Professional Documents
Culture Documents
Go Dutch
Go Dutch
Go Dutch
Dutch!
A Beginning Textbook for
University Students
BY
MARIAN DE VOOGHT
and
ANDRE LEFEVERE
University of Texas
LinguaText Ltd.
LinguaText, Ltd.
General Editors
Eduardo M. Dias
Thomas A. Lathrop
Dutch Advisor:
Chris Salcedo
Download the free audio lessons for this book from the publisher’s website:
www.LinguaTextLtd.com
Contents
INTRODUCTION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v
HET LEVEN EN DE AVONTUREN VAN JAN RAAP
1 Jan Raap, P. I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Our hero introduces himself . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Jan compares Dutch and American detectives ............... . ... 6
2 De Hammett Agency . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Sleuthing in the Netherlands and the U. S. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Jan Raap discusses fashion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
3 Wonen in Amsterdam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Our hero describes his apartment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
The tour of Jan's apartment continues . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
4 Problemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Jan muses about evil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Jan Raap's deep thoughts continue . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
5 Mijn laatste zaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Our hero tells of his last case . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
One more time: How the case began . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
6 Hoe maakt u het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Onze held ontmoet een mooie vrouw .. .... ............... ... 37
De feiten in de zaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
7 Hebt u kinderen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Jan praat verder met de vrouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Jan stelt de vrouw nog meer vragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
8 Hoe laat is het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SO
Jan eet en drinkt flink . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SO
Een vreemde man . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
9 Langzaam maar zeker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
In het restaurant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
Jan praat met zijn mysterieuze collega . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
10 Het doosje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
Het wordt allemaal nog spannender . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
Wat zat er in het doosje? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
11 Spreken is zilver . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
Jij en jou . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
Prietpraat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
12 De Gouden Kris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Eva staat haar mannetje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Wat wil ze en wat mag ze? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
13 Naar Belgie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
Hoe kan het ook anders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
Rotweer.......... . . .. .. .. . .... ... .. . ........ .. .. ...... 86
14 Het hol van de leeuw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Net als in de films . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
iv Go Dutch!
SURVIVAL DUTCH
1 Naar Nederland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
2 Check-in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
3 Aankomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
4 Douane en imrnigratie .......................... : . . . . . . . . 13 7
5 De trein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
6 Een kamer vinden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
7 Koken in de keuken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
8 Eten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
9 Kleren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
10 Geld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
11 Badkamer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
12 Lichaam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
13 Postkantoor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
14 Auto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
15 Weer of geen weer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
16 Openbaar vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
17 Gebouwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
18 Het cafe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
19 Uit eten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
20 De bibliotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
21 Het kantoor ... ... , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
I
Introduction
T IS OUR BELIEF that language learning must be fun if it is to be
I effective.
We have, therefore, constructed this book around a parody of a
Private Eye story. We have opted for this particular type of ironic text
because it is both fun and functional. We adopted a narrative form to help
students achieve comprehension on the level of the text, not just on the
level of word and sentence. To further enhance comprehension on the
textual level, students are asked to rewrite/retell parts of the narrative from
the point of view of characters other than the hero, Jan Raap.
The story is supplemented by "countertexts" called "Van de andere kant
bekeken." These texts are fictitious reactions from fictitious people who are
supposed to have read the main text and express their opinions on it.
The book also contains twenty-one units of "Survival Dutch," which
provides students with the vocabulary necessary to function in every day
situations in the Netherlands and Flanders.
Both the text of the main story and the Survival Dutch units are
supplemented by vocabulary lists. These vocabulary lists are not given after
the countertexts. However, the words used in each countertext are listed in
the Dutch-English vocabulary at the end of the book. We have done this on
purpose to stimulate the students' capacity for contextual understanding.
In each unit students are introduced to the grammar of Dutch, so that
they become familiar with the structure of the language and are able not
only to understand the texts written for them, but also to express
themselves. Every item of grammatical comprehension can be practiced by
means of assignments supplied in each unit.
Since students do not learn in a uniform tempo, those who want to go
faster than their peers are encouraged to do so. They can refer to the
grammatical explanations in the body of the book or to the review section
at the end of the book to look up and learn those grammatical elements
they think they need for the production of their own texts. In this way
individual creativity is encouraged, but not to the detriment of group
learning.
If students master all the vocabulary used in the Jan Raap story and the
v
vi Go Dutch!
Survival Dutch sections of this book, they will know the thousand most
commonly used Dutch words and phrases. A novel feature in this book are
the lists of derivations appended to each unit. Since Dutch exhibits a fair
degree of logic in its use of affixes, listing derivations is an easy and
rewarding way of quickly expanding one's vocabulary. The Dutch-English
vocabulary list contains about five hundred of these derivations, not all of
which are commonly used, but they are all fun to know. We have only
introduced derivations from the thousand most commonly used words.
It is suggested that students and their instructor follow the progression
of the Jan Raap narrative. The Survival Dutch units can be phased in
whenever the instructor thinks students are ready for them.
Listening comprehension is enhanced by means of a tape, which
contains pronunciation examples and the Survival Dutch conversations.
Students can use the tape for homework and self-study. Students can also
be asked to transcribe the tape and give alternative answers to the questions
asked on it.
Go Dutch is designed to take the anxiety out of language learning and
to give the student a workable command of spoken and written Dutch in
a school year.
Enjoy.
MARIAN DE VOOGHT
ANDRE LEFEVER£
1 Jan Raap, P.l.
Our hero introduces himself : '
1
2 Go Dutch!
Dutch has three articles: de, het, een. Een means a, an. Both de and het
mean the. In Dutch, some nouns use de and some use het. Since most
Dutch nouns are de words, only het words will be identified as such.
Dutch nouns usually form their plural by adding en to the singular:
vrouw woman becomes vrouwen women.
Some nouns have irregular plurals, such as kamerfkamers and
stad/steden. Irregular plurals are indicated in the vocabulary list and should
be memorized.
Verbs are listed with the "1"-form of the present tense (ik. .. ). If a verb is
regular, that is, using the same stem for every form of every tense, it is
followed only by its infinitive (the "to"-form): Ik werk, werken I work, to
work. If a verb is irregular, that is, different tenses use different stems, four
forms, called "principal parts," are listed. With these four forms, you can
formulate all the forms of the verb. These four parts are: the infinitive, the
past tense singular, the past tense plural, and the past participle (used to
form the "perfect tense" [I have been, we have sung]).' For instance: zien,
zag/zagen, gezien to see, (I) saw/(we) saw, seen. These forms should also be
memorized so that when you get to the new verb tenses, you'll be ready to
go.
A few verb expressions begin with het instead of ik. These are
impersonal expressions, and no ik form is possible: het betekent; betekenen
it means; to mean.
Consonants
Dutch consonants are pronounced the same way as English consonants,
with some exceptions:
1
Notice that the past participle of zijn is preceded by ben whereas the other past participles
of the vocabulary list are not. You will continue to notice that some verbs use ben and others
do not. If you have studied German, French, or Italian, you may suspect why ben is there. If
not, for the moment, it deals with the formation of the perfect tense, and if you learn the past
participles that take ben now, it'll make the learning of the perfect tense a lot easier when it
comes.
3
and in Flanders. In English they sound like the ch in "Bach" the way
Germans pronounce it.
sch has no equivalent in English. The sound is a combination of s + ch.
Compare the Dutch "schril" with its English counterpart "shrill." The
difference is that you would pronounce "shrill" with the Dutch s + ch,
and not with the English sh.
ng is pronounced like English -ng, as in zingen to sing.
t in -tie, as in politie police, natie nation, sounds like ts as in English Mitzi,
or just like a plain s.
sj in doosje little box, meisje little girl, sounds like English sh in show.
Dutch has no aspiration after k, p and t, as in kot sty, pot jar, tot until.
Vowels
Dutch has short vowels and long vowels. Vowels spelled with two letters
are always long; vowels spelled with one letter can be short or long.
Aa, ee, oo, uu followed by one consonant drop one letter whenever the
consonant is followed by an unstressed e (the sound of English e in
"the" mentioned above). The technical term for this sound is schwa.
We'll use it from now on. Schwa appears in the unstressed endings -en,
-er, -e, -lijk, -elijk and -ig.
A, e, o, u (written with one letter), are considered short vowels. When they
are followed by one consonant, that consonant will be doubled
whenever it is followed by a schwa.
This spelling rule is very important because the schwa is used to make
the plural of nouns and of verbs, and the comparative of adjectives. So with
a long vowel followed by one consonant you get:
aap/apen ape/apes
ik slaap/wij slapen I sleep/we sleep
laag/lager low/lower
5
F and s change when they are positioned between any vowel-except short
a, e, i, o, u-and a schwa: F becomes v: brief becomes brieveni ik schrijf
becomes wij schrijven. But straf becomes straffen. S becomes z: blaas
becomes blazen. But vis becomes vissen.
HEBBEN
ZIJN ~
NOTE: With all verbs, the plural forms are the same as the infinitive.
6 Go Dutch!
Dutch has a polite form for the second person singular: u, and a more
colloquial form: jij. This is the form you would use with fellow
students. In general, you use u for people older than yourself, or when
you do not know them very well.
Jij, zij, wij are the stressed forms of the pronoun; the unstressed forms je,
ze, we are also used. In conversations the unstressed forms are used
most of the time. If you want to emphasize you, she, they or we, you
use the stressed forms
Zij and ze can mean both she and they.
Jan compares Dutch and American detectives •·•· ·•••••·······i••••••••••·•·•i ••••••••••••••••••::::: i ...
Wij zijn een kleine zaak. Wij hebben drie kamers in een huis aan een
gracht, midden in de stad, dichtbij het station. Jullie hebben grate zaken in
Amerika. Jullie zijn ook een groat land. Nederland is een klein land. In
Amerika hebben ze veel meer detectives, kijk maar naar de televisie.
Magnum, en zo. In Amerika betalen ze detectives ook goed. Ik heb zelden
geld aan het einde van de maand. "Jij hebt geen geld, Jan", zegt mijn baas,
"omdat jij niet zuinig bent." Hij heeft geld, hij is rijk, maar ik ben arm. "Jij
telt je geld niet", zegt mijn baas nog, "daarom ben je arm." Mijn baas is niet
mijn vriend. Gelukkig praat hij niet vaak met mij. Gewoonlijk doet hij de
deur dicht en dan telefoneert hij de hele tijd.
Verbs:
ik tel; tellen I count; to count
ik kijk; kijken, keek/keken, gekeken llook; to look
ik doe; doen, deed/deden, gedaan I do; to do
ik praat; praten I speak; to speak
ik betaal; betalen I pay; to pay
ik telefoneer; telefoneren I phone; to phone
7
Assignments
A. Fill in the blanks. Use words from the vocabulary under the readings.
C. Answer the following questions. Use the right forms of hebben or zijn.
Example: Heeft Karel kleine oren? Nee, hij heeft grate oren.
Halla allemaal!
Mijn naam is Liesbet. Ik ben een vrouw. Jan Raap, Karel en ik zijn
prive-detectives. Wij hebben interessante zaken. Jan zegt: "Liesbet, jij bent
mooi. Dat is goed voor het werk. Maar Karel heeft het gezicht van een baby,
dat is niet goed voor onze zaak." Mijn figuur is niet handig voor mijn werk.
Te veellastige mannen! Jan Raap is een goede detective en een leuke man.
Maar hij is soms ook een beetje sexistisch. Jammer!
Dag!
Veelliefs van Liesbet
The word list at the end of every chapter contains words that you
already know. These basic words can be combined into new words in two
ways. One way is to combine two words. If you combine huis with kamer
you get huiskamer living room. If you combine huis with baas you get
huisbaas, landlord.
Another way is to add prefixes and suffixes to the basic word. Prefixes
go in front of the basic word. Here are the most common prefixes:
be- often makes the basic word more intense. Compare denken to think
and bedenken to invent.
ge- indicates a feature of the basic word. Compare lijn line, and gelijnd
ruled. It also functions as the prefix of the past participle.
her- indicates repetition. Compare kennen to know, and herkennen to
recognize .
on- indicates the opposite of the basic word. Compare gelukkig happy, and
ongelukkig unhappy.
ont- also often indicates the opposite of the basic word. Compare dekken
to cover, and ontdekken to discover.
ver- indicates change, sometimes for the worse. Compare vallen to fall and
vervallen to decay.
I
De Hammett Agency
Sleuthing in the Netherlands and the
Verbs:
ik ben gek op; gek zijn op, wasfwaren gek op, gek geweest op I am crazy about;
to be crazy about
ik heb last met; last hebben met, hadfhadden last met, last gehad met I am in
trouble with; to be in trouble with
ik laat met rust; met rust Iaten, lietflieten met rust, met rust gelaten I leave in
peace; to leave in peace
ik weet; weten wist/wisten, geweten I know; to know
ik ken; kennen I know; to know
ik zie; zien, zag/zagen, gezien I see; to see
1. Waarom why is het werk van de Hammett Agency niet zo spannend als
op de televisie?
11
12 Go Dutch!
For the singular: delete the ending, so that you only keep the stem.
For the verb werken, the stem is werk-. Add t in the second you jij
and third he hij, zij, het person singular. For the verb werken, this
form is werkt. For the plural, use the infinitive.
WERKEN to work
. · · · · ·· · · · · · · · · · · .I
I
13
You never see a double consonant at the end of the stem of a verb.
In a verb like winnen to win, therefore, the stem is win, and the
conjugation is: ik win, jij wint, hij wint.
Remember: s changes into z in the plural when between all vowels-
except short a, e, i, o, u-and a schwa: ik kies/wij kiezen I /we choose but
ik kus/wij kussen !/we kiss.
F changes into v in the plural when between all vowels-except short
a, e, i, o, u-and a schwa: ik schrijf/wij schrijven I/we write but ik bof/wij
boffen I am/we are lucky.
Dutch word order often gives foreign learners grief, for the paradoxical
reason that it is more flexible than the word order of many other European
languages. It would be confusing at this point to try to list all the possible
ways of making a sentence in Dutch. Instead, we shall give you a virtually
foolproof way to make correct sentences. Don't be alarmed if you notice
that the natives form their sentences differently. They will understand you
and you will understand them.
The nucleus of all sentences is always Subject + Verb (SV) or Verb +
Subject (VS). You can expand the nucleus into two basic sentence patterns
by adding an Object (0) or a Predicate (P).
The object is the part of the sentence that "undergoes" the activity of
the verb. For instance, in "I read the book/' the activity of reading is done
to the book, so "the book" is the object. 2
2
Techincally, there are two kinds of objects: DIRECT and INDIRECT. The direct
object is what "gets verbed" (I see the movie-the movie gets seen; Mary kisses
,I
14 Cio Dutchl
NOTE: The second person singular (jijfje) drops the -t in VSO/P sentences. 3
Jij bent gelukkig You are happy, BUT Ben jij gelukkig? Are you happy~
And: Thuis ben jij gelukkig At home you are happy.
And: Jij loopt naar huis You walk home, BUT Loop jij naar huis? Do you
walk home~
And: Morgen loop jij naar huis. Tomorrow you walk home.
NOTE: Dutch does not use the verb "do" as an auxiliary in questions and negations.
So, "Does it rain?" is just: "Regent het?" Similarly, "I don't go home." is just:
"lk ga niet naar huis."
Fred-Fred gets kissed); the indirect object gets the direct object (We send the
message to our parents-the message gets sent, but our parents get the message; Fred
gives Mary the perfume-The perfume gets given, but Mary gets the perfume).
3
The u form, if you were wondering, keeps the final -t-: Bent u gelukkig.
15
Remember, the subject "governs" the verb, i. e. if the subject is in the first
person singular, so is the verb: I go ik ga. If the subject is in the third
person singular, so is the verb: he goes hij gaat. If the subject is in the
plural, so is the verb: we go wij gaan. This may be hard to remember at
first, because in English you only have two verb forms in the present tense:
go and goes. In Dutch you have: ga, gaat, gaan, and you must remember to
use them correctly.
Verbs:
ik ga gekleed; gekleed gaan, ging/gingen gekleed, gekleed gegaan I am dressed; to
be dressed
ik draag; dragen; droegfdroegen, gedragen I wear, I carry; to wear, to carry
ik zit; zitten, zat/zaten, gezeten I sit; to sit
ik stop; stoppen I put; to put
16 Go Dutch!
A. Describe yourself: your face, what you wear, what you do.
B. Fill in the blanks. Use words from the vocabulary lists under the readings.
C. Complete the present tense conjugations of the following verbs and write down
their infinitives.
singular 1. 1. 1. ik zie 1.
2. jij kent 2. 2. 2.
3. 3. 3. 3.
infinitive: ...
Example: Jan werkt altijd 's avonds becomes Werkt Jan altijd 's avonds?
Beste studenten,
Mijn benen zijn niet zo interessant. Maar willen jullie weten waar ik
woon? En wat ik doe, als ik niet werk?
Ik woon in een klein appartement in Amsterdam. Het huis staat
dichtbij een gracht. Af en toe loop ik een cafe binnen om iets te drinken.
Dat vind ik prettig.
Ik kom elke dag om zes uur thuis. Ik woon niet alleen: ik heb twee
kleine katten, een in de woonkamer en een in de slaapkamer. Ik heb ook
een goudvis in de keuken.
18 Go Dutch!
Als ik thuiskom heb ik altijd trek in een boterham. Ik drink ook graag
een kop koffie. Ik heb dan ook zin in een stuk koek. Ik luister niet graag
naar de radio. Ik kijk liever naar de televisie. Ik haal melk en suiker, gele
kaas en bruin brood, en dan begin ik te eten.
Still another way to derive more words from basic words is to add suffixes.
Suffixes go after the basic word. Dutch has more suffixes than prefixes. We
will give you the most important suffixes over the next four chapters.
-aar/ares indicates a person who does what the noun expresses. Compare
moord murder, moordenaar male murderer, and moordenares female
murderer.
-er is the unstressed pronunciation of aar. Compare kijken to watch and
kijker a person who watchesi -er appears as
-der when the basic word ends in -r. Compare huur rent and huurder renter.
-baar indicates that you can do what the basic word expresses. Compare
drinken to drink and drinkbaar drinkable.
-heid turns an adjective into an abstract noun. Compare waar true and
waarheid truth.
-loos lacks what the noun expresses. Compare werk job and werkloos
jobless, unemployed.
Verbs:
ik ga; gaan, ging/gingen, ben gegaan I go; to go
ik ga naar binnen; naar binnen gaan, ging/gingen naar binnen, ben naar binnen
gegaan I walk in; to walk in
ik geloof; geloven I think, I believe; to think, to believe
ik lig; liggen, lagflagen, gelegen I lie; to lie
ik loop; lopen, liepfliepen, gelopen I walk; to walk
ik maak; maken I make; to make
ik sta; staan, stond/stonden, gestaan I stand; to stand
ik toon; tonen I show; to show
ik vind; vinden, vondfvonden, gevonden I find; to find
ik vraag; vragen, vroegfvroegen, gevraagd I ask; to ask
ik woon; wonen I live; to live
19
20 Go Dutch!
The NEGATION goes after SV or VS when the sentence does not have an object:
When niet and een appear together in the same sentence, they become geen, and
mean not a (in the singular) or no (in the plural).
Jan schrijft een hoek niet changes into Jan schrijft geen hoek.
Geen also appears when the object is not preceded by de, het, or a pronoun:
Verbs:
ik denk; denken, dacht/dachten, gedacht I think; to think
ik slaap; slapen, sliepfsliepen, geslapen I sleep; to sleep
ik luister; luisteren I listen; to listen
ik blijf; blijven, bleef/bleven, ben gebleven I remain; to remain
ik haal; halen I fetch; to fetch
ik kom; komenfkom, kwamfkwamen, ben gekomen I come; to come
ik kook; koken I boil, I cook; to boil, to cook
ik heb trek in; trek hebben in, hadfhadden trek in, trek gehad in I would like; to
like
ik snijd; snijden, sneed/sneden, gesneden I cut; to cut
ik heb zin in; zin hebben in, hadfhadden zin in, zin gehad in I would like; to like
Expression:
ik. .. graag I like to
A. You meet a man or woman you suspect of being a private detective. Ask
him/her who he/she is, where he/she lives, where he/she works.
Then phone your boss and describe the man/woman to him.
Write a dialogue in both cases.
B. Fill in the blanks . Use words from the vocabularies of the readings.
C. Add one addition from the following list to each of the given sentences. Make
sure the word order of the new sentence is correct.
Other new sentence: Ik heb altijd zin in een kop koffie 's avonds.
Sentences:
Example: Karel heeft een vriendin becomes Karel heeft geen vriendin
Kookt het water? becomes Kookt het water niet?
E. Fill in the verb in the correct form. Use verbs from chapters one, two, and three.
Geachte lezers,
Hoogachtend,
P. Klaassen
Inspecteur van de politie
-achtig indicates that the adjective expresses the main feature of the basic
word. Compare glas glass, and glasachtig glassy.
-ing turns a verb into a noun. Compare lezen to read, and lezing lecture.
-je indicates the diminutive of the basic word. Compare huis house and
huisje small house.
-ig possesses what the noun expresses. Compare moed courage and moedig
courageous.
-in turns a masculine noun into a feminine noun. Compare koning king,
and koningin queen.
Verbs:
ik doe also£; doen also£, deed/deden also£, gedaan also£ I act as if; to act as if
ik koop; kopen, kocht/kochten, gekocht I buy; to buy
ik hou van; houden van, hieldfhielden van, gehouden van I love[+ person], I like
[+ thing}; to love, to like
ik dood; doden I kill; to kill
26
27
Expression:
de een zijn dood is de ander zijn brood one man's meat is another man's poison
Do You Know?
There are five types of plural for Dutch nouns. Three are common, two
are not. We start with the most common one, and go down the list.
Plurall: +en
Take the singular and add en to it: vrouw woman becomes vrouwen.
Plural2: + s
Take. the singular and add s to it: meisje girl becomes meisjes.
If the singular ends in a long vowel-spelled as one vowel-you add an
apostrophe before the s, auto car becomes auto's.
Almost all nouns ending in -el, -er, -en, -e, -je take s in the plural:
lepelflepels spoon, kamerfkamers room, jongenfjongens boy, stiltefstiltes
silence, kopjefkopjes cup. Many words ending in -aar take s in the plural
as well: moordenaar/moordenaars murderer, molenaarfmolenaars miller.
Plurals of nouns follow the spelling rules given in chapter one. A noun
with a regular plural, for instance, is man man, which becomes mannen.
Some nouns, however, do not double the final consonant in the plural.
Among the most frequently used are: weg/wegen road, gatfgaten hole,
hol/holen den, dak/daken roof, dagfdagen day, bad/baden bath, pad/paden
path, glas/glazen glass, verbodfverboden ban, gebodfgeboden command,
verdrag/verdragen treaty.
Plural4: +eren
The three most common ones are kind/kinderen child, ei/eieren egg,
lied/liederen song.
Remember: When fin the singular is between a long vowel and en, it
turns into v in the plural: brief letter becomes brieven, raaf raven becomes
raven. But karaf decanter remains karaffen since the vowel is not long.
Similarly, s turns into z : huis house becomes huizen, kaas cheese becomes
kazen. But das tie remains dassen.
Verbs:
ik pak; pakken I catch; to catch
ik raak de tel kwijt; de tel kwijtraken I lose count; to lose count
ik verkoop; verkopen, verkocht/verkochten, verkocht I sell; to sell
ik probeer; proberen I try; to try
ik lijk op; lijken op, leekfleken op, geleken op llook like; to look like
ik moet; moeten, moest/moesten, gemoeten I must; we must
ik schrijf; schrijven, schreef/schreven, geschreven I write; to write
Expressions:
alles en iedereen absolutely everybody
hoe het verder moet what to do now
dag in, dag uit day after day
A. You are Jan Raap's best friend. Write a conversation between yourself and Jan.
He first tells you about his personal and/or philosophical problems. You
react to him in a sensitive way, but eventually you try to offer a practical
"solution" by asking him if he wants to have some fun. For instance, going
to a cafe, having a cup of coffee, watching television, etc.
Beste Jan,
Iedereen heeft soms problemen met zijn of haar beroep. Dat is niet zo
vreemd. Af en toe heb ik ook problemen. Ik werk in de gevangenis. Ik stop
de moordenaars in de eel. Het zijn gewone en ongewone mannen en
vrouwen die kwaad doen.
Ik wil aileen dit zeggen, Jan. Je moet niet denken dat jij van moord leeft.
Niet jij, maar de mensen die vuurwapens verkopen, revolvers, pistolen en
geweren, die leven echt van het kwaad. Dit soort mensen is rijk! De dood
van anderen is letterlijk hun brood.
Het verkopen van wapens is illegaal in Nederland. Daarom betalen
moordenaars natuurlijk veel geld om een revolver te kopen. En tenslotte
zitten wij met de problemen. Ik lee£ met je mee, Jan, ik weet wat het is .
-e turns an adjective into a noun. Compare ziek sick, and een zieke a sick
person.
-(e)lijk indicates that the adjective expresses the main feature of the basic
word. Compare vrouw woman, and vrouwelijk feminine .
Whenever a word ends in -r, the suffix is -lijk instead of -elijk. Compare
jammer what a pity, and jammerlijk pitiful.
-ster turns a masculine noun into a feminine noun. Compare schrijver male
writer and schrijfster female writer.
-te turns an adjective into an abstract noun. Compare stil silent and stilte
silence.
-zaam indicates that it is easy to do what the basic word expresses.
Compare buigen bend and buigzaam flexible. 4
4
-zaam is comparable to -baar, as seen in Lesson 2 Derivations.
I
31
Verbs:
ik bedoel; bedoelen I mean; to mean
ik vertel; vertellen I tell; to tell
ik verdien; verdienen I earn, I make money, I deserve; to earn, to make money,
to deserve
ik verlies; verliezen, verloorfverloren, verloren I lose; to lose
het gebeurt; gebeuren it happens; to happen
ik vlucht; vluchten I flee, I run away; to flee, to run away
ik val; vallen, viel/vielen, ben gevallen I fall; to fall
ik val neer; neervallen, viel/vielen neer, ben neergevallen I fall down; to fall
down
ik begin; beginnen, begonfbegonnen, ben begonnen I begin; to begin
Expression :
ik sla mijn slag; zijn slag slaan I make a deal; to make a deal
32
33
1. Wat is de Warmoesstraat?
2. Wanneer gebeuren er gevaarlijke dingen?
3. Wat doet de politie?
When an adjective precedes a noun, the adjective always takes an "e" at the
end:
With the exception of het words, in the singular, preceded by een, geen,
possessive pronouns, or no article or pronoun at all:
Water hopscotch
34 Cio Dutch!
Op een morgen lig ik nag in bed, lekker lui. Daar gaat de telefoon. Wat
betekent dat? Ik hoar de stem van mijn baas. Je moet onmiddellijk naar
kantoor komen, zegt hij, roept hij bijna. Ik schrik, het is waarschijnlijk erg,
want ik krijg altijd de erge gevallen. Ik spring uit mijn bed en trek mijn
zwarte broek aan, mijn hemd en mijn rode trui. Ik kijk naar mijn gezicht
in de kleine spiegel en haal een kam door mijn haar. Dan stop ik mijn
revolver in rnijn zak. Ik neem de tram naar kantoor, of de bus, of de trein,
of de fiets, of misschien ook de Honda, maar nooit de Maserati of de
Porsche. Jammer. Ik moet wachten, eerst een korte tijd, dan een lange tijd.
Twee uren. De baas praat heel zacht met een hele mooie vrouw. Ik kijk uit
het raam. Op straat speelt een klein kind, heel aileen, met een gele bal. Een
Chinees restaurant adverteert: "vers vlees".
Verbs:
ik krijg; krijgen, kreeg/kregen, gekregen I get; to get
ik speel; spelen I play; to play
ik spring; springen, sprongfsprongen, gesprongen I jump; to jump
ik adverteer; adverteren I advertise; to advertise
ik trek aan; aantrekken, trok/trokken aan, aangetrokken I put on; to put on
ik wacht; wachten I wait; to wait
het betekent; betekenen it means; to mean
ik schrik; schrikken, schrok/schrokken, ben geschrokken I am startled; to be
startled
ik neem; nemen, nam/namen, genomen I take; to take
ik hoor; horen I hear; to hear
ik roep; roepen, riep/riepen, geroepen I shout; to shout
Expression:
ik haal een kam door mijn haar I run a comb through my hair
A. You are a private detective. The office calls you out of bed. What do you do?
35
B. Put the adjectives between brackets in the correct form. Decide whether you
must add an -e or not and make the necessary spelling changes.
Beste vrienden,
bang zijn omdat Jan Raap jullie over de Warmoesstraat vertelt. Niet alle
buurten zijn zo gevaarlijk. Amsterdam is niet alleen maar drugs en
prostitutie. Er wonen heel veelleuke mensen, er spelen kinderen op straat,
de grachthuizen zijn mooi en de musea bijzonder interessant. En in de
meeste cafe's vind je alleen maar gezelligheid. Daarom verdienen wij een
betere reputatie dan die van de Stad van het Kwaad. Wij zeggen liever: tot
ziens in Amsterdam, de Gezelligste Stad ter Wereld!
-rijk indicates that the adjective is rich in what the noun expresses.
Compare belang importance and belangrijk important.
-schap turns a noun into an abstract noun. Compare vriend ftiend and
vriendschap friendship.
-vol indicates that the adjective is full of what the basic word expresses.
Compare waarde value and waardevol valuable.
-vaardig indicates an ability to do something. Compare hulp help, and
hulpvaardig helpful.
Mijn baas laat me eindelijk binnenkomen. Hij zit achter zijn bureau. De
dame zit op een stoel bij het raam . Ze kijkt uit over de daken van
Amsterdam. "Dit is Jan Raap", zegt mijn baas, "een van onze detectives." De
vrouw staat op. Ik gee£ haar een hand. "Goedemiddag", zeg ik, "hoe maakt
u het?" "Dank u", zegt ze, "niet zo best. Daarom ben ik hier." Haar hand is
smal, en een beetje koud. Mijn baas zijn handen liggen op zijn bureau. Ze
zijn dik en rood. Hij drinkt te veel jenever. "Dit is jouw zaak, Jan", zegt hij .
Ik knik, en wacht.
Verbs:
ik knik; knikken I nod; to nod
ik laat; Iaten, liet/lieten, gelaten I let, I allow; to let, to allow
ik antwoord; antwoorden I reply, I answer; to reply, to answer
ik geef; geven, gaf/gaven, gegeven I give; to give
ik drink; drinken, dronk/dronken, gedronken I drink; to drink
Expression:
hoe maakt u bet? bow are you~
. . . . .. : .. : : :: ::::::::::: : : ~ :::: : :::: :::::::: ::: ::: ::: :: ::::: :: ::::::::: :: ::: ::: ::::: : : : ...
37
38 Go Dutch!
POSSESSIVE PRONOUNS
Singular 1 mijn
2 jouw, uw
3 zijn, haar
Plural 1 ons/onze
2 jullie, uw
3 hun
De feiten In de zaak
De vrouw vertelt haar verhaal in het kantoor van de baas. Jan Raap
belooft dat hij zijn best zal doen om haar te helpen. Is zijn best goed
genoeg?
"Mijn man is weg", zegt de vrouw. "lk weet niet waar hij is. Gisteren
kom ik thuis en ik vind hem nergens. Misschien is hij op reis voor zijn
zaak. Soms doet hij dat. Soll!s moet hij onmiddellijk weg en dan kan hij me
niet telefoneren. Maar dan telefoneert hij later wel." Ze glimlacht, maar ze
is bang. "Is uw man rijk?" vraag ik. De dame glimlacht weer. Ze zegt haar
naam. Zij en haar man zijn heel rijk. Hun leven is .veel geld waard, als je
begrijpt wat ik bedoel. "Heeft uw man vijanden?" vraag ik. De vrouw
glimlacht weer. "Natuurlijk. Zijn manier van doen is nogal hard. Hij heeft
een slecht karakter. Dan zegt hij tegen andere mensen: ik heb jullie geld
niet nodig, en jullie diamanten ook niet." lk knik: ja, ik begrijp het. Dit zijn
de feiten in de zaak, mijn zaak. We weten werkelijk heel weinig. Wat nu?
39
Verbs:
ik kom thuis; thuiskomen, kwam/kwamen thuis, thuisgekomen I come home; to
come home
ik glimlach; glimlachen I smile; to smile
ik ben op reis; op reis zijn, wasfwaren op reis, op reis geweest I am on a trip; to
be on a trip
ik kan; kunnen, kon/konden, gekund I am able to, I can; to be able to
ik heb ... nodig; nodig hebben, hadfhadden nodig, nodig gehad I need; to need
Expressions:
het is veel geld waard it's worth a lot of money
marrier van doen way of doing things
A. Describe the beautiful woman: her face, her clothes, her shoes, her hair, and so
on.
B. The boss is trying to motivate his detectives in the following text. Fill in the
right possessive pronouns, indicated in brackets either by "POS" or by a
personal pronoun followed by "POS" in cases where it is not clear who is
referred to .
40
Example: De baas drinkt [POS] jenever becomes De baas drinkt zijn jenever.
Wij houden niet van [hiL POS]laarzen becomes Wij houden niet van
zijn laarzen.
C. Put the adjectives in brackets in the correct form and spelling. Fill in the blanks.
Use words from the vocabulary lists under the readings.
Ik ben niet gelukkig met mijn imago in het Nederlandse tekstboek. Het
begint al in hoofdstuk een. Jan Raap zegt dat ik zijn vriend niet ben. En dat
ik de hele tijd praat aan de telefoon (en dat ik daarom weinig werk doe).
Maar dat is gewoon mijn manier van doen! Nu vertelt Jan de Amerikaanse
studenten oak nag dat ik dik ben en dat ik te veel drink. Ik drink echt niet
de hele dag jenever. 's Morgens en 's middags aileen maar mineraalwater!
41
Mijn detectives denken dat ik een slecht karakter heb, maar tach
hebben ze me nodig. En dat is een feit. Kunt u dat uw studenten oak laten
weten, alstublieft!
Hartelijk dank,
Willem Wortel,
Directeur
Verbs:
ik lach; lachen, lachte/lachten, gelachen I laugh; to laugh
ik verander; veranderen I change; to change
ik trouw; trouwen I marry; to marry
Expression:
om de zeven jaar every seven years
42
43
·········································
Do You Knowt ::=:;:;:;:::::::::::::::::: ;:;:;:;:;:;:::::::::::: ;:;:;:::;:;:;:;:;:;:::;:;:;:;:;::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: ;:;:;:;:;:;:;:;:;:;:;:;::::::::::::;:;:;:;:;:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::;:::::::::::::::;:;:;:;:=:;:=:=:::::::::::::::::::::::=:=:;:;:;:;:;:;::::::::::::::
QUESTION WORDS
•.•,!
2.Numbers
Cardinal numerals:
1 een 6 zes
2 twee 7 zeven
3 drie 8 acht
4 vier 9 negen
5 vijf 10 tien
44
Ordinal numerals:
11 elf 16 zestien
12 twaalf 17 zeventien
13 dertien 18 achttien
14 veertien 19 negentien
15 vijftien 20 twintig
Cardinals:
Ordinals:
Cardinals:
Ordinals:
1001h honderdste
101 st honderd eerste
200 1h tweehonderdste
202nd tweehonderd tweede
300 1h driehonderdste
303rd driehonderd derde
10001h duizendste
Jan stelt de vrouw nog meer vragen, maar gelooft hij alles?
Verbs:
ik stel vragen; vragen stellen I ask questions; to ask questions
het duurt; duren it lasts; to last
ik bel op; opbellen I phone; to phon e
ik draai; draaien I turn; to turn
ik eet; eten, at/aten, gegeten I eat; to eat
Expression:
ik haal de schouders op; de schouders ophalen I shrug my shoulders; to shrug
one's shoulders
A. Liesbet phones Jan Raap. She wants to know everything about the beautiful
woman. Write their dialogue.
48
B. Write down questions, starting with the right question words, for the following
answers.
Example: 34 vierendertig
D . Fill in the correct possessive pronouns [POS]. Fill in the blanks. Use words from
the vocabulary lists under the readings.
Halla lieverds,
lievelingsvriendin! Soms frustreert het haar dat ze zelf geen geld verdient.
Ze krijgt altijd alles van haar man. Misschien moet ze ook gaan werken.
Soms denk ik toch: rijkdom is ook niet alles. Wat gaat er nu hoven een
gewone, lieve, aardige man!
Onze held eet en drinkt flink. De vrouw betaalt. Jan is gelukkig, maar voor
hoe lang?
Daar staan we dan, op het Leidse Plein. Het is kwart over een. De taxi
rijdt weg. "Ga je liever naar dit restaurant hier, dichtbij ons, of naar dat
restaurant daar, een beetje verder weg?" vraagt ze. "Ik weet het niet", zeg ik.
"Dan dat restaurant een beetje verder weg", besluit ze. Het restaurant is
klein en een beetje danker. "Goedemiddag samen", zegt de kelner. "Gaat u
liever aan deze tafel zitten, hier, of aan die tafel, bij het raam?" "De tafel bij
het raam", antwoordt ze, "zo zien we nog eens wat."
De kelner brengt water voor haar en bier voor mij. Hij buigt. Ik hou niet
zo van restaurants, vooral niet als het er druk is. Eigenlijk ben ik best
tevreden met vlees en patat, maar dat vertel ik haar niet. "Hoe laat is het?"
vraagt ze. Ik kijk op mijn horloge. "Half twee", zeg ik. "Goed", zegt ze, "dan
hebben we nog een zee van tijd. Om drie uur moet ik weg. Als ik hier om
kwart voor drie vertrek, kom ik nog ruim op tijd."
Expresions:
het is druk it's busy
hoe laat is het what time is it
ik weet het niet I don't know
ruim op tijd in plenty of time
50
51
Use deze this for "de" words and dit for "het" words. Deze/dit indicates
that what is pointed at (or out) is relatively close to the speaker.
Use die that for "de" words and dat for "het" words. Die/dat indicates
that what is pointed at (or out) is relatively far away from the speaker.
In the plural you use deze these and die those since all nouns are "de"
words in the plural anyway.
DEMONSTRATIVE PRONOUNS
bier daar
With de words: deze die
With het words: dit dat
The same= dezelfde for "de" words, hetzelfde for "het" words.
Such (a) = zo'n in the singular, zulke in the plural:
Een vreemde man ~= ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,.,,,,,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,:::===:=:::=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:======-=-=······ ,,,,,,,,,,,,,,,,, ,, ,,,,,, ,, , ..... ,,,,, ,,,,,,,,, ,, ,, ...
Verbs:
ik bestel; bestellen I order; to order
ik gooi; gooien I throw; to throw
ik zwijg; zwijgen, zweeg/zwegen, gezwegen I am silent; to be silent
ik vul; vullen I fill; to fill
ik wenk; wenken I motion closer, I wink; to motion closer, to wink
Expressions:
ik gooi roet in bet eten; roet in bet eten gooien I am a spoil-sport; to be a spoil-
sport
net zo'n the exact same
van betzelfde laken een pak cut from the same cloth
A. Imagine you are Karel. Karel follows Jan Raap and the woman. He describes
what they do between one and three.
Example: Hij stelt [DEM] moeilijke vragen! becomes Hij stelt zulke
moeilijke vragen!
Eet jij altijd in [DEM] restaurant? becomes Eet jij altijd in dit
restaurant?
D. Write the numerals and ordinals as words. Fill in the blanks. Use verbs from the
vocabulary lists under the readings.
Lieve lezeressen,
Jullie lezen het verhaal over Jan Raap en mij in het restaurant. Ik hou
van eten in restaurants, maar Jan niet. Hij gaat liever naar de friettent om
kroketten te eten. Of hij neemt bitterballen, 's avonds in zijn stamcafe. Hij
denkt dat ik dat erg vind, want ik ben zo "sjiek". Maar eigenlijk vind ik dat
heel charmant, zo'n gewone echte man die van simpel, lekker en veel eten
houdt! Begrijpen jullie wat ik bedoel, lieve lezeressen?
Jan is ook bang dat hij niet modieus genoeg is voor mij. Hij loopt de
hele week in dezelfde spijkerbroek, met elke dag een schoon t-shirt. Ik vind
dat heerlijk, maar dat vertel ik hem niet ... Voor mij is Jan een echte
ouderwetse held.
Schrijf me wat jullie van Jan vinden, lieve lezeressen! Nou ja, brieven
van lezers zijn ook welkom natuurlijk.
I
56
"Alstublieft, meneer", zegt de kelner. Hij brengt het fruit. Hij buigt
weer. Hij buigt altijd. Het wordt warm in het restaurant. Het fruit is
gelukkig zoet, zacht op de tong. Veel van die Chinese dingen zijn te zout,
vind ik.
De man, die aan het tafeltje bij de uitgang zit, wordt er nerveus van. De
vrouw die bij me zit, speelt met haar ring, die een cadeau van haar man is.
Ze giet wat wijn in het glas, dat voor niij staat. Het glas dat ze vult, lijkt
rood in het danker. De kleur van bloed, denk ik. Ze eet graag, dat zie je zo.
De groenten, het ijs, alles wat op tafel staat, verdwijnt langzaam maar
zeker. Het wordt tijd. Het is al twintig over twee. Ik stap naar de man die
ons nog steeds in het oog houdt. De stokjes in zijn hand zijn wit. De kleur
van een skelet, denk ik. Een leuke lunch.
Verbs:
ik giet; gieten, goot/goten, gegoten I pour; to pour
ik lijk; lijken, leek/leken, geleken I seem; to seem
ik word; worden, werdfwerden, ben geworden I become; to become
ik stap; stappen I step; to step
Expressions:
langzaam maar zeker slowly but surely
alstublieft here you are
de spanning is om te snijden you can cut the tension with a knife
ik hou in het oog; in het oog houden I keep an eye on; to keep an eye on
57
I
58
The two most important relative pronouns in Dutch are die who (also
which and that) and dat which (also that and sometimes who). Die is used
to refer to de words and dat is used for het words. Compare for instance:
The relative pronoun inserts a sub-sentence into the sentence. That sub-
sentence is called a "relative clause." If the relative pronoun functions as the
subject of the relative clause, the sentence order of that clause is:
S+O+A+ V: de man die (S) mij (O) in Washington (A) opbelt (V) or
S+P+ V: de man (S) die mijn broer (P) is (V).
If the relative pronoun functions as the object of the relative clause, the
sentence order of that clause is:
O+S+A+ V: de stokjes die (0) hij (S) in zijn hand (A) houdt (V).
5
In Dutch, you can never leave out the word that means that, as English
regularly does, in examples such as this one .
60
Jan en zijn mysterieuze collega spreken helaas niet dezelfde taal. Het wordt
een dovemansgesprek.
Verbs:
ik spreek; spreken, sprakfspraken, gesproken I speak; to speak
ik beweeg; bewegen, bewoogfbewogen, bewogen I move; to move
Expression:
smakelijk eten enjoy your meal
B. Connect the two clauses of each sentence by using the right relative pronoun
[REL]. Use the right word order in the relative clauses.
I
61
C. Fill in the right demonstrative pronoun [DEM] and conjugate the verbs in
brackets.
1. Om [12:00] 's nachts precies [geven] zij het cadeau aan haar vriend.
2. Karel [rijden] naar kantoor om [8:40].
3. Langzaam maar zeker [worden] het laat: het [zijn] al [11:15].
4. Wij [stappen] om [6:25] in de helicopter.
Hartelijke groeten,
Karel Verkuilen,
sinds twaalf en een half jaar medewerker van de Hammett Agency
We zaten nog wat aan onze tafel, bijna zonder een woord. "Rook je?"
vroeg ze. "Alleen pijp", zei ik, "vroeger rookte ik veel, maar nu niet meer."
"lk rook aileen kleine sigaartjes", antwoordde ze, "geen sigaretten." Dan
krijgt u longkanker", zei ik, "en ik keelkanker." Ik lachte. Ze vond het niet
grappig.
En toen kwam de kelner met het doosje, en daarna ging alles heel vlug.
De kelner zette het doosje op tafel. "Van die meneer daar", zei hij, "voor
mevrouw." De man die aan de tafel bij de uitgang zat, stond op en boog. De
vrouw keek even naar me. Ze nam het dekseltje van het doosje. Toen werd
ze heel bleek en daarna gaf ze een gil. Toen ging het licht uit.
Verbs:
ik ga uit; uitgaan, ging/gingen uit, ben uitgegaan I go out; to go out
ik rook; roken I smoke; to smoke
ik geef een gil; een gil geven, gaf/gaven een gil, een gil gegeven I scream; to
scream
63
64
1. Delete the ending: werken turns into werk, voelen turns into voel
2. Add te or de to the stem in the singular: werkte/voelde
3. Add ten or den to the stem in the plural: werktenjvoelden
'T F o K S CH aa P
You add te or ten when the stem ends in t, f, k, s, ch and p, as in the verb
werken. To make it easier to remember these consonants, just memorize
the imaginary word 't f (o) k s ch {aa) p. If the stem ends in other
consonants you add de or den instead, as in the verb voelen.
werkte voelde
werkten voelden
REMEMBER: If the stem ends in v or z, as in hoeven [to have to] and vrezen [to fear],
you add de, because neither v nor z figure in 't f (o) k s ch (aa) p. But once
you get hoevde and vreezde, v and z are no longer followed by a schwa.
65
Therefore, they revert back to f and sand the result is: hoefde and vreesde.
And Remember: you always add de or te, even when the stem already
ends in d or t . So you get:
Irregular past tense forms have vowel changes. They have to be memorized.
The following are examples of the most common irregular verb sound
patterns:
NOTE: When the irregular past tense has an a in it, as in sprak, zat, zag, you do NOT
double the final consonant in the plural. So you get spraken, zaten, zagen,
not "sprakken, zatten, zaggen." The exception to this pattern is the past
tense of the verb "hebben," as you will see below.
The irregular verbs are identified as such in the vocabulary lists. Their
principle parts should be memorized. Usually, when a verb is irregular in
English, it is safe to assume that the same verb will be irregular in Dutch.
It is NOT safe to assume, though, that it will be irregular in the same way,
i.e. exhibit the same vowel changes.
I
66
HEBBEN ZIJN
Verbs:
ik fluister; fluisteren I whisper; to whisper
het gaat aan; aangaan, ging/gingen aan, is aangegaan it comes on; to come on
ik sla; slaan, sloeg/sloegen, geslagen I hit; to hit
ik voel; voelen I feel; to feel
I
67
Expression:
ik heb veel bekijks; veel bekijks hebben everybody is staring at m e; to have
everybody staring at you
B. Complete the past tense conjugations of the following regular verbs and write
down their infinitives.
singular 1. I.
2. jij vluchtte 2.
3. 3.
plural I. I.
2. 2.
3. 3. zij fluist erden
infinitive: ...
singular 1. I.
2. 2.
3. hij bestelde 3.
plural 1. I.
2. 2. jullie speelden
3. 3.
infinitive: ...
C. Fill in the right relative pronoun [REL]. Fill in the blanks. Use words from the
vocabulary lists under the readings.
Geachte uitgever,
Hoe kan het toch datu de tekst van hoofdstuk tien goed vond?! Nee,
we hebben het niet over de onsmakelijkheid van losse lichaamsdelen. De
grapjes van Jan Raap over de gevaren van het roken gaan wel echt te ver.
Die zijn in onze ogen hyperincorrect. Misschien kan dit allemaal wel in
Amerika waar toch nooit meer iemand een sigaret aanraakt. Alle studenten
daar zijn toch zeker niet-rokers! Maar voor ons, arme rokende Nederlanders,
is dit nog steeds bijzonder pijnlijk.
Wij roken, maar we proberen erg hard om te stoppen. En juist omdat we
al weten hoe slecht en ongezond het is, willen we niet dat een figuur als
Raap ons dat nog eens komt vertellen. We hebben het al moeilijk genoeg!
Gelukkig heeft zijn vriendin wat meer stijl. Er is dus nog hoop. Zij
rookt sigaartjes, maar dat is niet om te lachen. Zij is een eerlijke rookster,
terwijl Jan alleen maar een pijp vasthoudt om op commissaris Maigret te
lijken.
Het echte zware roken is geen geintje. Wij kunnen daarover meepraten.
Hoogachtend,
De Naamloze Rokersvereniging
"Stoppen in Stilte"
69
6
This is in the political sense, as is rechts, which follows.
,, Spreken is zilver
Jij en
Onze held vindt een belangrijk stuk papier. Het brengt hem en de vrouw
dichter bij elkaar.
Er stond een adres op het papier. We keken er niet naar. We keken naar
elkaar. "Neem me niet kwalijk", zei ze. "Natuurlijk niet", zei ik. Haar hand
lag nog altijd op de mijne. "Je moet "je" tegen me zeggen", zei ze. "Ik jij
tegen jou?" vroeg ik. "Oke. Ik noem u niet meer u ."
"Neemt u ons niet kwalijk, meneer, mevrouw." Het is de kelner. Hij
verontschuldigt zich. "De elektriciteit was kapot", zegt hij nog. Ik kijk hem
aan. Hij buigt en stapt weg.
Dan vraag ik haar: "Voel je je al wat beter?" "Ja", zegt ze, "jawel, het gaat
wel." "Ik vraag me a£ wie zulke dingen doet", zegt ze nog. "Heb jij een idee?"
"Dat heb ik wel, maar ik vertel het hier niet", zeg ik. "Als zij hier nog zijn,
dan hang ik het liever niet aan hun neus." Ze knikt. "Ken je ze dan?" vraagt
ze. Ik leg mijn vinger op mijn lippen. Spreken is zilver, zwijgen is goud.
Verbs:
ik verontschnldig me; zich verontschuldigen I apologize; to apologize
ik was; wassen, wastefwasten, gewassen I wash; to wash
ik noem; noemen I call, I name; to call, to name
ik heb gelijk; gelijk hebben, had/hadden gelijk, gelijk gehad I am right; to be
right
ik kijk aan; aankijken, keek/keken aan, aangekeken I look at; to look at
ik vraag me af; zich afvragen, vroegfvroegen zich af, afgevraagd I wonder; to
wonder
ik hang; hangen, hing/hingen, gehangen I hang; to hang
het blijkt; blijken, bleekfbleken, is gebleken it turns out, it appears; to turn out,
appear
70
71
Expressions:
het gaat wei I'll be all right
het lijkt erop dat it seems like
ik hang het aan je neus I'm blabbing about it to you
neem me niet kwalijk excuse me
Spreken is zilver, zwijgen is goud Speech is silver, silence is golden
There is a difference in English between "I see him" and "He sees me."
"I" and "me" are the same person, but in one case that person is the subject
(the seer), in the other that person is the object (the one being seen). We
already know the personal pronouns. Now we introduce the corresponding
object pronouns.
The reflexive pronoun is an object pronoun, but in this case the object
= the subject.
In the vocabulary lists verbs that always occur with the reflexive
pronoun are listed together with zich: zich verontschuldigen, zich afvragen.
I
72
In the cases where subject= not object, we get a simple object pronoun,
not a reflexive pronoun.
Prietpraat i·····
De vriendin van onze held wast haar handen een beetje. Het lijkt erop dat
Jan seksistische prietpraat verkoopt, maar dat blijkt tach niet zo te zijn.
"lk telefoneer even naar huis", zegt ze, "om ze te vertellen dat ik later
kom. Jij en ik moeten nog wat praten, vanmiddag. Maar eerst ga ik even
mijn handen wassen." Ze staat open stapt weg. Jullie vrouwen tach, denk
ik, elke keer als er iets gebeurt gaan jullie jullie gezicht schilderen, also£ dat
alles weer goed maakt. En vaak hebben jullie nog gelijk ook. Mannen roken
wat, of drinken wat, of alletwee, also£ dat alles weer goedmaakt. Ik neem
het papier tussen mijn vingers en lees het adres. Het is geen Nederlands
adres. Het is de naam van een dorp in Vlaanderen, dichtbij Antwerpen. Het
dorp heet Schilde. Er gaat mij een licht op .
73
Verbs:
ik maak (iets) goed; goedmaken I make up for (something); to make up for
ik schilder; schilderen I paint; to paint
ik lees; lezen, lasflazen, gelezen I read; to read
Expressions:
er gaat mij een Iicht op I think I get it
(prietpraat) verkopen to talk (nonsense)
A. Karel walks back to the office and tells Liesbet about the box with the finger
and the address in it. Write a dialogue in which they discuss what happened
in the restaurant. Both Liesbet's questions and Karel's answers have to be
in the past tense.
Example: De kelner fluisterde tegen Jan, maar keek [OBJ] niet aan.
becomes
De kelner fluisterde tegen Jan, maar keek hem niet aan.
1. Jan sprak met de kelner. Hij vroeg [OBJ] waarom het licht uitging.
2. De kelner antwoordde. Hij vertelde [OBJ] dat de elektriciteit kapot was.
3. De vrouw verontschuldigde [OBJ] en zei "Neem [OBJ] niet kwalijk, Jan,
ik ga [OBJ] even wassen."
4. Jan keek naar [OBJ] en dacht "Zij wast [OBJ] altijd als er problemen zijn."
5. "Wij mannen voelen [OBJ] beter als we wat roken of drinken."
6. "Hier, dit is voor [OBJ]", zei hij toen ze terugkwam en hij gaf [OBJ] een
sigaartje.
C. Use verbs from the vocabulary lists under the readings and conjugate them in
the past tense to fill in the blanks.
In dit hoofdstuk verkoopt onze "held" (ik vind hem helemaal geen held)
misschien geen sexistische prietpraat, maar in de rest van het hoek zeker
wel. De tekst zit vol pseudo-macho "grapjes" (die ik helemaal niet grappig
vind, en ik heb heus wel gevoel voor humor al zijn er mensen-wat zeg ik,
mannen-die beweren van niet) en vol negatieve voorbeelden voor vrouwen.
Het is gewoon beschamend, zeker als jonge vrouwen-wat zeg ik, gewoon
vrouwen-op die manier Nederlands moeten leren. Want Nederland was
altijd een van de meest progressieve landen in de vrouwenbeweging. En dan
krijgen we zoiets. Natuurlijk drinkt die Jan Raap wat, en/of rookt hij wat,
maar dat is geen excuus. Zo zijn de pseudo-macho mannen nu eenmaal:
stoer en dom, en als er iets misgaat grijpen ze naar de fles, of een pijp, of
alletwee. Aan een vrouw hulp vragen? Nee hoor, wat dacht je wel.
75
Sorry-wat zeg ik, het spijt me helemaal niet-dit moest me even van
het hart.
Truus Mierksema
Vrouwengroep "De Veluwe"
"Het moet de Gouden Kris zijn", zeg ik, "het kan niet anders."
"Wat is de Gouden Kris? Wat willen ze?"
"De Gouden Kris is een geheime ultrarechtse (of ultralinkse, zoals jullie
willen) groep. Mensen die vroeger in Indonesie woonden, weet je wel, en
mensen in Nederland en Vlaanderen. Ze willen altijd geld, waar ze het maar
kunnen krijgen."
"Wat moeten we nu doen?"
"Eerst moet jij weer naar huis. Dit wordt te gevaarlijk."
"Toe nou, ik kan best mijn mannetje staan."
"lk krijg hier geld voor, jij niet."
"Wat wil je dan?"
"Dat mag ik je niet zeggen. Ik wilde eigenlijk liever niet met jou eten.
Ik hou niet van zulke banden. Dat doet mijn beroep geen goed."
"Je vond het toch best leuk. En daarna moest ik toch weg."
"We moesten heiden weg, maar jij wilde met me mee."
Verbs:
ik kan; kunnen, kon/konden, gekund I can, I am able to; to be able to
ik mag; mogen, mocht/mochten, gemogeni am allowed to; to be allowed to
ik moet; moeten, moest/moesten, gemoeten I must, I have to; to have to
ik wil; willen I want; to want
Expressions:
dat doet mij geen goed that doesn't do me any good
waar ze het maar kunnen krijgen wherever they can get it
ik sta mijn mannetje; zijn mannetje staan I take care of myself; to take care of
oneself
76
77
PRESENT TENSE
Mogen Kunnen
singular 1. ik mag 1. ik kan
2. jij mag 2. jij kanfkunt
3. hij mag 3. zij kan
plural 1. wij mogen 1. wij kunnen
2. jullie mogen 2. jullie kunnen
3. zij mogen 3. zij kunnen
Willen Moeten
singular 1. ik wil 1. ik moet
2. jij wil/wilt 2. jij moet
3. hij wil 3. zij moet
plural 1. wij willen 1. wij moeten
2. jullie willen 2. jullie moeten
3. zij willen 3. zij moeten
. . . .. ,.. ......
,. ,. ...... ...........,.............. .....!
Mogen changes its vowel in the singular. Kunnen changes its vowel in
the singular, but for the second person singular both forms listed above are
used. Willen also has two forms for the second person singular.
You only have to memorize two forms of each verb: the STEM (mag,
kan, wil, moet) and the INFINITIVE, which makes the plural.
78
PAST TENSE
Mogen Kunnen
singular 1. ik mocht 1. ik kon
2. jij mocht 2. jij kon
3. zij mocht 3. hij kon
plural 1. wij mochten 1. wij konden
2. jullie mochten 2. jullie konden
3. zij mochten 3. zij konden
Willen Moeten
singular 1. ik wildefwou 1. ik moest
2. jij wildefwou 2. jij moest
3. zij wildefwou 3. hij moest
plural 1. wij wilden 1. wij moesten
2. jullie wilden 2. jullie moesten
3. zij wilden 3. zij moesten
NOTE: Willen has, as you can tell, two forms for the singular past tense.
In order to use mogen, kunnen, willen, moeten with another verb (always
an infinitive, as in English), you have to use the so-called PINCER
CONSTRUCTION. In SVO/P and in VSO/P mogen, kunnen, willen, moeten
takes the place of the Verb, and the other verb-in the infinitive-goes
behind the Object or the Predicate.
Both hoeven and Iaten are used in the pincer construction, just like mogen,
kunnen, willen, moeten. But when you use hoeven, you need to put te
before the infinitive at the end of the sentence. Also, hoeven nearly always
is followed immediately by niet, which means it is nearly always used in
the negative.
De vrouw krijgt meer en meer interesse voor Jan. Wordt dit toch nog een
goede zaak?
"Waarom mocht ik met je mee als jij het niet wilde?" vraagt ze.
"Omdat we heiden samen wilden blijven, na die schok, dat gebeurt
vaak."
"Mogen we dan niet samen blijven? Het kan toch?"
80
Expression:
ik mag van gelnk spreken; van geluk mogen spreken I can count my blessings; to
count one's blessings
Assignments:,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,·:.:.:.:..:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:::::::. .:.:.:.:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=...:==·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=········
A. The Boss of the Golden Kris makes plans. What mogen, kunnen, willen, moeten
Jan Raap and the beautiful woman?
B. Add a modal verb to each sentence. Conjugate the right verb in the right tense
and do not forget the pincer construction.
Example: Wij was sen onze han den becomes Wij willen onze handen wassen
or Wij kunnen onze handen wassen or
Wij moeten onze handen wassen or
Wij mogen onze handen wassen
Wij wasten onze handen becomes Wij wilden onze handen wassen etc.
C. Fill in the right object/reflexive pronoun [OBJ] and conjugate the verb in brackets
in the past tense.
1. De vrouw [vertellen] haar geheim aan Jan, maar hij [begrijpen] [OBJ] niet.
2. "Vroeger [kunnen] ik [OBJ] ook niet begrijpen", [zeggen] de vrouw tegen
Jan.
3. De detectives [mogen] van geluk spreken, want de baas [houden] [OBJ]
niet in het oog.
4. Ik [luisteren] wel naar mijn broer, maar ik [verstaan] [OBJ] niet.
5. [Verontschuldigen] jij [OBJ] voor jouw problemen?
6. "Die problemen [doen] [OBJ] geen goed", [antwoorden] Karel.
·····:::::::::::::::::::···
Van de andere kant bekeken
Geachte schrijvers,
Hoogachtend,
A.G.J.L. Sunjojurima jr.
Ereconsul van Indonesie,
Den Haag
7
That is, to change an engagement to an earlier time .
13 Maar Belgii
Onze held is van land veranderd. Hij is over een grens gegaan, samen met
Eva.
Expressions:
hoe kan het ook anders what else
dat hebben we weer gehad we got that one under our belt
83
84
2. If the stem ends in one of the 't f (o) k s ch (aa) p consonants, add a t, if not, add
ad:
werk-t, voel-d.
4. But don't add ge- if the verb starts with be-, ge-, her-, ont-, ver-, er- as in
bekleden to upholster, geloven to believe, herhalen to repeat, ontmoeten
to meet, veranderen to change, erkennen to acknowledge.
Normally the prefect tense is built around hebben. All sentences that
have an object take hebben as auxiliary.
The perfect tense is built around zijn when the verb expresses change
or movement into a direction.
Compare: ik heb een hoek gelezen and ik ben veel veranderd,
ik heb hard gelopen and ik ben naar huis gelopen.
A limited number of verbs always take zijn as the auxiliary, even when
they do not express change or movement into a direction. The most
common ones are:
Het weer is in Belgie niet anders dan in Nederland, de taal oak niet, het
geld wel.
Verbs:
ik sluit; sluiten, sloot/sloten, gesloten I close, I lock; to close, to lock
ik word verkouden; verkouden worden, werdfwerden verkouden, verkouden
geworden I am getting a cold; to get a cold
ik stop; stoppen I stop; to stop
ik ben verkouden; verkouden zijn, was/waren verkouden, ben verkouden geweest
I got a cold; to have a cold
het regent; regenen it rains; to rain
Expression:
het slijk der aarde money
ik hou hem in de gaten; in de gaten houden I keep my eye on him; to keep an eye
on
A. Liesbet has followed Eva and Jan Raap. She phoned the boss in Amsterdam.
What did she tell him?
B. The following text is in the past tense. Change the verbs in brackets
into the perfect tense and make sure to write complete sententences.
Example: Jan [begreep] zijn oom niet goed becomes Jan heeft zijn oom niet
goed begrepen
88
1. Jan Raap [liep] door het koude weer met een hoed open laarzen aan.
2. De ijzige regen [viel] op de daken.
3. Jan [ging] naar het huis van zijn oom en tante.
4. Onderweg [ontmoette] hij een oude vriend van bij de politie en hij [sprak]
een tijdje met hem.
5. Bij zijn tante thuis [vroeg] Jan het adres van een oude vriend van zijn
oom.
6. Zijn oom zei tegen Jan : "Jaren geleden [zag] ik die man nag wel eens.
Vroeger [had] hij een tijd lang een bezinestation. Hij [woonde] aldie tijd
in deze straat, vier huizen verder."
7. Jan Raap rende de deur uit. Hij [kwam] bij het huis in kwestie, maar op
de deur hing een bordje: verhuisd.
8. In een klein gaatje in de deur [vond] hij een stukje papier met een
telefoonnummer erop.
9. Terug in het huis van zijn oom en tante [pakte] Jan de telefoon en
[draaide] hij het nummer.
10. Er [antwoordde] niemand aan de andere kant van de lijn.
Landgenoten!
Nu nag mooier! Dit gaat te ver! Een sex-scene! En dan nag wel in een
lesboek Nederlands! Het is oak altijd hetzelfde met die Hollanders. Als die
Jan Raap en zijn vriendin geen moraal hebben, moeten ze maar in hun eigen
land blijven. Ik heb tach al genoeg van al die Nederlandse toeristen in het
buitenland, oak in dat van ons dus, die zich nooit kunnen gedragen . Roken,
drinken, seks, dat kunnen ze tach oak wel thuis doen, achter hun eigen
gesloten deuren! Ik vraag hiermee aan alle Belgen, en vooral de Vlamingen,
om de Nederlanders eens te leren wat goed fatsoen is. Dit gaat tach te ver!
Of niet?
I
89
J. P. Vanbezoedelaere,
voor de Vereniging van Verontruste Vlamingen
90
91
In the the perfect tense, the separable prefix and the verb are linked
together again. However, the past participle still takes the normal prefix
"ge," which goes between the two parts of the separable verb: afgeveegd. In
a sentence this becomes:
zij heeft het raam afgeveegd she has wiped off the window
As a rule of thumb, put the prefix behind the object or the predicate:
Eva is met Jan meegegaan. Maar zaken gaan voor het meisje, helaas, of
plicht gaat voor plezier.
92
We rijden een brug over. "lk stap wei uit", zegt ze, "ik ga de weg vragen."
Onder de bomen staat een oude man. Als ze wat met hem heeft gepraat,
komt ze terug naar de auto. "Slecht nieuws", zegt ze, "het adres heeft nooit
bestaan." Dat geloof ik niet. "We gaan eerst de collega's hier bezoeken",
antwoord ik, "voor we iets anders doen." Bij de politie blijkt het huis tach
te bestaan. Het is nag maar een paar weken geleden gebouwd. We hebben
het vlug gevonden. We parkeren de auto aan de andere kant van de straat.
We stappen uit en we steken langzaam de straat over. Je weet nooit wat je
hoven het hoofd hangt. Het huis is nag gloednieuw. De deur is dicht. Is dit
het hal van de leeuw?
Verbs:
ik stap uit; uitstappen I get out; to get out
ik parkeer; parkeren I park; to park
ik kom terug; terugkomen, kwam/kwamen terug, ben teruggekomen I come
back; to come back
ik steek over; oversteken, stakfstaken over, ben overgestoken I cross; to cross
ik besta; bestaan, bestondfbestonden, bestaan I exist; to exist
ik bouw; bouwen I build; to build
Expression:
ik vraag de weg; de weg vragen I ask directions; to ask directions
A. You are the old man Eva talked to. You go to the local cafe and tell your buddies
what happened.
B. Conjugate the verbs in the required tense and write down the sentences in the
correct word order.
PRES =present tense; PAST= past tense; PERF= perfect tense.
C. Fill in the blanks. Use nouns and adjectives/adverbs from the vocabulary lists
under the readings. Conjugate the verbs in brackets in the perfect tense. Do
not forget the pincer construction.
Het gaat van kwaad tot erger. Niet alleen krijgen we nog maar wat
goedkope s-e-x, also£ dat nog niet genoeg was, maar de vrouw is ook niet
veel meer dan een sexobject. Dat krijg je als je een man (dat is hij
natuurlijk, maar een mens?) als Jan Raap de held van je hoek maakt.
Waarom is dit geen normaal hoek, met conversaties tussen leraren en
studenten, of tussen studenten over nuttige en belangrijke onderwerpen
zoals het weer, de garage, klompen en tulpenvelden? Zo leert een mens nog
eens wat. Het verhaal is bovendien ook slecht geconstrueerd. Bestaat het
huis nu of bestaat het niet? Waarom weten Jan Raap en Eva dat niet? Weten
de schrijvers het zelf wel? Spannend is het zeker niet, en grappig ook al
niet. De "heiden" lopen gewoon rond als twee kippen zonder kop, niet als
verantwoordelijke mensen (in de ware zin van het woord) die de moed
hebben om hun lot in eigen handen te nemen.
Hopelijk denkt u voor een volgende publicatie aan een van de boeken van
94
Hoogachtend,
F. Kwakernaak
Secretaris
"Het betere lesboek"
Ze stonden op ons te wachten. Twee mannen, elk met een nylon kous
over het hoofd getrokken, elk met een revolver in de hand. "Blijf staan", zei
de een, "handen omhoog." De ander began te lachen. Hij pakte mijn revolver
af en zei: "Loop naar de muur, leg je handen op de muur en kijk voor je uit.
Draai je niet om." Zijn vriend was bezig een touw in stukken te snijden.
"Liggen", zei de eerste weer, "alletwee." Eva en ik gingen op de grand liggen.
De ander began ons vast te binden, eerst de handen en toen de voeten.
Daarna bond hij ons elk een doek voor de mond. Ik keek naar Eva, maar ze
lag met haar gezicht naar de andere kant gedraaid. Ik zag haar schouders op
en neer gaan. Ze ligt te huilen, dacht ik.
Verbs:
ik pak af; afpakken I take away; to take away
ik huil; huilen I cry; to cry
ik leg; leggen I lay; to lay
ik wacht op; opwachten I wait for; to wait for
ik kijk voor me uit; voor zich uitkijken, keek/keken voor zich uit, voor zich
uitgekeken I look in front of me; to look in front of oneself
ik trek; trekken, trok/trokken, getrokken I pull; to pull
ik bind vast; vastbinden, bondfbonden vast, vastgebonden I tie up; to tie up
ik bind; binden, bondfbonden, gebonden I tie; to tie
Expression:
in de nesten zitten to be in trouble
Do You Know?
1. Waarom hebben de mannen een nylon kous over hun hoofd?
2. Wat is een van de mannen aan het doen?
3. Hoe weet Jan dat Eva ligt te huilen?
95
96
In Dutch you cannot express duration the same way as in English. "I am
reading" therefore never translates as "lk ben lezen" or "lk ben lezend." But
you can express DURATION as follows:
Flowers, anyone?
97
1. take om first,
2. put the object or predicate immediately behind om,
3. close the sentence with te + infinitive, so you get:
Het was stil in het huis. Ik kon alleen de wind horen, die door de
bomen waaide, en ik kon aileen de bloemen zien voor het raam. De twee
mannen waren duidelijk aan het wachten. De een zat een hoek te lezen, de
I
98
ander liep door de kamer te ijsberen. "Hou ermee op", zei de een af en toe,
maar de ander luisterde niet. Toen hoorden we het lawaai van een auto die
dichterbij kwam. "Blijven liggen", zei een van de mannen tegen ons. De
ander liep de gang in, naar de deur. Mijn hart begon harder te slaan. Buiten
hoorde ik voetstappen. Twee mensen, misschien meer, zeker niet minder.
De andere helft van de bende? En toen zag ik het, aan de muur: een
schilderij met een berg crop, en een boot die naar de berg aan het varen was.
Wie deelt hier nu de lakens uit, dacht ik. Niet de Gouden Kris. Is dit het
begin van het einde?
Verbs:
ik deel uit; uitdelen I distribute; to distribute
ik vaar; varen, voer/voeren, gevaren I sail; to sail
ik ijsbeer; ijsberen I walk up and down; to walk up and down
het waait; waaien it blows; to blow
Expression:
ik deel de lakens uit; de lakens uitdelen I am in command; to be in command
A. Liesbet and Karel are shadowing Eva and Jan Raap. What are they doing now?
What kind of plans are they making?
B. Conjugate the verbs that express duration in the present tense and put the
sentences in the right word order.
C. Conjugate the verb in the first part of the sentence in the past tense. Write the
second part of the sentence in such a way that it expresses intention.
1. [Wachten] op mij!
2. [Huilen] niet!
3. [Doen] je handen omhoog!
4. [Antwoorden] snel, alsjeblieft!
E. Conjugate the (separable) verbs in the right form and tense. Think about the
right word order.
ratten in de val, maar geen nood, ze komen er wel weer uit. Zo'n
intelligente, charmante en vindingrijke man als Jan Raap is die twee
gangsters natuurlijk te slim af. En Eva is ook niet dom . Ze vinden er wel
wat op.
Ik heb het hoek nog niet uit, maar ik vind het mooi hoe de spanning in
het verhaal langzaam maar zeker wordt verhoogd. Eerst krijg je het
restaurant, dan de lange rit met de flash-backs, en dan w eer een
meesterlijke nieuwe ontwikkeling. Of overdrijf ik nu misschien een beetje?
En dan, na de actie, de mysterieuze beschrijving van een schilderij dat
waarschijnlijk vol symbolen zit. De boot is natuurlijk helemaal geen boot
en de berg is helemaal geen berg. Dat is toch al te eenvoudig. Nee, hier zit
een diepere dimensie achter. Ik hoop dat het allemaal vlug duidelijk wordt.
Nog vijf hoofdstukken en we weten alles.
Hoera!
Een vrouw die niet bestaat, zoekt een man die niemand vindt. Tegen welke
prijs?
De deur gaat open en er komen drie mensen binnen. Links een man,
rechts een man. De kleinste, in het midden, is een vrouw. Ze is een beetje
kleiner dan de man naast haar. In haar handen houdt ze een klein hondje.
Ze is lelijk. Ze draagt een zonnebril, tegen de zon die niet schijnt. Als ze
spreekt is haar stem lager dan die van een man. "Sta op", zegt ze. De
l<:aorden rond de enkels van Eva worden losgemaakt. Eva wordt
overeindgetrokken. Het doek voor haar mond wordt weggenomen.
Dit kan niet waar zijn, denk ik. "Waar is je man?" vraagt het lelijke
vrouwtje. Ze heeft twee ijzeren tanden in haar mond. Dus moet zij het zijn.
Maar dat kan niet. Ze werd twee jaar geleden samen met haar man door de
Franse politie neergeschoten. En nu zit ze hier op een stoel, nog geen meter
verder, en ze ziet er beter uit dan ooit.
Verbs:
ik schijn; schijnen, scheenfschenen, geschenen I shine, I seem; to shine, to seem
ik schiet neer; neerschieten, schoot/schoten neer, neergeschoten I shoot down; to
shoot down
ik raak kwijt; kwijtraken I lose; to lose
ik zoek; zoeken, zocht/zochten, gezocht I look for, I search; to look for, to search
ik maak los; losmaken I loosen; to loosen
ik trek overeind; overeindtrekken, trok/trokken overeind, overeindgetrokken I
pull upright; to pull upright
ik neem weg; wegnemen, namfnamen weg, weggenomen I take away; to take
away
ik kom binnen; binnenkomen, kwamfkwamen binnen, ben binnengekomen I
come in; to come in
101
102
Expressions:
dat kan niet! that's impossible!
ik raak de draad kwijt; de draad kwijtraken I get m y wires crossed; to get one's
wires crossed
···· ········-·-·-·-·-·-·-·-·-·-·-·-·-·.·.·-·.·.•.•,•,•,•,•.•.•.·.·-·.;-·-:-:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:-:·:-:-:-:-:·::::::::;:;:;:;:;:;:;:::::::;:::;:;:::::::::::::::::
1. Comparative and Superlative : '''
COMPARATIVE SUPERLATIVE
When you addd -er to an adjective, the normal spelling rules apply:
Also, according to the normal spelling rules, you do not double the g
when -er is added to adjectives ending in -ig, since the i in this ending is a
schwa: it pronounced as an unstressed e.
The same goes for adjectives ending in -lijk: the k is not doubled (the
ij in this ending is considered a schwa as well).
IRREGULAR COMPARATIVES
AND SUPERLATIVES
\
veel meer me est )
~
much more most
!!
!
j
In English you say: "a little dog"; in Dutch you can say: "een kleine
hond" or "een hondje."
The "little" in English is expressed in Dutch by the suffix "je." A little child
= een kindje.
Besides -je, there are four more suffixes for the diminutive. They are
-tje, -etje, -pje and -kje.
Some examples:
Nu is Jan zeker van zijn zaak: hij herinnert zich de identiteit van de
bendeleidster.
"Luider", zegt de kleine vrouw. Eva wordt door de grate man in het
gezicht geslagen. Ze schreeuwt van pijn. Ik voel de slag in mijn eigen
gezicht maar ik durf niet op te staan. Twee jaar geleden werden dat
vrouwtje en haar man overal in Europa gezocht. Haar haar is nu wat korter,
maar voor de rest is er geen verschil met de foto's. Ze gaat voor Eva staan
en met de groene nageltjes van haar rechterhandje scheurt ze Eva's bloes
van hoven tot onder open. "Zo zie je er best uit, kindje", zegt ze, "en vertel
me nu wat ik wil weten, of anders ... "
Zij is het. Zij moet het zijn: Palma, de slimste Bulgaarse terroriste van
alle tijden. Een voorbeeld voor alle anderen. Het blijft even stil in de kamer.
Je hoort aileen de klok. "Oke", zegt Palma, "je hebt het zelf gewild, kindje."
Dan kijkt ze naar mij. "Neem hem mee naar de kelder", zegt ze, "we hebben
hem niet nodig." Ik word de kelder in gedragen. De deur wordt gesloten. Dit
is de diepste kelder die ik ooit heb gezien. Ver weg, door het raampje, valt
een streepje licht.
Verbs:
ik durf; durven I dare; to dare
ik schreeuw; schreeuwen I scream, I shout; to scream, to shout
ik sta op; opstaan, stond/stonden op, opgestaan I stand up; to stand up
ik scheur; scheuren I tear; to tear
ik neem mee; meenemen, namfnamen mee, meegenomen I take along; to take
along
Expression:
van aile tijden of all time
A. You are Eva. You tell us what happened to you. You were pulled out of your
chair, and then what?
E. Fill in the blanks. Use verbs from the vocabulary lists under the readings.
Conjugate the verbs in the past tense. Think about the right word order in
case of separable verbs.
F. Make the following sentences express duration. Use the past tense.
Die ten Kate gaat tach wat te ver, vind ik. Slecht is het hoek natuurlijk
niet, maar meesterlijk? Ten eerste denk ik dat de baas een veel te kleine rol
heeft. Zander de baas geen Hammett Agency en zonder de Hammett
Agency geen Jan Raap. En wat dan? Geen verhaal, natuurlijk. Bovendien
overdrijven de schrijvers oak, en niet zo'n klein beetje. Een Bulgaarse
terroriste met ijzeren tanden? En groene nagellak? Kom nou! En Jan Raap
108
die "niet durft op te staan". Laat me niet lachen: hij kan gewoon niet
opstaan, zijn voeten zijn toch vastgebonden? En iedereen in het vak weet
toch dat de Franse politie onbetrouwbaar is. Als zij iemand dood verklaren
kan je er donder op zeggen dat die iemand een paar jaar later uit de doden
opstaat, springlevend en nog veel gevaarlijker.
Ik vind het wel leuk dat Jan Raap de kelder in wordt gedragen. Hij
wordt toch altijd als veel belangrijker voorgesteld dan hij eigenlijk is.
Onze held voelt dat hij op een slap koord danst. Hij weet niet wat te
beginnen. Als de nood het hoogst is, is de redding nabij.
Wat moet ik nu doen, lig ik te denken, maar ik weet zeer goed dat ik
niets kan doen. De touwen zijn vaster aangetrokken, en mijn keel wordt
steeds droger. Ik heb dorst want ik heb al een hele tijd niets meer
gedronken. Ze hebben ons hierheen laten komen om ons beter te pakken
te krijgen. Wij zijn in de val gelopen omdat we dachten dat alles kosher
was. En hier lig ik nu, plat op mijn buik in een vuile kelder, en zij is hoven.
Zullen we hier nog ooit wegkomen?
Wat zullen ze nu met ons doen? Of ze laten ons leven, of ze maken er
een eind aan. Vanavond zullen we het weten, of vannacht. Leuk. Plotseling
wordt er op het kelderraam geklopt. Wat krijgen we nou? Voor het raam zie
ik een gezicht: Karel! "Hallo", zegt hiL "ik loop al de halve dag achter je aan.
Zal ik je hieruit halen? Ik zag jullie toevallig uit het restaurant komen,
want ik moest jullie volgen van de baas."
Verbs:
ik dans; dansen I dance; to dance
ik klop; kloppen I knock; to knock
ik trek aan; aantrekken, trokftrokken aan, aangetrokken I pull tight, I put on; to
pull tight, to put on
ik volg; volgen I follow; to follow
ik kom weg; wegkomen, kwamfkwamen weg, ben weggekomen I get away; to
get away
109
110
Expressions:
als de nood het hoogst is, is de redding nabij when the need is greatest, salvation
is near
ik dans op een slap koord; op een slap koord dansen I am in a hopeless situation;
to be in a hopeless situation
ik krijg hem te pakken; iemand te pakken krijgen I'll get him; to get somebody
ik loop in de val; in de vallopen I walk into a trap; to walk into a trap
ik maak er een eind aan; er een eind aan maken I put a stop to it; to put a stop
to it
wat krijgen we nou? what on earth is happening~
Do You Know?
1. Compound Sentences 1
In a sentence you have to use the pincer construction with the future tense:
NOTE: Very often, the present tense is used to express the future: Volgende
week ga ik niet naar school Next week I will not go to shcool.
"Wat geheurt er hoven?" vraag ik. "Ze hehhen een vrachtwagen gehuurd
om minder op te vallen in het verkeer. Ze gaan duidelijk verhuizen, en jouw
vriendinnetje nemen ze mee. We kunnen maar heter wachten tot ze klaar
zijn." Karel duwt het raam open en kijkt naar hinnen. Hij maakt licht met
een lucifer, want het is donker in de kelder. Hij komt naar hinnen, loopt
naar me toe, en snijdt de koorden door. "Bedank me maar niet", zegt hij, "we
zijn hier nog niet weg." "Inderdaad", zeg ik, "het zal nog wel een tijdje duren.
Zullen we?" We stappen door het raam naar huiten. Ik krijg weer lucht.
Binnen hegint iemand een lied te zingen. "Wat is er voor nieuws?" vraagt
112
Karel, en hij loopt naar de garage. "Je ziet er zo vies uit", zegt hij. "Ja", zeg
ik, "en ik voel me ook moe." We kijken door het raampje van de garage de
woonkamer binnen.
Verbs:
ik duw; duwen I push; to push
ik bedank; bedanken I thank; to thank
ik huur; huren I rent; to rent
ik val op; opvallen, viel/vielen op, ben opgevallen I attract attention; to attract
attention
ik verhuis; verhuizen I move; to move
Expression:
het hoe zit het met... 1 what about .. )
A. You are Eva. You are tied to your chair. You are making plans. Tell us what will
happen to you. Put all the verbs in the future tense.
B. Conjugate the verbs in the future tense. Do not forget the pincer construction.
1. plat 3. vuil
4. hoog 4. vast
"... Leuk hoor. Wat een hoek. Eerst wat sex, dan wat geweld, en nu de o
zo voorspelbare "deus ex machina". Karel lost het allemaal netjes op. Ik zal
zelf eens zo'n hoek schrijven, dan zullen de lezers nog eens wat beleven.
Palma zal de belangrijkste figuur worden. Ze zal diamanten en deviezen
smokkelen en we_e t ik veel. Ze is ontzettend slim en ze heeft een ijzeren
tandenstoker. En als je op de boot in het schilderij drukt komt er een
computerscherm uit (een beetje als bij een koekoeksklok, aileen zegt dat
114
Palma, want zij is het, heeft net iets uit de kast gehaald. Ze gooit het
in een koffer die vol dingen zit. Wat zou ze ermee van plan zijn? Er ligt een
kaart op de tafel. Op een stoel ernaast zit Eva te schrijven, langzaam, met
een pen. Ze maakt grate letters. Enkel haar voeten zijn vastgebonden. Wat
zouden ze met die koffer doen? Een man gooit verschillende hoopjes papier
in het vuur. Had ik dit maar geweten! Zou dit het huis van de bende
kunnen zijn, dat ze hoven de kelder hebben gebouwd? Zou de kelder hun
geheim hoofdkwartier geweest kunnen zijn? Er staat vast een zender in, en
ze praten ermee met hun vrienden die elders zijn. Dit is het hart van het
beest. Hadden we maar meer mensen meegebracht! "Volgens mij zullen ze
straks met die vrachtwagen naar een vliegtuig rijden", zegt Karel, "en dan
gaan ze met zijn allen de lucht in." Hij heeft gelijk. We moeten ze
tegenhouden. "Hoe zouden we ze kunnen stoppen?" vraag ik. Hadden we
Liesbet maar meegenomen. Was ze nu maar hier.
Verbs:
ik gooi; gooien I throw; to throw
ik houd tegen; tegenhouden, hieldfhielden tegen, tegengehouden I hold back; to
hold back
115
116
Expressions:
ik ga tot actie over; tot actie overgaan, I take action; to take action
voorzichtigheid is de moeder van de porseleinklast discretion is the better part of
valor
ik ben van plan om te; van plan zijn om te I intend to; to intend to
Do You Knowl
1. Waar zijn Karel en Jan nu?
2. Waarvoor zouden de bendeleden een zender nodig hebben?
3. Wie mist Jan?
Ladies in lace
117
The conditional tense reflects a future time, but from the past point of
view, suggesting the future is not certain. FUTURE: My brother says that he
will go with me. CONDITIONAL: My brother said that he would go with me.
Since the tenses are related, the formation of the conditional is easy: do the
same thing as with the future tense, but substitute zou/zouden for zullen.
"I would work" is ik zou werken and "we would work" is wij zouden
werken.
THE CONDITIONAL
You pincer as follows: zouden becomes the first part of the pincer, and
kunnen, mogen, moeten, willen + infinitive become the second part of the
pincer.
The Dutch equivalent of English: "if only I had ... " is a construction of
a Past Perfect Tense + maar, with inversion of subject and verb:
Had ik het hoek maar gelezen. If only I had read the book.
Hadden we haar maar gehoord. If only we had heard her.
Was ik maar naar huis gegaan. If only I had gone home.
Waren we maar naar Amerika gegaan. If only we had gone to
America.
!. Er :\)>·'·'.:.'.'·' ' .......·....·.·..·.·............ ,.. ,.. ,,,,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ... ·· .... ... ....·.·,·,·,·........ .... ................... .. ........ .... ... .·..·.·,·,·.·.·,·
.................
Er is, er zijn, er was, etc., are the equivalents of there is, there are, there
was, etc.:
A sentence like:
Eva zit op een stoel en Palma zit op een stoel naast die stoel
becomes
Eva zit op een stoel en Palma zit op een stoel ernaast.
Similarly,
Palma zit onder de tafel en Eva zit op de tafel
becomes
Palma zit onder de tafel en Eva zit erop.
Waarin Jans wens in vervulling gaat: zijn vrouwelijke collega komt hem en
Karel te hulp.
Plotseling horen we lawaai, een kloppend geluid. "Een paard", zegt Karel.
Binnen hebben ze het ook gehoord. Het wordt heel stil. Je kan het gras
horen groeien. De mensen binnen weten niet wat er gebeurt. Was het maar
niet zo danker. Het paard rent weg, in de richting van het dorp. Vreemd.
Zou dit een droom zijn? Plotseling duwt Karel tegen de planken waar we
achter zitten. Ze vallen om en we kijken elkaar aan. Zouden ze ons nu
vinden? Als we maar stiller waren geweest. Als ik Eva maar nooit had
ontmoet. Als ik maar niet uit mijn bed was gestapt. Als, als, als. Als mijn
kat een koe was, kon ik haar melken.
Dan horen we eeti stem naast ons, die "goedenavond" zegt. Dat kan niet,
denk ik. Of tach? Zou het kunnen? En ja hoar, het kan. Het is Liesbet .
120
Verbs:
ik ren; renuen I run; to run
ik kom (iemand) te hulp; (iemand) te hulp komen, kwamfkwamen te hulp, ben te
hulp gekomen I come to (someone's) aid; to come to (someone's) aid
ik val om; omvallen, vielfvielen om, ben omgevallen I fall over; to fall over
ik ontmoet; ontmoeten I meet; to meet
het gebeurt; gebeuren it happens; to happen
ik groei; groeien I grow; to grow
ik melk; melken, molk/molken/melkte, gemolken I milk; to milk
Expressions:
(en) ja boor you bet
(iets) gaat in vervulling; in vervulling gaan (something) comes true; to come true
A. Liesbet, Karel and Jan Raap make plans. What could they do? Write all sentences
in the conditional.
B. Conjugate the verbs in the following sentences and make them conditional.
Write complete sentences in the right word order.
C. Substitute the prepositional phrase in the second part of each sentence with an
er-cons truction.
D. Use verbs from the vocabulary lists under the readings to fill in the blanks.
Conjugate the verbs in the future tense. Do not forget the pincer
construction.
Lief dagboek,
Een paard. Je zou die schrijvers tach naar de bliksem wensen. Waarom
een paard, in godsnaam, en waarom ik?
Eerst en vooral zou je verwachten dat je auto gewoon rijdt, of dat hij
wordt stukgereden na een spannende achtervolging, maar in dit soort
verhalen heb je tach niet zomaar "pech". En stel nu dat ik pech zou hebben.
Daar sta ik dan, aan de kant van de weg. Links een wei, rechts een wei,
voor een wei, achter een wei. En wat, of liever wie staan er naar mij te
staren? Koeien, natuurlijk. Heb je ooit een heldin van een detective-verhaal
op een koe zien rijden? En als ik inderdaad een paard zou vinden, wat dan?
Moet ik er maar gewoon naar toe stappen en iets zeggen als: "Dag mevrouw
paard, mijn naam is Liesbet, mag ik een eindje op u meerijden?" Om gek
van te worden! Ik zou echt wel uit dit verhaal weg willen. Was ik er maar
nooit mee begonnen.
Lies bet
Waarin Liesbet weer eens laat zien dat ze haar mannetje kan staan. Jan en
Karel kunnen nog wat van haar leren!
"Terwijl jullie hier in het gras zaten, heb ik mijn deel van het werk
gedaan", zegt Liesbet. "Als jullie meekomen, kan ik het jullie laten zien."
We lopen voorzichtig rond het huis. In de muur zit een plaat met een
nummer erop, en eronder het woord: "verboden". "Wat is dat?" vraagt Karel,
"de verwarming?" Liesbet blijft voor de plaat staan. "Dit is duidelijk hun
hoofdkwartier, dus dacht ik dat ze een middel moesten hebben om alles te
vernielen, als het nodig zou zijn. Dit is het. Op dezelfde plaats, binnen,
moet een knop zitten die alles in de lucht laat vliegen. We moeten naar
binnen en we moeten die knop vinden. Aileen moeten we zorgen dat er
geen ongeluk gebeurt." "Hoe weet je dat allemaal?" vragen Karel en ik uit
een mond. Ze lacht. "Toen jij met je vriendinnetje in je appartement was,
heb ik de man die jullie volgde neergeslagen. In zijn zakken heb ik de kaart
van dit huis gevonden. Ik ben hierheen gereden, maar ik ben nu pas hier
omdat ik vanmiddag een ongeluk heb gehad op weg naar Schilde. Ik had
geen auto meer, daarom ben ik te paard gekomen. Ik heb de kaart goed
onthouden. Het lijkt te kloppen."
123
124
down
ik verbied; verbieden, verboodfverboden, verboden I forbid; to forbid
ik onthoud; onthouden, onthield/onthielden, onthouden I remember; to
remember
ik verniel; vernielen I destroy; to destroy
Expressions:
het klopt; kloppen it is right; to be right
het vliegt in de Iucht; in de Iucht vliegen it explodes; to explode
uit een mond with one voice
Het ziet er naar uit dat onze heiden het hard gaan aanpakken. Als het goed
is krijgen de slechten eindelijk loon naar werken.
"Ze weten dat er iets op til is, daarom zijn ze zo stil", zeg ik. "Als we
een steen door het raam gooien, we ten ze niet wat er gebeurt", zegt Karel.
"lk heb eeh beter plan", zegt Liesbet. "Als we binnen zijn, zorg ik voor
Eva", zeg ik.
Liesbet wandelt rustig naar de deur en klopt erop. De deur gaat open.
"Goedemiddag", zegt Liesbet. Een van de mannen staat tegenover haar met
zijn revolver in zijn hand. "Slecht weer vandaag", zegt Liesbet nog, terwijl
ze haar jurl{ begint uit te trekken. Een knoop valt op de grond. De man
kijkt even naar Lies bets mooi figuur. Even te lang. "Nu", schreeuwt Lies bet.
Ze slaat op de man zijn hoofd. Karel springt door het ene raam, ik door het
andere. Terwijl hij valt roept de man achter ons: "au!"
126
Verbs:
ik wandel; wandelen I walk; to walk
ik trek uit; uittrekken, trok/trokken uit, uitgetrokken I take off; to take off
ik zorg voor; zorgen voor I take care of; to take care of
Expressions:
het ziet ernaar uit; ernaar uitzien it looks like; to look like
ik pak het hard aan; het hard aanpakken I play it hard; to play it hard
als het goed is if everything is as it should be
ik krijg loon naar werken; loon naar werken krijgen I get paid what I deserve; to get
paid what one deserves
er is iets op til; op til zijn something is about to happen; to be about to happen
A. How does the story go on? How will Eva be saved? What will happen to the
terrorists? Write sentences in the future tense, the conditional, and the
127
present tense.
C. Make the following sentences conditional. Think about the right word order (all
sentences have a conjunction in them) .
D. Fill in the blanks. Use nouns from the vocabulary lists under the readings.
Nu begrijp ik het allemaal. Eigenlijk is dit een heel moreel boek, aileen
moet je goed tussen de regels lezen. Neem nu hoofdstuk negentien. De
schrijvers bedoelen natuurlijk dat de man die door Liesbet wordt
neergeslagen zijn verdiende loon krijgt juist omdat hij Liesbet als een
sexobject bekijkt, ja, bekijkt, mag ik wel zeggen. En daarmee willen de
schrijvers natuurlijk ook zeggen dat al dat macho-gedoe nergens goed voor
is, en natuurlijk ook dat het menselijk (in dit geval vrouwelijk) lichaam op
zich mooi is en goed, en dat het er maar op aankomt hoe je het bekijkt.
Geweldig! En dan die tedere liefdesscene-van (s)exploitatie kan hier
natuurlijk helemaal geen sprake zijn-in het laatste hoofdstuk. Een
volwassen relatie tussen twee mensen die op geen enkele manier van elkaar
afhankelijk zijn. Dat is nu juist het mooie van de zaak. Wat een boek. Zo
diep dat ik het eerst verkeerd heb begrepen; dat spijt me erg. Ik waardeerde
slechts de actie. Ik hoop datu nu ook inziet dat dit tach een "beter lesboek"
is.
J. L. ten Kate
van de nieuwe lezersvereniging
"Diep en Hoopgevend"
Amersfoort
Verbs:
ik dank; danken I thank; to thank
ik ben op zoek naar; op zoek zijn naar, wasfwaren op zoek naar, ben op zoeh
geweest naar I look for; to look for
ik draai af; afdraaien I run (a movie); to run (a movie}
ik ga met vakantie; met vakantie gaan, ging/gingen met vakantie, ben met
vakantie gegaan I go on vacation; to go on vacation
ik doe aan sport; aan sport doen, deed/deden aan sport, aan sport gedaan I am
engaged in sports; to be engaged in sports
129
I
130
Expresion:
een born geld a lot of money
Voor de laatste keer zien we dat Jan een nuchtere Hollandse jongen blijft,
wat er ook gebeurt.
Daar gaat de telefoon. Hij staat naast de vaas met bloemen op het
nachtkastje. Het is de minister die mij een groet brengt van de koningin om
me te bedanken. "Och", zeg ik, "ik heb het met plezier gedaan."
De zon gaat reeds onder als we nog op het terras zitten. Ik drink mijn
wijntje, zij haar cognac. Ik heb mijn kaartje voor de trein al gekocht. "We
zijn een mooi paar", zegt ze, met een beetje verdriet in haar stem. Ze heeft
volledig gelijk, natuurlijk. Ook ik voel een beetje verdriet, maar vannacht
en morgen is het nog feest. Ik zal nooit echt weten wie ze is of waarom ze
naar mij is gekomen. "Aileen in het geheim wordt het geluk geboren", zegt
ze, terwijl ze haar vinger op mijn lippen legt. Dan doet ze het licht uit:
"Welterusten, wereld."
Verbs:
de zoo gaat onder; ondergaan, ging/gingen onder, is ondergegaan the sun sets; to
set
131
Assignment ?~=~=======:::: ;:;:::::::::::::::;:;::::: :=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:::::::::::::::::::: ===: ===========:==::::::=========== ======================== ·=·= :=:=:=:=:=:=:=:=:=:===:=:=:=:=:::::::::::::::: ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::=:=:===:=:= .-.-.-.-...-......-.-.·.-.-.-----.-.-.-.-.-.-.-------.·.·
A. Read Eva's letter below and describe exactly what happened. Answer the
following questions in your explanation of the end of the Jan Raap story.
Lieve Jan,
Ik woon nag altijd in het hotel dat ik nu maar "ons" hotel zal noemen.
Ik mis je heel erg. Ik wou dat je weer bij me was. Technisch is alles
uitstekend gegaan. Mijn man heeft dat geld ongestoord naar Zwitserland
gebracht, juist omdat iedereen naar hem op zoek was, en dus heeft niemand
zijn vermomming doorzien. De secretaris heeft zijn deel oak gekregen. Ze
wonen nu in Marokko, denk ik. Mijn man belt me af en toe nag wei eens,
maar aileen om over zaken te praten. Ik voel me soms zo ontzettend aileen.
Geld maakt niet gelukkig, maar geluk produceert geen geld. Vreemd dat
Palma zich heeft geelektrokuteerd in haar eel door in een gloeilamp te
bijten. Ze had altijd van die rare dingen. Gaat het je goed? Mis je me oak
een beetje of heb je geen tijd om aan mete denken? Rij voorzichtig met de
Porsche. En de BMW.
Je eeuwige Eva
Derivations
Verbs:
ik ga; gaan, ging/gingen, gegaan I go; to go
ik studeer; studeren I study; to study
ik stop; stoppen I stop; to stop
ik vlieg; vliegen, vloogfvlogen, gevlogen I fly; to fly
het betekent; betekenen it means; to mean
133
134
B. You are on the plane to Amsterdam. Your neighbor asks you why you are
going to the Netherlands, what you are going to do there, and many other
things. Write your dialogue in at least ten sentences.
Verbs:
ik mag; mogen, mocht/mochten, gemogen I am allowed to, I may; to be allowed to
ik vertrek; vetrekken, vertrok/vertrokken, ben vertrokken I leave; to leave
ik heb; hebben, had/hadden, gehad I have; to have
ik zit; zitten, zat/zaten, gezeten I sit; to sit
ik rook; roken I smoke; to smoke
Assignments
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them
into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five
questions and answers of your own, using the following five words, one per
question and answer set: instapkaart, roken, raam, gangpad, koffer.
B. You are the KLM check-in person. Walk a customer through the check-in
procedure in at least ten sentences
136
3. Aankomst
Verbs:
ik heet; heten, heette/heetten, geheten I am called (my name is); to be called
ik weet; weten, wist/wisten, geweten I know; to know
ik werk; werken I work; to work
ik rijd; rijden, reedfreden, gereden I ride; to ride
ik land; Ianden I land; to land
137
B. You are a KLM cabin personnel person. Make small talk with a passenger.
Make it last at least ten sentences.
4. Douane en immlgratie
Verbs:
ik hoop; hopen I hope; to hope
ik blijf; blijven, bleef/bleven, ben gebleven I stay; to stay
ik zoek; zoeken, zocht/zochten, gezocht I search, I look for; to search, to look for
ik doe; doen, deed/deden, gedaan I do; to do
ik wens; wensen I wish; to wish
ik kom; komen, kwam/kwamen, ben gekomen I come; to come
5. De trein
Dank u wel.
Niets te danken.
Van welk perron vertrekt de trein?
Perron 2a.
Wanneer?
Over een kwartier.
Is het de trein naar Brussel?
Ja, hij stopt ook in Den Haag, Rotterdam, Dordrecht, Roosendaal en
Antwerpen.
Kaartjes alstublieft.
Alstublieft.
Gaat u naar Lei den?
Ja.
Dan moet u over een paar minuten uitstappen.
Zo vroeg al?
Ja, Leiden is niet ver van Amsterdam.
Leuk.
Verbs:
ik moet; moeten, moest/moesten, gemoeten I have to, I must; to have to
ik stap uit; uitstappen I step out of; to step out of
Verbs:
ik sta; staan, stond/stonden, gestaan I stand; to stand
ik vind; vinden, vondfvonden, gevonden I find, I think; to find, to think
ik hood in het oog; in het oog houden, hieldjhielden in het oog, in het oog gehouden
I keep an eye on; to keep an eye on
ik breng; brengen, bracht/brachten, gebracht I bring; to bring
ik hang, haugen, hingjhingen, gehangen I hang; to hang
B. You have a room to rent. Advertise it as best you can in at least ten
sentences.
7. Koken in de keuken
Verbs:
ik denk; denken, dacht/dachten, gedacht I think; to think
ik begrijp; begrijpen, begreepfbegrepen, begrepen I understand; to understand
ik kook; koken I cook; to cook
ik wil; willen I want; to want
ik woon; wonen I live; to live
ik vermoed; vermoeden I suspect; to suspect
ik eet; eten, at/aten, gegeten I eat; to eat
ik gebruik; gebruiken I use; to use
Ben je geld
Het woord is al raar genoeg.
Eet je vaak diepvriesspul?
Alleen maar als ze val is.
Heb je een magnetron-kookboek?
Ja, maar ik weet wel dat dat een beetje slecht is.
B. You have to write an ad for a dream kitchen. Start now. Use at least ten
sentences.
8. Eten · ·········.·.·.···.·.·-=·=·=·=·=·=-··=·=-=·=·=·=·=·=·=·=·=·=-=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=-=-=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=-·-·-=-·-·-=·=·=·=·=·=·=·=·=·=··-·.···· · ·
Verbs:
ik koop; kopen, kocht/kochten, gekocht I buy; to buy
ik haat; haten I hate; to hate
ik draag; dragen, droeg/droegen, gedragen I wear; to wear
Assignments
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them
into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five
questions and answers of your own, using the following words, one per
question/answer set: hemd, rok, jas, handschoen, pyjama.
Verbs:
ik spaar; sparen I save; to save
ik wissel; wisselen I change; to change
ik loop; lopen, liepfliepen, gelopen I walk; to walk
ik betaal; betalen I pay; to pay
B. You work in a bank. A poor foreigner asks you to explain how financial
things work in the Netherlands. Oblige in at least ten sentences.
11. Badkamer
Verbs:
ik zie eruit; eruit zien, zag/zagen eruit, eruit gezien I look like; to look like
ik neem; nemen, nam/namen, genomen I take; to take
ik houd van; houden van, hieldfhielden van, gehouden van I love; to love
ik poets; poetsen I clean; to clean
ik maak schoon; schoonmaken I clean; to clean
ik leg klaar; klaarleggen I put ready; to put ready
ik leg; leggen I put; to put
ik heb een hekel aan; een hekel hebben aan, hadfhadden een hekel aan, een hekel
gehad aan I dislike; to dislike
Assignments =
·· ··::::::::: ::::::::::: :::: :::::::::::: : : : : :: : ::
B. You have an overnight guest. Show him/her the bathroom and explain
its peculiarities in no less than ten sentences.
1!. Llchaam
Verbs:
ik stoot; stoten, stootte/stootten, gestoten I bump; to bump
ik voel; voelen I feel; to feel
ik buig; buigen, boog/bogen, gebogen I bend; to bend
ik begin; beginnen, begonfbegonnen, ben begonnen I begin; to begin
ik kijk; kijken, keekfkeken, gekeken I look; to look
ik word groen van nijd; groen van nijd worden, werdfwerden groen van nijd, groen
van nijd geworden I turn green with envy; to turn green with envy
ik lig; liggen, lag/lagen, gelegen I lie; to lie
ik barst; barsten, barsttefbarstten, gebarsten I burst; to burst
ik was; wassen, wastefwasten, gewassen I wash; to wash
ik draai; draaien I turn; to turn
ik hou; houden, hield/hielden, gehouden I keep; to keep
ik zeg dag; dag zeggen, zei/zeiden dag, dag gezegd I say hello; to say hello
ik strek; strekken I stretch; to stretch
ik krijg; krijgen, kreegfkregen, ·gekregen I get; to get
B. You are taking a bath. You love talking to your big toe. Describe the rest
of your anatomy to it/her/him in at least ten sentences.
151
Verbs:
ik vertel; vertellen I tell; to tell
ik stuur op; opsturen I send; to send
ik schrijf; schrijven, schreef/schreven, geschreven I write; to write
ik moet; moeten, moest/moesten, gemoeten I have to, I must; to have to
ik zie; zien, zagfzagen, gezien I see; to see
ik heb nodig; nodig hebben, had/hadden nodig, nodig gehad I need; to need
ik bel; bellen I phone; to phone
152
B. You take a poor foreigner to the post office and tell him/her what goods
and services are available there. In at least ten sentences.
Verbs:
ik doe uit; uitdoen, deedfdeden uit, uitgedaan I switch off; to switch off
ik druk; drukken I push; to push
ik vergeet; vergeten, vergatfvergaten, vergeten I forget; to forget
ik rijd weg; wegrijden, reedfreden weg, ben weggereden I drive off; to drive off
ik ga zitten; gaan zitten I sit down; to sit down
Assignments
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them
into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five
questions and answers of your own, using the following words, one per
question/answer set: portier, stuur, claxon, voorwiel, gevarendriehoek.
B. You have car trouble. De wegenwacht rides to the rescue. Converse with
him/her in at least ten sentences.
154
Verbs:
ik heb last van; last hebben van, hadfhadden last van, last gehad van I am bothered
by; to be bothered by
155
B. You meet a Dutch (wo)man and start talking about the weather. Feel free
to complain in at least ten sentences.
I
156
Verbs:
het regent; regenen it rains; to rain
ik beveel aan; aanbevelen, bevalfbevalen aan, aanbevolen I recommend; to
recommend
ik reis; reizen I travel; to travel
ik snijd; snijden, sneed/sneden, gesneden I cut; to cut
ik hoef; hoeven, hoefde/hoefden, gehoeven I have to; to have to
ik sta in de rij; in de rij staan, stond/stonden in de rij, in de rij gestaan I stand in
line; to stand in line
Assignments
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them
into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five
questions and answers of your own, using the following words, one per
question/answer set: bushalte, trein, boot, taxi, reisagentschap.
I
157
Assignments
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them
into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five
questions and answers of your own, using the following words, one per
question and answer set: school, schouwburg, winkel, fabriek, voorstad.
B. You are an employee of the local tourist office. Put a brochure together
describing the inner city in at least ten sentences.
Verbs:
ik hoop; hopen I hope; to hope
ik wiebel; wiebelen I wobble; to wobble
ik ontmoet; ontmoeten I meet; to meet
ik schuif; schuiven, schoof/schoven, geschoven I slide; to slide
Assignments :-:-:-:-:.; -:-:-:-:-:-:-:::: :::: :::::::~:~: ~ :;:~:;:;:;:;:;:~:;:::;:;:;:;:;:;:;:;:;:;:;:;:-: -:.·.·.· .. :-:·:·:·:·.·.;.;::::::::::.:.::::::;::::::.: .::::::::·:·:;:;:;:;:;:;:;:;:;:::::::;.; :-:-;.:-:.:-: ;.;.:.:.::::;.;.;.:.:.:.::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: ::;:;::::
B. You wander into a local cafe and strike up a conversation with a local
cafe-goer. You ask at least five questions and he/she gives at least five
answers.
Verbs:
ik laat vallen; Iaten vallen, lietflieten vallen, Iaten vallen I drop; to drop
ik val; vallen, vielfvielen, gevallen I fall; to fall
ik laat; Iaten, liet/lieten, gelaten I let; to let
ik heb trek; trek hebben, I want, I like; to want, to like
B. You take a friend to a Chinese restaurant. This is a first for your friend.
Explain to her/him in at least ten sentences what is expected of him/her.
Ga je naar de bibliotheek?
Ja, ik moet iets opzoeken in een naslagwerk.
Weet je waar de catalogus is?
Ik gebruik altijd de computer.
Waar staan de encyclopedieen ook weer?
Daar, naast de balie.
Heb je het Engels-Nederlands woordenboek al gevonden?
Het staat op de derde boekenplank in het tweede boekenrek links naast het
prikbord.
Heb je al met de bibliothecaresse gepraat?
Is dat de vrouw die altijd een tijdschrift zit te lezen?
Heeft ze vorig jaar geen roman gepubliceerd?
Ja, een roman over een prive-detective, Jan Raap, of zoiets.
Heb je die roman gelezen?
Nee, ik wacht op de paperback.
Lees je veel boeken?
Ja, maar niet zoveel romans.
Hou je ook van stripboeken?
Nee, die lees ik niet. Waar zijn die goed voor?
Om talen te leren, bijvoorbeeld.
Verbs:
ik wacht; wachten I wait; to wait
ik leer; leren I learn; to learn
ik gebruik; gebruiken I use; to use
ik zoek op; opzoeken, zocht/zochten op, opgezocht I look up; to look up
ik publiceer; publiceren I publish; to publish
ik lees; lezen, lasflazen, gelezen I read; to read
ik praat; praten I talk; to talk
B. You are the Information Person at the local library. A person wants to be
informed. Proceed, in no less than ten sentences.
21. Het kantoor ///:).:.:.:.:.:.: ··········· ······· ,.,,,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,.,,.,,.,, ··········· ··········· ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,.,.,,,,,,,,, .......-..............-...-.-
Verbs:
ik neem de telefoon op; de telefoon opnemen, namfnamen de telefon op, de
telefonen opgenomen I answer the phone; to answer the phone
ik tik in; intikken I type in; to type in
Assignments :::=:::=:::::= ,,,,,,, ,,,,,,,,,,,,,,,,,""''''''''""''''' ,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ,.,,,,,.,.,,,,,,,,,.,,, ,.,..,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,,,,,,,,,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,.,.,,,.,.,. ,,,,, , , ,,, ,, ,,, .. ,,,,,, , ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
B. You are the maintenance person who has to clean offices. Complain
about your job in at least ten sentences.
Irregular Verbs
. .........
·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:···:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:<·=·================~===~:::::::::=:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:;:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~::::::.;.;.:.:.::; ...
165
166
Verbs
Present tense
werken voelen hebben zijn
ik werk ik voel ik heb ik ben
jij werkt jij voelt jij hebt jij bent
zij werkt hij voelt hij heeft zij is
wij werken wij voelen wij hebben wij zijn
jullie werken jullie voelen jullie hebben jullie zijn
zij werken zij voelen zij hebben zij zijn
Past tense
ik werkte ik voelde ik had ik was
jij werkte jij voelde jij had jij was
zij werkte hij voelde hij had zij was
wij werkten wij voelden wij hadden wij waren
jullie werkten jullie voelden jullie hadden jullie waren
zij werkten zij voelden zij hadden zij waren
Perfect tense
ik heb gewerkt ik heb gevoeld
jij hebt gewerkt jij hebt gevoeld
zij heeft gewerkt hij heeft gevoeld
wij hebben gewerkt wij hebben gevoeld
jullie hebben gewerkt jullie hebben gevoeld
zij hebben gewerkt zij hebben gevoeld
167
168
Future tense
ik zal werken ik zal voelen ik zal hebben ik zal zijn
jij zal/zult werken jij zal/zult voelen jij zalfzult hebben jij zal/zult zijn
zij zal werken hij zal voelen hij zal hebben zij zal zijn
wij zullen werken wij zullen voelen wij zullen hebben wij zullen zijn
jullie zullen werken jullie zullen voelen jullie zullen hebben jullie zullen zijn
zij zullen werken zij zullen voelen zij zullen hebben zij zullen zijn
Conditional
ik zou werken ik zou voelen
jij zou werken jij zou voelen
zij zou werken hij zou voelen
wij zouden werken wij zouden voelen
jullie zouden werken jullie zouden voelen
wij zouden werken wij zouden voelen
mogen kunnen
ik mag ik mocht ik kan ik kori
jij mag jij mocht jij kan/kunt jij kon
zij mag zij mocht hij kan hij kon
wij mogen wij mochten wij kunnen wij konden
jullie mogen jullie mochten jullie kunnen jullie konden
zij mogen zij mochten zij kunnen zij konden
moeten will en
ik moet ik moest ik wil ik wildefwou
jij moet jij moest jij wil jij wilde/wou
zij moet zij moest hij wil hij wildefwou
wij moeten wij moesten wij willen wij wilden
jullie moeten jullie moesten jullie willen jullie wilden
zij moeten zij moesten zij willen zij wilden
Reflexive verbs
zich wassen
ik was me ik waste me
jij wast je jij waste je
hij wast zich zij waste zich
wij wassen ons wij wasten ons
jullie wassen jullie jullie wasten jullie
zij wassen zich zij wasten zich
169
Separable verbs
afvegen
ik veeg af ik veegde af
jij veegt af jij veegde af
hij veegt af zij veegde af
wij vegen af wij veegden af
jullie vegen af jullie veegden af
zij vegen af zij veegden af
Personal pronouns
Subject Possessive Object Reflexive
ik mijn mij/me me
jij/je, u jouwfje, uw joufje, u je, zich
zij/ze, hij, het haar, zijn haar, hem, het zich
wijfwe ons, onze ons ons
jullie julliefje jullie julliefje
zij/ze hun hen/ze, hun zich
Word order
Statements and questions
Liesbet voelt geen pijn. Voelt Liesbet geen pijn?
Jan werkt hard. Werkt Jan hard?
Negation
Jan werkt niet hard Liesbet voelt haar pijn niet
Liesbet voelt geen pijn Liesbet voelt die pijn niet
Liesbet voelt de pijn niet
Pincer
Jan heeft hard gewerkt Liesbet heeft geen pijn gevoeld
Jan zal hard werken Liesbet zal geen pijn voelen
Jan zou hard werken Liesbet zou geen pijn voelen
Jan mag hard werken Liesbet mag geen pijn voelen
170
Pincer, continued
Jan kan hard werken Liesbet kan geen pijn voelen
Jan moet hard werken Liesbet moet geen pijn voelen
Jan wil hard werken Liesbet wil geen pijn voelen
Relative clauses
Jan is een man die hard werkt
Liesbet is een vrouw die geen pijn voelt
Compound sentences
Karel is lang en Liesbet is klein
Karel is blij want Liesbet is lief
Karel is dik maar Liesbet is mager
Karel gaat naar huis of hij fietst naar de kerk
VERBS
The first form given is the infinitive; the second form is the first
person singular of the present tense, except for verbs that are rarely used
in the first person. In that case the third person singular of the present
tense is given.
An asterisk after the verb indicates that the verb is irregular. Check
with the irregular verbs list above. This list only contains the root verbs.
To check the principal parts of both aanvallen and bevallen, for
instance, look under vallen in the irregular verbs list.
[Zich] after a verb indicates that the verb is reflexive.
NOUNS
Plural endings that do not end in -en are given after a slash. Het
words are identified as such.
ADJECTIVES
[adj.] after the translation indicates that a word is an adjective, when
that is not clear from its meaning.
171
172
broek pants dag in, dag uit day after day donder thunder
broer/s brother dagboek, het diary er donder op zeggen; ik zeg er
brood, het bread dagelijks dayly donder op* to be dead sure; I
brug bridge daglicht, het light of day am dead sure
buigen; ik buig* to bow, to dakfdaken, het roof donker dark
bend; I bow, I bend dakloos homeless dood dead
buiging bow dame lady dood death
buik belly dan then de een zijn dood is de ander zijn
buiten outside dank je thank you brood one man's meat is
buitenland, het abroad dank u thank you another man's poison
Bulgaars Bulgarian [adj.] dankbaar grateful door by, through
buitenlander/s foreigner danken; ik dank to thank; I doorzien; ik doorzie* to see
bureaufs, bet desk thank through; I see through
bus bus dansbaar dancable to doos box
bushalte bus stop dansen; ik dans to dance; I dorp, het village
buurt neighborhood dance dorst thirst
das tie dorst hebben; ik heb dorst* to
cadeau/s, bet gift dat that be thirsty; I am thirsty
cafe/'s, bet bar de the douanefs customs
cafehouderfs bar owner deel, bet part douche/s shower
catalogus catalogue deelbaar divisible dovemansgesprek, het
cd-speler/s cd player deksel/s, het lid conversation of the deaf
eel cell denkbaar thinkable draad thread
centraal central denken, ik denk* to think; I de draad kwijtraken; ik raak de
centrum/centra, bet center think draad kwijt to lose the thread;
charmant charming dessert/s, het dessert I lose the thread
Chinees Chinese deur door draagbaar wearable, portable
Chinees Chinese [adj.] deviezen valuta draaien; ik draai to turn; I turn
chocolade chocolate deze this, these dragen; ik draag* to wear, to
claxon/s horn dezelfde the same carry; I wear, I carry
cognac cognac diamant diamond drijven; ik drijf* to float; I float
colbert/s, het jacket dicht close dringend urgent(ly)
collectie/s collection die that, those drinkbaar drinkable
collegaf's colleague diep deep drinken; ik drink* to drink; I
commissaris police diepte depth drink
commissioner diepvries freezer drogerfs dryer
computerscherm, het computer diepvriesspul frozen food droog dry
screen dier, bet animal droogdoek dish towel
concentreren [zich]; ik dierlijk animal, bestial droogte drought
concentreer me to dij thigh droom dream
concentrate; I concentrate dik fat druk busy, crowded
construeren; ik construeer to diner/s, het dinner drukken; ik druk to push, to
construct; I construct ding, het thing press; I push, I press
conversatie/s conversation discreet discrete dubbeltjefs, het dime
criminaliteit crime dit this duidelijk obviously
cursusboek, het course book dochter/s daughter dun thin
dodelijk deadly duren; het duurt to last; it lasts
daar there doden; ik dood to kill; I kill durven; ik durf to dare; I dare
daama afterwards doek cloth dus so, therefore
daarom that's why, therefore doen; ik doe* to do; I do duur expensive
dagfdagen day doen also£; ik doe also£* to act duurzaam long lasting
dag! hallo!, goodbye! as if; I act as if duwen; ik duw to push; I push
175
gevoelig sensitive groeien; ik groei to grow; I grow een hekel hebben aan; ik heb
geweer, het gun groen green een hekel aan• to dislike; I
geweld, het violence groenten vegetables dislike
geweldig great groep group held hero
gewoon normal, usual, just groet greeting helemaal completely
gewoonlijk usually groeten; ik groet to greet; I greet helemaal niet not at all
gewoonte habit groetjes! bye! helft half
gezicht, het face grof rough, rude helicopter/s helicopter
gezin, het nuclear family grof geld big money hem him
gezellig cosy grond ground hemd, het shirt
gezelligheid cosiness grondig thorough hen them
gezond healthy groot big herbouwen; ik herbouw to
gezondheid health grootheid greatness rebuild; I rebuild
gieten; ik giet• to pour; I pour grootte size herhalen; ik herhaal to repeat; I
gieter/s watering can gulden/s guilder repeat
gil scream gum eraser herinneren [zich]; ik herinner
een gil geven; ik gee£ een gil• to me to remember; I remember
scream; I scream haar her herinnering memory
gillen; ik gil to scream; I scream haar, het hair herschrijven; ik herschrijf* to
giller/s person who screams, bagel hail rewrite; I rewrite
If scream" halen; ik haal to fetch; I fetch het the, it
gisteren yesterday half half [adj. J heten; ik heet• to be called; I
glasfglazen, het glass hand hand am called (my name is)
glasachtig glass-like aan de hand zijn; er is iets aan hetzelfde the same
glazig glassy de hand* to be going on; heup hip
glimlachen; ik glimlach to something is going on heus honestly
smile; I smile handen omhoog hands up hiel heel
gloednieuw brand new handig handy, skillful hierheen over here
gloeilamp lightbulb handigheid dexterity hij he
goed good handschoen glove hoe how
als het goed is if everything is as haugen; ik hang• hang hoe moet het nu verder? what to
it should be hangerig listless do now?
goedemiddag good afternoon hangertje/s, het hanger hoe kan het ook anders! what
goedemorgen good morning hard hard, fast else!
goedheid goodness het hard aanpakken; ik pak het hoe laat is het? what time is it?
goedkoop cheap hard aan to play it hard; I play hoe maak je het? how are you?
goedmaken; ik maak goed to it hard hoe maakt u het? how are you?
make up for; I make up for hardheid hardness hoe zit het met... ? what about ... ?
goedvinden; ik vind goed • to hart, het heart hoed hat
approve of; I approve of het moet me van het hart• I hoera hurray
gooien; ik gooi to throw; I throw have to get it off my chest hoeveel how many, how much
gootsteen sink hartelijk cheerful, affectionate hoeven; ik hoe£• to have to; I
gordijn, het curtain harteloos heartless have to
graag gladly, with pleasure hartig hearty holfholen, het den
ik ...graag I like to ... haten; ik haat to hate; I hate Hollanderfs person from
gras, het grass hebben; ik heb* to have; I have Holland, Dutchman
gracht canal dat hebben we weer gehad we Hollands from Holland, Dutch
grap joke got that one under our belt holte hollow
grappig funny heel whole, very homo/'s gay man
gratis (for) free heerlijk delicious hond dog
grens border honger hunger
grenzeloos limitless
177
lot, het fate meeleven; ik leef mee to misgaan; het gaat mis * to go
Iucht air, smell sympathize; I sympathize wrong; it goes wrong
in de Iucht vliegen; het vliegt in meel, het flour misleiden; ik misleid to lead
de Iucht* to explode; it meenemen; ik neem mee * to astray; I lead astray
explodes take along; I take along misschien maybe
luchter/s chandelier meepraten; ik praat mee to join missen; ik mis to miss; I miss
luchthaven/s airport in a conversation; I join in a mist fog
luchtpost airmail conversation modieus fashionable
luchtvaartmaatschappij airline kunnen meepraten over; ik kan moe tired
company erover meepraten* to know moed courage
lucifer/s match what you mean; I know what moeder/s mother
lui lazy you mean moederschap motherhood
luid loud meer more moeheid tiredness
luisteren; ik luister to listen; I meerijden; ik rijd mee* to ride moeilijk difficult
listen along; I ride along moeten; ik moet* to have to; I
luisterrijk (il)lustrous meevallen; het valt mee* to go have to, I must
lukken; het lukt me to succeed; well; it goes well mogelijk possible
I succeed meestal mostly zo ... mogelijk as ... as possible
het lukt it works meest most mogen; ik mag* to be allowed
lusten; ik lust to like to meesterlijk magisterial to; I am allowed to
eat/drink; I like to eat/drink meisje/s, het girl mogendheid/mogendheden
meisjesachtig girlish power
mamom melk milk molenaar/s miller
maand month melken; ik melk* to milk; I mood mouth
maandelijks monthly milk uit een mood with one voice
maar but men one mondig able to speak for
mager thin meneer sir, mister yourself
magnetron/s microwave mens human being monoloog monologue
maken; ik maak to make; I mensa/'s cafeteria mooi beautiful
make menselijk human moord murder
makkelijk easy merkwaardig remarkable moordenaar/s murderer
man man mes, het knife moordenares murderess
zijn mannetje staan; ik sta mijn met with moreel moral (adj .]
mannetje * to take care of meter/s meter moraal moral(s)
oneself; I take care of myself middag/middagen noon, morgen/s morning, tomorrow
manier way, manner afternoon 's morgens in the morning
mariier van doen way of doing 's middags in the afternoon motregen/s drizzle
things middel, het means, way of mummiefs mummy
markt market midden, het middle muntstuk, het coin
mat mat midden in in the middle of museumfmusea, het museum
Marokko Morocco middernacht midnight muur wall
me me mij me muziek music
medewerker/s associate mijnmy mysterieus mysterious
(employee) minder less, fewer
mee with, along minderheid/minderheden naam name
meebrengen; ik breng mee* to minority naar at, to
bring along; I bring along mineraalwater, het mineral naast next to
meedoen; ik doe mee * to water nabij near
participate; I participate ministerfs minister (in politics) nacht night
meekomen; ik kom mee * to misbruiken; ik misbruik to 's nachts at night
come along; I come along abuse; I abuse nachtelijk nightly
nachtkastje/s, het nightstand
180
aan sport doen; ik doe aan stranden; ik strand to wash terras, het terrace
sport• to be engaged in sports; ashore, to get stuck; I wash terug back
I am engaged in sports ashore, I get stuck terugkomen; ik kom terug• to
geen sprake zijn van; er is geen streep strip come back; I come back
sprake van • to be out of the strekken; ik strek to stretch; I tevreden content
question; it is out of the stretch terwijl while
question stripboek, het comic strip thee tea
spreekwoord, het proverb studeren; ik studeer to study; I thuis at home
spreken; ik spreek* to speak; I study tijd time
speak stuiver/s nickel van aile tijden of all time
springen; ik spring• to jump; I stuk, het piece een tijdje a while
jump stukrijden; ik rijd stuk* to tijdschrift, het magazine
springlevend alive and kicking smash up; I smash up tjongejonge boy oh boy
spul, het stuff stuur, het steering wheel toch yet, still
staan; ik sta • to stand; I stand suiker sugar toch nog after all
stadfsteden city toe to, towards
stamcafe/'s, het hangout taal language toen then, when
stamtafel/s table for regulars taart pie toerist tourist
stappen; ik stap to step; I step tabak tobacco toeval, het chance, coincidence,
staren; ik staar to stare; I stare tafel/s table luck
station/s, het station tand tooth toevallig by chance
stedelijk of the city tandenborstel/s toothbrush tonen; ik toon to show; I show
stedeling city dweller tandenstoker/s toothpick tong tongue
steeds always tante/s aunt tot until, to
steen stone taxi/'s taxi touw, het rope
stellen; ik stel to put, to te too, at tram tram
suppose; I put, I suppose teen toe trein train
stem voice tegen to, against trek hebben in; ik heb trek in •
stemming atmosphere, vote tegenhouden; ik houd tegen • to to like; I would like
stenigen; ik stenig to stone; I hold back; I hold back trekken; ik trek* to pull; I pull
stone tegen kunnen; ik kan tegen • to trekker/s trigger
sterk strong stand; I can stand trouw faithful
stift felt pen tegenover opposite trouweloos disloyal, unfaithful
stijl style tekst text trouwen; ik trouw to marry; I
stil quiet tel count, moment marry
stil te silence de tel kwijtraken; ik raak de tel trui sweater
stoel chair kwijt to lose count; I lose tuin garden
stok stick count om de tuin leiden; ik leid om de
stokjes chopsticks telbaar countable tuin to lead up the garden
stom dumb, stupid telefoneren; ik telefoneer to path; I lead up the garden path
stomheid dumbness phone; I phone tulp tulip
stoppen; ik stop to put, to stop; I telefoon/s phone tussen between, among
put, I stop de telefoon goat the phone is typemachine/s typewriter
storm storm ringing
stortbui downpour telefooncel phone booth ui onion
stoten; ik stoot• to bump; I telegram, het telegram uit from, out
bump televisie/s television uithebben; ik heb (het hoek) uit*
straat street tellen; ik tel to count; I count to finish; I finished (the book)
strak tight tenminste at least uitdelen; ik deel uit to
straks soon tenslotte in the end distribute; I distribute
strand, het beach ter at the, on the, in the
184
Index
addition 20 moeten 77-78, 117-18
adjective + noun combination 33 mogen 77-78, 117-18
articles 2 months of the year 52
auxiliary verbs 84-85
negation 20-21
cardinals 43-44 niet 20
commands 97 numbers 43-46
comparative 102-04
compound sentence 110, 124-25 object 13
conditional 117-18 object pronouns 71-72, 105
conjunctions 110, 124-25 om te 97
consonants 2-3 ordinals 44-46