TARİHÇE

Sırp Radikal Partisi (SRS) kökenli siyasetçilerin 2008 yılında kurdukları merkez-sağ partidir. SRS’de
Kosova konusunda uzlaşmaz bir tavır sergileyerek AB ile bütünleşmeye karşı çıkan Genel Başkan
Vojislav Šešelj karşısında Kosova ve AB ile müzakereden yana tavır alan bir grup milletvekili, önce
parti içinde “Sırbistan İleri” adlı bir grup oluşturmuş, partiden ihraç edilmeleri üzerine de Sırp
İlerlemeci Partisi’ni (SNS) kurmuşlardır. 21 milletvekilinden oluşan bu grubun liderliğini SRS’nin o
dönem fiili genel başkanı konumundaki Tomislav Nikolić yapmıştır. 1

Milliyetçi gelenekten gelmekle beraber AB üyeliğini destekleyen, aynı zamanda neo-liberal politikalar
önererek hızlı bir refah artışı vaat eden SNS, siyasette yeni bir alternatif olarak halktan kısa sürede
destek buldu. Parti, 2012 genel seçimlerine birçok küçük partiyle beraber Haydi Sırbistan İleri adlı
seçim ittifakı içerisinde katıldı. İttifak yüzde 24 oyla birinci sırayı alırken SNS mecliste 55 sandalye elde
etti. Aynı gün yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminde de partinin lideri Tomislav Nikolić Sırbistan’ın
dördüncü cumhurbaşkanı seçildi. Nikolić’in cumhurbaşkanlığına gelmesi üzerine partinin genel
başkanlığına halen bu görevi yürütmekte olan Aleksandar Vučić seçildi. Hükümeti kurarken Sırbistan
Sosyalist Partisi (SPS) ile koalisyona giden parti, başbakanlığı SPS lideri Ivica Dačić’e bırakırken SNS
Genel Başkanı Vučić, Yolsuzluk ve Suçlardan Sorumlu Başbakan Yardımcılığı ile istihbaratın bağlı
bulunduğu Savunma Bakanlığı görevlerini üzerine aldı.2

Hükümet koalisyonu içerisinde popülerliğini giderek artıran SNS, 2014 genel seçimlerinde kesin bir
zafer elde etti. SNS’nin Yeni Sırbistan, SPO, SDPS ve Sosyalistler Hareketi (PS) adlı partilerle kurduğu
İnandığımız Gelecek (Budućnost u koju verujemo) ittifakı, seçimlerde yüzde 48’in üzerinde oy aldı ve
SNS 250 kişilik mecliste 134 sandalye elde etti. SNS, seçimlerden sonra kurulan hükümette SPS ile
koalisyon ortaklığını devam ettirmekle beraber başbakanlık dahil birçok bakanlığı kendi üyelerine
veya seçim ittifakındaki ortaklarına tahsis etti. 3

SNS, AB üyeliği hedefinden dolayı hükümette olduğu 2012 yılından beri Priştine ile müzakereleri
sürdürmektedir. Kosova ile ilişkilerin normalleşmesinin iki tarafın da yararına olduğunu belirten parti,
Kosova’nın bu sayede Sırbistan’ın tecrübesinden yararlanarak idari düzenini sağlamlaştıracağını,
Sırbistan’ın da bu sayede bölgesel istikrara katkı sağlayacağı fikrindedir.44 Bununla beraber, Sırbis-
tan’ın manevi merkezi olarak gördüğü Kosova’nın bağımsızlığının asla tanınamayacağını
vurgulamakta, Kosova’daki Sırpların şartlarının düzelmesi ve bölgeden ayrılmak zorunda bırakılmış
Sırpların geri dönmeleri için azami gayreti göstereceğini ifade etmektedir. Parti, bu konuda Sırp
Ortodoks Kilisesi ile yakın işbirliğine girilmesini öngörmektedir.45 4

Sırp İlerleme Partisi, 2018 Ağustos itibarıyla parti Ulusal Meclis'te 90 sandalyeye sahiptir 5.

Presidential elections were held in Serbia on 2 April 2017,6 Tomislav Nikolić was eligible to run for a
second five-year term, but opted not to do so. Prime Minister Aleksandar Vučić was elected as
President in the first round.

The election was marred by accusations of voter intimidation and a near total domination of the
Serbian media by Vučić and his party. Following the announcement of the results, protests were held
1
(39)
2
(39)
3
(40)
4
(41)
5
http://www.parlament.gov.rs/national-assembly/composition/political-parties/political-
parties.98.500.html
6
https://www.b92.net/eng/news/politics.php?yyyy=2017&mm=02&dd=28&nav_id=100637the
eleventh since the office of President was introduced in 1990. Incumbent President 
across Serbia against Vučić's victory. The OSCE have announced that there are reports of pressure on
employees of state and state-affiliated institutions to support Vučić and secure, in a cascade fashion,
support from subordinate employees, family members, and friends.

The OSCE report noted that general reluctance of media to report critically on or to challenge the
governing authorities significantly reduced the amount of impartial information available to
voters,7]that all private national television channels displayed preferential treatment towards Vučić in
their news programmes, and that public resources were used in support of Vučić, including
endorsements and favourable articles in municipal information material. The European
Commission stated in its Serbia 2018 report that the Regulatory Body for Electronic Media had failed
to address imbalances in media coverage during the presidential campaign. 8 The Associated
Press and Reporters Without Borders reported that Aleksandar Vučić, the candidate of the governing
coalition, had ten times more airtime on national broadcasters than all other candidates combined
and that mainstream media under Vučić's control have been demonizing most of the opposition
presidential candidates, without giving them the opportunity to respond. 9 This practice was different
compared to the previous elections, when the two main candidates had approximately the same
media coverage.10 Non-governmental organizations involved in election
observation, CRTA and Bureau for Social Research, emphasized that the presence of Aleksandar Vučić
in newspaper and the electronic media during presidential campaign was disproportionate, adding
that media have lost their critical role and that they have become a means of political propaganda. 11
12

Parliamentary elections were held in Serbia on 21 June 2020.13 Initially organised for 26 April 2020,14
they were postponed by a state of emergency due to the COVID-19 pandemic in the country.15

In the period before the elections, inter-party European Parliament–mediated dialogue wаs held and
certain changes in election legislation were made. Numerous parliamentary and non-parliamentary
political parties boycotted the elections, including the major opposition coalition Alliance for Serbia,
which said that there were no conditions for free and fair elections. This resulted in the lowest
turnout since the establishment of a multi-party system in 1990. 16 The Serbian Progressive Party–
led coalition won one of the largest parliamentary majorities in Europe.

PARTİ LİDERLERİ
TOMISLAV NIKOLIĆ

7
https://www.osce.org/files/f/documents/a/5/322166_3.pdf
8
https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/20180417-serbia-report.pdf
9
https://apnews.com/article/f637c57b3b9e4dbfad2a052a4df1ccbe)(
https://www.mom-rsf.org/en/countries/serbia/)
10
https://www.osce.org/files/f/documents/a/5/322166_3.pdf
11
CRTA observation mission Final report Presidential elections 2017 (PDF). CRTA. 2017. p. 24.
12
Gavrilović, Zoran; Mijatović, Marina; Pavlica, Dražen (2017). Mediji, izbori i javnost 2017 (PDF). Bureau
for Social Research.)
https://www.idu.org/events/serbian-parliamentary-elections/)
13

https://www.reuters.com/article/health-coronavirus-serbia/serbia-postpones-april-26-elections-
14

due-to-coronavirus-outbreak-state-election-commission-idUSL8N2B99BP
15 https://www.reuters.com/article/health-coronavirus-serbia/serbia-postpones-april-26-elections-due-to-coronavirus-outbreak-state-election-commission-idUSL8N2B99BP

https://europeanwesternbalkans.com/2020/06/22/serbian-parliament-left-without-clear-
16

opposition-as-the-ruling-party-wins-partially-boycotted-elections/
Sırbistan Cumhurbaşkanı ve Sırp İlerlemeci Partisi’nin (SNS) kurucu lideri olan Tomislav Nikolić,
1952 yılında Kragujevac’ta doğdu. 1990 yılında milliyetçi çizgideki Halkın Radikal Partisi’ne
girdi.17Partinin başkan yardımcısı iken bu parti Sırp Milli Uyanış Hareketi ile birleşerek Sırp Radikal
Partisi’ni oluşturdu. Nikolić burada da Genel Başkan Vojislav Šešelj’in yardımcılığını üstlendi. 1992
yılında ilk kez milletvekili seçildi. 1998’de kurulan Sırp Radikal Partisi-Sırbistan Sosyalist Partisi (SRS-
SPS) koalisyonunda Sırbistan cumhurbaşkanı yardımcısı oldu. Ağustos 1999’dan itibaren Yugoslavya
federal hükümetinde başbakan yardımcılığı yaptı. 2000 yılında Yugoslavya cumhurbaşkanlığı
seçimlerine adaylığını koydu, fakat yaklaşık yüzde 6 oyda kalarak seçilemedi. 2003’te Demokrat
Parti’nin (DS) boykot ettiği Sırbistan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ise en yüksek oyu almasına
rağmen seçimler katılım azlığı dolayısıyla iptal edildi. 2004’te yenilenen seçimleri ikinci turda DS’nin
adayı Boris Tadić karşısında kaybetti. 2003 yilinda Šešelj’in Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza
Mahkemesi’nde yargılanmaya başlaması sebebiyle Sırp Radikal Partisi’nin başına vekaleten geçti.
2007’de Sırbistan Meclis Başkanı seçilen Nikolić, seçildikten sonra yaptığı konuşmada ABD ve AB’nin
“hegemonyası” karşısında Rusya ile yakınlaşmayı savundu. Fakat bir hafta içinde DS ve Sırbistan
Demokrat Partisi’nin (DSS) SNS’yi devre dışı bırakarak hükümeti kurmak için anlaşması üzerine meclis
başkanlığından istifa etti. 2008 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde partisi tarafından yeniden aday
gösterilen Nikolić, seçimlerin ikinci turunda Tadić’ten yaklaşık yüzde 2,5 daha az oy aldı ve yine
seçilemedi.

AB üyeliğine destek verdiği için Šešelj ile yaşadığı görüş ayrılığı sebebiyle parti içi baskılar sonucu Eylül
2008’de Sırp Radikal Partisi’nin liderliğinden istifa etti. Parti içinde “Sırbistan İleri” adlı bir grup kurdu.
Bunun üzerine grubuyla beraber partiden ihraç edildi. Eylül 2008’de ihraç edilenlerle beraber Sırp
İlerlemeci Partisi’ni (SNS) kurdu ve partinin başına geçti. 18 6 Mayıs 2012’de yapılan belediye,
parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinde birçok parti ve grubun katılımıyla oluşturulan Haydi
Sırbistan İleri adlı seçim ittifakının liderliğini yaptı. Cumhurbaşkanlığı seçiminde yine Tadić ile yarışan
Nikolić, ikinci turda yüzde 2’ye yakın bir farkla seçimleri kazandı. Cumhurbaşkanlığına seçilmesinden
birkaç gün sonra “bütün vatandaşların cumhurbaşkanı olmak adına” partisinden istifa etti.
ALEKSANDAR VUČIĆ

Sırp İlerlemeci Partisi (SNS) Genel Başkanı ve Başbakan Aleksandar Vučić, 1970 yılında Belgrad’da
doğdu. 1993’te Sırp Radikal Partisi’ne girdi ve Sırbistan meclisine seçildi. 1995’te partinin genel
sekreterliğine getirildi. Dönemin siyasi iklimine uygun olarak aşırı milliyetçi bir pozisyona sahip olan
Vučić’in “Büyük Sırbistan” ideali için çalıştığı ,Srebrenica katliamı sırasında “öldürülen tek bir Sırp’a
karşılık 100 Müslüman’ın öldürüleceği” yolunda ifadeler kullandığı bilinmektedir. . 19

1998-2000 yılları arasında Sırbistan Sosyalist Partisi’nin (SPS) başı çektiği Mirko Marjanović
hükümetinde Enformasyon Bakanı olarak görev alan Vučić, bakanlığı döneminde gerçekleşen NATO
harekatı sırasında basına sansür uygulaması ve bazı Batılı gazetecileri sınırdışı etmesiyle gündeme
geldi. Bu dönemde medyaya yönelik yapılan baskılar hâlâ olumsuz biçimde hatırlanmaktadır. 2004 ve
2008 seçimlerinde Belgrad belediye başkanlığına aday oldu, fakat seçilemedi. Eylül 2008’de, Genel
Başkan Nikolić ve ekibinin partiden ihraç edilmesi üzerine kendisi de istifa etti. Sırp İlerlemeci
Partisi’nin kurucuları arasında yer alan Vučić, partinin genel başkan yardımcılığına getirildi. Nikolić’in
Mayıs 2012’de cumhurbaşkanı seçilmesi ve partisinden istifa etmesinin ardından vekaleten partinin
genel başkanlığını yürüten Vučić, aynı yıl Eylül ayında yapılan parti kongresinde oy birliğiyle genel
başkan seçildi. Halen bu görevi sürdürmektedir. 20

17
(69)
18
(70)
19
(71)
20
(72)
Mart 2012 genel seçimlerinde partisi birinci sırayı almasına rağmen Vučić, kurulan koalisyon
hükümetinde başbakanlığı SPS’li Ivica Dačić’e bırakarak Savunma Bakanı ve Yolsuzluk ve Suçlardan
Sorumlu Başbakan Yardımcısı olarak görev aldı. Bu dönemde yolsuzluklar üzerine kararlı biçimde
giderek halkın destek ve sempatisini kazandı. Savunma Bakanı olarak istihbarat kurumlarının da
başında olması yolsuzluklar konusunda daha etkin hareket etmesini sağladı. Ülkenin en güçlü
işadamlarından Miroslav Mišković’in 2012 yılı sonlarında yolsuzluk suçlamasıyla tutuklanması,
Vučić’in yolsuzluklara karşı kararlı mücadelesini göstermesi bakımından önemli bir işaret oldu.
Ekonomik kalkınma ve yatırım konularına yaptığı güçlü vurgu, işsizliğin yüksek olduğu ülkede
vatandaşın geleceğe yönelik ümitlerini artırdı. Böylece kısa bir sürede genç, muktedir ve gelecek vaat
eden bir lider izlenimini vererek halkın gözünde diğer siyasetçilerden farklı bir konuma geldi. Bütün
bu sebeplerden dolayı, Vučić’in ülke siyaseti üzerinde gitgide artan ağırlığı muhalefetten gelen bütün
eleştirilere rağmen toplumda büyük bir tepki doğurmadı. 21

AB üyeliğini Sırbistan için en önemli önceliklerden biri olarak gören Vučić, Kosova’nın bağımsızlığını
tanımamakla beraber AB üyeliğinin gecikmemesi için bu meselenin Priştine ile doğrudan müzakereler
yoluyla en kısa zamanda halledilmesi gerektiğini savundu. Yolsuzluk ve yoksullukla mücadelede
olduğu gibi Kosova konusunda da kararlı bir tutum izlemesi ve halka kendini iyi anlatması toplum
nazarında olumlu karşılandı. Geçmişteki aşırı milliyetçi çizgisini terk ederek ılımlı, reformcu ve Avrupa
yanlısı bir anlayışı benimseyen Vučić, bu sayede Batı dünyasının da desteğini arkasına aldı. 22

Vučić’in başbakan yardımcılığı döneminde çizdiği güçlü ve dinamik lider profili, partisinin 2014
seçimlerinden büyük bir zaferle ayrılmasını sağladı. SNS’nin birinci parti olarak 250 kişilik mecliste 134
sandalye elde ettiği seçimlerin ardından Vučić, 27 Nisan 2014’te başbakanlık görevini devraldı.
Başbakanlığa geldiğinde, ülke ekonomisinin kapsamlı olarak yeniden yapılandırılması, mali istikrarın
ve büyümenin bir arada gerçekleştirilmesi, ülkeye büyük yatırımcıların çekilerek istihdamın artırılması
ve en geç 2020 yılına kadar AB’ye tam üye olunması gibi konulara öncelik vereceğini açıklamıştır.
Ortaya koyduğu reformcu ve AB yanlısı söylemlere karşılık, Vučić’in yazılı ve görsel basın üzerinde
vesayet kurduğuna ve elde ettiği siyasi gücün giderek otoriter bir hale gelebileceğine yönelik
endişeler de sıklıkla dile getirilmektedir.23

HEYWOOD’UN SİYASİ İDEOLOJİLER KİTABI IŞIĞINDA PARTİNİN MUHAFAZAKAR AÇIDAN

DEĞERLENDİRİLİMESİ

Burada öncelikle basitçe muhazafazakarlık teriminin tanımına göz atmakta fayda var .Birçok farklı
tanımının olmasıyla beraber Heywood muhafazakarlığı “Mütevazı veya ihitiyatlı davranış, geleneksel
hatta uyumcu bir hayat tarzı , değişim korkusu veya değişimin reddi gibi özellikle muhafaza etmek
fiilinin belirttiği anlamlara gelebilir” şeklinde tanımlamıştır. 24Yine Heywood muhafazakarlığın temel
düşüncelerini 5 ana başlık altında toplamıştır :

 Gelenek
 Beşeri eksiklik
 Organik toplum
 Hiyerarşi ve otorite
 Mülkiyet 25

21
(72)
22
(72)
23
(73)
24
Hewywood ,85
25
Heywood, 89
Sağ-muhafazakâr bir parti olduğunu söyleyebileceğimiz Sırp İlerici Partisi, Sırp milliyetçiliğini AB
taraftarlığı ile birleştiren bir anlayışa yaslanmaktadır. 26 Partinin dönemi boyunca gündeminde olan belli
başlı konulara yaklaşımını incelemek faydalı olacaktır.Bunlardan en önemlisi ve gündemi en çok
oyalanan konu kuşkusuz Kosova konusudur .Kısaca göz atmak gerekirse ; 1804’te başlayan isyanlar
neticesinde Osmanlı İmparatorluğu altında özerk bir statü kazanan Sırbistan’ın bağımsızlığı resmen
1878 Berlin Antlaşması’nda tanındı.27 1963’te ülkenin adı Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti
olarak değiştirildi.28 Sırbistan ile federal ortaklığı devam ettiren Karadağ’ın statü talepleri karşısında
2003 yılında Yugoslavya Federal Cumhuriyeti kaldırılarak Sırbistan-Karadağ birliği kuruldu. Böylece
daha gevşek bir federal yapı benimsendi. 2006 yılında Karadağ’da düzenlenen referandumda
bağımsızlık kararı çıkmasıyla Sırbistan ile Karadağ resmen ayrıldı. 29 Sırbistan anayasasına göre özerk
eyalet statüsüne sahip Kosova’nın 17 Şubat 2008 tarihinde bağımsızlığını ilan etmesiyle Sırbistan
yönetimiyle bağları kopmuş, yalnızca Kosova’nın kuzeyinde yaşayan Sırplar Kosova ile bütünleşmeyi
reddederek Sırbistan hükümetine bağlılıklarını devam ettirmeye çalışmışlardır. Sırbistan hükümeti
Kosova’nın bağımsızlığını tanımayı reddetse de Kosova’nın uluslararası kamuoyunda geniş tabanlı bir
destek bulması, fiili durumun geri çevrilmesinin imkansızlığını göstermektedir. AB’nin Kosova’yı
tanıması ve Sırbistan’ın tam üyeliğe kabul edilmesi için Kosova ile ilişkilerin normalleşmesini şart
koşması ülkedeki siyasi aktörlerin konuya yaklaşımını önemli ölçüde etkiledi. 30Bu noktada en önemli
sorunlardan biri milliyetçilik konusuydu .Milli duygular ve Ab ile ilişkiler arasında bir denge kurmak
zorundaydılar .Elbette milli olan yani geleneksel olana sahip çıkmak muhafazakar anlayışta
değerlidir .Muhafazakarlar geleneğe saygı duyarlar çünkü gelenek , hem toplum hem de birey için bir
kimlik duygusu yaratır .31 Radikal geçmişine rağmen AB üyeliğini dış politika önceliği olarak gören bu
yüzden de Kosova ile görüşmeleri sürdüren SNS Avrupa’dan da böylece destek buldu. 32 AB’nin 2013
yılı sonunda yayınladığı ilerleme raporunda, Sırbistan’ın üyelik için siyasi kriterleri büyük ölçüde
sağlamakla beraber kamu ve yargı reformu, yolsuzlukla ve organize suçlarla mücadele, basın
özgürlüğü ve azınlıkların korunması gibi alanlarda birtakım adımlar atması beklendiği
kaydedilmektedir. Ekonomik kriterler bakımından ise ülkede serbest ve rekabetçi piyasanın
yerleşmesi için önemli yapısal reformlara ihtiyaç bulunmaktadır. AB ayrıca Sırbistan ile Kosova
arasındaki ilişkilerin normalleşmesini üyeliğin bir ön koşulu olarak ortaya koymaktadır. 33Bu noktada
SNS’nin yaklaşımını pragmatizm ve gelenekçiliği harmanlaması bakımından pragmatik
muhafazakarlığa benzetiyorum. 34Diğer gündemi oyalayan meselelere yaklaşımını inceleyerek başka
yorumlar yapmak elbette mümkün .

Bir diğer önemli konu Sırbistan’ın NATO üyeliğidir. Son yıllarda ortak faaliyetlerdeki artışa rağmen
Sırbistan’ın NATO’ya tam üyeliği henüz gündemde değildir. 35 Güvenlik ve savunma politikalarında
askeri tarafsızlık ilkesini benimseyen Sırbistan hükümeti, AB üyelik hedefine rağmen Batı bloğunun bir
üyesi olmak yerine farklı ülke ve bloklarla dengeli ilişkiler kurmayı istemekte, özellikle Rusya ile
ilişkilerine özel önem atfetmektedir. Ülkenin stratejik partneri olan Rusya da Sırbistan’ın NATO’ya

26
http://politikaakademisi.org/2014/03/22/sirbistan-parlamento-secimlerinin-ardindan/
27
(15)
28
(16)
29
(17)
30
(25)
31
Heywood , 91
32
(40)
33
Serbia 2013 Progress Report”, European Commission Staff Working Document, no. 412 (2013).
34
Heywood ,113 tablo
35
https://tr.sputniknews.com/avrupa/201903231038378593-sirbistan-savunma-bakani-vulin-son-ulke-kalsak-
bile-nato-uye-olmayacagiz/
üyeliğini “kabul edilemez” bir “kırmızı çizgi” olarak görmektedir. 36 37Küreselleşme taraftarı
yaklaşımıyla burada SNS liberal yeni sağ anlayışına daha yakındır . 38

SNS, iktidara geldikten sonra ekonomik kalkınma ve yolsuzlukla mücadele konularına ağırlık verdi.
Liberal ekonomiye geçiş sürecindeki özelleştirmelerde yaşanan şaibeler ve büyük kartellerin ortaya
çıkması daha önceki iktidarların yıpranmasına sebep olmuşken yeni kurulmuş bu partinin
yolsuzlukların üzerine gitmesi halktan büyük destek gördü.Heywood’un belirttiği gibi “
Muhafazakarlar , insanların bağımlı ve güvenlik arayışındaki yaratıklar olduklarını düşünürler .“ 39Bu
noktada güvenlik meselesine eğilmek muhafazakar bir parti için kaçınılmazdır. Her ne kadar SNS
kurucularının birçoğu daha önceden SRS’nin kadrolarında yer almışsa da yolsuzlukla mücadele
konusundaki kararlılığı partiye halkın gözünde yeni ve temiz bir hareket imajını kazandırdı. Genel
Başkanı Vučić de özellikle yolsuzlukla mücadele ve yabancı yatırımcıların ülkeye çekilmesi konularında
yaptığı girişimler sayesinde dinamik, cesur ve muktedir bir lider olarak kamuoyunda
benimsendi.40Serbest piyasa ekonomisine yaklaşımıyla burada liberteryen muhafazakarlıktan söz
etmek mümkündür . 41

Partinin en fazla öncelik verdiği konular arasında ekonomik büyüme, kalkınma ve istihdam
bulunmaktadır. Parti, bir yandan ekonomik büyüme için ihracatı ve yabancı yatırımları teşvik eden
neo-liberal bir politika benimserken diğer yandan programında sosyal adalete vurgu yapmakta ve
bunu sağlamanın yalnızca sol partilere özgü olamayacağını vurgulamaktadır. Parti ayrıca bürokratik,
mali ve adli sistemi yeniden yapılandırarak organize suç ve yolsuzlukla kararlı bir şekilde mücadele
etmeyi, makroekonomik istikrarı sağlamayı, yoksulluğu azaltmayı, tekelleri ortadan kaldırmayı ve milli
gelirin daha adil biçimde dağıtılmasını sağlamayı vaat etmektedir. 42

Öte yandan katıldığı iki seçimde de gündeme gelen kritik bir konu medya özgürlüğüdür. İddialara göre
SNS bu konuda otoriter bir duruş sergilemektedir. 2017 seçimlerinde ; The OSCE report noted that
general reluctance of media to report critically on or to challenge the governing authorities
significantly reduced the amount of impartial information available to voters, 43 that all private
national television channels displayed preferential treatment towards Vučić in their news
programmes, and that public resources were used in support of Vučić, including endorsements and
favourable articles in municipal information material. 44 The European Commission stated in its Serbia
2018 report that the Regulatory Body for Electronic Media had failed to address imbalances in media
coverage during the presidential campaign. One day before the beginning of the election silence,
seven major newspapers covered their entire front pages with adverts for Vučić. 45 Slaviša Lekić,
president of the Independent Journalist Association of Serbia said "With this, Aleksandar Vučić clearly
demonstrated that he can control over everything in this country." 46 Vučić was the subject of
criticism and satire for the appearance of a show on Happy TV in the last days of the campaign, with
guests including his parents, in which he offered assistance in front of the camera to a man who
allegedly fainted.47 48 49

36
(29)
37
https://www.sns.org.rs/en/novosti/vesti/vucic-putin-serbias-friend-he-respects-our-path-towards-eu
38
Heywood,125 tablo
39
Heywood, 96
40
(40)
41
Heywood,113
42
(40)
43
https://www.osce.org/files/f/documents/a/5/322166_3.pdf
44
https://www.osce.org/files/f/documents/a/5/322166_3.pdf
45
https://apnews.com/article/f637c57b3b9e4dbfad2a052a4df1ccbe
46
https://www.danas.rs/drustvo/vise-od-10-000-mladih-protestuje-protiv-diktature/
Sonuç olarak klasik muhafazakarlığın günümüz dinamikleri göz önüne alındığında varolması biraz
zordur.Daha doğrusu günümüz için 19 . yy muhafazakarlığını sürdürmek güçtür.19 yy da
muhafazakarlık ,monarşi ve aristokrasinin katı bir şekilde savunulmasıdır .Bu anlayış gelişmekte olan
ülkelerde otoriter popülist hareketler biçiminde varlığını devam ettirmiştir. 20 yy da ise
muhafazakarlar , devlet müdahalesini savunan paternalistik bir eğilim ve serbest piyasanın
liberteryen bir savunusu olarak bölünmüşlerdir . 5021 yy da ise muhafazakarlık , yeni sağ anlayışı
çerçevesinde organikçi ,hiyerarşik, ideolojik olmayan güdülerinden kendini uzaklaştırarak , piyasa
bireyciliği ve sosyal otoriterizm ile birleşmiştir. 51SNS iktidarı için de klasik muhafazakarlıktan
bahsetmek güçtür.

47
https://www.espreso.rs/vesti/politika/179569/decko-ponovo-pao-u-nesvest-u-cirilici-dok-je-vucic-pricao-
srusio-se-odjednom-a-evo-ko-mu-je-pomogao-video
48
https://kosovotwopointzero.com/en/vucics-victory-leads-serbia-towards-autocracy/
49
https://globalvoices.org/2017/11/17/in-macedonia-and-serbia-right-wing-politicians-make-their-followers-
swoon-literally/
50
Heywood, 88
51
Heywood ,126