kazancının ötekinin zararına
olduğu yarışmaları çözümlemek için geliştirilmişse
bile, daha sonradan birçok kısıta dayanan çok
geniş bir etkileşim alanını incelemeye başlamıştır.
Bugün, "oyun kuramı, 'sosyal' kelimesinin geniş
anlamda insan ve insan-dışı oyuncuları
(bilgisayarlar, hayvanlar ve bitkiler) kapsayacak
biçimde tanımlandığı, sosyal bilimlerin rasyonel
yönü için bir 'birleşik alan' kuramı veya bir tür
şemsiyedir."

www.yucelkesen.com Merak En İyi Öğretmendir!

 Akademik ilginin yanı sıra, popüler kültürde de ilgi çekmiştir.
Nobel Ödüllü oyun kuramcısı, John Forbes Nash, Sylvia Nasar
tarafından kaleme alınan 1998 tarihli biyografinin ve 2001
yılında çekilen "A Beautiful Mind" filminin konusu olmuştur. 1983
yapımı War Games filminin de ana teması oyun kuramı
olmuştur. Friend or Foe, kısmen Survivor gibi televizyonda
yayınlanan bazı yarışma programlarında bile oyun kuramının
izlerini sürmek mümkündür. Her ne kadar bazı oyun kuramsal
çözümlemeler karar kuramıyla benzer görülseler de oyun
kuramı çalışmaları, oyuncuların etkileşim içinde olduğu bir
ortamda verilen kararlar üzerinde çalışmaktadır. Diğer bir
deyişle, oyun kuramı, her bir tercihin kâr ve maliyetinin diğer
bireylerin kararlarına bağlı olduğu durumlarda en uygun
davranışın seçilmesini inceler.

www.yucelkesen.com Merak En İyi Öğretmendir!

www.yucelkesen.com Merak En İyi Öğretmendir!
 A Beautiful Mind – Akıl Oyunları

www.yucelkesen.com Merak En İyi Öğretmendir!

 Eğer bir karar, diğer oyuncular ne yaparsa yapsın
en iyi kararsa ona oyun teorisi lisanında baskın
strateji denir. Her baskın strateji çözümü bir Nash
çözümüdür ama tersi doğru değildir. Teori basit
şekilde şöyle özetlenebilir: Oyuncuların hepsi aynı
hedefe yönelirse bu, oyuncuların hedefi elde etme
olasılıklarını azaltacak; farklı hedeflere yönelim ise
elde etme olasılığını arttıracaktır. Özellikle
ekonomide ve oligopol piyasalarda geçerlidir.

www.yucelkesen.com Merak En İyi Öğretmendir!

KİŞİLERARASI İLETİŞİMDE

OYUN TEORİSİ
 Oyun Kuramı, bireyin, başarısının diğerlerinin
seçimlerine dayalı olduğu seçimler yapması
olan bazı stratejik durumların matematiksel
olarak davranış biçimlerini yakalamaya
çalışır. Basitleştirmek gerekirse; ikili oyunda
bir bireyin kazanması diğerinin kaybetmesi
demektir.

www.yucelkesen.com Merak En İyi Öğretmendir!

 Daha genel düşünüldüğünde ise,

Herkes bir şeyi almaya çalışırsa o şeyin

değeri artar ve kimse ödediğinin karşılığını
alamaz.
Peki bu kuramın insanların yalnız olması ile
ne alakası var? Öncelikle ilişkilerde
erkeklerin ilk adımı atması beklentisi ve
hormonlarının etkisi erkekleri sürekli arayış
içinde olmaya zorluyor. Bundan sonrasını
örnek vererek açıklamaya çalışalım.

www.yucelkesen.com Merak En İyi Öğretmendir!

 ÖRNEK OLAY
Sosyal medyada ilgi çekici fotoğraflar
paylaşan bir kadın, erkeklerin çoğunun
ilgisini üstüne çekmeyi başarıyor. Erkekler bu
kadına ulaşmak için mesaj göndermeye
başlıyor. Gönderilen mesaj sayısı arttıkça,
mesaj atanların başarılı olma şansı düşüyor.
Düşünsenize size günde 100/1000 mesaj
gelse kaç tanesini okurdunuz?

www.yucelkesen.com Merak En İyi Öğretmendir!

 Bu arada, diğer tarafta ondan daha az ilgi
çeken ama güzel olan başka bir kadın
yalnız kalıyor. Erkekler ilgi çekici fotoğraflar
paylaşan kadından sonuç alamayınca 2.
şanslarını denemeye çalışıyor ve bu sefer
büyük bir çoğunluğu diğer kadına mesaj
göndermeye başlıyor. Başta yalnız olan bu
diğer kadın da ilgi sonucunda kimseyi
beğenmemeye başlıyor ve mükemmeli
arıyor.

www.yucelkesen.com Merak En İyi Öğretmendir!

 Sonra, 3. kadın. Erkeklerin sadece güzelliğe
önem verdiğini sade yaşantısı sayesinde
dikkat çekmediğini iddia ediyor. Halbuki
kendisine şans verilse çok iyi bir insan
olduğunu düşünüyor. 2 kadından da cevap
alamayan erkekler belli bir süre sonra 3.
kadına yöneliyor. Yine aynı süreç işliyor ve 3.
kadın da mükemmeli bulmaya çalışıyor,
kimseyi beğenmiyor.

www.yucelkesen.com Merak En İyi Öğretmendir!

 Bu durum hepsine göre daha az güzel olan
kadına kadar gidiyor. Son noktada
içlerinden en az güzeli dahi kimseyi
beğenmiyor ve o da mükemmeli aramaya
başlıyor.

www.yucelkesen.com Merak En İyi Öğretmendir!

 Erkeklerse hiçbirinden cevap alamayınca
döngüye devam ediyor. Hepsine mesaj
göndermeye başlıyor. Herkese mesaj
gönderen erkek "içlerinden biri dahi cevap
yazsa kârdır" diyerek yaptığına devam
ediyor.
Bilmediği nokta ise o kadına bir çok erkeğin
mesaj gönderiyor olmasıdır. Yani diğer tüm
erkekler de aynı şeyi düşünüyor ve aynı
hamleleri yapıyor.

www.yucelkesen.com Merak En İyi Öğretmendir!

 Erkeklerin hepsi herkese mesaj göndererek
şansını azaltırken kadınların da o kadar
seçenekler içinde en iyiyi seçmeye
çalışması iki tarafın da yalnız kalmasına
sebep oluyor. Güzelliğe veya yakışıklılığa
prim vermeyenler bir şekilde döngüyü
kırıyor, yalnızlıktan kurtuluyor. Geriye
kalanlar ise kısır döngü içinde daha da
yalnızlaşarak ve kimseyi beğenmeyerek
hayatlarına devam ediyor.

www.yucelkesen.com Merak En İyi Öğretmendir!

 Sonuç olarak, erkeklerin "kızlar kimseyi
beğenmiyor" düşüncesi aslında kendi
yaptıkları hataların ürünüdür. Biraz sakin olup
herkese ilgi göstermeye kalkmasalar ve her
kadının potansiyel eş veya sevgili olmadığını
bazılarının da arkadaş olabileceğini bilseler
sanırım daha iyi olacak. Ayrıca kadınlar da
bu döngünün tetikleyicisi rolündedir.
Teşekkür ederim…

www.yucelkesen.com Merak En İyi Öğretmendir!