Aralin 2: Ang Pagtuturo ng Panitikan

Layunin:

a. Maipaliwanag ang katuturan ng Pagtuturo ng panitikan

b. Mabigyang-kahulugan ang pagbasa ng panitikan
c. Maisa-isa ang mga proseso at pag-aaral ng panitikan
d. Matukoy ang iba’t ibang uri ng pagdulog at estratehiya sa pagtuturo ng panitikan
Saklaw ng Panahon: Isang Linggo
Mga Kagamitan: Mga papel para sa gawain, laptop, TV, projector

KAHULUGAN NG PANITIKAN
❖ Ang panitikan ay nagsasabi o nagpapahayag ng mga kaisipan, mga damdamin, mga karanasan,
hangarin at diwa ng mga tao.
❖ ito rin ang pinakapayak na paglalarawan lalo na sa pagsulat ng tuwiran o tuluyan at patula.
❖ Ang salitang panitikan ay nanggaling sa salitang "pang-titik-an" na kung saan ang unlaping "pang" ay
ginamit at hulaping "an".
❖ sa salitang "titik" naman ay nangunguhulugang literatura (literature), na ang literatura ay galing sa Latin
na litterana nangunguhulugang titik.
❖ Nagsasalaysay din ito sa pamahalaan, lipunan at mga pananampatalaya at mga karanasang may
kaugnay ng iba’t ibang uri ng damdamin tulad ng pag-ibig, kaligayahan, kalungkutan, pag-asa,
pagkapoot, paghihiganti, pagkasuklam, sindak at pangamba.

Uri ng Panitikan

1. TULUYAN o PROSA - nagpapahayag ng kaisipan. Ito'y isinusulat ng patalata.

2. PATULA - nagpapahayag ng damdamin. Ito'y isinusulat ng pasaknong.

Ang pagbabasa ng panitikan

❖ Ang pagbasa ng panitikan ay hindi lamang nakapokus sa proseso ng pagkuha ng kahulugan ngunit
kasangkot din dito ang pagbuo ng kahulugan.
❖ Angg nakukuhang pagpapakahulugan sa teksto ng isang mambabasa ay katimbang ng dating alam
na nakalagak sa isipan at maayos na nakaimbak ayon sa kategorya.
❖ Ang taglay ng mambabasa ay kanyang mga karanasan – tuwiran o di tuwiran man
Halimbawa:
Natamo ng mambabasa at pagkakalantad sa media.
❖ Ang mga babasahing ito’y nagbibigay sa mambabasa ng kaisipan at sensitibong pananaw sa mga
pangyayari, tauhan at mga sitwasyong inilahad.
❖ Nagagawa rin ng mga taglay na karanasan o dating alam ng mambabasa na maunawaan, kalugdan
at mapahalagahan ang isang akdang pampanitikan.
❖ Sabi ni Rushdie (1990), bawat isa sa atin ay may taglay na laybrari na imbakan ng mga kwentong
walang kaayusan ang pagkakabuo. Ang mga kwentong ito’y maaaring magbago at maging bagong
bersyon o di kaya nama’y maaari itong idugtong sa iba pang kwento at maaaring ang karanasan ay
inaasahang magkaroon ng higit na pang-unawa at pagkalugod sa daigdig ng imahinasyon na nilikha
ng mga akdang panitikan.
 ❖ Samakatuwid, ang pagbabasa ng panitikan ay hindi lamang nakatuon sa pag-unawa ng isang teksto.
Sa pagbabasa ng isang akda, lumilikha ang isang mababasa ng isang daigdig na binga ng dalawang
imahinasyon – ang imahinasyon ng mambabasa at ng may akda.

Mga proseso at pag-aaral ng panitikan

❖ Ayon kina Cooper at Purves (1973), may walong pamamaraan o prosesong ginagamit ang mga mag-aaral
sa pagbabasa/ pag-aaral ng panitikan:
1. Paglalarawan
❖ Magagawa ng mag-aaral na maipahayag sa sariling pangungusap, pasalita o pasulat man
ang tungkol sa kanilang pagbasa.
2. Pagtatangi
❖ Napag-uuri ng mag-aaral ang mga seksyong binasa, halimbawa, pagkilala ng genre, pag-
alam sa may akda at pagtukoy sa kaisipan o tema ng binasang akda.
3. Pag-uugnay
❖ Nagagawa ng mag-aaral na maiugnay ang mga sangkap na ginamit sa isang akda.
Halimbawa:
Bakit palaging sinasambit ang salitang “mabuti” sa “Kwento ni Mabuti” ni Genoveva E.
Matute?
4. Pagsusuri
❖ Puspusang ipinaliliwanag at pinangangatwiranan ng mga mag-aaral ang temang nais ibahagi
ng may akda sa kanyang mga mambabasa.
5. Paglalahat
❖ Magagawang mailapat ng mag-aaral ang kanyang natutuhan buhat sa akda sa pagbabasa
ng iba pang akda. Katulad din ito ng paglalapat ng mga kasanayang natutuhan sa panitikang
Filipino sa pag-aaral ng panitikang Ingles.
6. Pagpapahalaga
❖ Karaniwang ginagawa pagkatapos basahin ang isang akda. Ngunit hindi tuwirang itinuturo
ang pagpapahalaga. Lilitaw ito sapagkat hitik na hitik sa pagpapahalaga ang panitikan.
❖ Upang magkaroon ng direksyon ang pagtuturo ng pagpapahalaga sa panitikan, binanggit ni
Alcantara (1987) ang mga sumusunod na tagubilin o patnubay:
a. Dapat tanggaping lahat ang sagot ng mag-aaral sa tanong ng guro. Hindi siya dapat
nanghuhusga na ginagamit ang pamantayang galing sa sarili.
b. Hinihikayat niya ang pagbibigay ng iba’t ibang sagot sapagkat batid niyang walang lubos
na tama o maling sagot sa tanong na pagpapahalaga.
c. Ginagalang niya ang karapatan ng mag-aaral kung nais nilang lumahok o hindi sa
talakayan.
d. Ginagalang niya ang bawat sagot ng mga mag-aaral.
e. Ginaganyak niya ang bawat mag-aaral na sumagot nang may katapatan.
f. Nakikinig o nagtatanong siya upang malinawan ang nais na mabatid ng mga mag-aaral.
g. Iniiwasan niya ang pagtatanong na magbibigay sa pagkabahala sa mga mag-aaral; at
h. Nagtatanong siya nang may pagmamalasakit sa kalooban ng mag-aaral.

7. Pagtataya
❖ Ang pagsukat sa natutuhan ng mga mag-aaral sa kanilang nabasang kwento sa pamamagitan
ng pagtatanong tungkol sa kwentong binasa kung naintindihan ba talaga.
 8. Paglikha
❖ Ang pinakatampok sa proseso sa pagbabasa/ pag-aaral ng panitikan dahil mahalaga dito ang
masigasig na pamamatnubay ng guro upang makalikha ang mga mag-aaral ng sariling kwento,
sanaysay, tula o dula.

Mga dapat taglayin na epektibong pamamaraan ng pagtuturo:

➢ Iba’t ibang teorya ukol sa mga layunin sa pagtuturo ng panitikan

Ano naman ang Teoryang Pampanitikan?

Ang teoryang pampanitikan ay isang sistematikong pag-aaral.
Saklaw din nito ang mga paraan sa pag-aaral ng panitikan na naglalarawan sa tungkulin ng
panitikan na kinabibilangan ng layunin ng may-akda sa pagsulat.
Bilang karagdagan, sa pagtuturong panitikan ay kinakailangang ito ay may basehan o pundasyon.
Kinakailangan din na ang mga teoryang ito ay may layunin sa pagtuturo ng panitikan. Ito ay ang
mga sumusunod:

1. TEORYANG KLASISMO
ito ay isang teoryang pampanitikan na nagmula sa bansang Gresya. Nagpapakita ito ng mas higit
na pagapapahalaga sa kaisipan kaysa damdamin. Ang layunin ng klasismo ay maglahad ng
pangyayari ukol sa pagkakaiba ng estado ng buhay, piling-pili na mga salita na nagtatapos ng
may kaisipan at nakatuon ang panitikan sa pinakamataas tungo sa pinakamababa na uri.

2. TEORYANG HUMANISMO
Ito ay umusbong noong panahon ng “Muling Pagsibol” o ang Renacimiento (Renaissance). Ang
layunin ng teoryang ito ay ipakita ang tao na siyang sentro ng mundo. Binibigyang pansindito ang
kalakasan, mabubuting katangian, talent, talino at iba na tinataglay ng tao. Ito din ay ang teoryang
nakasentro sa pananaw ng tao kaysa sa Diyos.

3. TEORYANG IMAHISMO
sa taong 1900 at sa unang dalawang dekda ng ika-20 siglo ay lumaganap ang teoryang imahismo
na nabkabilang sa kilusang panulaan ng Estados Unidos at Inglatera. Ang layunin ng teoryang
ito sa panitikan ay gumamit ng imahen na kung saan ay higit na mahahayag ang damdamin,
kaisipan,ideya, salooban na nais pang iparating ng may-akda. Sa teroyang ito ay kinakailangang
gumamit ng matipid nat maingat na paggamit ng nga salita upang makabuo ng konkretong
imahen.

4. TEORYANG REALISMO
ang teoryang realismo ay nagpapahayag ng pagtanggap sa katotohanan o realidad ng buhay.
Isinusulong ng teoryang ito ang katotohanan kaysa kagandahan. Kaya naman ang layunin nito
ay ipakita ang mga karanasan at nasaksihan ng aksa sa kanyang paligid sa makatotohanang
paraan.

5. TEORYANG PORMALISMO O PORMALISTIKO

ang pormalistikong teorya ay nagpapaliwanang sa anyo ng akda na naglalayon ng pormalistikong
pagsusuri. Sa kabilang banda, hindi mababanaag dito ang buhay ng may-akda, kundi ang
pinupunto nito ay ang pisikal na katangian ng akda at ang pinakabuod ng pagdulog.
6. TEORYANG SIKOLOHIKAL
ito naman ay tumutukoy sa isang uri ng kritisismo na nagbibigay diin sa porma ng isang teksto at
hindi sa nilalman nito. Ang pokus ng teoryang ito ay ang kaayusan, istilo o ang pagiging artiktiko
ng teksto. Ipinapakita at ipinaliliwanag din ditto ang salig o factor sa pagkakabuo ng ugali,
pananaw ng isang tauhan sa kanyang akda.

7. TEOYANG EKSISTENSYALISMO
sa utak nakasentro ang teoryang pampanitikan dahil ito ang nagpapagana sa isang tao. Layunin
nito ay ipakita ang kalayaan ng tao na pumili o magdesisyon para sa kanyang sarili at pananatili
sa mundo.

8. TEORYANG ROMANTISISMO
ang layunin ng teoryang ito ay maipamalas ang iba’t ibang paraan ng tao ang pag-aalay niya ng
pag-ibig sa kapwa, bansa at mundong kinalakihan. Pumapaloob din sa teoryang ito ay ang
paggawa ng isang nilalang ng lahat ng paraan upang maipabatid ang kanyang pag-ibig sa taong
napupusuan.

9. TEORYANG MARKISMO/MARXISMO
ito ay naglalayong maipakita na ang isang tao o ang sumasagisag sa tao ay may kakayahang
umangat magmula sa kanayng pagdurusang nararanasan na dulot ng kahirapan sa ekonomiya
at suluraning pangkapaligiran. Ang mga paraang ito ay nagsisilbing modelo upang maipakita sa
mga mambasa ang tunay na karanasan ng pag-ahon mula sa kalugmukan.

10. TEORYANG SOSYOLOHIKAL

layunin nito ay maipakita ang kalagayan at suliraning kinahaharap ng lipunan na kung saan ay
kinabibilangan ng may-akda. Nasasalamin dito ang paglaban sa suliranin o kalagayan ng lipunan
na nagsisilbing gabay sa mambabasa na mapagtagumpayan ang suliranin.

11. TEORYANG MORALISTIKO

sa pag-aaral at pagsuri sa layunin ng panitikan, naroroon ang moralistikong pananaw na
nagbibigay-diing dakilain at bigyang halaga ang kabutihan at iwaksi ang kasamaan. Bilang
karagdagan, layunin nito na ilahad ang pamantayang sumusukat sa moralidad ng isang tao na
kung saan ang moralidad ay napagkaksunduan ayon sa kaantasan nito.

12. TEORYANG HISTORIKAL

ang teoryang ito ay naglalayon na maipakita ang karanasan ng isang lipi ng taona kung saan ay
sumasalamin sa kasaysayan na bahagi ng kanyang pagkahubog. Ipinamalas din nito ang
kasaysayan ay bahagi buhay ng tao at ng mundo.

13. TEORYANG KULTURAL

sa teoryang ito ay layuning ipakilala ang kulturang kinagisnan ng may-akda. Ibinabahagi ng
manunulat ang mga kaugalian, paniniwala, at tradisyong kanyang minana na maipapasa sa
susunod na henerasyon.
 14. TEORYANG DEKONSTRUKSYON
ang layunin nito ay ipakita sa iba‟t-ibang aspeto na bumubuo sa tao at mundo. Nais ipabatid ng
manunulat ang kabuuan ng tao at mundo.

15. TEORYANG NATURALISMO

ito ay teoryang may paniniwala sa malayang kagustuhan ng isang tao dahil sa buhay na hinubog
nga kanyang minana at sa kapaligiran. Nilalayon din nito na maipakita ang walang panghuhusga
na bahagi ng buhay.

16. TEORYANG SIKO-ANALITIKO

ito ay ang pagkaroon ng maturidad ng isang tao na bunga ng kanyang kamalayan sa kahirapan.

17. TEORYANG ARKETIPAL

ang layunin nito ay ang mga mahahalagang bahagi ng akda sa pamamagitan ng simbolo. Ang
pag-alam sa buong konsepto nito ay daan upang masuri ng mabuti ang simbolismo ng may-akda.

➢ Iba’t ibang epektibong layunin sa pagtuturo ng panitikan

Makapagpahayag ng sariling ideya o kaisipan ang isang tagapagsalita

Maunawaan ng tagapakinig ang ibig ipabatid ng nagsasalita
Masagutan ng kausap ang tanong o kaisipang nais iparating ng kanyang kaharap
Magkaroon ng ganap na pagkatuto: indaktibo at dedaktibo
Maragdagan ang kasanayang komunikatibo ng mga mag-aaral

PAGTUTURO NG TULA

Pagpili ng piyesa ayon sa layunin, patimpalak, pagdiriwang, pangwakas na gawain atbp.

Pagsasaayos sa tindig ng mambibigkas, tinig, bigkas, at kakayahan sa pagbibigay ng interpretasyon
Pagbasa at pag-unawa sa tula
Wastong pagbigkas, pagkumpas, galaw ng katawan atbp.

PAGTUTURO NG TALUMPATI

Pagbibigay ng layunin – magbigay ng kabatiran, magturo, manghikayat, at manlibang

Paraan
o Daglian o biglaan (impromptu)
o Maluwag (extemporaneous)
o Handa (prepared)

PAGTUTURO NG MONOLOGO

Pagbibigay ng mga elementi – tauhan, kasuotan, props

Katangian
o Bawat tauhan ay kinakatawan ng aktor at tagapagsalaysay
o Kaunti lamang ang tauhan, kagamitan at tapos
o Inilarawan ng aktor ang kanyang iniisip at nadarama kasabay ang kilos at galaw ng katawan
PAGGANYAK SA PAGSULAT NG IBA’T IBANG PANITIKAN
Isaalang-alang ang panahon (era) ng mag-aaral na susulat nito, pinag-aaralan, paraan ng pagkatuto
ng mag-aaral, layunin ng pagsulat, ibigay ang interes o hilig sa pagsulat, hikayatin ang mag-aaral sa
kahalagahan ng pagsulat, ibigay ang angkop na dulog sa pagsulat, isaalang-alang ang mga
gagamiting kagamitin.

➢ Mga estratehiya sa pagbuo ng epektibong banghay-aralin

Ano nga ba ang Banghay Aralin?

Ito ang tinatawag na lesson plan sa ingles na itinuturing na mapa o balangkas ng mga inihandang
gawain upang maisakatuparan ang mga layunin na nis mong matamo ng iyong mga mag-aaral.

Mga dapat isaalang-alang kapag naghahanda ng banghay aralin.

1. Ang Katangian ng bawat mag-aaral

Ang antas ng kawilihan
Lebel ng kasanayang komunikatibo
Ang kanilang mga alam na (prior knowledge) at
kailangan pang malaman
Mga karanasan kaugnay sa paksang tatalakayin

2. Mga Layuning Pampagtuturo

Angkop ang layunin sa kakayahan ng mga mag-aaral
Kognitiv, Afektiv, at Saykomotor (domains of learning)
Tugma sa kurikulum o manwal

Narito ang mga gabay na katanungan sa paggawa ng kognitib,

afektib, at saykomotor na komponent:
Ang isinulat mo ba ay tiyak at tugma sa layuning nasa kurikulum o manwal?
Ang mga ito ba at nasusukat?
Maisasagawa ba ito ng mga mag-aaral?
May takdang panaho ba kung kailan ito maisasagawa?
Sa madaling salita dapat ito ay S.M.A.R.T.
3. Paksa at mga kagamitan
Kawili-wili, napapanahon at angkop sa karanasan ng mga mag-
aaral ang paksa
Nasa antas o lebel ng mga mag-aaral ang paksa.
Makatawag-pansin ang mga kagamitang instruksyunal.
 4. Istratehiya o mga gawain at takdang panahon
Kawili-wili at napapanahon ang mga gawain
Mayroong maayos na hakbang mula madali hanggang
papahirap
Makakatulong ang gawain sa pagkamit ng layunin.
Maisasagawa sa itinakdang panahon

Ilan sa mga estratehiya na maaaring gamitin sa pagtuturo ng wika:

Paraang Pagsasaling Pabalirala (Grammar Translation Method)
Tuwirang Pamamaraan (Direct Method)
Pamamaraang Audiolingual (Audiolingual Method)
Pagtuturong nakapokus sa Mag-aaral (Learner-Centered Teaching)
Pagkatuto na tulong-tulong (Cooperative Learning)
Pagkatutong interaktibo (Interactive learning)
Content-Centered Education
Task-based learning
Para sa iba pang estratehiya, maaaring puntahan ang link na ito:
https://issuu.com/vibal/docs/2010-03-22-14.17.05/5
https://issuu.com/vibal/docs/2009-09-14-18.32.28

Maaaring gamiting pamantayan ang ibinigay na patnubay ni Gng. Nenita Papa (1991) sa paglalaan ng
oras para sa mga gawain sa pagtuturo ng Filipino.
1. Bahaging naghahanda – 25%
2. Bahaging nagtuturo – 50%
3. Bahaging nagtataya – 12.5%
4. Bahagig nagbibigay-lunas o nagpapayaman – 12.5%

5. Paglinang ng Balyu o Saloobin

Isipin ang balyo o mabuting saloobin ng paksa at mga gawain sa aralin. Gayundin ang
pagpapahalagang maaaring linangin sa mga mag-aaral.

➢ Mga teorya sa pagbuo ng banghay-aralin na ang dulog ay pagtuturo ng panitikan

1. PAGDULOG NOSYONAL/ FUNCTIONAL

Estratehiyang Komunikatibo
Tunay na paggamit ng wika sa tulong lamang ng mga kaalaman at tuntuning pambalarila, ayong
sa konteksto ng hangarin, sitwasyon at pangangailangan.
Learner centered
Komunikatibo ang dulog kapag nalilinang ang apat na makrong kasanayan (isama ang panonood)
PAGBASA: pag-unawa sa istruktura at kahulugan ng pangungusap at talata
PAGSULAT: lawak ng talasalitaan
PASALITA: Ponolohiya at wastong pagbigkas
PAKIKINIG: Wastong pagsunod sa panuto at pag-unawa sa napakinggang teksto
2. SPIRAL PROGRESSION O BINALANGKAS NA PAGPAUNLAD
 Maingat na binalangkas ang pagtuturo ng panitikan upang magkaroon ng lubusang kasanayan
(mastery) sa iba’t ibang anyo/ uri ng panitikan (pagtuturo ng panitikan ayon sa bawat panahon,
paniitkang panrehiyon, uri o anyo)
3. DOMEYN PANGKABATIRAN/ KOGNITIB
Nakatuon sa paglilipat o transmisyon ng kabatiran at kasanayan.
Pagkatuto ng batayang kabatiran, konsepto, paglalahat at mga teorya bago ang manipulasyon at
proseso sa paggamit ng kabatiran sa mga sitwasyong lumunas ng suliranin.
6 NA ANTAS KOGNITIB
KAALAMAN

PAG-UNAWA
APLIKASYON O PAGGAMIT
PAGSUSURI
PAGLILINAW O SINTRSIS
EBALWASYON

4. DOMEYN NA PANDAMDAMIN
Nahihinggil sa mga saloobin, emosyon, kawilihan at pagpapahalaga
Pumapasok ang pagpapahalagang pangkatauhan
LIMANG KATEGORYA

PAGTANGGAP (RECEIVING)
PAGTUGON (RESPONDING)
PAGPAPAHALAGA (VALUING)
PAG-ORGANISA (ORGANIZATION)
KARAKTERISASYON (CHARACTERIZATION)

5. DOMEYN NA SAYKOMOTOR
Ito’y mga kasanayang motor at manipulado na nangangailangan ng koordinasyong neuromascular
Pumapasok ang inaasahang pagganap
6. PAMAMARAAN
Walang isang pamamaraan lamang na masasabing sadyang mabisa sa lahat ng uri ng paksang-
aralin o isang pamamaraan kaya na angkop gamitin sa lahat ng pagkakataon.
7. PABUOD O INDUCTIVE
Tinatawag din itong “Hrbatian method”; nagsisimula sa nalalaman patungo sa hindi pa alam;
nagsisimula sa halimbawa patungo sa tuntunin.
5 PORMA NA HAKBANG

PAGHAHANDA (PREPARATION)
PAGLALAHAD (PRESENTATION)
PAGHAHAMBING AT PAGHALAW (COMPARISON AND ABSTRACTION)

PAGLALAHAT ( GENERALIZATION)
PAGGAMIT (APPLICATION)

8. PASAKLAW O DEDUCTIVE
Nagsisimula sa pagbubuo ng tuntunin patungo sa pagbibigay ng mga halimbawa. Tinatawag din
itong “ruleg” o rule example.
• PANIMULA
• PAGBIBIGAY-TUNTUNIN
• PAGPAPALIWANAG
• HALIMBAWA
 • PAGSUBOK
9. PABALAK (PROJECT)
Nilalayong magsagawa ng proyekto
• PAGLALAYON (PURPOSING)
• PAGBABALAK (PLANNING)
• PAGSASAGAWA (EXECUTING)
• PAGPAPASIYA (EVALUATING/ JUDGING)
10. PAGTUKLAS (DISCOVERY)
Aktibong kasangkot ang mag-aaral sa pagtuklas ng karunungan; ang guro ay tagasubaybay
lamang.
11. PAGDULOG KONSEPTWAL
Pagdulog pangkaisipang ginagamit sa pagtuturo ng Araling Panlipunan.
Nakatutulong sa pagbubuo at pagkakatuto kung paano matututo (learning how to learn)
Tinatawag din itong concept-centered at spiral curriculum (payak patungo sa masalimuot na
kaisipan)
Ang paraan ng pagbuo o interdisciplinary o multidisciplinary-heograpiya, kasaysayan,
pamahalaan, antropolohiya, sosyolohiya at ekonomiks.
12. PAGDULOG SA PAGTUTURO NG PANITIKAN
Pormalistiko: kasiningan-banghay, tema, tagpuan, tauhan, at paglikha
Moralistiko
Sosyolohikal
Sikolohikal
Arketipal
13. DULOG SA PAGTUTURO NG WIKA
Sa akronim na SPEAKING ni Dell Hymes
Kakayahang komunikatibo: kabatiran sa kayarian ng wika at tuntuning gramatikal at paggamit ng
angkop na pahayag sa sitwasyon, at salik sosyo-kultural.
14. COMPETENCE VS PERFORMANCE
Competence: nauukol sa kaalaman ng wika ng isang tao
Performance: kakayahang gamitin ang wika sa angkop na paggagamitan
15. DULOG MICROWAVE
Pagpapaunawang pasalita tulad ng pamaraang padula-dulaan o “dialogue conversation”.
Gumagamit ng mga siklo o cycles
Halimbawa:
• M-1 Para kanino ang pulang laso?
Para saan ang pulang laso?
• M-2 Para kay Mari.
Para sa iyo.
Para sa buhok.

HAKBANG
1. Ilahad ang siklo sa isang sitwasyon
2. Bigkasin ng tatlong ulit at ipagaya sa mag-aaral
3. Ibigay ang pagsasanay na ginagamitan ng mga kayariang pambalarila bago sanayin sa
pagtatanong
4. Magsimula sa payak na tanong at sagot hanggang sa masalimuot na pag-uusap
 5. Magkakaroon ng tanong-sagot na pagsasanay na sisimulan ng guro hanggang sa ang lahat ng
mag-aaral ay makapagtanong at makasagot.

➢ Mga bahagi ng banghay-aralin na tumatalakay sa pagtuturo ng panitikan

Tatlong uri ng banghay-aralin

1. Masusing Banghay ng Pagtuturo
ito ay ginagamit ng mga bagong guro at ng mga gurong mag-aaral. Sa ganitong anyo ng banghay,
nakatala pati ang tanong ng guro at inaasahang dapat na masagot ng mag-aaral

2. Mala-masusing banghay
ito‟y higit na maikli kaysa masusing banghay ng pagtuturo. Sa halip na mayroong gawain ng guro
at gawain ng mag-aaral, binabanggit na lamang nang sunod-sunod ang mga gagawin ng guro sa
klase.
3. Maikling banghay
Sa banghay na ito, sapat ng banggitin kung anong pamamaraan ang gagamitin ng guro o „di
kaya‟y banggitin ang sunod-sunod na hakbang sa maikling pangungusap.
I. Layunin
Nakasaad rito ang mga inaasahang magampanan ng mga mag-aaral pagkatapos ng
talakayan. Sa pagsasagawa ng layunin, dapat ito ay sumusunod sa patnubay ng
SMART(Specific, Measurable, Attainable, Realistic, Time-bound). Dapat rin nitong mapunan ang
tatlong domeyn ng pagkatuto, ito ang Pangkabatiran, Pandamdamin at Saykomotor.
II. Paksang Aralin
A. Pangunahing Paksa
B. Sanggunian – mga pinagkunan o pinanggalin ng mga impormasyong ginamit sa talakayan
C. Kagamitan – mga materyal na bagay na gagamitin sa talakayan.
III. Pamamaraan
A. Panimula o Pagganyak – gawain na pupukaw ng atensyon ng mga magaaral na may
kinalaman sa paksang tatalakayin.
B. Paglalahad - pagbibigay ng ilang detalye na may kaugnayan at sumusuporta sa talakayan.
C. Pagtatalakay/Paglinang – nakasaad rito ang mga mahahalagang impormasyon na
nakasaad sa paksa na aktwal na ituturo ng guro sa mga mag-aaral.
D. Paglalagom – gawain na magpapakita ng paglalahat o pagsasabuhay ng mga natutunan
pagkatapos ng talakayan.

IV. Ebalwasyon
Pagtataya o maiksing pagsusulit na sasalamin sa pagkatuto ng mga mag-aaral batay sa
talakayan.
V. Takdang-Aralin
Gawain na ibibigay ng guro pagkatapos ng talakayan na iuuwi ng mga mag-aaral sa
kanilang bahay.

➢ Iba’t ibang kagamitang pampagtuturo

 Ang mga kagamitang pampagtuturo ay tumutukoy sa tao at di-pantaong mga kagamitan at
pasilidad na magagamit para maging madali, mahikayat, mapabuti at maitaguyod ang mga
gawaing para sa pagtuturo at pagkatuto. Ito’y kahit anong mga kagamitanng ginagamit sa
proseso ng pagtuturo. Ito ay isang malawak na saklaw ng mga “resources’ na magagamit upang
mapangasiwaan ang isang epektibong pagtuturo.
Ipinapahiwatig nito ang isang sistematikong paraan ng pagdidisenyo, pagsasakatuparan, at
paggamit ng kabuuang proseso ng pagkatuto at komunikasyon at paggamit ng ta at di-pantaong
mga “resource” para maipalabas ang isang mas makahulugan at mabisang pagtuturo.
Alright (1990), ang kagamitang ito ay nagsisilbing batayan o gabay ng mga guro sa mga gawain.

Mga Pamantayan at Dapat Tandaan sa Paggawa ng Kagamitang Pampagtuturo

Makabuluhan at napapanahon
Nakapupukaw atensyon at interes ng mga Mag-aaral
Nararapat na angkop sa paksang aralin ang kagamitang pampagtuturo

Kategorya ng Kagamitang Pampagtuturo

• Ayon sa Porma
1. Pasulat na Porma
Halimbawa:
1. Booklet – inilalarawan bilang isang maliit na libro na may mga pahina
2. Flip chart – isang serye ng malalaking papel na ginagamit upang ipakita sa mga
manonood o mag-aaral sa pamamagitan ng pagbukas ng bawat pahina
3. Poster – nakaimprenta o nakaguhit na nagbibigay ng aral o mensahe sa paksang
tinatalakay
4. Komiks – isang babasahin na inilalarawan na maaaring nagsasaad ng kwento sa isang
tao o maging sa isang pangyayari

2. Elektronik Media
Halimbawa:
1. Audio Tape – isang klase ng magnetic storage media na naglalaman ng mga musika na
maaari ding gamitin sa pagtuturo ng mga mag-aaral
2. Bidyu
3. Telebisyon – sistemang telekomunikasyon para sa pagpapahayag at pagtanggap ng mga
gumagalaw na larawan at tunog sa kalayuan
4. Radyo

3. Folk Media
Halimbawa:
1. Dito nakapaloob ang mga musika
2. Puppet show – dramatik na pagganap na may mga puppet at may dayalogo o musika na
may puppeteer
3. Drama – isang espisipikong moda na kathang-isip na kinakatawan sa pagkakaganap

• Mga Teknik sa Pagdidisenyo ng mga Kagamitang Biswal

 1. Maging mapanuri sa iba’t ibang bagay na makikita sa paligid
2. Maaari ng balangkasin ang mga ideyang mabubuo batay sa mga namasid
3. Makilahok sa mga usapan at pagpaplano ng mga kasama
4. Maging bukas sa mga mungkahi ng iba upang lalong mapayaman ang paghahanda
5. Palawakin ang pananaw sa pamamagitan ng pagsaliksik at pakikipag-ugnayan sa mga dalubhasa
6. Mangolekta at mag-ipon ng mga kagamitang panturo.

• Mga Kagamitang Kumokontrol at nagsisilbing Pagmumulan ng mga Gawain sa Pagkatuto at

Pagtuturo

1. Chalkboard Display – mga larawan o tala na nakasulat sa isang dark board o dark colored na
bagay
2. Whiteboard Display – mga larawan o tala na nakasulat sa isang light colored na bagay
3. Mga Larawan – nagsisilbing gamay ng mga guro sa pagtuturo upang maunawaan ng mga mag-
aaral
4. Ilustrasyon – gamit ang manual na kamay upang makaguhit ng isang larawan. Kadalasang
ginagamit sa tradisyunal na pagtuturo
5. Awtentikong Kagamitan – input data na gagamiting lunsaran sa pagtuturo
6. Graph – kadalasang binubuo ng mga tuldok, larawan o guhit. Ito ay nagpapakita ng dalawang
relasyon ng variable
7. Mapa – nagpapakita ng eksaktong kinaroroonan ng lgar na ginagamitan ng paglalarawan kung
gaano kalawak ang isang lugar
8. Posters – eye catching graphic dahil binubusog nito ang ating mata
9. Exhibits – ginagamit upang matipon ang mga kagamitang maaaring ituro sa mag-aaral sa
kaalamang biswal
10. Hoop ang Loop Display – ito ang kadalasang ginagamit sa pag-uulat o tinatawag nating visual
aids
11. Magnetic Board Display – mga larawan at tala ng impormasyon na idinidikit sa pamamagitan ng
ng magnetic holders
12. Bulleti Board Display – giagamit ito upang ipakita ang mahahahalagang impormasyon at
natatanging isyu
13. Flannel Board/ Felt Board – kagamitang yari sa kardboard na binabalutan ng felt na papel
14. Tsart/ Graphic Organizer – ginagamit upang pag-ugnayin at ikategorya ang mga konsepto at
pangyayari

• Mga Kagamitang Naririnig

Nararapat na taglayin ng isang guro ang pagkamalikhain

1. Radyo – isa sa midyum ng komunikasyon na naglalayong magbahagi ng mga kaganapan sa
mundo sa mas malawak na sakop nito at ito din ang naghahatid ng musika, talakayan o pulso ng
naghahatid ng mag napapanhong balita
2. Casette – magnetic storage media na kadalasang nakalagay ay mga musika
3. Teyp Rekorder – rekorder ng teyp ng aparato na ginagamit upang mag-rekord, mag-imbak at mag-
play ng mga tunog. Maaari ding dito ilagay ang mga lektyur, talumpati, tula, awitin, at iba pang
anyo ng panitikan
 4. Sine – ito ay ang pag-rekord ng totoong tao, bagay kabilang na ang pag-arte at pagharap sa
kamera
5. Telebisyon – itinuturing na makapangyarihang midya. Makikita rito ang mga debate, telesine at
iba pang paksa
6. Videotape – isang malawak na magnetic tape para sa paggamit ng pagtatala ng mga biswal na
imahe at nauugnay sa tunog at pag-rekord na ginagawa sa magnetic tape at ito rin ang tiyak na
palabas para sa tiyak na paksang tatalakayin

➢ Mga estratehiya sa pagtuturo ng panitikan

1. Dugtungang Pagkukuwento
Maaaring simulan ng guro o ng isang mag-aaral
Limang mag-aaral ang magsasagawa nito hanggang sa matapos at mabuo ang kuwento
Pagkatapos masabi ng isa ang kanyang bahagi, hahawakan niya ang kamay ng katabi at
tatantanin ito bilang tanda na siya ay tapos na
2. Picture Frame
Pagsusubod-sunurin ng mag-aaral ang mga larawan. Ito ay iaayon sa pagkaganap ng mga
pangyayari. Pagkatapos, ito ay igagawa ng buod.
Bibigyan ng sitwasyon at ito ay isasagawa ng mga mag-aaral.
3. Pakwadradong Pagsasalaysay
Paglalahad ng isang kuwento na may tugtugin habang binabasa ang kuwento, magpatugtog ng
mga awiting instrumental.

4. Aklat - Ulat
a. Pamagat ng aklat
b. May-akda ng aklat
c. Pamagat ng kuwento o napiling kabanata ng nobela
d. May-akda ng kuwento o nobela
e. Mga tauhan
• pangunahing tauhan (kailangang ilarawan at ipakilala)
• mga sumusuportang tauhan (kailangan ding ilarawan at ipakilala
• pinakapaboritong tauhan at ipaliwanag kung bakit
f. Pagbibigay ng kahulugan batay sa pagkakagamit ng mga salita sa konteksto at maaaring
komunsulta sa diksyunaryo.
g. Pagtukoy sa tagpuan 8. Paglalahad ng tema o pinapaksa
 h. Pagbibigay ng buod ng kuwento o buod ng napiling kabanata ng nobela
• Tumukoy ng paboritong bahagi ng kuwento at isalarawan ang napiling tagpo sa pamamagitan
ng pagguhit.
i. Pagbibigay ng magandang aral na napulot
j. Karagdagang mungkahi, reaksyon at ilang puna
5. Pagbabalita (Newscasting)
Gumamit ng mga gamit-biswal sa pagbabalita.
Mga Tanong:
Ano ang pamagat ng balita?
Sino/ Ano ang ibinalita?
Saan naganap ang ibinalita?
Kailan naganap ang balita?
Bakit?
6. Editorial Cartoon
a. Batay sa cartoon, anong isyu o pangyayari ang ipinahayag?
b. Ano ang nakukuhang kaisipan na naipahayag ng cartoon?
c. Sang-ayon ka ba sa opinyon ng lumikha ng cartoon?
7. Concert Writing
Habang nagsusulat may background music na naririnig. Tiyakin lamang na hindi nakaistorbo
ang musikang pinili sa pag-iisip at pagsusulat ng mga mag-aaral.
Sumulat ng kathang naglalarawan. Pumili ng isang paksang susulatin sa bawat kategorya.
a. tao
b. pook
c. pangyayari
d. isyu / konsepto / kaisipan
8. Inside – Outside Circle
Sa isang may 40 mag-aaral, pangkatin ang mga mag-aaral sa apat na pangkat na may 10
mag-aaral.
Hayaan ang 2 pangkat na bumuo ng dalawang bilog, isang “inside circle” at ang isa ay outside
circle.
Hayaan ang pangkat ng “outside circle” na humarap sa pangkat ng “inside circle. Hayaan din
na ang pangkat ng “inside circle ay magbigay ng impormasyon, presentasyon o kaya
magbigay ng iba pang palabas habang ang pangkat ng “outside circle” ay magbigaypuri sa
pangkat at handang tumulong.
Magpalitan sila ng gawain.
9. Kuwadro
Ang guro ay maghahanda ng mga larawang nagpapakita ng mahahalagang pangyayari sa
kuwento. Hindi wasto ang pagkakasunud-sunod ng mga larawan pag ipinakita sa klase. Ang
mag-aaral ang siyang magsaayos nito. Isalaysay ng mga mag-aaral ang kuwento pag naayos
na ang pagkakasunud-sunod ng mga larawan. Sa pamamagitan din ng mga larawang ito,
matututo ang mga mag-aaral na makuha ang nangingibabaw na kaisipan ng akda
10. Mock Trial
Mainam na gawain ito kung may tauhan sa akda na kunwari ay ihahabla sa isang hukuman
upang hatulan sa mga ginawa niyang kasalanan sa kuwento.
Hal. Dapat bang patawarin o lapatan ng parusa si Nyora Memay dahil sa di-makataong pagtrato
sa mga katulong?
Papangkatin ang klase ayon sa mga sumusunod:
 a. hukom
b. taga-usig
c. tagapagtanggol
d. naghabla
e. mga saksi
11. Panel Discussion
Maaaring gamitin ito sa istilong panradyo o pantelebisyon. May mga mag-aaral na uupo sa
harapan at tatalakayin ang akda. Ang klase ay magbibigay ng tanong o reaksyon sa talakayan
ng mga nasa harap.
12. Comprehensive Court Evidence Sheet
Mabibigyang-buhay ang mga sagot sa tanong sa pamamagitan ng pagsulat sa pahina, talata,
at pangungusap ng aklat na kung saan matatagpuan ang sagot sa tanong: Hal. Ano ang
pangunahing katangian ng matandang si Nyora Memay?
Tanong Blg. ________________________ Pahina Blg. ________________________
Talata Blg. . ________________________
Patunay: ____________________________________________________________
13. Anticipation Guide
Para sa Pagbasa at Panitikan
Direksyon: Lagyan ng tsek (/) ang pangungusap na sinasangayunan mo.

14. Analogy Graphic Organizer

Alam ng mga mag-aaral bago pa matalakay ang paksa. Hal. Ano ang alam ninyo sa
revolution noon?

15. Elaborative Interrogation Para sa Sanhi at Bunga Bakit?

 16. Inquiry Chart
Para sa Tunguhin, Kilos at Kinalabasan
Paksa Tanong 1 Tanong 2 Tanong 3 Tanong 4 Iba Pa Bagong Tanong
Ano ang alam natin?
Sanggunian
Sanggunian
Sanggunian
Mga Buod

17. Question – Answer Relationship sa Paghahambing at Kontrast

18. Role – play at Simulasyon

Sa istratehiyang ito, inilalagay ang mag-aaral sa isang sitwasyong maaaring sa tunay na
buhay. Binibigyan sila ng papel na gagampanan o di kaya’y umaakto sila bilang kanilang sarili.
Mapalawak ang istratehiyang ito kung:
a. Ang pokus ng mga mag-aaral ay nasa paghahatid ng mensahe at di sa pagsasanay
sa wika.
b. Higit na dinidibdib ng mag-aaral ang papel na kanyang ginagampanan sapagkat higit
na makatotohanan ang sitwasyon.
c. Ang mag-aaral ang kailangang lumikha ng interaksyon batay sa papel at mensaheng
naiisip at di ang guro.
Ang paggamit ng cued dialog ay isang uri ng gawaing pangkomunikatibo. Kontrolado ng guro
ang sitwasyon, subalit ang pagpili ng wikang gagamitin ay nasa mag-aaral. Naipapakita ng
mag-aaral ang pagiging malikhain niya sa ganitong pagsasanay.
19. Guide – O-Rama
Pagpapasagot ng mga tanong na may kaugnayan sa teksto.

20. Numbered Head Together

Hatiin sa 5 pangkat ang klase. Dito’y may inihandang tanong para sagutin ng mga kasapi.
a. Bawat mag-aaral ay kukuha ng bilang 1,2,3,4 & 5
 b. Magbibigay ng katanungan ang guro at ang mga mag-aaral ay magiisip ng mga kasagutan
at pagpapaliwanag sa mga sagot nila.
c. Tatawag ng bilang ang guro. Ang natawagan na bilang ang siyang magbibigay ng mga
kasagutan at pagpapaliwanag ng pangkat.
21. Walk – A – Bout Technique
Tanong: Anu-ano ang inyong naalala sa paksang tinalakay?
N ___________________________________________
A___________________________________________
A___________________________________________
L___________________________________________
A___________________________________________
L___________________________________________
A___________________________________________

Tanong: Ibigay ang inyong reaksyon sa paksang tinalakay.

R___________________________________________
E___________________________________________
A___________________________________________
K___________________________________________
S___________________________________________
Y___________________________________________
O___________________________________________
N___________________________________________

Tanong: Anu-ano ang inyong nauunawaan at napatunayan sa paksang tinalakay?

N___________________________________________
A___________________________________________
U___________________________________________
N___________________________________________
A___________________________________________
W___________________________________________
A___________________________________________
A___________________________________________
N___________________________________________

22. Three – Step Interview

Hakbang 1 – Interbyuhin ng A ang B; C ang D
Hakbang 2 – Interbyuhin ng B ang A; D ang C
Hakbang 3 – Sinasabihan ng A ang C at D tungkol kay B
Sinasabihan ng C ang A at B tunkol kay D
Sinasabihan ng B ang C at D tungkol kay A
Sinasabihan ng D ang A at B tunkol kay C
23. One Stay – 2 Strays
Sa bawat pangkat, 3 kasapi.
Ang paggamit ng wikang Filipino ay paraan para magkaunawaan ang mga Pilipino
Bakit kailangang gamitin ang wikang Filipino? (Isulat sa Manila Paper ng bawat pangkat)
(Ilarawan sa pamamagitan ng “drawing”)
a. Ang bawat pangkat ay may gawain.
b. Ang isang kasapi ay maiwan samantalang ang dalawang strayer ay pupunta sa ibang pangkat
at obserbahan ang ibang pangkat.
c. Ang 2 strayers ay babalik sa orihinal na pangkat at sabihin sa kanilang pangkat kung anu ang
naobserbahan nila.
24. Cycle Graph
 Pag-uugnay ng karanasan sa tulong ng pangkatang gawain.

25. Round Robin

Paksa: Ang Wikang Filipino
Kasapi: Lider at 8 mag-aaral
Paraan: Magsisimula ang lider, susundan ng mga kasapi.

1. Pagbabahaginan ng mga kasapi ng pangkat.

2. Pagdadagdag ng guro kung kinakailangan.
3. Pagbibigay ng feedback sa mga nakinig.
26. Pictomorps (Pictomorph)
Pagguhit ng larawan ng mukha ng tao na nagpapakita ng mangingibabaw na damdamin.

27. Visual Spatial

Tukuyin kung ano ang sinasagisag ng sumusunod na mga larawan at ipaliwanag ang
kaugnayan nito sa kalayaan.

28. Discussion Web

Ingles lang ba ang tanging paraan upang
Sang-ayon Di- sang-ayon
umunlad ang Pilipinas?
29. Concept Map

30. Pagpaparinig ng Tape

a. Iparinig ang tape ng atungal ng leon at ingit ng daga o iba pang hayop.
b. Pabayaang hulaan ng mga mag-aaral kung anong hayop ang mga iyon.
c. Pag-usapan ang kaibahan ng leon, daga at iba pang hayop.
31. Pagkukuwento na may Himig
a. Sasabihin ng gurong ipikit ang mga mata habang binbasa niya ang kuwento.
b. Manatiling nakapikit habang di pa tapos ang pagkukuwento.
c. Pagkatapos basahin ang kuwento, ibuka ang mga mata.
d. Tanungin ang mga mag-aaral hinggil sa kuwento.