Banghay Aralin

Araling Panlipunan 9
Pagpapakitang Turo
Ni
MELJOY D. CAMARINES
Teacher I
School: Luisa Medel National High School
I. LAYUNIN
A. Pamantayang Nilalaman:
Ang mga mag-aaral ay may pag-unawa sa mga sector ng ekonomiya at mga
patakarang pang ekonomiya nito sa hamon at pwersa tungo sa pambansang pagsulong
at pag-unlad.

B. Pamantayan sa Pagganap:
Ang mga mag-aaral ay aktibong nakikibahagi sa maayos na pagpapatupad at
pagpapabuti ng mga sector ng ekonomiya at mga patakarang pang-ekonomiya nito
tungo sa pambansang pagsulong at pag-unlad.

C. Mga kasanayan sa pagkatuto:

1. Nasusuri ang mga dahilan ng pagkakaroon ng impormal na sector.(AP9MSP-IVg15)
2. Natataya ang mga epekto ng impormal na sector ng ekonomiya. (AP9MSP-IVh-16)
II. NILALAMAN
A. Paksa : Impormal na Sektor

III. KAGAMITANG PANTURO

Sanggunian : Ekonomiks- pahina 430-437
PPST INDICATORS
Laptop
Mga larawan ng Impormal na sector
Laang oras:
Isang oras (60 na minuto)
IV. PAMAMARAAN

A. Balik-Aral
Entry for Indicator # 1: Applies of content within and across curriculum teaching areas.
(MATH_M6NS-IIf-149)
Entry for Indicator # 2: Uses a range of teaching strategies that enhance learner achievement in
literacy and numeracy skills.

Gawain: FAST-CODE-DECODE
Panuto: Panuto: Huhulaan ng bawat mag-aaral kung anong salita ang nasa likod ng nakatagong
numero sa pamamagitan ng pagsagot sa math problem. Pabilisan ng sagot ang bawat mag-aaral.
Kailangan munang itaas ang kamay bago sabihin ang salitang na decode sa numero.

I-5 M-11 P-42 O-9 R-36 A- 2 L-12 N-0 S-6 K-8

 KATANUNGAN INAASAHANG SAGOT
4+1 = M 6*7 = O R 6+5 = 2-0 = L IMPORMAL NA SEKTOR
N 6/3 =
S E 15-7= T 3*3= R .

Gabay na tanong:
KATANUNGAN
Anong salita ang inyong nabuo?
Ilan ang kabuuang bilang ng ibinigay na gawain?
Ayon kay W. Arthur Lewis, ano ang konsepto ng
impormal na sector?
Ilathala ang artikulo ni Cielito Habito sa
Philippine Daily Inquirer na nagpapaliwanag ng
impormal na sector.
Magbigay halimbawa ng Impormal na sector.
INAASAHANG SAGOT
Ang salitang nabuo ay Impormal na sector.
Ang kabuuang bilang nito ay 77.
Inilarawan niya ito bilang uri ng hanapbuhay na
kabilang sa mga bansang papaunlad pa
lamang(developing countries).
Tinawag niya ang impormal na sector bilang
underground economy o hidden economy.
Ito ay mga karpintero, pedicab driver at sidewalk
vendor

B. Paghahabi sa layunin:
Ibahagi sa mga mag-aaral ang layunin sa araw na ito:
Nasusuri ang mga dahilan ng pagkakaroon ng impormal na sector. (AP9MSP-IVg15)
Natataya ang mga epekto ng impormal na sector ng ekonomiya. (AP9MSP-IVh-16)

C. Pag-uugnay sa halimbawa ng aralin

Entry for Indicator # 4: Manages classroom structure to engage learners, individually or in groups, in
meaningful exploration, discovery and hands-on activities within a range of physical learning
environments.
Entry for Indicator #5: Manages learner behaviour constructively by applying positive and non-violent
discipline to ensure learning-focused environment.
Gawain: CHARADE
Panuto: Hahatiin sa dalawang pangkat ang klase, Babae laban sa Lalaki. May isang lalahok sa gitna
na siyang gagawa ng aksyon at bawal magsalita ang nagpapahula sa gitna. Kailangang itaas ang
kamay kung gustong sumagot. Bawal ang sumigaw ng malakas. Bibigyan lamang ng sampung
segundo upang hulaan ang gawain. Kung sino ang unang maka-limang puntos ang siyang panalo.
Tandaan ang alituntunin. Pagkatapos ay sagutan ang pamprosesong tanong.

Taho Vendor Fishball Vendor Naglalako ng isda

Pedicab Drayber Sidewalk Vendor karpintero
Labandera Chicken joy Vendor
Balut Vendor Cigarette Vendor
Newspaper Vendor Sorbetes vendor
Gabay na tanong:
KATANUNGAN INAASAHANG SAGOT
Ano ang pagkakaugnay ng bawat Ito ay halimbawa ng impormal na sector sa lipunan. Ito ay
salitang nabanggit? maliliit na klase ng trabaho ng mga karaniwang
mamamayan na nagsisikap na makaahon sa buhay.
 Sino ang kabilang sa trabahong ito?
May kilala ba kayo na mayroong
trabaho katulad ng nabanggit?
Marangal ba ang ganitong klase ng
trabaho para sa inyo?
Bakit kaya may mga ganitong uri ng
trabaho sa ating ekonomiya?
Mga karaniwang mamamayan ng bansa o mga mahihirap.
Opo, ang kapitbahay namin ay labandera.
Opo, dahil hindi ka naman nagnanakaw o gumagawa ng
masama. Marangal na trabaho ang mga ito dahil walang
natatapakang ibang tao at ito ang bumubuhay sa mga
karaniwang tao.
May ganitong uri ng trabaho dahil sa kahirapang
nararanasan, hindi makapaghanap ng magandang
trabaho dahil sa hindi nakapagtapos ng pag-aaral.

D. Pagtatalakay sa konsepto sa paglalahad sa kasanayan #1

Entry for Indicator # 3: Applies a range of teaching strategies to develop critical and creative thinking,
as well as other higher-order thinking skills.
Entry for Indicator # 1: Applies knowledge of content within and across curriculum teaching areas.
(ARALING PANLIPUNAN_AP9MKE-Ic-7)
Gawain: DAHILAN at EPEKTO
Panuto: Ihanay ang mga pangungusap kung ito ba ay Dahilan o Epekto ng Impormal na sector sa
ekonomiya.
Bubunot ang bawat mag-aaral sa Kahon ng Kasuwertehan na naglalaman ng mga dahilan at epekto
ng impormal na sector, kung sino ang makakabunot nito ang siyang masuwerteng pupunta sa gitna at
ihahanay ito sa dahilan o epekto ng impormal na sector.

Dahilan ng Impormal na Sektor

* Makaligtas sa pagbabayad ng buwis sa pamahalaan.
* Makaiwas sa masyadong mahaba at masalimuot na proseso ng
pakikipagtransaksyon sa pamahalaan.
* Kawalan ng regulasyon mula sa pamahalaan na kung saan ang mga batas at
programa ay hindi naipapatupad nang maayos.
* Makapaghanap-buhay nang hindi nangangailangan ng malaking kapital o puhunan.
* Mapangibabawan ang matinding kahirapan.
“EKONOMIKS: MGA KONSEPTO AT APLIKASYON” (2012), BALITA et al.

Epekto ng Impormal na Sektor

* Pagbaba ng halaga ng nalilikom na buwis.
* Banta sa kapakanan ng mamimili.
* Paglaganap ng ilegal na gawain.
Gabay na tanong:
KATANUNGAN INAASAHANG SAGOT
Magbigay ng dahilan kung bakit may Kahirapan, maliit na puhunan at walang buwis
impormal na sektor sa ekonomiya.
Bakit pumapasok ang ibang mamamayan sa Dahil sa matinding pangangailangan sa buhay.
 ganitong klase ng trabaho sa lipunan?
Ano-ano ba ang mga pangunahing
pangangailangan ng mamamayan?
Paano nakakaapekto ang impormal na
sector sa pangangailangan at pamumuhay
ng mamamayan.
Papaano naging banta sa kapakanan ng
mamimili ang impormal na sector?
Ang pangunahing pangangailangan ng mamamayan
ay pagkain sa araw-araw, bahay, tubig, damit at mga
gamot.
Nakakatulong ito sa paghahanap-buhay ng
mamamayan at sa pangangailangan nila sa araw-
araw.
Nagiging banta ito sa kapakanan ng mamimili
sapagkat ang produktong ibinebenta ay hindi
dumaan sa tamang proseso at hindi nasiguro kung
ito ba ay ligtas o hindi.

E. Pagtatalakay sa konsepto sa paglalahad sa kasanayan #2

Iproseso ng guro ang mga natapos na gawain ng mga mag-aaral upang magkaroon ng
malinaw na pagunawa sa mga dahilan at epekto ng impormal na sector. Sa bahaging ito ay
hihimukin ng guro na magtanong ang mga mag-aaral sa mga dahilan at epekto ng impormal na
sector na nagkakaroon pa rin ng “gray areas”.

F. Paglinang ng kabihasaan:
Si Mang Jose ay isang sidewalk vendor na nagtitinda sa downtown area ng Bacolod City. Isang araw,
nagdesisyon ang pamahalaan na ipatupad ang batas ng pagbabawal ng pagbebenta sa sidewalk kung
saan naghahanapbuhay si Mang Jose. Ipinalipat sina Mang Jose sa loob ng central market ngunit
mahina ang bentahan kung kaya’t pumupuslit pa rin sila sa pagbebenta sa sidewalk kahit na may
multa.
Gabay na tanong:
KATANUNGAN INAASAHANG SAGOT
Bakit patuloy pa rin silang nagbebenta sa Dahil sa matinding kahirapan.
sidewalk kahit ipinagbabawal?
Magbigay epekto ng mga sidewalk vendor sa Pinahihintulutan ito ngunit may batas ng
ating ekonomiya. pagbabawal sa pagbebenta sapagkat ito’y
nakakapagpababa sa buwis na nakukuha at
naaapektuhan ang badyet ng pamahalaan.

G. Paglalahat ng aralin
Entry for Indicator # 3: Applies a range of teaching strategies to develop critical and creative thinking,
as well as other higher-order thinking skills.
Gawain: IDEYA MO! SHARE MO!
Panuto: Sagutan ang katanungang ibibigay tungkol sa Impormal na Sektor.

KATANUNGAN INAASAHANG SAGOT

Kung ikaw ang pamahalaan, Hindi, dahil nakasisira ito sa ating ekonomiya.
pahihintulutan mo ba ang impormal na Naaantala ang mga proyekto ng gobyerno.
sector na patuloy na umiral sa ating Lumiliit ang buwis na nalilikom ng pamahalaan kung
lipunan? kaya’t naaantala ang mga proyekto at marami ang
nawawalan ng trabaho gaya ng construction worker.
H. Paglalapat ng aralin
Entry for Indicator # 6: Uses differentiated, developmentally appropriate learning experiences to
address learner’s gender, needs, strengths, interests and experiences.
Entry for Indicator # 7: Plans, manages, and implements developmentally sequenced teaching and
learning processes to meet curriculum requirements and varied teaching contexts.

Gawain: DULA-DULAAN
Panuto: Magtanghal ng isang dula-dulaan na nagpapakita ng dahilan at epekto ng impormal na sector
ng ekonomiya.
Hahatiin sa apat na pangkat ang klase. Bawat pangkat ay pipili ng lider. Gagawa ang bawat pangkat
ng isang sitwasyon na nagpapakita ng dahilan at epekto ng impormal na sector. Bawat pangkat ay
may gawain. Bibigyan lamang sila ng tatlong minuto para sa paghahanda at tatlong minuto sa
pagtatanghal. Bawat kasapi ay makikilahok sa gawain. Pagkatapos ng dula-dulaan ay kanila itong
ipapaliwanag. Gawing gabay ang pamantayang ibibigay.

Unang Pangkat at Ikatlong Pangkat -- Dahilan ng Impormal na sektor

Ikalawang Pangkat at Ikaapat na Pangkat -- Epekto ng Impormal na sector

Pamantayan sa pagmamarka:
Pamantayan 10 5 3 Nakuhang
puntos
Paksa Naiaayon ang mensahe Di-gaanong naaayon Di-naaayon ang
sa paksa ang mensahe sa mensahe sa paksa
paksa
Partisipasyon Lahat ay nakasali. May isa o dalawa ang May tatlo o higit pang
di nakasali di nakasali
Pagkamalikhain Maliwanag at angkop Di-gaanong Di maliwanag at
ang pagsasadula ng maliwanag at angkop angkop ang
dahilan at epekto ng ang pagsasadula ng pagsasadula ng dahila
impormal na sektor dahilan at epekto ng
impormal na sektor
Kabuuang puntos

I. EBALWASYON
Entry for Indicator # 9: Designs, selects, organizes and uses diagnostic, formative and summative
assessment strategies consistent with curriculum requirements.
Panuto: Suriin at tukuyin ang mga dahilan at epekto ng impormal na sector sa ekonomiya.
Kopyahin at sagutan ang mga tanong. Salungguhitan ang dahilan at bilugan ang epekto ng
impormal na sector sa ekonomiya na nasa pangungusap.
1. Ayaw ni Kuya Juan na magproseso ng dokumento sa city hall dahil sa napakahaba ng pila kung
kaya’t nagtinda na lamang siya sa Quiapo.
2. Kumukuha si inay ng labahan dahil kulang ang aming panggastos sa araw-araw.
3. Nagkasakit si ate dahil sa biniling fishball sa gilid ng kalsada.
4. Marami ang naglipana ng nagbebenta ng pirated na dvd’s.
5. Bumaba ang pondo ng pamahalaan.

J. KARAGDAGANG GAWAIN
Entry for Indicator # 1: Applies knowledge of content within and across curriculum teaching areas.
(Filipino_F8PU-IIa-b-24)
Entry for Indicator # 6: Uses differentiated, developmentally appropriate learning experiences to
address learner’s gender, needs, strengths, interests and experiences.
Gawain: TULA
Panuto: Gumawa ng isang tula na tumutukoy sa mga dahilan at epekto ng impormal na sector sa
ekonomiya. Gawing gabay ang pamantayan.

Pamantayan 10 5 3 Nakuhang puntos

Nilalaman Naiaayon ang mensahe sa Di-gaanong naaayon Di-naaayon ang
paksa ang mensahe sa paksa mensahe sa paksa
Mensahe Maliwanag at angkop ang Di-gaanong maliwanag Di-naaangkop ang
mensahe at angkop ang mensahe mensahe
Pagkamalikhai Orihinal ang ideyang Di gaanong orihinal ang Di-orihinal ang ideyang
n ginamit sa paggawa ng tula ideyang ginamit sa ginamit sa paggawa ng
paggawa ng tula tula
Kabuuang puntos

PREPARED BY:

CAMARINES, MELJOY D.

OBSERVED BY:

_______________ _________________ _________________ ________________