Martin Heidegger - Metafizik Nedir - (2003, Kaknüs)

You might also like

Download as pdf
Download as pdf
You are on page 1of 30
MARTIN HEIDEGGER as Hr aangorin ofa Ferg Onieaeside Kak hn ve ook Bsn ecg 1907 pls Try Kein oh 17 go Isl dell rename Aes Cate arg ak daa Dra a 1 tb vere Ba ap Hetdggrn ene ins angen aie hen Hen Mono Avemalin et lh Fem Be ‘egg’ deoden eer. 1911 pido henner ck ge bes reece berber rade cag ely sal an cask se Vth ore 5 ese yogis. aden lei ler Tol, mab Se ‘oye ellerden ten ve Niece in ee la eve Serer, Meth Hosen ee Vee2anan an ‘noun dgr evpotnat n nbelgere igde ones erp flor Kaenjen gene bh epsom eel do Vn sl yn den yori yee ctl temas Vee Fen gli dle. (Ona ie "dapnajrum yee onda, yy dnayruer da. "eve ire Hun mer oc elder 9 dele ‘An ef antag by dh Zena. Yrslmse kn an Pe ‘eeunde-Huseldes devel lel youems ose Neg iat a dona igs ve sleepin anon ci ae, "Yer gelled dete in Hedge, bi ve yorum oremiraden orn Amc, Yrs eerie gh i= [sje laynaprrk Amaestda n-ne ben yo sch ie = 1930Iann bg Kaeo ele dang ae Va eZee oy soron ai deli, Ana bran ede Bs denen ‘one Dssren len Vag) cabal Se (Ve de gee. 1955 arin anges Ferg iver eles Ns om desde hoa blue nc 1934 Ens eer ‘snginyapa rach al pty oll fel Saba js re Inherit. 1044 certs dersee sans 1845-508 ven ayn er er pei rg 1050 emis ai “amare 3 ns saan Bn Eero de lege oa eset urd De eke om Una in Focoigomas Eines aga Lag 91, Pilojomte Yay Opps: Mania Eel Chins Br Ya) ie Keren ‘tn ean de Oa S191, Da Sern Kaeo eA OF eis), Sm un Ze (102, Vr ve Zaman, War Mey? (192, Met Nei), as nda ral er Meta (929, Kee Mek So, Fedde da Weeder Dang (1936, len ve Sn Ne, Holwege ‘0050, Oran Yam, Eman me sry 195), Metin Gig), Wee 1s de Pile? 936, Ne Bu el dent nd Dern 957. eve Aa, Unrest Src (1859, Di Yo, eae), De pale Cue es See 096, Vt Tn Olek ea) fants ya: 28 (eee eit 1 bn: 9756862283 1. bm: a 1998, an 2. hasan ek 2003, taal abun ade etait et? pa: martin edger yap cute: ‘eka aka jn ‘apl dosen: t fean bse lendar ft Tapa bask min cee i ct fal plan aka yey eesti biz ‘merken: ean aaa slam a clea no, ke, tet (© 216) 341 08 65 492597475" fae 3461 48 Aaguams cakes sk, dele ha, no: 277, capi, bal teh (02125204927 ale 5204928 ‘aka co, wor kksiet cm, wor hicks net METAFIZiK NEDiR? Martin Heidegger evento ‘Mazhar Sevket ipsirojluSuut Kemal Yetkin icindekiler Yayinetnin not Heidegger ve felsefest ‘Martin Heidegger felsefes nn Varlk (Existen2) fel) oon “Metafizik nedir"... Metafizik nedir? vont 9 Metafzik nedir? a so Bir metafzik sorusunun geligm «sous. 38 Sorununiglenmest ve hazsrlanmast ues 37 6 Soraya ceva Yayincinin notu linizdeki eser, Mazar Sevket ipsirogiu ve Suut Kemal Yetkin tarafindan yapilan ve Vakit Yayinla- inca 1935'tebasilan ceviri ests alinarak hazirlanmy- eo Geviriyi aynen korumakla birlikte,gtindimii fel sefe okuyuculan ve felsefeyeilgi duyanlar tarafindan daha iyi anlaglabilmest gin kimi Kelime ve fadeer gu an kullanlan Tiirkge ile kargianmagt, Ancak burada {cellkle bir geyin alm gizmekte yarar gbzetiyorum: Heidegger‘n,bilhassa giindelikdildeki anlamuyla sik sik rastlanan “korku'yu (furcht) metafizik ve ontolojik "Korku’dan (angst) ayit etmesi nedeniyle ben de ge Virmenlerin de tespt tigi seklile-brincisini"kork ‘olarak; ikine sini ise “havf olarak buraktsm; herhangt bir sadelegtirme yolunu izlemedim. | Heidegger ve Felsefesi Mazhar Sevket ipsirogiu-Suut Kemal Yetkin 1 Martin Heidegger‘in Felsefesi Yeni Avrupa bir kiltir buhraru geciriyor. Bu ge- rel buhran_ Kenadisinifelsefe cevresinde de duyurma- ya basladi, Hakik&t ve bilgi sorusuna verilen cevaplar ‘elki hig bir device (ne eski caida, ne orta sada, ne de rénesans devrinde) zamammuzda oldugu kadar birbirine kart grtlmemigti. GGenig bir Kanigikhigp ve bozgunlugu hatirlatan bu durum, Max Schelee gore ig bolliminiin bir sonues- ‘dur, Hayatin her gevresinde oldugu gibt lim gevresin- ede wrmankiklarm gereginden ariktremesiyle mey- dana gelmigtiz. Uzmanik alaniart ‘lim, ilim igindiy veya ‘ilim, mide iindit’ prensibinin egemenlig at dd erkinlie azandikga birbirlerinden ayniyor ve bir- birlerine karst yabanclasiyor. Hele tabiat ve tari lim leribirbrine tamamyla yabanas iki diya gibi karst kargya duruyorlar. Bir zelzele esnasinda, insanlann u ayakion altindaki topraga kart duyduklan emniyet nasil kaybolursa ve dengeleri nas bozulurs,ilimler de kendilerine binik ve nizam veren temel prensipten ‘uzaklaghkga dylece manalaniu kaybediyorlar: Buh bagiyor. Dilthey diyor ki: ‘Hayat, lime ve hastal- (i dagnkliga ve anarsiye karst Koyabilmiek icin da- yanacak bir femel arar. Zamarumizéa nasslar(bilhas- sa dint nasslar) artk yiklmost. Yen bir temel aramak 1izumdit. Bu temeli bize ancak flsefe verebilir. “Bilgi- ain dai nedis? Umumiyete bilgi nedit? sorularma ye- niden sormalyz. ‘Bu sorulanin cevaby, belt bir bilgi alanina ait bulunan aragtrma neticeerinin bitin bilgi sahasina genigletilmesiyle tablidir ki ede edilemez, Mesel8 ya~ Jn zamanlara kadar bilgi nazariyesi denildi mi ‘bit bil tarzan, misbet iimlerin nazariyes’anlagihyor- du, Morita Schlick fizkin dayanga temel nazariyele- 1 inceleyen Kitabina, gene bilgiden bahsediyormus gibi ‘Genel Bilgi Nazariyes’ adint veriyor. Nasi! Kral Midas'sn elinin. dogeigj her gey altin lursa dylece bi- fin insan diinyass da Bizet ign fiz dinyasy, tarihgt ‘gin tarih diinyast,psikolog.igin igsel hayat dtinyast ‘lh oluyor. Ba durum karssinda lim alanundakt buh= ranunfelsefeye sigramamasina imkn var mi? Dedigimiz gibi bilgi sorusuna bu gckilerde ce- vap verilemez. O halde bilgi problemine hangi sekli vvermeliyi2? Bilgtinsarun kendi eseri oldugu igi, felsefi ant- ropolojiye gare ‘umumiyetle bilgi nedir?” sorusunun, ‘daha Koki bie surete, “nsan medi” tarzinda sorul- ‘mast gerekir. Fakat ‘umumiyetle’insarun ne oldugun Its ilimlerbizebildiremediginden ‘insan imi -fel- 2 sf antropolojnin kendine it bir usul olmalud.Fel- sof antropoloj insanun ne ve nasi oldugunt, var ri ve Sind aragtian bu ilim ancak ‘metafzi’ olarak smiistakil izlere birlik ve diizen verebili. itn ha- ikatler ondan gikanimalidr ‘Bir felseftantropoloinin devi, insan olmanun esas yapisindan, insan eserinin, Glin ve devletin, miolojinin ve ilmin, sanatin ve di- nin tarihi ve dgtimat varlginin) nasil giktgins tama riyla géstermektiz? 1 eae Sehr eel ds Manco Koma 15 (se un Kossack y geet) B 1 Varlik (Existenz) Felsefesi Felsefiantropoloj ie iim alému yeni bir ufukla genislemig bulunuyor. Bu yeni sahada, aragtrma, hi isclore defi ézlere,izaflolana degil matlak olana,e5- ‘yaya dei insana yani metaflaige yéneliyor Bu suret- le flsefe iki mana kazarayor: Bir taraftan miisbet ilim- Jorin dayancgytemelleri sas miitearifeler (wwesensa- xiomatik) veriyor, Sbiir taraftan Hegel'in tabiriyle ‘mutlak olana pencere agiyor’ Felaefeyi ve ilimleri yeni bir hayat hamlesiyle ag Jamak isteyen felseflantropolojinin baginda bugiin Al- smanya’da Martin Heidegger bulunur. “Nisin varlik olsun da daha siyade higlik olma- sunt Ipte Heidegger gire felsofenin esas sorusu! Fa kat Heldeggerin varhk hakdandaki bu sorusuna &2- ‘tink (hususiyet) veren, bu sorunun dayand te- mel oluyor. Bitin sorularin, ‘varik hakkindaki’ sora 6 ast evn Ser! ‘nun da dayandi onto isan varhuun var ba- Jarmundan giles bli le araulmalidr? ‘Dunya iginde bulunan varlgumizin, val baki- snindan gbzdmlenmes,varfumvzn hakiki manasyla ‘ne olduguns gists. Bz, br dinyaiginde bulun- lagu ign, dnya meveudiytimize “gevre dinya sy olarak ait bulundu iin, varia (sein) ancak ‘meveudiyetimizininclenmes le anaglabilit. Benim ve diferinin “yagamak’ zorunda oldugumuz ‘haya’, ‘meveiiye’aranulmabdir, 0 kadar ‘Gériliyor ki Heidegger de metafzikeski mana- suru Jaybediyor,eyayt ve cevherini dei, insans ve asin aragtmyor; soyuta defi somuta ve hayata_yo- reliyory Tnsanun ne olduune gocterecek olan bu ‘evister- alle analysk,, tecribt antropeloj disiplinerinin {Yani manevtimlerin) sonuglannt toplamaz, Max Schelern antropolojii-metafizik kaakterineragmen- ‘nanan vara ve Gzint inataki onuruna (mevki- ine, organi ve inorganik cine igiiligine taint ve scayal linyasiun cok gosithtaralarma igaretece- rk tayin etmeye galinyord, Bu iibara Schelern aragtrma tarzina‘objktif metafiikt antropoloj’ de- rilmistiz Halbuki Heidegger ire insanin ‘Sz rnin (psikolojinin,sosyolojnin,biyoljiin vs.) so- rniclaindan tamansylaayrtarak Kendl vac yapumi- san Daseinstruktu) tell ie araralmalidir. Meveu ‘iyet, ancak‘kend inden’ anlaglabilit. Heideggetin antropoljsne, Schlerinkinienayutedebllmek iin ‘antropolofk metafzk’denlebilic Fakat Heidegger, int digtnoenin kaynaga ait ol mayan tiremis ge iligineigaretederek evap veriyor. 6 erase Diyor ki: Descartes ‘Cogito'yu giatimledi ‘Sum’ ‘muphem burakty, Daha dogrusu digiingenin mevzus ddaima bir ‘ey’ olabileceg ign Cogito engo sum cimle- siyle ‘Sum’ gey'Ibir varik veya bir ‘done’ manasim aldi, Descartesle birlikte eskt ristiyan antropolojisi de insant hayatla olan kaynaksal birliginden ayirt ele- sek basit ve soyut bir done veya bir ‘ey’ olarak anla- ‘mighr,Insanun tamamiyla pargalanmesinin bir sonest olan buginkii altar buhrans meveudiyetin hayatla olan baslangistakibirlifinn ve bitinlojiindin kopanl- smasiya bagla. ‘Moveudiyeti oldugu gibi ssli mahiyetiyle anla- ‘mak istiyorsak hayata -kendisine gekll veren ve pren- sibini kendisinde gizleyen hayata-, yasayan varlga tekrar geri donmeliyiz.insanmn vars, dinya iginde varlikur insan ‘sey’ dedi sahsiver dir insan soyrt bir done dejil, gelisimde olan sorut hayatts, yaratcr ‘lan hayati. Varhgan anlagilmas bu gelisim ile dogar, varlik haklandaks bilgi bu yayilma ile meydana geli. ‘Diguniyoram o halde varim’ cdimlesi, ‘var eldugam ‘gin, bir varhke oldugum icin digindyorumn’ gekline

You might also like