4

Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan – Modyul 1 (Week 1)
Mga Pakinabang Pang-Ekonomiko
ng mga Likas na Yaman
Araling Panlipunan – Ikaapatna Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikalawang Markahan – Modyul 1 (Week 1): Mga Pakinabang Pang-Ekonomiya ng
mga Likas na Yaman

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman,
kailangan muna ang pahintulot ng ahensya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda
ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing
ahensya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atpb.) na ginagamit sa
modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang
matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi
inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang
anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga
orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anomang paraan nang walang pahintulot sa kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Debisyong nga Lungsog ng Lapu-Lapu
Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Lily-Ann L. Torrefranca

Editor: Czarina Ritzko J. Sagarino Earl Adrian C. Cejas
Tagasuri: Teresita A. Bandolon Marigold J. Cardente Dr. Bryant C. Acar
Tagaguhit: Keno Paulo B. Estrera
Tagalapat: Maria Teresita D. Amion Marieta R. Ferrer
Plagiarism Detector Software: PlagiarismDetector.com
Grammar Software: CitationMachine.com
Tagapamahala:
Schools Division Superintendent : Wilfreda D. Bongalos, PhD, CESO V
Assistant Schools Division Superintenden t: Marcelita S. Dignos, Ed.D, CESE
Curriculum Implementation Division Chief : Oliver M. Tuburan, Ed.D.
EPSVR- Araling Panlipunan : Marigold Cardente
ADM Coordinator : Jennifer S. Mirasol Marigold Cardente

Inilimbag sa Pilipinas ng Kagawaran ng Education

Department of Education- Region VII
Division of Lapu-Lapu City
Address: B. M. Dimataga St., Poblacion, Lapu-Lapu City
Tel #: (032) 420-4525
Email: oliver.tuburan@deped.gov.ph
 4

Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan – Modyul 1
(Week 1)

Mga Pakinabang na Pang-Ekonomiko

ng mga Likas na Yaman

Ang modyul na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador

mula sa mga pampublikong paaralan. Hinikayat namin ang mga guro at ibang
nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa
Kagawaran ng Edukasyon sa deped.lapulapu@deped.gov.ph.

Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.

Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Araling Panlipunan 4 ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul
para sa araling Mga Pakinabang na Pang-Ekonomiya ng mga Likas na Yaman.

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador mula sa pambuliko at
pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy upang matulungang makamit ng
mag-aaral ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to 12 habang kanilang pinanagumpayan ang
pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at malayang pagkatuto na
mga Gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang
makamit ang mga kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan
at kalagayan.
Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong ito sa pinakakatawan ng
modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong o estratehiyang magagamit sa
paggabay sa mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral kung paano gamitin ang
modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan sila ng
pamahalaan ang kanilang sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at
gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Araling Panlipunan 5 ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul
para sa araling Mga Pakinabang na Pang-Ekonomiya ng mga Likas na Yaman.
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong matulungan ka sa iyong
pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang
oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga dapat mong matutuhan sa

Alamin modyul.

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano na ang kaalaman mo sa aralin
ng modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng tamang sagot (100%), maaari
mong laktawan ang bahaging ito ng modyul.

Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral upang matulungan kang maiugnay

Balikan ang kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay ipakikilala sa iyo sa maraming

Tuklasin
paraan tulad ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na suliranin, gawain
o isang sitwasyon.

ii
 Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling pagtalakay sa aralin. Layunin
Suriin nitong matulungan kang maunawaan ang bagong konsepto at mga
kasanayan.

Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa mapatnubay at malayang pagsasanay

upang mapagtibay ang iyong pang-unawa at mga kasanayan sa paksa.
Maaari mong iwasto ang mga sagot mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.

Naglalaman ito ng mga katanungan o pupunan ang patlang ng

Isaisip pangungusap o talata upang maproseso kung anong natutuhan mo mula
sa aralin.

Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong sa iyo upang maisalin ang

Isagawa bagong kaalaman o kasanayan sa tunay na sitwasyon o realidad ng buhay.

Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o masukat ang antas ng pagkatuto

sa pagkamit ng natutuhang kompetensi.

Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong panibagong gawain upang

Karagdagang
Gawain pagyamanin ang iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang aralin.

Susi sa Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat ng mga gawain sa modyul.
Pagwawasto

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ang
Sanggunian Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa
paglikha o paglinang ng modyul na ito.

sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang marka o sulat ang anumang
bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at sa pagwawasto ng mga
kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang sagutin lahat ng
pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag mag-aalinlangang
konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi ng tulong kay nanay o tatay, o sa
nakatatanda mong kapatid o sino man sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging
itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng makahulugang pagkatuto at
makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

iii
 Alamin
Isang maluwalhatingpagbati sa pagtatapos ng pag aaral sa mga modyul na nakalaan
sa Unang Markahan!
Ngayon, ay sisimulan mo nang matututunan ang mga kasanayan para sa mga
kasunod na aralin sa Ikalawang Markahan.
Bahagi ng iyong napag-aralan sa mababang baitang ang mga uri at wastong
pangangasiwa ng mga likas na yaman lalong lalo na ang makikita sa sariling lalawigan at
rehiyon.
Palalawakin natin angiyong kaalaman at kasanayan tungkol sa mga likas na yaman
ng ating bansa sa modyul na ito.
Mahalagang malaman nanglubos ang mga kapakinabangan ng mga likas na yaman
nang sa gayon ay mapapangasiwaan nang higit na mabuti ang mga biyaya ng Maykapal
na matatagpuan sa iba’t-ibang kapaligiran ng ating bansa.
Sa pagtatapos ng modyul na ito, matututunan mo ang mga kapakinabangan na
naibibigay ng likas na yaman sa ibang ibang lokasyon ng bansa at ang kahalagahan na
naidudulot nito sa kabuhayan ng mga Pilipino at ekonomiya ng bansa.
Simulan na natin ang daan patungo sa karagdagang kaalaman!
Nakapaloob sa modyul na ito ang araling :
Mga Pakinabang na Pang-ekonomiko ng mga Likas na Yaman
Sa modyul na ito, ikaw ay inaasahan na:
1. Naipaliliwanag ang iba’t ibang pakinabang pang-ekonomiko ng mga likas na yaman
ng bansa (AP4LKE-IIb-2);
2. Naiisa-isa ang mga pakinabang pang-ekonomiko ng mga likas na yaman ng bansa;
at
3. Napahahalagahan ang naibibigay na mgakapakinabangan pang ekonomiko ng mga
likas na yaman ng bansa sa pag angat ng kabuhayan ng mga Pilipino.

1
 Subukin
Panuto: Paano makatutulong ang likas na yaman ng kapaligiran sa ekonomiya ng
bansa? Basahing mabuti ang bawat sitwasyon o pahayag sa Hanay A at piliin mula
sa mga nakatala sa Hanay B ang angkop na paliwanag.
HANAY A
1. Sagana ang Gitnang Kabisayaan sa
pananim na mais. Iniluluwas ang
kalakal na ito sa ibat ibang lugar sa
Pilipinas. Nadadagdagan ang kita ng
Gitnang Visayas sa gawaing pang
ekonomikong ito.
2. Maraming naggagandahang
tanawin katulad ng mga
dalampasigan at isla ang Lapu-Lapu
City kaya maunlad ang kanilang
turismo.
3. Ang Maria Cristina Falls ay hindi
lang kilala bilang isa sa mga
napakagandang tanawin sa Lanao
del Norte kundi nagtutustos din
ng kuryente sa buong probinsya.
HANAY B
A. Nakakatipid ang pamahalaan ng
produktong mineral gaya ng krudo
kaya naitatabi ang perang gagamitin
sana sa pag angkat nito sa ibang
bansa. Maaari ring gamitin ang
perang natipid sa iba pang
pangangailanagn ng lugar.
B. Napagkukunan ng enerhiya ang likas
na yaman kaya nakakatipid ang
pamayanan at hindi na kailangang
bumili pang enerhiya sa ibang lugar
para lang matugunan ang
pangangailangan ng komunidad sa
elektrisidad.
C. Nagkakaroon ng hanapbuhay ang
mga Pilipino sa paggawa ng ibat
ibang produkto mula sa hilaw na
materyales na galing sa likas yaman,
katulad halimbawa ng troso mula
sa punongkahoy.
D. Ang mga kalakal at produkto na iniluluwas
sa ibat ibang lugar para matugunan ang
pangangailangan ng iba pang pamayanan
ay nakadadagdag kita sa ekonomiya ng
lugar kung saan nagmumula ang kalakal at
produkto.
E. Ang mga magagandang tanawin sa
kapaligiran ay pinagkukunan ng kita at
hanapbuhay ng mga tao mula sa mga
turistang dumarayo rito.
2
 Aralin
Mga Pakinabang Pang-Ekonomiko ng
1 mga Likas na Yaman

Isang masayang pagbati sa pagtanggap sa modyul na ito para sa karagdagan ng

iyong kaalaman!
Iyong napagtanto kung gaano kasagana ang bansang Pilipinas sa mga likas na
yaman. Ang mga ibat ibang uri nito ay natutunan mo na sa mababang baitang.

Kasama sa iyong napag aralan ang tiyak na mga lokasyon kung saan higit na
matatagpuan ang likas na yaman at ang kaisipang nagtutustos ang mga ito sa ibat-ibang
pangangailangan ng mga Pilipino.

Madalas mong naririnig sa radyo at napapanood sa telebisyon ang pagkasira ng

kapaligiran na dahilan din ng pagkasira at pagkaubos ng mga likas na yaman. Kaya,
nararapat lamang na mapag aralan mo ang ibat-ibang kapakinabangan na naidudulot ng
likas na yaman upang ito ayhigit na mabigyan ng pagpapahalaga at mapangasiwaan nang
wasto.
Handa ka na ba? Tayo na at lakbayin ang daan patungo sa karunungan!

Balikan
Panuto: Magbalik-tanaw tayo sa mga aralin na iyong natutunan. Piliin ang tamang sagot
sa mga katanungan.
1. Ang mga ito ay biyaya ng Maykapal na makukuha sa kalikasan at maaring maubos
kapag hindi inalagaan?
A. Mga halaman at puno C. Mga kagubatan
B. Mga hayop D. Mga likas na yaman
2. Tumutukoy ito sa mga likas na yaman na hindi napapalitan, halimbawa ay ang ginto,
copper at marmol.
A. Yamang lupa C. Yamang mineral
B. Yamanggubat D. Yamang tubig
3. Alin ang nagbibigay nang pinakawastong kaisipan tungkol sa kaugnayan ng
kapaligiran sa hanapbuhay ng tao?
A. Iniaangkop ng tao ang hanapbuhay sa uri ng kapaligiran.
B. Walang kaugnayan ang kapaligiran sa uri ng hanapbuhay ng tao.
C. Malawak ang pinagkukunan ng likas na yaman ng mga tao sa
kapaligiran.
D. Pinagkukunan ng tao ng likas na yaman ang kapaligiran upang mabuhay.

3
 4. Pangunahing produkto ng rehiyon na ito ang mais, saging, tubo, kamatis at iba mga
produktong minamanupaktura.
A. ARMM C. Cordillera Administrative Region (CAR)
B. Rehiyon XIII-Caraga D. Rehiyon VII-Gitnang Visayas
5. Ito ay isa sa mga paraan ng wastong pangangasiwa ng likas na yaman na layuning
masolusyonan ang suliranin sabasura.
A. Programang 3R’s C. Proyektong Clean and Green
B. Programang Pagmumuling-gubat D.Proyektong Pagmumuling-gubat

Tuklasin
Gawain sa Pagkatuto Blg.1: KUWENTO NG KALIKASAN, ALAMIN MO
Panuto: Pagmasdan ang larawan at basahing mabuti ang sanaysay sa ibaba upang
malaman mo ang mga mahahalagang konsepto ng araling ito.

Isang illustrated na larawan

PAKINABANG NG LIKAS NA YAMAN

Lily-Ann L. Torrefranca

Sagana sa likas na yaman ang kalikasan ng Pilipinas. Iba’t ibang uri nito ang
matatagpuan sa bansa katulad ng palay, niyog, tubo at abaka na nakukuha sa yamang-lupa.
at ang mga makukuha sa ating mga katubigan tulad ng mga isda at iba pang yamang-dagat.
May pagkakatulad at pagkakaiba ang mga nakukuhang yaman dahil sa uri ng topograpiya
na kinalalagyan ng mga lugar. Bagamat sa pangkalahatan, mas higit na may pagkakatulad
ang mga likas na yaman ng mga rehiyon dahil ang kabuuang topograpiya o pisikal na anyo
ng Pilipinas ay mabundok.
Gayunpaman, ang mga Pilipino ay umaasa sa yamang nakukuha sa kalikasan upang
matugunan ang lahat ng pangangailangan. Sa katunayan, nakasalalay ang kabuhayan ng
tao sa uri ng kanyang kapaligiran – inaangkop ng tao ang kabuhayan sa likas na yaman na
matatagpuan sa kanyang kapaligiran. Kapag marami ang nakukuhang likas na yaman,
dumarami din ang oportunidad sa hanapbuhay dahilan ng pagkakaroon
4
 Ang likas na yaman din ang pangunahing pinagkukunan ng kita para mapabuti
ang ekonomiya ng bansa. Nakakaapekto ang kalidad at dami ng nakukuhang likas na
yaman para maiangat ang kalagayan ng ekonomiya. Kung mas maganda ang kalidad
ng produkto mula sa likas na yaman, bumubuti din ang antas ng ekonomiya. Kabilang
sa mga pinagkukunan ng kita ng ekonomiya ang mga hilaw na materyales, produkto at
kalakal na nakukuha sa pagsasaka, pangingisda, pagmimina, pagtotroso,
pagmamanupaktura at iba pang gawaing-pangkabuhayan. Binebenta ang mga ito sa
loob (lokal na produkto) at labas (export) ng bansa.
Napagkukunan din ng kita ang turismo tulad ng mga magagandang tanawin at
lugar sa Pilipinas. Sa pagdami ng mga dayuhang dumarayo upang matunghayan ang
mga natatanging lugar at tanawin sa Pilipinas, nadadagdagan ang kita ng
industriyang turismo ng bansa.
Nakakatipid din ang Pilipinas sa pag-angkat ng mga enerhiyang kinakailangan sa
pagpapatakbo ng industriya sa kadahilanang mayroong nalilinang sa kalikasan na
maaaring gamitin ng ating bansa katulad ng petrolyo, enerhiyang geothermal, karbon at
iba pang yamang-enerhiya o mineral.
Ang mga pakinabang na pang-ekonomiko ng mga likas na yamang matatagpuan
sa iba’t ibang rehiyon ng Pilipinas ay ang mga sumusunod:
1. Pakinabang sa Kalakal at Produkto;
2. Pakinabang sa Turismo; at
3. Pakinabang sa Enerhiya

1. Likas na yaman na pinagkukunan ng mga agrikultural na produkto tulad ng

palay, mais, niyog, tubo at ipa pa.
YAM __ __ __ LU __ __
2. Likas na yaman na pinagkukunan ng mga produktong tulad
ng mga isda, corals, perlas at iba pa na galing sa katubigan.
YAM __ __ __ TU __ __ __
3. Likas na yaman na pinagkukunan ng petrolyo, geothermal,
karbon at iba pang mineral o enerhiya.
YAM __ __ __ ENERH __ __ __
4. Sekto na binubuo ng mga magagandang tanawin at lugar
na nakatutulong upang magkaroon ng kita ang isang lugar
dulot ng pagbisita ng mga tao dito
TURI __ __ __
PASYA
PAHAYAG TUNGKOL SA LIKAS NA YAMAN Lagyan ng tsek (/)
HINDI
PAKINABANG PAKINABANG
1. Nakatutulong ang mga likas na yaman upang
matugunan ang lahat ng panganga-ilangan ng
mga tao
2. dumarami din ang oportunidad sa hanap-
buhay dulot ng masaganang likas na yaman

5
3. Ang likas na yaman din ang pangunahing
pinagkukunan ng kita para mapabuti ang e-
konomiya ng bansa
4. Nadadagdagan ang kita ng industriyang
turismo ng bansa at natutulungan magkaroon ng
hanapbuhay at pagkakaitaan ang mga tao sa
isang lugar
5. Ang mga likas na yaman ay wala ng
maitutulong sa atin dahil hindi naman ito
nakapagbibigay ng malaking kita

Suriin
Gawain sa Pagkatuto Blg.2: I-MATCH MO KO
A. Panuto: Basahing mabuti ang mga pahayag sa bawat kahon at pag-isipan ng may
pagtitimbang kung aling mga pahayag ang naglalahad ng pang-ekonomikong pakinang ng
mga likas na yaman para sa mga mamamayan at lipunan. Isulat lamang ang titik ng
pahayag sa nakalaang patlang sa ibaba ng bawat kahon.

Upang lubos na matutunan

ang kasanayan, gawin ang
mga sumusunod na
pagkatuto

1. PAKINABANG SA KALAKAL AT PRODUKTO

A. Napagkukunan ng mga pangunahing pangangailangan
B. Nagbibigay ng kabuhayn sa mga mamamayang Pilipino
C. Nakadadagdag sa lokal na kita sa pamamagita ng kalakalan

Mga pahayag na naglalahad ng pang-ekonomikong pakinabang: ___________

2. PAKINABANG SA TURISMO
A. Napagkukunan ng hanabuhay sa mga taong kumikita sa turismo
B. Nakakadagdag sa lokal na kita sa pamamagita ng mga bagay, pagkain at ibang
pang ginagamit o binibili ng mga turista

Mga pahayag na naglalahad ng pang-ekonomikong pakinabang: ___________

6
 3. PAKINABANG SA ENERHIYA
A. Napagkukunan ng sariling enerhiya na kinakailangan sa pagpapatakbo ng mga
industriya at transportasyon
B. Nagtutustos sa kuryente ng pamayanan
C. Nadadagdagan ang kita ng ekonomiya dahil ikinakalakal sa ibang lugar

Mga pahayag na naglalahad ng pang-ekonomikong pakinabang: ___________

B. Panuto: Kumpletuhin ang mga hinihinging konsepto ng crossword puzzle

gamit ang mga gabay na mga tanong sa ibaba.

PABABA: 2

1. Nakukuha ang mga ito sa

likasna yaman na
ibinebenta o ikinakalakal
2. Isa sa mga pakinabang ng
likas na yaman na nakukuha
sa lakas-geothermal

1
PAHALANG:
1. Ang likas na yaman ay nag-
dudulot ng kaunlaran sa
ekonomiya dahil sa mga 3
________ nito.
2. Tawag sa mga kalakal o
produkto na iniluluwas sa
isang lugar na nakadagdag
kita
3. Kailangang gawin ng mga
tao upang hindi maubos
ang likas na yaman 4

4. Pakinabang na pang
ekonomiko nanaibibigay
ng mga maga-gandang
lugar at tanawin sa bansa.

7
 Pagyamanin

Gawain sa Pagkatuto Blg.3: DESISYON MO, PAKINABANG KO

Panuto: Isulat ang kapakinabangan ng mga likas na yaman na nakalahad sa pangalawang
kolum ng tsart. Magbigay din ng paliwanag sa kapakinabang ang naidudulot ng mga likas
na yaman. Isulat ang mga sagot sa nakalaang kolum.

Mga Likas na Yaman sa Kapakinabangang

BLg. Ibat Ibang Lokasyon ng Pang-Ekonomiko Paliwanag Kung
Bansa (Kalakal at Produkto; Paano
Turismo; o Enerhiya) Makakatulong
1 Pinatuyong manga at iba
pang prutas ng Guadalupe,
Cebu City
2 Sandal, sapatos at ampaw
ng Carcar, Cebu
3 Minahan ng ginto sa Davao
4 Pinakurat na suka ng Iligan
City
5 Mga muwebles ng Palawan
6 Tarsier ng Bohol

7 Minahan ng copper sa
Toledo, Cebu
8 Mga baybaying-dagat at
nagagandahang isla ng
Lapu-Lapu City
9 Loboc River ng Bohol (Hydro
Electric Plant ng Loboc)
10 Gulay at prutas sa
Mantalongon, Dalaguete,
Cebu

8
 Isaisip

*Hanapbuhay
*Maayos na
kabuhayan
Pakinabang sa *Maunlad na
Kalakal at negosyo
Produkto
MGA PAKINABANG *Dagdag kita sa
PANG-EKONOMIKO Pakinabang sa RESULTA ekonomiya
NG LIKAS NA Turismo
YAMAN *Natutugunan ang
pangangailangan
Pakinabang sa
Enerhiya *Maunlad na
ekonomiya ng
bansa

TANDAAN:
Ang mga likas na yaman ay
nakapagdudulot ng
kapakinabangang pang
ekonomiko sa bansa.

9
 Isagawa
Gawain sa Pagkatuto Blg.4: PALIWANAG MO, PAKINABANG KO
Panuto: Basahin ang bawat sitwasyon at magbigay ng paliwanag kung paano
nakapagdudulot ng kapakinabangang pang-ekonomiko ang likas na yaman. Piliin sa mga
pahayag ang pinakaangkop na sagot.

1. May mga taong naninirahan sa kapaligiran malapit sa katubigan. Paano

makakatulong sa kabuhayan nila ang mga makukuhang likas na yaman dito?
A. Maari silang mangisda at ipagbili ang mga ito para matugunan ang kanilang
pangunahin at iba pang pangangailangan.
B. Maari silang magtayo ng bahay bakasyunan sa tabing-dagat at paupahan ang
mga ito.

2. Kumpol-kumpol ng mga nag-gagandahang burol ang matatagpuan sa Bohol.

Nakakatulong ba ang lugar sa ekonomiya ng bansa? Paano?
A. Oo, sa pamamagitan ng mga turistang pumupunta sa lugar kumikita ang
karamihan sa mga naninirahan dito at lumalago ang turismo.
B. Hindi, dahil ang lugar ay gawa ng Diyos at libre ang pagmamasid sa mga burol
at ang pagbisita sa lugar ay hindi nangangailangan ng bayad.

3. Kilala ang Lapu-Lapu City sa paggawa ng de kalidad na mga gitara. Ano ang epekto
nito sa ekonomiya ng lugar?
A. Bubuti ang kita ng lugar dahil marami ang mabibigyan ng hanapbuhay at
madadagdagan ang kita ng Lapu-Lapu City.
B. Magiging kilala at tanyag ang Lapu-Lapu city sa paggawa ng de kalidad at
matitibay na gitara.

4. Maraming natatanging hayop ang matatagpuan sa Pilipinas. Isa na rito ang pilandok
na matatagpuan sa Balabac, Palawan. May kabutihan ba na dulot ang pagkakaroon
ng mga natatanging hayop sa ekonomiya ng Pilipinas? Alin ang angkop na
paliwanag?
A. Mayroon, dahil sa maraming mga dayuhan ang gustong makita ang mga ito
dahilan ng pag-unlad ng turismo na nakakadagdag kita sa ekonomiya ng lugar.
B. Mayroon sapagkat mayroon pang natitira sa mga unti-unti ng nauubos na mga
natatanging hayop sa Pilipinas na ating maipagmamalaki.

5. Ikaw ay nakatira kung saan malamig ang klima at maganda at mainam ang lupa para
sa pagtatanim. Paano makakatulong ang inyong lugar sa inyong kabuhayan?
A. Ako ay magtatanim ng mga gulay at prutas upang mapagkunan namin ng aming
pangangailangan at ang iba ay ibebenta para dagdag kita sa aming pamilya.
B. Kukunan ko ng mga litrato at video ang lugar lalong lalo na ang mga pananim
dito at ipagmamalaki ko sa pamamagitan ng pagpaskil nito sa pahina ng mga
social media katulad ng facebook.

10
 Tayahin
Panuto: Basahin at unawain ang mga katanungan. Isiping mabuti ang sa tingin mo ang
pinakawastong sagot sa mga tanong.
1. Ang Bukidnon at Cotabato ay may pinakamalawak na taniman ng pinya sa buong bansa.
Naging maunlad ang paggawa ng produkto mula sa pinya sa mga lugar na ito. Ano ang
epekto nito sa ekonomiya ng Bukidnon at Cotabato?
A. Marami ang dumarayong turista sa Bukidnon at Cotabato upang makita ang
mga malalawak na taniman ng pinya
B. Maraming mga tao sa Bukidnon at Cotabato ang nabigyan ng trabaho sa mga
pagawaan ngprodukto mula sa pinya.
C. Malaking halaga ang naidadagdag sa kabang-yaman ng Bukidnon at Cotabato
mula sa iniluluwas na mga produktong galling sa pinya.
D. Dadami ang mga pagawaan ng mga produktong pinya sa Bukidnon at Cotabato
dahil umuunlad ito.

2. Kilala ang rehiyon ng Bicolsa paggawa ngtsinelas, sandal, bag, tela at ibang pang
kagamitan mula sa abaka. Paano ito nakatulong sa kabuhayan ng mga tao?
A. Ito ang naging negosyo at hanapbuhay ng ilan sa mga taga Bicol na
pinagkukunan ng kita para sa kanilang pangangailanagan.
B. Nagagamit ng mga tao ang mga nagawang produkto mula sa abaka sa kanilang
pang araw araw na gawain at hanapbuhay.
C. Naipagmamalaki ng mga taga-Bikol sa ibang tao ang kanilang mga nagawang
mga produkto na yari sa abaka.
D. Nakatulong ang mga pananim na abaka sa Bicol upang lalong umunlad ang
ganitong uri ng industriya.

3. Maraming pagawaan at establisimiyento ang natutulungang umunlad dulot ng

elektrisidad. Sa Iligan City matatagpuan ang Talon ng Maria Cristina na siyang
nagpapatatakbo sa mga planta ng kuryente sa buong probinsiya ng Lanao del Norte sa
pamamagitan ng puwersa ng tubig na nanggagaling dito. Anong kapakinabangang pang
ekonomiko ang naiambag ng talon? Paano higit na nakatulong ang ganitong uri ng likas
na yaman?
A. Pakinabang sa kalakal at produkto. Mas marami ang kalakal at produktong
naiibebenta sa mga malls at palengke.
B. Pakinabang sa enerhiya. Mas napapadali ang produksiyon dahil sa elektrisidad
ang nagpapatakbo ng mga pagawaan at establisimiyento.
C. Pakinabang sa turismo. Nagiging mas dekalidad ang mga produktong nabibili
ng mga turista.
D. Pakinabang sa turismo. Dinarayo ang Iligan City ng mga turistang gustong
makita ang kambal na talon ng Maria Cristina.

11
4. Sa kasalukuyan, lahat ng tao ay nakararanas ng kahirapan lalong lalo na sa pagkain
dulot ng COVID 19 na pandemya. Bilang bata, paano mo mapapakinabangan ang mga
likas na yaman na nasa iyong kapaligiran?
A. Ako ay mangunguha ng mga gulay, halaman at prutas sa kapaligiran upang
mayroon kaming pandagdag na pagkain.
B. Maari akong magtanim ng mga halaman sa aming bakuran at pag lumago ay
ibebenta ang mga ito sa mga taong mahilig sa halaman.
C. Ang mga bakanteng lupa ay maaring kong pagtamnan ng gulay nang sa gayon
ay may pandagdag na mapagkukunan ng pagkain.
D. Aalagaan ko ang mga halaman sa kapaligiran upang mayroong kaming
malanghap na sariwang hangin at maiwasan ang sakit na dulot ng Covid 19.

5. ipinakilala ng pamahalaang Lapu-Lapu City ang syudad bilang “Historic Resort City” of
the Philippines. Ano ang implikasyon nito sa ekonomiya ng syudad?
A. Makatutulong ang pagpapakilalang ito upang makatawag-pansin sa mga turista
na puntahan ang mga makasaysayang lugar at dalampasigan ng Lapu-Lapu
City, dahilan ng pag unlad ng turismo.
B. Magkakaroon na ng pangalan at tatak ang Lapu-Lapu City na maaring
ipagmalaki ng mga Oponganon.
C. Maliit lamang ang maitutulong nito sa ekonomiya ng Lapu-Lapu City dahil
mayroon pang mapagkukunan ng kita para madagdagan ang kabang-yaman ng
syudad.
D. Walang epekto sa ekonomiya ang katawagang “Historic Resort City” ng Lapu-
Lapu City dahil tanyag na ang lugar sa mgagandang tanawin.

Karagdagang Gawain
Gawain sa Pagkatuto Blg.5: ALAM KO NA!
Panuto: Isulat sa ibaba ang mga makabuluhang natutunan mo sa araling tinalakay ng
modyul.
EXIT VISA
Task: 3-2-1 chart
Marami ka na bang natutunan sa
modyul na ito? Tingnan at alamin
natin sa pamamagitan nitong 3-2-1
chart.
3 pinakamagandang natutunan ko
1. ____________________________
2. ____________________________
3. ____________________________
2 nakakuha ng aking atensyon
1. _____________________________
2. _____________________________
1 gusto ko pang matutunan at alamin
1. _____________________________
12
YOUR REALIZATION
Task: Share it to us!
Congratulations! Malugod at ikina-
gagalak namin ang iyong matagumpay at
makabuluhan na pagsagot sa modyul na
ito.
Nagkaroon ka na ng sapat na kaalaman
tungkol sa paksa at aralin ng modyul na
ito at makatutulong ang iyong pag-
unawa sa magiging desisyon mo sa
totoong buhay.
Ibahagi ang iyong personal na mga ideya
sa mga sumusunod:
Natutunan ko na _______________
Napagtanto ko na _______________
Gagamitin ko ito sa _____________
Gawain sa Pagkatuto Blg.6: DESISYON MO, PAKINABANG KO
Panuto: Suriin ang dalawang larawan. Ilahad sa loob ng 5 hanggang 10
pangungusap ang iyong saloobin tungkol sa kapakinabangang naidudulot ng mga
nasa larawan. Gawing gabay ang tanong sa ibaba:

“Alin ang higit na nakakatulong sa pag-aangat ng

ekonomiya, ang kalakalan at magagandang
imprastruktura o masaganang likas nayaman?”

A. Maagagandang Inprastruktura at
Kalakalan

B. Masaganang Likas na Yaman

13
 Susi sa Pagwawasto

Sanggunian
Ma. Corazon V. Adriano, Marian A. Caampued, Charity A. Capunitan, Walter F. Galarosa,
Noel P. Miranda and Emily R. Quintos. 2015. Araling Panlipunan-Ikaapat na Baitang
Kagamitan ng Mag-aaral. Unang Edisyon. DepEd-IMCS, Pasig City, Philippines. Vibal
Group, Inc.

Kon naa kamo mga pangutana o komento, pagsulat o tawag sa:

Department of Education
Division of Lapu-Lapu City
Address: B.M. Dimataga St., Poblacion, Lapu-Lapu City
Tel #: (032) 420-4525
Email: oliver.tuburan@deped.gov.ph

14