ROZCHÓD ZAPASÓW

W MAGAZYNIE
Wykład 6
06.11.2020
ROZCHÓD ZAPASÓW W MAGAZYNIE

– czyli z angielskiego First In, First Out (pierwsze wchodzi,

pierwsze wychodzi) – metoda ta polega na tym że w pierwszej
kolejności wydajemy te towary które zostały przyjęte do magazynu
najwcześniej . Metoda ta jest bardzo logiczna i racjonalna co powoduje
że jest najbardziej popularna i najczęściej stosowana. W skrócie mówiąc
w pierwszej kolejności wydajemy te towary które najdłużej zalegają nam
na magazynie.
ROZCHÓD ZAPASÓW W MAGAZYNIE

– czyli z angielskiego Last In, First Out (ostatnie wchodzi,

pierwsze wychodzi) – ta metoda polega na tym iż w pierwszej kolejności
wydajemy te produkty które zostały przyjęte do magazynu najpóźniej.
W skrócie mówiąc w pierwszej kolejności wydajemy te towary które
najkrócej zalegają nam na magazynie i zostały przyjęte do magazynu
najpóźniej.
ROZCHÓD ZAPASÓW W MAGAZYNIE

– czyli z angielskiego First Expired First Out (pierwsze traci

ważność pierwsze wyszło) – ta metoda polega na tym iż w pierwszej
kolejności wydajemy te produkty które mają najkrótszy termin
przydatności.
Stosowanie metody FEFO zmniejsza ryzyko przeterminowania towarów
w magazynie, ta metoda powinna być stosowana w sytuacjach kiedy
dostawcy dostarczają nam towary w kolejności niezgodnej z terminem
ważności.
ROZCHÓD ZAPASÓW W MAGAZYNIE

- to skrót od Lowest In, First Out, czyli najtaniej kupione, pierwsze

sprzedane. W metodzie tej w pierwszej kolejności pobierane są do zużycia
towary o najniższej wartości. W magazynie są więc towary z wyższymi
wartościami.

– pochodzi od Highest In, First Out, co oznacza najdrożej kupione,

pierwsze sprzedane. Metoda ta jest wykorzystana głównie przez Towarzystwa
Funduszy Inwestycyjnych. Ta metoda wyceny zapasów zakłada, że podczas
sprzedaży towarów w pierwszej kolejności rozliczane są towary najdrożej
kupione.
 ROZCHÓD ZAPASÓW W MAGAZYNIE

Najczęściej spotykamy się w praktyce z metodą FIFO, LIFO, FEFO, choć

najczęściej wybieraną metodą dla produktów, które nie mają określonej
daty przydatności jest metod FIFO.

Przyjmuje się, że metoda ta w miarę obiektywnie przedstawia wartość

utrzymywanych przez przedsiębiorstwo zapasów.
 ROZCHÓD ZAPASÓW W MAGAZYNIE

Przedsiębiorstwo handlowe „MILK-BAND” zajmuję się sprzedażą maślanki „Kutnowskiej” na podstawie

poniższych danych wypełnij tabelę w jakiej kolejności powinien zostać wydany towar z magazynu, stosując
metodę FIFO, LIFO, FEFO, HIFO, LOFO.
 ROZCHÓD ZAPASÓW W MAGAZYNIE

Na podstawie powyższych danych została uzupełniona tabela. (wpisane cyfry oznaczają liczbę porządkową z tabeli):
 ROZCHÓD ZAPASÓW W MAGAZYNIE

Przykład wyceny według metody FIFO i LIFO

Załóżmy że przedsiębiorstwo nabyło materiał X:

4.04.2020 – 200 kg po 20 zł/kg

15.04.2020 – 300 kg po 15 zł/kg
24.04.2020 – 100 kg po 25 zł/kg

24.04.2020 przedsiębiorstwo przeznaczyło do produkcji 500 kg materiału.

 ROZCHÓD ZAPASÓW W MAGAZYNIE

Wycena według FIFO:

200 kg * 20 zł/kg + 300 kg * 15 zł/kg = 4000 zł + 4500 zł = 8500 zł – wartość rozchodu

100 kg * 25zł/kg = 2500 zł – wartość zapasu

Wycena według LIFO:

100 kg * 25 zł/kg + 300 kg * 15 zł/kg + 100 kg * 20 zł/kg = 2500 zł + 4500 zł + 2000 zł= 9000 zł
– wartość rozchodu
100 kg * 20zł/kg = 2000 zł – wartość zapasu
 ROZCHÓD ZAPASÓW W MAGAZYNIE

Przedsiębiorstwo handlowe na początek okresu posiadało w magazynie zapas towarów 1 200 szt. po 40 zł za sztukę. Na początku kolejnego
okresu nabyło 3 200 szt. po 45 zł za sztukę a kilka dni później 2 500 szt. po 42 zł za sztukę. W ciągu miesiąca sprzedano 5 500 szt.
towarów. Oblicz wartość towarów na koniec miesiąca stosując do wyceny rozchodu różne metody.

LIFO
Rozchód: 2 500 szt. x 42 zł/szt. + 3 000 szt. x 45 zł/szt. = 240 000 zł
Zapas: 200 szt. x 45 zł/szt. + 1 200 szt. x 40 zł/szt. = 57 000 zł
FIFO
Rozchód: 1 200 szt. x 40 zł/szt. + 3 200 szt. x 45 zł/szt. + 1 100 szt. x 42 zł/szt.= 238 200 zł
Zapas: 1 400 szt. x 42 zł/szt. = 58 800 zł

Średnia ważona
(1 200 szt. x 40 zł/szt. + 3 200 szt. x 45 zł/szt. + 2 500 szt. x 42 zł/szt.)/6 900 szt. = 43,04 zł/szt.
Rozchód: 5 500 sz. x 43,04 zł/szt. = 236 739,01 zł
Zapas: 1 400 szt. x 43,04 zł/szt. = 60 260,87 zł
 ROZCHÓD ZAPASÓW W MAGAZYNIE

W hurtowni materiałów budowlanych „Kaprys” klient kupuje 115 m2 gresu. Na stanie hurtowni gres został przyjęty w różnym czasie od
dwóch pośredników i od producenta w następujących cenach:

• 20 m2 zakupiono w cenie 95 zł za 1 m2,

• 40 m2 zakupiono w cenie 98 zł za 1 m2,
• 60 m2 zakupiono w cenie 97 zł za 1 m2,
• 60 m2 zakupiono w cenie 99 zł za 1 m2.
Ceny zostały podane w kolejności zakupu.

Polecenie. Wyceń 115 m2, gdy hurtownia przy wycenie rozchodu materiału stosuje metodę:

• FIFO,
• LIFO,
• Cenę średnią ważoną,
• Metodę szczegółowej identyfikacji rzeczywistych cen.
 ROZCHÓD ZAPASÓW W MAGAZYNIE

Metoda FIFO:

Zakładamy, że najpierw ze stanu magazynu schodzi materiał przyjęty wcześniej, dlatego wartość sprzedanego materiału w cenie zakupu
wynosi:

20 x 95 + 40 x 98 + 55 x 97 = 1 900 + 3 920 + 5 335 = 11 155 [zł].

Metoda LIFO:

Zakładamy, że najpierw ze stanu magazynu schodzi materiał przyjęty później, dlatego wartość sprzedanego materiału w cenie zakupu
wynosi:

60 x 99 + 55 x 97 = 5 940 + 5 335 = 11 275 [zł].

 ROZCHÓD ZAPASÓW W MAGAZYNIE

Metoda średniej ważonej.

Zgodnie z tą metodą liczymy średnią cenę materiału znajdującego się w magazynie:

pśr.= 97,67 zł

Wartość materiału zgodnie z metodą średniej ważonej: 115 x 97,67 = 11 232,05 zł

 ROZCHÓD ZAPASÓW W MAGAZYNIE

Metoda szczegółowej identyfikacji rzeczywistych cen.

Według tej metody wartość rozchodowanego materiału zależy od ilości pobranych płytek w różnych cenach.

Minimalna cena jak byłaby możliwa wynosi:

20 x95 + 60 x 97 + 35 x 98 = 1900 + 5820 +3430 = 11 150 zł

Maksymalna cena jak byłaby możliwa wynosi:

60 x 99 + 40 x 98 + 15 x 97= 5 940 + 3920 + 1495= 11 315 zł

 ROZCHÓD ZAPASÓW W MAGAZYNIE

Spółka wycenia towary w magazynie w cenach zakupu. Ewidencjonują towary według metody FIFO, jednak w zakładowym
planie kont nie ma informacji o przyjętej zasadzie rozchodowania zapasów. W ostatniej dostawie otrzymano od producenta
ten sam towar za niższą cenę z uwagi na pewne jego uszkodzenia. W związku z tym chciano jak najszybciej wydać
uszkodzony towar z magazynu. Czy w takiej sytuacji można zmienić przyjętą zasadę na LIFO i wydać ostatnio przyjęty
(uszkodzony) towar?

ODPOWIEDŹ
Niestety nie. Dla zachowania rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji finansowej jednostka nie może w ciągu roku
obrotowego zmieniać zasad rozchodowania towarów z magazynu. Zasada ta może być zmieniona jedynie wraz z nowym
rokiem obrotowym przy jednoczesnym udowodnieniu, że obecnie stosowana metoda widocznie zniekształca wynik
finansowy. Ponadto w takiej sytuacji, gdy wycenimy rozchodowany towar po niższej cenie, doszłoby do zmniejszenia kosztu
własnego sprzedanych towarów, a tym samym do zaniżenia kosztów w jednostce. Przy niezmienionej cenie sprzedaży
spółka wykaże wówczas większy zysk. W opisanej wyżej sytuacji należy zastanowić się, czy uszkodzony towar będzie tym
samym towarem, który spółka magazynuje, i czy nie należy go potraktować jako inny asortymentowo i utworzyć osobny
magazyn.
 ROZCHÓD ZAPASÓW W MAGAZYNIE

UZASADNIENIE
Przy wycenie zapasów rzeczowych aktywów obrotowych w rzeczywistych cenach nabycia (zakupu) powstaje trudność w pomiarze wartości
rozchodu. Powodem jest możliwe zróżnicowanie cen, a tym samym kosztów każdej kolejno przyjmowanej do magazynu partii. W przypadku
gdy ceny nabycia albo zakupu ze względu na podobieństwo ich rodzaju i przeznaczenia są różne, wartość stanu końcowego rzeczowych
składników aktywów obrotowych wycenia się w zależności od przyjętej przez jednostkę metody ustalania wartości ich rozchodu. Ustawa o
rachunkowości (art. 34 ust. 4) dopuszcza cztery metody ustalania wartości rozchodu:

1. Średnią ważoną - gdzie rozchód składnika oblicza się na podstawie średniej ważonej cen nabycia podobnych materiałów na początku
okresu oraz cen nabycia podobnych pozycji zakupionych w ciągu okresu.
2. FIFO (First In First Out) - pierwsze przyszło, pierwsze wyszło - gdzie rozchód składnika aktywów wycenia się kolejno po cenach tych
składników aktywów, które jednostka najwcześniej przyjęła do magazynu.
3. LIFO (Last In First Out) - ostatnie przyszło, pierwsze wyszło - gdzie rozchód składnika aktywów wycenia się kolejno po cenach tych
składników aktywów, które jednostka najpóźniej przyjęła do magazynu.
4. Identyfikację szczegółową - gdzie rozchód składnika aktywów ustalany jest w drodze szczegółowej identyfikacji rzeczywistych cen tych
składników aktywów, które dotyczą ściśle określonych przedsięwzięć niezależnie od daty ich zakupu. Identyfikacja szczegółowa jest
najbardziej precyzyjna. Przy jej wykorzystaniu nie trzeba przyjmować założeń upraszczających, towar bowiem jest wyceniony w tej samej
cenie, w której został przyjęty na stan.
 ROZCHÓD ZAPASÓW W MAGAZYNIE

UZASADNIENIE - Ważne!

Jeśli przychód towarów wycenia się w cenach rzeczywistych (zakupu, nabycia), to do wyceny rozchodu przyjmuje się jedną z następujących metod: FIFO, LIFO, średnią ważoną lub
identyfikację szczegółową. Jeżeli do wyceny obrotu towarowego stosuje się ceny ewidencyjne, to rozchód następuje również w cenach ewidencyjnych, a odchylenia od cen ewidencyjnych
stanowią marże zarezerwowane.

Ponieważ wybór dokonany przez jednostkę rzutuje bezpośrednio na wartość aktywów wykazywaną w bilansie oraz koszty, a więc i na wynik finansowy ujawniany w rachunku zysków i strat
- stosowny zapis co do przyjętej przez jednostkę metody powinien znaleźć się w zakładowym planie kont. Zmiany są możliwe wyłącznie z początkiem nowego okresu rozliczeniowego po
spełnieniu reguły ciągłości (art. 8 ust. 2 ustawy o rachunkowości).

Uniemożliwiając zmianę zasad polityki rachunkowości w ciągu roku obrotowego, ustawodawca dba o należytą rzetelność i porównywalność zapisów w księgach rachunkowych. Zmiana
dotychczas stosowanych rozwiązań wymaga określenia w informacji dodatkowej wpływu tych zmian na sprawozdanie finansowe i powinna być uzasadniona np. przez zmiany w
warunkach rynkowych, w sytuacji znaczącego wzrostu bądź spadku cen.

Odnosząc się do przedstawionej sytuacji, należy również zaznaczyć, że zgodnie z art. 34 ust. 4, w przypadku gdy ceny zakupu jednakowych albo uznanych za jednakowe, ze względu na
podobieństwo ich rodzaju i przeznaczenie, są różne, wartość stanu końcowego rzeczowych aktywów obrotowych wycenia się w zależności od przyjętej przez jednostkę metody ustalania
wartości ich rozchodu, problem rozchodowania towarów skupia się tylko i wyłącznie na wydaniu towaru po odpowiednich cenach. Nie ma tu mowy o tym, który produkt fizycznie może być
pierwszy wydany z magazynu, gdyż z założenia wszystkie towary w magazynie są jednakowe lub uznane za jednakowe. W tym przypadku można wydać z magazynu jakikolwiek towar bez
względu na to, z jakiej był dostawy. Nie można natomiast, w myśl art. 8 ust. 2, zmieniać zasady wydania towaru z magazynu, gdyż miałoby to wpływ na koszty sprzedaży, a tym samym
wynik finansowy jednostki. W momencie bowiem sprzedaży zapasów wartość bilansowa tych zapasów zostaje ujęta jako koszt okresu, w którym ujmowane są przychody związane ze
sprzedażą.