Professional Documents
Culture Documents
CelsihartografikHT25 200
CelsihartografikHT25 200
net/publication/279962875
CITATIONS READS
0 4,538
1 author:
Bashkim Idrizi
University of Prishtina
71 PUBLICATIONS 42 CITATIONS
SEE PROFILE
Some of the authors of this publication are also working on these related projects:
All content following this page was uploaded by Bashkim Idrizi on 10 July 2015.
Shkup, 2010
Shenjat hartografike të hartave topografike të shkallëve 1:25.000, 1:50.000, 1:100.000 dhe 1:200.000
1/38
PJESA E PARË
19 vendbanim urban
20 bllok ndërtesash
21 grup ndërtesash
22 Ndërtesa në rend
Miniera
37 thëngjill (pranë shenjës duhet të shënohet dhënë edhe emri i llojit
të xehes)
38 Minierë që nuk shfrytëzohet
Minierë - xeherore
39
K – gur: M – mermer ; P – rërë, Š - çakall
5/38
3. RRJETI I KOMUNIKACIONIT
3.2. Rrugët e HT 50, HT 100 dhe HT 200 , botime deri më 1980 dhe të gjitha botimet e HT 25
a) HT 25 dhe HT 50
Nr. Shenja hartografike Sqarimi i shenjës
60 Autostradë
(11 – gjerësia e njërit drejtim të rrugës; 4 – gjerësia e
brezit të ndarë; 11 – gjerësia e drejtimit tjetër të rrugës;
A- asfalt)
61 Autostradë me një drejtim të ndërtuar
(A – asfalt; 11 – gjerësia e drejtimit të ndërtuar)
62 Rrugë dedikuar enkas për mjete automobilistike
(8 – gjerësia e njërit drejtim; A – asfalt; 9 – gjerësia e
planumit)
63 Rrugë bashkëkohore
(7 – gjerësia e linjës; B – beton; 8 – gjerësia e planumit)
64 Rrugë me shtresë të hollë asfalti
(5.5 – gjerësi e rrugës; P – penetrimi me asfalt;
6 – gjerësia e plenumit)
65 Rrugë makadami me gjerësi prej 3-4 m. (4 dhe 3.5 –
gjerësia e linjës ; M – makadam ; P –penetrimi me
asfalt; 5.5 dhe 6 – gjerësia e plenumit)
66 Rrugë qerresh (e mirëmbajtur)
VËREJTJE :
Në disa botime të HT50, përveç shenjës për rrugë nuk paraqiten të dhënat alfa-numerike.
b) HT 100 6/38
Nr. Shenja hartografike Sqarimi i shenjës
67 Autostradë
68 Rrugë dedikuar enkas për makina automobilistike
( A – asfalt ; 9 – gjerësia e rrugës)
69 Rrugë moderne
(A – asfalt ; 8 – gjerësia e rrugës)
70 Rrugë me makadam
(M – makadam ; 4- gjerësia e rrugës)
71 Rrugë qerresh (e mirëmbajtur)
c) HT 200
Nr. Shenja hartografike Sqarimi i shenjës
72 Autostradë
(A – asfalt ; 2/12 – numri i drejtimeve/gjerësia e njërit
drejtim)
73 Autostradë me një linjë të ndërtuar
(A – asfalt; 12 – gjerësia e linjës së ndërtuar)
74 Rrugë enkas për komunikacion të makinave
automobilistike
(A – asfalt; 8 –gjerësia e rrugës)
75 Rrugë moderne
(A – asfalt; B- beton; K – kalldrëme ; P – penetrimi me
asfalt ; 6 –gjerësia e rrugës)
76 Rrugë me makadam
(M- makadam ; 4 – gjerësia e rrugës)
77 Rrugë qerresh (e mirëmbajtur)
7/38
3.4 .Rrugë në ndërtim, rrugë fshati dhe rrugica
94 Urë:
a) joshkallore
б) shkallore
95 Urë në shtylla; viadukt
96 Urë për komunikacion alternativ hekurudhor dhe rrugor
97 Urë për komunikacion të njëkohshëm hekurudhor dhe
rrugor
98 Urra të afërta dhe paralele
99 Urë e objekteve lundruese
VËREJTJE:
Në HT 25, në afërsi të shenjave prej 94 deri 99 përdoren shkurtesa për materialet e
konstruksionit të urës: B- beton, C – tulla, D – dru, G – hekur, K – gur; ndërsa për urat e
rrugëve edhe vlera numerike si 30/8 – që nënkuptojnë bartës në tone/gjerësia e urës
100 Urë e ngushtë këmbësorësh dhe kafshësh, urë e varur
101 Tra (gredë)
102 Nënkalim hekurudhe ose rruge
103 Tunel:
a).
a) joshkallor
b).
b) shkallor
104 Galeri:
a).
a) joshkallore
b).
b) shkallore
105 Zgjerimi i rrugës
Izohipsë ndihmëse:
a)
121 a) gjysma e ekuidistancës
b)
b) çereku i ekuidistancës
Kuotë terreni
122
(numri paraqet lartësinë mbidetare të pikës)
Kuotë qafe
123
(numri paraqet lartësinë mbidetare të pikës)
Kuotë objekti
124
(numri paraqet lartësinë mbidetare të rrëzës së objektit)
VËREJTJE:
Lartësitë mbidetare të majeve dominante paraqiten me numra diç më të mëdha.
VËREJTJE:
Thellësirat e mbyllura karstike në HT50 dhe HT100 paraqiten në ngjyrë gri me tonalitet më të hapur.
Shtresa të shkëmbinjve:
a) horizontale,
136
b) të pjerrëta,
c) vertikale.
11/38
Shpellë:
143 a) a) me ujë
b) b) pa ujë
144 Greminë, humnerë
145 Gropë e thatë-hendek
184 Gaz
(numri paraqit thellësinë gazit në metra, ndërsa
shkronjat llojin e fundit: G – guror ; R – ranore ;
B – baltore)
185 Digë (pendë) e betonit ose me gurë, 14/38
paraqitur në mënyrë shkallore
186 Digë (pendë) e betonit ose me gurë, me kalim të
makinave mbi te, paraqitur në mënyrë shkallore
187 Digë prej trualli, paraqitur në mënyrë shkallore
190 Digë nga guri i radhitur ose i hedhur, nga thupra ose
drunj
191 Ndërprerës:
a) prej druri
б) prej betoni, guri ose metali
192 Ujëvarë:
a) mbi lum të madh
б) mbi lum të vogël
193 Kaskadë:
a) në lum të paraqitur me dy vija
б) në lum ose burim të paraqitur me një vijë
194 Lum i lundrueshëm për anije të mëdha
b)
252 Mur deti: a) në ujë, b) në tokë
273 Kripore
7.1.Bimë
Pyll:
a) me kufi i përcaktuar
б) me kufi i papërcaktuar
275 -gjetherënës. – gjelbër, - përzier
(vetëm në HT25: G- i dendur R- i rrallë, SG –pyll
mesatarisht i dendur, S- i shpeshtë , 20/0,03 – lartësi
mesatare e drunjve/ trashësi mesatare e trungjeve)
284 Pemishte
285 Vreshta
291 Dru
Një dru i vetëm (veçuar) dhe karakteristik:
292 a). a) gjetherënës
b). b) gjethegjilpërës
293 Më shumë drurë, grupe drunjësh
294 Breza drunjësh
Drunj pranë rrugës:
a).
295 a) të vetëm
b). b) në breza
296 Pyll
Ishull i madh
Ishull
25/38
PJESA E DYTË
HYRJE 26/38
1. QENDRAT E BANUARA
Në kuadër të këtij grupi të dhënat kryesisht ndahen dy kategori, edhe atë: objekte të
veçanta (tabela 1.1) dhe grupe objektesh (1.2).
Në kuadër të objekteve të veçanta (tabela 1.1) paraqiten:
- objektet e banimit/ekonomike/shoqërore
o ndërtesë
o rrokaqiell
o objekte shoqërore, ekonomike
o barakë, kamp shtëpizë
o kolibe, vathë, stan, koshare
- objektet fetare,
o kishë
Prof.As.Dr. Bashkim IDRIZI, bashkim.idrizi@yahoo.com | Departamenti i gjeodezisë; FNA; Prishtinë; www.uni-pr.edu
Shenjat hartografike të hartave topografike të shkallëve 1:25.000, 1:50.000, 1:100.000 dhe 1:200.000
o xhami
o sinagogë 27/38
o manastir
o tyrbe
- varreza
o krishtere
o islame
o hebraike
o vare-përkujtimore
- objektet tjera karakteristike të vendbanimeve
o kështjellë,
o kala,
o stadium
o gërmadhë.
- Ndërtesat dhe rrokaqiejt paraqiten si poligone të mbushura dhe varësisht nga dimensionet e
objektit dhe shkallës së hartës ato paraqiten në mënyrë shkallore ose joshkallore. Pikërisht
përcaktimi i një objekti se do të paraqitet me shenjë shkallore apo joshkallore bëhet duke
shumëzuar vlerën minimale të lejuar 0.4mm me faktorin e zvogëlimit. Sipas këtij parimi, te hartat
topografike të shkallës 1:25.000 me shenjë shkallore mund të paraqiten vetëm ata objekte me
dimensione mbi 10m, ndërsa të gjitha të tjerat më të vogla se ajo paraqiten me shenjë
joshkallore. Parimi i njëjtë për vlerësimin e paraqitjes së objekteve në mënyrë shkallore apo joshkallore
vlen për të gjitha objektet për të cilat në kuadër të çelësit hartografik ekzistojnë të dy mundësitë.
- Objekteve që kanë rëndësi të veçantë në kuadër të qendrave të banimit si shkollat, spitalet,
stacionet e policisë, shtëpitë malore etj, në afërsi të shenjës hartografike në mënyrë tekstuale u
shënohen dy shkronjat e para të llojit të objektit.
- Objektet e rrënuara që kanë mbetur si gërmadhë duhet të paraqiten me shenjë që do ti veçon
ata prej ndërtesave në përdorim e sipër.
- Objektet fetare si pjesë e qendrave të banuara paraqiten në varësi të konfesionit fetar që i
takon ai, respektivisht si kishë, xhami sinagogë, manastir, kishë e vogël, tyrbe, si dhe si vare
krishtere, islame, hebraike dhe vare-përkujtimore. Karakteristikë për këto shenja është se të
gjithë përveç varrezave paraqiten me shenja joshkallore, ndërkaq varrezat paraqiten në varësi
të dimensioneve të tyre si shkallore ose joshkallore shenja e të cilës varet nga lloji i vareve
(krishtere, islame, hebraike ose varre-përkujtimore).
- Nëse objekti fetar (kisha, xhamia, sinagoga ose manastiri) shërben si pikë gjeodezike dhe
është pjesë e rrjetit gjeodezik ngjyroset me ngjyrë të kuqe, në të kundërt pjesa e brendshme e
rrethit mbetet e pambushur.
- Numri i kambanave dhe dimensionet e kishës luajnë rol të rëndësishëm në përzgjedhjen e
shenjës me të cilën do të paraqitet ajo.
- Për dallim nga kishat, xhamitë në këtë çelës nuk janë paraparë të paraqiten me shenja të
veçanta në varësi të numrit të minareve, edhe pse paraqet realitet objektiv në terren.
Në kuadër të grupeve të objekteve (tabela 1.2) paraqiten:
- vendbanimet si tërësi urbane,
- blloqet e ndërtesave,
- grupe ndërtesash dhe
- ndërtesa të vendosura në radhë.
- Gjatë paraqitjes së vendbanimeve urbane si një tërësi e qendrës së banimit objektet e veçanta
bashkohen duke krijuar tërësi të përbashkëta si poligone të ngjyrosura, të cilat ndërmjet vete
ndahen me rrugë.
- Blloqet e ndërtesave formohen duke i bashkuar disa ndërtesa të cilat janë në afërsi më të
vogël se distanca e lejuar, duke i eliminuar të gjitha vijat konturore të objekteve ndërmjet tyre 28/38
dhe duke lënë vetëm vijën kufitare si vijë konturore e bllokut të krijuar.
- Grupi i ndërtesave paraqitet si bashkim i disa objekteve të cilat janë në distancë mes vete, por
që krijojnë një tërësi, p.sh. krijojnë një lagje ose fshat.
- Në rastet e vendeve të urbanizuara, ndërtesat në rend ndërtohen në afërsi të rrugëve ose
objekteve tjera linear duke i rreshtuar-vendosur paralelisht me ta.
Në kuadër të këtij grupi të dhënash bëjnë pjesë objektet industriale dhe energjetike
(tabela 2.1), si dhe objektet tjera ekonomike e publike (tabela 2.2).
Si objekte industriale dhe energjetike në kuadër të hartave topografike (tabela 2.1)
paraqiten:
- fabrikat e llojeve të ndryshme,
- rafineritë,
- shiritat e transportit,
- termoelektranat,
- hidroelektranat,
- largpërçuesit,
- puset e naftës e të gazit,
- gaz dhe naftësjellësit,
- minierat e ndryshme dhe
- furrat për gëlqere.
- Varësisht nga mënyra e punës, fabrikat paraqiten si objekte me dhe pa oxhak. Në afërsi të
shenjës së fabrikës vendoset teksti përshkrues i destinimit të fabrikës. Sallat e fabrikave,
magazinat, hangarët, si dhe shiritat transportues të materialeve paraqiten si objekte të veçanta
të fabrikave.
- Te paraqitja shkallore e depove të drithit, shenja shoqërohet me vlerë numerike që paraqet
numrin e qelive.
- Shenja e termoelektranës shoqërohet me shkronjat “TE”, ajo e elektranës nukleare me “NE”,
ndërkaq ajo e hidroelektranës me “HE”.
- Largpërçuesit paraqiten me vija të plota dhe shigjeta që tregojnë drejtimin e përçimit të rrymës
elektrike. Përgjatë vijave sipas pozitës hapësinore vendosen shenjat e shtyllave, transformatorit,
stacionit të vogël/madh shpërndarës dhe shenjën e tensionit në kilovolt. Materiali i shtyllës
paraqitet me shkronjat B (beton), D (dru) dhe H (hekur).
- Puset e naftës dhe të gazit paraqiten në varësi se janë me kullë apo pa kullë.
- Shenja e depove të karburanteve në varësi nga lloji i karburanteve shoqërohet me shkronjën
adekuate N (naftë), Pl (gaz) ose Bz (benzinë).
- Gazësjellësit dhe naftësjellësit paraqiten në varësi nga pozita e tyre mbi ose nëntokësore.
- Shenja e minierave shoqërohet me përshkrimin e llojit të minierës-xeherores, edhe atë si emër
i plotë (thëngjilli) ose vetëm shkronjën e parë (K-gur, M-mermer, P-rërë, Š-çakall).
Në kuadër të objekteve tjera ekonomike e publike (tabela 2.2) paraqiten:
- shtyllat e antenave për radiostacion dhe stacion televiziv,
- stacionet meteorologjike,
- kullat për vrojtime dhe qëllime të ndryshme,
- mullinjtë me erë, përmendoret,
- pllakat përkujtimore,
- shenjat fetare, varet e veçuara dhe
Prof.As.Dr. Bashkim IDRIZI, bashkim.idrizi@yahoo.com | Departamenti i gjeodezisë; FNA; Prishtinë; www.uni-pr.edu
Shenjat hartografike të hartave topografike të shkallëve 1:25.000, 1:50.000, 1:100.000 dhe 1:200.000
o Pasfaltuar
- Sipas shfrytëzimit 30/38
o Funksionale
o Në ndërtim
o Me një drejtim të ndërtuar
o Jofunksionale
- Pjesa më e madhe e rrugëve automobilistike krahas shenjës adekuate shënohen edhe me
pjesë alfanumerike, ku shkronjat paraqesin materialin e rrugës, ndërsa numrat paraqesin
gjerësinë e një elementi rrugor. Kuptimi i vlerave numerike mund të shihet në shenjat përkatëse
në tabelat 3.2-3.4.
- Paraqitja e rrugëve dallon në shkallë të ndryshme të hartave topografike. Në hartat topografike
të shkallëve 1:25.000 dhe 1:5.000 paraqiten me shenja të njëjta (tabela 3.2,a), ndërsa në hartat
topografike me shkallë 1:100.000 dhe 1:200.000 me shenja tjera (tabelat 3.2,b dhe 3.2,c).
- Shenjat për paraqitjen e rrjetit rrugor automobilistik për hartat në shkallët 1:50.000, 1:100.000
dhe 1:200.000 dallojnë në varësi të periudhës së botimit të tyre, ku viti 1980 paraqitet si vit
kufitar. Shenjat që janë përdorur për botimet para vitit 1980 janë dhënë në tabelën 3.2, ndërsa
ata pas 1980 në tabelën 3.3.
Në kuadër të objekteve të rrjetit të komunikacionit bëjnë pjesë objektet e hekurudhave,
rrugëve (tabela 3.5) dhe aeroporteve (3.6), të cilat klasifikohen si më poshtë:
- Stacion
- Urë
- Nënkalim
- Tunel
- Galeri
- Zgjerim-ngushtim i rrugës
- Serpentina
- Muret mbrojtëse e mbështetëse
- Mbushjet e prerjet,
- Kryqëzimet të rrugëve
- Aeroportet dhe dritat e aviacionit.
- Urat gjatë paraqitjes në hartat topografike paraqiten me shenja të veçanta si viadukte, ura për
komunikacion alternativ ose të njëkohshëm hekurudhor e rrugor, urë e objekteve lundruese,
këmbësorësh si dhe dy ura të afërta e paralele.
- Gjatë kryqëzimit të rrugëve me hekurudhat me kuotë të ndryshme, ajo që mbikalon paraqitet si
shenjë linjore në vazhdimësi, ndërsa ajo që mbikalohet ndërkrehet në vendtakimin dhe vazhdon
në anën tjetër.
- Gjatë paraqitjes së rrugëve në vendbanime bashkë me objektet e banimit, kujdes të veçantë
duhet ti kushtohet identifikimit të lehtë dhe të drejtë të tyre, si dhe eliminimin e mbivendosjeve
eventuale të objekteve tjera fqinje (ndërtesave, shtëpive, lumenjve etj.) me rrugët/hekurudhat.
- Aeroportet në varësi të dimensioneve paraqiten me shenjë joshkallore, kombinim të shenjës
dhe dimensioneve të pistës ose në mënyrë shkallore. Prej objekteve të aeroportit si me rëndësi
të veçantë paraqiten edhe dritat e aviacionit.
4. RELIEVI
- Varësisht nga dimensionet e tyre, shkëmbinjtë mund të paraqiten si shkallore ose joshkallore
(shkëmbinj të vetmuar). Në varësi nga shtresa e shkëmbinjve, ata mund të jenë horizontale, 32/38
vertikale ose të pjerrëta.
- Gjatë paraqitjes së shembjeve, duhet të përcaktohet sipërfaqja që përfshihet me materialet e
shembura gurore-argjilore
Në kuadër të këtij grupi të dhënat kryesisht ndahen në katër kategori, edhe atë: ujërat e
qeta dhe ujërat në rrjedhje (tabela 5.1), brigjet e ujërave (tabela 5.2), objektet dhe detajet e
ujërave në rrjedhje (tabela 5.3) dhe objektet e ujit (tabela 5.4).
Hidrografia (tabela 5.1) gjatë paraqitjes në hartat topografike klasifikohet sipas kritereve
të mëposhtme:
- Sipas rrjedhjes
o Të qeta
o Në rrjedhje
- Sipas llojit të ujërave në rrjedhje
o Lumenj
o Kanale
- Sipas llojit të ujërave të qeta
o Liqe
o Kënetë
o Vorbull
o Basene peshqish
- Sipas formës së shtratit
o Akuedukt
o Në mbushje (ngritje)
o I gërmuar
o Sifon
o Me mbrojtëse
- Sipas prezencës së ujit
o Të përhershme
o Të përkohshme
- Lumenjtë në varësi të gjerësisë së tyre paraqiten me dy vijat natyrore të brigjeve të tyre, me dy
vija paralele ose me një vij.
- Lumenjtë dhe kanalet me rrjedhje të përhershme paraqiten me vija të plota, ndërsa ata me
rrjedhje të përkohshme me vija të ndërprera.
- Gjerësia e lumenjve dhe kanaleve ndikon në mënyrën e paraqitjes në shkallë të caktuar.
Kategorizimi ndryshon në çdo shkallë.
- Varësisht nga mënyra e formimit të kanaleve, ata paraqiten si të gërmuar, me mbrojtëse betoni
ose pllakash, nëntokësore ose mbitokësore, të cilat shoqërohen me numra të cilat paraqesin
vlerën e mbushjes ose gërmimit në metra.
- Basenet e peshqve që janë të ngritur dhe me mbrojtëse, duhet nëndahen me shenjë në formë
poligoni nga pjesa tjetër e akumuluar e ujit që mbetet jashtë basenit.
- Liqenet, kënetat dhe vorbullat paraqiten me vijat e tyre konturore natyrore.
Brigjet e ujërave të qeta dhe në rrjedhje paraqiten si (tabela 5.2):
- Pozicioni hapësinor
o Të përcaktuar
o Të papërcaktuar
Prof.As.Dr. Bashkim IDRIZI, bashkim.idrizi@yahoo.com | Departamenti i gjeodezisë; FNA; Prishtinë; www.uni-pr.edu
Shenjat hartografike të hartave topografike të shkallëve 1:25.000, 1:50.000, 1:100.000 dhe 1:200.000
- Materiali i bregut
o Me rërë 33/38
o Shkëmbor
o Skele
o I rregulluar
o Me gropëza
- Sipas pozitës
o Me rrëzim vertikal të vijës bregore
o Brigje të pjerrëta të proskës
Si detaje dhe objekte të ujërave në rrjedhje (tabela 5.3) në hartat topografike paraqiten:
- limanet,
- skelet,
- burimet e gazit,
- digat,
- ndërprerësit,
- ujëvaret,
- kaskadat,
- lundrueshmëria,
- mbrojtëset,
- mullinjtë,
- treguesit kilometrik,
- ishujt dhe
- treguesit e drejtimit të rrjedhës së ujit.
- Skelet paraqiten sipas funksionit të tyre, edhe atë si skele e motorizuar (traekt), për transportin
e automjeteve, kafshëve dhe-ose njerëzve.
- Te burimet e gazit krahas shenjës duhet paraqitur edhe shkronja që sqaron llojin e fundit të
ujit.
- Digat paraqiten në varësi të materialit me të cilin është ndërtuar (betoni, me gurë ose prej
trualli) si dhe kalueshmërinë mbi te (me ose pa kalim).
- Lundrueshmëria e lumenjve duhet të paraqitet në varësi të llojeve të anijeve-barkave që
munden të lundrojnë në te, duke i kategorizuar në lum të lundrueshëm për anije të mëdha, të
vogla dhe barka.
- Mullinjtë mund të jenë në afërsi të rrjedhës ose në ujë si mulli me barkë.
- Ishujt që formohen në pjesën e brendshme të lumit mund të paraqitet vetëm në rastet kur lumi
është i paraqitur me vijat konturore natyrore (në formë shkallore), ku me shenjë të veçantë
duhet të tregohet prezencën apo mosprezencën e rërës në ishull.
Si objekte të ujit (tabela 5.4) te hartat topografike paraqiten:
- burimet,
- çezmet,
- puset,
- cisternat,
- rezervuaret,
- pompat e ujit,
- dolapet,
- ujësjellësit,
- rezervuaret dhe
- tunelet.
- Burimet dhe çezmet klasifikohen sipas kapacitetit të tyre.
- Puset paraqiten si të rëndomta, me pompë dore ose marrje të drejtpërdrejtë të ujit.
Prof.As.Dr. Bashkim IDRIZI, bashkim.idrizi@yahoo.com | Departamenti i gjeodezisë; FNA; Prishtinë; www.uni-pr.edu
Shenjat hartografike të hartave topografike të shkallëve 1:25.000, 1:50.000, 1:100.000 dhe 1:200.000
Relievi nënujor te hartat topografike paraqitet në bazë të brigjeve dhe thellësive të afërta
(tabela 6.1), thellësive (tabela 6.2), rreziqeve potenciale për lundrim (tabela 6.3) dhe
elementeve karakteristike detare e bregdetare (tabela 6.4).
Brigjet the thellësitë afër tyre gjatë paraqitjes kategorizohen si:
- Vija bregdetare
- Brigje
- Sipërfaqe të thata në kohën e zbaticave
- Vija bregdetare mund të paraqitet si e përcaktuar ose e papërcaktuar, në varësi të materialit
burimor dhe procesit të rilevimit të terrenit.
- Brigjet në varësi të materialit me të cilin formohen paraqiten si brigje me rërë, shkëmbor, guror
ose çakall, ndërkaq sipas formës natyrore mund të jenë grykor, me pjerrtësi të madhe ose të
pjerrët dhe të papërshtatshëm për qëndrim.
- Sipërfaqet që mbeten të thata në periudhën e zbaticave paraqiten të klasifikuara në varësi të
materialit që mbetet mbi sipërfaqe, edhe atë si lym, rërë, zhavorr ose gurë.
Thellësitë e relievit nënujor te hartat topografike paraqiten me ndihmën e izobateve dhe
kuotave. Kuotat kanë mënyrën identike të paraqitjes si për relievin, ndërkaq izobatet kanë formë
dhe dimensione të veçanta për vlerat e izobateve me thellësi 2m, 5m, 10m, 20, 50m dhe 100m.
Gjatë paraqitjes së izobateve te hartat topografike nuk shënohet vlera numerike e thellësisë,
pasi që të e paraqet vet forma e izobatit të përdorur.
Si elemente mjaft të rëndësishme gjatë përdorimit të hartave topografike në lundrim, në
ta duhet të paraqiten elementet që e rrezikojnë atë, pikërisht:
- shkëmbinjtë,
- mbeturinat,
- sipërfaqet e rrezikshme nënujore.
- Shkëmbinjtë varësisht nga dimensionet mund të jenë shkallore ose joshkallore, shkëmbinj që
shihen në rast të zbaticave, si dhe shkëmbinj që janë në thellësi më të vogël ose më të madhe
se 2m.
- Në raste të veçanta sipërfaqet e rrezikshme duhet të identifikohen, të përcaktohen dhe të
paraqiten si poligon në hartë.
- Mbeturinat nënujore të cilat po ashtu paraqesin rrezik potencial për lundrim duhet të paraqiten
në hartë duke i identifikuar si të dukshme mbi nivelin e ujit, në thellësi të caktuar dhe ata me
rrezik të lartë mbi sigurinë në lundrim.
Ekziston një numër i konsiderueshëm i elementeve tjera detare dhe bregdetare të cilat
po ashtu janë në interes të paraqitjes së tyre në hartat topografike. Në këtë grup bëjnë objektet
e krijuara nga njeriut për shfrytëzim të detit si pasuri natyrore, si: portet, dallgëthyeset, molet,
bankinat, muret, ndriçuesit, hidrantët, shtyllat, notueset, vendet e lëshimit të spirancave, kabllo
nënujor, trajekte, skele, ura rrotulluese, kufijtë e zonës së ndaluar, kriporet etj. Të gjitha këto të
shoqëruar me shenjat hartografike adekuate janë paraqitur në tabelën 6.4.
- Plantazhe plepash
- Kaçubore 35/38
- Parqe
- Pemishte
- Vreshta
- Orizore
- Livadhe dhe
- Drunj.
- Sipërfaqet e pyllëzuara mund të paraqiten edhe në rastet kur nuk është saktë i definuar kufiri i
tij. Në varësi të llojit të drurit ata klasifikohen si gjetherënëse, të gjelbër dhe të përzier, ndërsa si
kategori të veçanta paraqiten sipërfaqet e pyllëzuar me rasate të reja deri 1.5m dhe pyjet me
hapësira ndërmjet sipërfaqeve. Te paraqitja e pyejve afër shenjës që ka formën e drurit
shënohen dy vlera numerike dhe një tekstuale, prej të cilave numri i parë paraqet lartësinë
mesatare të drunjve, numri i dytë trashësinë mesatare të trungjeve dhe pjesa tekstuale paraqet
dendësinë (G- i dendur, R- i rrallë, SG –pyll mesatarisht i dendur, S- i shpeshtë). Në rastet kur kemi
të bëjmë me zona të ngushta pyjore, sipërfaqet paraqiten me breza drunjësh.
- Sipërfaqet me kaçube paraqiten të klasifikuar sipas dendësisë dhe sipas kalueshmërisë.
- Vreshtat paraqiten varësisht në varësi të shtrirjes në natyrë dhe formës së rrethojës, pikërisht
si vreshta, vreshta me rrethoja nga guri, me terca ose plantazhe.
- Drunjtë në hartat topografike paraqiten si të veçuar, grupe ose breza drunjësh.
- Te hartat topografike në shkallët 1:50.000, 1:100.000 dhe 1:200.000 të botuara pas vitit 1980
ekzistojnë shenja të modifikuara për pyll dhe pyll me hapësira ndërmjet sipërfaqeve, sipërfaqe
vështirë të kalueshme me kaçuba gjembore, fidanishte dhe kaçubet.
Në kuadër të grupit të elementeve që karakterizojnë llojin e tokës, paraqiten kënetat,
sipërfaqet periodikisht të vërshuara, sipërfaqet me gurë dhe xeheroret e thëngjillit. Karakteristike
te ky grup i të dhënave është se kënetat klasifikohen në bazë të dy kritereve, edhe atë sipas
kalueshmërisë në të kalueshme, të pakalueshme dhe vështirë të kalueshme, si dhe në këneta
me dhe pa kallama.
9. PIKAT GJEODEZIKE
Prej pikave gjeodezike si pjesë e rrjeteve gjeodezike, pikat trigonometrike dhe ata të
nivelimit janë pikat të cilat janë objekt i paraqitjes në hartat topografike. Të gjitha pikat
gjeodezike paraqiten të shoqëruara me vlerë numerike e cila paraqet lartësinë mbidetare.
Klasifikimi i përgjithshëm i pikave gjeodezike gjatë paraqitjes është:
- Pika trigonometrike,
- Pika të nivelimit dhe
- Objekte si pika trigonometrike.
- Pikat trigonometrike të vendosura në majat dominante të një territori, paraqiten me numra më
të mëdhenj.
Prof.As.Dr. Bashkim IDRIZI, bashkim.idrizi@yahoo.com | Departamenti i gjeodezisë; FNA; Prishtinë; www.uni-pr.edu
Shenjat hartografike të hartave topografike të shkallëve 1:25.000, 1:50.000, 1:100.000 dhe 1:200.000
shpesh lakohen në formë të harkut përgjatë boshtit kryesor, ndërsa në raste kur emërtimet janë
relativisht të gjatë, ata mund të shkruhen në dy ose më shumë rende. 37/38
Për shkak të faktit që te hartat topografike gjithmonë veriu paraqitet në pjesën e sipërme
të hartës, të gjitha emrat dhe emërtimet gjeografike, qofshin të linjave ose arealisht të
vendosura, që të plotësohet kushti për qartësi të hartës, shkronjat dhe numrat duhet të jenë të
orientuara kah veriu si në figurën vijuese.