Afvaldumpingscampagne

Provincie Noord-Brabant
“Een dumper is een stumper”

Kort onderzoek naar omliggende gemeenten van grootste

natuurgebieden provincie Noord-Brabant.
Catelijne Goossens (via Code C)

1
 AANLEIDING & DOEL

Aanleiding
Momenteel komt er in de provincie Noord-Brabant nog veel afvaldumping voor in natuur-
01 AANLEIDING & DOEL

gebieden. Dit moet de komende jaren verminderd worden. 40% van de inwoners weet niet
hoe ze aangifte moeten doen tegen afvaldumping. Er is een motie ingediend om de afval-
dumpingscampagne “een dumper is een stumper” te herhalen in de provincie Noord-Bra-
bant. Een aantal jaar geleden was deze campagne in het leven geroepen. Er moet onder-
zoek gedaan worden om te kijken of het nuttig is om deze campagne te herhalen. 02 ONDERZOEK CAMPAGNE

In Februari en Maart 2018 werd er al een steekproef gedaan in 40% van de Brabantse na-
tuur. Op basis daarvan kwamen de natuurbeheerders tot de verwachting van 5.000 dum-
pingen per jaar, dit is veel te veel.

In dit onderzoek lees je over het contact met de gemeenten die liggen rondom de grootste
natuurgebieden in de provincie Noord-Brabant. Er is contact met ze opgenomen om tot
03 BENCHMARK

nieuwe inzichten te komen.

Doel

Het doel is om erachter te komen of het nuttig is om de afvaldumpingscampagne opnieuw

04 ONDERZOEK GEMEENTE

te herhalen. Gaat deze campagne werken om het afvalprobleem onder de aandacht te

brengen bij de inwoners van Noord-Brabant?

Plan van aanpak

-
-
Wat zijn de resultaten van de vorige keer dat de campagne is opgezet? (2019)
Welke gemeentes liggen om de natuurgebieden
05 INZICHTEN

- Hebben deze gemeentes eigen campagnes/ zijn ze er al mee bezig? (website,

social media, in gesprek gaan met gemeente)

06
- Kijken naar andere provincies, hebben zij een campagne, wat doen zij al?
ADVIES

07 LITERATUURLIJST

2 3
 ONDERZOEK NAAR CAMPAGNE

De campagne “een dumper is een stumper”
De campagne een dumper is een stumper is in 2018 ontwikkeld door de provincie Noord –
Brabant. De provincie wil dumpingen in de Brabantse natuur tegengaan. Daarvoor is spe-
ciaal de campagne “een dumper is een stumper” bedacht.
Het doel van deze campagne is om meer bewustwording te creëren bij de inwoners van de
provincie.
Er zijn n.a.v. de campagne uit 2019 resultaatmetingen uitgevoerd. Zo bleek in 2019 dat:
1. 71% weet dat asbest (vaak gratis) naar de milieustraat gebracht kan
worden;
2. Brabanders afval dumpen asociaal (99%), schadelijk (98%) en een
probleem (90%) vinden;
3. Brabanders afvaldumping wel willen (laten) melden (95%) maar
dat slechts 40% weet hoe en waar dat kan.
Afvaldumpingen in de provincie Noord - Brabant
Drugsdumpingen in de natuur blijven een actueel onderwerp. Je ziet het steeds meer in
het nieuws voorbijkomen. Hoe de natuur wordt verwoest door al deze dumpingen.
Er is gekeken naar informatie over afvaldumpingen in de provincie Brabant en dit kwam
eruit.
Steeds meer drugsafval gaat de grond in, dit zorgt ervoor dat de bodem heel erg verslech-
terd. Deze bodem is ontzettend belangrijk.
De dumpingen van Brabantse drugscriminelen wordt steeds minder vaak ontdekt. Er wordt
geschat dat er nog maar één op de vier drugsdumpingen wordt ontdekt.
Het is geen nieuwe ontwikkeling, benadrukt Passchier. ,,We zien al twee jaar minder dum-
pingen in ons gebied en elders in Nederland. Terwijl we juist meer labs ontdekken, met
grotere ketels en meer productie van synthetische drugs. Er worden steeds meer synthe-
tische drugs zoals crystalmeth, speed en xtc gemaakt. Dus is er ook meer chemisch afval.
Alleen zien we dat niet terug in de dumpcijfers, in geregistreerde vondsten dus. Die trend
zet door en dat is verontrustend.
Serie; de verborgen prijs van drugs in Brabant
Er is een seriereeks van het ED met de naam “de verborgen prijs van drugs in Brabant”
Hieruit kwamen de volgende inzichten;
Er zijn steeds minder gemelde drugsdumpingen, maar steeds meer drugsgebruikers.
De bodem wordt zwaar vervuild, ook het grondwater waar wij van drinken en veel dieren
overlijden hieraan.
Verschillende manieren om van afval af te komen
- in de bossen dumpingen
-Slang vanaf de ketels naar een gat in de grond
Het probleem zit in het onzichtbare. Het afval kan jaren onontdekt in de grond zitten en dit
is heel schadelijk voor het milieu.
Gemiddeld wordt er iedere twee weken een drugsdumping gevonden in de Brabantse na-
tur.
De opruimkosten van één dumping variëren tussen de 2.000 euro en 50.000 euro. Soms
met uitschieters van meer dan 100.000 euro. Dit kost natuurorganisaties tonnen per jaar.
Geld dat bedoeld is voor natuurbescherming.
Lage straffen voor runnen drugslab: “Zo los je dit niet op”
2/5e van de labs worden maar gevonden.
Nederland staat wereldwijd op de 1e plaats voor de drugsvoorziening van de wereld.
gemiddeld wordt er iedere week wel een drugslab gevonden. De kosten van de politie
liggen tussen de 15.000 en 50.000 euro per aangetroffen drugslab. Het opruimen hiervan
wordt met belastinggeld betaald.
1 op de 5 boeren wordt benaderd door drugscriminelen.
Communicatie om alle Brabantse inwoners te laten zien wat de effecten van drugs(afval)
dumpingen zijn is een onmisbaar instrument in de aanpak tegen het dumpen van (drugs)
afval. Meer ogen en bereidheid om verdachte zaken bij de Politie of bij Meld Misdaad Ano-
niem te melden verhoogt juist de pakkans.

4 5
 BENCHMARK

Bij de benchmark wordt er onderzoek gedaan naar de omgeving, in dit geval zijn dat de
andere aangrenzende provincies. Hebben zij afvaldumpingscampagnes lopen? Hebben ze
die eerder gehad?

Provincie Zeeland;
De provincie Zeeland heeft ook een tijd meegedaan met de campagne “een dumper is een
stumper”. De gezamenlijke handhavingspartners willen hiermee de burgers en bedrijven
in Zeeland wijzen op hun verantwoordelijkheid. En ze willen laten zien dat het menens is.
De boete voor particulieren kan oplopen tot maar liefst 750 euro, bedrijven kunnen een
boete van 1500 euro verwachten

De provincies Friesland en Zeeland hadden het initiatief genomen voor de campagne ‘een
dumper is een stumper’ die in Zeeland in 2015 wegens groot succes ook was verlengd
Friesland:

Limburg;
Limburg heeft in de provincie zelf ook veel te maken met afvaldumpingen, een echte cam-
pagne vanuit de provincie is niet te vinden.

Andere initiatieven in de provincie Noord-Brabant

Een aantal gemeentes hebben een eigen kleine campagne lopen. De provincie Noord-Bra-
bant heeft ook nog andere initiatieven.

Een voorbeeld hiervan is samen sterk in Brabant. Samen sterk in Brabant verzorgt de
toezicht en handhaving in het buitengebied. De natuurinspecteurs van SSIB zijn 24 uur per
dag, 7 dagen per week beschikbaar in het buitengebied. Zij zien erop toe dat gebruikers
het milieu niet zwaar belasten en treden op bij overtredingen. Daarbij gaat het vooral om:
- Afvaldumping
- Stroperij
- wildcrossen
Via deze website kun je ook een melding maken als je iets ziet in het buitengebied.
Naast deze activiteiten speelt SSiB als aanjager ook een belangrijke rol in de samen-
werking tussen alle betrokken partners. Kennis delen, informatie uitwisselen, de oog- en
oorfunctie vergroten, acties afstemmen en uitvoeren. Door als overheden en organisaties
gezamenlijk risico’s en bedreigingen aan te pakken, kunnen we een krachtige vuist maken.

In 2019 heeft de provincie ook nog een andere campagne gestart genaamt; ‘Zeg nou zelf?!
Dumpen doe je niet’ De insteek van de zes weken durende campagne is Brabanders te
wijzen op hun gedrag en verantwoordelijkheid: dumpen in de natuur doe je gewoon niet.
Met tips en suggesties worden mensen gestimuleerd om hun huisvuil en huisraad op an-
dere manieren kwijt te raken. (Deze campagne ging ook over al het andere afval in de
Brabantse natuur, niet alleen drugsdumpingen)

6 7
 ONDERZOEK NAAR GEMEENTE

In het beleidsplan van de gemeente someren (2019-2022) staat het volgende;

Gemeentes
Samen sterk in Brabant (SSiB) In 2010 is het initiatief Samen sterk in Brabant gestart. Een
Hieronder staan de gemeentes die bevraagd gaan worden voor het onderzoek; Dit zijn de
samenwerking van onder andere de provincie Noord-Brabant, de Brabantse gemeenten,
omliggende gemeentes om de vier grootste natuurgebieden in de provincie Noord-Bra-
waterschappen, de omgevingsdiensten en Staatsbosbeheer. Een team van toezichthou-
bant.
ders zet zich in voor het behoud van natuurgebieden, het terugdringen van overlast en het
vergroten van de bestaande waarden in het buitengebied. De focus ligt op het aanpakken
De Groote Peel; Gemeente Asten, Gemeente Someren
van wildcrossen, stropen en het dumpen van drugsafval samen met de medewerkers van
De Biesbosch; Gemeente Altena
team handhaving.
De Drunense Duinen; Gemeente Gilze Rijen, Gemeente Loon op Zand
De Kalmthoutse Heide; Gemeente Woensdrecht
in het document van de gemeente someren staat; “het dumpen van (drugs)afval is de
afgelopen jaren meerdere keren voorgekomen, wanneer dit voorkomt wordt dit direct ver-
Analyse gemeentes
wijderd.”
Er is kort onderzoek gedaan naar wat de gemeentes al doen tegen afvaldumping voordat
Instagram; Op het instagram account van de gemeente someren is niks te vinden over
er daadwerkelijk contact wordt gezocht met de gemeentes. Dit is gedaan aan de hand van
afvalcampagnes.
de website en de verschillende social mediakanalen van de gemeente.
Facebook; Op het facebook account van gemeente someren zie je niet echt posts over
afvaldumpingscampagnes. Wel zie je er terug in dat ze met duurzaamheid bezig zijn.
Gemeente Asten Someren draagt op zijn manier ook een steentje bij aan de duurzaamheid, milieu, afval-
Website; Op de website zie je niet zo snel iets wat gaat over afvaldumpingen, als je even dumping etc. maar een daadwerkelijke campagne op dit gebied is niet te zien.
zoekt kom je bij het hoofdstuk meldingen en klachten. Hier kun je een melding maken
van een milieuklacht. Dit is een klacht over geluidsoverlast, stank of een andere vorm van
vervuiling. Je kunt dit melden bij de milieuklachtencentrale van de omgevingsdienst Zuid-
Gemeente Altena
Website; Bij de gemeente Altena zie je op het home screen gelijk een kopje “iets melden”
oost-Brabant.
als je daarheen gaat kun je makkelijk een melding maken van afval. (ook in het buitenge-
Je kunt voor deze klachten 24 uur per dag, zeven dagen per week een melding doen bij de
bied). De website is erg toegankelijk en makkelijk in gebruik. Als burger kun je dus gemak-
milieuklachtencentrale. Ook hebben ze een telefoonnummer wat je kunt gebruiken.
kelijk een melding maken van bijvoorbeeld drugsafval.
Je moet een klein stukje zoeken, maar dan kun je wel een klacht indienen hoe het hoort.
Instagram; Op het Instagram account van de gemeente Altena vind je niks over een afval-
Instagram; Op het instagram is er niks van de gemeente Asten te vinden over een afval-
campagne.
dumpingscampagne.
Facebook; Op het Facebookaccount van de gemeente Altena vind je ook niets over een
Facebook; In asten hebben ze de SAS (samen asten schoon). Samen asten schoon is een
afvalcampagne, wel staat er veel over de duurzaamheid.
vrijwilligersorganisatie die zich richt op het opruimen van zwerfafval in de gemeente Asten.
SAS gaat voornamelijk over het dorp zelf en de omstreken.
LinkedIn:
Asten heeft ook een video online geplaatst om te laten zien hoe je een melding maakt voor Gemeente Gilze Rijen
overlast/ een klacht. Website; Bij de gemeente Gilze Rijen kun je gemakkelijk aangifte doen. Dit gaat op dezelf-
de manier als bij de gemeente Altena. Op de website heb je een aantal kopjes waaronder
“melding doorgeven” hier kom je snel bij een pagina waar je aangifte kan doen.
Instagram; Gilze Rijen maakt geen gebruik van hun instagram account.
Gemeente Someren
Facebook; Op Facebook vind je niets over bepaalde campagnes die lopen bij de gemeen-
Website; Bij de gemeente Someren kun je in eerste instantie niks vinden over hoe je als
te Gilze Rijen.
burger een klacht kan indienen. Someren is veel bezig op het gebied van duurzaamheid.
Dit komt op alle verschillende kanalen terug.

8 9
 Telefoonnummers
Gemeente Asten: (0493) 671 212
Gemeente Loon op Zand Gemeente Someren: (0493) 494 888
Website; De gemeente Loon op Zand heeft in de natuurgebieden enkele camera’s opge-
Gemeente Altena: (0183) 51 61 00
hangen om drugsdumpingen tegen te gaan.
Gemeente Gilze Rijen: 14 01 61
In samenwerking met politie, ZLTO, natuurmonumenten, de bewoners en Samen Sterk in
Gemeente Loon op Zand: (0416) 28 91 11
Brabant is gekozen voor een camerasysteem. Naast deze maatregel zet de gemeente ex-
Gemeente Woensdrecht: 14 01 64
tra surveillance in door politie en boa’s. We hopen zo de afvaldumpingen terug te dringen
of zelfs helemaal te voorkomen.
De resultaten uit de telefoongesprekken staan hieronder;
Er is geen echte “campagne”, maar de gemeente Loon op Zand is wel bezig met het te-
Aanvullen aan de hand van de verschillende gesprekken
gengaan van afvaldumpingen in de natuur.
Instagram; Op het instagram account is niets te vinden.
Gemeente Asten:
Facebook; Over afvaldumpingscampagnes staat niets op het Facebookaccount.
Mail sturen; r.hijmans@asten.nl
Voor Asten en Someren. Coördinator, krijgt alles binnen en zet hier acties op uit. Weet ook
Gemeente Woensdrecht hoeveel meldingen.
Website; De gemeente heeft 25-09-2019 een handhavingsactie van start laten gaan. (in de Someren en Asten vallen samen.
bossen van Ossendrecht). Diverse partijen hebben hun handen in een geslagen en ge- Gemeente asten en someren zijn gemaild --> Beide hebben helaas geen antwoord gege-
handhaafd op allerlei aspecten. ven na een aantal mails.
Resultaten handhavingsactie:
In totaal is er 8 keer een proces-verbaal opgetekend. Eén keer voor een motorcrosser, 3 De volgende vragen worden gesteld aan de gemeentes;
keer voor quadrijders, 3 keer voor loslopende honden en ook één keer voor het zoeken 1. Kennen jullie de campagne ‘Een Dumper is een Stumper’? nee. ( ik doe sinds aug
met een metaaldetector op verboden grond. Daarnaast zijn er 4 controles uitgevoerd op 2021 afvalbeheer)
sportvissers en zijn er twee afvaldumpingen gevonden.
2. Wat doen jullie aan communicatie rond afvaldumping? Richting een campagne, niet
Interview Onderzoeksvragen alleen bijplaatsing van zakken bij container of zwerfafval.
De volgende vragen worden gesteld aan de gemeentes; Hier besteden wij nu nog geen extra aandacht aan
1. Kennen jullie de campagne ‘Een Dumper is een Stumper’?
o Hoe hebben jullie gehoord van deze campagne, was de communicatie ervan goed? 3. Hebben jullie resultaten van campagnes die hebben gelopen?
2. Wat doen jullie aan communicatie rond afvaldumping? Niet bijplaatsing van zakken Onbekend, we hebben bijna dagelijks melding van dumpingen in het buitengebied.
bij container of zwerfafval (maar echt meer richting een campagne)
3. Hebben jullie resultaten van campagnes die hebben gelopen? 4. Wat vinden jullie dat de provincie zou moeten doen als het gaat om het herhalen van
o Zo ja, kunnen wij de resultaten hiervan zien (vanaf 1-1-2019) deze campagne?
4. Wat vinden jullie dat de provincie zou moeten doen als het gaat om het herhalen van Het is nodig om ook provinciaal het gedrag van mensen onder de aandacht te brengen.
deze campagne? Of algemeen -> wat moet de provincie doen aan afvalcampagne’s
5. Hoe kunnen inwoners melden dat ze afvaldumping hebben gevonden? 5. Wat moet de provincie anders doen bij een afvalcampagne?
6. Hoeveel meldingen worden er gedaan per jaar? Onbekend hoe de actie eruit zag.
7. Bijtende bendebus. Gehoord van de campagne?
6. Hoe kunnen inwoners melden dat ze afvaldumping hebben gevonden?
Via een telefoontje via de website en via de buitenbeterapp aan de gemeente (Somerenen
Asten)

10 11
 7. Hoeveel meldingen worden er gedaan per jaar?
Ongeveer 250 keer per jaar.
Gemeente Altena:
info@gemeentealtena.nl
De gemeente Altena is gemaild met de onderzoeksvragen en daar zijn de volgende reac-
ties uit gekomen.
1. Kennen jullie de campagne ‘Een Dumper is een Stumper’? o Zo ja, Hoe hebben jullie
gehoord van deze campagne, was de communicatie ervan goed?
Wij kennen de campagne slechts beperkt. naar ons idee is de zichtbaarheid onvoldoende
geweest.
2. Wat doen jullie aan communicatie rond afvaldumping? Richting een campagne, niet
alleen bij plaatsing van zakken bij container of zwerfafval.
De gemeente Altena voert diverse acties om bij plaatsingen en zwerfafval te voorkomen.
Dit varieert van toezicht tot het geven van gastlessen op scholen. Voor de Biesbosch wordt
samen met Staatsbosbeheer en de buurgemeenten een actieplan uitgerold. Staatsbosbe-
heer is als eigenaar /beheerder van de Biesbosch het eerste aanspreekpunt
3. Hebben jullie resultaten van campagnes die hebben gelopen? o Zo ja, kunnen wij de
resultaten hiervan zien (vanaf 1-1-2019)
Het gaat veelal om kleine acties. het effect ervan is slecht meetbaar. Het ontbreekt aan
een 0- en eindmeting.
4. Wat vinden jullie dat de provincie zou moeten doen als het gaat om het herhalen van
deze campagne?
Men zou aansluiting kunnen zoeken bij de huidige actie in de Biesbosch daarnaast is er
nogal een verschil in aanpak nodig voor zwerfafval als gevolg van recreanten en bij voor-
beeld dumping van drugsafval.
5. Hoe kunnen inwoners melden dat ze afvaldumping hebben gevonden?
Alle reguliere communicatiekanalen staan hiervoor open. Telefoon, E-mail, website, beter
buiten app.
7. Hoeveel meldingen worden er gedaan per jaar?
Er wordt geen specifieke registratie bijgehouden van het aantal meldingen. Relevant is ook
wat verstaan wordt onder een dumping. Is een overlopende prullenbak een dumping? Zijn
6 blikjes een dumping? Is drugsafval een dumping of puur criminaliteit.
Indien er behoefte aan is willen wij graag meedenken aan een campagne.
12
Met beantwoording van deze email wordt de reactie direct toegevoegd aan zaakdossier
2021-036779.
Bert Hooijmaijers
Gemeente Altena
Beleidsmedewerker ruimtelijk beheer.
Gemeente Gilze rijen (drunense duinen)
Mail; info@gilzerijen.nl
1. Kennen jullie de campagne ‘Een Dumper is een Stumper’?
o Zo ja, Hoe hebben jullie gehoord van deze campagne, was de communicatie ervan
goed?
Nee die kennen we niet.
2. Wat doen jullie aan communicatie rond afvaldumping? Richting een campagne, niet
alleen bijplaatsing van zakken bij container of zwerfafval.
Geen gerichte campagne, soms wordt eea onder de aandacht gebracht op de socials
maar dit heeft geen structureel karakter.
3. Hebben jullie resultaten van campagnes die hebben gelopen?
o Zo ja, kunnen wij de resultaten hiervan zien (vanaf 1-1-2019)
NVT
4. Wat vinden jullie dat de provincie zou moeten doen als het gaat om het herhalen van
deze campagne?
Bekendheid en bruikbaarheid bij gemeentes vergroten.
5. Wat moet de provincie anders doen bij een afvalcampagne?
Toolkit ontwikkelen om lokale campagne te voeren.
6. Hoe kunnen inwoners melden dat ze afvaldumping hebben gevonden?
Via telefoon, meldingensysteem en formulier op website
7. Hoeveel meldingen worden er gedaan per jaar?
Circa 200 meldingen per jaar. Dit bevat alles wat niet in een afvalbak past dus vuilniszak-
ken, grof vuil, meubels, asbest, pizza dozen etc.
13

Gemeente Loon op Zand: (drunense duinen)
Enis van Veldhuizen
E.vanveldhuizen@loonopzand.nl
Beleidsmedewerker afval
Natuurmonumenten.
Onderzoeksvragen
De volgende vragen worden gesteld aan de gemeentes;
1. Kennen jullie de campagne ‘Een Dumper is een Stumper’?
o Zo ja, Hoe hebben jullie gehoord van deze campagne, was de communicatie ervan
goed?
Nee
2. Wat doen jullie aan communicatie rond afvaldumping? Richting een campagne, niet
alleen bijplaatsing van zakken bij container of zwerfafval.
Wij maken gebruik van pinpoint-communicatie. Dat wil zeggen dat wij, indien er sprake is
van een dumping, middels berichtgeving op sociale media inspelen op maatschappelijke
verontwaardiging. We benoemen daarbij ook de sancties zodat we potentiële daders af-
schrikken.
3. Hebben jullie resultaten van campagnes die hebben gelopen?
o Zo ja, kunnen wij de resultaten hiervan zien (vanaf 1-1-2019)
Nee
4. Wat vinden jullie dat de provincie zou moeten doen als het gaat om het herhalen van
deze campagne?
Campagne ‘uitrol’ klaar aanleveren bij de gemeente incl. planning.
5. Wat moet de provincie anders doen bij een afvalcampagne?
Campagne ‘uitrol’ klaar aanleveren bij de gemeente incl. planning.
6. Hoe kunnen inwoners melden dat ze afvaldumping hebben gevonden?
Via ons meldpunt (website), de BuitenBeterApp en telefonisch.
7. Hoeveel meldingen worden er gedaan per jaar?
Gemiddeld tussen de 5 á 10.
14
INZICHTEN
SSIB (samen sterk in brabant) is een initiatief dat in 2010 is gestart in Brabant. Bij dit initi-
atief ligt de focus ook op het aanpaken van het dumpen van drugsafval. Samenwerken met
de provincie.
Niet bij alle gemeentes kun je gemakkelijk aangifte doen voor drugsafval. Op sommige
websites moet je even zoeken.
Op een andere manier zorgen dat het zichtbaarder wordt. De bewustwording speelt hier
ook een belangrijke rol in.
De gevolgen van de drugsdumpingen moeten zichtbaar worden,
Gevolgen laten izen.
Communicatie om alle Brabantse inwoners te laten zien wat de effecten van drugs(afval)
dumpingen zijn is een onmisbaar instrument in de aanpak tegen het dumpen van (drugs)
afval. Meer ogen en bereidheid om verdachte zaken bij de Politie of bij Meld Misdaad Ano-
niem te melden verhoogt juist de pakkans.
KORT ADVIES
Bewustwording is erg belangrijk voor de Brabantse inwoners. Om deze bewustwording te
creëren is door ze te laten zien wat de effecten van drugsdumpingen zijn. De ogen van de
inwoners worden op een andere manier geopend. Gemeenten zijn het er ook mee eens
dat er provinciaal het gedrag onder de aandacht gebracht moet worden.
Om gemeentes hierin te laten meedoen is het belangrijk dat de campagne duidelijk is voor
hun (momenteel kennen verschillende gemeenten de campagne niet) De campagne moet
aangeleverd worden bij de gemeente als een soort “toolkit” zodat de gemeente geen eigen
campagne hoeft te voeren. Op deze manier zit er 1 lijn in de campagne en doet iedereen
mee. Dit zorgt ook voor meer zichtbaarheid.
15
 LITERATUURLIJST

Dit is de duurste drugsdumping ooit | Omroep Brabant. (2021, 21 april). YouTube. Geraadpleegd op 8 februari 2022, van https://www.youtube.com/watch?v=9Q13-R_
CxqE

“Een dumper is een stumper”: dit jaar 5000 drugs- en afvaldumpingen verwacht in de natuur. (2018, 18 september). Omroep Brabant. Geraadpleegd op 8 februari
2022, van https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/2848366/een-dumper-is-een-stumper-dit-jaar-5000-drugs-en-afvaldumpingen-verwacht-in-de-natuur

Fietser raakt zwaargewond bij botsing met auto in Eindhoven. (z.d.). ed.nl, het laatste nieuws uit binnen- en buitenland, sport en show. Geraadpleegd op 8 februari
2022, van https://www.ed.nl/video/productie/talloze-drugsdumpingen-verwoesten-de-brabantse-natuur-261458

Gemeente Asten: Milieuklacht melden. (z.d.). Asten.nl. Geraadpleegd op 8 februari 2022, van https://www.asten.nl/wonen/milieuklacht-melden

Gemeente Gilze en Rijen: Melding doorgeven. (z.d.). Gilze rijen. Geraadpleegd op 8 februari 2022, van https://www.gilzerijen.nl/melding.html

Inwoners - Gemeente Someren. (z.d.). Someren.nl. Geraadpleegd op 8 februari 2022, van https://www.someren.nl/inwoners

Lage straffen voor runnen drugslab: “Zo los je dit niet op”. (z.d.). bd.nl, het laatste nieuws uit binnen- en buitenland, sport en show. Geraadpleegd op 8 februari 2022,
van https://www.bd.nl/video/serie/de-verborgen-prijs-van-drugs-in-brabant-3137?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

net.persgroep.ad.gateway.articleaggregator.model.Author@2c2e2025. (2021, 29 mei). Dumpingen van Brabantse drugscriminelen steeds minder vaak ontdekt:
‘Verontrustende trend’. bndestem.nl. Geraadpleegd op 8 februari 2022, van https://www.bndestem.nl/bergen-op-zoom/dumpingen-van-brabantse-drugscrimine-
len-steeds-minder-vaak-ontdekt-verontrustende-trend~ade351a8/

net.persgroep.ad.gateway.articleaggregator.model.Author@12ca2c0f. (2021, 29 mei). Dumpingen van Brabantse drugscriminelen steeds minder vaak ontdekt:
‘Verontrustende trend’. bndestem.nl. Geraadpleegd op 8 februari 2022, van https://www.bndestem.nl/bergen-op-zoom/dumpingen-van-brabantse-drugscrimine-
len-steeds-minder-vaak-ontdekt-verontrustende-trend~ade351a8/

redactie. (2021, 17 november). Giftig drugsafval direct in de Brabantse grond geloosd: ‘Alles wat hier in de bodem zit gaat dood’. bndestem.nl. Geraadpleegd op 8
februari 2022, van https://www.bndestem.nl/brabant/giftig-drugsafval-direct-in-de-brabantse-grond-geloosd-alles-wat-hier-in-de-bodem-zit-gaat-dood~aaae369d/

Samen Sterk in Brabant. (2020, 17 juni). Home - Samen Sterk in Brabant. SSiB Brabant. Geraadpleegd op 8 februari 2022, van https://ssibbrabant.nl/

Het SIRIS-Corona-Journaal - Samen Asten Schoon tijdens de coronacrisis. (2020, 3 april). YouTube. Geraadpleegd op 8 februari 2022, van https://www.youtube.com/
watch?v=BuqcJRXDGCI

Voorpagina - Gemeente Loon op Zand. (z.d.). Gemeente Loon op Zand. Geraadpleegd op 8 februari 2022, van https://www.loonopzand.nl/

Werkbezoek college aan Meeuwen. (z.d.). Gemeente Altena. Geraadpleegd op 8 februari 2022, van https://www.gemeentealtena.nl/

16 17