Kabanata 3

Dula sa Panahon ng Amerikano- Modyul 3

I. Layunin: Pagkatapos ng aralin sa kabanata 3 ang mga mag-aaral ay inaasahang
- nailalahad ang mga kaalaman tungkol sa sumikat ng dulang sarsueta sa Pilipinas.
- nakikilala ang mga sikat na manunulat ng dula sa kapanahunan ng amerikano.
- Napapahalagahan ang uri ng dula sa panahon ng amerikano
II. PAGTALAKAY SA NILALAMAN
SARSUELA Yumabong at namutiktik sa ating bansa ang sarsuela unang dekada ng ika2
dantaon subalit hindi sa panahong ito unang namalat sa Pilipinas Uri ng dulang ito, Dalai to ng
nga Europa sa Pilipinas noong huling bahagi ng kanilang pananakop sa ating bansa Sumikat ang
sarsuela sa espnya dahil sa pagtaguod ni HARING Felipe IV na nakaluklok s trono mula noong
1621 hanggang 1665 Ito ang panahong patuloy na bumubulusok ang kapangyarihan ng espanya
sa buong daigdig panloob na krisis ng pang-ekonomiya at pagkasangkot sa mga digmaan.
Dumating sa Maynii si Alejadro Cubero noong1880 kasama si Elisea Roger. Sa tulong
nila ang mga artitang Pilipino tulad nina Vanancia Suzara at Julian “Yeyeng” Fernandeez a
natuto ng sarsuela. Dito nakilala ang sarsuela bilang isang anyong pandulaan dahil sa kanila,
itinatag nila ang Teatro Fernandez, ang unag grupo ng mga Pilipinong sarsuelista Karamihan sa
kanilang palabas ay si Elisea Roger ang gumanap sa mga pangunahing papel samantalang si
Cubero naman ang nagging direktor. Nainsag ang grupong ito at pinalitan ng Compania briko-
Dramatico Noonjg taong 18881 ayy naitatag ang Teatro Filipino at naitanghal ang LA
CALANDRINA.
Ilang ulit na tinangkang hamakin ang moro-moro sa mga pagtatanghal ng sarcuela ngunit
ang mga ito y pawing bigo Nahirapan sila sapagkat noong panahong yaon itinuturing na banal na
tradisyon ang moro-moro.Dahil ditto ay nakontento na lang sa sa pagtatanghal ng mga
karaniwang sarsuela Tinaguriang Ama ng Teaterong Kastila si Alejandro Cubero. Habang
ipinagpatuloy ni jose Carajal ang pagtatanghal ng sarsuela.
Sa pagpasok ng unang dekada ng ika-20 dantaon ilan sa mga manunulat naPlipino ang
bumaikwas laban sa mga pagtatanghal ng mora-moro. Ilan sa mga mandudulang Pilipino ang
bumabatikos sa moro-moro tulat nina Juan Abad Severino Reyes, Hermihenes llagan, Aurello
Tolentino, Jose Ma Rivera, Patricio Marino.
Ilang sa mga sikat na sarsuela sa panahong iyon ay ang mga sumusunod:
1 Ang Kin ni Servando delos Angeles
2. Paglipas ng Diim ni Precioso Palma
3. Anak ng Dagat niPatricio Mariano
4. Dalagang Bukid ni Hermogenes Ilagan
5. R.I.P. ni Sevenno Reyes
Ang mga sarsuelang Pilipino sa dekadang ito ay itinuturing ng mga iskolar bilang unang
propesyyon na dulaan sa Pilipinas sapagkat ang mga artista ng mga pagtatanghal na ito ay
talagang kumikia sa kanilang pang araw araw na gagamitin sa kabuhayan.
 Ang mga kilalang manunulat at mandudula sa pnahong nito (Basahin ang mga
kotribyusyon at naming mga ambag nila sa panahong ng amerikano sa xeroks na kalapit
ng inyong madyul).
1.ATANG DELA RAMA HERNANDEZ
2. SEVERINO REVES
3. AURELIO TOLENTINO
4 HERMOHENES ILAGAN
5. PATRICIO MARIANO
6. JOSE MARIA RIVERA
7. JUAN CRISOSTOMO SOTTO
8. PEDRO PATERNO
9. PANTAEON LOPEZ
10. JULIAN CRUZ MATAPANG
11. JULIAN CRUZ BALMACEDA
12. KATY DE LA CRUZ
Pagsasanay:
Unang Gawain
Basahin din ang kasaysayan ng Balagtasan sa lyog sanggunian xeroks Sagutin ang
mga sumusunod na tanong.
Ano ba ang Balagtasan?
Sino-sino ang mga kilalang mambabalagtas at mnunulat sa pahanion na iyon?
Ano ang pamagat ng pigtatalunan sa balagtasan?
Ikalawang Gawain
Panuto: Basahin ang bawat tanong o kaalaman at isulat ang totoo kung ito ay wasto at di-totoo
kung mali Salungguhitan ang maling impormasyon at Ibigay ang tamang sagot.
Hal. Sumikat ang sarsuela sa ating bansa noong ikatationgpung dantaon.
Sagot: di-totoo ( ikadalawampung dantaon)
1. Ang saruela ay dala ng mga kastila mula sa Europa.
2. Sumikat sa Espanya ang saruela dahil sa pagtaguyod ni Haring Felipe V.
3. Dumating sa Pilipinas si Alerandro Cubero kasama si Elisea Roger at ang artista ay natuto ng
saruela dahil sa kanila.
4. Binatikos ng mga mandudula ang pagpapalabas ng dulang moro-moro.
5. Ang naging mutya ng Dulang tagalog ay si Atang dela Rama at tinagurian ding Reyna ng
Dula-dulaan Pilipino.
6. Isa sa mga mandudula na si Severino Reyes ay lalong kinilala sa bansag na Don Binoy.
7. Ang dulang WALANG SUGAT ay panulat ni Hermohenes llagan
8. Ang LUHANG TAGALOG ay dulang pangkasaysayan at obra maestra ni Severino Reyes.
9. Tubong Sta Rosa Laguna si Patricio Mariano, isang mandudula sa panahon ng amerikano.
10. Naitatag ang teatrong Filipino (Filipino Theater) sa tulong ng mga sarsuelistang Pilpino.

Sagot Isulat ang tamang sagot kung mali

Ikatlong Gawain
Panuto. Bumuo ng akrostik mula sa salitang SARSUELA ang tanyag na anyo ng dula sa
panahon ng Amerikano at siyang tinangkilik.

S- agot sa problema ang panonood ng dula

A-

R-

S-

U-

E-

A-

L-

A-

Ikaapat na Gawain:
Panuto: Kung ikawa ay mabigyan ng pagkakataong pumili ng tatlong mandudula o tagapagsulat
ng dula sa panahon ng Amerikano, sino ang mga pipiliin mo at ipaliwanag kung bakit?

1.

2.

3.