ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ

Εξάμηνο σπουδών: Γ΄
Ακαδημαϊκό έτος: 2021 – 22
Διδάσκουσα: Δρ. Φωτεινή Γρ. Κόγια

ΛΥΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ

ΑΣΚΗΣΗ 1η
Ένα γυάλινο δοχείο όγκου 200 cm3 είναι γεμάτο με υδράργυρο στους 20 °C. Πόσος
υδράργυρος θα χυθεί αν η θερμοκρασία του συστήματος αυξηθεί στους 100 °C;
Δίνονται οι συντελεστές διαστολής όγκου του γυαλιού 1,2×10– 5 Κ– 1 και του
υδραργύρου 18 ×10– 5 Κ– 1.

ΛΥΣΗ
Ο υδράργυρος ξεχειλίζει επειδή το γ του υδραργύρου είναι πολύ μεγαλύτερο από το γ του
γυαλιού. Η αύξηση όγκου του δοχείου είναι:

ΔV = γ ⋅ V0 ⋅ ΔT = 1,2 ⋅ 10-5 ⋅ 200 ⋅ (100 − 20) = 0,19 cm3

Η αύξηση όγκου του υδραργύρου είναι:

ΔV = γ ⋅ V0 ⋅ ΔT = 18 ⋅ 10-5 ⋅ 200 ⋅ (100 − 20) = 2,9 cm3

Ο όγκος του υδραργύρου που ξεχειλίζει είναι:

2,9 cm3 − 0,19 cm3 = 2,71 cm3

ΑΣΚΗΣΗ 2η
Κύβος από αργίλιο (αλουμίνιο), θερμαίνεται από τους 10 οC στους 60 οC. Ποια είναι
η μεταβολή της πυκνότητάς του; Δίνονται ο συντελεστής θερμικής διαστολής
όγκου του αργιλίου 𝟕, 𝟐 ⋅ 𝟏𝟎−𝟓 𝐠𝐫𝐚𝐝−𝟏 και η πυκνότητα του αργιλίου στους 20 oC,
𝐠
𝟐, 𝟕 ⁄ 𝟑 .
𝐜𝐦

ΛΥΣΗ
Ισχύει: V = V0 ⋅ (1 + γ ⋅ ΔT)

1 1 m m ρ0
Θα είναι: = ⇒ = ⇒ρ=
V V0 ⋅(1+γ⋅ΔT) V V0⋅(1+γ⋅ΔT) 1+γ⋅ΔT

1
 ρ
10
ρ20 = 1+γ⋅ΔΤ ⇒ ρ10 = ρ20 ⋅ (1 + γ ⋅ ΔΤ) ⇒ ρ10 = 2,7 ⋅ (1 + 7,2 ⋅ 10−5 ⋅ 10) ⇒

g
⇒ ρ10 = 2,701944  ⁄cm3

ρ20 2,7 g
ρ60 = ⇒ ρ60 = −5
⇒ ρ60 = 2,6922 ⁄cm3
1 + γ ⋅ ΔΤ 1 + 7,2 ⋅ 10 ⋅ 40

g
Άρα: Δρ = ρ60 − ρ10 = 2,6922 − 2,701944 ⇒ Δρ = −0,009744  ⁄ 3
cm

Άρα η μεταβολή της πυκνότητας του κύβου θα είναι: Δρ  9,744 kg

m3

ΑΣΚΗΣΗ 3η
Υποθέστε ότι κατασκευάζετε ένα ατσάλινο στεφάνι που θα περιβάλλει τον
Ισημερινό της Γης και θα ταιριάζει ίσα - ίσα στο μέγεθός του στους 20 οC. Αν η
θερμοκρασία του στεφανιού αυξανόταν κατά 1 οC, πόσο θα απείχε η περίμετρος
του στεφανιού από την επιφάνεια της Γης; Δίνονται ο συντελεστής θερμικής
γραμμικής διαστολής του ατσαλιού α = 12 ⋅ 10−6grad−1 και η Ισημερινή ακτίνα
της Γης RΓ = 6,378 ⋅ 106m.

ΛΥΣΗ
Το μήκος του στεφανιού στους 21 o C θα είναι:

L21 = L20 ⋅ (1 + α ⋅ ΔT) ⇒ 2 ⋅ π ⋅ R στεφ. = 2 ⋅ π ⋅ R Γ ⋅ (1 + 12 ⋅ 10−6 ⋅ 1) ⇒

⇒ R στεφ. = 6378000 ⋅ (1 + 12 ⋅ 10−6 ) ⇒ R στεφ. = 6378076,536 m

Η περίμετρος του στεφανιού στους 21 o C θα απείχε από την επιφάνεια της Γης απόσταση
ΔR:

ΔR = R στεφ. − R Γ ⇒ ΔR = 6378076,536 - 6378000 ⇒ ΔR = 76,536 m

ΑΣΚΗΣΗ 4η
α) Έχετε ένα πακέτο μπισκότα των 300 g που περιέχει 10 μπισκότα, με τη
διατροφική δήλωση ανά 100 g:

Ενέργεια: 451,2 kcal

Εάν καταναλώσετε 3 από αυτά τα μπισκότα, πόσα σκαλοπάτια με ύψος 18 cm το

καθένα πρέπει να ανεβείτε, για να κάψετε αυτές τις θερμίδες;

2
β) Εάν καταναλώσετε 3 τετραγωνίδια από τη σοκολάτα της οποίας η συσκευασία
φαίνεται στην εικόνα, πόσα σκαλοπάτια με ύψος 18 cm το καθένα πρέπει να
ανεβείτε, για να κάψετε αυτές τις θερμίδες;

Υπενθυμίζεται ότι μια διαιτητική θερμίδα είναι 1 kcal και ότι 1 cal = 4,184 J.

ΛΥΣΗ

3
Δηλαδή ένας άνθρωπος 80 kg θα πρέπει να ανέβει 12028 σκαλοπάτια.

Δηλαδή ένας άνθρωπος 80 kg θα πρέπει να ανέβει 1777 σκαλοπάτια.

ΑΣΚΗΣΗ 5η
Να υπολογίσετε το έργο της
θερμοδυναμικής μεταβολής ΔΑ,
ορισμένης μάζας ενός ιδανικού
αερίου, που φαίνεται στο σχήμα.

4
ΛΥΣΗ

ΑΣΚΗΣΗ 6η
Ένα κομμάτι πάγου μάζας 500 g, τοποθετείται μέσα σε δοχείο, αμελητέας
θερμοχωρητικότητας, πάνω σε ηλεκτρικό μάτι ισχύος 900 W. Σε πόσο χρόνο θα
αρχίσει να βράζει;
Ειδική θερμότητα νερού: 4,184 ⋅ 103 J/kg ⋅ grad.
Λανθάνουσα θερμότητα τήξης πάγου (και πήξης νερού): 80 cal/g.

5
ΛΥΣΗ

ΑΣΚΗΣΗ 7η
Ένα μέσο αυτοκίνητο καταναλώνει περίπου 5 L βενζίνης ανά ημέρα, ενώ η
χωρητικότητα της δεξαμενής καυσίμων είναι περίπου 50 L. Άρα τα καύσιμα ενός
αυτοκινήτου θα πρέπει να αναπληρώνονται κάθε 10 ημέρες. Η πυκνότητα της
βενζίνης κυμαίνεται από 0,72 έως 0,78 kg/L και η χαμηλότερη θερμαντική αξία της
6
είναι περίπου 44000 kJ/kg (δηλαδή όταν καίγεται πλήρως 1 kg βενζίνης
απελευθερώνονται 44000 kJ θερμότητας). Υποτίθεται ότι έχουν λυθεί όλα τα
προβλήματα που σχετίζονται με τη ραδιενέργεια και την ασφαλή διάθεση των
αποβλήτων των πυρηνικών καυσίμων και ότι το αυτοκίνητο θα χρησιμοποιήσει
ως καύσιμο U-235. Αν ένα καινούριο αυτοκίνητο τροφοδοτηθεί με 0,1 kg
πυρηνικού καυσίμου U-235, να εξετασθεί αν θα χρειαστεί να αναπληρωθεί ποτέ το
καύσιμό του, εφόσον η οδήγηση γίνεται κάτω από φυσιολογικές συνθήκες.

Μερικά στοιχεία από τη θεωρία: Η πιο γνωστή αντίδραση σχάσης είναι η διάσπαση του
ατόμου του ουρανίου (του ισοτόπου U-235) σε άλλα στοιχεία, η οποία χρησιμοποιείται συχνά
για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε πυρηνικές μονάδες παραγωγής ισχύος (το 1990,
429 τέτοιες μονάδες παρήγαγαν 311000 MW παγκοσμίως) για την τροφοδοσία πυρηνικών
υποβρυχίων και αεροπλανοφόρων ή ακόμη και για την τροφοδοσία διαστημοπλοίων και για
την κατασκευή πυρηνικών βομβών. Όταν ένα άτομο ουρανίου-235 απορροφά ένα νετρόνιο
και διασπάται κατά τη διάρκεια μιας διεργασίας σχάσης, παράγει ένα άτομο καισίου-140, ένα
άτομο ρουβιδίου-93, τρία νετρόνια και 3,2 ⋅ 10−11 𝐽 ενέργειας. Η πλήρης σχάση 1 kg ουρανίου-
235 απελευθερώνει 6,73 ⋅ 1010 𝑘𝐽 θερμότητας, ποσότητα μεγαλύτερη από τη θερμότητα που
απελευθερώνεται από την καύση 3000 τόνων άνθρακα. Άρα, για την ίδια ποσότητα καυσίμου,
η αντίδραση της σχάσης του πυρήνα απελευθερώνει πολλά εκατομμύρια φορές περισσότερη
ενέργεια από ό,τι μια χημική αντίδραση. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην ασφαλή
διάθεση των αποβλήτων των πυρηνικών καυσίμων.

ΛΥΣΗ
kg⁄
Μέση πυκνότητα βενζίνης: 0,75 L

Μάζα βενζίνης που χρησιμοποιείται ανά ημέρα:

kg kg
mβενζίνης = (ρ ⋅ V)βενζίνης = (0,75 ⁄L) ⋅ (5 L⁄ημέρα) = 3,75 ⁄ημέρα

kJ
Θερμαντική αξία βενζίνης: 44000 ⁄kg

Ενέργεια που παρέχεται στο αυτοκίνητο ανά ημέρα:

kg kJ
Eημέρας = mβενζίνης ⋅ (θερμαντική αξία βενζίνης) = (3,75 ⁄ημέρα) ⋅ (44000 ⁄kg) =
kJ
= 165000 ⁄ημέρα

7
Η πλήρης σχάση μιας ποσότητας 0,1 kg U-235 απελευθερώνει:

kJ
(6,73 ⋅ 1010 ⁄kg) ⋅ (0,1 kg) = 6,73 ⋅ 109 kJ θερμότητας

Η ποσότητα αυτή ικανοποιεί τις ενεργειακές απαιτήσεις ενός αυτοκινήτου για:

Ενέργεια που απελευθερώνεται κατά την πλήρη σχάση 0,1 kg καυσίμου

Αριθμός ημερών = =
Ημερήσια κατανάλωση ενέργειας από το αυτοκίνητο
6,73 ⋅ 109 kJ
= = 40790 ημέρες ≅ 112 χρόνια
165000 kJ⁄ημέρα

Επειδή κανένα αυτοκίνητο δε μπορεί να λειτουργήσει πάνω από 100 χρόνια, το αυτοκίνητο
αυτό δε θα χρειαστεί να αναπληρώσει ποτέ τα καύσιμά του. Όπως φαίνεται, ένας όγκος
πυρηνικού καυσίμου περίπου όσο ένα κεράσι, είναι αρκετός για να τροφοδοτήσει ένα
αυτοκίνητο για όλη του τη ζωή.

ΑΣΚΗΣΗ 8η
Το γεύμα ενός άνδρα 90 kg αποτελείται από δύο hamburgers, μια κανονική μερίδα
από τηγανητές πατάτες και μια Coke 200 ml. Σε πόσο χρόνο θα κάψει τις θερμίδες
που πήρε με το γεύμα του α) αν παρακολουθήσει τηλεόραση και β) αν κολυμπήσει
γρήγορα; Ποιες θα ήταν οι αντίστοιχες απαντήσεις για έναν άνδρα 45 kg;
Βοηθητικά στοιχεία: Το περιεχόμενο των τροφών σε ενέργεια που μπορεί να μεταβολιστεί
εκφράζεται συνήθως σε Cal (χιλιοθερμίδες), με κεφαλαίο το πρώτο γράμμα.
1 Cal = 1000 cal = 1 kcal = 4,184 kJ
Ακόμη και το να βλέπουμε τηλεόραση σημαίνει κάτι. Μια ώρα μπροστά στην οθόνη είναι 72
θερμίδες μείον. Φυσικά, αν ξεσκονίζουμε ταυτόχρονα, θα κάψουμε ακόμη περισσότερες…
Με το κολύμπι κάποιος καίει θερμίδες σε ένα ποσοστό περίπου 3 θερμίδες το χιλιόμετρο ανά
κιλό σωματικού βάρους. Εάν κάποιος ζυγίζει 68 κιλά και κάνει 30 λεπτά κολύμπι για 1,5
χιλιόμετρο, τότε θα κάψει περίπου 900 θερμίδες σε μια ώρα.

ΛΥΣΗ
Από το διαδίκτυο:
Χάμπουργκερ 1 μεγάλο 400 θερμίδες
Πατάτες, τηγανητές, μερίδα fast food 68 g 237 θερμίδες
Can of Coke 330ml 139 θερμίδες

Από την πληροφορία ότι ένα τενεκεδάκι Coke (330 ml) περιέχει 139 θερμίδες, προκύπτει ότι
τα 200 ml Coke αντιστοιχούν σε 84 θερμίδες.

Το συνολικό ποσό των θερμίδων των τροφίμων που κατανάλωσε ο άνδρας είναι:
2 ⋅ 400 + 237 + 84 = 1121 kcal (διατροφικές θερμίδες)

8
Η λύση της άσκησης συνεχίζεται σύμφωνα με τα δεδομένα της Βιβλιογραφίας (π.χ. διαδίκτυο:
https://www.shape.gr/tools/thermides-ana-askisi/ κ.ά.), και σύμφωνα με τα δεδομένα του
καθενός.

ΑΣΚΗΣΗ 9η
Ένα σχολείο πληρώνει 0,075 €/kWh για ηλεκτρικό ρεύμα. Προκειμένου να
ελαττώσει το λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος, το σχολείο εγκαθιστά μια
ανεμογεννήτρια ονομαστικής ισχύος 30 kW. Υποθέτοντας ότι η ανεμογεννήτρια
λειτουργεί για 2200 h/y (ώρες το χρόνο) με την ονομαστική της ισχύ, να
προσδιορίσετε την ηλεκτρική ισχύ που παράγεται από την ανεμογεννήτρια και τα
χρήματα που θα εξοικονομεί το σχολείο κάθε χρόνο.

ΛΥΣΗ
Υπολογίζουμε τη συνολικά παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια σε ετήσια βάση
πολλαπλασιάζοντας την ενέργεια ανά μονάδα χρόνου επί το χρονικό διάστημα λειτουργίας:

Εετήσια ολική = 30 kW⋅ 2200 h/y = 66000 kWh/y

Η ηλεκτρική ισχύς που παράγεται από την ανεμογεννήτρια είναι:

W 66000 kWh 66000 kWh 66000 kWh

P= ⟹P= ⟹P= ⟹P= ⟹ P = 7,53 kW
t 1y (365 ⋅ 24) h 8760 h

Η ετήσια εξοικονόμηση χρημάτων είναι η χρηματική αξία αυτής της παραγόμενης ενέργειας η
οποία υπολογίζεται πολλαπλασιάζοντας τη συνολική ενέργεια επί το κόστος της μονάδας
ενέργειας:

Ετήσια εξοικονόμηση χρημάτων = (Συνολικά παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια ετήσια) ⋅

(Μοναδιαίο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας) δηλαδή: (66000 kWh/y) ⋅ (0,075 €/kWh) = 4950
€/y.

Η απόσβεση του κόστους αγοράς της ανεμογεννήτριας, σύμφωνα με τις τρέχουσες τιμές των
ανεμογεννητριών 30 kW, υπολογίζεται ίση με 5 χρόνια.

ΑΣΚΗΣΗ 10η
Θεωρούμε μια γυναίκα βάρους 70 kg, η οποία παρουσιάζει συνολικό πελματικό
αποτύπωμα 400 cm2. Η γυναίκα θέλει να περπατήσει πάνω σε χιόνι, αλλά αυτό δεν
είναι ικανό να αντέξει σε πιέσεις μεγαλύτερες από 0,5 kPa. Να υπολογίσετε το
ελάχιστο μέγεθος χιονοπέδιλων που χρειάζονται (επιφάνεια αποτυπώματος ανά
χιονοπέδιλο), ώστε να είναι δυνατόν η γυναίκα να μπορεί να περπατήσει στο χιόνι
χωρίς να βουλιάζει μέσα σε αυτό.

9
ΛΥΣΗ
ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ
1. Το βάρος της γυναίκας κατανέμεται ομοιόμορφα στην επιφάνεια αποτυπώματος των
παπουτσιών.
2. Το ένα πόδι φέρει όλο το βάρος ενός ατόμου κατά το περπάτημα και το παπούτσι
είναι μεγέθους για συνθήκες περπατήματος (όχι όρθιας στάσης).
3. Το βάρος των παπουτσιών είναι αμελητέο.
Λύνοντας τη σχέση ορισμού της πίεσης ως προς το εμβαδόν της επιφάνειας βρίσκουμε:

F F 70⋅9,81
P= ⟹A= ⟹A= ⟹ A = 1,3734 m2
A P 0,5⋅103

ΑΣΚΗΣΗ 11η
Το βαρόμετρο ενός ορειβάτη δίνει ένδειξη 740 mbars στην αφετηρία μιας
διαδρομής αναρρίχησης και 630 mbars στον τερματισμό της. Παραλείποντας την
επίδραση του υψόμετρου στην τοπική τιμή της επιτάχυνσης της βαρύτητας,
υπολογίστε την κατακόρυφα διανυθείσα απόσταση. Θεωρείστε ότι η μέση
πυκνότητα του αέρα είναι 1,20 kg/m3.

ΛΥΣΗ
Η μεταβολή της πυκνότητας του αέρα και της επιτάχυνσης της βαρύτητας με το υψόμετρο
είναι αμελητέα.
Έστω P1 η πίεση στην αφετηρία και P2 η πίεση στον τερματισμό της αναρρίχησης. Θα είναι:

P1 − P2 740 ⋅ 10−3 ⋅ 105 − 630 ⋅ 10−3 ⋅ 105

P1 = P2 + ρ ⋅ g ⋅ h ⟹ h = ⟹h= ⟹
ρ⋅g 1,20 ⋅ 9,81
⟹ h = 934,42 m

ΑΣΚΗΣΗ 12η
Πρόκειται να παραχθεί ηλεκτρική ισχύς εγκαθιστώντας μια διάταξη υδραυλικού στροβίλου –
γεννήτριας σε μια τοποθεσία 70 m κάτω από την ελεύθερη επιφάνεια μιας μεγάλης υδάτινης
δεξαμενής, η οποία μπορεί να παρέχει νερό με ένα σταθερό ρυθμό 1500 kg/s. Εάν η μηχανική
ισχύς εξόδου του στροβίλου είναι 800 kW και η παραγόμενη ηλεκτρική ισχύς είναι 750 kW, να
προσδιορίσετε το συντελεστή απόδοσης του στροβίλου και τη συνδυασμένη απόδοση

10
στροβίλου – γεννήτριας για αυτόν το σταθμό. Θεωρείστε αμελητέες τις απώλειες στους
αγωγούς.

ΛΥΣΗ
Eout
Συντελεστής απόδοσης: n = Ein

Δυναμική ενέργεια του νερού στο σημείο 1:

Εδυν1 = m ⋅ g ⋅ h = 1500 ⋅ 9,81 ⋅ 70 = 1030050 J = 1030,05 kJ

Δυναμική ενέργεια του νερού στο σημείο 2:

Εδυν2 = 0

Συντελεστής απόδοσης στροβίλου:

Μηχανική ενέργεια εξόδου του στροβίλου 800 ⋅ 103

nστροβ = ⟹ nστροβ = ⟹
Δυναμική ενέργεια του νερού στο σημείο 1 1030050

⟹ nστροβ = 0,777 ή 77,7%

Συνδυασμένη απόδοση στροβίλου – γεννήτριας:

Παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια 750 ⋅ 103

nστρ − γενν = ⟹ nστρ − γενν = ⟹
Δυναμική ενέργεια του νερού στο σημείο 1 1030050

⟹ nστρ − γενν = 0,7281 ή 72,81%

11
ΑΣΚΗΣΗ 13η
Ένας ηλεκτροκινητήρας ισχύος 60 hp (ένας κινητήρας που αποδίδει 60 hp αξονικής ισχύος υπό
πλήρες φορτίο) που έχει βαθμό απόδοσης 89,0%, είναι καταπονημένος και πρόκειται να
αντικατασταθεί από έναν υψηλής απόδοσης κινητήρα, με απόδοση 93,2%. Ο κινητήρας
λειτουργεί 3500 ώρες ετησίως υπό πλήρες φορτίο. Λαμβάνοντας ότι το μοναδιαίο κόστος του
ηλεκτρικού ρεύματος είναι 0,08 δολάρια ΗΠΑ/kWh, να προσδιορίσετε την ποσότητα ενέργειας
και τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν, ως αποτέλεσμα της εγκατάστασης του κινητήρα
υψηλής απόδοσης, αντί της διατήρησης του συμβατικού κινητήρα. Επίσης, να υπολογίσετε την
απλή περίοδο αποπληρωμής, εάν οι συμβατικές τιμές αγοράς του συμβατικού και του κινητήρα
υψηλής απόδοσης είναι $4520 και $5160, αντίστοιχα.

ΛΥΣΗ
Παραγόμενη ενέργεια ετησίως από συμβατικό κινητήρα:

Eout1 = Eσκ = P ⋅ t = 60 hp ⋅ 746 W⁄hp ⋅ 3500 h = 156660000 Wh = 156660 kWh ⟹

⟹ Eσκ = 156,66 ⋅ 103 kWh

Eout
Συντελεστής απόδοσης: n = Ein

Καταναλισκόμενη Ηλεκτρική Ενέργεια ετησίως από συμβατικό κινητήρα:

Eout1 156,66 ⋅ 103 kWh

Ein1 = = = 176,022 ⋅ 103 kWh
n1 0,89

Παραγόμενη ενέργεια ετησίως από κινητήρα υψηλής απόδοσης:

Eout1 = Eσκ = P ⋅ t = 60 hp ⋅ 746 W⁄hp ⋅ 3500 h ⟹ Eσκ = 156660000 Wh ⟹

⟹ Eσκ = 156660 kWh ⟹ Eσκ = 156,66 ⋅ 103 kWh

Καταναλισκόμενη Ηλεκτρική Ενέργεια ετησίως από κινητήρα υψηλής απόδοσης:

Eout2 156,66 ⋅ 103 kWh

Ein2 = = = 168,090 ⋅ 103 kWh
n2 0,932

Εξοικονομούμενη ποσότητα ενέργειας ετησίως:

ΔEsave = Ein1 − Ein2 = 176,022 ⋅ 103 kWh − 168,090 ⋅ 103 kWh = 7,932 ⋅ 103 kWh

Εξοικονομούμενο κόστος ετησίως = (Εξοικονόμηση Ενέργειας) ⋅ (Μοναδιαίο Ενεργειακό

Κόστος):

δολάρια ΗΠΑ⁄
Εξοικονομούμενο κόστος ετησίως = 7,932 ⋅ 103 kWh ⋅ 0,08 kWh =
12
= 634,56 δολάρια ΗΠΑ

1 Δολάριο ΗΠΑ ισούται με 0,85 Ευρώ

5160 δολάρια ΗΠΑ − 4520 δολάρια ΗΠΑ

Απλή Περίοδος Αποπληρωμής: δολάρια ΗΠΑ = 1,01 έτη
634,56 ⁄έτος

ΑΣΚΗΣΗ 14η
α) Πόσες φορές πρέπει να σηκώσεις ένα βάρος 50 kg σε ύψος 40 cm, κάθε φορά,
πάνω από το κεφάλι σου, όπως φαίνεται στο διπλανό animation, για να
καταναλώσεις την ενέργεια που παίρνεις τρώγοντας μία μικρή σοκολάτα;

β) Πόσα σκαλοπάτια των 16 cm πρέπει να ανέβεις για να καταναλώσεις την

ενέργεια που παίρνεις τρώγοντας μια μικρή σοκολάτα;

ΛΥΣΗ
α) Έστω ότι θα χρειαστεί να σηκώσει το βάρος ένας άνδρας με ύψος 1,80 m, x φορές.
Η απαιτούμενη για αυτό ενέργεια θα είναι:

E = [m ⋅ g ⋅ (h + 0,40)] ⋅ x ⟹ E = [50 ⋅ 9,81 ⋅ (1,80 + 0,40)] ⋅ x ⟹ E = (1079,1 ⋅ x) J (1)

Η ενέργεια της μικρής σοκολάτας είναι ίση με: 165 kcal = 690360 J (2)

Εξισώνοντας τις ενέργειες από τις σχέσεις (1) και (2) έχουμε:

690360 = 1079,1 ⋅ x ⟹ x = 639,777 δηλαδή περίπου 640 φορές.

β) Έστω ότι ένας άνδρας 80 kg πρέπει να ανέβει x σκαλοπάτια.

Η απαιτούμενη για αυτό ενέργεια θα είναι:

E = m ⋅ g ⋅ (0,16 ⋅ x) ⟹ 690360 = m ⋅ g ⋅ (0,16 ⋅ x) ⟹ 690360 = 80 ⋅ 9,81 ⋅ (0,16 ⋅ x) ⟹

⟹ x = 5497,898 δηλαδή περίπου 5498 σκαλοπάτια.

13
ΑΣΚΗΣΗ 15η
Πόσος χρόνος απαιτείται για να λιώσουμε κομμάτι πάγου 100 g που μόλις βγάλαμε
από καταψύκτη θερμοκρασίας -5 οC και να το μετατρέψουμε σε νερό 20 οC με τη
βοήθεια ηλεκτρικού ματιού ισχύος 100 W;

ΛΥΣΗ

14
ΑΣΚΗΣΗ 16η
Ο συνολικός όγκος του νερού του Ειρηνικού Ωκεανού υπολογίζεται ότι είναι
7,2⋅108 km3. Μια μέσου μεγέθους ατομική βόμβα παράγει κατά την έκρηξή της
ενέργεια περίπου 1015 J. Να υπολογίσετε πόσες ατομικές βόμβες χρειάζονται για
να θερμάνουν κατά την έκρηξή τους τα νερά του Ειρηνικού Ωκεανού κατά 1 °C (για
το νερό: ρ=1 g/mL και c=1 cal/g⋅grad).

ΛΥΣΗ

15
ΑΣΚΗΣΗ 17η
Δύο ποτήρια περιέχουν νερό με μάζες 150 g και 250 g σε θερμοκρασίες 30 οC και
75 οC αντίστοιχα. Το περιεχόμενο των ποτηριών αναμειγνύεται σε ένα
απομονωμένο σύστημα (στο οποίο δεν υπάρχει απώλεια θερμότητας). Να βρεθεί
η τελική θερμοκρασία ισορροπίας.

16
ΛΥΣΗ

17
ΑΣΚΗΣΗ 18η
Πυρωμένο κομμάτι χαλκού 2 g και θερμοκρασίας 900 oC, εμβαπτίζεται ξαφνικά σε
ποτήρι που περιέχει 50 g νερό θερμοκρασίας 25 oC. Να βρεθεί η τελική
θερμοκρασία του νερού.

ΛΥΣΗ

18
ΑΣΚΗΣΗ 19η
Δοχείο από αργίλιο μάζας 0,5 kg περιέχει 0,13 kg νερού στους 20° C. Μέσα στο νερό
τοποθετείται ένα κομμάτι σιδήρου μάζας 0,2 kg που αρχικά βρίσκεται στους 75°
C. Να υπολογιστεί η τελική θερμοκρασία.

ΛΥΣΗ

19
ΑΣΚΗΣΗ 20η
Ένας κύβος πάγου μάζας 50 g και αρχικής θερμοκρασίας -10 οC τοποθετείται μέσα
σε 400 g νερού θερμοκρασίας 40 οC. Ποια είναι η τελική θερμοκρασία της ανάμειξης
αγνοώντας τις επιδράσεις του δοχείου;

ΛΥΣΗ

20
ΑΣΚΗΣΗ 21η
Ένα χάλκινο δοχείο (θερμιδόμετρο) μάζας 100 g περιέχει 150 g νερού και 8 g
πάγου σε θερμική ισορροπία στους 0 °C. 100 g μόλυβδου, θερμοκρασίας 200 °C
ρίχνονται μέσα στο θερμιδόμετρο. Υπολογίστε την τελική θερμοκρασία του
συστήματος αν υποθέσουμε ότι θερμότητα δεν διαφεύγει προς το περιβάλλον.

ΛΥΣΗ

21
22
ΑΣΚΗΣΗ 22η
Ένα θερμιδόμετρο περιέχει 500 g νερού και 300 g πάγου που βρίσκονται σε
θερμοκρασία 0 °C. Ένα κομμάτι μετάλλου μάζας 1000 g που μόλις έχει βγει από
φούρνο που βρίσκεται σε θερμοκρασία 240 °C, βυθίζεται αμέσως στο
θερμιδόμετρο με αποτέλεσμα όλη η μάζα του πάγου οριακά να μετατρέπεται σε
υγρό. Ποια θα ήταν η τελική θερμοκρασία του συστήματος αν το κομμάτι του
μετάλλου είχε διπλάσια μάζα; Αγνοήστε τη θερμοχωρητικότητα του
θερμιδόμετρου και υποθέστε ότι δεν υπάρχουν απώλειες θερμότητας προς το
περιβάλλον.

ΛΥΣΗ

23
24
ΑΣΚΗΣΗ 23η
Ένα σώμα μάζας 6 kg πέφτει από ύψος 50 m ενώ με κατάλληλο μηχανισμό
περιστρέφει μια φτερωτή που βρίσκεται μέσα σε 600 g νερό και το αναδεύει.
Θεωρείστε ότι ολόκληρη η αρχική δυναμική ενέργεια του σώματος στο πεδίο
βαρύτητας μεταφέρεται σαν θερμική ενέργεια στο νερό το οποίο είχε αρχική
θερμοκρασία 15 οC. Κατά πόσο αυξάνεται η θερμοκρασία του νερού;

ΛΥΣΗ

25
ΑΣΚΗΣΗ 24η
Η θερμοκρασία ενός κύβου πάγου 0,700 kg έχει μειωθεί στους -10 οC. Τότε
μεταφέρεται σταδιακά ενέργεια στον πάγο σαν θερμότητα ενώ ο πάγος είναι
θερμικά μονωμένος από το περιβάλλον του. Η συνολική μεταφορά είναι 0,6993 MJ.
Ποια είναι η τελικά προκύπτουσα κατάσταση;

ΛΥΣΗ

26
27
28
ΑΣΚΗΣΗ 25η
Πόση μάζα ατμού στους 100 οC πρέπει να αναμιχθεί με 150 g πάγου, στο σημείο
τήξης του, μέσα σε θερμικά μονωμένο δοχείο, για να παραχθεί νερό 50 οC;

ΛΥΣΗ

29
30
ΑΣΚΗΣΗ 26η
Ένα χάλκινο μπολ μάζας 150 g περιέχει 220 g νερού σε θερμοκρασία 20 οC. Ένας
πολύ ζεστός χάλκινος κύλινδρος μάζας 300 g βυθίζεται μέσα στο νερό και φέρνει
το νερό σε βρασμό, ενώ 5 g νερού μετατρέπονται σε ατμό. Να μη ληφθεί υπόψη η
ανταλλαγή ενέργειας με το περιβάλλον. Πόση ήταν η αρχική θερμοκρασία του
κυλίνδρου;

ΛΥΣΗ

31
ΑΣΚΗΣΗ 27η
Ορισμένη ποσότητα χαλκού θερμοκρασίας 30 οC, απορροφά 45·104 J θερμότητας.
Αν η ειδική θερμότητα του χαλκού είναι 450 J/(kg·oC) και η τελική θερμοκρασία
του χαλκού είναι 230 οC, ποια είναι η μάζα του χαλκού;

ΛΥΣΗ

32
ΑΣΚΗΣΗ 28η
Ένα κομμάτι χαλκού μάζας 75 g βγαίνει από φούρνο και τοποθετείται σε γυάλινο
δοχείο που περιέχει 200 g νερό. Η θερμοκρασία του νερού ανεβαίνει από τους 12
οC στους 27 οC. Ποια ήταν η θερμοκρασία του φούρνου; Δίνονται η μάζα του

δοχείου ίση με 300 g, ειδική θερμότητα του γυαλιού ίση με 0,12 cal/g⋅ οC και ειδική
θερμότητα του χαλκού ίση με 0,093 cal/g⋅ οC.

ΛΥΣΗ

33
ΑΣΚΗΣΗ 29η
Για ένα μπισκοτογλυκό με λευκή σοκολάτα χρειαζόμαστε 280 g λευκή
κουβερτούρα σε κομματάκια ή σταγόνες και 18 σοκολατένια μπισκότα (των 11 g
το ένα) με γέμιση κρέμας (τύπου Oreo), σπασμένα με το χέρι. Με τις πληροφορίες
που παίρνετε από το κείμενο στο πλαίσιο και από τις παρακάτω εικόνες, να
υπολογίσετε πόση ώρα πρέπει να τρέξει ένας άνθρωπος 80 kg για να κάψει κατά
μέσο όρο τις θερμίδες που παίρνει τρώγοντας μία μερίδα μπισκοτογλυκό, αν σε
αυτήν αντιστοιχούν δύο μπισκότα;
Υπενθυμίζεται ότι μια διαιτητική θερμίδα είναι 1 kcal και ότι 1 cal = 4,184 J.

34
35
ΛΥΣΗ

ΑΣΚΗΣΗ 30η
Βάζουμε 1 L τσαγιού (πυκνότητας και ειδικής θερμότητας ίσης με αυτή του νερού
δηλαδή 1 g/ml και 1 cal/g·grad αντίστοιχα) θερμοκρασίας 100 °C, σε επενδυμένη
36
με γυαλί φιάλη θερμός, που βρίσκεται σε θερμοκρασία δωματίου (20 °C). Εάν η
γυάλινη φιάλη έχει μάζα 0,2 kg, βρείτε την τελική θερμοκρασία του τσαγιού στο
σφραγισμένο θερμός θεωρώντας την ειδική θερμότητα του γυαλιού ίση με 0,2
cal/g·grad.

ΛΥΣΗ

37
ΑΣΚΗΣΗ 31η
Πόση μάζα νερού 95 οC πρέπει να αναμιχθεί με 150 g πάγου θερμοκρασίας -5 οC σε
θερμικά μονωμένο δοχείο, για να παραχθεί νερό 50 οC;
Δίνονται: cνερού = 4186 J/kg ⋅ oC
cπάγου = 2,00 · 103 J/kg ⋅ oC
Lf = 33,5 · 104 J/kg.

ΛΥΣΗ

38
ΑΣΚΗΣΗ 32η
Αν η ενέργεια της ηλιακής ακτινοβολίας που πέφτει ανά δευτερόλεπτο στην
παγωμένη επιφάνεια μιας λίμνης είναι 600 𝐖⁄ 𝟐 και 70% της ενέργειας αυτής
𝐦
απορροφάται από τον πάγο, πόσες ώρες απαιτούνται για να λιώσει στρώμα
πάγου, πάχους 1,40 cm; Ο πάγος και το νερό κάτω από αυτόν είναι στους 0 οC. Η
𝐤𝐠
πυκνότητα του πάγου είναι ίση με 0,91659 ⁄𝐋 και η λανθάνουσα θερμότητα
𝐉
τήξης του πάγου (και πήξης του νερού) είναι ίση με 334⋅103 ⁄𝐤𝐠.

ΛΥΣΗ

39
40
ΑΣΚΗΣΗ 33η
Γενική και Τεχνική Θερμοδυναμική, Αυλωνίτης Δημήτριος Α., 23 σ. 255
Θεωρείστε ως σύστημα μία ποσότητα 125 kg πάγου θερμοκρασίας -14 oC, που
τήκεται σε ατμοσφαιρική πίεση και σχηματίζει νερό θερμοκρασίας 22 oC σε χρόνο
2 h 12 min. Να υπολογιστεί ο ρυθμός ροής θερμότητας.
Απάντηση: 7,19 W

ΛΥΣΗ

41
42
ΑΣΚΗΣΗ 34η
YALE UNIVERSITY LECTURES
Ένας κατασκηνωτής σε τροχόσπιτο προσπαθεί να βράσει νερό. Το ταψί
αλουμινίου των 55 g έχει ειδική θερμότητα 0,92 J /g⋅oC και περιέχει 2000 g νερού
και τα δύο στους 5 oC.
(i) Ποια θα είναι η θερμοκρασία μετά από 5 min εάν το ταψί βρίσκεται σε
θερμαντήρα 2300 W;
(ii) Την επόμενη μέρα ξεκινά να κάνει το ίδιο, με τη διαφορά ότι τώρα πέφτει
βροχή 15 oC με ρυθμό 0,5 g/s. Ποια θα είναι η τελική θερμοκρασία μετά από 5
min θέρμανσης; Ας υποθέσουμε ότι το ταψί και το νερό βρίσκονται, στο τέλος
της διαδικασίας, στην ίδια θερμοκρασία.

ΛΥΣΗ

43
44
45
ΑΣΚΗΣΗ 35η
Γενική και Τεχνική Θερμοδυναμική, Αυλωνίτης Δημήτριος Α., 10 σ. 253
Ένα αυτοκίνητο μάζας 1380 kg επιταχύνεται από μηδενική αρχική ταχύτητα σε
ταχύτητα 2,46 m/min ενώ παράλληλα κερδίζει ύψος 100 m καταναλώνοντας έργο
3000 kJ. Εάν θεωρηθούν αμελητέα τα φαινόμενα ροής θερμότητας, να υπολογιστεί
η μεταβολή της εσωτερικής ενέργειας του αυτοκινήτου.
Απάντηση: 1646 kJ

ΛΥΣΗ

46
ΑΣΚΗΣΗ 36η
Σώμα Α, μάζας 10 kg, έλκεται μέσω τροχαλίας από σώμα Β, μάζας 30 kg, με
αποτέλεσμα να επιταχύνεται από τη θέση Κ (όπου βρίσκεται αρχικά ακίνητο) και
να περνά από τη θέση Λ (όπως φαίνεται στο σχήμα), που βρίσκεται σε ύψος 15 m
από το οριζόντιο επίπεδο, τη χρονική στιγμή 10 s. Πόση είναι η μεταβολή της
ενέργειας του σώματος Α; Πόση είναι η τριβή που αναπτύσσεται ανάμεσα στο
σώμα Α και στο κεκλιμένο επίπεδο; Η αντίσταση του αέρα θεωρείται αμελητέα.

ΛΥΣΗ
Υπολογίζουμε αρχικά την επιτάχυνση του σώματος Α. Στο τρίγωνο ΚΛΜ, (ΚΛ) είναι το
διάστημα που διάνυσε το σώμα Α, σε 10 s, κινούμενο ευθύγραμμα ομαλά επιταχυνόμενο.

47
Άρα η μεταβολή της ενέργειας του σώματος Α είναι αύξηση κατά 1651,5 J.

Για να βρούμε την τριβή που αναπτύσσεται ανάμεσα στο σώμα Α και στο κεκλιμένο επίπεδο
μπορούμε να εργαστούμε με δύο τρόπους:

Πρώτος τρόπος

48
49
Δεύτερος τρόπος

50
ΑΣΚΗΣΗ 37η
Πόση είναι η αύξηση της εντροπίας 1 g πάγου 0 οC που λιώνει και θερμαίνεται
στους 50 oC;

ΛΥΣΗ

51
52
ΑΣΚΗΣΗ 38η
Μια κατοικία απαιτεί 633 MJ ανά ημέρα για να διατηρήσει τη θερμοκρασία της
στους 21 oC, όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι 0 oC.
α) Εάν για την παροχή αυτής της ενέργειας χρησιμοποιείται μια ηλεκτρική αντλία
θερμότητας, να υπολογίσετε το ελάχιστο θεωρητικό έργο για τη λειτουργία μιας
ημέρας [kJ].
β) Αν το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας είναι €0,08/kWh, να καθοριστεί το
ελάχιστο θεωρητικό κόστος για λειτουργία μιας ημέρας [€].

ΛΥΣΗ

53
ΑΣΚΗΣΗ 39η
Μια μάζα χυτοσιδήρου 50 kg στους 500 K βυθίζεται στο νερό μιας μεγάλης λίμνης
θερμοκρασίας 285 K και τελικά έρχεται σε θερμική ισορροπία με το νερό της
λίμνης. Υποθέτοντας μια μέση ειδική θερμότητα για το σίδηρο 0,45 kJ/kg⋅K, να
προσδιορίσετε:
α) τη μεταβολή της εντροπίας του σιδήρου,
β) τη μεταβολή της εντροπίας του νερού της λίμνης και
γ) την εντροπία που παράγεται κατά τη διάρκεια αυτής της διεργασίας.

ΛΥΣΗ

54
ΑΣΚΗΣΗ 40η
Υπολογίστε τη μεταβολή της εντροπίας ενός αερίου van der Waals.

ΛΥΣΗ

55
ΑΣΚΗΣΗ 41η
Μηχανολογικό εξάρτημα από σίδηρο 5 kg και αρχικής θερμοκρασίας 400 oC
υφίσταται βαφή (εμβάπτιση σε νερό) σε μία μονωμένη δεξαμενή που περιέχει 80
kg νερό θερμοκρασίας 15 oC. Εάν θεωρηθεί ότι το νερό που εξατμίζεται κατά τη
διάρκεια της διεργασίας συμπυκνώνεται και μένει μέσα στη δεξαμενή, να
υπολογίσετε την ολική μεταβολή εντροπίας κατά τη διάρκεια της διεργασίας.
Δίνονται, η ειδική θερμότητα του νερού cP=4,18 kJ/(kg⋅grad) και η ειδική
θερμότητα του σίδηρου σε θερμοκρασία δωματίου cP=0,45 kJ/(kg⋅grad).

ΛΥΣΗ

56
57
ΑΣΚΗΣΗ 42η
Ποσότητα 1,0 mol διοξειδίου του άνθρακα φέρεται σε θερμοκρασία 27 oC μέσα σε
κύλινδρο με κινητό έμβολο αρχικού όγκου 0,165 L. Το αέριο εκτονώνεται ισόθερμα
και αντιστρεπτά μέχρι να δεκαπλασιασθεί ο όγκος του. Εάν το διοξείδιο του
άνθρακα θεωρηθεί αέριο vdW να υπολογισθούν: (α) η πυκνότητα του αερίου και
η πίεση της αρχικής και της τελικής κατάστασης, (β) το παραγόμενο έργο, (γ) η
θερμότητα που ανταλλάσσεται και (δ) η μεταβολή της ενθαλπίας. Δίδονται οι
σταθερές της εξίσωσης vdW για το διοξείδιο του άνθρακα, α=0,36589 Pa⋅m6/mol2
και b=0,04286m3/kmol. Το μοριακό βάρος του διοξειδίου του άνθρακα είναι 44.

ΛΥΣΗ

58
59
60
61
62
63
ΑΣΚΗΣΗ 43η
Να υπολογιστεί το έργο που παράγεται ή καταναλώνεται κατά τη θερμοδυναμική
μεταβολή ενός αερίου η οποία φαίνεται στο σχήμα.

64
ΛΥΣΗ

65
66
67
ΑΣΚΗΣΗ 44η
Ένα ιδανικό αέριο υφίσταται τις ακόλουθες διεργασίες:
1) Ενώ αρχικά βρίσκεται σε θερμοκρασία 70 οC και πίεση 1 bar συμπιέζεται
αδιαβατικά στους 150 οC.
2) Στη συνέχεια ψύχεται από τους 150 οC στους 70 οC υπό σταθερή πίεση.
3) Τέλος εκτονώνεται ισόθερμα στην αρχική του κατάσταση.
Να υπολογιστεί το έργο που παράγεται ή καταναλώνεται κατά τη θερμοδυναμική
μεταβολή 1 mol του ιδανικού αερίου (σχήμα). Να θεωρηθεί ότι CV=(3/2)R
CP=(5/2)R.

68
 Καταστατικά μεγέθη Θερμοδυναμική Θερμοδυναμική Θερμοδυναμική
ιδανικού αερίου κατάσταση 1 κατάσταση 2 κατάσταση 3
Πίεση
P1 = 105 Pa P2 P3
P (Pa)
Όγκος
V1 V2 V3
V (m3)
Απόλυτη θερμοκρασία
T1 = 343 K T2 = 423 K T3 = 343 K
T (K)

Υπολογίζουμε τα άγνωστα καταστατικά μεγέθη του ιδανικού αερίου στις τρεις

θερμοδυναμικές καταστάσεις αυτού.

69
70
Συμπληρώνουμε τον πίνακα:

Καταστατικά μεγέθη Θερμοδυναμική Θερμοδυναμική Θερμοδυναμική

ιδανικού αερίου κατάσταση 1 κατάσταση 2 κατάσταση 3
Πίεση
P1 = 105 Pa P2=169078 Pa P3=169078 Pa
P (Pa)
Όγκος
V1=0,0285 m3 V2=0,0208 m3 V3=0,01687 m3
V (m3)
Απόλυτη θερμοκρασία
T1 = 343 K T2 = 423 K T3 = 343 K
T (K)

Υπολογίζουμε, το έργο της καθεμίας θερμοδυναμικής μεταβολής, χωριστά.

71
72
ΑΣΚΗΣΗ 45η
Ποσότητα 7,0 kg αερίου αζώτου καταλαμβάνει όγκο 0,0618 m3 σε θερμοκρασία -
71,47 οC. Να υπολογίσετε την πίεση του αερίου χρησιμοποιώντας (α) την
καταστατική εξίσωση του ιδανικού αερίου, (β) την καταστατική εξίσωση van der

73
Waals. Το μοριακό βάρος του αζώτου είναι 28. Οι σταθερές van der Waals του
αερίου αζώτου σε μονάδες SI είναι α=0,137 και b=3,87⋅10-5.
Απάντηση: (α) 67,78 bar, (b) 57,95 bar.

ΛΥΣΗ

ΑΣΚΗΣΗ 46η
Ένα τεμάχιο πάγου μάζας 0,5 kg και θερμοκρασίας -4 oC είναι εκτεθειμένο σε
ατμόσφαιρα θερμοκρασίας 18 oC. Ο πάγος λιώνει και έρχεται σε θερμική
ισορροπία με την ατμόσφαιρα. Να προσδιορίσετε τη μεταβολή της εντροπίας του

74
πάγου, καθώς λιώνει σε νερό, αν η λανθάνουσα θερμότητα τήξης του πάγου είναι
333,3 kJ/kg και cP=2,093 kJ/kg⋅K.

ΛΥΣΗ

75
ΑΣΚΗΣΗ 47η
Δύο μονωμένες δεξαμενές συνδέονται μεταξύ τους με μια βαλβίδα. Η μία δεξαμενή
περιέχει αρχικά 0,45 kg αέρα υπό θερμοκρασία 93 oC και πίεση 1 bar, ενώ η άλλη
περιέχει 0,9 kg αέρα υπό θερμοκρασία 38 oC και πίεση 2 bar. Η βαλβίδα ανοίγει και
οι δύο ποσότητες αέρα αφήνονται να αναμειχθούν μέχρι να επιτευχθεί ισορροπία.
Θεωρώντας ότι ο αέρας συμπεριφέρεται ως τέλειο αέριο με cv=0,7 kJ/kg⋅K, να
υπολογίσετε:
a. την τελική θερμοκρασία [oC]
b. την τελική πίεση [bar]
c. την ποσότητα της παραγόμενης εντροπίας [kJ/K].

ΛΥΣΗ

76
77
78
79
ΑΣΚΗΣΗ 48η
η
Yunus A. Cengel, Michael A. Boles, 2016, Θερμοδυναμική για Μηχανικούς, 8 Έκδοση, σ. 428, Πρόβλημα 7-63
Ένα τεμάχιο αλουμινίου 30 kg αρχικής θερμοκρασίας 140 oC έρχεται σε επαφήμε
ένα τεμάχιο σιδήρου 40 kg και θερμοκρασίας 60 oC,
μέσα σε ένα μονωμένο
περίβλημα. Να προσδιορίσετε την τελική θερμοκρασία ισορροπίας και την ολική
μεταβολή της εντροπίας για τη διεργασία αυτή.
Απάντηση: 108 oC, 0,246 kJ/K

ΛΥΣΗ

80
81
82
83
ΑΣΚΗΣΗ 49η
Αν χρειάζονται 3 min για να βράσει το νερό μιας χύτρας, το οποίο ήταν αρχικά σε
θερμοκρασία 20 oC, πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να μετατραπεί σε ατμό όλο το
νερό και να αδειάσει η χύτρα;

ΛΥΣΗ

ΑΣΚΗΣΗ 50η
Η μεταβολή της κατάστασης, μιας ποσότητας ιδανικού αερίου, που φαίνεται στο
διάγραμμα του σχήματος, να αποδοθεί:
α. σε διάγραμμα V – T και
β. σε διάγραμμα P – T.

84
ΛΥΣΗ

ΑΣΚΗΣΗ 51η
Μια ποσότητα 5 moles αερίου μεθανίου θερμαίνεται υπό σταθερή ατμοσφαιρική
πίεση από θερμοκρασία 200 oC σε θερμοκρασία 500 oC. Να υπολογισθεί η
μεταβολή της ενθαλπίας του αερίου.

85
ΛΥΣΗ

86
ΑΣΚΗΣΗ 52η
Ποσότητα 15 kg αερίου αζώτου εκτονώνεται μέχρι διπλασιασμού του αρχικού
όγκου. Εάν η διεργασία θεωρηθεί ελεύθερη αδιαβατική εκτόνωση και το αέριο
ιδανικό, να υπολογισθεί η μεταβολή της εντροπίας του συστήματος.

ΛΥΣΗ

87
88
ΑΣΚΗΣΗ 53η
Να υπολογισθεί η πυκνότητα εξανίου σε θερμοκρασία 620 oC και πίεση 49 bar, με
δύο διαφορετικές μεθόδους δηλαδή με την καταστατική εξίσωση ιδανικών αερίων
και με την καταστατική εξίσωση vdW.
Απάντηση: Κ. Ε. ιδανικών αερίων: 56,867 kg/m3, Κ. Ε. vdW: 63,182 kg/m3

ΛΥΣΗ

89
ΑΣΚΗΣΗ 54η
Πέντε γραμμομόρια αερίου van der Waals συμπιέζονται ισόθερμα στους 0 oC, από
10 L σε 7 L. Να υπολογιστεί το έργο συμπίεσης και η θερμότητα που παράγεται.
Σημείωση: Να εξαχθούν οι αντίστοιχοι τύποι για το έργο συμπίεσης και για τη
θερμότητα που παράγεται και στη συνέχεια να γίνει αντικατάσταση των τιμών.
Για ομοιομορφία μεταξύ των αποτελεσμάτων, να χρησιμοποιηθούν τα σύμβολα:
V1 είναι ο αρχικός όγκος του αερίου
V2 είναι ο τελικός όγκος του αερίου
n είναι ο αριθμός των γραμμομορίων του αερίου
P είναι η πίεση του αερίου
Q είναι η θερμότητα

90
W είναι το έργο
U είναι η εσωτερική ενέργεια του αερίου
cV είναι η ειδική θερμότητα υπό σταθερό όγκο του αερίου
𝐍⋅𝐦𝟒 𝐦𝟑
Σταθερές εξίσωσης van der Waals: 𝐚 = 𝟎, 𝟏𝟑𝟕 𝟐
και 𝐛 = 𝟑, 𝟖𝟕 ⋅ 𝟏𝟎−𝟓
𝐦𝐨𝐥 𝐦𝐨𝐥
Απάντηση: W = - 4001 J και Q = - 4147,46 J

ΛΥΣΗ

91
Με αντικατάσταση των δεδομένων στις ευρεθείσες σχέσεις προκύπτει:

92
ΑΣΚΗΣΗ 55η
Πόσον όγκο καταλαμβάνουν 28 g υδρογόνου στους 0 οC, σε πίεση 63584 Pa, αν το
υδρογόνο υπακούει στην καταστατική εξίσωση van der Waals;
Απάντηση: 0,5 m3
a
2
(P + n 2 ) (V − nb) = nRT
V

93
94
ΑΣΚΗΣΗ 56η
Για σύστημα (P, V, T), να δειχθούν οι σχέσεις:
𝛛𝐏 𝟏 𝛛𝐏 𝛛𝐓 𝛛𝐕
(i) ( ) = 𝛛𝐕 (ii) ( ) ⋅ ( ) ⋅ ( ) = −𝟏
𝛛𝐕 𝐓 (𝛛𝐏) 𝛛𝐕 𝐓 𝛛𝐏 𝐕 𝛛𝐓 𝐏
𝐓

ΛΥΣΗ

95
96
ΑΣΚΗΣΗ 57η
Να αποδειχθούν οι σχέσεις:
𝛛𝐔 𝛛𝐔
α) 𝐝𝐇 = [( ) + 𝐕] 𝐝𝐏 + [( ) + 𝐏] 𝐝𝐕
𝛛𝐏 𝐕 𝛛𝐕 𝐏
𝛛𝐔 𝛛𝐔 𝛛𝐓 𝛛𝐔 𝛛𝐓
b) 𝐝𝐇 = [𝐏 + ( ) + ( ) ( ) ] 𝐝𝐕 + [𝐕 + ( ) ( ) ] 𝐝𝐏
𝛛𝐕 𝐓 𝛛𝐓 𝐕 𝛛𝐕 𝐏 𝛛𝐓 𝐕 𝛛𝐏 𝐕
𝛛𝐔 𝛛𝐕 𝛛𝐔 𝛛𝐕
c) 𝐝𝐇 = [𝐕 + ( ) + 𝐏 ( ) ] 𝐝𝐏 + [( ) + 𝐏 ( ) ] 𝐝𝐓
𝛛𝐏 𝐓 𝛛𝐏 𝐓 𝛛𝐓 𝐏 𝛛𝐓 𝐏
97
ΛΥΣΗ

98
99
ΑΣΚΗΣΗ 58η
Υπολογίστε το παραγόμενο έργο κατά την εκτόνωση ενός αερίου από αρχικό
όγκο 3,12 L σε τελικό όγκο 4,01 L, υπό πίεση 2,34 atm.

ΛΥΣΗ

ΑΣΚΗΣΗ 59η
Υπολογίστε την πίεση 30 g υδρογόνου θερμοκρασίας 18 οC σε δοχείο όγκου 1 m3.

ΛΥΣΗ
100
ΑΣΚΗΣΗ 60η
Υπολογίστε την πυκνότητα και τον ειδικό όγκο του αζώτου σε θερμοκρασία 0 οC.

ΛΥΣΗ

ΑΣΚΗΣΗ 61η
Υπολογίστε το παραγόμενο έργο κατά την ισόθερμη εκτόνωση, στους 20 οC, 10 g
οξυγόνου, από 1 σε 0,3 atm πίεση.

ΛΥΣΗ

101
ΑΣΚΗΣΗ 62η
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ 1

102
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ 2

𝐇
−
𝐞 𝟖𝟐𝟑𝟎
α) Ξεκινώντας από τη σχέση 3.26, (𝛒 = 𝟑𝟓𝟑 ⋅ ), του τρίτου Κεφαλαίου
𝐓
(«Θερμοδυναμικές διεργασίες στον κτηριακό κλιματισμό») του επιστημονικού
συγγράμματος «ΘΕΡΜΑΝΣΗ – ΨΥΞΗ – ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΣ» (συγγραφείς:
Κατσαπρακάκης Δημήτριος και Μονιάκης Μύρων), να φτιάξετε μια άσκηση στην
οποία να δίνετε τη σχέση:

𝛒 = 𝐌 ⋅ 𝐞𝐍⋅𝐇 (1)

όπου ρ και H μεταβλητές, να δίνετε τα α και β της Μ.Ε.Τ. και να ζητάτε τα M και N
της σχέσης (1). Να ζητάτε επίσης τη θερμοκρασία περιβάλλοντος (oC).
Να δίνετε επίσης τη σχέση που ισχύει για τη γραμμικοποίηση εκθετικής
συνάρτησης και την αντιστοίχιση της γραμμικοποιημένης σχέσης με την εξίσωση
της ευθείας:

𝐘 = 𝐀 ⋅ 𝐞𝐁⋅𝐗 ⟹ 𝐥𝐨𝐠𝐘 = 𝐥𝐨𝐠𝐀 + (𝐁 ⋅ 𝐥𝐨𝐠𝐞) ⋅ 𝐗

↓ ↓ ↓ ↓
y = a + b ⋅x
(ΧΡΗΣΗ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΟΣ 1)

Για να διευκρινίσουμε αν το 8.230, που εμφανίζεται στην εν λόγω σχέση 3.26, είναι
8230 ή 8,230, στο ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ 2, αντικαθιστούμε τα δεδομένα του
παραδείγματος (Υπολογισμός πυκνότητας αέρα συναρτήσει του απόλυτου
υψόμετρου και της θερμοκρασίας) στην εν λόγω σχέση 3.26 και έτσι
διευκρινίζουμε την τιμή του 8.230 στη σχέση αυτή. Διαπιστώνουμε ότι το 8.230
είναι ίσο με 8230.

103
 𝐇
−
𝐞 𝟖𝟐𝟑𝟎
β) Ξεκινώντας από τη σχέση 3.26, (𝛒 = 𝟑𝟓𝟑 ⋅ ), του τρίτου Κεφαλαίου
𝐓
(«Θερμοδυναμικές διεργασίες στον κτηριακό κλιματισμό») του επιστημονικού
συγγράμματος «ΘΕΡΜΑΝΣΗ – ΨΥΞΗ – ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΣ» (συγγραφείς:
Κατσαπρακάκης Δημήτριος και Μονιάκης Μύρων), να φτιάξετε μια άσκηση στην
οποία να δίνετε τη σχέση:

𝛒 = 𝐃 ⋅ 𝐓𝐋 (2)

όπου ρ και T μεταβλητές, να δίνετε τα α και β της Μ.Ε.Τ. και να ζητάτε τα D και L
της σχέσης (2). Να ζητάτε επίσης το απόλυτο υψόμετρο Η (m). Να δίνετε επίσης
τη σχέση που ισχύει για τη γραμμικοποίηση n - βάθμιας συνάρτησης και την
αντιστοίχιση της γραμμικοποιημένης σχέσης με την εξίσωση της ευθείας:

𝐘 = 𝐀 ⋅ 𝐗 𝐁 ⟹ 𝐥𝐨𝐠𝐘 = 𝐥𝐨𝐠𝐀 + 𝐁 ⋅ 𝐥𝐨𝐠𝐗

↓ ↓ ↓ ↓
y = a + b⋅ x
(ΧΡΗΣΗ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΟΣ 1)

ΛΥΣΗ

104
105
Άρα η ζητούμενη για φτιάξιμο άσκηση διατυπώνεται ως εξής:
Μια χρήσιμη εμπειρική σχέση που προσεγγίζει την πυκνότητα ρ του ατμοσφαιρικού αέρα σε
kg/m3, συναρτήσει του απόλυτου υψόμετρο H σε m (σε σταθερή θερμοκρασία περιβάλλοντος),
είναι η ακόλουθη:

𝛒 = 𝚳 ⋅ 𝐞𝐍⋅𝐇 (1)

Αν με εφαρμογή της Μεθόδου των Ελαχίστων Τετραγώνων σε μετρήσεις πυκνότητας του

ατμοσφαιρικού αέρα, ρ και απόλυτου υψόμετρου, H, βρέθηκε α = 0,07372 και β = - 0,00005277
να βρεθούν οι τιμές των σταθερών M και N της σχέσης 1. Αν η αρχική μορφή της σχέσης 1 είναι
𝐇
−
𝐞 𝟖𝟐𝟑𝟎
η: 𝛒 = 𝟑𝟓𝟑 ⋅ 𝐓 , όπου Τ η απόλυτη θερμοκρασία περιβάλλοντος, να βρεθεί η θερμοκρασία
περιβάλλοντος (oC). Η σχέση που ισχύει για τη γραμμικοποίηση εκθετικής συνάρτησης και η
αντιστοίχιση της γραμμικοποιημένης σχέσης με την εξίσωση της ευθείας, φαίνονται στη
συνέχεια:

𝐘 = 𝐀 ⋅ 𝐞𝐁⋅𝐗 ⟹ 𝐥𝐨𝐠𝐘 = 𝐥𝐨𝐠𝐀 + (𝐁 ⋅ 𝐥𝐨𝐠𝐞) ⋅ 𝐗

↓ ↓ ↓ ↓
y = a + b ⋅x

106
Άρα η ζητούμενη για φτιάξιμο άσκηση διατυπώνεται ως εξής:

107
Μια χρήσιμη εμπειρική σχέση που προσεγγίζει την πυκνότητα, ρ, του ατμοσφαιρικού αέρα σε
kg/m3, συναρτήσει της θερμοκρασίας περιβάλλοντος, T, σε Κ, (σε σταθερό απόλυτο υψόμετρο),
είναι η ακόλουθη:

𝛒 = 𝐃 ⋅ 𝐓𝐋 (2)

Αν, με εφαρμογή της Μεθόδου των Ελαχίστων Τετραγώνων, σε μετρήσεις πυκνότητας του
ατμοσφαιρικού αέρα, ρ και θερμοκρασίας περιβάλλοντος, θ, βρέθηκε α = 2,495 και β = - 1 να
βρεθούν οι τιμές των σταθερών D και L της σχέσης 2. Αν η αρχική μορφή της σχέσης 2 είναι η:
𝐇
−
𝐞 𝟖𝟐𝟑𝟎
𝛒 = 𝟑𝟓𝟑 ⋅ 𝐓 , όπου H το απόλυτο υψόμετρο, να βρεθεί το απόλυτο υψόμετρο (m). Η σχέση
που ισχύει για τη γραμμικοποίηση n - βάθμιας συνάρτησης και η αντιστοίχιση της
γραμμικοποιημένης σχέσης με την εξίσωση της ευθείας, φαίνονται στη συνέχεια:

𝐘 = 𝐀 ⋅ 𝐗 𝐁 ⟹ 𝐥𝐨𝐠𝐘 = 𝐥𝐨𝐠𝐀 + 𝐁 ⋅ 𝐥𝐨𝐠𝐗

↓ ↓ ↓ ↓
y = a +b⋅ x

ΑΣΚΗΣΗ 63η
Ένα ιδανικό αέριο υφίσταται την κυκλική μεταβολή ABCDA του σχήματος.
A→B B→C
C→D D→A
Για n = 0,2 moles αερίου, να υπολογισθεί το παραγόμενο ή καταναλισκόμενο
έργο.

108
ΛΥΣΗ

109
110
ΑΣΚΗΣΗ 64η
Ένα ιδανικό αέριο υφίσταται την κυκλική μεταβολή ABCDA του σχήματος.
A→B B→C
C→D D→A
Για n = 0,2 moles αερίου, να υπολογισθεί το ποσό θερμότητας και η μεταβολή της
εσωτερικής ενέργειας κατά την κυκλική μεταβολή.

ΛΥΣΗ
Συμπληρώνουμε στον επόμενο πίνακα τις δοθείσες τιμές (από το διάγραμμα του σχήματος).

Καταστατικά μεγέθη Θερμοδυναμική Θερμοδυναμική Θερμοδυναμική Θερμοδυναμική

ιδανικού αερίου κατάσταση A κατάσταση B κατάσταση C κατάσταση D
Πίεση
1 1 6 1,5
P (atm)
Όγκος
4 3 1 4
V (L)
Απόλυτη θερμοκρασία
TA TB TC TD
T (K)

Στη συνέχεια υπολογίζουμε τις τιμές των θερμοκρασιών με τη χρήση της καταστατικής
εξίσωσης των ιδανικών αερίων και συμπληρώνουμε τον επόμενο πίνακα.

111
Καταστατικά μεγέθη Θερμοδυναμική Θερμοδυναμική Θερμοδυναμική Θερμοδυναμική
ιδανικού αερίου κατάσταση A κατάσταση B κατάσταση C κατάσταση D
Πίεση
1 1 6 1,5
P (atm)
Όγκος
4 3 1 4
V (L)
Απόλυτη θερμοκρασία
243,75 182,81 365,62 365,62
T (K)

112
113
Υπάρχει λάθος στην ΑΣΚΗΣΗ 64. Εγώ ξέρω ποιο είναι το λάθος, αλλά είπα να σας
παιδέψω – εκπαιδεύσω λίγο. Κοιτάξτε το τυπολόγιο που σας έχω δώσει για τα

114
ιδανικά αέρια, κοιτάξτε και την ΑΣΚΗΣΗ 63 και προσπαθήστε να εντοπίσετε το
λάθος. Στη συνέχεια ενημερώστε με.

ΑΣΚΗΣΗ 65η
Υπολογίστε τη μεταβολή της ενέργειας ενός συστήματος που παράγει έργο 340 J
και απορροφά θερμότητα 32 cal.

ΛΥΣΗ

ΑΣΚΗΣΗ 66η
Πόσες θερμίδες απορροφώνται από 3 moles ενός ιδανικού αερίου κατά την
ισόθερμη εκτόνωσή του από αρχική πίεση 5 atm σε τελική 3 atm, υπό θερμοκρασία
0 οC;

ΛΥΣΗ

115
116
ΑΣΚΗΣΗ 67η
Ένα γραμμομόριο ενός διατομικού ιδανικού αερίου υπόκειται σε μία μεταβολή από
μία αρχική κατάσταση για την οποία η θερμοκρασία και ο όγκος είναι αντίστοιχα,
291 K και 21000 cm3, σε μία τελική κατάσταση στην οποία η θερμοκρασία και ο
όγκος είναι 350 K και 12700 cm3, αντίστοιχα. Η μεταβολή παριστάνεται στο
διάγραμμα (V, P) από μία ευθεία γραμμή. Να βρείτε το έργο που εκτελείται και τη
θερμότητα που απορροφάται από το σύστημα.

ΛΥΣΗ

117
ΑΣΚΗΣΗ 68η
Ένα διατομικό αέριο εκτονώνεται αδιαβατικά σε έναν όγκο 1,35 φορές
μεγαλύτερο από τον αρχικό του όγκο. Η αρχική θερμοκρασία είναι 18 οC. Να βρείτε
την τελική θερμοκρασία.

ΛΥΣΗ

118
119
ΑΣΚΗΣΗ 69η
Για ένα mol αερίου Van der Waals να δειχθούν οι σχέσεις:

120
 𝐝𝐓 𝐑
(i) 𝐝𝐒 = 𝐂𝐕 + 𝐝𝐕
𝐓 𝐕−𝐛

𝛂
(ii) 𝐝𝐔 = 𝐂𝐕 𝐝𝐓 + 𝐝𝐕
𝐕𝟐

ΛΥΣΗ

121
122
ΑΣΚΗΣΗ 70η
Πόσα km θα έπρεπε να περπατήσετε για να «κάψετε» ένα χάμπουργκερ 420 kcal;
Όσες επιπλέον πληροφορίες χρειάζεστε, θα τις βρείτε σε αυτήν τη σελίδα και στο
Internet. Το ενεργειακό κόστος των δραστηριοτήτων που φαίνονται στον πίνακα
δίνεται σε Cal/m2⋅hr, όπου 1 Cal = 1 kcal, m2 είναι το BSA (Body Surface Area) του
ανθρώπου, το οποίο, για σας, μπορείτε να το υπολογίσετε στην ιστοσελίδα:
https://www.calculator.net/body-surface-area-calculator.html?fbclid=IwAR0_17PznJFXvGTL-
78kiYggGuKOxzuw8F8EA-c94hxz5lYxB9G5LRE8DfQ (Body Surface Area Calculator)
και hr είναι χρονική διάρκεια μιας ώρας.

123
ΛΥΣΗ
Επί του παρόντος, που έχουμε φτάσει δηλαδή τόσο κοντά στις εξετάσεις, δε
χρειάζεται να τη λύσουμε.

ΑΣΚΗΣΗ 71η
Μια ρηχή λίμνη περιέχει 94 Mg νερού. Το χειμώνα παγώνει ολόκληρη. Πόσο
αυξάνεται η εντροπία της λίμνης όταν ο πάγος, που βρίσκεται ήδη στους 0 oC,
τήκεται και στη συνέχεια θερμαίνεται στη θερμοκρασία των 15 oC το καλοκαίρι;
Όσες επιπλέον πληροφορίες χρειάζεστε, θα τις βρείτε στο Internet.

ΛΥΣΗ

124
ΑΣΚΗΣΗ 72η
Χαλύβδινο καλούπι (cκαλουπιού=0,5 kJ⋅kg-1⋅K-1) μάζας 40 kg σε θερμοκρασία 450 οC
ψύχεται σε 150 kg λαδιού (cλαδιού=2,5 kJ⋅kg-1⋅K-1) αρχικά στους 25 οC. Αν δεν
υπάρχουν απώλειες θερμότητας να υπολογίσετε την αλλαγή εντροπίας α) του
καλουπιού, β) του λαδιού και γ) και των δύο μαζί.

125
ΛΥΣΗ
Πρέπει να βρούμε την τελική θερμοκρασία μετά την επίτευξη θερμικής ισορροπίας:

126
127
ΑΣΚΗΣΗ 73η
Σε δύο διαφορετικά δοχεία που συγκοινωνούν με στρόφιγγα βρίσκεται ο αυτός
αριθμός γραμμομορίων n, δύο ιδανικών αερίων με την ίδια θερμοκρασία T και το
ίδιο CP. Η πίεση είναι αντίστοιχα ίση με P1 και P2. Αν ανοίξουμε τη στρόφιγγα κάτω
από ισόθερμες συνθήκες, τότε να δειχθεί ότι η συνολική μεταβολή της εντροπίας
(𝐏𝟏 +𝐏𝟐 )𝟐
δίνεται από τη σχέση: 𝚫𝐒𝐭𝐨𝐭 = 𝐧 ⋅ 𝐑 ⋅ 𝐥𝐧
𝟒𝐏𝟏 𝐏𝟐

128
ΛΥΣΗ

129
130
131
ΑΣΚΗΣΗ 74η
Ένα καλά μονωμένο δοχείο με άκαμπτα τοιχώματα είναι γεμάτο με 5 kg αέρα υπό
πίεση 5 bar και θερμοκρασία 500 K. Κάποια στιγμή, αναπτύσσεται μια διαρροή και
ο αέρας διαφεύγει αργά μέχρι η πίεση του αέρα που απομένει στη δεξαμενή να
είναι 1 bar. Η θερμοκρασία του αέρα που απομένει στη δεξαμενή είναι 317 K. Να
υπολογίσετε την ποσότητα της μάζας που απομένει στη δεξαμενή.

ΛΥΣΗ

132
ΑΣΚΗΣΗ 75η
Να βρεθεί ο όγκος του καλά μονωμένου δοχείου της 74ης άσκησης.

ΛΥΣΗ

133
ΑΣΚΗΣΗ 76η
ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΗ ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Θεωρία – Λυμένες Ασκήσεις, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΟΛΥΖΑΚΗΣ (άσκηση 1.2.2, σελ. 370)

Μετεωρολογικό μπαλόνι γεμίζεται με αέριο Ήλιο (He). Για την πυκνότητα του
𝛒
Ηλίου ισχύει: 𝛒𝐇𝐞 = 𝐚𝐢𝐫 στις ίδιες συνθήκες. Να υπολογιστεί η επιτάχυνση του
𝟕
μετεωρολογικού μπαλονιού, όταν αφεθεί ελεύθερο. Δίνονται:
𝐠
• η πυκνότητα του αέρα 𝛒𝐚𝐢𝐫 =1,16 ⁄ 𝟑 ,
𝐜𝐦
• η μάζα των μετεωρολογικών συσκευών 3 kg, που μεταφέρει η διάμετρος
μπαλονιού 2,5 m και
• η επιτάχυνση της βαρύτητας 𝟗, 𝟖𝟏 𝐦⁄ 𝟐 .
𝐬

ΛΥΣΗ

134
135
ΑΣΚΗΣΗ 77η
ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΗ ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Θεωρία – Λυμένες Ασκήσεις, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΟΛΥΖΑΚΗΣ (άσκηση 1.2.5, σελ. 372)

Για την ανύψωση ενός αυτοκινήτου μάζας 1500 kg χρησιμοποιείται η διάταξη του
σχήματος και ένα αντίβαρο μάζας 15 kg. Εάν η διάμετρος του μικρού εμβόλου είναι
d1=15 cm, να υπολογιστεί η διάμετρος d2. Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας ίση
με 𝟗, 𝟖𝟏 𝐦⁄ 𝟐 .
𝐬

ΛΥΣΗ

136
ΑΣΚΗΣΗ 78η
Μια φθινοπωρινή μέρα με κανονικές ατμοσφαιρικές συνθήκες θερμοκρασίας και
πίεσης (20 οC και 1 atm), μια σφαίρα από μόλυβδο πέφτει, από την κορυφή ενός
βράχου που βρίσκεται σε ύψος 100 m, πάνω σε ένα σκληρό δάπεδο. Με την κρούση
μετατρέπεται όλη η κινητική ενέργεια της σφαίρας σε θερμική ενέργεια. Τα 2/3
της ενέργειας αυτής μεταβιβάζονται στη σφαίρα. Η ειδική θερμότητα του
μόλυβδου είναι 0,126 kJ/kg⋅K. Αν η σφαίρα βρίσκεται αρχικά σε θερμική ισορροπία
με το περιβάλλον, να βρεθεί η τελική θερμοκρασία της.

ΛΥΣΗ

137
ΑΣΚΗΣΗ 79η
Να αποδειχθεί ότι η εσωτερική ενέργεια ενός αερίου Van der Waals δίνεται από τη
σχέση:
a
U(T, V) = nCV T − n2
𝑉

138
ΛΥΣΗ
Τη σχέση αυτή δεν χρειάζεται να την αποδεικνύουμε, τη χρησιμοποιούμε παίρνοντάς την
έτοιμη.

ΑΣΚΗΣΗ 80η
Μια χρήσιμη εμπειρική σχέση που προσεγγίζει την πυκνότητα ρ του
ατμοσφαιρικού αέρα σε kg/m3, συναρτήσει του απόλυτου υψόμετρο H σε m (σε
σταθερή θερμοκρασία περιβάλλοντος), είναι η ακόλουθη:

𝛒 = 𝚳 ⋅ 𝐞𝐍⋅𝐇 (1)

Αν με εφαρμογή της Μεθόδου των Ελαχίστων Τετραγώνων, σε μετρήσεις της

πυκνότητας του ατμοσφαιρικού αέρα, ρ και του απόλυτου υψόμετρου, H, βρέθηκε
α = 0,07372 και β = - 0,00005277 να βρεθούν οι τιμές των σταθερών M και N της
𝐇
−
𝐞 𝟖𝟐𝟑𝟎
σχέσης 1. Αν η αρχική μορφή της σχέσης 1 είναι η: 𝛒 = 𝟑𝟓𝟑 ⋅ , όπου Τ η
𝐓
απόλυτη θερμοκρασία περιβάλλοντος, να βρεθεί η θερμοκρασία περιβάλλοντος
(oC). Η σχέση που ισχύει για τη γραμμικοποίηση εκθετικής συνάρτησης και η
αντιστοίχιση της γραμμικοποιημένης σχέσης με την εξίσωση της ευθείας,
φαίνονται στη συνέχεια:

𝐘 = 𝐀 ⋅ 𝐞𝐁⋅𝐗 ⟹ 𝐥𝐨𝐠𝐘 = 𝐥𝐨𝐠𝐀 + (𝐁 ⋅ 𝐥𝐨𝐠𝐞) ⋅ 𝐗

↓ ↓ ↓ ↓
y = a + b ⋅x

ΛΥΣΗ
Θα σας πρότεινα να λύσετε αυτήν την άσκηση και να με ρωτήσετε, αν έχετε,
απορίες στην επόμενη διαδικτυακή μας συνάντηση.

ΑΣΚΗΣΗ 81η
Μια χρήσιμη εμπειρική σχέση που προσεγγίζει την πυκνότητα, ρ, του
ατμοσφαιρικού αέρα σε kg/m3, συναρτήσει της θερμοκρασίας περιβάλλοντος, T,
σε Κ, (σε σταθερό απόλυτο υψόμετρο), είναι η ακόλουθη:

𝛒 = 𝐃 ⋅ 𝐓𝐋 (1)

Αν, με εφαρμογή της Μεθόδου των Ελαχίστων Τετραγώνων, σε μετρήσεις

πυκνότητας του ατμοσφαιρικού αέρα, ρ και θερμοκρασίας περιβάλλοντος, θ,
βρέθηκε α = 2,495 και β = - 1 να βρεθούν οι τιμές των σταθερών D και L της σχέσης

139
 𝐇
−
𝐞 𝟖𝟐𝟑𝟎
1. Αν η αρχική μορφή της σχέσης 1 είναι η: 𝛒 = 𝟑𝟓𝟑 ⋅ , όπου H το απόλυτο
𝐓
υψόμετρο, να βρεθεί το απόλυτο υψόμετρο (m). Η σχέση που ισχύει για τη
γραμμικοποίηση n - βάθμιας συνάρτησης και η αντιστοίχιση της
γραμμικοποιημένης σχέσης με την εξίσωση της ευθείας, φαίνονται στη συνέχεια:

𝐘 = 𝐀 ⋅ 𝐗 𝐁 ⟹ 𝐥𝐨𝐠𝐘 = 𝐥𝐨𝐠𝐀 + 𝐁 ⋅ 𝐥𝐨𝐠𝐗

↓ ↓ ↓ ↓
y = a +b⋅ x

ΛΥΣΗ
Θα σας πρότεινα να λύσετε αυτήν την άσκηση και να με ρωτήσετε, αν έχετε,
απορίες στην επόμενη διαδικτυακή μας συνάντηση.

ΑΣΚΗΣΗ 82η
Ένα mol ενός αερίου Van der Waals στους 25 oC εκτονώνεται ισόθερμα και
αντιστρεπτά από έναν αρχικό όγκο 0,010 m3 σε έναν τελικό όγκο 0,095 m3. Αν για
𝛛𝐔 𝐚
το αέριο Van der Waals είναι ( ) = 𝟐 , 𝛉𝛆𝛚𝛒ώ𝛎𝛕𝛂𝛓 ότι 𝐚 =
𝛛𝐕 𝐓 𝐕𝐦
𝟔 𝟑
𝟎, 𝟓𝟓𝟔 𝐏𝐚 ⋅ 𝐦 ⁄ και ότι 𝐛 = 𝟔𝟒 ⋅ 𝟏𝟎−𝟔 𝐦 ⁄𝐦𝐨𝐥, να υπολογίσετε τα Q, W, ΔU
𝐦𝐨𝐥𝟐
και ΔS για την εν λόγω θερμοδυναμική μεταβολή.

ΛΥΣΗ

140
141
142
ΑΣΚΗΣΗ 83η
Θεωρείστε μια αδιαβατική ελεύθερη εκτόνωση ενός mole ενός ιδανικού αερίου
από όγκο V1 σε όγκο V2=2V1. Υπολογίστε τη μεταβολή της εντροπίας ΔS.

ΛΥΣΗ

143
144
145
ΑΣΚΗΣΗ 84η
1 mole ενός μονοατομικού ιδανικού αερίου με αρχική θερμοκρασία T1
εκτονώνεται από όγκο V1 σε όγκο V2=2V1 α) σε σταθερή θερμοκρασία, β) σε
σταθερή πίεση. Να υπολογιστεί το έργο εκτόνωσης και η θερμότητα που
απορροφάται από το αέριο σε κάθε περίπτωση.

ΛΥΣΗ

146
147
148
ΑΣΚΗΣΗ 85η

ΛΥΣΗ

149
150
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΑΣΚΗΣΗ ΤΕΣΤ 1

Μια διάταξη εμβόλου – κυλίνδρου περιέχει αρχικά 0,4 m3 αέρα σε 100 kPa και 80
οC. Ο αέρας τώρα συμπιέζεται σε 0,1 m3 με τέτοιο τρόπο, ώστε η θερμοκρασία στο

εσωτερικό του κυλίνδρου να παραμένει σταθερή. Να προσδιορίσετε το

παραγόμενο ή καταναλισκόμενο έργο κατά τη διάρκεια αυτής της διεργασίας.

ΛΥΣΗ

151
152
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΟΛΙΚΟΥ ΔΙΑΦΟΡΙΚΟΥ ΕΝΤΡΟΠΙΑΣ

153
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΝΟΜΟΣ AMAGAT – LEDUC

Ο όγκος ενός μείγματος ιδανικών αερίων ισούται με το άθροισμα των όγκων

(μερικοί όγκοι) που κάθε αέριο θα καταλάμβανε αν υπήρχε μόνο του στην ίδια
θερμοκρασία και πίεση.

154