ΒΑΘΜΟΣ:

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Θουκυδίδου Ἱστορίαι, 3, 73-74.2

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ………………………………………………………

ΚΕΙΜΕΝΟ

Tῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ ἠκροβολίσαντό τε ὀλίγα καὶ ἐς τοὺς ἀγροὺς περιέπεμπον

ἀμφότεροι, τοὺς δούλους παρακαλοῦντές τε καὶ ἐλευθερίαν
ὑπισχνούμενοι καὶ τῷ μὲν δήμῳ τῶν οἰκετῶν τὸ πλῆθος παρεγένετο
ξύμμαχον, τοῖς δ᾽ ἑτέροις ἐκ τῆς ἠπείρου ἐπίκουροι ὀκτακόσιοι.
Διαλιπούσης δ᾽ ἡμέρας μάχη αὖθις γίγνεται καὶ νικᾷ ὁ δῆμος χωρίων τε
ἰσχύι καὶ πλήθει προύχων·αἵ τε γυναῖκες αὐτοῖς τολμηρῶς
ξυνεπελάβοντο βάλλουσαι ἀπὸ τῶν οἰκιῶν τῷ κεράμῳ καὶ παρὰ φύσιν
ὑπομένουσαι τὸν θόρυβον. Γενομένης δὲ τῆς τροπῆς περὶ δείλην ὀψίαν,
δείσαντες οἱ ὀλίγοι μὴ αὐτοβοεὶ ὁ δῆμος τοῦ τε νεωρίου κρατήσειεν
ἐπελθὼν καὶ σφᾶς διαφθείρειεν, ἐμπιπρᾶσι τὰς οἰκίας τὰς ἐν κύκλῳ τῆς
ἀγορᾶς καὶ τὰς ξυνοικίας, ὅπως μὴ ᾖ ἔφοδος, φειδόμενοι οὔτε οἰκείας
οὔτε ἀλλοτρίας, ὥστε καὶ χρήματα πολλὰ ἐμπόρων κατεκαύθη καὶ ἡ
πόλις ἐκινδύνευσε πᾶσα διαφθαρῆναι, εἰ ἄνεμος ἐπεγένετο τῇ φλογὶ
ἐπίφορος ἐς αὐτήν.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Α. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

1.Να μεταφράσετε στη Νέα Ελληνική το απόσπασμα: «Tῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ …

ὑπομένουσαι τὸν θόρυβον». Μονάδες 30

………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………..

1
Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

2. «Tῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ … τὸν θόρυβον»: Να αναζητήσετε και να εξηγήσετε

τους λόγους στους οποίους αποδίδει ο Θουκυδίδης την επικράτηση των
δημοκρατικών έναντι των ολιγαρχικών αντιπάλων τους.

Μονάδες 10

………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..

3. «Μπροστά στον φόβο που προκαλεί ο κίνδυνος, το ένστικτο της

επιβίωσης γίνεται εντονότερο» : Να επιβεβαιώσετε την παραπάνω
άποψη στο πρωτότυπο κείμενο και για τις δύο αντιμαχόμενες
παρατάξεις.

Μονάδες 10

………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………
2
Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

4. α) Να γραφεί η ίδια πτώση στον άλλο αριθμό:

 τοὺς ἀγροὺς ……………………………….. τὸν θόρυβον………………………..

τοὺς δούλους……………………………. τὰς οἰκίας………………………………
 ξύμμαχον…………………………………. πόλις………………………………………
ἡμέρας………………….. …………………. φύσιν……………………………………
γυναῖκες………………………………….. ἐμπόρων………………………………….

β) Να γίνει χρονική αντικατάσταση των τύπων: ἐκινδύνευσε,

περιέπεμπον.

10 Μονάδες

ἐκινδύνευσε περιέπεμπον

Δ. ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ

5.α) Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:

ἐς τοὺς ἀγροὺς …………………………………………………………………………………..
τοὺς δούλους………………………………………………………………………………………….
ξύμμαχον……………………………………………………………………………………………………
 ἡμέρας……………………………………………………………………………………………………….
 τῷ κεράμῳ………………………………………………………………………………………………
τὸν θόρυβον…………………………………………………………………………………………….
δείσαντες………………………………………………………………………………………………
τὰς οἰκίας……………………………………………………………………………………………………
ἐμπόρων ……………………………………………………………………………………………………
διαφθαρῆναι……………………………………………………………………………………………….

3
β) Να χαρακτηρίσετε συντακτικά (είδος και συντακτική λειτουργία) τις
παρακάτω δευτερεύουσες προτάσεις:

(α)μὴ αὐτοβοεὶ ὁ δῆμος τοῦ τε νεωρίου κρατήσειεν ἐπελθὼν

……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………….

(β) καὶ σφᾶς διαφθείρειεν

……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………….

10 Μονάδες

Ε. ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

6.α). Να βρείτε ετυμολογικά συγγενείς λέξεις μέσα από το κείμενο:

υπόσχεση……………………………………………….

βλήμα…………………………………………………….

λιποτάκτης……………………………………………….

γενεσιουργός……………………………………………..

εμπρησμός………………………………………………….

β) Να γράψετε από μία παράγωγη λέξη στα νέα ελληνικά (απλή ή

σύνθετη) για τους παρακάτω όρους:

ὁ δῆμος…………………………………………………………………

φύσιν.……………………………………………………………………

 κρατήσειεν……………………………………………………………..

 τῆς ἀγορᾶς………………………………………………………………

διαφθαρῆναι…………………………………………………………….

10 Μονάδες

4
 [ΒΙΒΛΙΟ 3. ΚΕΦ.70]

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

1 Οι Κερκυραίοι, λοιπόν, βρίσκονταν σε εμφύλια διαμάχη, από τότε που ήρθαν σε

αυτούς οι αιχμάλωτοι από τις ναυμαχίες για το ζήτημα της Επιδάμνου, αφού
ελευθερώθηκαν από τους Κορινθίους, φαινομενικά, επειδή οι πρόξενοί τους είχαν
γίνει εγγυητές τους για οκτακόσια τάλαντα, στην πραγματικότητα όμως, επειδή
είχαν πειστεί να φέρουν την Κέρκυρα με το μέρος των Κορινθίων. Και αυτοί,
πιάνοντας τον κάθε πολίτη χωριστά, ενεργούσαν (προδοτικά) για να απομακρύνουν
την πόλη από τους Αθηναίους.

2 Αφού, λοιπόν, έφτασαν ένα αθηναϊκό και ένα κορινθιακό πλοίο, τα οποία
έφερναν πρέσβεις, και αφού ήρθαν σε διαπραγματεύσεις (οι πρέσβεις), οι
Κερκυραίοι αποφάσισαν να είναι από τη μια σύμμαχοι με τους Αθηναίους σύμφωνα
με την ισχύουσα συνθήκη, από την άλλη φίλοι με τους Πελοποννησίους, όπως
ακριβώς και πρωτύτερα.

 Ερώτηση: Η αντίθεση λόγῳ-ἔργῳ αποτελεί θεμελιακή αντίθεση στο έργο

του Θουκυδίδη. Ποια σκοπιμότητα εξυπηρετεί η χρήση της εδώ;

10 Μονάδες

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

5
Εισαγωγή:

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω διατυπώσεις ως Σωστές (Σ) ή Λανθασμένες (Λ):

Ο Θουκυδίδης Σ Λ

1. εξορίστηκε από την Αθήνα εξαιτίας της αριστοκρατικής

καταγωγής του.

2. στηρίχτηκε μόνο στη μελέτη επίσημων κειμένων για την

ανεύρεση της αλήθειας.

3. χρησιμοποιεί αρχαϊκότερους τύπους λέξεων, όπως αἰεὶ αντί για

ἀεί.

4. εξορίστηκε και γι’ αυτό δεν μπόρεσε να συνεχίσει την ιστορική

του έρευνα.

5. πίστευε ότι η βαθύτερη αιτία του πολέμου ήταν η ανάπτυξη,

οικονομική και
στρατιωτική, της αθηναϊκής δύναμης.

6. κατόρθωσε παρά τις δυσκολίες να παραθέσει αυτολεξεί τους

λόγους των πολιτικών κατά τη διάρκεια του πολέμου.

7. εξιστορεί τα γεγονότα του πολέμου κατά χρονολογική σειρά

διαιρώντας το έτος σε θέρος και χειμώνα.

8. πίστευε, κατά την έναρξη του Πελοποννησιακού πολέμου, στη

μεγάλη αξία του
Περικλή και στην ορθότητα των βασικών αρχών του πολεμικού του
σχεδιασμού.

9. ολοκλήρωσε το ιστορικό έργο του με την καταγραφή των

γεγονότων της Σικελικής
εκστρατείας στο 6ο βιβλίο.

10. έγραψε στη λεγόμενη «αρχαία αττική» του 5ου αι. π. Χ.

10 Μονάδες