‫”ﻣﺠﻠﻪ ﺑﻪﻧﮋادي ﻧﻬﺎل و ﺑﺬر” ﺟﻠﺪ ‪ ،28-1‬ﺷﻤﺎره ‪ ،2‬ﺳﺎل ‪1391‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ ﺑﻪﻧﮋادي ﻧﻬﺎل و ﺑﺬر‬

‫ﺟﻠﺪ ‪ ، 28-1‬ﺷﻤﺎره ‪ ،2‬ﺳﺎل ‪1391‬‬

‫واﻛﻨﺶ ارﻗﺎم ﺑﺎدﻣﺠﺎن ﺑﻪ ﻗﺎرچ ‪ Phytophthora capsici‬ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎري ﺳﺎق ﺳﻴﺎه در اﺳﺘﺎن ﻛﻬﮕﻴﻠﻮﻳﻪ و‬
‫ﺑﻮﻳﺮاﺣﻤﺪ‬

‫‪Response of Eggplant Cultivars to Phytophthora capsici the Causal Agent of‬‬

‫‪Black Stem Disease in Kohgiluyeh va Boyer Ahmad, Iran‬‬
‫‪3‬‬
‫ﻓﺮﻳﺒﺎ ﻗﺎدري‪ ،1‬ﺷﻬﺮام ﻋﺴﻜﺮي‪ 2‬و ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪاﻟﻬﻲ‬

‫‪ 1‬و ‪ -3‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺮﺑﻲ و اﺳﺘﺎدﻳﺎر‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه ﻛﺸﺎورزي داﻧﺸﮕﺎه ﻳﺎﺳﻮج‬

‫‪ -2‬ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﺣﻔﻆ ﻧﺒﺎﺗﺎت‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻬﺎد ﻛﺸﺎورزي ﻳﺎﺳﻮج‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش‪1390/10/1 :‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ‪1390/5/9 :‬‬

‫‪I‬‬ ‫‪D‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬

‫‪f‬‬ ‫‪S‬‬
‫ﻗﺎدري‪ ،‬ف‪ ،.‬ﻋﺴﻜﺮي‪ ،‬ش‪ .‬و ﻋﺒﺪاﻟﻬﻲ‪ ،‬م‪ .1391 .‬واﻛﻨﺶ ارﻗﺎم ﺑﺎدﻣﺠﺎن ﺑﻪ ﻗﺎرچ ‪ Phytophthora capsici‬ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎري ﺳﺎق ﺳﻴﺎه در اﺳـﺘﺎن ﻛﻬﮕﻴﻠﻮﻳـﻪ و‬

‫‪e‬‬ ‫‪o‬‬ ‫ﺑﻮﻳﺮاﺣﻤﺪ‪ .‬ﻣﺠﻠﻪ ﺑﻪﻧﮋادي ﻧﻬﺎل و ﺑﺬر ‪.215 - 226 :28-1‬‬

‫در اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ واﻛﻨﺶ ﻧﻪ رﻗﻢ ﺑﺎدﻣﺠﺎن ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﺳﺎق ﺳﻴﺎه ﻛﻪ در ﭼﻨﺪ ﺳﺎل اﺧﻴﺮ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺘﺎن‬

‫‪i‬‬ ‫‪v‬‬
‫ﻛﻬﮕﻴﻠﻮﻳﻪ و ﺑﻮﻳﺮاﺣﻤﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﺪاﺳﺎزي ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎري‪ ،‬ﺑﺎﻓﺖﻫﺎي‬
‫آﻟﻮده ﺑﻌﺪ از ﺷﺴﺘﺸﻮ ﺑﺎ آب‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ و ﺑﺪون ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﺳﻄﺤﻲ روي ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﻧﻴﻤﻪ‬

‫‪c‬‬ ‫‪h‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ‪ CMA-PARP‬ﻛﺸﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬از ﺑﺎﻓﺖﻫﺎي آﻟﻮده ﻫﺠﺪه ﺟﺪاﻳﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت‬
‫ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﻳﻚ و ﻧﻴﺎز دﻣﺎﻳﻲ ﭘﺮﮔﻨﻪﻫﺎي ﺟﺪا ﺷﺪه ﮔﻮﻧﻪ آنﻫﺎ ‪ Phytophthora capsici‬ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪ‪ .‬در ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ‬

‫‪A‬‬ ‫‪r‬‬
‫واﻛﻨﺶ ﮔﻴﺎﻫﭽﻪﻫﺎي ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪاي ارﻗﺎم ﺳﻴﺎه ﻣﺸﻬﺪ‪ ،‬ﺑﺮازﺟﺎن‪ ،‬ﺑﻠﻚ ﺑﻴﻮﺗﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺎه ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر‪ ،‬ﻣﺤﻠﻲ زاﺑﻞ‪ ،‬اﻣﺎﻣﻲ‪،905‬‬
‫ﺟﻮﻳﺒﺎر ﻣﺎزﻧﺪران‪ ،‬ﺳﺮﺧﻮن ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن و ﻗﻠﻤﻲ وراﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﺪاﻳﻪ ﻣﻬﺎﺟﻢ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ‪ P. capsici‬ﻛﻪ روي‬
‫ورﻣﻲﻛﻮﻟﻴت و ﻋﺼﺎره داﻧﻪ ﺷﺎﻫﺪاﻧﻪ ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در واﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ‪ P. capsici‬رﻗﻢ‬
‫ﺳﺮﺧﻮن ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن ﻧﻴﻤﻪ ﻣﻘﺎوم‪ ،‬ارﻗﺎم ﺟﻮﻳﺒﺎر ﻣﺎزﻧﺪران و ﻣﺤﻠﻲ زاﺑﻞ ﻧﻴﻤﻪ ﺣﺴﺎس‪ ،‬رﻗﻢ اﻣﺎﻣﻲ ‪ 905‬ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺴﺎس و‬
‫ﺑﻘﻴﻪ ارﻗﺎم ﺣﺴﺎس ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫واژهﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬ﺑﺎدﻣﺠﺎن‪،‬ارﻗﺎم‪ ،Phytophthora capsici،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻠﻔﻦ‪09173418661 :‬‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‪fghaderi2003@yahoo.com :‬‬

‫‪215‬‬
‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫”ﻣﺠﻠﻪ ﺑﻪﻧﮋادي ﻧﻬﺎل و ﺑﺬر” ﺟﻠﺪ ‪ ،28-1‬ﺷﻤﺎره ‪ ،2‬ﺳﺎل ‪1391‬‬
‫ﻛـــﺪو از ﺳـــﺎل ‪ 1941‬ﺗـــﺎﻛﻨﻮن ذﻛـــﺮ ﻛﺮدﻧـــﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺎﺗﺴﻮرا )‪ (Katsura, 1971‬ﺳﺎق ﺳـﻴﺎه ﺑﺎدﻣﺠـﺎن‬
‫را از ژاﭘـــــــﻦ ﮔـــــــﺰارش و ﻋﺎﻣـــــــﻞ آن را‬
‫‪ Phytophthora capsici‬ﺗﺸﺨﻴﺺ داد‪.‬‬
‫اروﻳــــــــــــــــــــﻦ و رﻳﺒــــــــــــــــــــﺮو‬
‫‪ (Erwin‬ﮔﻮﻧــــﻪ‬ ‫‪and‬‬ ‫‪Ribeiro,‬‬
‫‪ P. capsici‬را ﮔﻮﻧﻪاي ﻣﻬـﺎﺟﻤﻲ ﺑـﺎ ﻣﻴﺰﺑـﺎنﻫـﺎي‬
‫ﻣﺘﻌــﺪدي ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﺑﺎدﻣﺠــﺎن‪ ،‬ﻓﻠﻔــﻞ‪ ،‬ﻛــﺪو‪ ،‬ﺧﻴــﺎر‪،‬‬
‫ﻫﻨﺪواﻧﻪ‪ ،‬ﻛﺪو ﺗﻨﺒﻞ و ﻛـﺪو ﺳـﺒﺰ ﻣﻌﺮﻓـﻲ ﻛﺮدﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﻟﻮﺑﻴﺎ ﺳﺒﺰ و ﭼﺸﻢ ﺑﻠﺒﻠﻲ ﻧﻴﺰ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﻴﺰﺑـﺎنﻫـﺎي‬
‫ﺣــــﺴﺎس اﻳــــﻦ ﮔﻮﻧــــﻪ ﮔــــﺰارش ﺷــــﺪهاﻧــــﺪ‬
‫‪Gevens‬؛‬ ‫‪and‬‬ ‫‪Hausbeck,‬‬
‫‪.(Davidson et al., 2002‬‬
‫ﭘـــــــــــــــــــــﻼچ و وﺑـــــــــــــــــــــﺴﺘﺮ‬
‫)‪ (Polach and Webster, 1972‬ﮔﻮﻧــــﻪ‬
‫‪iv‬‬
‫‪ P. capsici‬را ﻗﺎرﭼﻲ ﺑﺎ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻋﻔﻮﻧﺖزاﻳﻲ ﺑﺎﻻ‬
‫ﺣﺘﻲ در ﺷـﺮاﻳﻄﻲ ﺑـﺎ ﻣﻴـﺰان ﻛـﻢ زادﻣﺎﻳـﻪ ﻣﻌﺮﻓـﻲ‬
‫‪c‬‬ ‫‪h‬‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﺳﭙﻮراﻧﺠﻴﻮم ﻫﺎي )‪ (Sporangia‬ﺑﺎﻟﻎ اﻳـﻦ‬
‫‪r‬‬
‫ﮔﻮﻧﻪ وﻗﺘﻲ در آب ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻫﺮ ﻛﺪام ‪ 20‬ﺗـﺎ‬
‫‪ 40‬زﺋﻮﺳـــــﭙﻮر ﻣﺘﺤـــــﺮك ﺗﻮﻟﻴـــــﺪ ﻛـــــﺮده‬
‫‪A‬‬
‫)‪ (Hickman, 1970‬و ﻗﺎﺑــﻞ اﻧﺘﻘــﺎل در آب ﺑــﻪ‬
‫ﺳــﻤﺖ ﻣــﺰارع دﻳﮕــﺮ ﻫــﺴﺘﻨﺪ )‪(Schlub, 1983‬‬
‫زﺋﻮﺳﭙﻮرﻫﺎ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺷﻨﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻃـــــﺮف ﻣﻨﺒـــــﻊ ﻏـــــﺬاﺋﻲ ﺣﺮﻛـــــﺖ ﻛـــــﺮده‬
‫)‪ (Erwin and Ribeiro, 1996‬و در ﺻــﻮرت‬
‫ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﮔﻴﺎه ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻟﻮﻟﻪ ﺗﻨﺪﺷـﻲ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‬
‫)‪.(Hickman, 1970‬‬
‫ﻫــــــــــــﺎسﺑــــــــــــﻚ و ﻻﻣــــــــــــﻮر‬
‫)‪ (Hausbeck and Lamour, 2004‬در‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳـﻄﺢ ﻛـﺸﺖ ﺑﺎدﻣﺠـﺎن‪ ،‬در اﺳـﺘﺎن‬
‫ﻛﻬﮕﻴﻠﻮﻳــﻪ و ﺑﻮﻳﺮاﺣﻤـــﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻤــﺎري ﺳـــﺎق ﺳـــﻴﺎه‬
‫ﮔﺴﺘﺮش زﻳﺎدي ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺎﻋﺚ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﻣﻘـﺪار‬
‫زﻳــﺎدي از اﻳــﻦ ﻣﺤــﺼﻮل ﺷــﺪه اﺳــﺖ‪ .‬در ﻣﺤــﻞ‬
‫)‪1996‬‬ ‫آﻟﻮدﮔﻲ اﺑﺘﺪا ﻟﻜﻪاي ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﻬـﻮهاي ﺗﻴـﺮه و ﻳـﺎ‬
‫ﺳﻴﺎه ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻛﻢﻛﻢ ﺑـﻪ ﻃـﺮف ﺑـﺎﻻ و‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ و اﻃﺮاف ﻣﺤﻞ آﻟﻮدﮔﻲ ﭘﻴﺸﺮوي ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪.‬‬
‫‪I‬‬ ‫‪D‬‬
‫ﭘﺲ از ﭼﻨﺪي ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖﻫـﺎي ﻣﺠـﺎور‬
‫ﻟﻜﻪ ﻧﻔﻮذ ﻛﺮده‪ ،‬ﻣﺎﻧﻊ از ﺟﺮﻳﺎن ﺷﻴﺮهﻫـﺎي ﮔﻴـﺎﻫﻲ‬
‫)‪2004‬‬
‫‪S‬‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻧﺪام ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻧﻴـﺰ ﭘﮋﻣـﺮده و ﺧـﺸﻚ‬
‫‪f‬‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت در ﻣﺤﻞ آﻟﻮدﮔﻲ‪ ،‬زﺧـﻢ‬
‫‪o‬‬
‫و ﺣﺎﻟﺖ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬در ﻫـﺮ‬
‫ﺻــﻮرت ﭼﻨﺎﻧﭽــﻪ ﺷــﺎﺧﻪاي آﻟــﻮده ﺷــﻮد ﻫﻤــﺎن‬
‫‪e‬‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ و اﮔﺮ ﺳﺎﻗﻪ اﺻﻠﻲ و ﻳﺎ ﻃﻮﻗﻪ ﻣـﻮرد ﺣﻤﻠـﻪ‬
‫واﻗﻊ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺑﻮﺗﻪ ﺧﺸﻚ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻨﺎﻃﻖ‬
‫ﻣﺮﻃــﻮب و ﺑــﺎراﻧﻲ ﻋــﻼوه ﺑــﺮ رﻳــﺸﻪ و ﻃﻮﻗــﻪ‬
‫ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﺧﺎرج از ﺧﺎك ﻧﻴﺰ آﻟﻮده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑــــﺮاي اوﻟــــﻴﻦ ﺑــــﺎر ﻓــــﺼﻴﺤﻴﺎﻧﻲ و ارﺷــــﺎد‬
‫)‪ (Fasihiani and Ershad, 1989‬اﻳـﻦ ﺑﻴﻤـﺎري‬
‫را از اﺳـــﺘﺎن ﻫﺮﻣﺰﮔـــﺎن ﺟـــﺪا و ﻋﺎﻣـــﻞ آن را‬
‫‪ Phytophthora capsici‬ﮔﺰارش ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻧﺎﻧــــﺪز‪-‬ﭘﺎوﻳــ ـﺎ و رودرﻳﮕــــﻮ‪-‬آﻟــــﻮاردو‬
‫)‪(Fernandez-Pavia and Rodriguez-Alvarado, 2006‬‬
‫در ﻣﻜﺰﻳﻚ ﻋﻠـﺖ ﺑﻮﺗـﻪﻣﻴـﺮي ﺑﺎدﻣﺠـﺎن را ﻣـﻮرد‬
‫ﺑﺮرﺳــﻲ ﻗــﺮار دادﻧــﺪ و ﻋﺎﻣــﻞ آن را ‪P. capsici‬‬
‫ﮔــــــﺰارش دادﻧــــــﺪ‪ .‬ﻓﺎﺗﻴﻤــــــﺎ و ﻫﻤﻜــــــﺎران‬
‫)‪ (Fatima et al., 2009‬ﮔﻮﻧـﻪ ‪ P. capsici‬را‬
‫ﮔﻮﻧﻪاي ﺑﻴﻤﺎريزا روي ﺑﺎدﻣﺠﺎن‪ ،‬ﮔﻮﺟﻪﻓﺮﻧﮕﻲ و‬
‫‪216‬‬
‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫واﻛﻨﺶ ارﻗﺎم ﺑﺎدﻣﺠﺎن ﺑﻪ ﻗﺎرچ ‪...‬‬

‫ﻣــﺎزهﺧﺮﻳــﺪه‪ ،‬اﻛﺒﺮآﺑــﺎد‪ ،‬ﺳــﭙﻴﺪار و ﻋﻠــﻲآﺑــﺎد(‪،‬‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻘــﺎت ﺧــﻮد ﻧــﺸﺎن دادﻧــﺪ ﻛــﻪ ﻣﻴــﺴﻴﻠﻴﻮم و‬
‫ﺷﻬﺮﺳــﺘﺎن ﻛﻬﮕﻴﻠﻮﻳــﻪ )ﭼــﺮام‪ ،‬دﻫﺪﺷــﺖ‪ ،‬ﻟﻨــﺪه و‬ ‫اﺳﭙﻮراﻧﺠﻴﻮمﻫﺎي ‪ P. capsici‬در ﺷﺮاﻳﻂ رﻃﻮﺑﺘﻲ‬
‫ﺳﻮق( و ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﮔﭽﺴﺎران )ﺑﺎﺷﺖ‪ ،‬ﺧﺎن اﺣﻤﺪ‪،‬‬ ‫)ﻧﺰدﻳﻚ ﺑـﻪ اﺷـﺒﺎع( و ﺣﺮارﺗـﻲ ‪ 25‬ﺗـﺎ ‪ 28‬درﺟـﻪ‬
‫ﺑﻮﺳــﺘﺎن‪ ،‬اﻣــﺎﻣﺰاده ﺟﻌﻔــﺮ‪ ،‬ﺗﻠــﺦ آب ﺷــﻴﺮﻳﻦ و‬ ‫ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮاد ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻴﻤﺎري ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﺮرو‬
‫ﺳﺮﺑﻴــﺸﻪ( ﻧﻤﻮﻧــﻪﺑــﺮداري ﺷــﺪ‪ .‬از ﺧــﺎك اﻃــﺮاف‬ ‫)‪ (Herrero, 2008‬دﻣــﺎ را در اﻳﺠــﺎد و ﺷــﺪت‬
‫ﻃﻮﻗﻪ ﻫﺎي ﺑﺎدﻣﺠﺎن ﻫـﺎي آﻟـﻮده ﻧﻴـﺰ ﺣـﺪود ﻳـﻚ‬ ‫ﺑﻴﻤـــﺎري ﭘﻮﺳـــﻴﺪﮔﻲ ﻃﻮﻗـــﻪ و رﻳـــﺸﻪ ﺗﻮﺳـــﻂ‬
‫ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﺧـﺎك ﺑﺮداﺷـﺘﻪ ﺷـﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧـﻪﻫــﺎ‬ ‫‪ P. capsici‬اﻣــﺮي ﻣﻬــﻢ ﺑﻴ ـﺎن ﻛــﺮد‪ .‬ﻧــﺎﻣﺒﺮده در‬
‫درون ﻛﻴﺴﻪﻫﺎي ﻧﺎﻳﻠﻮﻧﻲ در ﺻـﻨﺪوق ﺣـﺎوي ﻳـﺦ‬ ‫آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﻧﺸﺎن داد اﮔﺮ ﺑـﺮاي ﻣﺎﻳـﻪزﻧـﻲ از دﻣـﺎي‬
‫ﺑﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫در آزﻣﺎﻳــﺸﮕﺎه ﺑﺎﻓــﺖﻫــﺎي آﻟــﻮده ﺑــﻪ ﻣــﺪت‬
‫‪I‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪ 24‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮاد و ﻏﻠﻈﺖ ‪ 106‬ﺳﻮﺳﭙﺎﻧـﺴﻴﻮن‬
‫اﺳﭙﻮر ﻗﺎرچ )زﺋﻮﺳﭙﻮر( اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﻮد ﻛـﻪ اوﻟـﻴﻦ‬
‫‪ 1-2‬ﺳﺎﻋﺖ زﻳﺮ آب ﺷﻴﺮ ﺑﻪ آراﻣﻲ ﺷﺴﺘﻪ ﺷـﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺗﺎ ﻗﺎرچﻫﺎي ﺳﻄﺤﻲ ﭘـﻮدهزي و ﻣـﻮاد اﺿـﺎﻓﻲ در‬

‫‪f‬‬ ‫‪S‬‬
‫ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻌﺪ از ‪ 18‬روز و اﮔـﺮ از دﻣـﺎي ‪ 27‬درﺟـﻪ‬
‫ﺳــﺎﻧﺘﻲﮔــﺮاد و ﻏﻠﻈــﺖ ‪ 105‬ﺳﻮﺳﭙﺎﻧــﺴﻴﻮن اﺳــﭙﻮر‬

‫‪o‬‬
‫ﺳــﻄﺢ ﺑﺎﻓــﺖ ﺷــﺴﺘﻪ ﺷــﻮد‪ .‬ﺑﺎﻓــﺖﻫــﺎ ﺑــﻪ ﻗﻄﻌــﺎت‬
‫‪ 2-5‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘـﺮي ﺗﻘـﺴﻴﻢ ﺷـﺪه‪ ،‬ﺑـﺎ ﺣﻮﻟـﻪ ﻛﺎﻏـﺬي‬
‫ﺧـــﺸﻚ و ﺑـــﺪون ﺿـــﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﺳـــﻄﺤﻲ روي‬
‫‪e‬‬
‫ﻗﺎرچ )زﺋﻮﺳﭙﻮر( اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد اوﻟﻴﻦ ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻌﺪ از‬
‫ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ واﻛﻨﺶ ارﻗﺎم ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺑﺎدﻣﺠـﺎن‬

‫‪iv‬‬
‫ﻣﺤﻴﻂﻫﺎي ﻛـﺸﺖ ﻧﻴﻤـﻪ اﻧﺘﺨـﺎﺑﻲ ‪CMA-PARP‬‬ ‫ﺑﻪ ﮔﻮﻧـﻪ ‪ P. capsici‬در اﻳـﺮان و دﻧﻴـﺎ ﮔﺰارﺷـﻲ‬
‫)ﻋـــﺼﺎره ‪ 40‬ﮔـــﺮم داﻧـــﻪ ذرت ﺧـــﺮد ﺷـــﺪه‪،‬‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻴﺴﺖ وﻟـﻲ اﺳـﺘﻔﺎده از ارﻗـﺎم ﻣﻘـﺎوم در‬

‫‪c‬‬ ‫‪h‬‬
‫‪ 20‬ﻣﻴﻠـــﻲﮔـــﺮم دﻟﻮاﺳـــﻴﺪ ﺣـــﺎوي ‪ 50‬درﺻـــﺪ‬ ‫ﻣـــﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻴﻤـــﺎريﻫـــﺎي ﮔﻴـــﺎﻫﻲ ﻧﺎﺷـــﻲ از‬

‫‪r‬‬
‫ﭘـــﻲﻣﺎرﺳـــﻴﻦ‪ 250 ،‬ﻣﻴﻠـــﻲﮔـــﺮم آﻣﭙـــﻲﺳـــﻴﻠﻴﻦ‪،‬‬ ‫‪ Phytophthora‬ﺣـﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴـﺖ ﻓـﺮاوان اﺳـﺖ‪.‬‬
‫‪ 10‬ﻣﻴﻠـــﻲﮔـــﺮم رﻳﻔـ ـﺎﻣﭙﻴﺴﻴﻦ‪ 100 ،‬ﻣﻴﻠـــﻲﮔـــﺮم‬ ‫ﻫـﺪف از اﻧﺠـﺎم اﻳـﻦ واﻛـﻨﺶ ﺑﺮﺧـﻲ از ارﻗـﺎم‬

‫‪A‬‬
‫ﭘﻨﺘﺎ ﻛﻠﺮو ﻧﻴﺘﺮو ﺑﻨـﺰن‪ 15 ،‬ﮔـﺮم آﮔـﺎر‪ ،‬ﻳـﻚ ﻟﻴﺘـﺮ‬
‫آب ﻣﻘﻄـــــــﺮ( ﻛـــــــﺸﺖ داده و در دﻣـــــــﺎي‬
‫‪ 25‬درﺟـــﻪ ﺳـــﺎﻧﺘﻲﮔـــﺮاد ﻧﮕﻬـــﺪاري ﺷـــﺪﻧﺪ‬
‫ﺑﺎدﻣﺠـﺎن راﻳـﺞ در اﻳـﺮان در ﺷـﺮاﻳﻂ ﮔﻠﺨﺎﻧـﻪ ﺑـﻪ‬
‫‪ P. capsici‬ﺑﻮد‪.‬‬

‫)‪.(Kannwischer and Mitchell, 1981‬‬ ‫ﻣﻮاد و روشﻫﺎ‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻘـﺪﻣﺎﺗﻲ ﻗـﺎرچﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ روي‬
‫ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﻧﻴﻤـﻪ اﻧﺘﺨـﺎﺑﻲ‪ CMA-PARP‬رﺷـﺪ‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮدﻧـﺪ ﺗﻌـﺪادي داﻧـﻪ ﺷـﺎﻫﺪاﻧﻪ ﻛـﻪ ﻗـﺒﻼٌ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺪت ‪ 20‬دﻗﻴﻘـﻪ ﺟﻮﺷـﺎﻧﺪه و ﺑﻌـﺪ ﻛـﺎﻣﻼً ﺧـﺸﻚ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬روي ﭘﺮﮔﻨﻪﻫﺎي ﺟﻮان ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻗﺮار‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻬﻴﻪ ﻣﺎﻳﻪ ﻗﺎرچ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد آﻟـﻮدﮔﻲ‬
‫ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ارﻗﺎم‪ ،‬از ﻃﻮﻗﻪ و رﻳﺸﻪ ﮔﻴﺎﻫﭽﻪﻫـﺎي در‬
‫ﺣﺎل زوال ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺷﻬﺮﺳـﺘﺎن ﺑﻮﻳﺮاﺣﻤـﺪ‬
‫)ﻧﺮه ﮔﺎه‪ ،‬ﺳﺮآﺑﺘﺎوه‪ ،‬ﭼﻨﺎرﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻛﻮﺷﻚ‪ ،‬ﻣﻬﺮﻳﺎن‪،‬‬
‫ﺷــــﺮفآﺑــــﺎد‪ ،‬ﻣﺨﺘــــﺎر‪ ،‬دﺷــــﺖروم‪ ،‬وزگ‪،‬‬

‫‪217‬‬
‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫”ﻣﺠﻠﻪ ﺑﻪﻧﮋادي ﻧﻬﺎل و ﺑﺬر” ﺟﻠﺪ ‪ ،28-1‬ﺷﻤﺎره ‪ ،2‬ﺳﺎل ‪1391‬‬

‫ﺑـﺮاي ﭘـﺮورش ﮔﻴﺎﻫﭽــﻪ‪ ،‬ﺑـﺬر ارﻗـﺎم ﻣﺨﺘﻠــﻒ‬
‫ﺑﺎدﻣﺠﺎن ﺳﻴﺎه ﻣﺸﻬﺪ‪ ،‬ﺑﺮازﺟﺎن‪ ،‬ﺑﻠﻚ ﺑﻴﻮﺗﻲ‪ ،‬ﺳـﻴﺎه‬
‫ﻧﻴـــﺸﺎﺑﻮر‪ ،‬ﻣﺤﻠـــﻲ زاﺑـــﻞ‪ ،‬اﻣـــﺎﻣﻲ‪ ،905‬ﺟﻮﻳﺒـــﺎر‬
‫ﻣﺎزﻧﺪران‪ ،‬ﺳﺮﺧﻮن ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن و ﻗﻠﻤﻲ وراﻣـﻴﻦ )از‬
‫ﻣﻜﺎنﻫﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻓﺮوش ﺑﺬر( ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪ و ﺑﻌﺪ از ‪12‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺧﻴﺴﺎﻧﺪن‪ ،‬در ﮔﻠـﺪان ﻫـﺎي ﭘﻼﺳـﺘﻴﻜﻲ در‬
‫ﮔﻠﺨﺎﻧــﻪ ﻛﺎﺷــﺘﻪ‪ 8‬ﺷــﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﻠــﺪانﻫــﺎ ﺗــﺎ ﻋﻤــﻖ ده‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮي ﺑﺎ ﺧﺎك ﻟﻮﻣﻲ رﺳﻲ ﺳﺘﺮون ﭘ‪‬ﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از آﺑﻴﺎري در ﻫﺮ ﮔﻠﺪان ﻳﻚ ﺑﺬر از ﻳﻚ رﻗﻢ‬
‫ﮔﻴﺎه ﻛﺎﺷﺘﻪ و روي آن ﺑﻪ ارﺗﻔـﺎع ﻧـﻴﻢ ﺳـﺎﻧﺘﻲﻣﺘـﺮ‬
‫ﻣﻘــﺪﻣﺎﺗﻲ ﺟــﻨﺲ ﭘــﻲﺗﻴــﻮم از ﻓﻴﺘﻮﻓﺘــﻮرا( ﻣــﻮرد‬
‫ﺧﺎك رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻣﺎﻳﻪ ﻗﺎرچ ‪،‬در ﻛﻴﺴﻪﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ‬
‫داده و ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷﺖ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ و ﻧﮕﻬـﺪاري در‬
‫دﻣﺎي ‪ 20‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮاد‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺸﺘﻚﻫﺎي ﭘﺘـﺮي‬
‫ﺣـــﺎوي آب ﻣﻘﻄـــﺮ ﺳـــﺘﺮون و ﻋـــﺼﺎره ﺧـــﺎك‬
‫‪ %1‬ﻣﻨﺘﻘﻞ و در زﻳﺮ ﻧـﻮر داﺋـﻢ ﻣﻬﺘـﺎﺑﻲ )دو ﻻﻣـﭗ‬
‫ﻣﻬﺘﺎﺑﻲ ‪ 40‬واﺗﻲ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 30‬ﺳـﺎﻧﺘﻲﻣﺘـﺮي( ﻗـﺮار‬
‫داده ﺷـــﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑـــﺬرﻫﺎي ﻛﻠـــﻮﻧﻴﺰه ﺷـــﺪه ﺑﻌـــﺪ از‬
‫‪ 24‬ﺳـﺎﻋﺖ و ﺑـﻪ ﻣـﺪت ‪ 4-5‬روز ﺟﻬـﺖ ﺗــﺸﻜﻴﻞ‬
‫اﺳﭙﻮراﻧﺠﻴﻮم و رﻫﺎﺳـﺎزي زﺋﻮﺳـﭙﻮرﻫﺎ )ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ‬
‫‪I‬‬ ‫‪D‬‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‬

‫‪f‬‬ ‫‪S‬‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺎﻟﺺﺳﺎزي ﭘﺮﮔﻨـﻪﻫـﺎ ﺑـﻪ روش ﻧـﻮك‬
‫رﻳﺴﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﻣﻴﺴﻴﻠﻴﻮﻣﻲ ‪ 5-6‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘـﺮ ﻣﺮﺑـﻊ‬

‫‪o‬‬
‫ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ اﺗﻮﻛﻼو‪ 200 ،‬ﻣﻴﻠـﻲﻟﻴﺘـﺮ ورﻣـﻲﻛﻮﻟﻴـﺖ‬
‫رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪ و ﺑﻪ آن ‪ 120‬ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ ﻋﺼﺎره ﺷـﺎﻫﺪاﻧﻪ‬
‫)ﻋﺼﺎره ‪ 60‬ﮔﺮم داﻧﻪ ﺷﺎﻫﺪاﻧﻪ در ﻟﻴﺘﺮ( اﺿﺎﻓﻪ و ﺑﻪ‬
‫‪e‬‬
‫از ﺣﺎﺷﻴﻪ ﭘﺮﮔﻨﻪﻫـﺎي ﺟـﻮان در ﺣـﺎل رﺷـﺪ روي‬
‫ﻣﺤـﻴﻂ ﻛـﺸﺖ ﻧﻴﻤـﻪ اﻧﺘﺨـﺎﺑﻲ ‪ CMA-PARP‬ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺤﻴﻂ آب آﮔﺎر ‪ 2‬درﺻﺪ اﻧﺘﻘﺎل داده ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬

‫‪iv‬‬
‫ﻣﺪت ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ در اﺗﻮﻛﻼو ﺳﺘﺮون ﺷﺪ‪ .‬دو ﺗـﺎ‬ ‫‪ 24‬ﺗﺎ ‪ 48‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻛﺸﺖ ﻧـﻮك‬
‫ﺳﻪ روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬از ﭘﺮﮔﻨـﻪ ﺟﺪاﻳـﻪ ﻣـﻮردﻧﻈﺮ )ﺟﺪاﻳـﻪ‬ ‫رﻳﺴﻪ‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎت ﺟﺪا ﺷـﺪه ﺑـﻪ ﻣﺤـﻴﻂ ﻛـﺸﺖ ﻧﻴﻤـﻪ‬

‫‪h‬‬
‫ﺷﻤﺎره ‪ 9‬ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺧﺴﺎرت را در ﻣﺰرﻋﻪ اﻳﺠﺎد‬

‫‪c‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ‪ CMA-PARP‬اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از رﺷﺪ‬

‫‪r‬‬
‫ﻛــﺮده و ﻗــﺒﻼً روي ﻣﺤــﻴﻂ ﻛــﺸﺖ ﻧﻴﻤــﻪ اﻧﺘﺨــﺎﺑﻲ‬ ‫رﻳﺴﻪﻫﺎ و اﻳﺠﺎد ﭘﺮﮔﻨﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗـﺸﺨﻴﺺ ﻗﻄﻌـﻲ‬
‫‪ CMA-PARP‬رﺷﺪ ﻛﺮده ﺑـﻮد(‪ ،‬ﻫـﺸﺖ ﺑﻠـﻮك‬ ‫ﺟـــﻨﺲ‪ ،‬ﻣﺠـــﺪداً ﺑـــﺎ اﺳـــﺘﻔﺎده از ﺑـــﺬر ﺷـــﺎﻫﺪاﻧﻪ‬

‫‪A‬‬
‫ﻣﻴﺴﻠﻴﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ﺷـﺶ ﻣﻴﻠـﻲﻣﺘـﺮ ﺑـﻪ ﻛﻴـﺴﻪﻫـﺎي‬
‫ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ اﺿﺎﻓﻪ ﺷـﺪ‪ .‬ﻛﻴـﺴﻪ ﻫـﺎي ﭘﻼﺳـﺘﻴﻜﻲ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺪت ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ در دﻣﺎي ‪ 25‬درﺟﻪ ﺳـﺎﻧﺘﻲﮔـﺮاد‬
‫ﻃﻌﻤﻪﮔﺬاري ﺷﺪﻧﺪ )‪.(Ribeiro, 1978‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﻌﺪ از ﺧﺎﻟﺺﺳﺎزي‪ ،‬ﺑـﺮ‬
‫اﺳــﺎس ﺧــﺼﻮﺻﻴﺎت رﻳﺨــﺖﺷﻨﺎﺳــﻲ اﻧــﺪامﻫــﺎي‬
‫و در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻗﺮار داده ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫روﻳــــﺸﻲ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴــــﺪﻣﺜﻠﻲ و دﻣﺎﻫــــﺎي رﺷــــﺪ و ﺑــــﺎ‬
‫از ﮔﻴﺎﻫﭽــﻪﻫــﺎي ﺳــﻪ ﻫﻔﺘــﻪاي ﺑﺎدﻣﺠــﺎن ﺑــﺮاي‬ ‫اﺳــــﺘﻔﺎده از ﻛﻠﻴــــﺪﻫﺎي ﻣﻮﺟــــﻮد اﻗــــﺪام ﺷــــﺪ‬
‫ﻣﺎﻳﻪ زﻧﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﺧﺎك اﻃﺮاف ﻫـﺮ ﮔﻴﺎﻫﭽـﻪ‬ ‫‪Erwin‬؛‬ ‫‪and‬‬ ‫‪Ribeiro,‬‬ ‫)‪1996‬‬
‫ﺗﺎ ﻋﻤﻖ ﺳﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮي ﻛﻨﺎر زده ﺷـﺪ و ‪ 10‬ﮔـﺮم‬ ‫‪.(Waterhouse, 1963‬‬
‫از ﻣﺎﻳﻪ ﺗﻬﻴـﻪ ﺷـﺪه در اﻃـﺮاف ﻃﻮﻗـﻪ و رﻳـﺸﻪ ﻫـﺮ‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ واﻛﻨﺶ ارﻗـﺎم ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺑﺎدﻣﺠـﺎن ﺑـﻪ‬
‫ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ ﻗﺮار داده ﺷﺪ )‪.(Banihashemi, 2004‬‬ ‫ﮔﻮﻧﻪ ‪P. capsici‬‬

‫‪218‬‬
‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫واﻛﻨﺶ ارﻗﺎم ﺑﺎدﻣﺠﺎن ﺑﻪ ﻗﺎرچ ‪...‬‬

‫دو روز ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﻌـﺪ از آﻟـﻮدهﺳـﺎزي ﻣـﺼﻨﻮﻋﻲ‪،‬‬ ‫ﺑــﺮاي ﺗﻌﻴــﻴﻦ ﺣــﻀﻮر ﻓﻌــﺎل ﻗــﺎرچ در ﺧــﺎك‬
‫ﻳﺎدداﺷﺖ ﺑﺮداري اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌـﺪ از ﭼﻬـﺎر ﻫﻔﺘـﻪ‪،‬‬ ‫ﺑﻼﻓﺎﺻــﻠﻪ ﺳــﻮراخ زه آب ﮔﻠــﺪانﻫــﺎ ﺑــﺎ ﭘــﺎراﻓﻴﻦ‬
‫ﮔﻴﺎﻫﭽــﻪﻫــﺎ از ﺧــﺎك ﺧــﺎرج ﺷــﺪ‪ ،‬و درﺻــﺪ‬ ‫ﺟﺎﻣﺪ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺧﺎك ﮔﻠـﺪانﻫـﺎ ﺑـﺎ آب اﺷـﺒﺎع‬
‫ﻛﻠﻮﻧﻴﺰاﺳﻴﻮن ﻃﻮﻗﻪ‪ ،‬رﻳﺸﻪ و درﺻﺪ ﻣـﺮگ و ﻣﻴـﺮ‬ ‫ﮔﺮدﻳــﺪ‪ .‬ﺑﻌــﺪ از ‪ 24‬ﺳــﺎﻋﺖ ﺳــﻮراخ زه آب ﺑــﺎز‬
‫ﺑﻮﺗـــﻪﻫـــﺎ ﺗﻌﻴـــﻴﻦ ﺷـــﺪ‪ .‬ﺑـــﺮاي ﻣﺤﺎﺳــﺒﻪ درﺻـــﺪ‬ ‫ﮔﺮدﻳﺪ و آب ﮔﻠﺪانﻫﺎ در ﻟﻴﻮانﻫﺎﻳﻲ ﭘﻼﺳـﺘﻴﻜﻲ‬
‫ﻛﻠﻮﻧﻴﺰاﺳﻴﻮن ﻃﻮﻗﻪ و رﻳﺸﻪ‪ ،‬از ﻫﺮ ﺑﺎﻓﺖ ‪ 50‬ﻗﻄﻌـﻪ‬ ‫اﺳـــﺘﻔﺎده ﻧـــﺸﺪه ﺟﻤـــﻊآوري ﺷـــﺪ و از ﺑـــﺮگ‬
‫ﭼﻨﺪ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮي ﺑﺮﻳﺪه )در ﻣﻮرد ﻫﻤﻪ ﺑﻮﺗﻪﻫﺎ از ﻫﺮ‬ ‫ﻟﻴﻤﻮﺷﻴﺮﻳﻦ داﻳﺮهﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺟـﺪا و‬
‫ﺗﻴﻤﺎر اﻧﺠﺎم ﺷﺪ(‪ .‬و ﺑﻌﺪ از ﺣـﺬف آب اﺿـﺎﻓﻲ ﺑـﺎ‬ ‫‪ 50‬ﻋﺪد از آنﻫﺎ در ﻫﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ آب ﮔﻠﺪانﻫﺎ ﻗـﺮار‬
‫ﻛﻤﻚ ﺣﻮﻟﻪ ﻛﺎﻏﺬي‪ ،‬اﻳﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺮ روي ﻣﺤﻴﻂ‬
‫ﻧﻴﻤــﻪ اﻧﺘﺨــﺎﺑﻲ‪ CMA-PARP‬ﻛــﺸﺖ و در دﻣــﺎي‬
‫‪I‬‬ ‫‪D‬‬
‫داده ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﻧﮕﻬـﺪاري در ﻣﺤـﻴﻂ‬
‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺮگ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﻚ دﻗﻴﻘـﻪ ﺑـﺎ‬

‫‪S‬‬
‫‪°‬‬
‫‪ 25 C‬ﻗـــﺮار داده ﺷـــﺪﻧﺪ‪ .‬از روز دوم ﺑـــﻪ ﺑﻌـــﺪ‪،‬‬ ‫ﺟﺮﻳﺎن آب ﻣﻌﻤـﻮﻟﻲ ﺷﺴﺘـﺸﻮ داده ﺷـﺪ و ﺑﻌـﺪ از‬

‫‪f‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧــﻪﻫــﺎ ﺑــﺮاي ﻣــﺸﺎﻫﺪه ﻇﻬــﻮر ﭘﺮﮔﻨــﻪﻫــﺎ ﻣــﻮرد‬ ‫ﺧﺸﻚ ﺷـﺪن آنﻫـﺎ روي دﺳـﺘﻤﺎل ﻛﺎﻏـﺬي‪ ،‬ﺑـﻪ‬

‫‪o‬‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫درﺻــﺪ ﻛﻠﻮﻧﻴﺰاﺳــﻴﻮن ﻃﻮﻗــﻪ و رﻳــﺸﻪ ارﻗــﺎم‬
‫ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺑﺎدﻣﺠـﺎن ﺗﻮﺳـﻂ ﮔﻮﻧـﻪ ‪ P. capsici‬ﺑــﻪ‬
‫‪e‬‬
‫ﻣﺤــﻴﻂ ﻛــﺸﺖ ﻧﻴﻤــﻪ اﻧﺘﺨــﺎﺑﻲ ‪ CMA-PARP‬در‬
‫ﺗﺸﺘﻚﻫﺎي ﭘﺘﺮي ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺸﺘﻚﻫﺎي ﭘﺘﺮي در‬
‫دﻣــﺎي ‪ 20‬درﺟــﻪ ﺳــﺎﻧﺘﻲﮔــﺮاد ﻧﮕﻬــﺪاري ﺷــﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪iv‬‬
‫ﺻــــﻮرت ﻣﻘــــﺎوم‪ ،‬ﻣﺘﺤﻤــــﻞ )‪ 1-30‬درﺻــــﺪ(‪،‬‬ ‫ﺟﻬﺖ ﻣـﺸﺎﻫﺪه رﺷـﺪ ﻗـﺎرچ‪ ،‬ﺗـﺸﺘﻚﻫـﺎي ﭘﺘـﺮي‬
‫ﻧﻴﻤــــﻪﺣــــﺴﺎس )‪ 30-50‬درﺻــــﺪ(‪ ،‬ﺣــــﺴﺎس‬ ‫روزاﻧﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ‪ .‬ﺑﻌـﺪ از ﻇﻬـﻮر‬

‫‪c‬‬ ‫‪h‬‬
‫)‪ 50-90‬درﺻـــــــﺪ( و ﺧﻴﻠـــــــﻲ ﺣـــــــﺴﺎس‬ ‫ﭘﺮﮔﻨﻪﻫﺎ و ﻣﺸﺎﻫﺪات اوﻟﻴﻪ ﻣﻴﻜﺮوﺳـﻜﻮﭘﻲ از ﺑـﺬر‬

‫‪r‬‬
‫)‪ 90-100‬درﺻﺪ( ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷـﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ از ﻧﻈـﺮ‬ ‫ﺷﺎﻫﺪاﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻫﺮ دو ﻫﻔﺘـﻪ ﻳـﻚ‬
‫ﺷﺪت ﻋﻼﺋﻢ و ﺧﺴﺎرت ﺑﻴﻤـﺎري ارﻗـﺎم در ﺷـﺶ‬ ‫ﺑﺎر اﻧﺠﺎم ﺷﺪ و ﮔﻴﺎﻫﭽﻪﻫﺎ در ﻓﻮاﺻﻞ ﺑﻴﻦ ﻏﺮﻗـﺎﺑﻲ‬

‫‪A‬‬
‫ﮔﺮوه ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي و ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫‪-1‬ﺳﺎﻟﻢ و ﻗﻮي‪ :‬ﺻﻔﺮ درﺻﺪ‬
‫‪-2‬ﻋﻼﺋــﻢ ﺑــﺴﻴﺎر ﺿــﻌﻴﻒ و ﺷــﺮوع ﻛﻠــﺮوز‪:‬‬
‫و در ﻣﻮﻗﻊ ﻟﺰوم ﺑـﺎ آب ﺷـﻴﺮ‪ ،‬آﺑﻴـﺎري ﻣـﻲﺷـﺪﻧﺪ‬
‫)‪.(Banihashemi, 2004‬‬
‫ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺮاي ﻫﺮ رﻗﻢ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ روش‪،‬‬
‫‪ 1-30‬درﺻﺪ )ﻣﺘﺤﻤﻞ(‬ ‫وﻟﻲ ورﻣﻲﻛﻮﻟﻴﺖ ﺣﺎوي ﻋﺼﺎره ﺷـﺎﻫﺪاﻧﻪ ﺑـﺪون‬
‫‪-3‬ﻛﻠــﺮوز ﻛﺎﻣــﻞ ‪،‬ﭘﮋﻣﺮدﮔــﻲ و ﺷــﺮوع ﺳــﺒﺰ‬ ‫ﻗﺎرچ ﻣﺎﻳﻪزﻧﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺗﻴﻤﺎر ﺑﻴﺴﺖ و ﭘـﻨﺞ‬
‫ﺧﺸﻜﻲ‪ 30-50 :‬درﺻﺪ )ﻧﻴﻤﻪ ﺣﺴﺎس(‬ ‫ﮔﻠﺪان )ﻫـﺮ ﮔﻠـﺪان ﺣـﺎوي ﻳـﻚ ﮔﻴﺎﻫﭽـﻪ( و در‬
‫‪-4‬ﻗﻬــــﻮهاي ﺷــــﺪن ﻳــــﻚ ﺳــــﻮم ﺑﻮﺗــــﻪ‪:‬‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻳﻜـﺴﺎن آزﻣﺎﻳـﺸﮕﺎه در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪ‪.‬‬
‫‪ 50-70‬درﺻﺪ )ﺣﺴﺎس(‬ ‫ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﮋﻣﺮدﮔﻲ ﺑﺮگﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺮو اﻓﺘﺎدن و‬
‫‪ -5‬ﻗﻬـــــﻮهاي ﺷـــــﺪن دو ﺳـــــﻮم ﺑﻮﺗـــــﻪ‪:‬‬ ‫در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺳﺒﺰ ﺧﺸﻚ ﺷﺪن ﮔﻴﺎه ﻇـﺎﻫﺮ ﺷـﺪ‪ .‬ﻫـﺮ‬

‫‪219‬‬
‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫”ﻣﺠﻠﻪ ﺑﻪﻧﮋادي ﻧﻬﺎل و ﺑﺬر” ﺟﻠﺪ ‪ ،28-1‬ﺷﻤﺎره ‪ ،2‬ﺳﺎل ‪1391‬‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ و ﺑﺤﺚ‬ ‫‪ 70-90‬درﺻﺪ )ﺣﺴﺎس(‬

‫ﺑﺮ اﺳـﺎس ﻧﻤﻮﻧـﻪﺑـﺮداريﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ در ﻣﻨـﺎﻃﻖ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺘﺎن ﻛﻬﮕﻴﻠﻮﻳﻪ و ﺑﻮﻳﺮاﺣﻤﺪ اﻧﺠﺎم ﺷـﺪ‪،‬‬
‫‪ 18‬ﺟﺪاﻳﻪ از ﺑﺎﻓﺖﻫﺎي ﻃﻮﻗﻪ‪ ،‬رﻳﺸﻪ‪ ،‬ﺳﺎﻗﻪ و ﻣﻴـﻮه‬
‫ﺑﺎدﻣﺠﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ)ﺟﺪول ‪ .(1‬اﻳﻦ ﺟﺪاﻳﻪﻫﺎ ﺑﺮ‬
‫اﺳــﺎس ﺧــﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﺨﺘﻠــﻒ رﻳﺨــﺖﺷﻨﺎﺳــﻲ و‬
‫ﻣﻴﺰان رﺷﺪ در دﻣﺎﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ در ﻳـﻚ ﮔـﺮوه‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺧﺸﻜﻴﺪﮔﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻮﺗـﻪ‪ 90-100 :‬درﺻـﺪ‬
‫)ﺧﻴﻠﻲ ﺣﺴﺎس(‬
‫آزﻣﺎﻳﺶ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﻛﺎﻣﻼً ﺗﺼﺎدﻓﻲ اﻧﺠـﺎم‬
‫ﺷﺪ‪ .‬و ﺑﻌﺪ از اﺗﻤﺎم آزﻣﺎﻳﺶ دادهﻫﺎ ﻣـﻮرد ﺗﺠﺰﻳـﻪ‬
‫و ﺗﺤﻠﻴﻞ آﻣﺎري ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦﻫﺎ ﺑﺎ‬
‫آزﻣــﻮن داﻧﻜــﻦ در ﺳــﻄﺢ اﺣﺘﻤــﺎل ﻳــﻚ درﺻــﺪ‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -1‬ﺟﺪاﻳﻪﻫﺎي ‪ Phytophthora capsici‬از ﺑﺎدﻣﺠﺎن و ﻣﺤﻞ ﺟﻤﻊآوري آنﻫﺎ در اﺳﺘﺎن‬

‫ﻛﻬﮕﻴﻠﻮﻳﻪ و ﺑﻮﻳﺮاﺣﻤﺪ‬
‫‪I‬‬ ‫‪D‬‬
‫ﺷﻤﺎره ﺟﺪاﻳﻪ‬
‫‪Kohgiluye va Boyer Ahmad‬‬

‫‪f‬‬ ‫‪S‬‬
‫‪Table 1. Isolates of Phytophthora capsici on eggplant and their collection sites in‬‬

‫‪o‬‬
‫‪Isolate No.‬‬ ‫‪Collection site‬‬ ‫ﻣﺤﻞ ﺟﻤﻊآوري‬ ‫‪Plant part‬‬ ‫اﻧﺪام ﮔﻴﺎه‬
‫‪1,2‬‬ ‫)‪Kahgiluye (Lende‬‬ ‫ﻛﻬﮕﻴﻠﻮﻳﻪ )ﻟﻨﺪه(‬ ‫‪Crown, Root‬‬ ‫ﻃﻮﻗﻪ‪ ،‬رﻳﺸﻪ‬
‫‪3,4,5‬‬ ‫ﻛﻬﮕﻴﻠﻮﻳﻪ )ﭼﺮام(‬ ‫‪Crown, Root,Stem‬‬ ‫ﻃﻮﻗﻪ‪ ،‬رﻳﺸﻪ‪ ،‬ﺳﺎﻗﻪ‬

‫‪e‬‬
‫)‪Kahgiluye (Choram‬‬
‫‪6‬‬ ‫)‪Kahgiluye (Sough‬‬ ‫ﻛﻬﮕﻴﻠﻮﻳﻪ )ﺳﻮق(‬ ‫‪Crown‬‬ ‫ﻃﻮﻗﻪ‬
‫‪7,8‬‬
‫‪9‬‬
‫‪10,11‬‬
‫)‪Kahgiluye (Dehdasht‬‬
‫)‪Gachsaran (Khan Ahmad‬‬

‫‪i‬‬ ‫‪v‬‬ ‫ﻛﻬﮕﻴﻠﻮﻳﻪ )دﻫﺪﺷﺖ(‬

‫ﮔﭽﺴﺎران )ﺧﺎناﺣﻤﺪ(‬
‫ﮔﭽﺴﺎران )اﻣﺎﻣﺰاده ﺟﻌﻔﺮ(‬
‫‪Crown, Fruit‬‬
‫‪Crown‬‬
‫‪Crown, Root‬‬
‫ﻃﻮﻗﻪ‪ ،‬ﻣﻴﻮه‬
‫ﻃﻮﻗﻪ‬
‫ﻃﻮﻗﻪ‪ ،‬رﻳﺸﻪ‬

‫‪h‬‬
‫)‪Gachsaran (Emamzade Jaafar‬‬
‫‪12‬‬ ‫)‪Gachsaran (Sarab Biz‬‬ ‫ﮔﭽﺴﺎران )ﺳﺮاب ﺑﻴﺰ(‬ ‫‪Crown‬‬ ‫ﻃﻮﻗﻪ‬
‫‪13‬‬
‫‪14,15‬‬
‫‪16‬‬ ‫‪c‬‬
‫)‪Gachsaran (Basht‬‬

‫‪r‬‬
‫)‪Gachsaran (Basht‬‬
‫)‪Gachsaran (Sarab Biz‬‬
‫ﮔﭽﺴﺎران )ﺑﺎﺷﺖ(‬
‫ﮔﭽﺴﺎران )ﺑﺎﺷﺖ(‬
‫ﮔﭽﺴﺎران )ﺳﺮاب ﺑﻴﺰ(‬
‫‪Crown‬‬
‫‪Crown, Root‬‬
‫‪Crown‬‬
‫ﻃﻮﻗﻪ‬
‫ﻃﻮﻗﻪ‪ ،‬رﻳﺸﻪ‬
‫ﻃﻮﻗﻪ‬

‫‪A‬‬
‫‪17‬‬ ‫‪Boyer Ahmad‬‬ ‫ﺑﻮﻳﺮاﺣﻤﺪ‬ ‫‪Crown‬‬ ‫ﻃﻮﻗﻪ‬
‫‪18‬‬ ‫‪Boyer Ahmad‬‬ ‫ﺑﻮﻳﺮاﺣﻤﺪ‬ ‫‪Crown, Root‬‬ ‫ﻃﻮﻗﻪ‪ ،‬رﻳﺸﻪ‬

‫اﺳﭙﻮراﻧﺠﻴﻮم ﺗﺎ اﻧﺪازهاي ﻋـﺮﻳﺾﺗـﺮ ﻣـﻲﺷـﺪﻧﺪ و‬
‫ﻓﺎﻗﺪ آﻣﺎس رﻳﺴﻪاي ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اُاُﮔﻮﻧﻴﻮمﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ‬
‫ﻛــﺮوي و ﺑــﺎ دﻳــﻮاره ﺻــﺎف ﺑــﻮده و ﺑــﻪ ﺻــﻮرت‬
‫اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷـﺪﻧﺪ‪ .‬آﻧﺘﺮﻳـﺪﻳﻮمﻫـﺎ آﻣﻔﻴـﮋن‬
‫ﺑﻴﻀﻮي‪ ،‬ﺗﺨﻢﻣﺮﻏﻲ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻴﺎﻧﻲ ﻳﺎ اﻧﺘﻬـﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪﻧـﺪ‪ .‬اُاُﺳـﭙﻮر ﻛـﺮوي‪ ،‬داراي دﻳـﻮاره‬
‫ﭘﺮﮔﻨﻪﻫﺎي اﻳﻦ ﺟﺪاﻳﻪﻫـﺎ روي ﻣﺤـﻴﻂ ﻛـﺸﺖ‬
‫آﮔﺎردار رﺷﺪ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺳﺮﻳﻊ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﺳﭙﻮراﻧﺠﻴﻮمﻫـﺎ‬
‫ﻳﻚ‪ ،‬دو و ﺑﻨﺪرت ﺳﻪ ﭘﺎﭘﻴﻞ ﺑﺰرگ ﻧﻴﻢ ﻛـﺮوي و‬
‫ﻏﻴﺮ رﻳـﺰان داﺷـﺘﻨﺪ و ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ ﺗﺨـﻢﻣﺮﻏـﻲ و ﻳـﺎ‬
‫ﮔﻼﺑﻲ واروﻧﻪ دﻳﺪه ﻣـﻲﺷـﺪﻧﺪ‪ .‬اﺳـﭙﻮراﻧﺠﻴﻮﻓﻮرﻫﺎ‬
‫ﻇﺮﻳـــﻒ ﺑﻮدﻧـــﺪ و در ﺑﺮﺧـــﻲ ﻣـــﻮارد در زﻳـــﺮ‬

‫‪220‬‬
‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫واﻛﻨﺶ ارﻗﺎم ﺑﺎدﻣﺠﺎن ﺑﻪ ﻗﺎرچ ‪...‬‬

‫و ﺣﺴﺎس ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺻﺎف و ﺑﺪون ﺗﺰﺋﻴﻨﺎت ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﻤﺎم ﻓـﻀﺎي‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ درﺻﺪ ﻛﻠﻮﻧﻴﺰاﺳﻴﻮن ﻃﻮﻗﻪ )ﺟـﺪول ‪(3‬‬ ‫اُاُﮔﻮﻧﻴﻮم را ﭘﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬دﻣﺎﻫﺎي وﻳﮋه ﺷﺎﻣﻞ ﻛﻤﻴﻨﻪ‬
‫ﻧــﺸﺎن داد واﻛــﻨﺶ ارﻗــﺎم ﺑــﻪ ﮔﻮﻧــﻪ ‪P. capsici‬‬ ‫‪ 7/5‬درﺟـــﻪ ﺳـــﺎﻧﺘﻲﮔـــﺮاد‪ ،‬ﺑﻬﻴﻨـــﻪ ‪ 30‬درﺟـــﻪ‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮد‪ .‬رﻗـﻢ اﻣـﺎﻣﻲ ‪ 905‬ﺑـﺎ ﺑﻴـﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴـﺰان‬ ‫ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮاد و ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ‪ 35‬درﺟـﻪ ﺳـﺎﻧﺘﻲﮔـﺮاد ﺑـﻮد‪.‬‬
‫ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ﻃﻮﻗﻪ )‪ 84/13‬درﺻﺪ( ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺴﺎس و‬ ‫ﮔﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﺟﺪاﻳـﻪﻫـﺎي ‪Phytophthora capsici‬‬
‫رﻗـــﻢ ﺳـــﺮﺧﻮن ﻫﺮﻣﺰﮔـــﺎن ﺑـــﺎ ﻛﻤﺘـــﺮﻳﻦ ﻣﻴـــﺰان‬ ‫ﺗــــــــﺸﺨﻴﺺ داده ﺷــــــــﺪﻧﺪ )ﺟــــــــﺪول ‪(2‬‬
‫ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ﻃﻮﻗﻪ )‪ 31/4‬درﺻﺪ( ﻧﻴﻤﻪ ﻣﻘـﺎوم ﺑـﻮد‪.‬‬ ‫‪Erwin‬؛‬ ‫‪and‬‬ ‫‪Ribeiro,‬‬ ‫)‪1996‬‬
‫ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲداري ﻣﺎﺑﻴﻦ ارﻗﺎم ﺟﻮﻳﺒﺎر ﻣﺎزﻧﺪران و‬ ‫‪.(Waterhouse, 1963‬‬
‫ﺑﻠﻚ ﺑﻴﻮﺗﻲ و ﻣﺎﺑﻴﻦ ارﻗﺎم ﺑﺮازﺟﺎن‪ ،‬ﺳـﻴﺎه ﻧﻴـﺸﺎﺑﻮر‬
‫و ﻗﻠﻤﻲ وراﻣﻴﻦ وﺟـﻮد ﻧﺪاﺷـﺖ و آن ﺣـﺴﺎس ﻳـﺎ‬
‫‪I‬‬ ‫‪D‬‬
‫اوﻟﻴﻦ ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻴﻤﺎري ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﺎﻳﻪزﻧﻲ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم ارﻗﺎم ﺑﺎدﻣﺠﺎن در اﺛﺮ ﻣﺎﻳﻪزﻧﻲ ﺑﺎ‬
‫ﻧﻴﻤﻪ ﺣﺴﺎس ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫درﺻﺪ ﻛﻠﻮﻧﻴﺰاﺳﻴﻮن رﻳﺸﻪ)ﺟﺪول ‪ (3‬در ارﻗﺎم‬

‫‪f‬‬ ‫‪S‬‬
‫ﮔﻮﻧﻪ ‪ P. capsici‬ﻋﻼﺋﻢ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ﻃﻮﻗﻪ و رﻳﺸﻪ‬
‫را ﻧﺸﺎن دادﻧـﺪ اﻣـﺎ واﻛـﻨﺶ ارﻗـﺎم ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ‬

‫‪o‬‬
‫ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﻧﻴــﺰ ﻣﺘﻔــﺎوت ﺑــﻮد‪ .‬رﻗــﻢ اﻣــﺎﻣﻲ ‪ 905‬ﺑــﺎ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴـﺰان ﭘﻮﺳـﻴﺪﮔﻲ رﻳـﺸﻪ )‪ 82/5‬درﺻـﺪ(‬
‫ﺑــﺴﻴﺎر ﺣــﺴﺎس و رﻗــﻢ ﺳــﺮﺧﻮن ﻫﺮﻣﺰﮔــﺎن ﺑــﺎ‬
‫‪e‬‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﮔﺮ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳــﻨﺠﺶ ﺑﻴﻤــﺎريزاﻳــﻲ روي ارﻗــﺎم ﻣﺨﺘﻠــﻒ‬
‫ﺑﺎدﻣﺠﺎن در اﺛﺮ آﻟﻮدﮔﻲ ﺑﻪ ﮔﻮﻧـﻪ ‪ P. capsici‬در‬

‫‪iv‬‬
‫ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﭘﻮﺳـﻴﺪﮔﻲ رﻳـﺸﻪ)‪ 27/52‬درﺻـﺪ(‬ ‫ﻗﺎﻟﺐ ﻃـﺮح ﻛـﺎﻣﻼً ﺗـﺼﺎدﻓﻲ در ﺷـﺮاﻳﻂ ﮔﻠﺨﺎﻧـﻪ‬
‫ﻧﻴﻤــﻪ ﻣﻘــﺎوم ارزﻳــﺎﺑﻲ ﺷــﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻔــﺎوت ﻣﻌﻨــﻲداري‬ ‫روي ﮔﻴﺎﻫﭽﻪﻫﺎي ﺳﻪ ﻫﻔﺘـﻪ ﺑﺎدﻣﺠـﺎن اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪ‬

‫‪c‬‬ ‫‪h‬‬
‫ﻣﺎﺑﻴﻦ ارﻗﺎم ﺳﻴﺎه ﻣﺸﻬﺪ و ﺑﻠﻚ ﺑﻴﻮﺗﻲ و ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺳﻴﺎه‬ ‫)ﺟﺪول ‪.(3‬‬

‫‪r‬‬
‫ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر و ﻗﻠﻤـﻲ وراﻣـﻴﻦ و ﻣـﺎﺑﻴﻦ زاﺑـﻞ ﻣﺤﻠـﻲ و‬ ‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎ در ﺷـﺮاﻳﻂ ﮔﻠﺨﺎﻧـﻪ و ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ‬
‫ﺟﻮﻳﺒـــﺎر ﻣﺎزﻧـــﺪران وﺟـــﻮد ﻧﺪاﺷـــﺖ و آنﻫـــﺎ‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ دادهﻫﺎ )ﺟﺪول ‪ (3‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﻧﺪازهﮔﻴـﺮي‬

‫‪A‬‬
‫ﻧﻴﻤﻪ ﺣﺴﺎس ﻳﺎ ﺣﺴﺎس ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑــﺮ اﺳــﺎس ﻧﺘــﺎﻳﺞ اﻳــﻦ ﺗﺤﻘﻴــﻖ‪ ،‬ﻓﻘــﻂ ﮔﻮﻧــﻪ‬
‫‪ P. capsici‬از ﮔﻴﺎﻫﺎن و ﻣﻨﺎﻃﻖ آﻟﻮده ﺟﺪاﺳﺎزي‬
‫درﺻﺪ ﻣﺮگ ﮔﻴﺎﻫﭽﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻣﺘﻴﺎزﺑﻨﺪي ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻼﺋﻢ ﻇـﺎﻫﺮ ﺷـﺪه روي ارﻗـﺎم ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺑﺎدﻣﺠـﺎن‬
‫ﻧﺸﺎن داد ﻛـﻪ رﻗـﻢ اﻣـﺎﻣﻲ ‪ 905‬ﺑـﺎ ﺑﻴـﺸﺮﻳﻦ ﻣﻴـﺰان‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﻏﻴـﺮ از اﻳـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﮔﻮﻧـﻪﻫـﺎي‬ ‫ﻣﺮگ ﮔﻴﺎﻫﭽـﻪ )‪ 89/9‬درﺻـﺪ( ﺑـﺴﻴﺎر ﺣـﺴﺎس و‬
‫دﻳﮕﺮي از ﻓﻴﺘﻮﻓﺘﺮا ﻧﻴـﺰ وﺟـﻮد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ ،‬ﻛـﻪ‬ ‫رﻗﻢ ﺳﺮﺧﻮن ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن ﺑﺎ ﻛﻤﺘـﺮﻳﻦ ﻣﻴـﺰان ﻣـﺮگ‬
‫ﺟﺪا ﻧﮕﺮدﻳﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪم ﺟﺪاﺳﺎزﻳﮕﻮﻧﻪ ﻫـﺎي دﻳﮕـﺮ‬ ‫ﮔﻴﺎﻫﭽــﻪ )‪ 28/72‬درﺻــﺪ( ﻧﻴﻤــﻪ ﻣﻘــﺎوم ارﻳــﺎﺑﻲ‬
‫دﻟﻴﻞ ﺑﺮ ﻋﺪم وﺟﻮد آنﻫﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻴـﺴﺖ‪ .‬ﻋـﺪم‬ ‫ﺷــﺪﻧﺪ‪ .‬از ﻧﻈــﺮ درﺻــﺪ ﻣــﺮگ ﮔﻴﺎﻫﭽــﻪ ﺗﻔــﺎوت‬
‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ در ﺟﺪاﺳﺎزي ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎري ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‬ ‫ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻴﻦ ارﻗﺎم ﺳﻴﺎه ﻣﺸﻬﺪ و ﺑﻠـﻚ ﺑﻴـﻮﺗﻲ و‬
‫ﺑــﻪ ﻋﻠــﺖ ﻛــﺎﻫﺶ زادﻣﺎﻳــﻪ ﻗــﺎرچ در اﺛــﺮ ﻋﻮاﻣــﻞ‬ ‫ﻣﺎﺑﻴﻦ ارﻗﺎم ﺑﺮازﺟﺎن و ﺳﻴﺎه ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‬

‫‪221‬‬
‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫”ﻣﺠﻠﻪ ﺑﻪﻧﮋادي ﻧﻬﺎل و ﺑﺬر” ﺟﻠﺪ ‪ ،28-1‬ﺷﻤﺎره ‪ ،2‬ﺳﺎل ‪1391‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -2‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﺟﺪاﻳﻪﻫﺎي ‪ Phytophthora capsici‬از ﺑﺎدﻣﺠﺎن در اﺳﺘﺎن‬

‫ﻛﻬﮕﻴﻠﻮﻳﻪ و ﺑﻮﻳﺮاﺣﻤﺪ‬
‫‪Table 2. Characteristics of Phytophthora capsici isolates on eggplant in Kohgiluye va‬‬
‫‪Boyer Ahmad‬‬

‫‪Isolate‬‬ ‫‪Sporangia‬‬ ‫‪Hypha‬‬ ‫‪Oogonia‬‬ ‫‪Oospore-wall‬‬ ‫‪Oospore‬‬ ‫‪Homothalic/‬‬

‫‪No.‬‬ ‫)‪(µm‬‬ ‫)‪(µm‬‬ ‫)‪(µm‬‬ ‫)‪(µm‬‬ ‫)‪(µm‬‬ ‫‪Heterothalic‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪41.3×28.43‬‬ ‫‪7.2‬‬ ‫‪34.6‬‬ ‫‪1.4‬‬ ‫‪35.86‬‬ ‫‪Heterothallic‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪46.4×33.33‬‬ ‫‪6.1‬‬ ‫‪37.0‬‬ ‫‪1.2‬‬ ‫‪35.91‬‬ ‫‪Heterothalic‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪43.43×32.41‬‬ ‫‪6.1‬‬ ‫‪35.0‬‬ ‫‪1.0‬‬ ‫‪37.46‬‬ ‫‪Heterothalic‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪46.0×32.46‬‬ ‫‪5.1‬‬ ‫‪31.3‬‬ ‫‪1.4‬‬ ‫‪29.59‬‬ ‫‪Heterothalic‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪42.25×29.45‬‬ ‫‪5.2‬‬ ‫‪31.3‬‬ ‫‪1.4‬‬ ‫‪27.39‬‬ ‫‪Heterothalic‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪48.2×31.32‬‬ ‫‪7.1‬‬ ‫‪32.0‬‬ ‫‪2.0‬‬ ‫‪36.26‬‬ ‫‪Heterothalic‬‬
‫‪7‬‬
‫‪8‬‬
‫‪45.6×33.31‬‬
‫‪44.7×30.28‬‬
‫‪6.2‬‬
‫‪6.1‬‬
‫‪27.7‬‬
‫‪30.2‬‬
‫‪2.0‬‬
‫‪1.4‬‬

‫‪I‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪37.20‬‬
‫‪26.38‬‬
‫‪Heterothalic‬‬
‫‪Heterothalic‬‬

‫‪S‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪46.9×28.45‬‬ ‫‪7.3‬‬ ‫‪31.3‬‬ ‫‪1.0‬‬ ‫‪31.38‬‬ ‫‪Heterothalic‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪46.9×29.35‬‬ ‫‪6.3‬‬ ‫‪32.5‬‬ ‫‪1.3‬‬ ‫‪33.24‬‬ ‫‪Heterothalic‬‬

‫‪f‬‬
‫‪11‬‬ ‫‪46.0×28.12‬‬ ‫‪5.4‬‬ ‫‪31.9‬‬ ‫‪1.0‬‬ ‫‪31.25‬‬ ‫‪Heterothalic‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪44.3×28.40‬‬ ‫‪5.4‬‬ ‫‪32.9‬‬ ‫‪1.3‬‬ ‫‪30.25‬‬ ‫‪Heterothalic‬‬
‫‪13‬‬
‫‪14‬‬
‫‪15‬‬
‫‪46.25×29.30‬‬
‫‪43.2×30.20‬‬
‫‪45.6×34.10‬‬
‫‪5.5‬‬
‫‪5.0‬‬
‫‪7.2‬‬
‫‪30.2‬‬
‫‪31.3‬‬
‫‪32.5‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪o‬‬ ‫‪2.0‬‬

‫‪2.0‬‬
‫‪1.5‬‬
‫‪37.00‬‬
‫‪26.38‬‬
‫‪31.80‬‬
‫‪Heterothalic‬‬
‫‪Heterothalic‬‬
‫‪Heterothalic‬‬
‫‪16‬‬
‫‪17‬‬
‫‪18‬‬
‫‪44.7×31.80‬‬
‫‪48.25×28.50‬‬
‫‪6.6‬‬
‫‪6.3‬‬
‫‪7.1‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪v‬‬ ‫‪31.9‬‬
‫‪32.9‬‬
‫‪30.2‬‬
‫‪1.3‬‬
‫‪1.5‬‬
‫‪1.3‬‬
‫‪32.40‬‬
‫‪33.50‬‬
‫‪31.50‬‬
‫‪Heterothalic‬‬
‫‪Heterothalic‬‬
‫‪Heterothalic‬‬

‫‪h‬‬
‫‪42.2×35.20‬‬

‫‪r‬‬ ‫‪c‬‬
‫رﻳﺸﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ )‪.(Duniway, 1974‬‬
‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟـﻨﺲ ‪ Phytophthora‬ﺑـﻪ‬
‫ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺧﺎك ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫ﻣﺤــﻴﻂﻫــﺎي اﻧﺘﺨــﺎﺑﻲ و روشﻫــﺎي ﺟﺪاﺳــﺎزي‬

‫‪A‬‬
‫ﻃــﻮر ﻛﻠــﻲ داراي ﻗــﺪرت ﺳــﺎﭘﺮوﻓﻴﺘﻲ و رﻗــﺎﺑﺘﻲ‬
‫ﻛﻤــﻲ ﻫــﺴﺘﻨﺪ و در ﻏﻴــﺎب ﻣﻴﺰﺑــﺎن و در ﺷــﺮاﻳﻂ‬
‫ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻴﻤﺎري‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺪت ﺟﻤﻌﻴـﺖ‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي آﺗﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ اﻛﺜﺮ ﺟﺪاﻳﻪﻫﺎي ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه‬
‫از ﻫﺮ دو ﺑﺎﻓـﺖ ﻃﻮﻗـﻪ و رﻳـﺸﻪ ﺟﺪاﺳـﺎزي ﺷـﺪﻧﺪ‬
‫آنﻫــﺎ در ﺧــﺎك ﻛــﺎﻫﺶ ﻣــﻲﻳﺎﺑــﺪ‪ .‬ﻟــﺬا ﺑــﺮاي‬ ‫)ﺟﺪول ‪ .(1‬ﺳﻮاﺑﻖ ﻧﺸﺎن ﻣـﻲدﻫـﺪ ﻛـﻪ آب ﻧﻘـﺶ‬
‫ﺟﺪاﺳﺎزي آنﻫـﺎ از ﺑﺎﻓـﺖﻫـﺎي ﮔﻴـﺎﻫﻲ آﻟـﻮده از‬ ‫ﺑــﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤــﻲ در ﭘﺮاﻛﻨــﺪﮔﻲ ﻋﺎﻣــﻞ ﺑﻴﻤــﺎري در‬
‫ﻣﺤـــﻴﻂ ﻛـــﺸﺖ ﻧﻴﻤـــﻪ اﻧﺘﺨـــﺎﺑﻲ‪CMA-PARP‬‬ ‫ﮔﻮﻧـــﻪﻫـــﺎي ﻓﻴﺘﻮﻓﺘـــﻮرا دارد زﻳـــﺮا ﺟﻤﻌﻴـــﺖ‬
‫)‪(Kannwischer and Mitchell, 1981‬‬ ‫اﺳﭙﻮراﻧﺠﻴﻮم در ﺳﻄﺢ آب ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑـﻮده و ﺷـﺮاﻳﻂ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ اﮔﺮ ﭼﻪ ﻋـﻼوه ﺑـﺮ‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮي ﺑﺮاي ﭘﮋﻣﺮدﮔﻲ و ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ﻃﻮﻗـﻪ و‬

‫‪222‬‬
‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫واﻛﻨﺶ ارﻗﺎم ﺑﺎدﻣﺠﺎن ﺑﻪ ﻗﺎرچ ‪...‬‬

‫ﺟﺪول‪ -3‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ درﺻﺪ ﻛﻠﻮﻧﻴﺰاﺳﻴﻮن ﻃﻮﻗﻪ و رﻳﺸﻪ و ﻣﺮگ ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ در ارﻗﺎم ﺑﺎدﻣﺠﺎن ﻣﺎﻳﻪزﻧﻲ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎ ‪Phytophthora capsici‬‬
‫‪Table 3. Comparison of mean percent of root and crown colonization and dead‬‬
‫‪seedlings of eggplant cultivars inoculated with Phytophthora capsici‬‬
‫ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ‬ ‫ﻣﺮگ ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ‬ ‫ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ‬ ‫واﻛﻨﺶ‬
‫ﻃﻮﻗﻪ‬ ‫رﻳﺸﻪ‬
‫‪Crown rot‬‬ ‫‪Dead seedling‬‬ ‫‪Root rot‬‬ ‫‪Response‬‬
‫‪Cultivar‬‬ ‫رﻗﻢ‬ ‫)‪(%‬‬ ‫)‪(%‬‬ ‫)‪(%‬‬
‫‪Emami 905‬‬ ‫اﻣﺎﻣﻲ ‪905‬‬ ‫‪84.13a‬‬ ‫‪89.90a‬‬ ‫‪82.5a‬‬ ‫‪VS‬‬
‫‪Ghalami Varamin‬‬ ‫ﻗﻠﻤﻲ وراﻣﻴﻦ‬ ‫‪63.90b‬‬ ‫‪76.70b‬‬ ‫‪62.3c‬‬ ‫‪S‬‬
‫‪Siah Mashhad‬‬ ‫ﺳﻴﺎه ﻣﺸﻬﺪ‬ ‫‪75.23b‬‬ ‫‪64.65c‬‬ ‫‪56.6d‬‬ ‫‪S‬‬
‫‪Borazjan‬‬ ‫ﺑﺮازﺟﺎن‬ ‫‪60.40c‬‬ ‫‪56.67d‬‬ ‫‪71.9b‬‬ ‫‪S‬‬
‫‪Black Beauty‬‬ ‫ﺑﻠﻚ ﺑﻴﻮﺗﻲ‬ ‫‪56.72d‬‬ ‫‪61.38c‬‬ ‫‪51.9de‬‬ ‫‪S‬‬
‫‪Siah Neishabour‬‬
‫‪Local Zabol‬‬
‫‪Juybar Mazandaran‬‬
‫ﺳﻴﺎه ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر‬
‫ﻣﺤﻠﻲ زاﺑﻞ‬
‫ﺟﻮﻳﺒﺎر ﻣﺎزﻧﺪران‬
‫‪64.50c‬‬
‫‪48.70e‬‬
‫‪55.92d‬‬
‫‪57.43d‬‬
‫‪49.80e‬‬
‫‪35.11f‬‬

‫‪I‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪61.4c‬‬
‫‪33.9f‬‬
‫‪32.4f‬‬
‫‪S‬‬
‫‪MS‬‬
‫‪MS‬‬
‫‪MR‬‬

‫‪S‬‬
‫‪Sarkhon Hormozgan‬‬ ‫ﺳﺮﺧﻮن ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن‬ ‫‪31.40f‬‬ ‫‪28.72g‬‬ ‫‪27.5g‬‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺣﺮوف ﻣﺸﺘﺮك در ﻫﺮ ﺳﺘﻮن در ﺳﻄﺢ اﺣﺘﻤﺎل ﻳﻚ درﺻﺪ ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ )آزﻣﻮن ﭼﻨﺪ داﻣﻨﻪاي داﻧﻜﻦ(‪.‬‬
‫‪Means with similar letters in each column are not significantly different at 1% probability level‬‬
‫‪(Duncan`s multiple range test).‬‬

‫ﻳﻚ ﺳﻮزن ﻇﺮﻳﻒ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺑﺮداﺷـﺘﻦ رﻳـﺴﻪ ﻫـﺎي‬

‫‪o‬‬ ‫‪f‬‬
‫‪ Phytophthora‬ﺑﻪ ﻗﺎرچﻫﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴـﺮ ‪ Pythium‬و‬
‫ﻧﻔﻮذ ﻛﺮده ‪ Phytophthora‬و اﻧﺘﻘﺎل آن ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ‬
‫‪e‬‬ ‫‪ Mortierella‬اﺟﺎزه رﺷﺪ ﻣﻲ دﻫﺪ وﻟﻲ ﻧﮕﻬﺪاري‬

‫‪iv‬‬
‫ﺟﺪﻳﺪ ‪ CMA-PARP‬ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻓــﺖﻫــﺎ ﭘــﺲ از ﻛــﺸﺖ در دﻣﺎﻫــﺎي ‪ 20‬درﺟــﻪ‬
‫ﺷﺴﺘﺸﻮي ﺑﺎﻓﺖﻫـﺎي آﻟـﻮده ﺑـﺎ آب ﺑـﻪ ﻣـﺪت‬ ‫ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮاد و ﻛﻤﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛـﻪ ﺳـﺎﻳﺮ‬

‫‪c‬‬ ‫‪h‬‬
‫ﭼﻨــﺪ ﺳــﺎﻋﺖ ﺑﺎﻋــﺚ ﺑﺎزﻳﺎﻓــﺖ ﺑﻬﺘــﺮ ﮔﻮﻧــﻪﻫــﺎي‬ ‫ﻣﺤﻘﻘﺎن اﺷﺎره ﻛـﺮدهاﻧـﺪ )‪ ،(Tsao, 1983‬ﺑﺎﻋـﺚ‬

‫‪r‬‬
‫‪ Phytophthora‬ﺷــﺪ‪ .‬ﺧــﺸﻚ ﻛــﺮدن ﻗﻄﻌــﺎت‬ ‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﮔﻮﻧﻪ ‪ Phytophthora‬ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬در‬
‫ﺷﺴﺘـــﺸﻮ داده ﺷـــﺪه ﺑﺎﻋـــﺚ ﻛـــﺎﻫﺶ ﺟﻤﻌﻴـــﺖ‬ ‫ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد ﺑﺮاي ﺟﺪاﺳﺎزي ‪ Phytophthora‬از‬

‫‪A‬‬
‫ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ ﻛﻪ در آب آزاد ﺟﻤﻌﻴﺖ آنﻫـﺎ ﺳـﺮﻳﻌﺎً‬
‫ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ و ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ‪ Phytophthora‬ﺑﺎزدارﻧـﺪه‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺪ )‪.(Tsao, 1983‬‬
‫‪ Pythium‬از ﻣﻴــﺰان ﻧﻔــﻮذ آنﻫــﺎ ﺑﻌــﺪ از ‪48-72‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ از ﻣﺤﻴﻂ اﻧﺘﺨـﺎﺑﻲ‪ CMA-PARP‬اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﺸﺎﻫﺪات ﺑﺎ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮپ واروﻧﻪ ﻧـﺸﺎن‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﮔﻮﻧﻪ ‪P. capsici‬‬ ‫داد ﻛــــﻪ ﻗــــﺎرچ ‪ Phytophthora‬ﻧــــﺴﺒﺖ ﺑــــﻪ‬
‫را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺑﻴﻤـﺎرﮔﺮ ﻣﺨـﺮب ﺑـﺮاي‬ ‫‪ Pythium‬ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻤﻮﻧـﻪﺑـﺮداري ﺷـﺪه‬
‫ﺑﻮﺗﻪﻣﻴﺮي ﺑﺎدﻣﺠﺎن در اﻳﺮان داﻧﺴﺖ‪.‬‬ ‫در ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻔﻮذ ﻛـﺮده در ﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ‬
‫اﺳــﺘﻔﺎده از روش ﺗــﻨﺶ آﺑــﻲ )ﺑــﺮاي ﺗﻌﻴــﻴﻦ‬ ‫‪ Pythium‬اﺑﺘﺪا ﺳﻄﺤﻲ و ﺑﻌـﺪ ﺑـﻪ داﺧـﻞ ﻣﺤـﻴﻂ‬
‫ﺣــﻀﻮر ﻓﻌــﺎل ﻗــﺎرچ‪ ،‬ﺧــﺎك ﮔﻠــﺪانﻫــﺎ ﻫــﺮ دو‬ ‫ﻧﻴﻤﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﻧﻔﻮذ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﺪاﺳـﺎزي اﺑﺘـﺪا‬
‫ﻫﻔﺘﻪاي ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﺎ آب اﺷﺒﺎع ﺷﺪ( ﺑﻌﺪ از ﻣﺎﻳﻪزﻧﻲ‬ ‫ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ واروﻧﻪ ﺷـﺪ و ﺳـﭙﺲ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از‬

‫‪223‬‬
‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫”ﻣﺠﻠﻪ ﺑﻪﻧﮋادي ﻧﻬﺎل و ﺑﺬر” ﺟﻠﺪ ‪ ،28-1‬ﺷﻤﺎره ‪ ،2‬ﺳﺎل ‪1391‬‬

‫ﻛﺎﺗﺴﻮرا )‪ (Katsura, 1971‬و ﻓﺎﺗﻴﻤﺎ و ﻫﻤﻜـﺎران‬ ‫ﻗﺎرچ ﻋﺎﻣـﻞ ﺑﻴﻤـﺎري ﺑـﻪ ﮔﻴﺎﻫﭽـﻪﻫـﺎي ﺑﺎدﻣﺠـﺎن‪،‬‬
‫)‪ (Fatima et al., 2009‬ﻣﻄﺎﺑﻘــﺖ دارد‪ .‬آنﻫــﺎ‬ ‫ﻛﺎراﻳﻲ ﺑﻴﻤﺎرﻳﺰاﻳﻲ را ﭼﻨـﺪﻳﻦ ﺑﺮاﺑـﺮ اﻓـﺰاﻳﺶ داد‪.‬‬
‫ﮔﻮﻧــﻪ ‪ P. capsici‬را ﮔﻮﻧــﻪاي ﺑﻴﻤــﺎريزا روي‬ ‫زﻳﺮا ﺗﻨﺶ آب ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻏﺸﺎي ﮔﻴـﺎﻫﻲ ﺻـﺪﻣﻪ‬
‫ﺑﺎدﻣﺠﺎن ذﻛﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺰﻧﺪ و ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ آزادﺳﺎزي اﺳـﻴﺪﻫﺎي آﻣﻴﻨـﻪ‬
‫در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺳﻌﻲ ﺷـﺪ ﺣـﺮارت ﮔﻠﺨﺎﻧـﻪ در‬ ‫از رﻳﺸﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺮﺷﺤﺎت رﻳﺸﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ‬
‫زﻣﺎن ﻣﺎﻳﻪزﻧﻲ ﮔﻴﺎﻫﭽﻪﻫﺎي ﺑﺎدﻣﺠﺎن ﺑﻴﻦ ‪ 22‬ﺗﺎ ‪30‬‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﺬب زﺋﻮﺳﭙﻮرﻫﺎي ﻣﺘﺤـﺮك ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ‬
‫درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬زﻳـﺮا در دﻣﺎﻫـﺎي ﭘـﺎﻳﻴﻦ‬ ‫رﻳﺸﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬از ﻃﺮﻓﻲ ﺗﻨﻈـﻴﻢ ﻓـﺸﺎر اﺳـﻤﺰي در‬
‫ﻣﻴــﺰان آﻟــﻮدﮔﻲ ﺑــﺴﻴﺎر ﻛــﻢ ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﻫــﺮرو‬ ‫ﺑﺎﻓﺖ رﻳﺸﻪ و ﻳﺎ اﻓﺰاﻳﺶ در ﻛـﺮﺑﻦ ﺑـﻪ رﻳـﺸﻪﻫـﺎي‬
‫)‪ (Herrero, 2008‬ﺗﺎﺛﻴﺮ دﻣﺎ را در اﻳﺠﺎد و ﺷﺪت‬
‫ﺑﻴﻤـــﺎري ﭘﻮﺳـــﻴﺪﮔﻲ ﻃﻮﻗـــﻪ و رﻳـــﺸﻪ ﻧﺎﺷـــﻲ از‬
‫‪I‬‬ ‫‪D‬‬
‫ﺗﺤﺖ ﺗـﻨﺶ آب‪ ،‬ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﻣﺤﺮﻛـﻲ ﺟﻬـﺖ‬
‫اﻓــﺰاﻳﺶ رﺷــﺪ و ﻛﻠــﻮﻧﻴﺰه ﻛــﺮدن رﻳــﺸﻪﻫــﺎ ﺑﺎﺷــﺪ‬
‫‪ P. capsici‬ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار داد و ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ‬
‫رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻇﻬﻮر ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻌﺪ از ﻣﺎﻳـﻪزﻧـﻲ در دﻣـﺎي‬

‫‪f‬‬ ‫‪S‬‬
‫)‪ .(Ristaino and Duniway, 1989‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ‬
‫ﺗــﻨﺶ آب ﺑﺎﻋــﺚ ﻛــﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﻴــﺪ ﻓﻴﺘﻮاﻟﻜــﺴﻴﻦﻫــﺎ‬

‫‪o‬‬
‫‪ 24‬درﺟـــﻪ ﺳـــﺎﻧﺘﻲﮔـــﺮاد و دﻣـــﺎي ‪ 27‬درﺟـــﻪ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮاد ﻣﺘﻐﻴﻴﺮ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ اوﻟـﻴﻦ ﻋﻼﺋـﻢ‬
‫ﺑﻌﺪ از ‪ 18‬روز و ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪e‬‬
‫ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮔﻴﺎه را در ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑﻴﻤـﺎرﮔﺮ ﻛـﺎﻫﺶ‬
‫ﻣــــﻲدﻫــــﺪ در ﻧﺘﻴﺠــــﻪ ﮔﻴــــﺎه را ﻧــــﺴﺒﺖ ﺑــــﻪ‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﮔﺮﻫـــﺎي ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﺣـــﺴﺎسﺗـــﺮ ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‬

‫‪iv‬‬
‫در اﻳــﻦ ﺗﺤﻘﻴــﻖ رﻗــﻢ ﺳــﺮﺧﻮن ﻫﺮﻣﺰﮔــﺎن ﺑــﻪ‬ ‫)‪.(Erwin and Robeiro, 1996‬‬
‫ﻋﻨﻮان ﻳﻚ رﻗﻢ ﻧﻴﻤـﻪ ﻣﻘـﺎوم در ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ ﺑـﺎ ارﻗـﺎم‬ ‫در اﻳــﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ ﻓﻘــﻂ ﮔﻮﻧــﻪ ‪ P. capsici‬از‬

‫‪c‬‬ ‫‪h‬‬
‫دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺣﺴﺎس ﻳﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﺣـﺴﺎس ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬ﻛـﺎرﺑﺮد‬ ‫ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎدﻣﺠﺎن ﺟﺪاﺳﺎزي ﮔﺮدﻳﺪ و‬

‫‪r‬‬
‫اﻳـﻦ رﻗـﻢ ﻫﻤــﺮاه ﺑـﺎ ﻣــﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻـﺤﻴﺢ آب ﺑــﺮاي‬ ‫اﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﺑﺎ ﮔﺰارشﻫﺎي ﻓﺼﻴﺤﻴﺎﻧﻲ و‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪت ﺧﺴﺎرت ﺑﻴﻤﺎري ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ارﺷـــــــﺎد )ﻓـــــــﺼﻴﺤﻴﺎﻧﻲ و ارﺷـــــــﺎد‪،(1367،‬‬

‫‪References‬‬
‫‪A‬‬
‫‪Banihashemi, Z . 2004. A method to monitor the activity of Phytophthora spp. in the‬‬
‫‪root zone of Pistaciae spp. Phytopathology 43: 411-414.‬‬
‫‪Davidson, C. R., Carroll, R. B., Evans, T. A., Mulrooney, R. P., and Kim, S. H.‬‬
‫‪2002. First report of Phytophthora capsici infecting lima bean in the Mid- Atlantic‬‬
‫‪region. Plant Disease 86: 1046.‬‬
‫‪Duniway, J. M. 1974. Formation of sporangia by Phytophthora cryptogea in soil at‬‬
‫‪high matric potentials. Canadian Journal of Botany 53: 1270-1275.‬‬

‫‪224‬‬
‫‪www.SID.ir‬‬
 ... ‫واﻛﻨﺶ ارﻗﺎم ﺑﺎدﻣﺠﺎن ﺑﻪ ﻗﺎرچ‬

Erwin, D. C., and Ribeiro, O. K. 1996. Phyophthora: Diseases World Wide. APS
Press, St. Paul, Minnesota, USA. 562 pp.
Fasihani, A., and Ershad, J. 1989. Eggplant black stem in Iran. Iranian Journal of
Plant Pathology 24(1-4): 11-17 (in Persian).
Fatima, N., Batool, H., Sultana, V., Ara, J., and Ehteshamul-Haque, S. E. 2009.
Prevalence of post harvest rot of vegetables and fruit in Pakistan. Pakistan Journal of
Botany 41(6): 3185-3190.
Fernandez-Pavia S. P., and Rodriguez-Alvarado G. 2006. First report of
Phytophthora capsici causing wilt on hydropronically grown cucumber in Mexico.
Plant Disease 90:. 1552.

I D
Gevens, A. J., and Hausbeck, M. K. 2004. Phytophthora capsici isolated from snap
bean is pathogenic to cucumber fruit and soybean . Phytopathology 95: 162-166.

f S
Hausbeck, M. K., and Lamour, K. H. 2004. Phytophthora capsici on vegetable crops:
Research progress and management challenges. Plant Disease 88:1292-1303.

o
Herrero, M. L. 2008. First report of crown and root rot caused by Phytophthora capsici
on hydrponically grown. Cucumbers in Norway. Plant Disease 92:1138.

e
Herrero, M. L., and Tello, J. C. 2002. First Report of P. capsici on cucumber in

i v
southeastern Spain. Plant Disease 86 (5): 558.
Hickman, C. J. 1970. Biology of Phytophthora zoospores. Phytopathology 60: 1128-
1135

c h
Kannwischer, M. E., and Mitchell, D. J. 1981. Relationships of number of spores of

A r
Phytophthora parasitica var. nicotianae to infection and mortality of tobacco.
Phytophthology 71: 69-73.
Katsura, K. 1971. Some ecological studies on zoospore of Phytophthora capsici.
Review of Plant Protection Research 40: 58-70.
Polach, F. J., and Webster, R. K. 1972. Identificationof strains and inheritance of
pathogenicity in Phytophthora capsici. Phytopathology 62: 20-26.
Ribeiro, O. A. 1978. Source Book of the Genus Phytophthora. J. Cramer, Vanuz,
Liechtenstein. 417pp.
Ristaino, J. B., and Duniway, J.M. 1989. Effect of pre-inoculation and post-
inoculation water stress on the severity of Phytophthora root rot in processing
tomato. Plant Disease73: 349-352.

225
67
www.SID.ir
 1391 ‫ ﺳﺎل‬،2 ‫ ﺷﻤﺎره‬،28-1 ‫”ﻣﺠﻠﻪ ﺑﻪﻧﮋادي ﻧﻬﺎل و ﺑﺬر” ﺟﻠﺪ‬

Schlub, R. L. 1983. Epidemiology of Phytophthora capsici on bell pepper. Journal of

Agricultural Science, Cambridge 100: 7-11.
Tsao, P. H. 1983. Factors affecting isolation and quantitation of Phytophthora from
soil. pp. 219-239 In: Erwin. D. C., Bartnicki-Garcia, S., and Tsao, P. H. (eds.).
Phytophthora: Its Biology, Taxonomy, Ecology and Pathology. APS Press, St. Paul,
Minnesota, USA.
Waterhouse, G. M. 1963. Key to the species of Phytophthora deBary. CMI
Mycological Papers, No. 92. CMI, Kew, UK.

I D
f S
e o
i v
c h
A r

381
226
www.SID.ir