TASARIM

ELEMANLARI
2020-2021
 Hayatın akışı sürecinde bilinçli ya da bilinçsiz
olarak birçok tasarım yapılmaktadır.

Doğru bir tasarımın yapılabilmesi için tasarım

ilkeleri bilinmeli ve buna göre en iyi tasarımın
yapılması gerekir. Ancak tasarım ilkelerinden önce
tasarımın elemanlarının bilinmesi gerekmektedir.
TASARIM ELEMANLARI
TASARIM ELEMANLARI
1-ÇİZGİ :
Çizgi düşüncelerimizi kağıt üzerine aktarmamızda en basit en
direkt yoldur.Bir plan veya taslak çizerken, düşüncelerimizi
çabuk ve kesin olarak anlatmak isterken kalemimizi kullanırız.

Çizgi, tek başına yüzey ve hacim etkisi göstermeyen bir

noktanın verilen doğrultuda ki uzantısıdır.
 Doğada her yerde çizgi görülebilir. Örümcek ağı, ağaçların
dalları, bir binadaki birkaç metrelik kolonlar veya pervazlar da
çizgi etkisi yaratabilir. Bu, gerçekte bir çizgi değildir fakat görsel
olarak çizgi olarak tanımlanmaktadır.
Yatay Çizgi:
Durgunluk, sakinlik, sağlamlık ve süreklilik
demektir.
Dikey Çizgi:
Saygınlık, hayat, canlılık, hareketliliği temsil
eder.
Diyagonal Çizgi:
Canlılığı temsil eder.
Zigzag Çizgi:
Sertlik, dinamizm ve enerjiyi temsil eder.
Eğri(Kıvrımlı) Çizgiler:
Zarafet, neşe, kıpırdanma, yumuşaklık, duygusu
uyandırmaktadır.
 Çizgi deyip geçmeyin.

Bir çizgiye dikkat etmediğiniz

zaman hayatınıza mal olacağını
hiç düşündünüz mü?
 Tabelaların olmadığı bir karayolunda gittiğinizi

düşünün.Büyükleriniz araç sollarken yerdeki şerit

çizgilerine dikkat etmeleri gerekir.Bu çizgilerin hepsinin
yukarıdaki gibi birer anlamı vardır.
Eğer bu çizgilere dikkat etmezseniz trafik kazası
olabilecek can ve mal kaybına sebebiyet verecektir.
Çizgiden Oluşan Bazı Tasarımlar
2-RENK:
Işığın bir özelliği olan renk, ışığın cisimlere
çarpmasından sonra yansıyarak duyularda bıraktığı
etkidir.
 Renkler sıcak , soğuk ve zıt renkler olarak gruplandırılır
Sıcak renkler :

ve
Soğuk renkler:

Zıt renkler :Sarı – Mor ; Yeşil –Kırmızı ;Mavi – Turuncu

Kırmızı: Sıcak, ateş, kan, samimiyet, güç, heyecan ve agresiflik gibi
kavramları simgeler. Kırmızı, dikkat çekici bir renktir. Kırmızı renkteki
kelimeler ve objeler insanların dikkatini hemen çeker.

Mavi: Yalnızlığı, üzüntüyü, depresyonu, bilgeliği, güveni ve sadakati simgeler.

Sarı:Parlak limon sarısı gözü en çok yoran renktir.Sarı, az miktarlarda
kullanıldığında parlaklık ve sıcaklık hissi verir.

Yeşil: Yeşil, pek çok kavramla ilişkili olarak karşımıza çıkar, bunların içinde en
güçlüsü ve evrensel olanı doğadır.Yaşamı, gençliği, yenilenmeyi, ümitleri ve
dinçliği simgeler. Sakinleştiricidir ve sinir sistemi üzerinde doğal bir etki yapar.
Siyah:Bir taraftan karanlık güçler, suç ve kötülük ile düşünülürken, diğer
taraftan sadakat, sebat, dayanıklılık, ihtiyat, bilgelik ve güvenilirlik ile
ilişkilendirilir.

Beyaz: Saflığı, temizliği ve masumiyeti simgeler. Bu yüzden doktorlar,

hemşireler ve labaratuvar teknisyenleri steril görünmek için beyaz giyerler.
Beyaz, ışığı yansıtır ve ortamı serin tutar. Dolayısıyla yaz ayının kıyafet
rengidir. Genel olarak serin ve canlandıran bir his verir.
Mor: Asaletin rengidir. Lüks hayat, zenginlik ve zarafeti simgeler. Aynı zamanda
romantizmin, duygusallığın ve tutkunun rengidir.

Kahverengi: Toprağın ve ahşabın rengidir. Sağlam ve güvenilir bir his verir.

Durağanlık, güçlülük, olgunluk ve güvenilirlik mesajları iletir.
Pembe: Romantik ve narin bir renktir. Aynı zamanda sakinleştirici bir etkisi
vardır. Araştırmalar gösteriyor ki, pembe insanları sakinleştirmekte ve kalpleri
yumuşatmaktadır.

Turuncu: Kırmızıdan sonraki en sıcak renk olan turuncu gösterişin ve şatafatın

rengidir, fakat kırmızı kadar rahatsız edici değildir. Turuncu renk metabolizmayı
hızlandırır. Canlılık, cesaret ve güven verir. Zihni harekete geçirir.
Gri: Siyah ve beyaz renklerin değişik oranlarda karıştırılması elde edilen bir
renk olan gri, gözün en rahat algıladığı renklerden biridir. Ciddiyet ve
hareketsizliği çağrıştırır.Kullanıldığı ortamlarda bunaltıcı bir havaya neden
olabileceği için fazla tercih edilmeyen bir renktir.
 3-Doku:
Doku, üç-boyutlu yapıya sahip, objenin hem dış yapısı hem de içyapısı
hakkında bilgi veren, sonsuz çeşitliliğe sahip, yüzeyde gölge ve ışık oyunları
ve malzeme özelliği ile birlikte kendini gösteren özel bir niteliktir. Bir desene
dokunduğunuz zaman yüzeyinde hissettiğiniz bir pürüz ya da her hangi bir
çıkıntı dokudur. 2 boyutlu olursa bu desendir.
Dokular iki ana gruba ayrılır:
1- Doğal Doku: Çevremiz incelediğinde doğada ağaç gövdeleri, taşlar, yapraklar, otlar
vb. nesneler, varlıklar üzerinde doğal dokuyu görmek ve algılamak mümkündür. Bu tür
dokulara doğal dokular adı verilmektedir..

2- Yapay Doku : İnsanlar tarafından yapılmış olan cam, metal, halı, kumaş, plastik eşya
ve bunlara benzer pek çok nesnenin yüzeylerinde görülen ya da algılanan dokulara ise
yapay doku denilmektedir
Doku Türleri:
1- Dokunsal Doku(Gerçek Doku):Dokunma duyumuzla algıladığımız doku türüdür. Bu
dokular genelde eşyanın niteliğini belirler. Kaygan, pütürlü, kabartma, düzgün gibi.
Örneğin zımpara kağıdı yüzeyi gibi. Braille alfabe sistemi ile insanlar görmeden de
yazılara dokunarak okuyabilmektedirler. Tepkilerimizin çoğu dokunarak gerçekleşir

2- Görsel (Vizüel) Doku: Görme duyumuzla algıladığımız doku türüdür. Bazı eşyaların
yüzeyindeki renk ve desenleri dokunma duyumuzla algılayamayız. Örneğin mermerin
yüzeyinde görünen damar ve renkler, halının yüzeyindeki motifler ve renkler gibi.
3- Dinamik Doku: Bir anda oluşup bir müddet devam eden ve kaybolan doku türüdür: su
üzerindeki halkalar, kar yağışındaki taneciklerin görüntüsü gibi.

4- Mekanda Doku: Boşlukta gözüken sonra kaybolan ya da şekil değiştiren doku

türüdür. Örneğin sabun köpükleri, gazoz türü içeceklerin bardağa döküldüğünde
meydana gelen kabarcıklar.
5- Organik Doku: Yaşama olayı, canlı olma durumu ile ilgili doku türü, dilin yüzeyi gibi
 4-Biçim ve Form:
Doğada görülen her nesne ve varlık farklı biçimlere sahiptir. Biçim,
kenarları veya sınır çizgileriyle çevresinden ayrılarak öne çıkan alan olarak
açıklanabilir.

Doğada var olan her cismin, bir geometrik forma dayalı biçimi vardır.
Bazıları da serbest görünümdedirler. Biçimi sınırlayan çizgi karakterleri, biçimin
yuvarlak, sivri, keskin, yumuşak niteliklere sahip olmasına katkıda bulunurlar.
 4-Biçim ve Form:
Biçimler geometrik ve organik olmak üzere iki grupta toplanırlar.

Geometrik biçimler:

Üçgen, kare, daire, dikdörtgen, altıgen vb. matematiksel biçimler

geometrik biçimler olarak adlandırılır.Geometrik biçimler bal peteğinde, kar
tanelerinde, mineral kristallerinde, deniz kabuklarında vb. yerlerde de
görülmektedir.

Organik biçimler:

Doğada bulunan ağaç, yaprak, bulut vb. ise organik biçimler olarak
ele alınmaktadır.
 4-Biçim ve Form:
Form ise biçimin derinlik hissinin verilmesiyle üç boyutlu (yükseklik,
genişlik ve derinlik boyutu veya yanılsaması) olarak algılanmasıdır. Hacim,
formda kendini göstermektedir. Üçgen biçiminden piramit, kare biçiminden
hacim verilerek küp oluşturulması gibi.

Biçim Form

Biçim Form

Biçim Form
4-Mekan:
Mekan :Bir nesnenin etrafındaki, altındaki, arasındaki ve içindeki
alana mekan denir.

Tasarımcı açısından iki tip mekan vardır: Pozitif ve

negatif mekan. Pozitif mekan, arka planın önünde ve ana öğe olarak
görülen objelerle yaratılırken; negatif mekan şekilleri çevreleyen alan
olarak adlandırılır. Örneğin bir şehir görüntüsünde pozitif mekân; bina,
ağaç vb. alanları; negatif mekân ise pozitif mekânda yer alanların
dışındaki açık alanları tanımlamaktadır.

Negatif
Mekan:
Boş alanlar

Pozitif Mekan:
Dolu alanlar
 Negatif
Mekan:
Boş alanlar

Pozitif Mekan:
Dolu alanlar

Pozitif ve
negatif mekan
örnekleri
 Mekan’ı yaratan özelliklerden birisi büyüklüktür. Daha
küçük objeler daha uzakta görünürler. Daha büyük objeler ise daha ön
planda görünürler. Şekillerin büyüklükleri derinlik duygusu
yaratmada önemli rol oynar.

Tasarımda derinlik duygusu yaratmak için kullanılan bir

diğer yöntem, perspektiften yararlanmaktır.Perspektifin kullanımı ,
ölçü konum ve birleşen paraleller gibi mekansal değerlerin
kullanımını içerir.Perspektifte; uzakta olan formlar yakında olandan
daha küçük görünürken ; uzaklaşan paralel doğrular , ufuk çizgisinde
kayboldukları noktaya ulaşana dek birleşir gibi görünürler.

Mekan perspektif ilişkisi