Klucz odpowiedzi do sprawdzianu z działu

Przemysł i usługi świata

Zakres podstawowy. Grupa A

Maks.
Nr
Przewidywana odpowiedź Kryteria zaliczenia liczba
zad.
punktów

Szwajcaria
Argument ekonomiczny: np. uzyskiwanie
energii w elektrowniach jądrowych jest
dużo tańsze niż w cieplnych
Argument ekologiczny: np. wydobycie za wskazanie kraju i podanie 1 argumentu . . . 1 p.
1. 2
i spalanie surowców w elektrowniach za wskazanie kraju i podanie 2 argumentów. 2 p.
cieplnych powoduje przekształcenie
środowiska przyrodniczego, zaś elektrow-
nie jądrowe są najbardziej przyjazne
środowisku

np.: wydobycie ropy naftowej rośnie

bardzo szybko z powodu:
–– wzrostu poziomu motoryzacji, która
za podanie 1 przyczyny . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
2. w większości wykorzystuje ropę naftową 2
za podanie 2 przyczyn. . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
–– wzrostu zapotrzebowania na ropę
w przemyśle farmaceutycznym
–– wykorzystywania jej w energetyce

za prawidłowe przyporządkowanie 2–3 ele-

mentów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
3. a) D, b) E, c) B, d) A 2
za prawidłowe przyporządkowanie 4 ele-
mentów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.

4. ropa naftowa za wskazanie prawidłowego surowca. . . . . . . 1 p. 1

5. b, c, e za podkreślenie 3 prawidłowych nazw. . . . . . 1 p. 1

Zaleta: np. mniejsze korki w miastach,

mniejsze obciążenie środowiska przyrodni-
czego na obszarach przemysłowych,
bardziej równomierny rozwój kraju
za podanie zalety . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
6. Wada: np. duże koszty dojazdu do nowych 2
za podanie wady. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
miejsc pracy, wysokie koszty związane
z budową nowej infrastruktury dla przemy-
słu, brak odpowiednio wykwalifikowanej
siły roboczej

7. węgiel kamienny za podanie surowca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p. 1

Tendencja: wydobycie węgla kamiennego

na świecie spada
Korzyści ekologiczne: np. mniej wody
za określenie tendencji . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
podziemnej będzie wypompowywanej
8. za podanie 1 korzyści . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p. 3
w okolicach miejsc wydobycia, mniej
za podanie 2 korzyści . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
tąpnięć na obszarach górniczych, mniej
hałd, mniejsze spalanie węgla, więc mniej
zanieczyszczeń w powietrzu

a) 6828,5 kWh
9. za każdą prawidłową odpowiedź. . . . . . . po 1 p. 2
b) produkcja energii elektrycznej rośnie

61
 np.: małe zapotrzebowanie na energię
elektryczną, mała liczba urządzeń wykorzy-
za wskazanie 1 przyczyny . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
10. stujących energię, brak systemu przesyła- 2
za wskazanie 2 przyczyn. . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
nia energii w krajach biednych, brak
pieniędzy na budowę elektrowni

np.:
–– pozostaną większe zasoby surowca
nieodnawialnego
–– zaprzestanie wydobycia węgla spowodu-
je zmniejszenie rozmiarów leja depresyj-
nego
–– rezygnacja ze spalania surowców za podanie 1 zmiany. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
11. 2
energetycznych spowoduje mniejsze za podanie 2 zmian. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
zanieczyszczenie powietrza
–– nie będą powstawały tąpnięcia, nie
zapadnie się grunt pod kopalniami
głębinowymi
–– nie będą powiększały się hałdy i wyrobi-
ska w kopalniach węgla brunatnego

energetyka geotermiczna: Islandia, Indone-

zja, Meksyk,
12. za podanie nazw 2 państw . . . . . . . . . . . . . . 1 p. 1
energetyka jądrowa: Francja, Japonia,
Kanada

korzystniejsza jest dla gospodarki państwa

elektrownia jądrowa, ponieważ produkuje
jednorazowo duże ilości prądu i koszty
13. za wskazanie energetyki jądrowej i uzasadnienie .1 p. 1
produkcji tej energii są dużo tańsze.
W elektrowniach wiatrowych powstaje
mało prądu

14. IV rewolucja przemysłowa za prawidłową odpowiedź. . . . . . . . . . . . . . . 1 p. 1

a) np.:
–– w okręgu surowcowym dominuje
przemysł wydobywczy, który nie
występuje w okręgu miejskim
–– w okręgu miejskim produkcja jest a) za podanie 1 różnicy. . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
bardziej nowoczesna za podanie 2 różnic. . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
15. –– w okręgu surowcowym rozwija się 3
przemysł maszynowy i metalurgiczny,
a w miejskim – samochodowy, kosme-
tyczny itp.

b) okręg surowcowy: Doniecki, Fuxin,

Damodar, Minas Gerais b) za podanie 2 przykładów. . . . . . . . . . . . . . 1 p.
okręg miejski: Paryski

np.: wraz ze wzrostem poziomu rozwoju

gospodarczego społeczeństwo staje się
coraz bogatsze i stać je na zaspokojenie
tzw. potrzeb wyższych (kultury). Rośnie
16. za prawidłową odpowiedź. . . . . . . . . . . . . . . 1 p. 1
także specjalizacja usług, więc jedna firma
nie jest w stanie wykonać wszystkich usług,
rośnie też rola edukacji i opieki zdrowotnej
wraz z rozwojem gospodarczym

62
 np.: kataklizmy, epidemie chorób, niski
poziom rozwoju gospodarczego państwa,
17.
przestępczość, niestabilna sytuacja poli-
tyczna w państwie
za wskazanie 2–3 przyczyn . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
2
za wskazanie 4 przyczyn. . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.

Walory przyrodnicze: ciepły klimat nad

M. Śródziemnym, dostęp do morza, góry
(Alpy, Pireneje), wyżyny za wskazanie 2–3 walorów . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
18. 2
Walory kulturowe: wieża Eiffla, Luwr, za wskazanie 4 walorów . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
zamki nad Loarą, ogromna liczba muzeów
i galerii

Obiekt A: Wielki Mur Chiński, kraj: Chiny

za 2–3 prawidłowo wpisane nazwy. . . . . . . . 1 p.
19. Obiekt B: Bazylika św. Piotra, kraj: Waty- 2
za 4 prawidłowo wpisane nazwy. . . . . . . . . . 2 p.
kan

63
 Klucz odpowiedzi do sprawdzianu z działu
Przemysł i usługi świata

Zakres podstawowy. Grupa B

Maks.
Nr
Przewidywana odpowiedź Kryteria zaliczenia liczba
zad.
punktów

Szwecja
Argument ekonomiczny: np. uzyskiwanie
energii w elektrowniach jądrowych jest
dużo tańsze niż w cieplnych
Argument ekologiczny: np. wydobycie za wskazanie kraju i podanie 1 argumentu. . . 1 p.
1. 2
i spalanie surowców w elektrowniach za wskazanie kraju i podanie 2 argumentów. 2 p.
cieplnych powoduje przekształcenie
środowiska przyrodniczego, zaś elektrow-
nie jądrowe są najbardziej przyjazne
środowisku

np.: wydobycie gazu ziemnego rośnie

bardzo szybko z powodu:
–– wzrostu poziomu motoryzacji, która
częściowo wykorzystuje gaz,
za podanie 1 przyczyny . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
2. –– wzrostu zapotrzebowania na gaz 2
za podanie 2 przyczyn. . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
w przemyśle chemicznym
–– wykorzystywania go w energetyce
–– wykorzystywania do ogrzewania
gospodarstw domowych

za prawidłowe przyporządkowanie 2–3

elementów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
3. a) D, b) A, c) B, d) E 2
za prawidłowe przyporządkowanie 4
elementów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.

4. węgiel kamienny za wskazanie prawidłowego surowca . . . . . . 1 p. 1

5. a, d, e za 3 prawidłowe nazwy. . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p. 1

Zaleta: np. bardziej nowoczesna technolo-

gia produkcji, nie dopłaca się do nieren-
townych fabryk i kopalń, większa wartość
PKB z powodu bardziej nowoczesnej za podanie zalety . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
6. 2
produkcji za podanie wady. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
Wada: np. wzrost bezrobocia w początko-
wym etapie, konieczność przekwalifikowa-
nia się pracowników w celu zmiany zawodu

7. ropa naftowa za podanie surowca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p. 1

Tendencja: wydobycie węgla kamiennego

na świecie spada
Korzyści ekonomiczne: np. nie ponosi się za określenie tendencji. . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
8. wysokich kosztów wydobycia węgla, nie za podanie 1 korzyści . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p. 3
trzeba już dotować kopalń węgla, poprzez za podanie 2 korzyści . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
wykorzystanie bardziej kalorycznych
surowców uzyskuje się więcej energii

a) 1653,8 kWh
9. za każdą prawidłową odpowiedź. . . . . . . po 1 p. 2
b) produkcja energii elektrycznej rośnie

64
 np.: bardzo duże zapotrzebowanie na ener-
gię elektryczną w fabrykach, ogromna
liczba urządzeń wykorzystujących energię,
dostępne technologie dające możliwość
za wskazanie 1 przyczyny . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
10. produkcji energii w różnych typach elek- 2
za wskazanie 2 przyczyn. . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
trowni, konieczność oświetlania dużej
liczby budynków i ulic, szerokie wykorzy-
stanie urządzeń elektrycznych w gospodar-
stwach domowych

np.:
–– pozostaną większe zasoby surowca
nieodnawialnego
–– zaprzestanie wydobycia węgla spowodu-
je zmniejszenie rozmiarów leja depresyj-
nego
–– rezygnacja ze spalania surowców
energetycznych spowoduje mniejsze
zanieczyszczenie powietrza
–– nie będą powstawały tąpnięcia, nie
zapadnie się grunt pod kopalniami za podanie 1 zmiany. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
11. 2
głębinowymi za podanie 2 zmian. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
–– nie będą powiększały się hałdy i wyrobi-
ska w kopalniach węgla brunatnego
–– rzeki będą niosły mniej materiału
skalnego, ponieważ zostanie on osadzo-
ny na dnie zbiornika wodnego
–– rzadziej będzie występować zjawisko
powodzi
–– budowa zapory i zbiornika wodnego
spowoduje zmianę ekosystemu z wody
płynącej na stojącą

energetyka wodna: Norwegia, Brazylia

12. energetyka wiatrowa: Niemcy, Dania, za podanie nazw 2 państw . . . . . . . . . . . . . . 1 p. 1
Holandia

korzystniejsza jest dla gospodarki państwa

elektrownia jądrowa, ponieważ produkuje
jednorazowo duże ilości prądu i koszty
13. za wskazanie energetyki jądrowej i uzasadnienie .1 p. 1
produkcji tej energii są dużo tańsze.
W elektrowniach słonecznych powstaje
mało prądu

14. I rewolucja przemysłowa za prawidłową odpowiedź . . . . . . . . . . . . . . 1 p. 1

65
 a) np.:
–– w okręgu surowcowym dominuje
przemysł wydobywczy, który nie
występuje w technopolii
–– w technopolii produkcja jest bardziej
a) za podanie 1 różnicy . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
nowoczesna
za podanie 2 różnic. . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
–– w okręgu surowcowym rozwija się
15. przemysł maszynowy i metalurgiczny, 3
a w technopolii – elektroniczny, samo-
chodowy, lotniczy, farmaceutyczny itp.

b) okręg surowcowy: Doniecki, Fuxin,

Damodar, Minas Gerais
b) 1 p. za podanie 2 przykładów
technopolia: Dolina Krzemowa, Boston
– Droga 128, Corridor M4, Orange Country

np.: wraz ze wzrostem poziomu rozwoju

gospodarczego społeczeństwo staje się
coraz bogatsze i stać je na zaspokojenie
różnych potrzeb. Ludność państw słabo
16. za prawidłową odpowiedź. . . . . . . . . . . . . . . 1 p. 1
rozwiniętych musi zaspokajać podstawowe
potrzeby jedzenia, odzieży i nie starcza już
pieniędzy na zaspokojenie innych, wyż-
szych potrzeb, które oferuje sektor usług

np.: rozwój transportu lotniczego, wzrost

zamożności społeczeństw, wyższy poziom
edukacji ludności, bardzo szybkie tempo za wskazanie 2–3 przyczyn . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
17. 2
życia i chęć wypoczynku, coraz szersza za wskazanie 4 przyczyn. . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
oferta turystyczna, wydłużenie się czasu
życia społeczeństw zamożnych

Walory przyrodnicze: ciepły klimat nad

M. Śródziemnym, dostęp do morza, góry
(Apeniny, Alpy), piękne krajobrazy,
wulkany
za wskazanie 2–3 walorów . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
18. Walory kulturowe: Koloseum, Watykan,
za wskazanie 4 walorów . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
ogromna liczba muzeów i galerii, Krzywa
Wieża w Pizie, Bazylika św. Marka i pałac
Dożów w Wenecji, wiele zabytkowych
starożytnych i średniowiecznych miast

Obiekt A: Koloseum, kraj: Włochy za 2–3 prawidłowo wpisane nazwy. . . . . . . . 1 p.

19. 2
Obiekt B: piramida Cheopsa, kraj: Egipt za 4 prawidłowo wpisane nazwy. . . . . . . . . . 2 p.

66