[4] Δεν αγνοώ δε, άνδρες Αθηναίοι, ότι εκείνα, τα οποία πρόκειται να πω κατά πρώτον,

θα θυμηθείτε ότι ακούσατε ήδη και άλλους πρότερον να τα λένε, μου φαίνεται όμως ότι
είναι κατάλληλη στιγμή να τα αναφέρω και εγώ τώρα στο λόγο μου. Πράγματι είναι από
όλους παραδεκτό ότι τρία είδη πολιτευμάτων υπάρχουν σε όλους τους ανθρώπους: η
μοναρχία, η ολιγαρχία και η δημοκρατία· και της μεν μοναρχίας και ολιγαρχίας η
διοίκηση ρυθμίζεται από τη θέληση (βάση αυτών που είναι επικεφαλής τους) εκείνων
που είναι επικεφαλής τους, των δε πόλεων που έχουν δημοκρατία η διοίκηση
κανονίζεται από τους νόμους.

[5] Γνωρίζετε επίσης, άνδρες Αθηναίοι, ότι και την ζωή και το πολίτευμα των
διοικουμένων από δημοκρατικό πολίτευμα σώζουν οι νόμοι, ενώ των διατελούντων υπό
μοναρχικό ή ολιγαρχικό πολίτευμα, η καχυποψία και η ένοπλη σωματοφυλακή. Πρέπει
λοιπόν, οι μεν ολιγαρχικοί και οι ζώντες με πολίτευμα που έχει ως βάση την ανισότητα
να προφυλάσσονται από εκείνους που είναι ικανοί να ανατρέπουν τα πολιτεύματα με τη
δύναμη των όπλων, εμείς δε που έχουμε πολίτευμα στηριζόμενο στην ισότητα και τους
νόμους, να τιμωρούμε εκείνους οι οποίοι μιλούν ή έχουν ζήσει αντίθετα με τους νόμους.
Διότι τότε θα έχετε δύναμη, όταν έχετε καλούς νόμους και δεν (θα μπορούν να σας
καταλύσουν εκείνοι, που παραβαίνουν τους νόμους και ζουν αισχρώς.

[6] Εγώ δε τουλάχιστον νομίζω, ότι, όταν θέτουμε νόμους, πρέπει τούτο να
προσέχουμε, πώς θα θέσουμε νόμους καλούς και συμφέροντες για την πολιτεία, όταν
δε θέσουμε τους νόμους, να συμμορφωνόμαστε σε αυτούς, και όσοι δε
συμμορφώνονται, να τους τιμωρούμε, αν θέλουμε τα πράγματα της πόλης να
πηγαίνουν καλά. Σκεφθείτε πράγματι, άνδρες Αθηναίοι, πόσο (περί σωφροσύνης)
συνετά προνόησε ο Σόλων εκείνος, ο παλαιός Αθηναίος, και ο Δράκων και οι κατά τους
χρόνους εκείνους νομοθέτες για να διατηρηθούν τα χρηστά ήθη της πόλεως.

[7] Γιατί κατά πρώτον έθεσαν νόμους για την χρηστή διαγωγή των παιδιών μας και
ρητώς καθόρισαν πώς πρέπει να ζει το ελεύθερο παιδί και πώς πρέπει αυτό να
ανατραφεί, το ίδιο δε έπραξαν και για τους νεανίες, και για τις άλλες ηλικίες, και όχι μόνο
για τους απλούς πολίτες, αλλά και για τους ρήτορες. Και αυτούς τους νόμους, αφού
έγραψαν επάνω σε πλάκες, σας τους άφησαν ως παρακαταθήκη και σας όρισαν ως
φύλακές τους.
[8] Επιθυμώ λοιπόν και εγώ τώρα να χρησιμοποιήσω το λόγο με τον ίδιο τρόπο που ο
νομοθέτης χρησιμοποιεί τους νόμους. Πρώτα θα σας εκθέσω τους νόμους, οι οποίοι
έχουν τεθεί για την καλή διαγωγή των παιδιών σας, έπειτα αυτούς για τους νεαρούς και
από κει και πέρα για όλες τις ηλικίες, όχι μόνο για τους ιδιώτες αλλά και για τους
ρήτορες. Έτσι λοιπόν εάν κατανοώ σε βάθος τους λόγους που σας λέω θα τους μάθετε
καλά. Συγχρόνως επιθυμώ, άνδρες Αθηναίοι, να σας εξηγήσω πρώτα πως λειτουργούν
οι νόμοι της πόλης, και βάση αυτού να τους εξετάσετε σε αντιπαραβολή με τη
συμπεριφορά του Τιμάρχου. Θα αντιληφθείτε ότι ο ίδιος είχε ζήσει ενάντια σε όλους
τους νόμους.