Laboratorium Podstaw Fizyki

Nr ćwiczenia ……………………….

Temat ćwiczenia: Wyznaczanie wartości przyśpieszenia ziemskiego we Wrocławiu

Nazwisko i Imię prowadzącego kurs: dr inż. Jan Szatkowski

Wykonawca:
Imię i Nazwisko
nr indeksu, wydział

Termin zajęć: dzień tygodnia, godzina Wtorek 8,30-11

Numer grupy ćwiczeniowej

Data oddania sprawozdania:
Ocena końcowa

Zatwierdzam wyniki pomiarów.

Data i podpis prowadzącego zajęcia ............................................................

Adnotacje dotyczące wymaganych poprawek oraz daty otrzymania

poprawionego sprawozdania
Cel doświadczenia:

Wyznaczenie przyspieszenie ziemskiego we Wrocławiu, za pomocą wahadła

matematycznego.

Podstawa teoretyczna doświadczenia

Okres drgań T wahadła matematycznego zależny jest od jego długości l zgodnie z

zależnością:

l
T  2 , (1)
g

gdzie – g jest wartością przyspieszenia ziemskiego. Skąd

4 2
T2  l . (2)
g

Wyznaczając okres wahadła w funkcji jego długości i korzystając z powyższej zależności

można wyznaczyć funkcję T 2  f (l ) i na jej podstawie wyznaczyć g.

W doświadczeniu jako wahadło matematyczne, użyto metalową kulkę zawieszoną na lince.

Ponieważ kulka miała małe rozmiary w porównaniu z długością nici, a masa była dużo
większa od masy nici, zastosowany układ można uważać za wahadło matematyczne.

Metoda wyznaczenia przyspieszenia:

Mierzono wartość okresu dla różnych wartości długości nici (wahadła). Dla każdej długości
nici pomiar okresu wykonywano trzykrotnie.

Metoda pierwsza – „punkt po punkcie” (dyskretna)

Korzystając z zależności (1) można wyznaczyć przyspieszenie ziemskie jako:

4 2  l
g . (3)
2

W tej metodzie dla każdej pary (T,l) wyników pomiaru, na podstawie zależności (3)
wyliczono wartość g i niepewność jej wyznaczenia.

Niepewność wyznaczenia g dla pojedynczego pomiaru wyznaczono jako niepewność złożoną.

2 2
 8 2l   4 2 
u ( g )   3  u (T )    2  u (l )  (4)
 T   T 

Biorąc pod uwagę równanie (3) możemy równanie (44) zapisać jako:
  2  u (T )   u (l ) 
2 2

u( g )  g      (4a)
 T   l 

Wyniki pomiarów

l.p l [m] u(l) [m] t[s] u(t) [s] n T [s] u(T) [s] g [m/s²] u(g) [m/s²]
1 0.700 0.001 32.8 0.2 20 1.64 0.01 10.26 0.13
2 0.700 0.001 33.4 0.2 20 1.67 0.01 9.90 0.12
3 0.700 0.001 33.7 0.2 20 1.68 0.01 9.78 0.12
4 0.600 0.001 30.8 0.2 20 1.54 0.01 9.98 0.13
5 0.600 0.001 30.5 0.2 20 1.52 0.01 10.24 0.14
6 0.600 0.001 30.7 0.2 20 1.54 0.01 9.98 0.13
7 0.480 0.001 27.7 0.2 20 1.38 0.01 9.94 0.15
8 0.480 0.001 27.8 0.2 20 1.39 0.01 9.80 0.14
9 0.480 0.001 27.7 0.2 20 1.39 0.01 9.80 0.14
10 0.640 0.001 31.8 0.2 20 1.59 0.01 9.98 0.13
11 0.640 0.001 31.7 0.2 20 1.59 0.01 9.98 0.13
12 0.640 0.001 31.5 0.2 20 1.58 0.01 10.11 0.13
13 0.320 0.001 22.5 0.2 20 1.12 0.01 10.06 0.18
14 0.320 0.001 22.6 0.2 20 1.13 0.01 9.88 0.18
15 0.320 0.001 22.7 0.2 20 1.14 0.01 9.71 0.17

t – czas n wahnięć ; l – długość wahadła; T – okres drgań; g – wyznaczone przyspieszenie

Metody wyznaczenia przyspieszenia

A. Metoda pierwsza – „dyskretna”

W metodzie tej wyznaczano wartość przyspieszenia i jej niepewność dla każdego z

pomiarów, a następnie wyznaczono wartość przyspieszenia jako wartość średnią. Za
niepewność wartości przyspieszenia przyjęto wartość odchylenia standardowego średniej.
Otrzymano:

g = 9.96 ± 0.04 [m/s²].

B. Metoda druga – wyznaczenie g za pomocą regresji liniowej

Tabela 2. Zależność kwadratu okresu drgań od długości wahadła.

l [m] T² [s²]
0,700 2,70
0,700 2,80
0,700 2,83
0,600 2,36
0,600 2,32
0,600 2,36
0,480 1,91
0,480 1,93
0,480 1,93
0,640 2,54
0,640 2,52
0,640 2,49
0,320 1,26
0,320 1,27
0,320 1,29

Wykres 1. Zależność kwadratu okresu drgań wahadła od jego długości

zależność kwadratu okresu od długości wahadła

3
kwadrat okresu [s2]

2.5

y = 3.8793x + 0.0412
2

1.5

1
0.30 0.35 0.40 0.45 0.50 0.55 0.60 0.65 0.70
długość wahadła [m]

Na podstawie regresji liniowej otrzymano:

g 10,17 ± 0.18 [m/s²].

Wnioski:

Obliczenie przyspieszenia ziemskiego na podstawie pomiarów okresu drgań wahadła

matematycznego przyniosło rezultat w postaci wyniku: g=9,96± 0,04 [m/s²] , natomiast
metodą wyznaczenia przyśpieszenia ziemskiego na podstawie zależności kwadratu okresu
wahadła matematycznego od jego długości wartość ta wynosiła g=10,17m/s² ±0,18 [m/s²].

Obie metody opracowania wyników dały tą samą, z dokładnością do niepewności,

wartość przyspieszenia ziemskiego we Wrocławiu.