SAINT AUGUSTINE’S SCHOOL

Tagudin, Ilocos Sur

S.Y. 2021-2022
Ikatlong ng Markahan – Aralin 1

Pangalan: ______________________________________________________________ Guro: Mary Grace J. Lapitan

Asignatura: FILIPINO 8 Contact No.: 09466524422

ARALIN 1: MGA DAPAT IPABATID SA MGA SOCIAL MEDIA USER

(Mga SalitangGinagamitsaImpormalnaKomunikasyon)

KasanayangPampagkatuto:
1. Nabibigyang-kahulugan ang mga lingo/terminonaginagamitsamundo ng multimedia
2. Nailalahadnangmaayos at mabisa ang nalikomnadatossapananaliksik
3. Nagagamitsaiba’tibangsitwasyon ang mgasalitangginagamitsaimpormalnakomunikasyon(balbal,
kolokyal, banyaga)

PAGTUKLAS
Ang mgakabataansakasalukuyangpanahon ay nabubuhaynasapanahon ng digital
age – kung saansabawatclicknila ng mouse o pag-touch sascreen ng iPad, laptop, o cell phone ay
agadnilangnakukuha onababasa ang mahahalagangimpormasyongkanilangkinakailangan.
Bilangpanimulanggawain, sagutin ang mgatanongnamakikitasaibababilangpagtataya kung gaano ka
kadalasgumamit ng mgamakabagongteknolohiya at ng social media saloob ng isangaraw.
1. Mayroon ka bang Facebook o Twitter account? ______________ Kung mayroon,
gaanokadalasmoitobisitahinsaloob ng isangaraw?
__________________________________________________________________________________
2. May computer o laptop ka ba? _______________ Ilangorasmoginagamititosaloob ngisangaraw? ___________
3. May cell phone ka ba? ______________ Mga ilang text message ang naipadadalamosaloobng isangaraw?
Bilangpagsusurisaiyongmgasagotsatatlongtanongnanasaitaas, masasabimo bang malaki ang
impluwensiya ng teknolohiya at social media saiyongbuhay? Bakit oo o bakithindi?

Ano- ano ang maipapayomosamgakabataangnauubos o nasasayang ang orasdahilsalabis o
malingpaggamit ng teknolohiya at social mediasakanilangbuhay?


PAGLINANG

 MGA DAPAT MAIPABATID SA MGA SOCIAL MEDIA USER

Pananalitasa Social Media for Social Change Forum ng KabataanPartylist para sa
pagdiriwang ng World Social Media Day June 30, 2013
 Basahin ito sapahina 334 – 338 ng iyongaklat. 1
 Sa katotohanan, isangmalakingkapakinabangan kung ang isangtao ay marunong o bihasasapaggamit ng
mgamakabagongteknolohiyagaya ng Ipad, computer, multimedia gadget, at iba pa sapagkatsapamamagitan ng
mgaito ay nagigingmadali ang pagkalap ng mgaimpormasyon. Subalitminsan, nagdudulotito ng
mganegatibongepektolalonasabuhay ng mgakabataan kung mali ang paggamit ng mga ito. Sa pamamagitan ng
pananaliksikgamit ang mgaaklat o Internet ay iyongalamin ang mgapositibo at negatibongepekto ng paggamit ng
media o teknolohiyasabuhay ng mgakabataan. Gamit ang Fish Bone Organizer ay ilahadmonangmaayos ang
mgaitosakasagutin ang iba pang tanongsa Appendix A.

PAGPAPALALIM

MGA SALITANG GINAGAMIT SA IMPORMAL NA KOMUNIKASYON

Ang mgasalitangkaraniwan at palasaknaginagamitsamgapang-araw-arawnapakikipag-usap
at pakikipagsulatansamgakakilala at kaibigan ay kabilangsaimpormalnamgasalita. Ang
mgaimpormalnasalita ay nauurisaapat.

o BALBAL (Slang) o LALAWIGANIN (Provincialism)

- Ang mga salitang ito noong una ay hindi - Mga salitang kilala at saklaw lamang ng
tinatanggap ng matatanda at mga may pinag- pook na pinaggagamitan nito
aralan dahil hindi raw magandang pakinggan - Ang mga lalawiganing salita ay iba ang
- Ang mga salitang balbal ay tinatawag ding bigkas at may kakaibang tono
salitang kanto o salitang kalye Halimbawa:
Halimbawa: TUGANG (Bikol)
ERPAT – tatay TSIKOT – kotse DAKO (Bisaya)
YOSI – sigarilyo PRANING – baliw NGARUD (Ilokano)

o KOLOKYAL (Colloquial) o BANYAGA

- Ang mga salitang ginagamit sa pang-araw- - Ito ay mga salitang mula sa ibang wika.
araw na pakikipagtalastasan ngunit may Ang ating wika ay mayaman sa wikang
kagaspangan at pagkabulgar, bagama’t may banyaga. Karamihan sa mga ito ay
anyong repinado at malinis ayon sa kung sino pangalang tiyak, wika, teknikal, pang-
ang nagsasalita agham, simbolong pangmatematika, o
Halimbawa: mga salitang banyagang walang salin sa
PORMAL KOLOKYAL wikang Filipino.
AYWAN - ewan
PIYESTA - pista
NASAAN - nasan
KUWENTO - kwento
2
 PALABUOAN NG MGA SALITANG BALBAL

Kung paanobinubuo ang mgakaraniwangsalita, ang paglikha ng mgasalitangbalbal ay mayroon ding

pinagmulan. Narito ang kategorya ng mgasalitangmalimitnatingmarinigsakasalukuyan di
lamangsakabataankundimagingsailangmatatanda.

5. Hinangomula sa mga salitangkatutubo 1. Pinaghalo-halo (Mixed Category)

Halimbawa: Halimbawa:
GURANG (Bikol, Bisaya) – matanda KADIRI pag-ayaw/ pagtanggi - dislike
UTOL (Bisaya) – kapatid KILIG TO THE BONES paghanga - crush
BUANG (Bisaya) – luko-luko IN-NA-IN naaayon/ uso - following the trends
PABARABARAYABAY (Tagalog) – paharang-harang
2. Iningles (Englisized Category)
6. Hinango sa WikangBanyaga
Halimbawa:
Halimbawa: JINX malas - overacting
TISOY, TISAY (Espanyol: MESTIZO, MESTIZA) WEIRD pambihira - husband
TSIMAY, TSIMOY (Espanyol: MUCHACHA, MUCHACHO) BAD TRIP kawalanggana - hopeless/ frustrated
TOMA (Espanyol: TOMAR) – INOM YES, YES, YO  totoo- approved
KOSA (Russian Mafia: COSA NOSTRA)
SIKYO (Ingles: SECURITY GUARD)
ORIG (Ingles: ORIGINAL) 3. Dinaglat (Abbreviated Category)
SISIW (Ingles: CHICKS)
Halimbawa:
7. Binaligtad (Inverted or Reversed Category) KSP – KulangSaPansin
SMB – Style Mo Bulok
Halimbawa: JAPAN – Just Always Pray At Night
GAT-BI bigat - heavy burden
TOM-GUTS gutom - hungry
ASTIG tigas- strong/ influential 4. Pagsasalarawan o Pagsasakatangian ng
TODITS  dito - here IsangBagay
TSIKOT kotse - car
LISPU pulis - policeman Halimbawa:
YOYO – dahil ang relo ay hugis yoyo
LAGAY – dahil ang suhol ay inilalagay o isinisingit
8. Nilikha (Coined Words) para hindimahalata ang pagbibigay
BOGA – dahil ang baril ay parangbumubuga
Halimbawa: BASAG, DUROG –
PAEKLAT maarte - overacting dahilnawawalasasarilingisipkapagnakadroga
ESPI esposo - husband
HANEP papuri - praise/ appreciation
BONSAI maliit - very small

PAGLILIPAT

Magbigay ng isanghalimbawa (nawalasamganaibigaynahalimbawaditosaiyongmodyul) ng

mgasalitangginagamitsaImpormalnaKomunikasyongayundin ang palabuoan ng mgasalitangbalbal at
gamitinitosapangungusap. Sagutinitosa Appendix B ng iyongmodyul. Pagkatapos ay sagutin ang
katanungan:

3
 SAINT AUGUSTINE’S SCHOOL
Tagudin, Ilocos Sur
S.Y. 2021-2022
IkatlongMarkahan – Aralin 1
FILIPINO 8
Pangalan: ___________________________________________________________________________________Puntos: _________________________
Baitang at Seksyon: __________________________ Guro: Bb. Mary Grace Lapitan

APPENDIX A

5 POSITIBONG EPEKTO

5 NEGATIBONG EPEKTO

5 POSITIBONG EPEKTO
1. Nagkakaroon ng komunikasyon sa mga malalayong kamag-anak at mga kaibigan.
2. Hindi nahuhuli sa mga pangyayari sa buong mundo.
3. Nakakapagpahayag ng damdamin at saloobin.
4. Maraming natutunan sa mga karanasang ibinabahagi ng mga tao sa social media.
5. Dito unang nakikita ang mga pangunahing balita sa iba’t ibang panig ng mundo.

5 NEGATIBONG EPEKTO
1. Cyber bullying at fake news

4
 2. Maraming tao ang nagpapanggap upang makalikom ng pera.
3. Nakapagpapahayag ng damdamin ngunit humahantong sa away at pagsasalita ng masama.
4. May mga bagay na hindi dapat nakikita at napapanood lalo na ng mga bata na ibinabahagi sa Social
Media
5. Nasisira ang ibang tao, negosyo at marami pang iba dahil sa paninira at pagbabahagi ng mga larawan o
video ng mga tao na hindi naman dapat.

o Ano-ano ang mgaparaan o hakbangnamaaarimonggawin para malutas ang mganegatibongepektonito?

 Iniiwasan ko ang pagpapahayag ng aking mga damdamin sa mga bagay na nakasasakit sa aking kapwa.

Linilimitahan ko ang pagbabahagi ng mga idea at larawan sa social media

 Hindi ako basta basta naniniwala sa mga naibahaging balita sa social media

o Paano mo magagamit ang mabubuting epekto sa paglulunsad ng mga pagbabago sa buhay ng mga kabataan
at maging sa lipunan?
 Gagamitin ko ito sa mabuting paraan upang magkaroon ng pagbabago sa buhay.

Lilimitahan ko lamang ang paggamit ng social media at titiyakin kong may mabuting aral ang aking mga
binabasa.

APPENDIX B MGA SALITANG GINAGAMIT SA IMPORMAL NA KOMUNIKASYON

1. LALAWIGANIN: ______NGARUD__________________________________________________________________
Pangungusap Panagpapasa ngarud ti modules su pinartakan na nagsurat.

2. KOLOKYAL: __________________PIYESTA______________________________________________________
PangungusapNagpiyepiyesta na naman sa bahay ni Mang Karding dahil nanalo na naman siya sa sugal.

3. BANYAGA: ___________________selpon_____________________________________________________
PangungusapTumunog na naman ang selpon mo kaya tuwang tuwa ka.

PALABUOAN NG MGA SALITANG BALBAL

 Hinangomulasamgasalitangkatutubo: ___________________________________________________________

5
Pangungusap

 HinangosaWikangBanyaga: ________________ERPAT___________________________________________
Pangungusap Pagagalitan ka na naman ng erpat dahil gabi ka na naman uuwi.

 Binaligtad (Inverted or Reversed Category):

______________________Noypi_______________________________________________
 Masayahin ang mga noypi kung kaya’t maraming dayuhan ang natutuwa.

 Nilikha (Coined Words): __________________________Sossy___________________________________________

 Ang sossy naman ni Aling Maritess, may bago ng selpon may bago pang kotse.

 Pinaghalo-halo (Mixed Category): _________________________KADIRI____________________________________________

Kadiri ka, pinanghawak mo ng pagkain ang kamay mo na hindi mo man lang hinugasan pagkagaling sa banyo.

 Iningles(Englisized Category): ____________________________BAD TRIP_________________________________________

Nakakabad trip talaga ang mga kaklaseng nagtatanong ng mga sagot sa modules.

 Dinaglat(Abbreviated Category): ______SMV(Samahan ng mga malalamig ang Valentines)

 Kawawa naman ang mga SMV sa susunod na buwan.

 Pagsasalarawan o Pagsasakatangian ng Isang Bagay:

_____________________LAGAY______________________________________
 Pare, bigyan mo ng lagay ang manager diyan para makapasok ka.