ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ «Η ΚΡΑΤΙΚΗ ΒΙΑ»

1.Ο συγγραφέας επισημαίνει το ασαφές όριο μεταξύ νόμιμης και παράνομης βίας
και την υποκειμένη στάση που υιοθετούν σχετικά με το θέμα αυτό όλοι οι
εμπλεκόμενοι σε βίαιες συμπεριφορές. Προσθέτει ότι το κράτος επιλέγει να
ασκήσει την κατάλληλη μορφή βίας γενική ή ειδική ανάλογα με το σε ποιους
απευθύνεται, ενώ καταλήγει ότι η βία είναι το όπλο για την υποταγή και την
εξαπάτηση σε τυραννικά καθεστώτα.
2. Βία και απάτη είναι οι όψεις του ίδιου νομίσματος. Τα αυταρχικά καθεστώτα
επειδή περιορίζουν τις ελευθερίες των πολιτών και καταργούν βασικές έννοιες της
δημοκρατίας και της ελευθερίας όπως η διαβούλευση και ο διάλογος είτε
χρησιμοποιούν τη βία για να επιβιώσουν και να αναγκάσουν τους πολίτες σε
υπακοή , είτε την εξαπάτηση (με τη μορφή του λαϊκισμού ή του ψεύδους), είτε και
τα δύο μαζί. Σε κάθε περίπτωση το κράτος καταστρατηγεί το προνόμιο που ο λαός
του το έχει αποδώσει, το προνόμιο δηλαδή της νόμιμης βίας και εξαπατά το λαό
γιατί δεν ασκεί εξουσία υπέρ του, αλλά υπέρ του εαυτού του.
3. Α)Επίκληση στη λογικήενώ παράλληλα…καταστολή της (Αναλύονται και
αιτιολογούνται η νόμιμη βία του κράτους)
Β)Επίκληση στο συναίσθημα (ιερή και σωτήρια όταν την κραδαίνουν τα χέρια των
κρατούντων)
Γ)Επίκληση στην αυθεντία «Το κράτος αποτελεί σχέση κυριαρχίας… (δηλαδή της
βίας που θεωρείται νόμιμη).
4. επινοήθηκε=ανακαλύφθηκε, ονομάστηκε
εμβέλεια=επιρροή, απήχηση, βεληνεκές
καταστολή=μείωση, παύση, πάταξη, κατάπνιξη
συμμόρφωση=πειθάρχηση, ευθυγράμμιση, υπακοή
Στο πρώτο κείμενο δίνεται η διάκριση μεταξύ παράνομης και νόμιμης βίας με
έμφαση στο ρόλο του κράτους στην άσκησή της. Στο δεύτερο κείμενο
παρουσιάζεται η διάσταση της βίας που αφορά την ανθρώπινη καθημερινότητα και
μορφές αυτής όπως η έμφυλη (προδόθηκε σ έναν έρωτα χαράμι), τη βία κατά την
άμβλωση (το έμβρυο που δεν χάρηκε το φώς της μικρής αυγής). Μπορούμε να
πούμε ότι στο δεύτερο κείμενο δίνεται μεγαλύτερη προσοχή στη βία κατά του
αδύναμου (τη βία κατά των γυναικών) ενώ στο πρώτο δίνεται η γενική διάσταση της
βίας. Έτσι εξηγείται και η επιλογή ενός ύφους οικείου, και ρεαλιστικού με πολλές
εικόνες, και ειρωνεία και υπαινικτικού ταυτόχρονα. Ενδεικτικά αναφέρουμε το
απότιστο λουλούδι της αυλής ως εικόνα που παραπέμπει στο συναισθηματικό κενό
τη γυναίκα που βιάστηκε ως σκληρή ρεαλιστική εικόνα, και την επανάληψη που
ακούγεται ειρωνικά κι όλοι μιλούν για την ειρήνη.
6. Σεβαστό ακροατήριο,
Στη σημερινή εποχή που η βία είναι πανταχού παρούσα έρχεται στην επικαιρότητα
μέσα από συχνά περιστατικά, το δικαίωμα του κράτους να ασκεί νόμιμη βία, τα
όρια αυτής και η κατάχρησή της αλλά και ο βαθμός ανάγκης της χρήσης αυτής. Σε
σημαντικές προκλήσεις της εποχής μας είναι σημαντικό να συζητηθεί το πώς
νομιμοποιείται μια εξουσία.
Αρχικά, το κράτος εφαρμόζει βία και επικαλείται τη νομιμότητα όταν η ίδια η
κρατική εξουσία είναι το πρότυπο εφαρμογής των νόμων. Οι νόμοι υπάρχουν για να
εξασφαλίζεται το αίσθημα δικαίου σε μια κοινωνία. Δεν είναι δηλαδή για
παράδειγμα το κράτος να εγκαλεί τον πολίτη για φοροδιαφυγή όταν το ίδιο το
κράτος επιβάλλει δυσανάλογους φόρους με τη φορολογική δυνατότητα των
πολιτών. Σε άλλο παράδειγμα, μια κρατική εξουσία κατά την ψήφιση νόμων οφείλει
να διαβουλεύεται με τους άμεσα ενδιαφερόμενους ώστε να προλαμβάνονται τυχόν
βίαιες συμπεριφορές. Με λίγα λόγια η βία πρέπει να προλαμβάνεται εάν είναι
δυνατόν, πριν εκδηλωθεί.
Κατά την εκδήλωση μιας βίαιης συμπεριφοράς (π.χ. φθορά ξένης περιουσίας) ο
κρατικός μηχανισμός οφείλει να περιορίσει τη συμπεριφορά με βάση την αρχή της
αναλογικότητας, Η άσκηση υπέρμετρης βίας, συνήθως φέρνει αντίθετα
αποτελέσματα και κινητοποιεί ομάδες και τάσεις που δεν αποδέχονται τη
δημοκρατική λειτουργία ενός κράτους δικαίου και οδηγούμαστε σε ανεξέλεγκτες
καταστάσεις. Στην περίπτωση αυτή το κράτος έχει χάσει το ρόλο του ως εγγυητής
της σταθερότητας και της ευημερίας των πολιτών και λειτουργεί με όρους βεντέτας.
Επόμενο είναι η κρατική λειτουργία να προσιδιάζει σε τέτοια των αυταρχικών
καθεστώτων που η άσκηση εξουσίας επιτυγχάνεται σχεδόν αποκλειστικά με την
παρουσία των σωμάτων ασφαλείας.
Έχοντας τα παραπάνω υπόψη, αυτό που ονομάζουμε κρατική βία πρέπει να
συμπίπτει με την εφαρμογή της νομιμότητας από μια νομιμοποιημένη εξουσία.
Επειδή, όμως στην πράξη, η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη, και επεισέρχεται ο
αστάθμητος παράγοντας (και ο ανθρώπινος) η ειδοποιός διαφορά μιας ικανής από
μια λιγότερο ικανής εξουσίας είναι αφενός ο χειρισμός μιας δύσκολης κατάστασης
με στοχευμένη καταστολή μιας ακραίας συμπεριφοράς και ταυτόχρονα η
ενεργοποίηση εκείνων των μηχανισμών από το κράτος αλλά και την κοινωνία των
πολιτών ώστε να προλαμβάνεται κάθε μορφή βίας και να έχουν φωνή που να
ακούγεται όλες οι κοινωνικές ομάδες.
Να θυμόμαστε κυρίες και κύριοι , ότι η βία δεν είναι πανάκεια ούτε σκοπός αλλά το
έσχατο μέσο για την επιστροφή σε μια ομαλότητα που πλήττεται.