Professional Documents
Culture Documents
Rishi Shukla PDF
Rishi Shukla PDF
Rishi Shukla PDF
fu”d”kZ [kkyhy izek.ks ;sr vkgs fd vtZnkj ;kauh lkeusokys 2@4 ;kauk
lnjP;k izdj.ke/;s i{kdkj dsyYs ;k uOgrk- rlsp lkeusokys ;kauh Lor% lnj
izdj.ke/;s i{kdkj Eg.kwu nk[ky dj.;kl fouarh dsyh gksrh- R;koj
vtZnkj ;kauh lkeusokys ;kauk i{kdkj d#u ?ks.;kr ;sow u;s Eg.kwu gjdr
uksanoyh gksrh-
3- vtZnkj ;kauh nk[ky dsyYs ;k vtkZizek.ks lnj lnfudk o vkWfQl Jh- lqHkk”k
f’koukFk ‘kqDyk o Jh- jfoanzukFk f’koukFk ‘kqDyk ;kaP;k izR;sdh 50% VDds
ekydhph vkgs-
7- rlsp iq<s 1995@96 e/;s lqHkk”k f’koukFk ‘kqDyk ;kaP;k dqVaqcke/;s okVi
>kys- lnj okVike/;s uothou dks-vkWi-gkS-lks- ph lnfudk 2@7@17 o
rlsp uothou def’kZ;y fizek;lsl lkslk;Vh-fy- vkWfQl ua- 12@10@vkj
o ekSts iky?kj rkyqdkrhy brj feGdrhlg lqHkk”k f’koukFk ‘kqDyk ;kauh
R;kaP;k e;r eqyxk dS- fparke.kh lqHkk”k ‘kqDyk ;kaPks okjlkauk foHkDr d#u
okVi d#u ;kaps fgL;kr ns.;kr vkyh gksrh-
8- rlsp 1995@96 e/;s >kysY;k rksaMh okVi uarj vtZnkj o lkeusokys ;kaP;k
iqoZtke/;s 2@4 ;kauh iky?kj ;sFkhy dk;Zdkjh naMkf/kdkjh rFkk rgflynkj
iky?kj ;kaP;kdMs rkjh[k 13@02@2008 jksth iksfyl QkStnkjh izfØ;k
lafgrk 1860 ps dye 145 izek.ks dsl Ø- lh-lh Ø 01@2008 P;k
izdj.k e/;s f’koukFk txUukFk ‘kqDyk ;kaP;k eqykae/;s xksMkÅu P;k feGdrh
ckcr >kysyk okn >kys gksrs- R;ke/;s 1½ dqatfcgkjh f’koukFk ‘kqDyk 2½
2
d`”.kdqekj f’koukFk ‘kqDyk 3½ foØenRr f’koukFk ‘kqDyk 4½ jfoanzukFk
f’koukFk ‘kqDyk 5½ ykycgknqj ‘;kefcgkjh ‘kqDyk o lkeusokys rQsZ e;r
1½ lqHkk”k f’koukFk ‘kqDyk 2½ vkf’k”k fparke.kh ‘kqDyk vls loZ O;fDr lnj
izdj.kse/;s i{kdkj Eg.kwu nk[ky gksrs- lnj izdj.ke/;s 1½ dqatfcgkjh f’koukFk
‘kqDyk 2½ d`”.kdqekj f’koukFk ‘kqDyk 3½ foØenRr f’koukFk ‘kqDyk 4½
jfoanzukFk f’koukFk ‘kqDyk 5½ ykycgknqj ‘;kefcgkjh ‘kqDyk ;kaP;k rQsZ
ofdykekQZr nk[ky dsyy
s s tokc@ys[kh Eg..;ke/;s 1995@96 e/;s
f’koukFk ‘kqDyk dqVqackrhy loZ feGdrhe/;s rksaMh okVi >kY;kvlY;kps
dcqyh tokc nk[ky dsyy
s s vkgs- rlsp lnj izdj.ke/;s iq<s lqHkk”k
‘kqDyk ;kaP;k dqVqacke/;s gh okVi >kY;k vlY;kps e;r lqHkk”k f’koukFk
‘kqDyk ;kaph iRuh Jherh ‘kdqaryk lqHkk”k ‘kqDyk o eqyxk lat; lqHkk”k
‘kqDyk ;kauh Lora= izfrKki= nk[ky d#u R;kaP;k dqVqacke/;s@ifjokjke/;s
>kysyk ekSf[kd okV.khph ekfgrh dk;Zdkjh naMkf/kdkjh rlsp rglhynkj
iky?kj ;kaP;k leksj odhyk la;qDrk rkeksjs ;kaP;kdMs uksVjh d#u nk[ky
dsyy
s h vkgs- rlsp ‘kdqaryk lqHkk”k ‘kqDyk o lat; lqHkk”k ‘kqDyk ;kauh
lnjpk izdj.ke/;s vtZnkj Eg.kwu vtZ nk[ky dsysys vkgs-
3
Eg.kwu uksanoys vkgsr- R;ke/;s dqVqackrhy brj O;Drhalgk jfoanzukFk f’koukFk
‘kqDyk ;kaP;k eqyxk fyadu jfoanzukFk ‘kqDyk ;kauh gh 1994@95 lkyh
dqVaqckrhy loZ feGdrhps ekSf[kd okVi >kY;kvlY;kps tokc nk[ky dsysys
vkgsr- rlsp fyadu jfoanzukFk ‘kqDyk gs lnj vtkZe/;s vtZnkj Eg.kwu nk[ky
dsyy
s s vkgs-
10- rlsp lkeusokys ;kauh dksVkZps fun’kZUkkl vk.kwu fnys dh dqatfcgkjh f’koukFk
‘kqDyk ;kaP;k okjlkuh eqacbZ ;sFkhy feGdrhckcr o iky?kj rkyqdk ;sFkhy
dqVaqckrhy loZ feGdrhckcr dqatfcgkjh f’koukFk ‘kqDyk ;kaps okjl Jherh
vuqjk/kk voLFkh o brj 4 rlsp lqu Jherh jtuh Hkkypanz ‘kqDyk o brj
1 ;kauh 1995@96 ps okVikckcr nkok o izfrnkok iky?kj ;sFkhy fnok.kh
U;k;/kh’k ofj”B Lrj iky?kj ;kaps U;k;ky; fo’ks”k fnok.kh nkok dz-
24@2020 e/;s nk[ky dsyy
s s vkgs- lnj nksUgh nkos vkt jksth dksVkZiq<s
iq<hy dk;ZokghlkBh izyafcr vkgsr-
11- rlsp lkeusokys ;kauh fun’kZukl vk.kwu fnys dh nkok dz- 24@2020 e/;s
iky?kj ;sFkhy fnok.kh U;k;/kh’k ofj”B Lrj iky?kj ;kaps U;k;ky; ;kauh fnukad
10@09@2020 jksth tSls Fks ¼LVsVl&dks½ ifjfLFkrhr Bso.;kps vkns’k ikfjr
dsyy
s s vkgs-
13- rlsp lkeusokys ;kauh vtZnkj foihu lqHkk”k ‘kqDyk] lat; lqHkk”k ‘kqDyk]
‘kdqaryk lqHkk”k ‘kqDyk o vpZuk lq’khy cktisbZ ;kaP;k fo#/n nkok dz-
12@2021 flohy izkls htj dksVZ 1908 vtZ v 39 # , izek.ks iky?kj
fnok.kh U;k;ky; ;kauh fnok.kh nkok dz- 24@2020 e/;s fnukad
10@09@2020 jksth fnysyk eukgh gqdekpk Hkax dsY;kckcr iq<hy dk;Zokgh
gks.;klkBh pkSd’kh vtZ nk[ky dsyy
s s vkgs-
14- rlsp lkeusokys ;kauh fun’kZukl vk.kwu fnys dh foihu lqHkk”k ‘kqDyk ;kaP;k
fo#/n egsUnz ‘;kefcgkjh ‘kqDyk ;kauh dsl dz- 29@2020 flohy izkslhtj
dksVZ 1908 vtZ v 39 # , izek.ks iky?kj fnok.kh U;k;ky; ;kauh fnok.kh
nkok dz- 24@2020 e/;s fnukad 10@09@2020 jksth fnysyk eukgh
gqdekpk Hkax dsY;kckcr iq<hy dk;Zokgh gks.;klkBh pkSd’kh vtZ nk[ky
dsyy
s s vkgs-
15- rlsp lkeusokys ;kauh nk[ky dsY;k Eg..;kizek.ks lqHkk”k f’koukFk ‘kqDyk ;kauh
Lor% lnjph feGdrh 26@3@1970 jksth fodr ?ksryh gskrh- lnjpk [kjsnh
[kr e/;s jfonzukFk f’koukFk ‘kqDyk ;kaP;k dks.krsgh lgHkkx u gkssrs-
5
16- rlsp 1995@96 e/;s ekSf[kd@rksaMh okVike/;s lqHkk”kpanz f’koukFk
‘kqDyk ;kauk iky?kj rkyqD;krhy brj feGdrhlkscr uothou dks-vkWi-gkS-lks-
ph lnfudk 2@7@17 o rlsp uothou def’kZ;y fizek;lsl lkslk;Vh-fy-
vkWfQl ua- 12@10@vkj v’kh feGdrh feGkyh gksrh- lnjpk eqacbZrhy
nksUgh feGdrh iq<s dS- fparke.kh lqHkk”k ‘kqDyk ;kaps okjlkauk R;kaP;k fgL;ke/;s
ns.;kr vkyh gksrh- rlsp rsOgk iklwu vkti;Zar lnj nksUgh feGdrhps djHkj.kk
izkiVhZ VWDl o brj loZ dkedkt o rkck dS- fparke.kh ;kaps okjlkadMs ekxhy
25 o”kkZiklwu vkgs-
17- lnj nksUgh feGdrh e/;s f’koukFk ‘kqDyk dqVq ackps dqBY;kgh O;fDraus
vkti;Zar dks.krhgh gjdr dks.kR;kgh Lo#ikr ?ksryh ukgh- rlsp
gjdr ?ks.;kps dkj.k gh uOgrs-
18- rlsp dS- lqHkk”kpanz f’koukFk ‘kqDyk gs fnukad 19@02@2008 jksth e;r
>kys o jfoanzukFk f’koukFk ‘kqDyk gs fnukad 24@12@2013 jksth e;r
>kY;kuarj vtZnkj o okjl ;kauh d/khgh dks.krhgh gjdr ?ksryh uOgrh-
6
okjl ;kauh vtZ nk[ky dsyy
s k vkgs- lnjps O;fDrus R;ke/;s 1995@96
P;k >kysyk okV.kh izek.ks orZ.kqd@d`fr dsyh vlwu gjdr ?ksryh ukgh-
7
21- rlsp lkeusokys ;kauh fun’kZukl vk.kwu fnys dh lnjp izdj.ke/;s
vtZnkj ;kauh lezkV fcYMj ;kauk 1995@96 e/;s >kysY;k rksaMh okVik izek.ks
ekSts iky?kj ;sFkhy dkgh feGdrh jftLVMZ MsOgyiesaV djkj d#u
ekscnyk ?ksowu fodlhr dj.;klkBh fnysys vkgsr- lnj djkjkph iq.kZrk
dj.;klkBh lkeusokys ;kauh Vk;Vy Dyh;jsUl lVhZfQdsV@ukgjdr lfVZfQdsV
vtZnkj o lezkV fcYMlZ ;kauk fnysys ukgh- Eg.kwu vtZnkjakuh lnj fo”k;kps
jkx /k#u g;k feGdrhe/;s gDd vlY;kps [kksVs o cukoVh vtZnkj nk[ky
dsyy
s s vkgs- rlsp lnj feGdrhckcr o iky?kj rkyqD;krhy brj loZ
feGdrhckcr nhok.kh U;k;ky; iky?kj ;sFkhy nhok.kh nkok izyafcr vlwu
lnjps vtZ jn~n dj.;kr ;kos-
8
lnjgw feGdrhe/khy fcYMhax ua- 3 vkWQhl ua- 12@10vkj~ gh feGdr
uothuou def’kZvy fizekbZlsl dks-vkW- lkslk;Vh fyehVsM g;k
lks;klVhe/khy def’kZvy feGdr vkgs- lnj nksugh feGdr g;k fHkUu
vlwu R;k osxosxG;k bekjrhar o fujfujkG;k lkslk;Vh’kh lyXu vkgsr -
R;keqGs lnj nksUgh feGdrhackcrP;k ekx.;k ,dkp vtkZr djrk ;s.kk&;k
ukghar- R;keqGs T;k Lo:ikr vtZnkjkauh vtZ dsysyk vkgs- rks iw.kZr%
csdk;ns’khj vlwu rlk vtZ Vsuscy ukgha-
6- ojhy dFkukl ck/k u ;srk lkeusokyhps iq<s vk.k[kh Eg.k.ks dh] lnjgw
feGdrhe/khy fcYMhax ua- 3 vkWQhl ua- 12@10vkj~ gh def’kZvy feGdr
lyXu vlysyh uothuou def’kZvy fizekbZll s dks-vkW- lkslk;Vh fyehVsM
gh lkslk;Vh izLrqrps pkSd’khe/;sa vko’;d i{kdkj Bjrs- ijarw vtZnkjkauh
vtkZr uothuou def’kZvy fizekbZll s dks-vkW- lkslk;Vh fyehVsM g;k
lkslk;Vhl i{kdkj dsysys ukgha- R;keqGs vtZnkjkapk vtZ ukWu&tkWbZaMj vkWQ
uslsljh ikVhZt~ps eqnn~;kaoj QsVkG.;kal ik= Bjrks-
9
11- lkeusokyhps vktksck lqHkk"kpanz f’koukFk ’kqDyk g;kaps e`R;qiÜpkar lkeusokyh
dzekad 1 lkslk;Vhus lu 2009 rs 2015 Ik;Zar iqUgk g;k lkeusokyhph vkbZ
lkeusokyh dzekad 1 o lkeusokys dzekad 3 o 4 g;kauk iqUgk pwdhpk o
csdk;ns’khj vkdkj.kh dsysyk esVa uUl o brj dj Hkj.;klkBh ncko vk.kyk
o =kl fnyk- rlsp lkeusokys dzekad 2 rs 4 gs lkslk;Vhps dk;ns’khj esc a j
ukghar Eg.kwu R;kauk esVuUl o brj djkacnn~y ekfgrh iqjfo.;kl udkj fnyk
o okn mHkk dsyk- R;kckcr iq<s lgdkj dk;kZy;kdMs rdzkjh dsY;kuarj o
nkos dsY;kuarj lkeusokys dzekad 1 lkslk;Vhus ekx.kh dsysyh dkxni=s
iqjfoyh-
12- rlsp iq<s nq¸;e fuca/kd lgdkjh laLFkk g;kapsdMs lkeusokys dzekad 1 g;kauh
pkyfoysY;k dye 101 [kkyhy izdj.kke/;sa nq¸;e fuca/kd lgdkjh laLFkk
g;kauh rkjh[k 21@04@2016 jksth vkns’k ikjhr dsys vkf.k lkeusokyh
dzekad 1 lkslk;Vhus dye 101 [kkyhy dsysyh ekx.kh csdk;ns’khj vlY;kus
fuf.kZr dsys-
13- lnjgw lnfudse/;sa lu 1995&96 ps okVikuarj dS- fparke.kh g;kaps okjl
dqVqackf’kok; dks.kkpkgh dks.kR;kgh Lo:ikpk gDd uOgrk o ukgha- rlsp lu
1995&96 iklwu izLrqrps izdj.kki;Zar xsY;k 25 o"kkZe/;sa d/khgh vtZnkjkauh
vxj brj dks.khgh lnjgw lnfudsckcr d/khgh R;kaps vtkZr ekx.kh
dsY;kizek.ksps gDd vf/kdkj lakxhrys uOgrs- R;keqGs izLrqr vtZ gk vtZnkjkauh
iÜpkar cn~/khus o iky?kj ;sFkhy fnok.kh dksVkZr pkyw Lis-eq-ua- 24@2020
ps nkO;kpk jkx dk<.;kps gsrwus fnysyk vkgs-
15- ek- loksZPp U;k;ky;kps uqdR;kp vkysY;k ofurk ’kekZ ^^fo** jkds’k ’kekZ
oxSjs ¼flfOgy vihy uacj Mk;jh uacj 32601@2018½ e/khy rkjh[k
11@08@2020 e/khy U;k;fu.kZ;kizek.ks fganq okjlk dk;nk] 1956 ps dey
6 e/;s lu 2005 e/;sa >kysyh nq:Lrh gh R;kiwohZ >kysY;k okVikaoj ifj.kke
10
djhr ukgha- rh iwohZph okVis gh R;k R;k osGh vfLrRokar dk;n;kizek.ks
lokZoj ca/kudkjd gksrh o vkgsr- v’kkifjfLFkrhar ’kqDyk dqVqacke/;sa >kysys
lu 1995&96 e/khy okVi gs vtZnkj o R;kaps dqVqackoj ca/kudkjd vkgs -
rlsp R;k okVike/;sa lnjgw feGdr gh dS- lqHkk"kpanz f’koukFk ’kqDyk g;kaps
fg’’;kar vkysyh vlwu R;kiq<s rh vkrk lkeusokY;kadMs ekydh o dctkar
vkgs- R;kckcr okn dj.;kpk dks.krkgh dk;ns’khj vf/kdkj vtZnkjkauk ukgha-
R;kckcr vtZnkj djhr vlysY;k rdzkjh g;k d;ns’khj ulwu R;k n[ky
?ks.;kyk;d ukghar-
16- lnjgw lnfudspk rkck gk lkeusokys dzekad 3 o 4 dMs vkgs- rlsp lnjgw
lnfudsckcr t:j rks [kpZ d:u R;kaps ekydh gDd o dctk Lor% dMs
Bso.;kpk iw.kZ vf/kdkj lkeusokys dzekad 2 rs 4 g;kauk gksrk o vkgs-
17- lnjgw lnfudk rlsp brj vusd feGdrhackcrpk fnok.kh nkok oj uewn
dsY;kizek.ks l{ke fnok.kh dksVkZr izyachr vlY;kus lnjgw lnfudsckcrps
gDdkackcr o R;kps vfHkys[kkckcr dks.krkgh fu.kZ; dj.ks gs dk;ns’khj gks.kkj
ukgha-
18- jkepan ,p~- tqekuh g;kauh lnjgw feGdrhps ’ksvj gs lqHkk"kpanz f’koukFk
’kqDyk g;kauk ekscnyk ?ksowu gLrkarjhr dsY;kckcr rkjh[k 26@03@1969
jksth dsysys fMDyjs’ku o ekscnY;kph ikorh-
19- ojhy ifjfLFkrhar ek- dksVkZl fouarh dh] vtZnkjkpk vtZ [kpkZlg QsVkG.;kar
;koka-
11
5- uothou dks-vkW-gkS-lkslk;Vh fyehVsM g;kauh iky?kj ;sFkhy U;k;naMkf/kdkjh
izFke oxZ vkf.k iksyhl fufj{kd iky?kj g;kauk lejh dsl uacj
308@2018 ps fo"k;kar lkeusokY;kadMwu Fkdckdh ckn d:u esaVuUl
tek d:u ?ksrY;kckcr lknj dsysys LVsVesVa -
6- vf’k"k fparke.kh ’kqDyk g;kauh lkeusokyk dzekad 1 g;kauk fnysys rkjh[k
05@01@2016 jksthps i=-
7- ek- loksZPp U;;ky;karhy fouhrk ’kekZ ^^fo** jkds’k ’kekZ oxSjs g;k
izdj.kkarhy rkjh[k 11@08@2020 jskthps U;k;kfu.kZ;kph izr-
8- vij vk;qDr] dksad.k foHkkx] eqacbZ g;kauh
vihy@MsLd@,evkjlh,@fjOgh@889@2018 e/;s rkjh[k
27@12@2018 jksth ikjhr dsysY;k vkns’kkph izr-
9- ,D>hD;q’ku vtZ uacj 103@2018 e/khy dkWEihVsaV vFkkWjhVh ,u~-,u~-
tks’kh ¼jsaV vWDV½ g;kaph rkjh[k 19@12@2018 jksthps vkns’kkph izr-
10- jkepan ,p~- tqekuh g;kauh lnjgw feGdrhps ’ksvj gs lqHkk"kpanz f’koukFk
’kqDyk g;kauk ekscnyk ?ksowu gLrkarjhr dsY;kckcr rkjh[k
26@03@1969 jksth dsysys fMDyjs’ku o ekscnY;kph ikorh-
11- ek- mPp U;k;ky; eqacbZ ;kaps 2007 ¼48½ flohy lhlh ckWEcs e/;s
fjiksVZ >kysY;k fu.kZ;ph izr
12