16n yéu t6 quyét dinh thudc vé chu quan, dac biét la cd tinh va d6 tudi cila c4 nhan.
Dac diém cila dong co nay 14 né mang tinh tiy hing, thudng xuat hién & d6 tudi
dau thanh nién (15 - 17 tudi) ed dac diém tam ly 1a ham hiéu biét, nhu cdu giao
tiép, nhu cdu ty khang dinh va nhu cau thé hién cao. Di du lich 1a mot trong nhiing
cich théa man 6 sttc thuyét phuc nhat doi voi dé tudi nay.
Dong cv di du lich dé chita bénh bi tac dong déng thai cita ca hai yéu 16: chu
quan va khéch quan. Cac yéu t6 chu quan 1a d6 tui, gidi tinh. Cac yéu té khach
quan nhif co cau nghé nghigp Jam xudt hién “bénh nghé nghiép”,
Muc dich cia viéc phan loai cdc dong co di du lich nham gitp cdc nha kinh
doanh du lich dinh huéng chinh sach san phdm, chinh sach gid ca... Tuy nhién sw
phan chia chi ¢6 tinh chat tuong d6i vi quyét dinh chuyén di du lich cla chu thé
IA su thiic day ctla cdc déng co duge két hop lai.
Il. TAM TRANG CUA KHACH DU LICH
1. Tam trang cua khach du lich
Khach du lich thu@ng c6 tam trang khdc nhau khi ho dén du lich tai cdc diém
du lich. Toy theo tam trang cla khach du lich mang trong nguéi ma ho cé tam
trang t6t hoac khéng tét khi di du lich.
- Tam tranh ban dau cia khéch du lich:
+ Co thé go bé, khong théai mdi, e ngai nhimg noi du lich xa la.
+ Tam thé sain sing bude vao cudc giai uf, nghi ngoi voi hy vong 161 dep vé
noi du lich.
- Khéch du lich khi di du lich v6i tam trang duong tinh thutng 1a nguéi rat
hang hai, nhanh nhen, coi m6, nhiét thank, dé dang vuot gua nhimg tré ngai ban
dau, dé hda minh vio céc hoat dong giao tiép, dé thita nhan va hai long voi ngudi
phuc vu, chi tiéu tién nhiéu va dé dang, sir dung dich vu nhiéu hon va kéo dai thoi
gian nghi, c6 thé quay lai.
Sau chuyén du lich thudng nhéing cam ting du lich trong ngudi du khéch
nay £6 nét, siu dam. Va ho sé 1A nguén quang cdo, tuyén truyén cho khu du
lich 46.
- Khéch du fich di du lich mang tam trang 4m tinh: buén chén, thu déng, dé
meét mdi, dé néi néng, khé tac dong, dé phan ting gay gat, hay thie, dang tri... khé
phuc vu va thudng gay nén sy kho chiu cho cd hai bén.
56~ Khach du lich trong tinh trang stress: nhing biéu hién cia khach du lich cd
tam trang stress thutmg rét phic tap, tuy nhién cé thé nhan ra qua nhiing hanh vi
mang tinh v6 y thtic cia ho: Anh mat v6 hon, hanh vi v6 dinh... Viéc cdi thin tinh
trang stress cla con ngudi khong hé don gidn (n6 ddi hdi nhiéu thoi gian, nhiéu
diéu ki¢n tac dong khéc nhau...), trong phuc vy can ton trong, doi xit cong bing,
tranh nhiing hanh vi va 131 ndi lam cho hoan canh xdu hon. C6 thé céch ly khach
véi méi tuéng xung quanh mot cach t€ nhj bing cach nhén manh dén sy théai
mii va tién Igi cho khach,
2. Cée nhan t6 anh huéng dén tam trang cia khdch du lich
Nha t6’chit quan : Bao g6m co cfu dic diém tam Ly: sttc khée, khi chat, tinh
cach, tudi tac, tinh cach dan toc, nghé nghiép, giai cap trinh dé van héa, ton gido,
gidi tinh va kha nang thanh todn. ..
Cac yéu t6 nay dong vai wd quyét dinh trong sy hinh thanh tam trang ban dau
cua khach du lich.
Nhan 6 khdch quan: Bao gém to’n bé thé gidi xung quanh véi nhitng dac
diém va thanh phan cia nd.
Nhan 16 nay cé thé lam cho tam trang ban déu cba khdch du lich duge giit
viing va phat trién theo chiéu hung tich cuc hodc ¢6 thé phd vo tam trang ban dau
cla khach du lich: tit hy vong dén that vong va phat trién theo chiéu huéng xau di,
Cac nhan té khdch quan dugc xép lam 4 thanh phan, cdc thanh phan 46 khac
nhau ¢ dac diém riéng cha n6 va tac dong theo cdch nay hay cach khac tdi tam,
trang cia khach du lich:
- Mbt trudng thién nhién: phong canh, khi hau, ngudn nude, bai bién, nuit
non, thuc dong vat.
Moi trudng thién nhién anh hudng manh mé dén tam trang khdch du lich.
Méi khi dén véi thién nhién con ngubi cam thay yeu mén cudc s6ng, tang them
xtic cm va dong vién con ngutii tr nén khée manh, tich cue trong céng viéc. Mot
86 ngudsi di du lich chi dé ngém nhimg thing cdnh dep. nhiing day nii cao, nhing
trién cat dai, nhig bai tim dep, nhitng dong thyc vat quy hiém.
Vi dy: tham quan vueng quéc cita su ti vA voi duge chting kién phong canh
nhu phim Taczan - hang nam hon 800.000 du khach dé dén Kenya, dat nude
Dong Phi.
Khi hau va cam xtc con ngudi cd méi quan hé mat thiét.
Vi du: nghi mdt trén nti vio mila hé khong c6 gié manh, khong 6 mua to,
khéng hf trong lanh, nbiét d6 vita phai...s€ dé hinh thanh tam trang duong tinh.
STNghi bién voi nhimg con bao miia ha, dong t6, bién dong... tam trang 4m
tinh dé xudt hién,
~ Nhing gid tri van hoa, lich sit cé stic hap dan cing 1a yéu t6 tao nén tam
trang duong tinh cho du khéch
Vidu: + Cac tae phdm diéu khdc, kién tric, tugng dai, cdc di vat khao c6, cdc
di tich lich str, van hda. ..ciing gay cho du khéch nhiéu an tugng (dt dep, c6 tac
dung kéo khdch du lich lai gan lich sit, vin héa cia ban dia, cia nhan loai.
+ Nha thé Dic Ba tha do Pari (Phép) hién nay 14 mot kién tric duge tham
quan nhiéu nhat trén thé gidi (12 tri¢u ngudi/ ndm vdi nhip 46 150 ngutsi/ phiit vao
gid mé ctra).
- Nép sOng van héa, phong tuc lap quan dién hinh, ddc déo cia dan dia
phuong cé thé mang dén cho khdch nhiéu diéu mdi la, thich thi véi nhimg an
tuong tot dep.
Cac cudc hi dién van nghé, trién lam | vi nhiing dac diém riéng cia minh:
sy vui vé, Idi ca, diéu nhac ...,dua vaio léng du khdch nhiing xtic cam vo cing 16t
dep. Ngoai ra, nhiing dip dé con tao diéu kién dé khach gap 26, trd chuyén vdi cu
dan dia phuong, ngudi khong quen biét va qua d6 tao ra sir vui vé va tam trang tot
cho khach du lich.
- Co sé vat chat k¥ thudt va vige mé rong nhiéu loai dich vu cé 9 nghia quan
trong va dong vai 1rd quyét dinh dé duy tri tam trang tich cuc cia khach du lich.
~ Khéch du lich cd tam trang théai mdi vui vé khi Ju tri trong nhimg khdch
san dugc phuc vu chu dao tan tinh, tién nghi cho su nghi ngoi 16t, yén tinh, thuan
gi va trong khach san ¢é nhiéu dich vu (giat 1a, trang diém, matxa...)
D6i voi khdch ngoai quéc, digu ho thich nhat 1A nhiing khach san, tiém an mang
tinh chat dan toc, cé dién, nhting cong trinh xy dung chinh higu cila timg thai ky...
‘Trong tiém tn, tam trang cia khich du lich cOn duge quyét dinh béi cac loai
dén chiéu: su sap dat cdc loai dén chiéu sang tao nén mau sdc xtic cam ctia cam
gidc c6 mot khéng hai, dua dén sy sang trong, thich thd .
Bau khong khi vui vé, thoai mai cha phong an két hop véi chat lvong va ching
loai mén an dé udng dong vai wo quan trong trong vigc tao nén tam trang tot cho
khéch. Bau khong khf dé 1a sy’ hda minh vao nhig ban nhac ém 4i, nhe nhing;
Khan trai ban phang, sach; dung cy an udng sach sé, béng sang; céch cim hoa hap
dan, quyén rai; ngudi phyc vy xinh dep, dé mén; cc m6n &n hap dan, phong phd;
66 uéng ngon, nhiéu loai; mdi vi duge mang dén lan hrot thit tw...
58Ngoai ra tam trang cla khach cdn duge quyét dinh béi mdi quan hé gitta
khdch du lich va nguéi phuc vu: khi ngudi phuc vu khong chi ¥ quan tam tdi
khdch, coi thutmg hoac cé nhiing sai lam trong k¥ thudt phuc vu sé phd vo tam
trang tét lanh cia khach.
Ngudi phyc vu phai ché ¥ 16i timg chi tiét nhé nhu mdi chao, anh mat, nu
cudi, nhig Ii chtic... phai luén tim su an can, chu ddo, cdi mo 1am cho khach du
lich cam thay thoai mdi va dé gan.
Vi du: gidp khach chon mén an, dé udng, dua ra nhing Iai khuyén; giai thich
mén an...
Tom lai, duy tri va phat trién tam trang duong tinh cia khach du lich trong
qué trinh phuc vu ho nhu 1A mot trong cdc chi tiéu khdch quan dé danh gid chat
jugng phuc vu, sy phdt tién va hda thién cla mot doanh nghiép nao dé.
Iv. 86 THICH CUA KHACH DU LICH
1. Khai niém
Séthich 1a mot biéu hién cia hitng the - a6 1a thai d6 cita du khdch déi véi doi
tugng nao dé c6 ¥ nghia d6i vi du khach va dem lai su khdai cam cho du khach
do sit hap dan, 16i cu6n cilia déi tong dé.
Nhu vay, trong sé thich cé hai yéu to gan bé chat ché voi nhau:
- Doi tugng gay ra sd thich phai cé ¥ nghia vi du kh4ch.
- Déi tugng phai cé sr hap dan, loi cudn, dem lai cam xtic dugng tinh cho
du khach.
Sv thich duge thé hién qua sy lua chon phé bién cia con ngudi trudc mot doi
tugng nao d6. Doi tugng d6 c6 stic thu hit sy tap trung chii ¥, diéu khién su suy
nghi va thtic ddy con ngudi hanh dong.
2. Suhinh thanh sé thich du lich
Séthich duge hinh thanh trén co sé cia cdc nhu c4u, nhung khong phai moi
nhu cdu cla cé nhan déu tré thanh sé thich ma chi cé nhu cdu 6 ip d6 khat vong
mdi 13 ndi dung cia si thich. Sé thich bao gid cling duge c4 nhan ¥ thitc, hiéu 16
¥ nghia cla n6é doi véi ddi séng cila ho. Do dé sé thich Idi cuén, thu hit c4 nhan
vé phia d6i tuong tao ra sy khat khao tiép can va di sau vao d6i tong.
Khdc vdi ohu cau, muén cho mot sé thich cd nhan t6n tai phai théa man 2 diéu kién:
- Cai gay ra sé thich phai duoc cé nhan hiéu rd ¥ nghia cla né déi voi adi
song riéng cba minh.
59- Céi dé phai Say ra & cd nhan nhiing xtic cam duong tinh. Chinh thanh phan
nay mang tinh dac trung dé phan biét nd véi nhu cau,
Su phat irién sé thich trong tiéu ding du lich cla con ngudi Phu thuéc vao:
~ Su phat trién cia cdc sin pham du lich,
_ 7 Die diém tam ly - x4 hoi cha cd phan.
> Trao liu cha x4 hOi trong du lich. .
Vidu: trong nhéing nam 70 cia thé ky XIX, “mot? du lich 1a 3E (Fauna, Flora,
Folklore), nghia lA du khéch dén nhiing noi ma san phém du tich mang tinh dic
trung vé dong vat, thu vat va van héa dan gian... Hoae vao nhimg nam 80 cia the
kY XX, “mot” du lich lai la 4s (Sun, Sea, Sand, Sex)... Nint vay tro luu cita x8 hoi
trong du lich thay déi theo ting thoi gian,
- Muc dich, dong co ctta chuyén di,
Trong mét con ngudi cu thé, ser phat trién so thich gan lién véi trinh d6 phat
wig nhan thifc, tinh cam va cde dac diém tam I¥ x4 h6i khéc cia ca phan,
Thong qua sé thich cia ca nhan, cdc moi quan hé x4 héi, cia dan tc, thdi dai
duge phan anh.
Séthich didu fich cla ca nhan hinh thanh trénnén tang cla nhu cau du fich va
no chiu su chi hoi va wéc dinh cha dong co di du lich.
2.1 Néu dong co di du lich 1a dé nghi ngoi, gidi tri phuc héi tam sinh ly
thi s6 thich cha khach du lich thudng Ja
- Thich di theo nhém, thich su yén tinh tha mong noi du lich.
- Thich di theo cdc chuy€én bao tron, dén nhitag noi du lich nei tiéng.
- Thich nhiing sinh hoat vui choi théng thurdng: t§m nang, luot van, vuti dita
én cat.
> Thich tham vieng ban bé, ngudi than quen & noi du lich,
- Thich giao tiép vi khéch du lich khéc.
- Thich phuong tign giao thong 6 tee d6 cao
- Thich cé nhiéu dich vy an nghi, gidi tri, chup anh, mua sim va chat luong
cdc dich vu da duge quéc t€ héa
~ Thich moi vige da duge sap dat sin
2.2. Néu di du lich dé “kham pha”, tim hiéu thi sé thich cia ho thudng 1a
- Thich phiéu tuy, mao hiém,
~ Thich t6i nhting noi xa xdi, hoang da,
- Thich tim toi cai moi la,
60- Thich hoa minh vao nén vin héa dia phuong.
~ Di lai nhiéu va thich mua qua luu niém doc dao.
- Chap nhan nhéing tién nghi an 3 161 thiéu.
2.3. Néu di du lich voi dong co cong vu, héi nghi thi sé thich lA
~ Phong ngu cé chat lugng cao.
~ C6 di tign nghi phuc vu cho viée hoa thinh cong viée mot cach nhanh
chéng, thuan gi: noi hoi hop, hé thong thong tin, phuong tién in 4n...
~ Tinh chinh xéc trong phye vu: lich sur, chu tat.
- An uéng, tiée ting.
~ Dude dé cao.
2.4, Néu di du lich dé chita bénh thi sé thich 1a
- Duge phuc vu an can, chu dio.
- Dugc dong vién, an ui.
- C6 nhiéu dich vu phuc vu cho vige chita bénh.
- Khong khi noi du lich tinh khiét, trong Anh,
~ Bau khong khi tam ly xi hoi noi du lich théai mdi, chan hda.
Tuy nhién, sé thich cia con ngudi lai ty thude vio “mot” du lich trong timg
ky. Hign nay xu hu6ng du lich cia khéch du lich phucng Tay, My la dén Dong
Nam A, vanh dai Thai Binh Duong, dén ving dat con trinh nguyén.
V. PHAN LOAI KHACH DU LICH
1. Tam ly khach du lich theo gidi tinh
LL Khach du lich la nit
Trong viée di du lich giéta nam va nit cé diém khdc nhau do yéu 16 tam Ly va
truyén thong x4 hoi quy dinh :
- C6 d6 nhay cam, da cam, tinh té, 1 hi.
- Sanh an - Tinh todn uén an nhanh va thao.
- Trong mua hang, di tham quan ho k¥ tinh, hay ddi hoi can ké, sach sé, gon
gang. HE khong vita y la phan nan, gdp ¥ ngay.
~ Thudng than trong trude sin phdm méi, la,
- Thich mua sim.
- Phu nit chau A e a? hon phy nit chau Au.
1.2. Khach du lich la nam
~ Thuong xdng xao, bao dan vd hay 06 tinh mao hiém trong du lich.
él~ Tinh tinh cdi mé, dé tinh, tiéu pha rong rai.
- Thich vui choi, giai tri; thich khém pha.
- Thich an cia la, ding d6 sang, tot va doi khi hay dda, thir thach nha hang.
2. Tam ly khach du lich theo icra tudi
2.1. Khach du lich 14 ngudi cao tudis day ta nhém ngudi dac biét, di du lich
thudng dé an dudng, hoac di du lich vi muc dich t6n gido,
- Thich yén tinh, chuyén trd nhé nhe. Da s6 khong thich giao tiép én ao.
- Danh gid uu thé cia du lich nghiéng vé gid tri thuc té, tinh tién dung, thai do
phuc vu hon 1a hinh thie.
2.2, Khach du lich la tré em
- Tinh tinh hiéu dong, hay nghich ngom, liéu Tink, mai choi quén 16i dan, hay
vi pham ndi quy.
~ Hay to md, hiéu ky va buéng binh, dé xay ra tai nan.
- Hay bat chuée ngudi 1én va ban bé, an tiéu Khong biét tinh todn.
3. Tam ly khach du lich theo chau luc
3.1. Tam ly ngudi chau A
- Doi s6ng tinh cém kin dao, nang tinh nhe ly.
~ Thuong an ngon, lay an im chudn. Trong an rat cdu ky vé nu nuéng, gia
gidm. An ung lau, hay ngdéi chi¢u.
- Trong chi tigu ho tinh toan tiét kiém va dé sén.
- Thich xung hé theo kiéu quan hé gia dinh, thich mdi chdo vén vi.
- Tén trong 1é nghi, tin nghia.
~ Kin dao, dé dat trong giao tiép.
- Chui trong van dé cho hoi. Chao hdi ding 1é nghi 1a thuéc do cia phém
hanh. Lu6n t6n trong thit bac trong giao tiép.
- ft boc 16 c4 tinh, tuan thi né nép x hoi “giéng nhu véi moi ngudi”. Day 1a
nguyén tac ting xi t6t cao.
3.2. Tam ly ngudi chau Au
~ C6 16% s6ng thuc 16, cGi mé; dé cao chii nghia cA nhan, quy trong tudo cé nhan.
- Y thiéc ph4p luat rat cao.
- Song song phang, cong khai theo phap ly (KhOng wa xin x6, nang gif ty tin).
- Lam viéc, vui choi cd k€ hoach; rat ghét su tiy tién.
- Khong thich néi chuyén ddi tu va vé chinh tri; chi thich chuyén van héa
nghé thuat va lam 4n kinh té.
62