BOZOK ÜNİVERSİTESİ PSİKOLOJİ BÖLÜMÜ ANA BİLİM DALLARI AÇMA

GEREKÇELERİ:

DENEYSEL PSİKOLOJİ ANA BİLİM DALI: Deneysel psikoloji, psikoloji

araştırmalarında kontrollü laboratuar koşulları altında gerçekleştirilen deneysel çalışmalar
aracılığıyla insan ve hayvan davranışlarının temelinde yatan süreçlerle ilgili hipotezler
oluşturmakta ve bu hipotezleri test etmektedir.  Deneysel psikolojinin alt dalları olarak
öğrenme psikolojisi;  algı, dikkat, bellek ve dil gibi konuları inceleyen bilişsel psikoloji;
davranışsal süreçler ile beyin arasındaki ilişkiyi inceleyen fizyolojik psikoloji ve bilişsel
süreçler esnasında beyinde meydana gelen değişiklikleri pozitron emisyon tomografi (PET)
ve fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) gibi beyin görüntüleme ölçümleri
kullanarak inceleyen bilişsel nörobilim bulunmaktadır. Deneysel psikoloji geniş bir yelpazede
yer alan çok çeşitli davranışsal süreçleri inceleyen alt uzmanlık/ilgi/çalışma alanlarına sahip
olması dolayısıyla psikoloji bölümünün yapacağı akademik çalışmalara önemli katkılar
sunacağı için kurulmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

UYGULAMALI PSİKOLOJİ ANA BİLİM DALI: Uygulamalı Psikoloji, bilimsel

psikolojik veriler ve yöntemlerden yararlanarak insan ve hayvan davranışı ile yaşantılarına
ilişkin pratik sorunların çözülmesini içeren disiplindir. İnsan davranışlarıyla ilişkili
problemlerin çözümünde psikolojik bilgi birikiminin profesyonelce uygulanması olarak kabul
edilmektedir. Amaç, kişisel ve sosyal problemleri çözmeye yardımcı olmak adına
psikolojideki kuramsal yaklaşımlardan faydalanmaktır. Laboratuvar deneyleri ve alan
çalışmalarından, sorunlu kişilere doğrudan hizmet vermeye kadar çok çeşitli yöntemlere
dayanmaktadır. Psikoloji bölümünde akademik çalışmalara sunacağı katkı ve psikolojinin her
alanında hizmet verebilecek bilgi, beceri ve tutumla donatılmış eleman olarak görev
yapabilecek psikologlar yetiştirilmesi açısından da büyük önem taşıdığı için kurulmasına
ihtiyaç duyulmaktadır.

SOSYAL PSİKOLOJİ ANA BİLİM DALI: Sosyal psikoloji, sosyal (toplumsal) davranış
biçimleri üzerinde inceleme yapmakta, fert-toplum ve insanlar arası etkileşimini incelemekte,
başka insanların nasıl algılandığı, birbirlerine karşı nasıl tepki gösterdikleri, sosyal durum ve
ortamlarda bulunmaktan nasıl etkilendiklerini incelemektedir. Toplum ve psikoloji
bilimlerinin kesişme noktası olan sosyal psikoloji sosyal kültürel ortamlarda bireyin
düzenliliğinin altında yatan nedenleri incelemesi ve grup içindeki bireyler arasındaki
etkileşim süreçlerini bilimsel olarak değerlendirmesi dolayısıyla psikoloji alanındaki
çalışmalara sosyolojik analiz boyutunda da katkı sağlayacağı için kurulmasına ihtiyaç
duyulmaktadır.

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ ANA BİLİM DALI: Gelişim Psikolojisi, döllenmeden ölüme

kadar uzanan zaman boyutunda, yaşa bağlı olarak görülen düzenli ve birbirini izleyen
değişimlerdir. Gelişim psikologları yalnız çocukluk dönemini değil ergenlik, gençlik,
yetişkinlik ve yaşlılık dönemlerini de çalışma alanları içine almaktadır. Bu daldaki
psikologlar, gelişimin değişik dönemlerinde ortaya çıkan davranışlar ile çeşitli çevre
koşullarının ve kalıtımın davranışları nasıl etkilediğini araştırarak; ilgili ilkeleri belirlemeye
ve açıklayıcı kuramları geliştirmeye çalışmaktadır. Gelişim Psikologları insanı fiziksel,
bilişsel, sosyal-duygusal ve kişilik gelişimi olmak üzere dört temel alanda incelemektedir.
İnsan gelişiminde bir alandaki değişimin diğer alanları etkilemesi ve etkilenmesi dolayısıyla
bütünlük içinde ele alınması gereken bir süreçtir. Gelişim psikologları bu çalışmalarını
sürdürürken bir yandan biyolojik bilimlerle, öbür yandan da psikolojinin diğer dallarıyla
yakın bir ilişki ve etkileşim içinde bulunmaktadır. Psikoloji alanında gerçekleştirilen çalışma
ve eğitimlere multidisipliner çalışma olanağı sunması açısından kurulmasına ihtiyaç
duyulmaktadır.

ENDÜSTRİ VE ÖRGÜT PSİKOLOJİSİ ANA BİLİM DALI: Endüstri ve Örgüt

Psikolojisi işletme içerisinde insan davranışını tanıma, analiz etme,  insan davranışının diğer
örgütsel değişkenlerle etkileşimini kavrama ve davranışı insanın mutluluğu ve işletmelerin
verimliliği ekseninde yönlendirme konularında bilgi ve beceri geliştirmeyi hedefleyen bir
programdır. İşe alımdan başlayan çalışma yaşamı sürecinde insana dair kişilik, tutum,
değerler, motivasyon gibi özelliklerin işletme içerisindeki hangi değişkenlerle etkileşime
girerek bireysel ve örgütsel düzeyde nasıl sonuçlar çıkardığının güncel bilgileri ve uygulama
örnekleri üzerinde detaylı analizler yapabilmesi dolayısıyla sanayileşme sonrası artan
işbölümü ve uzmanlaşmayla önemli bir inceleme alanına dönüşmüştür. Endüstri ve örgütlerde
işleyen psikolojik süreçlerin incelenmesinin hem çağımızın değişimlerine uyum sağlamak,
hem de akademik çalışmalarda yeni araştırma alanlarının ortaya konulması açısından oldukça
önem taşıdığı için kurulmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

KLİNİK PSİKOLOJİ ANA BİLİM DALI: Klinik psikoloji, teoriyi ve pratiği bir araya
getirerek, herhangi bir psikolojik sıkıntı nedeni ile çevreye uyum sağlayamama gibi durumda
olan kişileri anlamak, sorunlarına müdahale etmek, yönlendirmek, kişilerin hayata ve sosyal
çevreye uyumunu artırmak, bireyin kişisel gelişimine katkıda bulunmak ve duygusal,
düşünsel ve davranışsal sorunları düzene sokmayı hedeflemektedir. Klinik psikoloji, çeşitli
kültürlerde ve sosyoekonomik seviyelerde, insan hayatının, yaşam boyu gelişen ve değişen
enetellektüel, duygusal, fizyolojik, biyokimyasal, psikolojik, sosyal ve davranışsal yönlerine
odaklanmaktadır. Klinik psikologlar, henüz başlangıç aşamasındaki ruh hastalıklarını
önleyebilmek ve ruh sağlığını koruyucu uygulamalardan, erken müdahaleye, basit uyum
sağlama problemlerinden, uyumsuzluk problemlerine, hastane yatışı gerektiren durumlara
kadar geniş bir alanda aktif rol oynayabilmektedir. Klinik psikolojide yapılan müdahale,
duygusal çelişkileri, kişilik bozukluklarını, psikopatolojiyi ve temelinde yatan bozukluğa veya
karmaşaya bağlı yeterlilik kayıplarının önüne geçmeye ve düzenlemeye yöneliktir.
Psikoterapi, psikanaliz, davranış terapisi, bilişsel davranış terapisi, çift terapileri, aile
terapileri, grup terapileri, rehabilitasyonlar, EMDR, kısa süreli çözümlere odaklınmış
terapiler, şema terapileri, transaksiyonel analiz ve sosyal öğrenme teorileri kullanılan temel
yaklaşımlardan bazılarıdır. Klinik psikolojinin kişilerin zihinsel işlevselliğini etkinleştirerek
yaşam kalitesini, yaşamdan duyduğu tatmini, soysal düzene uyumunu artırması dolayısıyla
akademik çalışmalara ve toplumsal hayata sağlayacağı katkı dolayısıyla kurulmasına ihtiyaç
duyulmaktadır.

PSİKOMETRİ ANA BİLİM DALI: Psikometrik psikoloji, çağdaş psikolojide kullanılan

testlerin hazırlanması üzerine araştırma ve geliştirme yapan bir uzmanlık alanıdır. Ruhsal
olayların açıklanmasında ve yorumlanmasında matematiğin ve istatistiğin kullanılmasıdır.
Psikometrik testler bireylerin kişilik özelliklerini (Eysenck, MMPI, Myers-Briggs,
Rorschach), duygu durumunu (Beck Depresyon Envanteri), davranışlarını, yeteneklerini,
yaratıcılığını, zihinsel kapasitesini (Wechsler, Bayley), zihinsel süreçlerini (WISC), dil ve
motor becerilerini ölçmek amacıyla kullanılan araçlardır. Bu testler kişiye anket, ölçek,
envanter, ucu açık-sorular, resim çizme ve benzeri yöntemlerle uygulanır. Bütün psikometri
testlerinde standardize edilmiş skor hesaplama sistemi bulunmaktadır. Psikoloji alanındaki
çalışmaların genel geçerliliğini ve güvenirliliğini doğrulamak, ölçmekte olunan şeyin
gerçekten ölçülüp ölçülemediğini belirlemek ve verileri analiz etmek açısından sağlayacağı
katkı dolayısıyla kurulmasına ihtiyaç duyulmaktadır.