Vũ Ngọc Pi, Nguyễn Văn Dự Hướng dẫn đồ án chi tiết máy

C¸c phÇn chÝnh trong ThuyÕt minh

®å ¸n chi tiÕt m¸y

NhËn xÐt cña gi¸o viªn híng dÉn

Lêi nãi ®Çu
Tµi liÖu tham kh¶o
Môc lôc

PhÇn I: tÝnh to¸n ®éng häc hÖ dÉn ®éng c¬ khÝ

1. TÝnh chän ®éng c¬ ®iÖn
1.1. Chän kiÓu lo¹i ®éng c¬
1.2. Chän c«ng suÊt ®éng c¬
1.3. Chän tèc ®é ®ång bé cña ®éng c¬
1.4. Chän ®éng c¬ thùc tÕ
1.5. KiÓm tra ®iÒu kiÖn më m¸y, ®iÒu kiÖn qu¸ t¶i cho ®éng c¬
2. Ph©n phèi tØ sè truyÒn
2.1. TØ sè truyÒn cña c¸c bé truyÒn ngoµi hép gi¶m tèc
2.2. TØ sè truyÒn cho c¸c bé truyÒn trong hép gi¶m tèc
3. TÝnh to¸n c¸c th«ng sè trªn c¸c trôc
3.1. TÝnh c«ng suÊt trªn c¸c trôc
3.2. TÝnh sè vßng quay trªn c¸c trôc
3.3. TÝnh m« men xo¾n trªn c¸c trôc
3.4. LËp b¶ng kÕt qu¶

PhÇn II: ThiÕt kÕ c¸c chi tiÕt truyÒn ®éng

1. ThiÕt kÕ bé truyÒn ®ai (xÝch)
2. ThiÕt kÕ bé truyÒn b¸nh r¨ng (trôc vÝt-b¸nh vÝt) cÊp nhanh
3. ThiÕt kÕ bé truyÒn b¸nh r¨ng (trôc vÝt-b¸nh vÝt) cÊp chËm
4. KiÓm tra ®iÒu kiÖn b«i tr¬n cho hép gi¶m tèc
5. KiÓm tra ®iÒu kiÖn ch¹m trôc
6. KiÓm tra sai sè vËn tèc

PhÇn Iii: thiÕt kÕ c¸c chi tiÕt ®ì nèi

1. ThiÕt kÕ trôc
1.1.TÝnh trôc theo ®é bÒn mái
1.1.1. TÝnh s¬ bé
1
Vũ Ngọc Pi, Nguyễn Văn Dự Hướng dẫn đồ án chi tiết máy
1.1.2. TÝnh gÇn ®óng
1.1.3. TÝnh chÝnh x¸c
1.2. TÝnh trôc theo ®é bÒn tÜnh (tÝnh qu¸ t¶i)
1.3. TÝnh ®é cøng cho trôc
2. TÝnh chän æ l¨n
1.1. Chän ph¬ng ¸n bè trÝ æ
1.2. TÝnh æ theo kh¶ n¨ng t¶i ®éng
1.3. TÝnh æ theo kh¶ n¨ng t¶i tÜnh
3. TÝnh chän khíp nèi
4. TÝnh chän then
4.1. TÝnh chän then cho trôc I
4.2. TÝnh chän then cho trôc II
4.3. TÝnh chän then cho trôc III

PhÇn Iv: cÊu t¹o vá hép, c¸c chi tiÕt phô vµ chän chÕ ®é l¾p trong hép
1. ThiÕt kÕ c¸c kÝch thíc cña vá hép
2. ThiÕt kÕ c¸c chi tiÕt phô (chèt ®Þnh vÞ, que th¨m dÇu, bu l«ng vßng vv…)
3. Chän c¸c chÕ ®é l¾p trong hép

Tµi liÖu tham kh¶o

1. TrÞnh ChÊt, Lª V¨n UyÓn, TÝnh to¸n hÖ dÉn ®éng c¬ khÝ, tËp I,II, NXB
Gi¸o dôc, 1999
2. NguyÔn V¨n LÉm, NguyÔn Träng HiÖp, ThiÕt kÕ ®å ¸n chi tiÕt m¸y,
NXB Gi¸o dôc, 1993
…

2
Vũ Ngọc Pi, Nguyễn Văn Dự Hướng dẫn đồ án chi tiết máy

PhÇn I
TÝnh to¸n ®éng häc hÖ dÉn ®éng c¬ khÝ.

1. Chän ®éng c¬ ®iÖn:

- Chän kiÓu, lo¹i ®éng c¬;
- Chän c«ng suÊt ®éng c¬;
- Chän tèc ®é ®ång bé ®éng c¬;
- Chän ®éng c¬ thùc tÕ;
- KiÓm tra ®iÒu kiÖn më m¸y, ®iÒu kiÖn qu¸ t¶i cho ®éng c¬.
Néi dung cô thÓ cña c¸c bíc nh sau:

1. 1. Chän kiÓu, lo¹i ®éng c¬:

a. §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu:
b. §éng c¬ ®iÖn xoay chiÒu:
Gåm hai lo¹i: §éng c¬ ba pha ®ång bé vµ ®éng c¬ ba pha kh«ng ®ång bé.
§éng c¬ ba pha kh«ng ®ång bé l¹i chia ra kiÓu r«to d©y cuèn vµ kiÓu r«to lång sãc.
Víi hÖ dÉn ®éng c¬ khÝ (hÖ dÉn ®éng b¨ng t¶i, xÝch t¶i, vÝt t¶i... dïng víi
c¸c hép gi¶m tèc) nªn sö dông lo¹i ®éng c¬ ®iÖn xoay chiÒu ba pha r«to lång sãc.

1.2. Chän c«ng suÊt ®éng c¬:

C«ng suÊt cña ®éng c¬ ®îc chän theo ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é nh»m ®¶m b¶o
cho nhiÖt ®é cña ®éng c¬ khi lµm viÖc kh«ng lín h¬n trÞ sè cho phÐp. §Ó ®¶m
b¶o ®iÒu kiÖn ®ã cÇn tho¶ m·n yªu cÇu sau:
(kW) (1.1)
Trong ®ã: - c«ng suÊt ®Þnh møc cña ®éng c¬;
- c«ng suÊt ®¼ng trÞ trªn trôc ®éng c¬, ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
+) Trêng hîp t¶i kh«ng ®æi:
(1.2)
+) Trêng hîp t¶i thay ®æi:

(1.3)

Víi: - Gi¸ trÞ c«ng suÊt lµm viÖc danh nghÜa trªn trôc c«ng t¸c.
- c«ng suÊt lµm viÖc danh nghÜa trªn trôc ®éng c¬:
(kW) (1.4)
Trong ®ã:
- c«ng suÊt phô t¶i ë chÕ ®é thø i trªn trôc c«ng t¸c.
, - thêi gian lµm viÖc ë chÕ ®é thø i vµ thêi gian c¶ chu kú;
3
Vũ Ngọc Pi, Nguyễn Văn Dự Hướng dẫn đồ án chi tiết máy
 - hiÖu suÊt chung cña toµn hÖ thèng; Khi x¸c ®Þnh cÇn chó ý nh sau:

+) Víi c¸c s¬ ®å gåm c¸c bé truyÒn m¾c nèi tiÕp:

 = 1.2.3... (1.5)
1, 2, 3... lµ hiÖu suÊt c¸c bé truyÒn vµ c¸c cÆp æ l¨n trong hÖ truyÒn dÉn. Gi¸ trÞ
cña chóng cho trong b¶ng 1.1.
+) Víi c¸c s¬ ®å gåm c¸c bé truyÒn m¾c song song (c¸c s¬ ®å t¸ch ®«i), hiÖu suÊt
cña côm c¸c bé truyÒn x¸c ®Þnh theo:
 = i (1.6)
C«ng suÊt lµm viÖc danh nghÜa trªn trôc c«ng t¸c ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng
thøc sau:
(kW) (1.7)
Víi, Ft lµ lùc vßng trªn trôc c«ng t¸c (N); v lµ vËn tèc vßng cña b¨ng t¶i (xÝch t¶i)
(m/s).

B¶ng 1.1 TrÞ sè hiÖu suÊt cña c¸c lo¹i bé truyÒn vµ c¸c æ [1]
HiÖu suÊt cña bé truyÒn hoÆc æ
Tªn gäi
®îc che kÝn ®Ó hë
Bé truyÒn b¸nh r¨ng trô 0,96 - 0,98 0,93 - 0,95
Bé truyÒn b¸nh r¨ng c«n 0,95 - 0,97 0,92 - 0,94
Bé truyÒn trôc vÝt
- tù h·m 0,30 - 0,40 0,20 - 0,30
-kh«ng tù h·m víi Z1 = 1 0,70 - 0,75
Z1 = 2 0,75 - 0,82
Z1 = 4 0,87 - 0,92
Bé truyÒn xÝch 0,95 - 0,97 0,90 - 0,93
Bé truyÒn b¸nh ma s¸t 0,90 - 0,96 0,70 - 0,88
Bé truyÒn ®ai 0,95 - 0,96
Mét cÆp æ l¨n 0,99 - 0,995
Mét cÆp æ trît 0,98 - 0,99
Chó thÝch: TrÞ sè hiÖu suÊt cña c¸c bé truyÒn b¸nh r¨ng cho trong b¶ng øng
víi cÊp chÝnh x¸c 8 vµ 9. Khi dïng bé truyÒn kÝn víi cÊp chÝnh x¸c 6 vµ 7 th×
t¨ng trÞ sè trong b¶ng lªn 1 ... 1,5 %.

1.3. Chän sè vßng quay ®ång bé cña ®éng c¬

Sè vßng quay ®ång bé cña ®éng c¬ (cßn gäi lµ tèc ®é tõ trêng quay) ®îc x¸c ®Þnh
theo c«ng thøc:
4
Vũ Ngọc Pi, Nguyễn Văn Dự Hướng dẫn đồ án chi tiết máy

(1.8)
Trong ®ã: f - tÇn sè cña dßng ®iÖn xoay chiÒu (Hz) (f = 50 Hz);
p - sè ®«i cùc tõ; p = 1; 2; 3; 4; 5; 6.
Trªn thùc tÕ, sè vßng quay ®ång bé cã c¸c gi¸ trÞ lµ 3000, 1500, 1000, 750, 600 vµ
500 v/ph. Sè vßng quay ®ång bé cµng thÊp th× kÝch thíc khu«n khæ vµ gi¸ thµnh
cña ®éng c¬ cµng t¨ng (v× sè ®«i cùc tõ lín). Tuy nhiªn dïng ®éng c¬ cã sè vßng cao
l¹i yªu cÇu gi¶m tèc nhiÒu h¬n, tøc tØ sè truyÒn cña toµn hÖ thèng t¨ng, dÉn tíi
kÝch thíc vµ gi¸ thµnh cña c¸c bé truyÒn t¨ng lªn. Do vËy, trong c¸c hÖ dÉn ®éng
c¬ khÝ nãi chung, nÕu kh«ng cã yªu cÇu g× ®Æc biÖt, hÇu nh c¸c ®éng c¬ cã sè
vßng quay ®ång bé lµ 1500 hoÆc 1000 v/ph (t¬ng øng sè vßng quay cã kÓ ®Õn sù
trît 3% lµ 1450 vµ 970 v/ph).

C¸ch x¸c ®Þnh sè vßng quay ®ång bé nh sau:

+) TÝnh sè vßng quay cña trôc c«ng t¸c:
- Víi hÖ dÉn ®éng b¨ng t¶i:
(1.9)
Trong ®ã:
D - ®êng kÝnh tang dÉn cña b¨ng t¶i (mm);
v - vËn tèc vßng cña b¨ng t¶i (m/s);
- Víi hÖ dÉn ®éng xÝch t¶i:
(1.10)
Víi, z lµ sè r¨ng ®Üa xÝch t¶i; v lµ vËn tèc vßng cña xÝch t¶i (m/s); p lµ bíc xÝch
t¶i (mm).
+) X¸c ®Þnh sè vßng quay ®ång bé nªn dïng cho ®éng c¬:
Chän s¬ bé sè vßng quay ®ång bé cña ®éng c¬ n ®b = 1500 v/ph (kÓ ®Õn sù
trît n®b = 1450 v/ph); Khi nµy tØ sè truyÒn s¬ bé cña hÖ thèng usb ®îc x¸c ®Þnh:
(1.11)
Sau khi cã gi¸ trÞ usb ta so s¸nh nã víi c¸c gi¸ trÞ nªn dïng vµ gi¸ trÞ giíi h¹n cña hÖ
thèng (b¶ng 1.2):
- NÕu usb n»m trong kho¶ng u nªn dïng th× n®b=1500 v/ph;
- NÕu usb > u nªn dïng vµ n»m trong kho¶ng u giíi h¹n th× n®b= 1000 v/ph;
- NÕu usb < u nªn dïng vµ n»m trong kho¶ng u giíi h¹n th× n®b = 3000 v/ph;

B¶ng 1.2 TØ sè truyÒn nªn dïng vµ giíi h¹n cña c¸c truyÒn ®éng
TØ sè truyÒn TØ sè truyÒn
Lo¹i truyÒn ®éng
nªn dïng giíi h¹n
Bé truyÒn ®ai 1,5 - 4 1-6
5
Vũ Ngọc Pi, Nguyễn Văn Dự Hướng dẫn đồ án chi tiết máy
Bé truyÒn xÝch 1,5 - 5 1-6
Bé truyÒn b¸nh r¨ng trô ®Ó hë 1,5 - 6 1 - 12,5
Bé truyÒn b¸nh r¨ng c«n ®Ó hë 1,3 - 4 1-8
Hép gi¶m tèc b¸nh r¨ng trô:
- 1 cÊp 1,5 - 8 1 - 11
- 2 cÊp 8 - 40 4 - 60
- 3 cÊp 31,5 - 180 25 - 326
Hép gi¶m tèc b¸nh r¨ng c«n 1 cÊp 1-5 1-8
Hép gi¶m tèc b¸nh r¨ng c«n - trô 8 - 31,5 6,3 - 40
Hép gi¶m tèc trôc vÝt 1 cÊp 8 - 60 6,5 - 80
Hép gi¶m tèc trôc vÝt 2 cÊp 300 - 800 42,25 - 3600
Hép gi¶m tèc b¸nh r¨ng - trôc vÝt 20 - 315 14,6 - 480
Hép gi¶m tèc trôc vÝt - b¸nh r¨ng 20 - 315 14,6 - 480

- NÕu usb n»m ngoµi kho¶ng tØ sè truyÒn giíi h¹n th× d¹ng hép gi¶m tèc ®Þnh
thiÕt kÕ kh«ng phï hîp víi sè liÖu ®· cho. Khi nµy cÇn chän l¹i hép gi¶m tèc lo¹i
kh¸c cho phï hîp.

1.4. Chän ®éng c¬ thùc tÕ

C¨n cø vµo c«ng suÊt ®¼ng trÞ ®· tÝnh tiÕn hµnh tra b¶ng chän ®éng c¬ cã
c«ng suÊt ®Þnh møc tho¶ m·n ®iÒu kiÖn (1.1) vµ cã sè vßng quay ®ång bé cña
®éng c¬ lµ gi¸ trÞ ®· x¸c ®Þnh ®îc.

1.5. KiÓm tra ®iÒu kiÖn më m¸y, ®iÒu kiÖn qu¸ t¶i cho ®éng c¬
a. KiÓm tra ®iÒu kiÖn më m¸y cho ®éng c¬:
Khi khëi ®éng, ®éng c¬ cÇn sinh ra mét c«ng suÊt ®ñ lín ®Ó th¾ng søc ú cña hÖ
thèng. V× vËy cÇn kiÓm tra ®iÒu kiÖn më m¸y cho ®éng c¬.
§iÒu kiÖn më m¸y cña ®éng c¬ tho¶ m·n nÕu c«ng thøc sau ®¶m b¶o:
(1.12)
Trong ®ã: - c«ng suÊt më m¸y cña ®éng c¬ (Kw): víi Tk
vµ Tdn vµ m« men khëi ®éng vµ m« men danh nghÜa cña ®éng c¬ (tra b¶ng ®éng
c¬).
- c«ng suÊt c¶n ban ®Çu trªn trôc ®éng c¬ (kW):

NÕu ®éng c¬ ®· chän kh«ng tho· m·n ®iÒu kiÖn (1.12) th× cÇn chän l¹i
®éng c¬ cã c«ng suÊt ®Þnh møc lín h¬n råi kiÓm nghiÖm l¹i.
b. KiÓm tra ®iÒu kiÖn qu¸ t¶i cho ®éng c¬:
Víi s¬ ®å t¶i thay ®æi, ®Ó tr¸nh cho ®éng c¬ bÞ qu¸ t¶i cÇn kiÓm tra qu¸ t¶i
cho ®éng c¬ theo ®iÒu kiÖn sau:

6
Vũ Ngọc Pi, Nguyễn Văn Dự Hướng dẫn đồ án chi tiết máy
(1.13)
víi : - c«ng suÊt lín nhÊt cho phÐp cña ®éng c¬ (kW);

- c«ng suÊt ®Þnh møc cña ®éng c¬ (kW);

Gi¸ trÞ tra b¶ng th«ng sè ®éng c¬;
- c«ng suÊt ®Æt lªn trôc ®éng c¬ khi qu¸ t¶i, chÝnh lµ c«ng suÊt trªn trôc
®éng c¬ cña gi¸ trÞ t¶i lín nhÊt trong s¬ ®å t¶i.
NÕu ®iÒu kiÖn (1.13) kh«ng tho¶ m·n, cÇn chän l¹i ®éng c¬ ®iÖn råi kiÓm
tra l¹i.

2. Ph©n phèi tØ sè truyÒn

TØ sè truyÒn (TST) chung cña toµn hÖ thèng u x¸c ®Þnh theo:
(1.14)
Trong ®ã: n®c - sè vßng quay cña ®éng c¬ ®· chän (v/ph);
nct - sè vßng quay cña trôc c«ng t¸c (v/ph).
Víi hÖ dÉn ®éng gåm c¸c bé truyÒn m¾c nèi tiÕp cã:
u = u1. u2. u3... (1.15)
Víi: u1, u2, u3... tØ sè truyÒn cña c¸c bé truyÒn trong hÖ thèng.
Sau ®©y tr×nh bµy c¸ch ph©n phèi TST cña mét sè trêng hîp cô thÓ:

2.1. TØ sè truyÒn cña c¸c bé truyÒn ngoµi hép gi¶m tèc

Ký hiÖu uh lµ TST cña hép gi¶m tèc (HGT); ung lµ TST cña bé truyÒn ngoµi
hép. TST cña bé truyÒn ngoµi thêng ®îc x¸c ®Þnh theo kinh nghiÖm nh sau:
+) Víi hÖ dÉn ®éng gåm HGT 1 cÊp nèi víi 1 bé truyÒn ngoµi hép th×:
ung = (0,7  0,75) uh
Do ®ã:
(1.16)
Hay ta cã:
(1.17)
NÕu bé truyÒn ngoµi lµ bé truyÒn ®ai, ®Ó gi¶m sai sè do viÖc quy chuÈn
®êng kÝnh c¸c b¸nh ®ai, nªn quy chuÈn gi¸ trÞ tÝnh ®îc theo d·y TST tiªu chuÈn
nh sau:
1,00; 1,12; 1,25; 1,4; 1,6; 1,8; 2,00; 2,24; 2,50; 2,80; 3,15; 3,55; 4,00; 4,50;
5,00.
+) Víi hÖ dÉn ®éng gåm HGT 2 cÊp b¸nh r¨ng nãi víi 1 bé truyÒn ngoµi hép th×:
ung = ( 0,15  0,1 ) uh

7
Vũ Ngọc Pi, Nguyễn Văn Dự Hướng dẫn đồ án chi tiết máy
Hay
(1.18)
(trÞ sè nhá dïng khi uh lín).
+) Víi hÖ dÉn ®éng gåm HGT trôc vÝt 2 cÊp; trôc vÝt - b¸nh r¨ng hoÆc b¸nh r¨ng -
trôc vÝt nèi víi 1 bé truyÒn ngoµi hép th×:
ung = ( 0,125  0,025 ) uh
Hay
(1.19)
(trÞ sè nhá dïng khi uh lín).

2.2 TØ sè truyÒn cña c¸c bé truyÒn trong hép gi¶m tèc

a. Víi hép gi¶m tèc b¸nh r¨ng trô 2 cÊp khai triÓn
- TØ sè truyÒn cña hép cã thÓ ph©n theo chØ tiªu tiÕt diÖn ngang cña hép
nhá nhÊt (còng chÝnh lµ ®Ó b«i tr¬n HGT hîp lý nhÊt). Khi nµy TST cña bé truyÒn
cÊp chËm ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau [2]:

(1.20)

Trong ®ã: ba1; ba2 - hÖ sè chiÒu réng b¸nh r¨ng cÊp nhanh vµ cÊp chËm.
Trong thùc tÕ, thêng ; nÕu chän th× ta cã c«ng thøc
sau [2]:
(1.21)
- TØ sè truyÒn cña hép còng cã thÓ ph©n theo hµm ®a môc tiªu víi thø tù u
tiªn c¸c hµm ®¬n môc tiªu sau: khèi lîng c¸c bé truyÒn, m« men qu¸n tÝnh thu gän
vµ thÓ tÝch c¸c b¸nh lín nhóng dÇu nhá nhÊt; khi nµy tØ sè truyÒn c¸c cÊp cã thÓ
tra b¶ng 3.1 [1] hoÆc tÝnh theo c«ng thøc:
(1.22)

b. Víi hép gi¶m tèc b¸nh r¨ng ®ång trôc

- Víi HGT b¸nh r¨ng ®ång trôc cã thÓ tÝnh TST bé truyÒn cÊp nhanh u 1 theo c«ng
thøc [3]:

(1.23)

c. Víi hép gi¶m tèc b¸nh r¨ng c«n - trô 2 cÊp:

8
Vũ Ngọc Pi, Nguyễn Văn Dự Hướng dẫn đồ án chi tiết máy
Víi HGT b¸nh r¨ng c«n - trô 2 cÊp, ®Ó nhËn ®îc chiÒu cao cña HGT nhá
nhÊt cã thÓ tÝnh tØ sè truyÒn bé truyÒn b¸nh r¨ng cÊp nhanh u1 c«ng thøc sau [4]:

(1.24)

Trong ®ã: Kbe - hÖ sè chiÒu réng vµnh r¨ng b¸nh r¨ng c«n; Kbe = 0,25  0,3;
ba2 - hÖ sè chiÒu réng b¸nh r¨ng trô; ba2=0,30,4.
Khi Kbe = 0,3 vµ ba2 = 0,4 (c¸c gi¸ trÞ tèi u) ta cã [4]:
(1.25)

d. Víi hép gi¶m tèc b¸nh r¨ng cÊp nhanh t¸ch ®«i
Víi HGT cÊp nhanh t¸ch ®«i, ®Ó nhËn ®îc kÝch thíc tiÕt diÖn ngang cña
hép nhá nhÊt (còng chÝnh lµ ®Ó b«i tr¬n HGT hîp lý nhÊt), TST cña bé truyÒn
b¸nh r¨ng cÊp chËm x¸c ®Þnh theo c«ng thøc [5]:

(1.26)

Víi .

e. Víi hép gi¶m tèc b¸nh r¨ng cÊp chËm t¸ch ®«i
Víi HGT cÊp chËm t¸ch ®«i, ®Ó nhËn ®îc kÝch thíc tiÕt diÖn ngang cña
hép nhá nhÊt (còng chÝnh lµ ®Ó b«i tr¬n HGT hîp lý nhÊt), TST cña bé truyÒn
b¸nh r¨ng cÊp chËm x¸c ®Þnh theo c«ng thøc [6]:

(1.27)

Víi .

f. Víi hép gi¶m tèc b¸nh r¨ng - trôc vÝt:

- Víi HGT b¸nh r¨ng - trôc vÝt, ®Ó b¸nh r¨ng lín kh«ng nhóng s©u qu¸ trong
dÇu còng nh ®Ó cã thÓ bè trÝ gän HGT, tØ sè truyÒn cña bé truyÒn b¸nh r¨ng u 1 cã
thÓ tra theo ®å thÞ h×nh 3.25 [1], hoÆc cã thÓ tÝnh theo c«ng thøc sau (dïng khi u h
< 100):
(1.28)
- §Ó nhËn ®îc kÝch thíc cña bé truyÒn trôc vÝt - b¸nh vÝt nhá nhÊt vµ kÕt
cÊu cña hép hîp lý, tØ sè truyÒn cña bé truyÒn b¸nh r¨ng u 1 ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng
thøc:
+) Khi m« men xo¾n trªn trôc ra Tr = 105  106 Nmm th×:
(1.29)
+) Khi m« men xo¾n trªn trôc ra Tr = 10  8.10 Nmm th×:
6 6

9
Vũ Ngọc Pi, Nguyễn Văn Dự Hướng dẫn đồ án chi tiết máy
(1.30)
Trong ®ã:
Tr - m« men xo¾n trªn trôc ra (Nmm).

g. HGT trôc vÝt 2 cÊp:

Víi HGT trôc vÝt 2 cÊp cã thÓ ph©n phèi tØ sè truyÒn nh»m ®¹t ®îc kÕt
cÊu cña HGT lµ hîp lý nhÊt [7], khi nµy tØ sè truyÒn cña bé truyÒn trôc vÝt - b¸nh
vÝt cÊp chËm sÏ lµ:
(1.31)
TØ sè truyÒn bé truyÒn trôc vÝt b¸nh vÝt cÊp nhanh u1 x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
(1.32)
Chó ý: nÕu u1<8 th× lÊy u1=8 vµ tÝnh l¹i u2 theo c«ng thøc:
(1.33)

3. TÝnh to¸n c¸c th«ng sè trªn c¸c trôc

Ký hiÖu c¸c chØ sè tÝnh to¸n nh sau: chØ sè "®c" ký hiÖu trôc ®éng c¬; c¸c
chØ sè "I", "II", "III". chØ trôc sè I, II vµ III.

3.1. TÝnh c«ng suÊt trªn c¸c trôc

Víi s¬ ®å t¶i thay ®æi, chän c«ng suÊt danh nghÜa lµ c«ng suÊt lín nhÊt.
- C«ng suÊt danh nghÜa trªn trôc ®éng c¬ tÝnh theo c«ng thøc (1.4):

- C«ng suÊt danh nghÜa trªn c¸c trôc I, II vµ III x¸c ®Þnh theo c¸c c«ng thøc sau:

3.2. TÝnh sè vßng quay cña c¸c trôc

- Tèc ®é quay cña trôc I:

Víi udc-I - tØ sè truyÒn cña bé truyÒn ( hoÆc khíp nèi ) nèi gi÷a ®éng c¬ víi trôc I.
- T¬ng tù ta cã: nII = nI /uI-II ; nIII = nII /uII-III ...

3.3 TÝnh m« men xo¾n trªn c¸c trôc

10
Vũ Ngọc Pi, Nguyễn Văn Dự Hướng dẫn đồ án chi tiết máy
M« men xo¾n trªn trôc thø k ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:

3.4. LËp b¶ng kÕt qu¶

C¸c kÕt qu¶ tÝnh ë trªn lµ sè liÖu ®Çu vµo cho c¸c phÇn tÝnh to¸n sau, do
vËy cÇn lËp b¶ng thèng kª theo mÊu sau:
B¶ng kÕt qu¶ tÝnh to¸n:

Trôc §/c¬ I II III C«ng t¸c

C«ng suÊt (kw)

Tû sè truyÒn (-)

Sè vßng quay(v/ph)

M« men (Nmm)

PhÇn II: ThiÕt kÕ c¸c chi tiÕt truyÒn ®éng

1. ThiÕt kÕ bé truyÒn ®ai (xÝch)

2. ThiÕt kÕ bé truyÒn b¸nh r¨ng (trôc vÝt-b¸nh vÝt) cÊp nhanh
3. ThiÕt kÕ bé truyÒn b¸nh r¨ng (trôc vÝt-b¸nh vÝt) cÊp chËm

11
Vũ Ngọc Pi, Nguyễn Văn Dự Hướng dẫn đồ án chi tiết máy
4. KiÓm tra ®iÒu kiÖn b«i tr¬n cho hép gi¶m tèc
Víi hép gi¶m tèc  b«i tr¬n ng©m dÇu, c¸c b¸nh r¨ng (b¸nh vÝt) lín (hay
b¸nh bÞ dÉn) ®îc ng©m trong dÇu. KiÓm tra ®iÒu kiÖn b«i tr¬n lµ kiÓm tra
®Ó c¸c b¸nh lín ®Òu ng©m trong dÇu vµ kho¶ng c¸ch gi÷a møc dÇu nhá nhÊt
vµ møc dÇu lín nhÊt ph¶i lín h¬n mét trÞ sè cho phÐp (thêng b»ng 8 ®Õn 10
mm).
X2min

X2max

X4max
Xmax

X4min
Xmin
2max

4min
4max
2min

H×nh 2.1

Gäi x lµ kho¶ng c¸ch tõ c¸c møc dÇu ®Õn t©m trôc. ChiÒu s©u ng©m dÇu
tèi thiÓu cña b¸nh r¨ng ®îc lÊy nh sau:
-Víi b¸nh r¨ng trô (h×nh 2.1): lmin=(0,75÷2).h vµ lmin 10mm. Trong ®ã, h lµ
chiÒu cao r¨ng. Khi nµy ta cã:

-Víi b¸nh r¨ng c«n (h×nh 2.2): ®Ó b«i tr¬n ng©m dÇu cÇn ng©m c¸c b¸nh lín
ngËp hÕt chiÒu dµi r¨ng. Khi nµy ta cã:
lmin= bsin -5
Tõ ®ã ta cã:

12
Vũ Ngọc Pi, Nguyễn Văn Dự Hướng dẫn đồ án chi tiết máy
ChiÒu s©u ng©m dÇu tèi ®a cña c¸c cÊp b¸nh r¨ng phô thuéc vµo vËn tèc
vßng v. Khi v>1,5m/s: lmax=lmin+10mm

X2max

X4max
X2min

X4min
b

H×nh 2.2

Khi v 1,5m/s: Víi bé truyÒn b¸nh r¨ng cÊp nhanh: lmax=1/6 b¸n kÝnh b¸nh r¨ng. Víi
bé truyÒn cÊp chËm: lmax=1/4 b¸n kÝnh b¸nh r¨ng. Khi nµy ta cã:

Chän møc dÇu chung cho c¶ hép:

Xmin=min(X2min,X4min)
Xmax=max(X2max,X4max)

5. KiÓm tra ®iÒu kiÖn ch¹m trôc

§Ó tr¸nh c¸c b¸nh r¨ng ch¹m vµo c¸c trôc cña hép gi¶m tèc, cÇn ®m¶ b¶o c¸c
b¸nh r¨ng c¸ch c¸c trôc quay Ýt nhÊt 7 ®Õn 10 mm. Khi nµy cÇn kiÓm tra ®iÒu
kiÖn ch¹m trôc (sinh viªn tù x©y dùng c«ng thøc kiÓm tra).

6. KiÓm tra sai sè vËn tèc

KiÓm tra sai sè vËn tèc theo c«ng thøc sau :

Víi

Tµi liÖu tham kh¶o

[1] TrÞnh ChÊt, Lª V¨n UyÓn, TÝnh to¸n hÖ dÉn ®éng c¬ khÝ, tËp I, NXB Gi¸o
dôc, 1999.
[2] Vu Ngoc Pi, A method for optimal calculation of total transmission ratio of two
step helical gearboxes, Proceedings of The National conference on Engineering
Mechnics, Volume 1, Hanoi, October 12-13, 2001, pp. 133-136.

13
Vũ Ngọc Pi, Nguyễn Văn Dự Hướng dẫn đồ án chi tiết máy
[3] Vu Ngoc Pi, Nguyen Dang Binh, Vu Quy Dac, Phan Quang The, Effective
method for Optimal splitting of Total transmission ratio of Coaxial helical gearboxes,
School on Computational Sciences and Engineering: Theory and Application, March
3-5, 2005, Ho Chi Minh City, pp. 96-99.
[4] Vu Ngoc Pi, A new and effective method for optimal calculation of total
transmission ratio of two step bevel - helical gearboxes, International colloquium in
mechanics of solids, fluids, structures and interactions, Nha Trang, Vietnam (2000),
pp. 716- 719.
[5] Vu Ngoc Pi, Optimal Calculation of Partial Transmission Ratios of Helical
Gearboxes with First-Step Double Gear-Sets, Int. Workshop on Advanced Computing
and Applications (ACOMP 2008), Ho Chi Minh city, Vietnam, 2008, pp. 287-294.
[6] Vu Ngoc Pi, A study on optimal determination of partial transmission ratios of
helical gearboxes with second-step double gear-sets, International Journal of
Mathematical, Physical and Engineering Sciences (IJMPES), Vol.2, No.2, 2008,
ISSN 1307-7465, pp. 99-102.
[7] Vũ Ngọc Pi, Vũ Quý Đạc, Phân phối tỉ số truyền cho hộp giảm tốc trục vít hai
cấp theo chỉ tiêu kết cấu của hộp hợp lý nhất, Tạp chí Khoa học và Công nghệ, Đại
học Thái nguyên, Số 1 (41) 2007, Trang 65-69.

14