ΨΕΥΔΙΣΜΟΣ

Όταν λέμε ότι ένα άτομο έχει ψευδισμό, εννοούμε ότι αυτό το άτομο έχει διαταραχή στην
άρθρωση και την προφορά φθόγγων ή και συλλαβών στη γλώσσα του.

Σε αυτή την περίπτωση, τα συνηθισμένα λάθη είναι τα εξής:

 Παραλείπει συλλαβών ή μίας συλλαβής, συνήθως στη μέση των λέξεων π.χ.
παράλειψη του γράμματος ρ ή του γράμματος σ.
 Υποκαθιστά γράμματα ή συλλαβές.
 Αντικαθιστά ή προσθέτει γράμματα ή συλλαβές.
 Παραλείπει φθόγγο ή τον υποκαθιστά με έναν άλλο φθόγγο τελείως άσχετο.
 Παραλείπει ή συντομεύει σύμφωνα που δυσκολεύουν την προφορά τους (Στασινός,
2020).

Η διαταραχή αυτή οφείλεται σε ενδεχόμενη παραμόρφωση των δοντιών ή και στα χείλη
του παιδιού και απαντάται στην παιδική ηλικία. Μπορεί ακόμη να οφείλεται αυτή η
διαταραχή στο γεγονός ότι λείπει από το παιδί κάποιο μπροστινό δόντι. Σε τέτοιες
περιπτώσεις πρέπει να επέμβει ο ειδικός οδοντίατρος για τη θεραπεία. Στην ελληνική
γλώσσα μιλάμε για αναγραμματισμό, όπως π.χ. οι λέξεις: Μάλαγρα αντί του ορθού
Μάλγαρα, πότρα αντί του ορθού πόρτα. Δηλαδή σε αυτήν την περίπτωση, μετατίθενται
στην εκφώνηση της λέξης τα γράμματα (Στασινός, 2020).

Το κυριότερο πρόβλημα, ωστόσο, αποτελεί ο αρνητικός αντίκτυπος του ψευδισμού στη

φυσιολογική ψυχολογική ανάπτυξη του μαθητή, καθώς δύναται να στοχοποιηθεί από
μερίδα συμμαθητών του με «πειράγματα» και να υποστεί φαινόμενα αποκλεισμού και
περιθωριοποίησης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη χαμηλή αυτοπεποίθηση του παιδιού και τη
λανθασμένη αντίληψη της αυτοεικόνας του. Εάν δεν υπάρξει η έγκαιρη και η σωστή
παρέμβαση και καθοδήγηση των εκπαιδευτικών και του ειδικού προσωπικού, υπάρχει ο
άμεσος κίνδυνος, η κατάσταση να διαιωνιστεί και ο μαθητής να αντιμετωπίζει ψυχο-
συναισθηματικά προβλήματα και μαθησιακά κενά.

Πιο συγκεκριμένα, ένας μαθητής με ψευδισμό παρουσιάζει την εικόνα ενός ατόμου με
συναισθηματική αστάθεια και αγχώδη συναισθήματα. Δύναται, ακόμη, να εμφανίζεται με
μειωμένη αυτοπεποίθηση, μελαγχολικό και γεμάτο φόβο και ντροπή (Στασινός, 2016). Αλλά
και οι μαθησιακές του επιδόσεις σταδιακά μειώνονται, καθώς οι μαθητές με ψευδισμό
τείνουν να νοιώθουν αβεβαιότητα και μειονεκτικά σε συνάρτηση με τις πραγματικές τους
ικανότητες στο χώρο της μάθησης. Το γεγονός αυτό ίσως να οφείλεται στο ότι δεν γίνονται
αποδεκτοί εύκολα σε παρέες και έτσι έχουν προβλήματα κοινωνικοποίησης.

Πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση του ψευδισμού παίζει ο λογοθεραπευτής, αλλά
και μια ομάδα εξειδικευμένου προσωπικού (ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, ειδικοί
παιδαγωγοί κλπ). Ωστόσο, ο λογοθεραπευτής διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο, καθώς μέσω
της παρέμβασής του με διάφορες ειδικές τεχνικές, βοηθάει το μαθητή να έχει μια αλλαγή
στην ομιλία του και κατ’ επέκταση μια πιο λειτουργική επικοινωνία. Σε συνεργασία με τον
ψυχολόγο, ο μαθητής ενθαρρύνεται να μιλήσει για τα συναισθήματά του και το άγχος και
την πίεση που βιώνει τόσο από το σχολικό περιβάλλον του όσο και από τον κοινωνικό του
περίγυρο. Η έγκαιρη και συστηματική λογοθεραπεία μπορεί να λειτουργήσει
αποτελεσματικά στη μείωση της συχνότητας των συμπτωμάτων και στη βελτίωση των
ψυχολογικών και κοινωνικών επιπτώσεων στην καθημερινή ζωή του μαθητή με ψευδισμό
(Στασινός, 2016).

Τέλος, η συνεχής επιμόρφωση και πρακτική κατάρτιση των εκπαιδευτικών του σχολείου
στο οποίο φοιτά ο μαθητής κρίνεται αναγκαία για τη βέλτιστη παρέμβαση και πρόοδό του.
Η διαρκής επικοινωνία και άμεση συνεργασία σε κλίμα εμπιστοσύνης και αμοιβαίας
υποστήριξης των γονέων με όλη την επιστημονική ομάδα που μεριμνά για το μαθητή με
ψευδισμό λειτουργεί θετικά τόσο στη γενική βελτίωση του προβλήματός του όσο και στην
ψυχολογία και κοινωνικοποίησή του.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Στασινός, Δ. (2020). Η Ειδική Εκπαίδευση 2027. Η ελκυστική εκδίπλωσή της στο

νέοψηφιακό σχολείο με ψηφιακούς πρωταθλητές. Αθήνα: εκδόσεις Παπαζήση.

Στασινός, Δ. (2016). Η Ειδική Εκπαίδευση 2020. Για μια συμπεριληπτική ή ολική εκπαίδευση
στο νέο-ψηφιακό σχολείο με ψηφιακούς πρωταθλητές. Αθήνα: εκδόσεις Παπαζήση.