2 Sayılar ve Cebir TYT Matematik /@notbudur

1 Temiz notlar, kaliteli içerik!

Fonksiyonlar
A ve B boş kümeden farklı iki küme olmak üzere A kümesinin her bir Bilgi

elemanını B kümesinin bir ve yalnız bir elemanına eşleyen ilişkiye A dan A ve B boş kümeden farklı iki küme olmak üzere f : A B, g : A B
B ye tanımlı fonksiyon denir. Fonksiyonlar genellikle f, h, g gibi A
tanımlanan f ve g fonksiyonları; x A için f(x) = g(x) şeklinde
sembollerle gösterilir. yazılabiliyor ise bu fonksiyonlara eşit fonksiyonlar denir ve f = g
Bir A kümesinden B kümesine tanımlı f fonksiyonu f : A " B ile gösterilir. şeklinde gösterilir.
A kümesine tanım kümesi, B kümesine değer kümesi denir. A dan A ya
tanımlı bir fonksiyona kısaca A da tanımlı fonksiyon da denilebilir.
f fonksiyonu A kümesinden alınan bir x elemanını B kümesindeki bir Birim(Özdeşlik) Fonksiyon
y elemanı ile eşliyor ise x elemanının f altındaki görüntüsü y elemanıdır f
denir. Bu durum y = f(x) biçiminde gösterilir.
A B
f : A " B olmak üzere tanım kümesindeki elemanların f fonksiyonu altındaki A boş kümeden farklı bir küme ve f, A dan A ya bir
.a .a A
görüntülerinin oluşturduğu kümeye bu fonksiyonun görüntü kümesi fonksiyon olmak üzere x A için f(x) = x oluyorsa
.b .b f fonksiyonuna birim fonksiyon denir ve I ile gösterilir.
denir ve f(A) ile gösterilir.
.c .c
f •Tanım kümesinde boşta kalan herhangi .d .d Örneğin f : , f birim fonksiyon olmak üzere
bir eleman olmadığından ve tanım .e .e f(7) = 7 f(a+4) = a+4 olur.
A B kümesindeki her eleman değer Tanım Kümesi Değer Kümesi
f(A)
kümesinde yalnız bir elemanla
.a eşlendiğinden f bir fonksiyondur.
.2 Sabit Fonksiyon
.b Görüntü Kümesi • f fonksiyonunun tanım kümesi f
.4
A = { a, b, c, ç }değer kümesi B = {2, 4, 6, 8}
.c A B A ve B boş olmayan kümeler ve k B olmak üzere
.6 görüntü kümesi f(A) = {2, 4, 6} dir. A
.a .1 f : A B fonksiyonu verilsin. x A için f(x) = k oluyorsa
.ç • a elemanının f altındaki görüntüsü 2
.2 bu fonksiyona sabit fonksiyon denir.
.b
.8 olup f (a) = 2 olarak ifade edilir. Benzer
.c .3 Yandaki şekilde tanımlanan f fonksiyonu için
Tanım Kümesi Değer Kümesi şekilde f(b) = 4 , f(c) = 6 ve f(ç) = 6 olur. A
.d .4 f : A B, x A olmak üzere f(x) = 3 olur.
.e .5
İpucu Tanım Kümesi Değer Kümesi

A ve B boş kümeden farklı birer küme olmak üzere s(A) = m ve s(B) = n

m
ise A kümesinden B kümesine tanımlı fonksiyon sayısı n dir. Doğrusal Fonksiyon
a, b olmak üzere f : , f (x) = ax + b biçimindeki fonksiyonlara
doğrusal fonksiyon denir. f bir doğrusal fonksiyon ise grafiği bir doğrudur.
f

A B A ve B boş kümeden farklı birer küme olmak üzere Tek Fonksiyon ve Çift Fonksiyon
f : A B şeklinde tanımlanan f fonksiyonu için A
f: olmak üzere x R için
.a f(A) = B olduğuna göre (değer kümesinde en az bir
.1 eleman açıkta kalıyorsa) f fonksiyonuna • f(-x) = f(x) olan f fonksiyonuna çift fonksiyon denir.
.b .2
.3 içine fonksiyon denir. • f(-x) = -f(x) olan f fonksiyonuna tek fonksiyon denir.
.c .4
.d .5 Yanda verilen f fonksiyonu bir içine fonksiyondur Parçalı Fonksiyon
.e .6
çünkü f nin görüntü kümesi {1, 2, 3, 4, 5} olup f nin Tanım kümesinin ayrık alt kümelerinde farklı kurallarla belirlenen
değer kümesi olan {1, 2, 3, 4, 5, 6} ne eşit değildir. fonksiyonlara parçalı tanımlı fonksiyonlar ya da parçalı fonksiyonlar denir.
Tanım Kümesi Değer Kümesi
Örneğin a, b, c, d R olmak üzere

{
f
g(x), a< x < b ise
A B A ve B boş kümeden farklı birer küme olmak üzere
f : A B tanımlanan f fonksiyonu için f(A) = B f(x) = h(x), b< x < c ise
.a .1 olduğuna göre (değer kümesindeki her elemana r(x), c< x < d ise
karşılık tanım kümesinde en az bir eleman varsa)
.b .2 f fonksiyonuna örten fonksiyon denir. biçiminde tanımlanan f fonksiyonuna parçalı fonksiyon, g(x),h(x) ve f(x)
.c
.3 fonksiyonlarına parçalı fonksiyonların dalları denir. a, b, c ve d
.d Yandaki f fonksiyonunun görüntü kümesi
fonksiyonun kritik noktalarıdır.
.e .4 f(A) = {1, 2, 3, 4} ve değer kümesi B = {1, 2, 3, 4} olup
f fonksiyonunun görüntü kümesi ile değer kümesi Bilgi
Tanım Kümesi Değer Kümesi aynıdır. Bu yüzden f bir örten fonksiyondur.
A ve B olmak üzere f : A ve g : B fonksiyonları için
U

U U A U
f+g : A B , f-g : A B f+g ve f-g fonksiyonları x A B için
f (f + g)(x) = f(x) + g(x) ve (f - g)(x) = f(x) - g(x) şeklinde tanımlanır.
Bir fonksiyonun tanım kümesindeki her bir elemanın
A B görüntüsü tanım kümesindeki diğer elemanların
görüntülerinden farklı ise bu fonksiyona
.a .1 bire bir fonksiyon denir.
.b .2
.c .3 A ve B boş kümeden farklı birer küme olmak üzere
f:A B tanımlanan f fonksiyonu her x y A ve x = y için
.d .4
f(x) = f(y) ya da f(x) = f(y) için x = y oluyorsa bu
.e .5 fonksiyon bire bir fonksiyondur. Yandaki şekilde
Tanım Kümesi Değer Kümesi verilen f fonksiyonu bire bir ve örten bir fonksiyondur.