«Ένα κοχύλι από την Κερύνεια» Χρυσούλας Λαμπριανού- Παπαϊωάννου

«Ένα κοχύλι από την Κερύνεια»

Συγγραφέας: Χρυσούλα Λαμπριανού- Παπαϊωάννου

Σύντομη ανάλυση:

1. Δικαίωμα στην ταυτότητα:

Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα να έχουν όνομα, εθνικότητα, ταυτότητα και να
εκφράζονται ελεύθερα. Τα παιδιά είναι αναγκαίο να κατανοήσουν την αξία του να έχουν
ταυτότητα, ένα όνομα και μια εθνικότητα αφού με αυτό τον τρόπο αναγνωρίζονται ως
ανεξάρτητες οντότητες. Μόνο αν ένα παιδί κατανοήσει τη σημασία της μοναδικότητάς του
θα αποκτήσει εμπιστοσύνη στον εαυτό του ώστε να μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα και
να επιδιώκει τη συμμετοχή του σε θέματα και διαδικασίες που το αφορούν. Ταυτόχρονα,
αν τα παιδιά κατανοήσουν τον εαυτό τους, τις δικές τους ανάγκες και επιθυμίες τότε θα
είναι σε θέση να διαπιστώσουν ότι έχουν και πολλά κοινά στοιχεία με τα άλλα παιδιά, σε
όποιο σημείο του κόσμου κι αν βρίσκονται. Δυστυχώς πολλά παιδιά στερούνται ονόματος,
ταυτότητας και εθνικότητας με αποτέλεσμα να είναι πολύ εύκολο να πέσουν θύματα
κακοποίησης και εκμετάλλευσης.

Άρθρα της Σύμβασης που σχετίζονται με αυτή την κατηγορία:

Άρθρο 1 - ορισμός του παιδιού, κάθε ανθρώπινο ον κάτω των 18
Άρθρο 7 - δικαίωμα για όνομα και εθνικότητα
Άρθρο 8 - κατοχύρωση της ταυτότητας του παιδιού

2. Δικαίωμα στην ελευθερία έκφρασης και τη συμμετοχή στις διαδικασίες λήψης

αποφάσεων
Μία από τις τέσσερεις βασικές και ριζοσπαστικές αρχές της Σύμβασης είναι το δικαίωμα
του παιδιού να εκφράζεται ελεύθερα χωρίς λογοκρισία και να δίνεται στην άποψή του το
απαιτούμενο βάρος ανάλογα με την ηλικία και το βαθμό ωριμότητάς του. Επιπλέον,

1
 «Ένα κοχύλι από την Κερύνεια» Χρυσούλας Λαμπριανού- Παπαϊωάννου

έμφαση δίνεται και στο δικαίωμα του παιδιού να συμμετέχει ενεργά και όχι παθητικά στις
διαδικασίες λήψης απόφασης αφού με αυτό τον τρόπο οικοδομείται σταδιακά η ταυτότητα
του ενεργού, δημοκρατικού πολίτη ο οποίος επιδιώκει την εμπλοκή του στα κοινά και δεν
είναι απλός θεατής. Εξάλλου, τα παιδιά είναι πολλές φορές οι καλύτεροι γνώστες των
αναγκών τους γι’ αυτό είναι σημαντικό οι ενήλικες να τα λαμβάνουν ουσιαστικά υπόψη και
να τους δίνουν την ευκαιρία να εκφράζονται ελεύθερα μέσα σε κλίμα αλληλοσεβασμού και
αποδοχής. Το παιδί δεν αποτελεί πλέον παθητικό δέκτη πληροφοριών και ιδεών, με
ελεγχόμενη συνείδηση και κατευθυνόμενη σκέψη αλλά αυτόνομη και ανεξάρτητη οντότητα
με δικά του θέλω και απόψεις. Επιπλέον, βασική προϋπόθεση για την ελευθερία
έκφρασης και τη συμμετοχή των παιδιών είναι η διασφάλιση της ανεμπόδιστης διάδοσης
και λήψης πληροφοριών προς και από τα παιδιά σε γλώσσα κατανοητή και προσαρμοσμένη
στο επίπεδο ανάπτυξής τους. Μέσα από τη συζήτηση αυτής τη ομάδας δικαιωμάτων
επιδιώκεται η ανάδειξη της σημασίας που έχει για την ολοκληρωμένη και πολυδιάστατη
ανάπτυξη του παιδιού η ελευθερία έκφρασης, η ελευθερία στη διάδοση και λήψη
πληροφοριών, η ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας και το δικαίωμα των
παιδιών να συναθροίζονται ειρηνικά.

Άρθρα της Σύμβασης που σχετίζονται με το θέμα:

Άρθρο 12 – δικαίωμα να εκφράζει τη γνώμη του και να συμμετέχει
Άρθρο 13 - ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης
Άρθρο 14 - ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας
Άρθρο 15 - ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι

Με βάση τις δυο πιο πάνω κατηγορίες δικαιωμάτων, τα παιδιά μας έχουν δικαίωμα να
μαθαίνουν για τον πολιτισμό, την ιστορία, την καταγωγή και τη θρησκεία τους, να
συνειδητοποιούν τη μοναδικότητά τους και να έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, ώστε
να εκφράζουν τις απόψεις τους, να μην αδιαφορούν για τα κοινά και εθνικά θέματα και να
είναι ενεργοί μαθητές και ενεργοί πολίτες στο μέλλον.

Περίληψη: Η προσπάθεια της οικογένειας, ιδίως του παππού (και δευτερευόντως του
σχολείου) να κρατούν ζωντανές τις παραδόσεις του λαϊκού πολιτισμού και τις μνήμες των
κατεχόμενων τόπων μας στις ψυχές των παιδιών. Ο παππούς (και η οικογένεια γενικά)
προσπαθούν να αντισταθούν στη μαζοποίηση της ζωής και στη λήθη. Προσπαθούν να

2
 «Ένα κοχύλι από την Κερύνεια» Χρυσούλας Λαμπριανού- Παπαϊωάννου

δώσουν στα παιδιά τα πνευματικά εφόδια, που θα τους βοηθούν να αντιστέκονται και να
διεκδικοὐν αυτά που τους αναλογούν. Το κοχύλι συμβολίζει την πίστη στην αξία του
πολιτισμού και των αξιών μας και τον αγώνα για δίκαιη λύση του κυπριακού προβλήματος
και επιστροφή στους τόπους καταγωγής μας.

Περιγραφή των χαρακτήρων που συμμετέχουν στο έργο:

Παππούς: γύρω στα 70- 75. Εκπροσωπεί τη γενιά που γαλουχήθηκε με τις παραδόσεις
και μελαγχολεί βλέποντάς τις να εξασθενούν. Εκπροσωπεί επίσης τη γενιά που
ανδρώθηκε στους κατεχόμενους τόπους μας, που φεύγει σιγά σιγά από τη ζωή και
ανησυχεί για το μέλλον της πατρίδας και των παιδιών, θέλει να προλάβει να
κληροδοτήσει όσα περισσότερα «πολύτιμα αγαθά» μπορεί στους νεότερους.

Μητέρα: γύρω στα 45. Ακολουθεί όσο μπορεί τον παππού στον αγώνα του. Είναι η
δεύτερη γενιά, που κάνει φιλότιμες προσπάθειες να συντηρήσει τις μνήμες και τις
παραδόσεις στις παρούσες συνθήκες ζωής.

Παιδιά (Κωστής, Γιάννης, Ανδρέας, Μαρία): γύρω στα 12-13. Είναι από τα παιδιά που
δέχονται τις θετικές επιδράσεις της οικογένειας και μπορούν να διαχωριστούν σε ένα
βαθμό από την κοινή γνώμη, τη μόδα κλπ. Ακούν και μαθαίνουν για την πατρίδα τους και
μπορούν να αντιληφθούν τις βασικές έννοιες της αγάπης προς την πατρίδα, του χρέους
και της ευθύνης.

ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΣΠΙΤΙΟΥ ΠΟΥ ΒΛΕΠΕΙ ΠΡΟΣ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ. ΑΠΟΓΕΥΜΑ. Ο

ΠΑΠΠΟΥΣ ΚΑΘΕΤΑΙ ΣΕ ΠΛΑΣΤΙΚΗ ΚΑΡΕΚΛΑ, ΚΟΙΤΑΖΕΙ ΠΡΟΣ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ.
ΣΕ ΠΛΑΣΤΙΚΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ.

Α΄ΣΚΗΝΗ

ΚΩΣΤΗΣ - Παππού, είσαι καλά; Να ο καφές σου.

ΠΑΠΠΟΥΣ - Ευχαριστώ, Κωστή μου... Καλύτερα είμαι. Τι ώρα να είναι; Μα...σχόλασε η

μαμά σου;

3
 «Ένα κοχύλι από την Κερύνεια» Χρυσούλας Λαμπριανού- Παπαϊωάννου

ΚΩΣΤΗΣ - Ουου, έχει ώρα, παππού, δεν την άκουσες; Ξέρεις τι ετοιμάζει τώρα στην
κουζίνα;

ΠΑΠΠΟΥΣ - Πού να ξέρω παιδί μου; Για πες, τι ετοιμάζει;

ΚΩΣΤΗΣ - Λουκουμάδες!!!

ΠΑΠΠΟΥΣ - Λουκουμάδες, τι μου θύμισες τώρα... Μας τους έφτιαχνε η μακαρίτισσα η

γιαγιά σου,
κάθε χρόνο τα Φώτα, αλλά και σαν τώρα καλή ώρα, του Κατακλυσμού, του
Αι-
Γιαλού... Αα, η γιαγιά σου ήταν μαστόρισσα! Έρχονταν οι συγγενείς μας από
την
Όρκα, τα Λιβερά, από τη Μύρτου και τη Λευκωσία, αλλά και οι γειτόνοι μας,
για τους
λουκουμάδες της. Ξέρεις, κάθε του Κατακλυσμού, είχαμε δικό μας πανηγύρι
εμείς στο σπίτι. Έρχονταν από την Κυριακή της Πεντηκοστής, της
Γονατιστής που λέμε και έμεναν και τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος.
Έφευγαν την Τρίτη πρωί πρωί με το λεωφορείο. Τους στρώναμε να
κοιμηθούν, όπου είχε χώρο στο σπίτι: στο διάδρομο, στον ηλιακό, ακόμα και
στη βεράντα που ήταν σκεπαστή και έτσι δεν τους έπιανε η υγρασία...
Αξέχαστες μέρες!

ΚΩΣΤΗΣ - Καλά, παππού, αφού και στη Λάρνακα έχουμε Κατακλυσμό και στη Λεμεσό
και στην Πάφο...

ΠΑΠΠΟΥΣ -Έχεις δίκιο, ο Κατακλυσμός είναι ένα παλιό έθιμο που μόνο στην Κύπρο
συναντά κανείς, σε κανένα άλλο ελληνικό τόπο. Όμως στην Κερύνεια ήταν
αλλιώς... Ήταν ο τόπος μας, το σπίτι μας. Το Σάββατο η γιαγιά σου
καθάριζε το σπίτι όλη μέρα. Έβαζε το καλό τραπεζομάντιλο στην
τραπεζαρία και γέμιζε τα βάζα με λουλούδια από την αυλή μας. Την Κυριακή
το πρωί ,πριν να πάμε εκκλησία, κάναμε ετοιμασίες για το μεσημεριανό
τραπέζι, καθαρίζαμε τις πατάτες για το ψητό και πλέναμε τα χόρτα για τις
σαλάτες. Ύστερα από τη λειτουργία, βγάζαμε τα καλά μας ρούχα,
φορούσαμε τα πρόχειρά μας, όλοι, μικροί μεγάλοι, και αρχίζαμε το ράντισμα

4
 «Ένα κοχύλι από την Κερύνεια» Χρυσούλας Λαμπριανού- Παπαϊωάννου

με τις πιτσίκλες, για να πάει καλά η χρονιά. Της μαμάς σου δεν της άρεσε
να βρέχεται κι έτρεχε να κρυφτεί, μα ο θείος σου ο Πανίκος την
ξετρύπωνε και την έκανε σούπα λούμα.

ΕΡΧΕΤΑΙ Η ΜΗΤΕΡΑ ΚΡΑΤΩΝΤΑΣ ΕΝΑ ΔΙΣΚΟ (ΜΕ ΤΟΥΣ ΛΟΥΚΟΥΜΑΔΕΣ ΚΑΙ

ΠΟΤΗΡΙΑ ΜΕ ΝΕΡΟ )

ΜΗΤΕΡΑ - Ορίστε, οι λουκουμάδες, ζεστοί ζεστοί. Για δοκίμασε πατέρα, τους πέτυχα;

ΚΩΣΤΗΣ - Μμμ, πολύ ωραίοι είναι. Να βάλω ακόμη λίγο μ ἐλι;

ΜΗΤΕΡΑ - Στην κουζίνα είναι το μέλι, το άφησα πάνω στο τραπέζι. Πήγαινε και βάλε
όσο θέλεις, μα πρόσεξε μη σου στάξει χάμω και γεμίσουμε μυρμήγκια...

Ο ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΙΡΝΕΙ ΤΟ ΠΙΑΤΟ ΤΟΥ ΚΑΙ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ. Ο

ΠΑΠΠΟΥΣ ΣΚΟΥΠΙΖΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΤΙΧΕΙΡΑ ΤΟΥ ΕΝΑ ΔΑΚΡΥ. Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ
ΠΙΑΝΕΙ ΤΟ ΧΕΡΙ.

ΜΗΤΕΡΑ - Τι έχεις πατέρα; Πάλι συγκινήθηκες; Πρέπει να πάρεις και τα χάπια σου.
Να, σου τα έφερα. Τι θα κάνουμε; Όποτε έρχονται γιορτές έτσι θα ‘χουμε; ...
Τόσα χρόνια έχουν περάσει... Το ξέρεις πως δεν μπορεί να γίνει τίποτα
ακόμη, δεν είναι στο χέρι μας. Είμαστε τόσο μικροί. Η φωνή μας δεν
ακούγεται κι αυτοί που ορίζουν τη μοίρα των μικρών λαών, νομίζεις
νοιάζονται αν εμείς θέλουμε να πάμε πίσω στους τόπους μας; Προσπάθησε
να κάνεις υπομονή, κάντο για μας, για τα εγγόνια σου. Σου έχουν μεγάλη
αδυναμία... ο Κωστής ειδικά σε χρειάζεται, είναι μικρός ακόμα. Οι μεγάλοι
έχουν τις σπουδές τους, έχουν βρει σχεδόν το δρόμο τους, αλλά ο Κωστής,
το βλέπεις, είναι αγκιστρωμένος πάνω σου, στις ιστορίες σου, στις

5
 «Ένα κοχύλι από την Κερύνεια» Χρυσούλας Λαμπριανού- Παπαϊωάννου

κουβέντες σου... Ξέρεις, τι μου είπε, προχθές; «Μαμά, ο παππούς είναι

σοφός! Δεν έχεις ιδέα πόσα πράγματα ξέρει!»

ΠΑΠΠΟΥΣ - Έχεις δίκιο, μα πολλές φορές είναι πάνω κι από τις δυνάμεις μου. Θα
προσπαθήσω όμως· αν θέλει ο Θεός να ζήσω κι άλλο... Ακούγονται ομιλίες...
Είναι κανείς με τον Κωστή στην κουζίνα;

ΜΗΤΕΡΑ - Λες να είναι κανένας συμμαθητής του; Κάτι μου έλεγε το πρωί, μα δεν
έδωσα σημασία...

ΕΡΧΟΝΤΑΙ Ο ΚΩΣΤΗΣ ΜΕ ΑΛΛΑ ΤΡΙΑ ΠΑΙΔΙΑ, ΔΥΟ ΑΓΟΡΙΑ ΚΙ ΕΝΑ

ΚΟΡΙΤΣΙ.

ΚΩΣΤΗΣ - Παππού, να σου γνωρίσω τους φίλους μου: ο Γιάννης, ο Ανδρέας και η
αδελφή του Ανδρέα, η Μαρία.
Μαμά, θυμάσαι που σου έλεγα ότι θα έρθουν τα παιδιά, να πάμε ένα γύρο
στον Κατακλυσμό;

ΜΗΤΕΡΑ - Εντάξει, Κωστή. Καθίστε λίγο εδώ, να φάνε και τα παιδιά λουκουμάδες και
πάτε μετά μια βόλτα, αλλά προσεκτικά. Είναι πολύς κόσμος κάτω και να
έχετε το νου σας. Μπορεί να θέλει κι ο παππούς να ρθει μαζί σας, να πάρει
τον αέρα του...

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΘΟΝΤΑΙ. Η ΜΗΤΕΡΑ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΜΕ ΛΟΥΚΟΥΜΑΔΕΣ ΓΙΑ

ΟΛΟΥΣ.

ΓΙΑΝΝΗΣ - Είναι πολύ ωραίοι, κυρία Άννα.

6
 «Ένα κοχύλι από την Κερύνεια» Χρυσούλας Λαμπριανού- Παπαϊωάννου

ΜΑΡΙΑ - Γεια στα χέρια σας. Μας φτιάχνει καμιά φορά κι εμάς η μαμά, από εκείνους
που είναι στο κουτί, έτοιμοι, αλλά δε γίνονται τόσο νόστιμοι σαν κι αυτούς.

ΜΗΤΕΡΑ - Να ‘σαι καλά Μαρία μου, αυτοί είναι φτιαγμένοι όπως μου τους έμαθε η
μητέρα μου, τότε που τους φτιάχναμε στην Κερύνεια. Εκτός όμως από τα
υλικά που έβαλα, για να τους φτιάξω, έβαλα, όπως πάντα, πολλή αγάπη και
νοσταλγία, γι’ αυτό είναι τόσο νόστιμοι... Είναι από τα λίγα πράγματα που
φέραμε μαζί μας. Καταλαβαίνετε πως τέτοια πράγματα κανένας δε μπορεί να
μας τα πάρει, όπως και τις αναμνήσεις μας , άλλωστε. Μπορεί να μας πήραν
τα σπίτια, τα χωράφια μας, ό, τι είχαμε και δεν είχαμε... Αυτά όμως όχι.
Είναι κι αυτά μιας μορφής περιουσία, που οφείλουμε να σας τη δώσουμε, να
σας μάθουμε, δηλαδή, όσα ξέρουμε, να σας διηγηθούμε όσα θυμόμαστε από
τους αγαπημένους τόπους μας. Κι εσείς με τη σειρά σας να τα πείτε στα
παιδιά σας.
Βέβαια, εύχομαι να μη χρειαστεί. Να βρεθεί μια τέτοια λύση στο κυπριακό
πρόβλημα, που να επιστρέψετε, εσείς τουλάχιστον...

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΕΧΟΥΝ ΦΑΕΙ ΚΑΙ ΑΦΗΝΟΥΝ ΤΑ ΠΙΑΤΑ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΔΙΣΚΟ. Η

ΜΗΤΕΡΑ ΣΗΚΩΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΠΑΙΡΝΕΙ ΤΟ ΔΙΣΚΟ ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ. ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΖΟΥΝ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΠΠΟΥ.

ΑΝΔΡΕΑΣ - Γίνονταν κι άλλα πράγματα τον Κατακλυσμό στη Κερύνεια, κύριε Κωστή;

ΠΑΠΠΟΥΣ - Πολλά γίνονται και σήμερα στη Λάρνακα. Θυμάμαι όμως το παιγνίδι που
το έλεγαν “ολισθηρός ιστός”. Αυτός ο ιστός ήταν ένα ένας στύλος της
ηλεκτρικής ή ένα τεράστιο μακρύ κατάρτι αλειμμένο με πηχτό λίπος και
δεμένο στερεά από μια εξέδρα, σε οριζόντια γραμμή τοποθετημένο πάνω από
τη θάλασσα. Οι αγωνιστές έπρεπε να περπατήσουν πάνω σ’ αυτό, ώσπου να
φθάσουν στο τέρμα του, για να αρπάξουν τη μικρή Ελληνική σημαία που
κυμάτιζε στην άκρη. Φοβερά δύσκολο κατόρθωμα, αλλά και σημαντική νίκη
για εκείνον που θα έφθανε στο τέλος του “ολισθηρού ιστού”. Μεγάλοι και

7
 «Ένα κοχύλι από την Κερύνεια» Χρυσούλας Λαμπριανού- Παπαϊωάννου

μικροί αγωνιστές προσπαθούσαν να κρατήσουν ισορροπία, αλλά από τα

πρώτα βήματα ή από τα μισά του δύσκολου αυτού δρόμου , γλιστρούσαν και
έπεφταν μέσα στο νερό. Το τι χειροκροτήματα και επευφημίες άκουγε ο
νικητής δεν περιγράφεται!

ΓΙΑΝΝΗΣ - Ουάου! Φοβερό αγώνισμα!

ΠΑΠΠΟΥΣ - Από πού είσαι, Γιάννη; Από πού κατάγονται οι γονείς σου;

ΓΙΑΝΝΗΣ - Από τη Λάρνακα ο πατέρας μου και η μητέρα μου από τους Τρούλλους.

ΠΑΠΠΟΥΣ -Εσείς παιδιά, Ανδρέα, Μαρία;

ΑΝΔΡΕΑΣ - Από την Αμμόχωστο.

ΜΑΡΙΑ - Είχαμε και μια προγιαγιά που ήταν από τη Σμύρνη.

ΠΑΠΠΟΥΣ - Δυο φορές πρόσφυγες δηλαδή. Μιλάτε για τους τόπους σας; Δεν ξέρω αν
σας είπαν κάτι για τη Σμύρνη, αλλά για την Αμμόχωστο;

ΜΑΡΙΑ - Για τη Σμύρνη, όχι πολλά πράγματα. Η γιαγιά μας που και που θυμάται τη
μάνα της τη Σμυρνιά, όπως την αποκαλεί και θυμάται τις ιστορίες που της
έλεγε, όταν μικρό κοριτσάκι έφευγε κυνηγημένο, μέχρι που κατέληξε εδώ
μόνο του... Για την Αμμόχωστο όμως μιλάμε. Για το κάστρο του Οθέλλου,
για τη Σαλαμίνα και τις παραστάσεις που γίνονταν στο αρχαίο θέατρο, για
τη γιορτή του πορτοκαλιού και τον Κατακλυσμό... Πηγαίνουμε συχνά και στη
Δερύνεια. Ξέρετε, εκεί στο πολιτιστικό κέντρο της κατεχόμενης πόλης μας
και τη βλέπουμε από μακριά.

ΚΩΣΤΗΣ - Έχουμε πάει κι εμείς, ε παππού; Αλλά την Κερύνεια δεν τη βλέπουμε από
εκεί.

ΜΑΡΙΑ - Ούτε εσείς έχετε πάει να δείτε το σπίτι σας, κύριε Κωστή...

Ο ΠΑΠΠΟΥΣ ΝΙΩΘΕΙ ΚΑΠΟΙΑ ΔΥΣΦΟΡΙΑ, ΣΚΟΥΠΙΖΕΙ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ ΤΟΥ,

ΤΡΑΒΑ ΤΟ ΓΙΑΚΑ ΤΟΥ ΣΑΝ ΝΑ ΠΝΙΓΕΤΑΙ.

8
 «Ένα κοχύλι από την Κερύνεια» Χρυσούλας Λαμπριανού- Παπαϊωάννου

ΠΑΠΠΟΥΣ -Να σου πω, παιδί μου. Όλα αυτά τα χρόνια, μετά που άνοιξαν τα
οδοφράγματα, λέω θα πάω του χρόνου, που θα λυθεί το Κυπριακό... Θα
πάω όπως πρέπει, ως ιδιοκτήτης, Να ανοίξω την πόρτα του σπιτιού μου, να
μπω μέσα κι ας άλλαξαν τα πράγματα, δεν πειράζει. Να μη μου ανοίξουν
άλλοι, έστω κι αν δεν φταίνε, να μην πρέπει να ζητώ την άδεια να μπω στο
σπίτι μου. Αυτό νομίζω δε θα τ’ αντέξω. Γι’ αυτό δεν πηγαίνω. Κι έτσι έχω
ακόμη την ελπίδα, περιμένω. Έπειτα έχω την εικόνα του σπιτιού μου, της
αυλής μου, της γειτονιάς μου, όπως ήταν το 1974 και φοβάμαι... Φοβάμαι
πως αν πάω τώρα, θα δω κάτι άλλο, κάτι ξένο... θα τη χάσω κι αυτή την
εικόνα και δεν θα έχω πια τίποτα άλλο. Δεν είναι απλά τα πράγματα κι
εμείς δεν είμαστε πολιτικοί, για να τα εξηγήσουμε, αν υπάρχει κάποιος
πολιτικός που μπορεί να δώσει εξηγήσεις... Πιστεύω όμως στο Θεό,
Εκείνος ξέρει...................................

Εσείς να μη σταματάτε να μιλάτε για τους τόπους μας, τους τόπους σας.
Να διαβάζετε γι’ αυτούς, να ζητάτε από τους γονείς και τους παππούδες
σας να σας λένε γι’ αυτούς. Να ακούγονται τα ονόματα των χωριών μας,
Τρίκωμο, Λύση, Γεράνι, Πηγή, Κοντέα, Γιαλούσα, Καρπάσι, Κυθρέα.... Τι
όμορφα ονόματα, σαν τραγούδια. Τα τελευταία χρόνια τα βαφτίσαμε
«κατεχόμενα» και χάσαμε όλες τις αγαπημένες μελωδίες και τις αναμνήσεις
που μας φέρνουν με το άκουσμά τους...

ΚΩΣΤΗΣ - Εγώ ζήτησα από τη δασκάλα να βάλουμε στην πινακίδα της τάξης
καρτέλες με τα ονόματα των χωριών όλων των παιδιών, ήταν ιδέα του
παππού, βέβαια. Ξέρετε πόσα χωριά μάθαμε που δεν ξέραμε; Τις είδε την
άλλη μέρα τις καρτέλες ο δάσκαλος της Γεωγραφίας και έφερε το χάρτη της
Κύπρου και βάλαμε με πινέζες μικρά χαρτάκια με το όνομα του κάθε
χωριού, εκεί που είναι η γεωγραφική του θέση. Του χρόνου που θα πάω
στο Γυμνάσιο, θα το προτείνω να το κάνουμε...

ΓΙΑΝΝΗΣ - Αυτή είναι πολύ καλή ιδέα.

ΑΝΔΡΕΑΣ- Ναι, ναι!

9
 «Ένα κοχύλι από την Κερύνεια» Χρυσούλας Λαμπριανού- Παπαϊωάννου

ΜΑΡΙΑ - Κι εγώ θα το προτείνω στην καθηγήτρια της Γεωγραφίας. Νομίζω μάλιστα

πως φέτος κάτι τέτοιο έγινε στη Β΄ Γυμνασίου, που κάνουν Γεωγραφία της
Κύπρου.

ΚΩΣΤΗΣ - Τι λέτε, να πάμε κανένα γύρο;

ΜΗΤΕΡΑ - Να πάτε παιδιά, τώρα που έχει φως ακόμη και όπως είπαμε, προσεκτικά!
Το ξέρουν οι γονείς σας, Γιάννη, Μαρία;

ΠΑΙΔΙΑ - Ναι, ναι, θα έρθουν να μας πάρουν κατά τις οκτώ, ο πατέρας του Γιάννη.

ΜΗΤΕΡΑ - Ωραία, καλή βόλτα λοιπόν, στον Αι- Γιαλό!

ΚΩΣΤΗΣ -Παππού, θέλεις να έρθεις κι εσύ;

ΠΑΠΠΟΥΣ -Νιώθω λίγο κουρασμένος, Κωστή μου, πηγαίνετε εσείς τώρα και πάμε
εμείς άλλη μέρα.

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΦΕΥΓΟΥΝ. Ο ΠΑΠΠΟΥΣ ΠΑΙΡΝΕΙ ΤΑ ΧΑΠΙΑ ΤΟΥ.

ΜΗΤΕΡΑ - Έπρεπε να τα έχεις πάρει από ώρα, πατέρα! Αύριο πρέπει να πάμε στο
γιατρό, δε σε βλέπω πολύ καλά...

ΠΑΠΠΟΥΣ - Καλά τώρα, μην ανησυχείς, συνηθισμένα πράγματα. Δε με έμαθες ακόμα;

Δεν ήθελα να τα πάρω μπροστά στα παιδιά, να ανησυχήσει ο Κωστής, να
τους χαλάσω τη βόλτα...

ΜΗΤΕΡΑ - Έλα λίγο να ξαπλώσεις, μέχρι να γυρίσουν τα παιδιά. Θα συγυρίσω κι εγώ

την κουζίνα που είναι άνω κάτω.

Ο ΠΑΠΠΟΥΣ ΚΑΙ Η ΜΗΤΕΡΑ ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ.

10
 «Ένα κοχύλι από την Κερύνεια» Χρυσούλας Λαμπριανού- Παπαϊωάννου

Β΄ΣΚΗΝΗ

Ο ΚΩΣΤΗΣ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ. ΒΓΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ, ΦΩΝΑΖΕΙ ΤΟΝ

ΠΑΠΠΟΥ.

ΚΩΣΤΗΣ - Παππού, πού είσαι;

ΚΑΘΕΤΑΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΕΝΑ ΝΕΡΟΠΙΣΤΟΛΟ, ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΑΓΟΡΑΖΕΙ

ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ. ΕΡΧΕΤΑΙ Ο ΠΑΠΠΟΥΣ. ΚΡΑΤΑΕΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙΚΟ ΚΟΥΤΙ
ΠΑΠΟΥΤΣΙΩΝ. ΚΑΘΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΡΕΚΛΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΥΜΠΑΕΙ ΜΕ ΜΕΓΑΛΗ
ΠΡΟΣΟΧΗ ΤΟ ΚΟΥΤΙ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ.

ΠΑΠΠΟΥΣ - Ήρθατε, κιόλας; Πού είναι τα παιδιά;

ΚΩΣΤΗΣ - Έφυγαν, παππού. Τους περίμενε κάτω ο πατέρας του Γιάννη με το

αυτοκίνητο και έφυγαν αμέσως... Ξέρεις τι κόσμος είναι εκεί έξω;

ΠΑΠΠΟΥΣ - Ο Κατακλυσμός πάντα ήταν ένα έθιμο πολύ αγαπητό σε μικρούς και
μεγάλους. Μην ξεχνάς πως οι πιο παλιοί τουλάχιστον είχαν έντονα υπόψη
τους το συμβολισμό του εθίμου αυτού. Δεν ξέρω αν έτυχε να στο πω....
Σήμερα πολύ λίγοι δίνουν σημασία σε τέτοια πράγματα. Πιο πολύ νοιάζονται
να ντυθούν, να πάνε βόλτα, να δουν κόσμο και να ψωνίσουν από το πανηγύρι.
Δεν τους κατηγορώ. Αν δεν τους μίλησε κανείς γι’ αυτό, πώς να το ξέρουν.
Εξάλλου άλλαξαν οι καιροί κι η ζωή μας... δεν είναι όπως παλιά...

ΚΩΣΤΗΣ - Πες μου. Παππού, για ποιο συμβολισμό μιλάς;

ΠΑΠΠΟΥΣ - Αυτό το έθιμο, να πιτσικλίζονται, έχει σχέση με την πίστη, από τα

πανάρχαια χρόνια, στην καθαρτήρια δύναμη του νερού. Συμβολίζει δηλαδή
τον αγνισμό της της ψυχής και του σώματος, όπως και την ανανέωση της
ζωής. Όταν ο άνθρωπος βρέχεται με νερό, έρχεται σε επαφή με την

11
 «Ένα κοχύλι από την Κερύνεια» Χρυσούλας Λαμπριανού- Παπαϊωάννου

καθαρτήρια δύναμη «του ζώντος ύδατος», που οι αρχαίοι το θεωρούσαν

στοιχείο θεϊκό.

ΚΩΣΤΗΣ -Όπως όταν βαφτιζόμαστε στην κολυμπήθρα;

ΠΑΠΠΟΥΣ -Μπορείς να το πεις κι έτσι, είναι ένας ανάλογος συμβολισμός...

ΠΑΥΣΗ. Ο ΠΑΠΠΟΥΣ ΑΦΑΙΡΕΙΤΑΙ,ΚΟΙΤΑΖΕΙ ΠΡΟΣ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ. Ο

ΚΩΣΤΗΣ ΕΧΕΙ ΚΑΤΑΠΙΑΣΤΕΙ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟΠΙΣΤΟΛΟ.

ΚΩΣΤΗΣ - Κοίτα παππού, δεν είναι σπουδαίο; Αύριο, θα σας κάνω όλους... τα τα τα τα
τα τα ...

ΚΩΣΤΗΣ - Εε παππού, δεν ακούς;

ΠΑΠΠΟΥΣ -Ε, τι είναι; Είπες κάτι, Κωστή;

ΚΩΣΤΗΣ - Είσαι καλά, παππού;

ΠΑΠΠΟΥΣ -Καλά είμαι, παιδί μου, καλά είμαι... Να, δες, σουρουπώνει... Κοίτα τι ωραία
χρώματα παίρνουν τα κύματα της θάλασσας... Όπως και τότε στην Κερύνεια,
στο μικρό μας λιμανάκι. Όταν σκοτείνιαζε, άναβαν τα φώτα από τα γύρω
σπίτια κι όταν έβγαινε και το φεγγάρι, η θάλασσα γέμιζε αμέτρητα χρυσά,
ασημένια και πολύχρωμα κομματάκια... Οι ψαρόβαρκες, όταν φυσούσε, ήταν
σαν να χόρευαν στο ρυθμό των κυμάτων φορτωμένες τα δίχτυα τους... Κι ο
ήχος που έκαναν χτυπώντας πάνω στα κύματα...
η καλύτερη μελωδία.... η μυρωδιά της αλμύρας.......................................................
...............................................................................................................................................
ΠΑΥΣΗ. Ο ΚΩΣΤΗΣ ΑΦΗΝΕΙ ΤΟ ΝΕΡΟΠΙΣΤΟΛΟ, ΣΗΚΩΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ
ΚΑΡΕΚΛΑ ΠΟΥ ΚΑΘΕΤΑΙ ΚΑΙ ΠΛΗΣΙΑΖΕΙ ΤΟΝ ΠΑΠΠΟΥ. ΤΟΝ ΑΓΓΙΖΕΙ
ΑΠΑΛΑ ΣΤΟΥΕ ΩΜΟΥΣ.

ΚΩΣΤΗΣ -Τι έχεις παππού μου;

ΠΑΠΠΟΥΣ -Τίποτα δεν έχω, Κωστή μου.... Να, ήρθαν σήμερα πολύ έντονες οι εικόνες,
οι ήχοι, οι μυρωδιές, οι αναμνήσεις... Κι όταν είναι πολύ έντονες πονούν. Δε

12
 «Ένα κοχύλι από την Κερύνεια» Χρυσούλας Λαμπριανού- Παπαϊωάννου

θέλω όμως να τις αποχωριστώ κι ας μου προκαλούν τόσο πόνο... Και θέλω
να σου τις δώσω και σένα, να τις έχουμε μαζί. Κι όταν θα φύγω, να τις έχεις
εσύ. Το ξέρω πως δεν θα είναι οι ίδιες, δεν μπορεί να είναι οι ίδιες, εσύ δεν
τις έζησες, δεν τις ένοιωσες... Μα έχω έναν τρόπο για να έχεις μια μικρή
μικρή ιδέα για τη θάλασσα της Κερύνειας...

Ο ΠΑΠΠΟΥΣ ΠΑΙΡΝΕΙ ΜΕ ΕΥΛΑΒΕΙΑ ΤΟ ΚΟΥΤΙ ΤΩΝ ΠΑΠΟΥΤΣΙΩΝ ΠΟΥ

ΕΙΧΕ ΑΦΗΣΕΙ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ. ΤΟ ΑΚΟΥΜΠΑ ΣΤΑ ΓΟΝΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟ
ΑΝΟΙΓΕΙ ΑΡΓΑ, ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ. ΒΓΑΖΕΙ ΑΠΟ ΜΕΣΑ ΕΝΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
ΤΥΛΙΓΜΕΝΟ ΣΕ ΠΑΛΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΙ ΤΟ ΞΕΤΥΛΙΓΕΙ. ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΚΟΧΥΛΙ.
Ο ΚΩΣΤΗΣ ΚΑΘΕΤΑΙ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΜΕ ΑΓΩΝΙΑ.

ΚΩΣΤΗΣ -Τι είναι αυτό παππού; Πού το βρήκες;

ΠΑΠΠΟΥΣ -Αυτός είναι ένας θησαυρός πολύτιμος, ανεκτίμητης αξίας...! Είναι ένα
κοχύλι από την Κερύνεια! Από τούτα τα κοχύλια έβγαζαν πολλά οι ψαράδες
στην Κερύνεια με τα δίχτυα τους... Από την Κερύνεια το έφερα. Το προσέχω
τριανταπέντε ολόκληρα χρόνια. Τριανταπέντε ολόκληρα χρόνια με συντηρεί,
έχω κοντά μου κάτι από την αγαπημένη θάλασσα της Κερύνειας...
Έλα, πάρτο και βάλε το στο αυτί σου.

Ο ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΙΡΝΕΙ ΤΟ ΚΟΧΥΛΙ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΖΕΙ ΣΤΟ ΑΥΤΙ ΤΟΥ ΓΙΑ ΛΙΓΑ
ΔΕΥΕΡΟΛΕΠΤΑ.

ΚΩΣΤΗΣ -Έχεις δίκιο, παππού, ακούω κύματα... είναι απίστευτο...

ΠΑΠΠΟΥΣ - Έχουν να πουν πως κάθε κοχύλι κρατάει το τραγούδι του βυθού όπου
βρισκόταν... Βάλε το στο αυτί σου, να ακούσεις την Κερύνεια και μην την
ξεχάσεις ποτέ. Ακούς τι σου λέω;
Έχεις δικαίωμα να ξέρεις ποιος είναι ο τόπος των γονιών σου, των
παππούδων σου, να ξέρεις πού είναι οι ρίζες σου. Νομίζω μπορείς να το
καταλάβεις αυτό, είσαι αρκετά μεγάλος. Έχεις δικαίωμα να ξέρεις ποια είναι

13
 «Ένα κοχύλι από την Κερύνεια» Χρυσούλας Λαμπριανού- Παπαϊωάννου

η ταυτότητά σου, για να μπορείς να αγωνιστείς με τη σειρά σου για τους

τόπους μας. Μα πρέπει να ξέρεις, για να αγωνιστείς και όσο θα ζω ακόμα,
δε θα πάψω να σας μιλώ για την αγαπημένη γη
μας................................................................................................

Το κοχύλι είναι δικό σου τώρα, να το προσέχεις και να θυμάσαι πάντα ότι
είσαι από την Κερύνεια!

ΚΩΣΤΗΣ -Ευχαριστώ, παππού μου, ευχαριστώ πολύ... Θα το θυμάμαι... Παππού μου,

σ’ αγαπώ τόσο πολύ!!!

Ο ΚΩΣΤΗΣ ΣΗΚΩΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΚΑΙ ΑΓΚΑΛΙΑΖΕΙ ΤΟΝ ΠΑΠΠΟΥ.

14
 «Ένα κοχύλι από την Κερύνεια» Χρυσούλας Λαμπριανού- Παπαϊωάννου

Βιογραφικό συγγραφέα:

Η Χρυσούλα Λαμπριανού-Παπαϊωάννου γεννήθηκε στη Λεμεσό. Σπούδασε ελληνική

φιλολογία στο Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών και υπηρετεί στη
Μέση Εκπαίδευση σε σχολεία της Λάρνακας όπου και ζει τα τελευταία χρόνια. Εργάστηκε
ακόμη σε σχολεία της Δημοτικής Εκπαίδευσης, αλλά και σε σχολεία της Μέσης
Εκπαίδευσης στην Ελλάδα.

Διηγήματά της έχουν βραβευθεί σε διάφορους παγκύπριους και πανελλήνιους

διαγωνισμούς.

15