Technologia VoIP (Voice over Internet Protocol) – technika umożliwiająca przesyłanie dźwięków

mowy za pomocą łączy internetowych lub oddzielnych sieci wykorzystujących protokół IP, popularnie
nazywana „telefonią internetową”. Dane przesyłane są przy użyciu protokołu IP, co pozwala wykluczyć
niepotrzebne „połączenie ciągłe” i np. wymianę informacji, gdy rozmówcy milczą.

Ogólny opis
Wszystkie osoby chcące korzystać z telefonii internetowej VoIP muszą posiadać odpowiedni sprzęt.
Podstawą jest oczywiście komputer z dostępem do sieci. Dodatkowe inwestycje w sprzęt wcale nie
muszą być bardzo duże, choć oczywiście zależy od tego m.in. wygoda korzystania z VoIP, jej
funkcjonalność oraz jakość.
Jeżeli telefonia VoIP będzie wykorzystywana od czasu do czasu, np. podczas rozmów
międzynarodowych, nie trzeba żadnych inwestycji w specjalistyczny sprzęt. Do prowadzenia rozmów
wystarczy komputer oraz aplikacja pobierana ze strony operatora VoIP, a także zestaw niedrogich
słuchawek z mikrofonem.
Do rozmów za pośrednictwem telefonii VoIP można wykorzystać także zwykły telefon stacjonarny, jak
i komórkę. Telefony stacjonarne wymagają dokupienia specjalnego adaptera, tzw. bramki VoIP, która
zmienia sygnał analogowy na dane VoIP, pozwalając na korzystanie z telefonii internetowej bez użycia
komputera. Rozmowy przez internet można prowadzić także poprzez większość nowoczesnych
telefonów komórkowych, które należy skonfigurować jako terminale do połączeń internetowych.

Zalety w porównaniu z telefonią tradycyjną:

• niezależność od operatorów/monopolistów państwowych – czyli swoboda wyboru, a
potencjalnie także większa prywatność,
• bezpłatne rozmowy wewnątrz sieci operatora,
• niższy koszt połączeń z telefonią stacjonarną,
• niski koszt infrastruktury -w porównaniu z tradycyjnymi liniami telefonicznymi,
• integracja z przyszłościowymi usługami takimi jak przesyłanie danych czy obrazu.
Wady w porównaniu z telefonią tradycyjną:
• większa zawodność usług,
• konieczność posiadania dedykowanego sprzętu lub oprogramowania i łącza internetowego,
• przy realizacji sprzętowej większe koszty zakupu dla użytkownika końcowego,
• brak możliwości geograficznej lokalizacji „zakończenia sieci” - istotnej np. przy połączeniu na
numery alarmowe i inne numery skrócone.
Z VoIP korzystać można do połączeń z:
• innymi użytkownikami VoIP,
• użytkownikami telefonii stacjonarnej i komórkowej.
Osiągnąć to można:
• korzystając z tzw. kart zdrapek pre-paid w dostępie wdzwanianym przez telefon stacjonarny,
• używając telefonu IP lub bramki VoIP skonfigurowanych do użycia dla jednego lub wielu
operatorów VoIP,
• wykorzystując komputer przyłączony do internetu z odpowiednim oprogramowaniem
komunikacyjnym.
Najczęściej praktykowane jest wykorzystanie VoIP do realizacji połączeń zagranicznych, których koszt
jest wielokrotnie mniejszy niż w telefonii tradycyjnej czy komórkowej. Poszczególne systemy różnią
się nie tylko ceną połączeń, ale również sposobem podłączenia się.
W przypadku telefonu IP, bramki VoIP lub programu (typowego VoIP lub komunikatora internetowego)
połączenie wykonuje się przez posiadane łącze internetowe. Istnieje możliwość wykupienia
towarzyszącego numeru telefonii stacjonarnej, co pozwala na odbieranie rozmów przychodzących.
Obecnie dla tego typu połączeń istnieje możliwość dzwonienia na dowolny numer telefoniczny na całym
świecie, ale niektórzy operatorzy ograniczają możliwość połączeń na płatne infolinie i telefony
alarmowe.

Oprogramowanie
Oprogramowanie można podzielić na trzy główne grupy. Pierwsza, to programy stworzone z myślą o
komunikacji głosowej. Druga grupa to komunikatory internetowe, których funkcjonalność została
poszerzona o możliwość przekazywania głosu. Trzecią grupę stanowią serwery służące do obsługi
połączeń VoIP i centralek PBX. Ponadto dostępne jest darmowe oprogramowanie, które potrafi w
bardzo szerokim zakresie zapewnić bezpieczeństwo połączeń VoIP – np. OpenVPN, Stunnel
Problemy
Największym problemem, z jakim boryka się telefonia VoIP, jest jakość połączenia. Obecna struktura
Internetu uniemożliwia często zapewnienie minimalnego stałego przesyłu danych (QoS), wymaganego
dla idealnej jakości rozmowy. W razie zbyt wolnego połączenia pojawiają się zniekształcenia, dźwięk
staje się mechaniczny, a słowa urywane. Dodatkowym utrudnieniem są większe opóźnienia, które w
skrajnych sytuacjach uniemożliwiają płynną konwersację. W większości przypadków udaje się jednak
obejść ten problem poprzez użycie zaawansowanych metod kompresji mowy. Zresztą przy połączeniu
256 kb/s jakość rozmowy przy zastosowaniu QoS’u jest już bardzo dobra.
Kolejnym utrudnieniem jest brak w większości przypadków możliwości dzwonienia pod numery
alarmowe. Związane jest to z trudnością lokalizacji rozmówcy i tym samym odpowiedniego
przekierowania jego zgłoszenia do najbliższej jednostki alarmowej.
Zaniedbywanym problemem jest obecnie bezpieczeństwo połączeń poprzez VoIP. Możliwe, że
telefonia internetowa zawdzięcza swoją konkurencyjną cenę brakom w tym zakresie, np. niestosowaniu
polityki bezpieczeństwa wdrażania oraz eksploatowania systemów VoIP. Świadomość zagrożenia jest
tutaj niezwykle niska.
Jak się okazuje przeprowadzenie udanego ataku na serwer lub użytkownika telefonii jest niezwykle
łatwe. Możliwe jest np. spreparowanie pakietu, który po dotarciu do węzła rozłącza rozmówców itp.
Jednym z bardziej podatnych na atak protokołów jest SIP (protokół sygnalizacyjny), który jest bardzo
często stosowany w praktyce. Innym zagadnieniem bezpieczeństwa jest atak pasywny, który może
polegać na podsłuchu.

Protokoły VoIP
Większość implementacji VoIP wykorzystuje protokół RTP. Niektóre protokoły VoIP:
• SIP (bardzo popularny);
• H.323 (bardzo popularny),
• Skinny Client Control Protocol,
• Megaco,
• MiNET,
• MGCP,
• IAX,
• Jingle.

Metody kompresji mowy

Do najczęściej używanych metod kompresji mowy w telefonii VoIP należą:
• iLBC,
• GSM (RPE-LTP),
• Speex,
• G.729 (CS-ACELP),
• G.723.1 (ACELP),
• G.711 (PCM),
• G.726 (ADPCM),
• G.728 (CELP).

Popularność rozwiązania
Serwis internetowy DigiTimes we wrześniu 2004 poinformował, iż pięć państw, w których technika
telefonii internetowej w wersji opartej na sieci P2P jest najpopularniejsza to Stany Zjednoczone,
Tajwan, Polska, Brazylia i Chiny.

Urządzenia VOIP
Istnieją 3 sposoby korzystania z technologii VoIP:
• Telefony VoIP - to typ aparatu telefonicznego, który jednak w przeciwieństwie do tradycyjnych
aparatów PSTN lub ISDN nie jest podłączany do linii telefonicznej, lecz do Internetu a
rozmowy przeprowadzamy korzystając z VoIP.
• Bramka VoIP - to rodzaj urządzenia telekomunikacyjnego, którego głównym zadaniem jest
umożliwienie wykonywania połączeń telefonicznych tradycyjnym aparatem telefonicznym
PSTN za pośrednictwem VoIP. Bramka VoIP zamienia więc analogowy sygnał mowy oraz
sygnały wybierania numeru telefonicznego na sygnały VoIP. Dzięki temu można korzystać z
telefonii VoIP nie posiadając nawet komputera. Komputer jest potrzebny jedynie do
skonfigurowania bramki.
• Softphone - to oprogramowanie, które umożliwia prowadzenie rozmów telefonicznych za
pośrednictwem sieci Internet. W tym celu wystarczy zainstalować oprogramowanie na
komputerze, podłączyć słuchawki i mikrofon, a komputer będzie pełnić rolę telefonu
internetowego.