Hàm ghép trơn

Hà Thị Ngọc Yến

Hà nội, 10/2020
 BÀI TOÁN
• Cho bộ điểm ( xi , yi )i=1,n
• Tìm hàm ghép
S ( x ) = Sk ( x ) , x   xk , xk +1 

• thoả mãn S k ( x ) là đa thức bậc p, S(x) trơn

đến cấp p – 1.
 Spline tuyến tính
• Cho bộ điểm ( xi , yi )i=1,n
• Tìm hàm ghép

S ( x ) = Sk ( x ) , x   xk , xk +1 

• deg Sk ( x ) = 1
Sk ( xk ) = yk = Sk +1 ( xk )
 Spline tuyến tính
• Sk ( x ) , x   xk , xk +1  là đa thức nội suy bậc 1
với hai mốc nội suy:
( xk , yk ) , ( xk +1, yk +1 )
− yk ( x − xk +1 ) + yk +1 ( x − xk )
Sk ( x ) = = ak x + bk
hk
yk +1 − yk yk xk +1 − yk xk
ak = ; bk =
hk hk
 Spline tuyến tính
3.5

2.5

1.5

0.5

0
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3
 Spline cấp 2
• Tìm hàm ghép S ( x ) = Sk ( x ) , x   xk , xk +1 

deg Sk ( x ) = 2
Sk ( xk ) = yk = Sk +1 ( xk )
S k ( xk ) = S k +1 ( xk )
' '
 Spline cấp 2
• Đặt mk = S k ( xk ) = S k +1 ( xk )
' '

• Khi đó
−mk ( x − xk +1 ) + mk +1 ( x − xk )
Sk ( x ) =
'
hk
−mk ( x − xk +1 ) + mk +1 ( x − xk )
2 2
Sk ( x ) = + k
2hk
−mk hk mk hk
Sk ( xk ) = +  k = yk   k = yk +
2 2
yk +1 − yk
Sk ( xk +1 ) = yk +1  mk +1 + mk = 2 = 1
hk
 Spline cấp 2
• Ta thu được hệ n-1 phương trình, n ẩn
1 1 0 1 
 
0 1 1 0 2 
 0 1 1 0 3 
 
 0 1 1 0 4 
 
 
 0 1 1 0  n−2 
 0 1 1  n−1 

 Spline cấp 2
• Sk ( x ) = ak x + bk x + ck
2

mk +1 − mk
ak = ;
2hk
mk xk +1 − mk +1 xk
bk = ;
hk
−mk xk +1
2
+ 2
mk +1 xk mk hk
ck = + yk +
2hk 2
 Spline tuyến tính
3.5

2.5

1.5

0.5

0
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3
 Spline cấp 3
• Tìm hàm ghép S ( x ) = Sk ( x ) , x   xk , xk +1 

deg Sk ( x ) = 3
Sk ( xk ) = yk = Sk +1 ( xk )
S k ( xk ) = S k +1 ( xk )
' '

''
Sk ( xk ) = ''
Sk +1 ( xk )
 Spline cấp 3
• Đặt  k = S k'' ( xk ) = S k'' +1 ( xk )

• Khi đó
− k ( x − xk +1 ) +  k +1 ( x − xk )
Sk'' ( x) =
hk
− k ( x − xk +1 ) +  k +1 ( x − xk )
2 2
Sk' ( x ) = + k
2hk
− k ( x − xk +1 ) +  k +1 ( x − xk )
3 3
Sk ( x ) = + k x + k
6hk
 Spline cấp 3
•
− k ( x − xk +1 ) +  k +1 ( x − xk )
3 3
Sk ( x ) = +  k ( x − xk ) −  k ( x − xk +1 )
6hk

 k hk2 yk  k hk
Sk ( xk ) = +  k hk = yk   k = −
6 hk 6
 k +1hk2 yk +1  k +1hk
Sk ( xk +1 ) = +  k hk = yk +1   k = −
6 hk 6
 Spline cấp 3
•

− k ( x − xk +1 ) +  k +1 ( x − xk )
2 2
yk +1  k +1hk  yk  k hk 
Sk' ( x ) = + − − − 
2hk hk 6  k
h 6 
− k +1hk +1 yk + 2  k + 2 hk +1  yk +1  k +1hk +1 
Sk' +1 ( xk +1 ) = + − − − 
2 hk +1 6  k +1
h 6 
 k +1hk yk +1  k +1hk y  h 
Sk ( xk +1 ) = + − − k − k k 
2 hk 6 k  hk 6 
 Spline cấp 3
•
Sk' ( xk +1 ) − Sk' +1 ( xk +1 ) = 0
hk +1  hk + hk +1  hk
  k +2 +    k +1 +  k =  k
6  3  6
yk + 2 − yk +1 yk +1 − yk
k = −
hk +1 hk
 Spline cấp 3
• Sk' ( xk +1 ) − Sk' +1 ( xk +1 ) = 0

hk +1  hk + hk +1  hk
  k +2 +    k +1 +  k =  k
6  3  6

yk + 2 − yk +1 yk +1 − yk
k = −
hk +1 hk
 Spline cấp 3
Hệ n-2 phương trình, n ẩn
 h1 h1 + h2 h2 
6 0 1 
3 6
 
0 h2 h2 + h3 h3 
0 2 
 6 3 6
 
 h3 h3 + h4 h4 
0 0
 6 3 6 3 
 
 
 
 hn−3 + hn−2 
 0
hn−3 hn−2
0
 n−3 
 6 3 6 
 hn−2 hn−2 + hn−1 hn−1 
 0  n−2 
 6 3 6 
 Spline cấp 3
Sk•( x ) = ak x3 + bk x 2 + ck x + d k
 k +1 −  k
ak = ;
6hk
3 k xk +1 − 3 k +1 xk
bk = ;
6hk
−3 k xk2+1 + 3 k +1 xk2 yk +1 − yk ( k +1 −  k ) hk
ck = + −
6hk hk 6
 k xk3+1 −  k +1 xk3 yk xk +1 − yk +1 xk ( k +1 xk −  k xk +1 ) hk
dk = + +
6hk hk 6
 Spline tuyến tính
3.5

2.5

1.5

0.5

0
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3