Kasaysayan ng Wikang Pambansa
Isinasaad nito na dapat ikalat at patanyagin
Baybayin – Ito ang unang panitik ng mga Pilipino.
Ngunit ito’y nagbago ng dumating ang mga
Español, at ginamit na ng mga Pilipino ang
Ortograpiyang Español.
Abakada – Ang alfabeto ng wikang Tagalog.
Tagalog – ang batayan ng Wikang Pambansa
- Ang Wikang Pambansa ng pamahalaang
rebolusyonaryo
- Ito ay nakasaad sa Saligang Batas ng Biak-
na-Batao noong 1897.
- Ito ay nangyari sa pamumuno ni Hen.
Emilio Aguinaldo.
- Ito rin ang unang pagtatangka na bumuo ng
Wikang Pambansa.
1935 – Sa pamumuno ni Manuel L. Quezon (Ama
ng Wikang Pambansa), nagkaroon ng bagong
saligang batas.
- Inatasan na bumuo ng Kongreso ng hakbang
sa pagbuo ng Wikang Pambansa (Art. 14,
Sek. 3)
1936 - Lumikha ng isang grupo na sasaliksik sa
magiging batayan ng Wikang Pambansa (Batas
Komonwelt Blg. 184)
1937 - Naglabas ng Kautusang Tagapagpaganap.
Isinasaad na ang Tagalog ang magiging batayan ng
Wikang Pambansa (Blg. 134).
1939 – Ang Balarila ay inilathala ng Surian ng
Wikang Pambansa.
1940 - Isang Kautusang Tagapagpaganap ang
inilabas. Pinapahintulutan nito ang pagpapalimbag
ng diksyunaryo at balarila ng Wikang Pambansa at
angpagtuturo nito sa mga paaralan (Blg. 263)
Sergio Osmeña – Pinatupad nya ang Batas
Komonwelt Blg. 570. Pinatibay na ang Wikang
Pambansa ay maging isa sa mga opisyal na wika ng
Pilipinas.
Ramon Magsaysay – Nabigyan muli ng pansin ang
Wikang Pambansa noong panunungkulan ni
Magsaysay.
1954 – Nilagdaan nya ang Proklama Blg. 12.
Ipinapahayag nito na ipagdiriwang ang Linggo ng
Wika tuwing Marso 29 hanggang Abril 4 taun-taon.
1959 - Binago ang petsa ng pagdiriwang ng Linggo
ng Wika at itinakda ito twung Agosto 13 hanggang
Agosto 19 simula noong 1959 (Proklama Blg. 186)
1957 - Noong nilagdaan ni Kalihim Jose Romero
ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 7. Nakatalaga
dito na Pilipino ang tawag sa Wikang Pambansa.
1957 – Nilagdaan ni Kalihim Benigno Aldana,
Kalihim ng Edukasyon, ang Memoradum Sirkular
Blg. 56.
ang Wikang Pilipino.
Diosdado Macapagal
1962 – Napatupad ang Kautusan Pangkagawaran
Blg. 24. Nilagdaan ito ni Kalihim Alejandro Roces
at isinasaad nito na lahat ng sertipiko at diploma at
ipapalimbag gamit ang Wikang Pilipino.
1963 – Nilagdaan ng pangulo ang Kautusang
Pagpaganap Blg. 24. Ipinag-uutos nito na
kakantahin ang Pambasang Awit sa Wikang
Pilipino.
Ferdinand Marcos
1967 – Ipinag-utos nya na pangalanan sa Pilipino
ang mga pampublikong gusali (Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 96)
1968 – Nilagdaan ni Kalihim Rafael Salas ang
Memorandum Sikular Blg. 172. Nakasaad dito na
isulat sa Pilipino ang letterheads ng mga tanggapan.
- Itinagubilin ang pagbuo ng seminar sa
Pilipino ng mga kawani ng pamahalaan na
pamumunuan ng Surian ng Wikang
Pambansa (Memorandum Sirkular Blg. 199)
1969 – Inutos na gamitin ang Pilipino sa lahat ng
transaksyon sa mga kawanihan at sangay ng
pamahalaan (Kautusang Tagapagpaganap Blg. 187)
1970 – Ipinalabas ni Kalihim Alejandro Melchor
ang Memorandum Sirkular Blg. 384. Itinatalaga
nito na may kakayahan ang mga tauhan sa lahat ng
kawanihan at tanggapan ng pamahalaan gamit ang
Wikang Pilipino.
1971 – Nilagdaan ng pangulo ang Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 304. Pinanauli nito ang
Surian ng Wikang Pambansa at pinaliwanag nito
ang kapangyarihan at tungkulin nito.
1972 – Inutusan ng pangulo ang Surian ng Wikang
Pambansa na isalin ang saligang batas sa mga
sinasalita ng mga mamamayan (Atas ng Pangulo
Blg. 73)
1973 – Binaggit ng Saligang Batas 1973 na ang
Pambansang Asemblea ay dapat gumawa ng
hakbang sa pagpapa-unlad ng Wikang Pambansa
(Art. 15, Sek. 3)
1974 – Nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel ang
Kautusang Pangkagawaran Blg. 25 na
nagpapatupad sa mga paaralan ang Edukasyong
Bilinggwal.
Corazon Aquino
1987 – Ayon sa Konstitusyon 1987, ang Wikang
Pambansa ay Filipino at dapat itong payabungin
habang ito’y kasalukuyang nililinang.
- Inilabas ni Kalihim Lourdes Quisimbing ang
Kautusang Blg. 52. Ipinag-uutos nito na
 gamitin ang Filipino kasabay ng paggamit
ng Ingles bilang wikang panturo.
1990 – Sa pamamagitan ng Kautusang
Pangkagawaran Blg. 21 na inutos ni Kalihim Isidro
Cariño na Filipino ang gagamitin sa pagbigkas ng
Panunumpa ng Katapatan sa Saligang Batas at
bayan natin.
Fidel Ramos – Nilagdaan nya at pinatupad ang Blg.
1041. Pinapatupad nito na ang buong buwan ng
Agosto ay Buwan ng Wikang Pambansa.
Joseph Estrada
2000 – Nagkaroon ng isang Seminar Workshop sa
pagtuturo ng wika (Pangkagawarang Memorandum
Blg. 323)
Gloria Macapagal Arroyo
2001 – Inilabas ang praymer sa Rebisyon ng
Ortograpiyang Filipino. Inilabas nito ng Komisyon
ng Filipino upang magkaroon ng istandardasyon at
intelektwalisasyon ang Wikang Pambansa.
2006 – Nirebyu ang Rebisyon ng Ortograpiyang
Filipino (Kautusang Pangkagawaran Blg. 42)
Benigno Aquino III – Ang unang pangulo na
gumamit ng Filipino sa SONA
Alpabeto – kalipunan ng mga titik na mayroong
pagkasunod-sunod. Ang salitang “Alpabeto” ay
mula sa kastilang salita na “Alfabeto”. Ang salitang
“Alfabeto” naman ang mula sa unang dalawang titik
ng Alpabetong Griyego, Alpha at Beta.
Ortograpiya – paraan ng pagtutumbas sa mga
tunog ng isang wika. Ito ay ginagawa sa
pamamagitan ng nakasulat o nakalimbag na mga
simbolo.
Baybayin – Ito ay paraan ng pagsulat ng mga
sinaunang Pilipino bago dumating ang mga kastila.
Ang baybayin o alibata ay binubo ng 14 na katinig
at 3 patinig. Ito ay hango sa Kavi o Kawi. Ang Kavi
ay paraan ng pagsulat ng mga taga-Java at bahagi
ng sistemang Brahmic. Ito ay ginamit noong ika-14
na siglo hanggang ika-19 na siglo.
1. Lahat ng katinig ay binibigkas na may
patinig sa dulo
2. Ang katinig ay may tuldok sa ibabaw kapag
bibigkasin na may kasamang “e/i” sa dulo.
3. Ang katinig ay may tuldok sa ilalim kapag
ang bibigkasin na may kasamang “o/u” sa
dulo.
4. Nilalagyan naman ng ekis o krus sa may
ilalim, bandang kanan kapag tatangalin ang
tunog ng patinig sa dulo.
- Sa Baybaying Tagalog, magkapareho ang simbolo
para sa “d” at “r”.
- Sa Ilokano naman, magkapareho ang “r” at “l”.
- Ito ay dahil mayroong uri ng baybayin na
ginagamit ng iilang malalaking wika sa Pilipinas.
Abecedario – Ito ang ginamit na alpabeto ng mga
Pilipino noong dumating ang mga kastila noong
1521. Ito ay magkaroon ng 28, 29, 31, o 32 na titik.
Ito ay batay sa Alpabetong Romano ngunit ang
pagbasa ng mga titik ay pa-kastila. Noong ika-20 na
siglo, maraming wika sa Pilipinas ang isinusulat sa
iba’t ibang paraan batay sa Abecedario.
Lope K. Santos – Ang lumikha ng Abakada. Ang
mga titik nito ay nakasaad sa balarila ng Wikang
Pambansa.
Abakada – binubuo ng 15 na katinig at 5 patinig.
Ang salitang “Abakada” ay mula sa unang apat na
letra ng naturang panitik.
Pinagyamang Alpabeto (1972) – Mula sa 20 titik
ng abakada, naging 31 ang titik. Dinagdagan ito ng
8 hiram na titik at 3 digrapo o kambal-katinig.
Pinasimpleng Alpabeto (1987) – Mula sa 31 na
titik, naging 28 na titik na lamang. Tinanggal ang
ang mga digrapo dahil ang mga titik nito ay bahagi
na rin ng alpabeto at maaring pagtambalin na
lamang kung kinakailangan.
- Ang pagbabagong ito ay bunsod ng
paglalathala ng “Alpabeto at Patnubay sa
Ispeling ng Wikang Filipino”. Ito ay
inilathala ng Linangan ng mga Wika sa
Pilipinas.
Kapangyarihan ng wika sa midya at gamit ng
Filipino sa diskursong pang midya
first 5 media technology that are intended to reach
the large audience by mass communication usually
mass media aims to reach a fair large market such
as the entire population of the country
Mass media is not just the news it includes:
television shows, books and films
different types of mass media the technology that
this communication takes place varies
broadcast media
ex. Radio, Recorded music, Film, Television
print media
ex. newspaper, comics, magazines
outdoor media
ex. comprises billboard signs
digital media mobile mass communication
mass media as social constitution
-with the immersion of mass media towards the
20th century through televised programming,
movies and radio and accelerated through the
blooming growth of the internet mass media became
the dominant institution catering the needs of the
country and education the citizens.
Roles and Function
entertainment
-the mass fulfills the role as entertainer in our
contemporary world lifestyle
-readers and viewers want to be entertain
ed even as they receive information
information and education
-the main responsibility of the mass media is to
portray the truth to the public
-hence, the media is often turned to as an accurate
ad direct source of information that services to
educate the citizen
a political tool
-the mass media shapes the public perception of
events and experiences it can also keep watch over
those in power, assuming the role of a political
watchdog
a cultural force
- the mass media initiates and changes cultural
trends, modifying and replacing dominant cultures
and behavior in the society
services the economy
-the media tells us about the economy growth
changes, and people seeing new products on
advertisement would affect economic choices
Diskursong pangmidya:
Media discourse refers to interactions that take
place through a broadcast platform, whether spoken
or written, in which the discourse is oriented to a
non-present reader, listener or viewer.
Tungkulin ng wika sa midya:
- Wikang nag-uugnay sa iba’t ibang relihiyon
ng bansa
- Layunin ang pinakamataas na antas ng
manonood
- Sumisimbolo ng kulturang Pilipino
- Inaantig ng wikang filipino ang damdamin
ng mga Pilipino. Tunatagos ito sa puso’t
isipan na nagpapaitlag o nagpapakilos sa tao
Ang wika ay isa sa mga bagay na hindi
maipagkakaila ang kahalagahan lalo na sa
umuusbong na teknolohiya sa panahon ngayon.
Malaki ang epekto ng wika sa midya at ganun rin
ang midya sa wika, ganon pa man dapat natin
malaman ang tamang pagbabalanse sa paggamit at
pagpapahlaga sa mga ito.
Katangian ng iba’t ibang anyo ng midya
 MIDYA: Ang midya ay mga bagay na
ginagamit upang makapagpahayag ng mga
impormasyon. Ito rin ay nagsisilbing tulay
upang makipagpalitan o talastatasan ng mga
impormasyon o salita sa iba’t ibang tao saan
mang dako sa pamamagitan ng iba’t ibang
uri nito.
 PRINT MIDYA: Isang uri ng midya kung
saan nakalimbag ang iba’t ibang uri ng
impormasyon, balita, pangyayari sa labas at
loob ng bansa, o usaping pang negosyo.
- Diyaryo o Pahayagan
Ang pahayagan, diyaryo, o peryodiko ay
isang uri ng paglilimbag na naglalaman
ng balita, impormasyon at patalastas,
kadalasang na imprenta sa mababang
halaga. Ito ay maaaring pangkalahatan o
may espesyal na interes, at kadalasan
itong inilalathala ng araw-araw o
lingguhan.
- Magasin
Ang magasin ay isang uri ng babasahin
na may hawig sa komiks sa unang tingin.
Karaniwan itong tumutugon sa iba’t
ibang hilig ng maraming uri ng
mambabasa.  
- Komiks
Ang komiks ay isang grapikong midyum
na kung saan ang
mga salita at larawan ang ginagamit
upang ihatid ang
isang salaysay o kuwento. Maaaring
maglaman ang komiks ng kaunti o
walang salita, at binubuo ng isa o higit
pang mga larawan, na maaaring
maglarawan o maghambing ng
pagkakaiba ng teksto upang makaapekto
ng higit sa lalim. 
- Leaflets
a printed sheet of paper, sometimes
folded, containing information or
advertising and usually distributed free.
- Brochures
Ang brochure ay naglalaman ng mga
larawan at mga materyal o produkto na
maaring ibenta. Ito ay parang maliit at
manipis na aklat o magasin na
nagtataglay ng maraming larawan at
impormasyon tungkol sa isang produkto
o kaya naman isang lugar, tao at iba pa.
Ito ay may kamalahan di tulad ng isang
simpleng dyaryo. Ito ay may ibang klase
ng papel na ginamit at makulay ang mga
pahina nito.
 - Aklat
Ang libro ang materyal na ginagamit ng
tao nangsagayon into at may matutuhan
base sa kagustuhan nitong maunawaan
ang isang bagay. Ito rin at may lamang
glossary na mas mapapadali ang
paghahanap ng kahulugan ng mga salita.
- Newsletters
a bulletin issued periodically to the
members of a society, business, or
organization.
- Gazette
A journal or a newspaper
- Telegrama
Ang Telegram o telegrama ay isang uri ng
sulat (maaring sulat kamay o imprenta) na
naglalaman ng mensahe mula sa isang tao
 ELEKTRONIK MIDYA: Paggamit ng mga
elektronikong mga kagamitan upang
magpalaganap o kumuha ng mga
impormasyon galling sa iba’t ibang tao o
lugar.
- Radio
- Telebisyon
- Telepono
- Kompyuter
- Cellphones
 INTERNET MIDYA: Saklaw nito ang
social media kung saan nangangailangan ito
ng “internet connection” o “wireless
fidelity” upang makakuha ng mga
impormasyon.
- Facebook
- Twitter
- Instagram
- YouTube
- Google
- E-Mails
May iba't ibang uri ang midya at parepareho silang
ginagamit upang makapagpalaganap o makakuha ng
mga impormasyon katulad ng balita, pangyayari sa
labas at loob ng bansa, o usaping pang-negosyo.
Ganoon pa man, marapat lamang na gamitin ito sa
wasto upang iwasan ang pagkakagulo, at hindi
pagkakaunawaan.
Impluwensya ng Wikang Filipino sa Midya at
Impluwensya ng Midya sa Wikang Filipino
Ang Papel ng Mass Midya sa Wika, Kultura, at
Ekonomiya
Naging malaking ambag na sa kulturang
Filipino ang pag-usbong at pag-unlad ng mass
midya. Gamit ang wika, pinadadali nito ang
paghahatid ng berbal na mensahe sa pamamagitan
ng mass midya.  Lalo pang pinabilis ang
pagpaparating ng mensahe sa pag-usbong ng mass
midya sa pagpapalaganap ng impormasyon sa
pamamagitan ng makabagong teknolohiya. Sa
kasalukuyan, sa araw- araw na pakikisalamuha ng
tao, siya ay pinaliligiran na ng mass midya.
Dinaranas niya ito sa pakikinig ng radyo, panonood
ng telebsiyon, pagiging aktibo sa internet, at marami
pang iba. Ginagamit din niya ang midya sa
pamamagitan ng iba’t ibang midyum tulad ng
cellphone, mga social networking sites at iba pang
uri ng mga elektronikong kagamitan. Naging
malaking bahagi na ito ng pang-araw araw na
gawain na siya namang humuhulma sa kabuuang
transaksiyon niya sa lipunan.
POSITIBONG IMPLUWENSYA
 Patuloy na umuunlad ang ating wika sa
pamamagitan ng kulturang popular at
pakikisangkot nito sa globalisasyon.
 Mas nagkakaroon ng kakayahan ang mga
mamamayang Pilipino na ikalat ang ating
kultura.
 Paglaganap at pagyabong ng iba’t ibang uwi
ng salita.
NEGATIBONG IMPLUWENSYA
 Mas tinatangkilik ng masang Pilipino ang
paggamit ng wikang banyaga.
 Paglaganap ng mga impormal na salita.
(gaylingo, jejemon, slang, atbp.)
May iba’t ibang impluwensya ang wika sa
midya at midya sa wika. Mayroong positibo at
negatibong impluwensya ngunit lahat ng ito ay
ginagamit at maaaring magamit sa pagpapayaman
ng ating wika. Ganon pa man, maliit man o
malaking impluwensya, kung ito ay makatutulong
sa pagyabong at pagunlad ng ating wika, marapat na
ito’y ating gawin.
Gamit ng wika sa Telebisyon
Broadcast Media:
Ang broadcast media ay isang mekanismo ng
pagbabago at paunlad ng kulturang Filipino
sapagkat ito ay isang epektibong paraan ng
pagpapakalat ng impormasyon sa mabisa at mabilis
na paraan. Ito ay magdudulot ng pagbabago at
pagunlad sa kulturang Filipino sa pamamagitan ng:
 - responsableng pagpapakalat ng tamang
kaalaman sa lipunan
- paghimok sa mga mamamayan na
makilahok sa diskursong mahalaga sa
kaunlaran ng bansa
Telebisyon:
Sa kabilang lahat ng pagbabago at paglaganap ng
iba’t ibang teknolohiya sa mundo, hindi pa rin
tuluyang mapalita nang telebisyon bilang isang
pangunahing paraan ng telekomunikasyon. Ito’y
sistema para sa pagpapahayag at pagtanggap ng
mga gumagalaw na mga larawan at tunog sa
kalayuan. Ito’y pangmasang panghatid ng libangan,
edukasyon, o mga balita.
Wikang Filipino:
Ang wikang Filipino ay ang pangunahing midyum
sa mga palabas na napapanood ng mga tao sa
telebisyon.
Mga halimbawa nito ay ang paggamit ng wikang
Filipino sa mga teleserye, mga pangtahaling
palabas, balita at iba’t iba pang klaseng programa sa
telebisyon.
• Dahil sa madaming palabas sa telebisyon na
ang gamit ay wikang Filipino, karamihan ng
mga Pilipino ay nakakaintindi ng wikang
Filipino.
• 96.4% ng mga Pilipino ay nakakaintindi ng
wikang Filipino.
• Madali ding maintindihan ng mga Pilipino
ang mensahe o impormasyon na ibinabahagi
ng palabas dahil ang gamit na midyum ay
Filipino.
• Ang Telebisyon ay may malaking papel na
ginagampanan sa pag-unlad ng
Bokabularyong Filipino sapagkat ang mga
nauusong mga salita sa iba't ibang palabas
ay dumadagdag o itinuturing na bahagi ng
Bokabularyong Filipino. Sa madaling salita,
ang mga wika mula sa telebisyon ay may
malaking ginagampanan sa bokabularyong
Filipino.
Kahalagahan ng wika sa telebisyon
- Ang telebisyon ay isa sa mga
pangunahing bagay na nakakapagbahagi
ng mga impormasyon. Kapag walang
wika, walang pagkakaintindihan na
magaganap sa pagitan ng mga palabas sa
telebisyon at ang mga manonood.
Mahihirapan ang mga tao na
makapagbahagi ng mga impormasyon at
mensahe kung walang wika.
Gamit ng wika sa Radyo
Broadkast Midya - ay maaring maiklasipika sa
dalawang uri, ito ay ang radyo at telebisyon.
A. Telebisyon- ginagamit sa pagbibigay ng
mga kaalaman na ginagamitan ng mata para
makita ang mga pangyayari o palabas at ng
mga tainga para marinig ang mga pahayag at
damdamin.
B. Radyo- ginagamit sa pagbibigay ng mga
kabatirang panlipunan na ginagamitan ng
tainga para marinig ang broadcast at isipan
para mabuo ang pahayag. Ito din ay isang
midyum na maaring mapaghanguan ng
kaalaman.
Kaibahan ng Radyo sa ibang uri ng brodkast
midya:
 Hindi hamak na mas mahirap ang
radyo kaysa sa telebisyon sapagkat
mas malawak at komprehensibo ang
ginagamit na wika sa radio.
 Mas lantad at masuri ang paraan sa
pag gamit sa wika maari nitong
mabago ang impormasyong nais
ipahayag.
Kalagayan ng gamit ng wika sa radyo:
 Wikang filipino rin ang nangungunang wika
sa radyo AM man o FM
 May mga programa rin sa FM tulad ng
Morning rush na gumagamit ng wikang
ingles sa pag brobroadcast subalit marami
rin ang gumagamit ng Filipino.
 May mga estasyon ng radyo sa mga
probinsya na gumagamit ng rehiyonal na
wika ngunit kapag may kakayahan sila ay
karaniwan sa wikang Filipino
nakikipagusap.
Gamit ng wika sa radyo
 Ang wikang filipino ay nangunguna sa
komunikasyon sa halos lahat ng media
ngayon. Ito ay isa sa mga paraan upang
makapagbigay impormasyon sa masa.
 Ginagawan nila ito sa pamaraan ng
pagbibigay aliw at mga impormasyong
gustong maparinig ng mga tao kesa sa mga
impormasyong kelangan na dapat nilang
malaman upang lumago bilang isang
Pilipino.
 Ang nais ipahiwatig ng mga programa ng
radyo tulad ng AM at FM ay mapanatiling
sumusubaybay ang mga tagapakinig
sakanila.
 Ang mga tao sa likod ng programang pang
radyo ay nadadaig sa visuals at ibang
katangian ng iba’t ibang mass media. Para
makakuha ang matinding pagkakakilanlan
ay dinadagdagan nila ang lebel ng kanilang
paghihiwatig ng balita.
 Ang pag gamit ng wikang Filipino ay ang
paraan nila upang maipahiwatig sa mga
masa ang impormasyong kailangan nila at
hindi ang mga impormasyon na dapat nilang
malaman. Ilang halimbawa nalamang ang
mga krimen, mga budol-budol, akyat bahay,
at sex ang pinakagustong pakinggan ng mga
Pilipino.