ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 - 4.1.-4.2.-4.5.
Ημερομηνία ___________________
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Ονοματεπώνυμο: ……………………………………………………………
ΟΜΑΔΑ Α
Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως
Σωστές ή Λανθασμένες
Α.1. Η μονογονεϊκή οικογένεια είναι μια μορφή
πυρηνικής οικογένειας.
Α.2. Η κοινωνική θέση του μαθητή στην
υποχρεωτική εκπαίδευση είναι κατακτημένη.
Α.3. Το φύλο είναι εκ γενετής κοινωνικό
χαρακτηριστικό.
Α.4. Στις παραδοσιακές κοινωνίες η κοινωνική
μεταβολή γίνεται ραγδαία.
Α.5. Οι κανόνες ευγένειας είναι άτυποι κοινωνικοί
κανόνες.
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση
Α.6. Οι κοινωνικές θέσεις αποδίδονται στα άτομα
με βάση
Α) τα ενδιαφέροντά τους
Β) το φύλο τους
Γ) την ηλικία τους
Δ) τα κοινωνικά χαρακτηριστικά τους
Α.7. Ο γιος ενός αγρότη γίνεται γιατρός. Αυτό
είναι παράδειγμα
Α) οριζόντιας κινητικότητας
Β) κάθετης κινητικότητας
Γ) άνισης κινητικότητας
Δ) διαγενεακής κινητικότητας
Α.8. Οργανώνεται η κοινωνία και τα άτομα
μαθαίνουν τις αξίες, τους κανόνες και τους
ρόλους στην κοινωνία
Α) με τα ΜΜΕ
Β) με την κοινωνική μεταβολή
Γ) με τη θεσμοποίηση
Δ) με τους κοινωνικούς θεσμούς
Βρες τα Σωστά γράμματα για να σχηματίσεις τη
λέξη.
Α.9. Όταν ένας θεσμός δημιουργείται με νόμο,
τότε ο θεσμός είναι _ _ _ _ _ _ _ και η
διαδικασία δημιουργίας του ονομάζεται
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΛΙΩΤΗΣ - ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΣ
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _.
Α.10. Οι κοινωνικοί ρόλοι προσδιορίζονται από
συγκεκριμένους κοινωνικούς _ _ _ _ _ _ _ που
καθορίζουν τη _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ μας.
(ΜΟΝΑΔΕΣ 1Χ10)
ΟΜΑΔΑ Β
Β.1. Να γράψετε τον ορισμό των κοινωνικών
θεσμών και να αναφέρετε τα 2 βασικά
χαρακτηριστικά τους.
(ΜΟΝΑΔΕΣ 2)
Β.2. Να αναφέρετε ένα παράδειγμα σύγκρουσης
ρόλων και να αιτιολογήσετε την επιλογή σας.
(ΜΟΝΑΔΕΣ 2)
Β.3. «Στις σύγχρονες κοινωνίες επικρατεί ένα
ανοιχτό σύστημα διαστρωμάτωσης». Συμφωνείς
ή διαφωνείς; Να αιτιολογήσεις την άποψή σου.
(ΜΟΝΑΔΕΣ 2)
Β.4. Να αναφέρετε 2 παραδείγματα ανοδικής
κοινωνικής κινητικότητας, 2 παραδείγματα
καθοδικής κοινωνικής κινητικότητας και 2
παραδείγματα οριζόντιας κοινωνικής
κινητικότητας.
(ΜΟΝΑΔΕΣ 2)
Β.5. Ποια μορφή οικογένειας συναντάμε στις
παραδοσιακές κοινωνίες και ποια μορφή
οικογένειας στις σύγχρονες κοινωνίες; Να
αναφέρετε τις βασικές διαφορές τους.
(ΜΟΝΑΔΕΣ 2)
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 - 4.1.-4.2.-4.5. Ημερομηνία ___________________

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΟΜΑΔΑ Α
Α.1. Σωστό
Α.2. Λάθος (είναι δοτή διότι στα 6 του χρόνια υποχρεωτικά θα γραφτεί στο σχολείο)
Α.3. Σωστό
Α.4. Λάθος
Α.5. Σωστό (π.χ. μιλάμε στον πληθυντικό στους ηλικιωμένους, δεν τρώμε με ανοιχτό το στόμα κ.α.)
Α.6. Δ
Α.7. Δ
Α.8. Δ
Α.9. ΤΥΠΙΚΟΣ / ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΣΗ
Α.10. ΚΑΝΟΝΕΣ / ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

ΟΜΑΔΑ Β
Β.1. Οι οργανωμένες και σταθερές σχέσεις ή δραστηριότητες που έχουν σκοπό να ικανοποιήσουν σημαντικές
κοινωνικές ανάγκες αποτελούν τους θεσμούς. Π.χ. η οικογένεια αποτελεί κοινωνικό θεσμό διότι αναλαμβάνει
τη φροντίδα των παιδιών που έρχονται στη ζωή (βιολογική και κοινωνική αναπαραγωγή). Οι σχέσεις είναι
σχετικά σταθερές στο χρόνο, δηλαδή πάντα θα υπάρχουν γονείς/κηδεμόνες και παιδιά και ικανοποιούν
σημαντικές κοινωνικές ανάγκες.

Β.2. Σύγκρουση ρόλων παρουσιάζεται όταν οι υποχρεώσεις ενός κοινωνικού ρόλου (π.χ. του άριστου μαθητή
που αφιερώνει πολύ χρόνο στο διάβασμα του) έρχονται σε σύγκρουση με τις υποχρεώσεις ενός άλλου
κοινωνικού ρόλου που ασκεί το ίδιο άτομο (π.χ. τον ρόλο του αθλητή-πρωταθλητή που αφιερώνει πολύ
χρόνο στις προπονήσεις).

Β.3. Συμφωνούμε διότι το άτομο στις σύγχρονες κοινωνίες έχει περισσότερες ευκαιρίες ανοδικής κοινωνικής
κινητικότητας. Ο γιός ενός υδραυλικού μπορεί κατόπιν προσπάθειας να σπουδάσει και να γίνει γιατρός. Οι
κοινωνικές θέσεις δεν κληρονομούνται όπως στις παραδοσιακές κοινωνίες όπου ο γιος ενός αγρότη θα
γινόταν αγρότης δουλεύοντας στα χωράφια του πατέρα του ή η κόρη θα παντρεύονταν στην ενηλικίωσή της
επειδή στην ίδια ηλικία παντρεύτηκε η μητέρα της.

Β.4. Ανοδική κινητικότητα: Ένας υπάλληλος γραφείου παίρνει προαγωγή και γίνεται προϊστάμενος. Μαθητής
γίνεται φοιτητής.
Καθοδική κινητικότητα: Εργαζόμενος μένει άνεργος. Δήμαρχος χάνει στις δημοτικές εκλογές και γίνεται
δημοτικός σύμβουλος της αντιπολίτευσης.
Οριζόντια κινητικότητα: Καθηγητής Λυκείου παίρνει μετάθεση από την Αθήνα στο Ηράκλειο Κρήτης.
Μαθητής της Α Γυμνασίου προάγεται στη Β Γυμνασίου.

Β.5. Στις παραδοσιακές κοινωνίες συναντάμε την εκτεταμένη οικογένεια (γονείς-παιδιά-παππούς-γιαγιά-

θείος-θεία-συμπέθεροι που ζουν στο ίδιο σπίτι)όπου είναι πατριαρχική (αρχηγός είναι ο μεγαλύτερος σε
ηλικία άνδρας), σχεδόν όλα τα μέλη της εργάζονται στην κοινή περιουσία τους (χωράφια, κτηνοτροφικές
μονάδες) και ασκεί πολλές λειτουργίες όπως την εκπαίδευση των παιδιών και την ανατροφή τους, τη φύλαξη
των παιδιών, τη φροντίδα των ηλικιωμένων κ.α. Η δημιουργία οικογένειας γίνονταν μόνο με θρησκευτικό
γάμο.
Στις σύγχρονες κοινωνίες συναντάμε την πυρηνική οικογένεια (μόνο γονείς και παιδιά). Υπάρχουν ισχυροί
συναισθηματικοί δεσμοί και όχι επαγγελματικοί. Η γυναίκα αντιμετωπίζεται ισότιμα με τον άνδρα όσον
αφορά στις υποχρεώσεις απέναντι στα παιδιά και τις δουλειές του σπιτιού. Συχνή μορφή πυρηνικής
οικογένειας είναι και η μονογονεϊκή όπου αποτελείται από τον ένα γονέα και τα παιδιά. Η δημιουργία
οικογένειας μπορεί να γίνει εκτός, από τον θρησκευτικό γάμο, με τον πολιτικό γάμο, το σύμφωνο συμβίωσης
ή την αναγνώριση του παιδιού από τον πατέρα με συμβολαιογραφική πράξη.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΛΙΩΤΗΣ - ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΣ