ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ-ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ Α΄ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ.

Ο ΟΡΟΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ, ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΤΡΙΑΔΙΚΟ ΔΟΓΜΑ. ( Ενότητες 1,2,3,4)

1. Διάκριση ουσίας και ενεργειών στο Θεό.
Ο Θεός είναι άγνωστος στην ουσία του και γνωστός με τις ενέργειες του προς τον κόσμο. Η ουσία του
Θεού είναι το βαθύτερο σημείο της ύπαρξης του και είναι άκτιστη και απρόσιτη-αμέθεκτη στους
ανθρώπους. Ενέργειες είναι οι θεϊκές δυνάμεις που εκδηλώνονται στις σχέσεις του Θεού με τον
άνθρωπο και τον κόσμο. Είναι άκτιστες, όπως η ουσία Του, αλλά διαχέονται μέσα στη δημιουργία,
δηλαδή είναι προσιτές-μεθεκτές στους ανθρώπους. Ένα θαυμαστό γεγονός (π.χ. η θεραπεία του
παραλυτικού της Καπερναούμ) είναι μια ενέργεια του Θεού προς τον κόσμο.
2. Τι σημαίνει ότι ο Θεός είναι ένας και Τριαδικός;
Το επίκεντρο της χριστιανικής διδασκαλίας και πίστης για το Θεό συνοψίζεται στη φράση: «ο ένας ως προς
την ουσία ή φύση Θεός, είναι Τριαδικός ως προς τις υποστάσεις ή πρόσωπα» (Πατέρας, Υιός και Άγιο
Πνεύμα).
3. Τι σημαίνει ότι τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδας είναι ομοούσια;
Κάθε πρόσωπο του Τριαδικού Θεού είναι φορέας ολόκληρης της θείας ουσίας, αφού και τα τρία πρόσωπα
της Αγίας Τριάδας μετέχουν ομού, δηλαδή από κοινού, στη μία Θεία ουσία. Έτσι η θεία ουσία «κατοικεί»,
υπάρχει «ασυγχύτως, ατρέπτως και αδιαιρέτως» ολόκληρη στα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδας.
4. Ο όρος αποκάλυψη.
Αποκάλυψη ή Θεοφάνεια ονομάζεται η φανέρωση του Θεού στους ανθρώπους, σε συγκεκριμένο τόπο,
χρόνο αλλά και με τρόπο που επιλέγει ο Θεός. Έχουμε άμεση αποκάλυψη ( όπως στο Μωυσή, Αβραάμ,
αγίους όλων των εποχών-π,χ, Άγιος Παίσιος ) και έμμεση μέσα από τα γεγονότα της ιστορίας. Την
πληρέστερη όμως αποκάλυψη περί Θεού, την έχουμε στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού.
5. Ποια είναι τα προσωπικά ή υποστατικά ιδιώματα των προσώπων της Αγίας Τριάδας.
Τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδας έχουν τα προσωπικά τους ιδιώματα Ο Πατέρας είναι αγέννητος, ο Υιός
«γεννάται» προαιώνια (δηλαδή πριν από το χρόνο) από τον Πατέρα, και το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται
προαιώνια (δηλαδή πριν από το χρόνο) από τον Πατέρα.
6. Τι είναι η ουσιοποιός και λογοποιός ενέργεια του Θεού;
Όλα τα όντα μετέχουν στην ουσιοποιό ενέργεια του Θεού (δημιουργική ενέργεια, που δίνει την ύπαρξη στα
όντα), ενώ τα λογικά όντα (άγγελοι - άνθρωποι) μετέχουν και στη λογοποιό ενέργειά Του (ενέργεια που
προικίζει τα όντα με λογική).
7. Να σχολιάσετε την εικόνα <<της φιλοξενίας του Αβραάμ>>
Στην φιλοξενία του Αβραάμ η Ορθόδοξη Εκκλησία είδε την πρώτη φανέρωση της Αγίας Τριάδας. Στην εικόνα
αυτή η ομοιότητα των τριών προσώπων δείχνει την μία και κοινή ουσία των τριών προσώπων της Αγίας
Τριάδας, ενώ η διαφορά στην ενδυμασία και τη στάση του σώματος συμβολίζει τα ξεχωριστά ιδιώματα του
κάθε προσώπου.
8. Από ποιες συνόδους προέρχεται το Σύμβολο της πίστεως;
Προέρχεται από την Α΄ Οικουμενική της Νίκαιας (325μ.Χ.) και από τη Β΄ Οικουμενική της Κων/πολης
(381μ.Χ.), γι΄ αυτό και ονομάζεται αλλιώς <<Σύμβολο Νικαίας - Κων/πόλεως>>

9. Οι όροι Άκτιστος, κτιστός, ουσία, φύση, πρόσωπο, υπόσταση.

Άκτιστος σημαίνει αδημιούργητος σε σχέση με το χρόνο και μεταφορικά αυτός που δεν κατανοείται λογικά.
Έτσι, άκτιστος είναι μόνο ο Θεός. Κτιστό είναι κάθε τι που είναι δημιουργημένο σε συγκεκριμένο χρόνο.
Κτιστή είναι όλη η δημιουργία. Ο όρος φύση είναι ταυτόσημος με τον όρο ουσία. Ο όρος πρόσωπο είναι
ταυτόσημος με τον όρο υπόσταση.
10. Ποια είναι η ουσία της αποκάλυψης του Θεού σύμφωνα με το παρακάτω κείμενο;
«Αυτή είναι λοιπόν η ουσία της αποκαλύψεως του Θεού… Όσο κι αν ο άνθρωπος προσπαθεί να ανέβει επάνω, όλες
αυτές οι προσπάθειες της θρησκείας ή των υποκαταστάτων της, είναι ανίκανες να λυτρώσουν τον άνθρωπο, είναι
ανίκανες να μας δείξουν τι βρίσκεται στον υπέρκοσμο. Ο μόνος τρόπος είναι, ο Επάνω να ανοίξει μία καταπακτή, να
ρίξει μια σκάλα, να έρθει κάτω ο ίδιος και να μας ανεβάσει επάνω. Αυτό έκανε ο Χριστός, αυτό είναι η εν Χριστώ
αποκάλυψη, αυτή είναι η αποκάλυψη του Θεού. Ο Θεός κατέβηκε κάτω, γι’ αυτό λέει ο Χριστός «εγώ ειμί η οδός»
και «η θύρα», γι’ αυτό και λέμε στην Παναγία: «Χαίρε κλίμαξ επουράνιε, δι’ ης κατέβη ο Θεός, χαίρε γέφυρα
μετάγουσα τους εκ γης προς ουρανόν». Ή, για να χρησιμοποιήσω μίαν άλλην εικόνα, περπατάμε στο σκοτάδι, και εκεί
που δε βλέπουμε μπροστά μας τίποτα, ξαφνικά μια αστραπή μάς φωτίζει και βλέπουμε πού βαδίζουμε. Αυτή είναι η
αποκάλυψη. Δεν ανακαλύψαμε μόνοι μας πού βαδίζουμε, αυτό είναι αποκάλυψη. Κάποιος μου αποκαλύπτει κάτι…

Γαλίτη, Γ. (2006), «Αποκάλυψη και Εκκλησία», Πύργος: Ι. Μητρόπολη Ηλείας, σελ. 24-39.

__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________

11. Η θεία λειτουργία αρχίζει με την αναφώνηση: «Ευλογημένη ή βασιλεία του Πατρός και του Υιού καί
του Αγίου Πνεύματος...». Κατά την απαγγελία της Κυριακής Προσευχής παρακαλούμε το Θεό: <<ελθέτω η
βασιλεία Σου>>.
12. Τι σημαίνει η προφητεία του Συμεών του Θεοδόχου για το Χριστό, ότι Αυτός θα αποτελέσει <<σημείον
αντιλεγόμενον>>;
Σημαίνει ότι ο Χριστός από τη γέννησή Του και για όλες τις εποχές θα αποτελέσει σημείο διαφωνίας για τους
ανθρώπους. Άλλοι θα τον πιστέψουν και θα αλλάξουν τρόπο ζωής, ενώ άλλοι θα τον αμφισβητήσουν ή και
θα στραφούν εναντίον του.
13. Πώς αντιμετώπισε η Εκκλησία τις αιρέσεις;
Όλες τις αντιμετώπισε η Εκκλησία αφενός μεν: α) με τα συγγράμματα των εκκλησιαστικών συγγραφέων και
Πατέρων, αφετέρου δε β) με τις Συνόδους και μάλιστα τις Οικουμενικές.
14. Ποιες αλήθειες προκύπτουν για το Χριστό από το Σύμβολο της πίστεως.
α) Ο Χριστός είναι Θεάνθρωπος.
β) Ως Θεός είναι ομοούσιος με το Θεό Πατέρα.
γ) Ως άνθρωπος είναι ομοούσιος με μας τους ανθρώπους αλλά είναι τέλειος και αναμάρτητος.
δ) Είναι το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, συνάναρχος και συναιώνιος με το Θεό Πατέρα
ε) Είναι ιστορικό πρόσωπο με υπερφυσική γέννηση.