Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΧΙΟΥ

Κατά το πρώτο έτος της επανάστασης το νησί της Χίου δε πήρε µέρος στον Αγώνα, γιατί οι κάτοικοι
της ήταν φιλήσυχοι άνθρωποι και ήταν αφοσιωµένοι στη καλλιέργεια της µαστίχας από την οποία είχα
πολλά κέρδη.
Παρ’ όλα αυτά όµως, οι Χιώτες επαναστάτησαν στο δεύτερο έτος του πολέµου. Τον Μάρτιο του 1822, ο
αρχηγός της επανάστασης στη Σάµο Λυκούργος Λογοθέτης, αφού αποβιβάστηκε µε 2500 άντρες του, κήρυξε
την επανάσταση στη Χίο και έσφαξε την φρουρά της.
Ο Σουλτάνος, όταν πληροφορήθηκε το γεγονός αυτό, διέταξε αµέσως τον ναύαρχο του Καρά – Αλή να
ξεκινήσει µε το στόλο του και να έρθει στο νησί και αφού καταστείλει την επανάσταση, να εκδικηθεί σκληρά
τους κατοίκους της.
Ο Καρά – Αλής αποβίβασε στη Χίο 7000 στρατιώτες του κι αφού έπνιξε στο αίµα της την επανάσταση,
άρχισε τη σφαγή και τη λεηλασία. Το έργο της καταστροφής και τα βάρβαρα ξίφη των Τούρκων, που
πέρασαν στο όµορφο νησί από τις απέναντι ακτές της Μικράς Ασίας.
Μέσα σε λίγο χρονικό διάστηµα, ο ωραίο νησί του Αιγαίου είχε καταστραφεί κι οι κάτοικοι του ή είχαν
σκοτωθεί ή είχαν πιαστεί αιχµάλωτοι για να πουληθούν σαν δούλοι. Από τους 100000 κατοίκους του νησιού
οι 40000 κατόρθωσαν να σωθούν στα γειτονικά νησιά ή πάνω ψηλά στα βουνά του. Στο τέλος του
Αυγούστου αριθµούσε 3000 κατοίκους.
Οι Έλληνες αφού δεν µπόρεσαν να εµποδίσουν την καταστροφή της Χίου από τον Αλή, αποφάσισαν
να εκδικηθούν τον τροµερό εκείνο ναύαρχο. Την εκδίκηση και τιµωρία του την ανέλαβε ο Ψαριανός
Κωνσταντίνος Κανάρης.
Ο εχθρικός στόλος εξακολουθούσε και µετά τη καταστροφή του νησιού να είναι αραγµένος στο λιµάνι
της Χίου. Επειδή έτυχε να συµπέσει η γιορτή του «Μπαριραµιού» τους, οι Τούρκοι διασκέδαζαν πάνω στα
πλοία τους. Η διασκέδαση βρισκόταν στο κατακόρυφο και όλοι οι αξιωµατικοί βρίσκονταν πάνω στην
εχθρική ναυαρχίδα.
Ήταν η νύχτα της 4ης Ιουνίου του 1822, όταν Ο Κανάρης µαζί µε έναν άλλον ναυτικό τον Πιπίνο,
ξεκίνησαν από τα Ψαρά µε τα πυρπολικά τους. Όταν έφτασαν στο λιµάνι της Χίου, µπήκαν χωρίς να γίνουν
αντιληπτοί από τις βάρδιες των Τούρκων και προχώρησαν ανάµεσα στα εχθρικά πλοία. Ο Κανάρης πλησίασε
την ναυαρχίδα του Καρά – Αλή κι ο Πιπίνος πλησίασε την υποναυαρχίδα. Αφού δέσανε τα πυρπολικά τους
στους στόχους τους και άναψαν το φυτίλι, οι δύο ήρωες αποµακρύνθηκαν το γρηγορότερο από τα πλοία.
Το πυρπολικού του Πιπίνου έγινε αντιληπτό από τους εχθρούς ενώ το πυρπολικό του Κανάρη πέτυχε το
στόχο του και σε λίγο το µεγαλόπρεπο εχθρικό πλοίο ανατιναζόταν σα πυροτέχνηµα στον αέρα. Η έκρηξη
είχε σαν αποτέλεσµα τον θάνατο 1600 περίπου αξιωµατικών και του ίδιου του ναυάρχου.
 Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΩΝ ΣΠΕΤΣΩΝ
(8 Ιουλίου 1822)
Στις 8 Σεπτεµβρίου 1822 ο τουρκικός στόλος, προερχόµενος από τη Μονεµβασία, κίνησε
προς ανεφοδιασµό του Παλαµηδίου στο Ναύπλιο, το οποίο πολιορκούσαν από στεριάς δυνάµεις
του Αλεξάνδρου Υψηλάντου και από θαλάσσης δυνάµεις της Λασκαρίνας Μπουµπουλίνας.
Φθάνοντας στον χώρο ανάµεσα στο Τρικέρι και τη Σπετσοπούλα, οι τουρκικές δυνάµεις
βρέθηκαν αντιµέτωπες µε τον στόλο των τριών ηρωικών νησιών της Ελλάδος, των Σπετσών, της
Ύδρας και των Ψαρών. Ο ναύαρχος του ελληνικού στόλου, Ανδρέας Μιαούλης, έδωσε διαταγή
να κινηθεί ο ελληνικός στόλος προς το εσωτερικό του Αργολικού Κόλπου, για να εγκλωβίσει
εκεί τους πολυαριθµότερους και καλύτερα εξοπλισµένους Τούρκους. Προκειµένου, όµως, να
αφήσουν τις Σπέτσες ανυπεράσπιστες στο έλεος των Τούρκων, οι Σπετσιώτες πλοίαρχοι Ι.
Τσούρπας, ∆. Λάµπορυ (ή Λεωνίδας) και Ι. Κούτσης, καθώς και ο Υδραίος Α. Κριεζής,
αγνόησαν το σήµα του Μιαούλη και επετέθησαν εναντίον των Τούρκων. Η σφοδρότητα της
ναυµαχίας έκανε το έδαφος να σείεται στην Ύδρα, από όπου όσοι παρακολουθούσαν τα
γεγονότα έβλεπαν τόσο καπνό που νόµιζαν ότι οι Σπέτσες καίγονται.
Μέσα σ' αυτή την αναταραχή και αντάρα, ο Σπετσιώτης πυρπολητής Κοσµάς
Μπαρµπάτσης (1792-1887), αψηφώντας τα κανόνια, τη φωτιά και τον καπνό, όρµησε µε το
πυρπολικό του στο κέντρο του τουρκικού σχηµατισµού, κατορθώνοντας να φθάσει στη
ναυαρχίδα των εχθρών, στην οποία βάζει φωτιά. Η τουρκική ναυαρχίδα καίγεται και βουλιάζει --
σύµφωνα µε την παράδοση µπροστά στο λιµάνι. Η ενέργεια του Μπαρµπάτση ήταν καθοριστική
για την έκβαση της ναυµαχίας, και ο τουρκικός στόλος υποχώρησε άπρακτος, µε αποτέλεσµα το
Ναύπλιο να πέσει 2½ µήνες αργότερα.
Κάθε χρόνο, το δεύτερο Σαββατοκύριακο του Σεπτεµβρίου είναι αφιερωµένο σε
εoρταστικές εκδηλώσεις που συνδυάζουν τον εορτασµό της Παναγίας της Αρµάτας (κοντά στον
Φάρο) και της επετείου της ναυµαχίας της 8ης Σεπτεµβρίου 1822. Οι εκδηλώσεις κορυφώνονται
µε αναπαράσταση της καύσεως της τουρκικής ναυαρχίδας.
Οι Σπέτσες είναι µία από οκτώ ευρωπαϊκές πόλεις που µετέχουν στο Ευρωπαϊκό ∆ίκτυο
Ιστορικών Αναπαραστάσεων. Σε κάθε µία από τις πόλεις που µετέχουν (Βρυξέλλες στο Βέλγιο,
∆ουβλίνο και Κορκ στην Ιρλανδία, Μπαϊλέν στην Ισπανία, Σλάφκωφ στην Τσεχία, Τιούκσµπερυ
στη Μεγάλη Βρετανία, και Ύδρα και Σπέτσες στην Ελλάδα) γίνεται αναπαράσταση ενός
ιστορικού γεγονότος.

http://www.dimaras.gr/spetses