‫دکتر معراجی‬ ‫حفره دسترسی مولر‬ ‫اندو ‪2‬‬

‫مندیبل‬ ‫‪En2_1‬‬

‫؟ ‪1399‬‬ ‫؟‬

‫حفره دسترسی مولر های مندیبل‬

‫تصویری میکروسیتی از مولرهای مندیبل را می بینید‪ .‬دو ریشه دارد که در ریشه مزیالی گسترش باکولینگوالی بیشتر از دیگری‬
‫است‪ .‬و دو کانال وجود دارد و نامنظمی ها و ارتباطاتی پیچیدهای داخل کانال ها می بینیم‪ .‬شاخک های پالپی نیز دیده می‬
‫شود‬

‫نمای اگزیال این دندان را می بینید‪ .‬نواحی لوسنت نشان دهنده پالپ چمبر است‪.‬‬
‫بعد از این وارد ناحیه ریشه میشویم که در سمت چپ یک ریشه یک کانال و‬
‫سمت راست یک ریشه با دو کانال دیده می شود‪ .‬ارتباط هایی در ریشه حتی در‬
‫نواحی اپیکال مشاهده می شود‪( .‬در فیلم نمای آگزیال!)‬

‫‪1‬‬
 ‫در ابتدا شما باید محل باکال‪ ،‬لینگول‪ ،‬مزیال و دیستال دندان را‬
‫تشخیص دهید‪ .‬چند نکته مهم وجود دارد‪:‬‬

‫‪ ‬عرض باکولینگوالی در مزیال دندان بیشتر از دیستال آن‬

‫است‪ .‬پس در این تصویر سمت چپ مزیال‪ ،‬و سمت راست‬
‫دیستال دندان می باشد‪.‬‬
‫‪ ‬اگر دندان ما مولر اول باشد در سمت باکال ‪ ۳‬کاسپ و سمت‬
‫لینگوال ‪ 2‬کاسپ وجود دارد‪( .‬خط زرد تصویر هم محل شیار‬
‫مرکزی دندان است‪).‬‬
‫سه کاسپس سطح باکال‪D ،DB ،MB :‬‬
‫سه کاسپ سطح لینگوال‪DL ،ML :‬‬
‫‪ ‬همین طور به ‪ buccal groove‬و ‪ lingual groove‬در این دو سطح توجه کنید‪.‬‬
‫نکته دیگری که در تمایز باکال و لینگوال‬ ‫‪‬‬
‫میتواند کمک کند‪ ،‬این است که وقتی از‬
‫پروگزیمال به دندان نگاه میکنیم‪height ،‬‬
‫‪ of contour‬لینگوالی ما باالتر و کرونالی تر‬
‫از ‪ height of contour‬باکالی است‪ .‬عم ً‬
‫ال‬
‫دندان تمایل لینگوالی دارد‪.‬‬

‫همانطور که مشاهده می کنید در مولر اول‬

‫سه کاسپ در باکال دیده می شود اما در مولر‬
‫های دوم و سوم در هر سمت ‪ B‬و ‪،L‬‬
‫دو کاسپ داریم‪.‬‬

‫‪roots‬‬
‫همانطور که گفته شد به صورت روتین این دندانها دو ریشه دارند یکی‬
‫در مزیال و دیگری در دیستال‪.‬‬

‫ریشه مزیال‬

‫ریشه مزیالی پهن تر است‪ .‬یعنی بعد باکولینگوالی آن وسیعتر است‪.‬‬

‫همچنین در قسمت کرونالی آن یک کرو به سمت مزیال دارد و در نواحی‬
‫اپیکالی یک کرو به سمت دیستال دارد‪ .‬همچنین در دیواره دیستال این‬
‫ریشه یک تقعر به سمت ناحیه فورکا دیده می شود‪.‬‬

‫علت اهمیت این تقعر این است که ضخامت عاج (در این ناحیه) در سمت دیستالی یا فورکیشن کانال کمتر است که به این‬
‫ناحیه ‪ danger zone‬گفته می شود‪ .‬توجه به این نکته در آماده سازی کانال مهم است‪ .‬در این کانالها باید آنتی کرویچر کار‬
‫کنیم‪ .‬یعنی تکیه ما به سمت سیفتی زون باشد تا ناحیه ‪ danger zone‬به مخاطره نیفتد‪.‬‬

‫‪2‬‬
 ‫ریشه دیستال‬

‫ریشه دیستالی صاف تر و بعد با کولینگولی ان کمتر‬

‫است‪ .‬این ریشه هم در سمت فورکیشن (سمت‬
‫مزیال) یک تقعر دارد‪ .‬که ضخامت عاج در این ناحیه‬
‫کمتر است‪( .‬ناحیه ‪)danger zone‬‬

‫کانال ها‬

‫کانال های موجود در این ریشه ها می توانند‬

‫پیچیدگی ها و نامنظمی های زیادی داشته باشند‪.‬‬

‫ریشه مزیال‬

‫اکثراً دو کانال مزیوباکال و مزیو لینگوال دارد‪ .‬ممکن‬

‫است بین این دو کانال کانال دیگری به اسم میدل مزیال‬
‫هم وجود داشته باشد‪.‬‬

‫اگر فرض را بر حالت استاندارد که دو کانال بودن است‬

‫بگذاریم‪:‬‬

‫‪ ۶۰‬درصد موارد ← دو اوریفیس و دو فرامن اپیکال جدا‬

‫داریم‪ .‬یعنی تایپ ‪ ۳‬واین و دو کانال کامال مجزا‬

‫‪ ۴۰‬درصد موارد ← دو اوریفیس مجزا که به یک فورامن‬

‫اپیکالی میرسند‪ .‬یعنی تایپ ‪ 2‬واین‬

‫ریشه دیستال‬

‫‪ ۷۰‬درصد موارد ← تک کاناله است‪.‬‬

‫‪ ۳۰‬تا ‪ ۳۵‬درصد موارد ← ما دو کانال داریم‪ .‬که ‪ 2۰‬درصد آن تایپ ‪( 2‬دو اوریفیس مجزا و یک فورامن) و ‪ ۱۰‬درصد تایپ ‪۳‬‬
‫هستند‪.‬‬

‫*کانال ریشه رو ساده نپندارید! برای درک این جمله فیلم های میکروسیتی دندان در نوید رو ببینید ‪)):‬‬

‫‪radix entomolaris‬‬
‫در مواقعی ممکن است یک ریشه اضافی داشته باشیم‪ ،‬اگر این‬
‫ریشه در سمت دیستال باشد‪ ،‬به آن‪radix entomolaris‬‬
‫میگویند‪ .‬این ریشه اضافی معموالً کوچکتر است و کرو‬
‫شدیدتری دارد‪ .‬و این کرو در جهت باکو لینگوالی است‪ .‬در یک‬
‫رادیوگرافی که به صورت معمول بدون زاویه و مستقیم گرفته‬
‫میشود کرو باکو لینگوالی مشخص نیست‪.‬‬

‫‪۳‬‬
 ‫اینجا در سی بی سی تی یک دندان مولر مندیبل را داریم‬
‫که یک ‪ radix entomolaris‬دارد‪.‬‬

‫‪Access cavity and Pulp chamber‬‬

‫شکل حفره دسترسی را چه چیزی تعیین میکند؟ شکل ان باید مشابه کدام یک از حالتها مثلث‪ ،‬بیضی ‪،‬مربع و‪...‬باشد؟‬

‫شکل حفره دسترسی عمال مشابه شکل پالپ چمبر است و از شکل آن تبعیت میکند‪.‬‬

‫‪ ‬در دندان مولر‪ CEJ ،‬یک لندمارک آناتومیک خیلی مهم است و موقعیت پالپ‬
‫چمبر را به ما نشان میدهد‪ .‬یعنی وقتی به ‪ CEJ‬برسیم عمال وارد فضای پالپ چمبر‬
‫شده ایم‪.‬‬
‫‪ ‬در دندانهای جوان تر که پالپ چمبر بزرگ است و فاصله سقف با کف پالپ چمبر‬
‫زیاد است و شاخک ها پالپی به شکل برجسته و واضحی وجود دارند؛ محل شاخک‬
‫های پالپی در سطح ‪ height of contour‬دندان است‪.‬‬

‫پس اگر هنگام تراش به عمق معادل عمق ‪ HOC‬رسیدیم انتظار‬

‫داریم به شاخک ها پالپی برسیم‪ .‬همچنین هنگامی که به عمق‬
‫مشابه ‪ CEJ‬رسیدیم انتظار داریم که به فضای پالپ چمبر‬
‫رسیده باشیم‪.‬‬

‫قوانین تقارن)‪(symmetry‬‬

‫در دندانها مولر مندیبل چند قانون تقارن داریم که در ادامه توضیح داده میشود‪:‬‬

‫اگر در سطح ‪ CEJ‬دندان را بررسی کنیم‪ ،‬ضخامت دیواره ها‪،‬‬ ‫‪‬‬

‫یعنی فاصله سطح دندان با پالپ چمبر برابر است‪ .‬این مسئله‬
‫در سطح ‪ CEJ‬صحت دارد و درمورد قسمتها کرونالی تر صادق‬
‫نیست‪ .‬به عبارت دیگر در سطح ‪ CEJ‬پالپ چمبر دندان در‬
‫مرکز قرار دارد‪.‬‬

‫‪۴‬‬
 ‫اوریفیس های کانال ها در الین انگل دیواره ها و کف پالپ‬ ‫‪‬‬
‫چمبر قرار دارند‪ .‬توجه داشته باشید در کف پالپ چمبر ما‬
‫یکسری شیارها تکاملی داریم‪ ،‬که در انتها هر شیار تکاملی‬
‫ما به یک اوریفیس میرسیم‪ .‬پس اگر یک شیار رشدی‬
‫تکاملی را دنبال کنیم و در انتها ان به اوریفیس نرسیم (به‬
‫دیواره برسیم) احتمال زیاد حفره در ان ناحیه‬
‫‪ underextended‬است و باید ان را بیشتر گسترش‬
‫دهیم‪.‬‬
‫یک نکته بسیار مهم توانایی تشخیص تفاوت سقف و کف پالپ چمبر است‪ .‬هنگام تراش حفره مثال در دندان مولر مندیبل‬ ‫‪‬‬
‫اگر به سه نقطه برسم که ‪ bleeding‬در ان نقطه ها ایجاد شده باشد‪ ،‬چگونه تشخیص دهیم که این نقاط ‪orifice‬ها‬
‫هستند (عکس پایین) یا راس ‪ pulp horn‬ها (عکس باال)؟‬
‫‪ .۱‬اگر کف پالپ چمبر باشد رنگ ان تیره تر است‪.‬‬
‫‪ .2‬اگر کف پالپ چمبر باشد شیارها رشدی تکاملی قابل مشاهده‬
‫هستند‪.‬‬
‫‪ .۳‬اگر سر سوند که حالت قالب مانند دارد را وارد سوراخ کنیم‬
‫و به بیرون بکشیم اگر گیر کند یعنی در ان قسمت سقف‬
‫داریم و نقاط ایجاد شده راس ‪ pulp horn‬ها هستند‪.‬‬

‫زمانی که به کف پالپ چمبر رسیدیم اگر یک خط در جهت مزیودیستالی از وسط‬ ‫‪‬‬

‫بعد باکولینگوالی به صورت فرضی رسم کنیم‪ ،‬اوریفیس ها نسبت به این خط در‬
‫یک فاصله یکسان قرار گرفته اند‪ .‬به بیان دیگر مثال در سمت مزیال دندان یک‬
‫اوریفیس با یک مقدار فاصله نسبت به خط فرضی قرار گرفته به احتمال زیادی‬
‫اگر از ان اوریفیس خطی به خط فرضی کشیده شده عمود کنیم در سمت مقابل‬
‫یک اوریفیس دیگر با فاصله ای مشابه به خط عمودی که رسم کردیم قرار گرفته‬
‫است حال اگر اوریفیس دقیقا بر روی خط فرضی مزیودیستال قرار داشته باشد‬
‫دنبال اوریفیس دیگری نمیگردیم‪ .‬مولرها مندیبل شامل این قانون هستند اما مولر‬
‫ها ماگزیال شامل این قانون نمیشوند و مولرها ماگزیال استثنا این قانون هستند‪.‬‬

‫در این تصویر میتوان وجود این قانون را مشاهده کرد‪.‬‬

‫‪۵‬‬
 ‫در تصویر مقابل تصویر سمت چپ باال‪ ،‬خط چین قرمز همان‬
‫خط مزیودیستالی است که وسط دندان کشیده شده است‪ .‬دو‬
‫اوریفیس وجود دارد که هر دو بر روی این خط قرار دارند‪ .‬پس‬
‫ما دنبال اوریفیس دیگری نمیگردیم (این اتفاق ممکن است در‬
‫مولر دوم رخ دهد) اما در تصویر باال سمت راست در سمت‬
‫دیستال اوریفیس بر روی خط فرضی قرار گرفته پس انتظار‬
‫نداریم اوریفیس دیگری در سمت دیستال موجود باشد اما‬
‫سمت مزیال اوریفیس بر خط قرار ندارد پس از ان یک خط‬
‫عمود میکنیم به خط وسط و در فاصله ای مشابه با ان در سمت‬
‫مقابل دنبال اوریفیس دیگری میگردیم‪.‬‬

‫در این تصویر در سمت مزیال دو ‪orifice‬را یافتیم و در سمت دیستال‬

‫‪ orifice‬بر خط وسط قرار گرفته است پس در سمت دیستال هم انتظار‬
‫نداریم ‪ orifice‬دیگری وجود داشته باشد‪.‬‬

‫در این تصویر هم طبق این قانون به نظر میرسد تمام ‪ orifice‬ها پیدا شده‬
‫اند‪.‬‬

‫در این دندان درمانگر سه کانال پیدا کرده در سمت مزیال دو کانال پیدا‬
‫شده اما در سمت دیستال یک کانال با فاصله از خط وسط داریم‪ .‬پس باید‬
‫به دنبال کانالی با فاصله ای مشابه با خط وسط بگردیم (در قسمتی که‬
‫عالمت زده شده) و بعد از گشتن در ان قسمت ‪ orifice‬پیدا شده است‪.‬‬

‫*مولر های ماگزیال شامل این قوانین نمی شوند‪.‬‬

‫تهیه رادیوگرافی قبل از تراش‪ :‬یک نکته بسیار مهم تهیه رادیوگرافی قبل‬
‫از تراش و بررسی مورفولوژی و آناتومی حفره چمبر و کانال های ریشه‬
‫است‪ .‬در سمت چپ یک پالپ چمبر وسیع با شاخک ها پالپی مشخص‬
‫را مشاهده میکنید که در ان سقف و کف پالپ چمبر از هم فاصله زیادی‬
‫دارند‪ .‬اما در سمت راست فاصله سقف و کف پالپ چمبر از هم کم است‬
‫و شاخک ها عقب نشینی کرده اند‪.‬‬

‫‪۶‬‬
 ‫بهترین نوع تصویربرداری برای تعیین وضعیت پالپ چمبر‪،‬‬
‫رادیوگرافی بایت وینگ است زیرا ‪ distortion‬کمتری دارد‬
‫و کف و سقف حفره را میتوان در ان تشخیص داد‪.‬‬

‫‪ ‬عوامل موثر بر تغییر شکل و مورفولوژی پالپ چمبر‪:‬‬

‫‪ .۱‬افزایش سن بیمار‬
‫‪ .2‬رسوب عاج ثانویه‬
‫‪ .۳‬رسوب عاج ثالثیه‬

‫عاج ثانویه‬

‫با افزایش سن ترشح عاج ثانویه در محدوده پالپ چمبر باعث کاهش حجم‬
‫پالپ چمبر شده و فاصله سقف و کف آن کمتر میشود‪ .‬رسوب عاج ثانویه‬
‫بیشتر در کف پالپ چمبر است و در قسمتهای مزیالی ‪،‬دیستالی ‪ ،‬باکالی ‪،‬‬
‫لینگوالی و سقف معموال ترشح و رسوب عاج ثانویه رخ نمیدهد‪.‬‬

‫عاج ثالثیه‬

‫در تصاویر مشخص است که در سمتی از دندان‬

‫که پوسیدگی وجود دارد به علت ترشح عاج ثالثیه‬
‫یا همان کلسیفیکاسیون دیستروفیک فاصله‬
‫سقف و کف پالپ چمبر کاهش یافته و شاخک‬
‫پالپی عقب نشینی کرده است‪.‬‬

‫‪ ‬تهیه ی حفره ی دسترسی‬

‫اهداف تهیه ی حفره دسترسی‪:‬‬

‫‪ )2‬برداشت کامل سقف پالپ چمبر‬ ‫‪ )۱‬حذف تمام پوسیدگی های موجود‬

‫‪ )۴‬ایجاد ‪ straight line access‬به یک سوم اپیکالی یا اولین کرو کانال‬ ‫‪ )۳‬شناسایی تمام کانال ها‬

‫‪ )۶‬حفظ حداکثری ساختار دندان‬ ‫‪ )۵‬حذف بافت پالپی موجود در قسمت تاجی‬

‫موقعیت حدودی اریفیس کانال ها در دندان مولر مندیبل‪:‬‬

‫در کلینیک به این صورت است که ما تمام پوسیدگی را برمیداریم و پالپ چمبر را اکسپوز می کنیم و سقف را ارام ارام برمیداریم‪.‬‬
‫اما در پری کلینیک باید یک ایده ای در مورد موقعیت حدودی اریفیس ها داشته باشیم‪.‬‬

‫‪ MB ‬اریفیس مزیوباکال‪ :‬کمی دیستالی تر از نوک کاسپ مزیوباکال‬

‫‪ ML ‬اریفیس مزیولینگوال‪ :‬نسبت به شیار مرکزی در لینگوال و نسبت به ‪ MB‬کمی دیستالی تر است‪.‬‬

‫‪۷‬‬
 ‫‪ D ‬اریفیس دیستال‪ :‬اگر شیار باکال و لینگوال را رسم کنیم و محل‬
‫تقاطع آن را با شیار مرکزی در نظر بگیریم‪ ،‬کی دیستالی تر از محل‬
‫تقاطع در سمت دیستال بر روی شیار مرکزی خواهد بود‪.‬‬
‫‪ DB* ‬اریفیس دیستوباکال‪ :‬نسبت به اریفیس دیستال کمی باکالی‬
‫تر و مزیالی تر است‪.‬‬

‫‪ ‬شکل حفره ی دسترسی‬

‫چنان چه اریفیس ها در الین انگل های پالپ چمبر و در‬

‫نتیجه در الین انگل حفره ی دسترسی باشند (چه در دندان‬
‫‪ ۳‬کانال چه در ‪ ۴‬کانال) شکل حفره ی دسترسی به صورت‬
‫یک ذوزنقه خواهد بود‪.‬در دندان ‪ ۳‬کاناله حفره ی دسترسی‬
‫مثلث نیست و ذوزنقه است‪ .‬زیرا در دیستال ما راس نداریم‬
‫بلکه خط داریم‪ .‬عرض مزیودیستالی این ذوزنقه بیشتر از‬
‫عرض باکولینگوالی آن است‪.‬‬

‫در سمت مزیال ما به مارژینال ریج مزیال تجاوز نمی کنیم و حفره ی دسترسی ما تمایل دیستالی از سمت اکلوزالی دارد‪.‬‬

‫*نکته‪ :‬درست است که گفتیم که پالپ چمبر در مقطع ‪ CEJ‬در مرکز دندان است ولی بر روی سطح اکلوزال اینگونه نبوده و‬
‫پالپ چمبر ما و حفره ی دسترسی ما در مرکز دندان نیست‪.‬‬

‫نقطه ی ورود فرز‪ :‬برای تعیین این نقطه چند خط فرضی رسم می‬
‫کنیم‬

‫خط فرضی‪ :۱‬راس کاسپ ‪ MB‬را به ‪ ML‬وصل می کند‪.‬‬

‫خط فرضی‪ :2‬شیار باکال را به لینگوال وصل می کند‪.‬‬

‫خط فرضی‪ :۳‬شیار مرکزی یا ‪ CENTRAL‬است‪.‬‬

‫محل شروع تراش ما بر روی شیار مرکزی و بین دو خط فرضی گفته شده است‪( .‬محل ضربدر) جهت حرکت فرز و دست باید‬
‫در جهت مزیودیستالی باشد‪( .‬بیضی کشیده در جهت مزیودیستالی) چرا که کشیدگی مزیودستالی حفره ی دسترسی ما بیشتر‬
‫از کشیدگی باکولینگوالی آن است و اگر جهت حرکت دست ما در جهت مزیودستالی باشد احتمال ایجاد گوجینگ و پرفوریشن‬
‫در حین تهیه ی حفره ی دسترسی به حداقل می رسد‪.‬‬

‫جهت فرز باید عمود بر سطح اکلوزال و با کمی تمایل به سمت‬

‫دیستال‪ ،‬چرا که شاخک پالپی دیستالی ما برجسته تر و بزرگتر‬
‫است و احتمال اکسپوز شدن آن بیشتر است‪.‬‬

‫‪8‬‬
‫در هنگام تهیه ی حفره ی دسترسی مولر های مندیبل خیلی مهم است که به ‪ INCLINATION‬دندان توجه کنیم‪ .‬مولر‬
‫های مندیبل مقداری دارای تیلت هستند که هر چه به سمت خلف میرویم این تیلت ‪ INCLINATION‬بیشتر می شود‪.‬‬

‫تاج دندان به سمت مزیال و کمی لینگوال تمایل دارد‪ .‬اگر ما به این تمایل توجه نکرده و کامال‬
‫عمودی پیش برویم احتمال ایجاد پرفوریشن هست‪ .‬بنابراین حتما در کلینیک باید برجستگی‬
‫های ریشه ای را لمس کنیم و دندان را پروپ کنیم تا ببنیم چه قدر این دندان ‪inclination‬‬
‫دارد و متناسب با آن فرزمان را در جهت محور طولی دندان قرار بدهیم‪.‬‬

‫نکته ی دیگری که حتما حتما باید قبل از شروع تراش به آن توجه کنیم بررسی رادیوگرافی‬
‫اولیه است‪ .‬قبل از شروع تراش از روی رادیوگرافی باید تخمین بزنیم که چه مقدار از طول فرز‬
‫باید داخل بشود تا به پالپ چمبر برسیم‪ .‬بنابراین اگر در حین تراش با رسیدن به طول مورد‬
‫نظر پالپ چمبر اکسپوز نشد باید تراش رو متوقف بکنیم (شاید جهت فرز اشتباه بوده) و نباید به سمت اپیکال پیش روی کنیم‬
‫چرا که احتمال ایجاد پرفوریشن هست‪ .‬بنابراین اگر فرز به طول تخمین زده شده رفت ولی پالپ چمبر اکسپوز نشد باید یک‬
‫رادی وگرافی تهیه کنیم چرا که به احتمال زیاد جهت فرز اشتباه هست و باید جهت فرز را تغییر بدهیم‪.‬‬

‫در زمان تهیه حفره ی دسترسی در صورت مشاهده ی یک سری نقاط قرمز خون چکان‪ ،‬دو حالت وجود دارد‪)۱:‬یا شاخک های‬
‫پالپی اکسپوز شده و ما سقف پالپ چمبر را می بینیم ‪)2‬یا این نقاط اریفیس ها هستند و این منطقه کف پالپ چمبر است‪.‬‬

‫روش افتراق سقف و کف پالپ چمبر‪)۱:‬رنگ کف تیره تر است ‪)2‬کف پالپ چمبر دارای شیارهای رشدی تکاملی است ‪)۳‬اگر ما‬
‫سر داسی شکل سوند را در داخل این سوراخ ها گیر بیندازیماگر سقف باشد گیر می کند ‪)۴‬سطحی هستش که ما اون نقاط رو‬
‫مشاهده می کنیم که اگر در سطح ‪ HOC‬باشد احتمال زیاد شاخک های پالپی و اگر در سطح ‪ CEJ‬باشد احتماال کف پالپ‬
‫چمبر است‪.‬‬

‫در هنگام تراش از ابتدا شروع نکنید یک ذوزنقه برای خودتون بتراشید بلکه وقتی پالپ چمبر اکسپوز شد به آرامی سقف پالپ‬
‫چمبر را بردارید تا با برداشت سقف پالپ چمبر ‪ OUTLINE‬نهایی حفره ی دسترسی شما مشخص شود‪ .‬اگر شما به صورت‬
‫پیش فرض شروع به تراش ذوزنقه کنید ممکن است زوایای حفره ی شما با ان چیزی که باشد متفاوت باشد و دچار‬
‫‪ OVEREXTENSION‬یا‪ UNDEREXTENSION‬شوید‪ .‬بنا بر این بعد از اکسپوژر با فرز روند آنگل به ارامی سقف‬
‫را بردارید تا در هیچ جا سقف باقی نماند و با حرکت جارووی به سمت خارج سقف را به طور کامل بردارید‪.‬‬

‫نکته خیلی مهم این است از زمانی که تراش را شروع می کنید به محض مشاهده ی اریفیس‪ ،‬اسم بر روی اریفیس‬
‫نگذارید(مثال‪) MB‬و این کار را باید زمانی انجام بدهید که سقف پالپ چمبر را به طور کامل برداشته شده باشد و در این زمان‬
‫می توانید اسم اریفیس ها را بر اساس موقعیتشان انتخاب کنید‪.‬‬

‫بعد از برداشت سقف پالپ چمبر باید دسترسی مستقیم الخط یا ‪ SLA‬را ایجاد کنیم‪ .‬دیواره های حفره ی دسترسی به سمت‬
‫سطح اکلوزال متباعد هست (برعکس حفره ی ترمیمی) در نهایت حفره ی دسترسی به شکل یک ذوزنقه خواهد بود‪.‬‬

‫ایجاد ‪ SLA‬بسیار بسیار مهم است و نکته‬

‫ی کلیدی در حفره ی دسترسی است‪.‬‬

‫اگر ‪ SLA‬نداشته باشیم فایل ما خیلیی تاب‬

‫می خورد و استرس زیادی به فایل وارد می‬

‫‪9‬‬
‫شود ‪ )۱‬ممکن است فایل بشکند‪ )2‬از دنچر زون برداشته می شود‪ )۳‬به خاطر کرو های زیادی که وجود دارد نوک فایل تمایل‬
‫دارد از مسیر منحرف شود و یک ‪ transport‬اتفاق می افتد‪.‬‬

‫اما اگر ‪ SLA‬داشته باشیم فایل با حالت مستقیم تری به اولین کرو می رسد و به دنبال آن استرس کمتری به فایل وارد می‬
‫شود و این نکته ی بسیار بسیار کلیدی در تهیه ی حفره س دسترسی می باشد‪.‬‬

‫‪Mouse Hole Effect ‬‬

‫یک اتفاقی که در حین تهیه ی حفره ی دسترسی می تواند اتفاق بیوفتد‬
‫پدیده ی ‪mouse hole effect‬است‪ .‬حالتی مثل سوراخ موش جری در‬
‫کارتون تام وجری می باشد‪ .‬وقتی سقف در باالی اریفیس هنوز وجود دارد‪،‬‬
‫ما نصف اوری فیس را در کف و نصف اریفیس را در سقف مشاهده می کنیم‬
‫که دقیقا حالتی شبیه سوراخ موش دارد‪ .‬این پدیده نشان دهنده ی وجود‬
‫سقف در این ناحیه است و حالت صحیحی که باید اریفیس را ببینیم در‬
‫کف حفره ی دسترسی می باشد‪.‬‬

‫در دندان های مولر مندیبل خصوصا مولر دوم‪ ،‬ممکن است نماهای ‪ C-Shaped‬هم‬
‫داشته باشیم که درمان این ها تخصصی است‪ .‬این اریفیس ها دارای ارتباطاتی شبیه ‪C‬‬
‫هستند که این ارتباطات می توانند در کل طول ریشه امتداد پیدا کرده باشند‪.‬‬

‫خطاهای حین تهیه ی حفره ی دسترسی‬

‫‪ Under extension‬و ‪:overextension‬‬

‫پرفوریشن مزیالی در صورت در نظر نگرفتن تمایل‬

‫مزیالی دندان می تواند اتفاق بیوفتد و همچنین‬
‫پرفوریشن ناحیه ی فورکا به خاطر در نظر نگرفتن‬
‫فاصله ی سقف و کف پالپ چمبر هم می تواند‬
‫اتفاق بیوفتد‪.‬‬

‫توضیحات نحوه اکسس‪:‬‬

‫این دندان ها پیچیدگی ها و تنوعات آناتومیکی خاص خود را دارند که باید آن ها را بشناسیم و متناسب با هر کدام اکسس‬
‫موردنظر را بتراشیم‪.‬‬

‫نکته مهمی که باید به آن توجه شود ان است که تعداد کانال های این دندان ها بیشتر از دندان ها قدامی و پرمولر است و حداقل‬
‫‪ ۳‬یا ‪ ۴‬کانال در این ها وجود دارد بنابراین باید کامال با آناتومی و هم چنین محل وجود کانال های اضافی در آن ها آشنا باشیم‪.‬‬

‫‪۱۰‬‬
‫در دندان های مولر پایین مانند تمام دندان های خلفی‪ ,‬اکسس باید از سطح اکلوزال تهیه شود‪ .‬محل اولیه ورود فرز مرکز پیت‬
‫مزیالی دندان است و هم چنین فرز به سمت دیستال جهت می گیرد که از یک فرز فیشور تیپر به این منظور استفاده می شود‬
‫و سپس با فرز روند شماره ‪ ۴‬در محل حدودی کانال دیستال یا کانال مزیوباکال که پالپ چمبر در این ناحیه گسترش بیشتری‬
‫دارد تراش ادامه پیدا می کند تا این که ‪ DROP‬رخ دهد‪.‬‬

‫مانند دندان مولر باال عمق کف پالپ چمبر نیز ‪ 9‬میلی متر است که در صورت گسترش حفره به این عمق باید احتیاط کافی را‬
‫داشته باشیم‪.‬‬

‫پس از اکسپوز پالپ با یک سوند اندودانتیکس باید به دنبال تک تک اریفیس ها بگردیم‪ .‬مسئله مهم شیوع کانال دیستال دوم‬
‫است که در ‪ 29‬درصد موارد وجود دارد سپس مانند مراحل تهیه اکسس در دیگر دندان ها با حرکت جارویی از داخل به خارج‪,‬‬
‫فرز کل سقف پالپ چمبر را بر می دارد و در نهایت با یک فرز تیپر دیواره ها صاف و یکنواخت می شود‪.‬‬

‫مانند دندان های قدامی و پرمولر ابتدا با یک فرز روند ‪ ,‬محل ورود فرزمان را مشخص می کنیم ‪ .‬سپس فرز را عوض می کنیم‬
‫و با فرز تیپر بلند ‪ ,‬عمود به سمت پایین حرکت می کنیم تا اینکه ‪ DROP‬انجام شود‪ .‬پس از ان ادامه کار را با فرز روند انجام‬
‫داده و به دیواره ها می کشیم‪ .‬در هر مرحله مرتبا با سوند مسیر کانال ها را چک می کنیم و اگر تداخلی در مسیر ان وجود‬
‫داشت ان را برطرف می کنیم‪.‬‬

‫‪۱۱‬‬