สถิติและความนาจะเปน หนา |52

การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

ความสัมพันธระหวางการกระจายของขอมูลและคากลางของขอมูล
การอธิบายลักษณะการกระจายของขอมูลนอกจากจะวิเคราะหโดยใชแผนภาพกลผนภา กลองตามที่ไดศึกษาในหัวขอ 3.2
แลวยังสามารถวิเคราะหไดโดยใชความสัมพันธของคาเฉลี่ยเลขคณิตมัธยฐานและฐานนิยมในที่นี้จะแบงลักษณะ
การกระจายของขอมูลเปน 3 แบบดังนี้

การแจกแจงสมมาตร

คาเฉลี่ยเลขคณิต = มัธยฐาน = ฐานนิยม

Q1 Q2 Q3

รูปที่ 4
ลักษณะการกระจายของขอมูลในรูปที่ 4 เรียกวาการแจกแจงสมมาตร (Symmetrical
Symmetrical distribution)
และจากรูปที่ 4 จะไดความสัมพันธของคากลางของขอมูลดังนี้
คาเฉลี่ยเลขคณิต = มัธยฐาน = ฐานนิยม
จะเห็นวาขอมูลที่มีความถี่สูงสุดจะอยูตรงกลางและความถี่ขของข
องขอมูลจะลดลงเมื่อขอมูลมีคาหางจาก
มัธยฐาน เมื่อพิจารณาจากแผนภาพกลองจะเห็นวาความกวางของชวงจาก Q1 ถึง Q2 เทากับความกวาง
ของชวงจาก Q2 ถึง Q3

การแจกแจงเบขวา

ฐานนิยม < มัธยฐาน < คาเฉลี่ยเลข

Q1 Q2 Q3

รูปที่ 5
สถิติและความนาจะเปน หนา |53
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

ลักษณะการกระจายของขอมูลในรูปที่ 5 เรียกวา การแจกแจงเบขวา(right-skewed skewed

distribution) โดยมีความสัมพันธของคากลางของขอมูลดังนี้
ฐานนิยม <มัธยฐาน <คาเฉลี่ยเลขคณิต
จะเห็นวาขอมูลที่มีคานอยจะมีความถี่สูงงและความถี
และความถี่ของขอมูลจะลดลงเมื่อคาของขอมูลเพิ่มขึ้นเมื่อ
พิจารณาจากแผนภาพกลองจะเห็นวาความกวางของชวงจาก Q1 ถึง Q2 นอยกวาความกวางของชวงจาก
Q2 ถึง Q3

การแจกแจงเบซาย

คาเฉลี่ยเลข < มัธยฐาน < ฐานนิยม

Q1 Q2 Q3

ลักษณะการกระจายของขอมูลในรูปที่ 6 เรียกวาการแจกแจงเบซาย ( left-skewed skewed

distribution) โดยมีความสัมพันธของคากลางของขอมูลดังนี้
คาเฉลี่ยเลขคณิต <มัธยฐาน<ฐานนิยม
จะเห็นวาขอมูลที่มีคามากจะมีคความถี
วามถี่สูงและความถี่ของขอมูลจะลดลงเมื่อคาของขอมูลลดลงเมื่อพิจารณา
จากแผนภาพกลองจะเห็นวาความกวางของชวงจาก Q1 ถึง Q2 มากกวาความกวางของชวงจาก Q2
ถึง Q3

ถึงแมคากลางของขอมูลจะสามารถใชในการบอกลักษณะการกระจายของขอมูล แตก็ยังไมสามารถบอกไดวาขอมูล
มีการกระจายมากหรือนอย ในหัวขอตอไปนักเรียนจะไดศึกษาคาที่ใชในการพิจารณาวาขอมูลมีการ กระจาย
มากหรือนอยเพียงใด
สถิติและความนาจะเปน หนา |54
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

แบบฝกหัด 3.3.1
............................................................................................................................................
..........................................................................................................................
1. จากการสุมเก็บขอมูลคาจางรายวัน (บาท) ของพนันักงานชั่วคราวของรานสะดวกซื้อ 2 แหง
เปนเวลา 10 วัน ในเดือนมกราคม พ.ศ.
พ 2562 แสดงไดดังนี้
รานที่ 1 248 225 280 324 346 320 284 275 325 375
รานที่ 2 260 232 245 220 256 248 276 235 244 280
1) จงหาคาเฉลี่ยเลขคณิตมัธยฐานและฐานนิยมของคาจางรายวันของพนักงานแตละราน
2) นักเรียนจะเลือกทํางานที่รานใดเพราะเหตุใด

2. ธนาคารแห
รแหงหนึ่งสํารวจระยะเวลา (นาที) ที่ลูกคาใชในการทําธุรกรรมที่ธนาคารไดผลสํารวจดังนี้
14 13 17 15 15 14 15 28 18
17 11 9 13 16 18 15 14 16
7 16 11 12 19 27 14 12 19
จงหา
1) คานอกเกณฑของขอมูลชุดนี้
2) คาเฉลี่ยเลขคณิตของขอมูลชุดนี้
3) คาเฉลี่ยเลขคณิ
ยเลขคณิตของระยะเวลาที่ลูกคาใชในการทําธุรกรรมที่ธนาคารแหงนี้โดยไมรวมคานอกเกณฑ
4) คาเฉลี่ยเลขคณิตที่ไดจากขอ 2) และ 3) แตกตางกันมากหรือไมเพราะเหตุใด
สถิติและความนาจะเปน หนา |55
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

3. วิชาคณิตศาสตรมีการสอบ 3 ครั้ง เปนการสอบยอย 2 ครั้ง และสอบปลายภาค 1 ครั้ง โดยคะแนนสอบ

ยอยแตละครั้งคิดเปนรอยละะ 15 ของคะแนนทั้งหมด และคะแนนสอบปลายภาคคิ
ายภาคคิดเปนรอยละ 70 ของ
คะแนนทั้งหมดถานักเรียนคนหนึ่งไดคะแนนสอบยอย 2 ครั้งเปน 74 และ 80 คะแนน และไดคะแนน
สอบปลายภาค 62 คะแนนโดยแต โดยแตละครั้งมีคะแนนเต็ม 100 คะแนนจงหาคะแนนเฉลี
จงหาคะแนนเฉลี่ยวิชา
คณิตศาสตร
ตรของนักเรียนคนนี้

4. ในการสมัครเขารับการคัดเลือกเขาศึกษาตอในมหาวิทยาลัยแหงหนึ่งผูสมัครตองยื่นจดหมายรับรอง
จํานวน 3 ฉบับ เพื่อประกอบการพิจารณาถาคาเฉลี่ยเลขคณิตมัธยฐานและฐานนิยมของจํานวนจดหมาย
รับรองของผูสมัครจํานวน 148 คนคือ 2, 9, 3 และ 3 ฉบับบตามลํ
ตามลําดับจงใชคากลางดังกลาว
ในการอธิบายความหมายของจํานวนจดหมายรับรองของผูสมัครทั้ง 148 คน

5. ถาคาเฉลี่ยเลขคณิ
ยเลขคณิตของน้ําหนักของนักเรียน 3 คนคือ 38 กิโลกรัม และนันักเรียนหนึ่งคนในกลุมนี้หนัก
45กิโลกรัม สวนอีกสองคนที่เหลือหนักเทากัน จงหาวานักเรีรียนสองคนที่เหลือหนักคนละกี่กิโลก
ลกรัม

6. ขอมูลชุดหนึ่งมี 7 ตัวและมีคาเฉลี่ยเลขคณิตคือ 81 ถาตัดขอมูลออกไป 1 ตัว

แลวทําใหคาเฉลี่ยเลขคณิตของข
ของ อมูลชุดนี้เหลือ 78 จงหาวาขอมูลที่ถูกตัดออกไปมีคาเทาใด
สถิติและความนาจะเปน หนา |56
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

7. วิชาคณิตศาสตรมีการสอบยอยทั้งหมด 5 ครัง้งแต
แตละครั้งมีคะแนนเต็มเทากันถาคาเฉลี่ยเลขคณิต
มัธยฐาน และฐานนิยมของคะแนนสอบยอยทั้งหาครั้งของนอยหนาคือ 86, 87 และ 80 คะแนน ตามลําดับ
จงหาคะแนนสอบยอยที่สูงที่สุดที่เปนไปไดของนอยหนา ถาคะแนนสอบทั้งหาครั้งของนอยหนาเปนจํานวน
เต็ม

8. นักสัตววิวทิ ยาคนหนึ่งสํารวจจํานวนการตายและการเกิดของไกปาชนิดหนึ่งในพื้นที่สํารวจ 14 พื้นที่ใน

เดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2562 ไดผลสํารวจดังนี้
พื้นที่สํารวจ จํานวนการตายของไกปา (ตัว) จํานวนการเกิดของไกปา (ตัว)
1 5 30
2 0 28
3 0 38
4 8 34
5 9 26
6 7 40
7 2 48
8 6 466
9 4 32
10 0 31
11 2 46
12 10 132
13 3 42
14 5 126

1) จงหาคาเฉลี่ยเลขคณิตมัธยฐานและฐานนิยมของจํานวนการตายของไกปาในพื้นที่สํารวจทั้ง
14 พื้นที่และพิจารณาวาคากลางใดไมควรเปนตัวแทนของจํานวนการตายของไกปาในพื้นที่
สํารวจทั้ง 14 พื้นที่พรอมทัง้ ใหเหตุผลประกอบ
2) จงหาคาเฉลี่ยเลขคณิตมัธยฐานและฐานนิยมของจํานวนการเกิดของไกปาในพื้นที่สํารวจทั้ง
14 พื้นที่และพิจารณาวาควรใชคากลางใดเปนตัวแทนของจํานวนการเกิดของไกปาในพื้นที่
สํารวจทั้ง 14 พื้นที่พรอมทั้งใหเหตุผลประกอบ
สถิติและความนาจะเปน หนา |57
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

3.3.2 คาวัดการกระจาย

การทราบเพียงคากลางของขอมูลไมเพียงพอที่จะบอกวาขอมูลมีการกระจายมากหรือนอย เนื่องจากคา
กลางแตละชนิดมิไดบอกใหทราบวาขอมูลแตละคาหางกันมากหรือนอยเพียงใด ขอมูลสวนใหญรวมกลุมกันหรือ
กระจายกันออกไป สมมติวาในการสอบวิชาคณิตศาสตรของนักเรียนสองห
นสองหองซึ่งใชขอสอบชุดเดียวกัน มีคาเฉลี่ย
เลขคณิตของคะแนนสอบเทากันคือ 67 คะแนน หองแรกมีคะแนนสูงสุด 72 คะแนนและคะแนนต่ําสุด 62
คะแนน สวนหองที่สองมีคะแนนสูงสุด 97 คะแนนและคะแนนต่ําสุด 25 คะแนน จะเห็นวาคะแนนสูงสุดและ
คะแนนต่ําสุดของหองแรกตางกันเพียง 10 คะแนนน แตคะแนนสูงสุดและคะแนนต่ําสุดของหองที่สองตางกันถึง 72
คะแนน แสดงวาคะแนนของหองที่สองมีการกระจายมากกวาหองแรกมาก ซึ่งอาจกลาวไดวานักเรียนหองแรกสวน
ใหญสอบไดคะแนนใกลเคียงกัน แตนักเรียนหองที่สองสอบไดคะแนนแตกตางกันมาก ตอไปนี้นักเรียนไดศึกษาคา
วัดทางสถิติที่จะชวยใหเห็นลักษณะของข
ษณะของขอมูลชัดเจนขึ้นและสามารถวิเคราะหเกี่ยวกับขอมูลนั้นไดมากขึ้น

โดยทั่วไปการวัดการกระจายของขอมูลแบงไดเปน 2 วิธีคือ

1. การกระจายสัมบูรณ (absolute
absolute variation) คือการวัดการกระจายของขอมูลดวยคาวัดทางสถิติที่มี
หนวยเชนเดียวกับขอมูลหรือเปนกําลังสองของหนวยของขอมูลเพื่อใชพิจารณาวาขอมูลแตละตัวมีความ
แตกตางกันมากหรือนอยเพียงใดในที่นี้จะศึกษาคาวัดการกระจายสัมบูรณ 4 ชนิดคือ
1) พิสัย
2) พิสัยระหวางควอรไทล
3) สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
งเบนมาตร
4) ความแปรปรวน

2. การกระจายสัมพัทธ (relative
relative variation) คือการวัดการกระจายของขอมูลดวยคาวัดทางสถิติที่ไมมี
หนวยซึ่งเปนคาที่ใชในการเปรียบเทียบการกระจายระหวางขอมูลมากกวา 1 ชุดในที่นี้จะศึกษาคาวัดการ
กระจายสัมพัทธเพียงชนิดเดียวคือสัมประสิ
ปร ทธิ์การแปรผัน
สถิติและความนาจะเปน หนา |58
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

การวัดการกระจายสัมบูรณ
1) พิสัย
พิสัย (range) คือคาที่ใชวัดการกระจายของขอมูลชุดหนึ่งโดยคํานวณจากผลตางระหวางคาสูงสุดและ
คาต่ําสุดของขอมูลชุดนั้น

กําหนดใหขอมูลชุดหนึ่งมี xmax และ xmin เปนคาสูงสุดและคาต่ําสุดตามลําดับ

พิสัย  x max  x min

ตัวอยางที่ 18
ผลผลิตน้ําตาลใน พ.ศ. 2561/62 ของจีนสหรัฐอเมริกาไทยอินเดียออสเตรเลียและบราซิลแสดงไดดังนี้

ประเทศ จีน สหรัฐอเมริกา ไทย อินเดีย ออสเตรเลีย บราซิล

ผลผลิต
( ลานตัน) 10.60 8.12 14.19 33.07 4.90 29.50

จงหาพิสัยของขอมูลชุดนี้
วิธีทํา

ขอดีของการใชพิสัยในการวัดการกระจายของขอมูลคือสามารถหาไดสะดวก แตการวัดการกระจายของขอมูลโดย
ใชพิสัยเปนการวัดการกระจายของขอมูลอยางคราว ๆ เพราะพิสัยคํานวณจากขอมูลเพียงส งสองคาเทานั้นคือ
คาสูงสุดและคาต่ําสุดไมไดใชขอมูลอื่น ๆ ในการคํานวณเลย ดังนั้นการใชพิสัยในการวัดการกระจายของขอมูลอาจ
ใหขอสรุปที่คลาดเคลื่อนในกรณีที่ชุดขอมูลมีขอมูลที่มีคาสูงหรือต่ํากวาขอมูลตัวอื่นมาก เชนคะแนนสอบวิชา
ภาษาอังกฤษของนักเรียนจํานวน 10 คนเปนดังนี้
10 70 71 72 73 74 75 76 77 100
จะเห็นวานักเรียนสวนใหญไดคะแนนใกล
นนใกลเคียงกันโดยมีคาตั้งแต 70 ถึง 77 คะแนนยกเวนที่ไดคะแนนสูงสุดและ
ต่ําสุด แตพิสัยของขอมูลชุดนี้คือ 100 – 10 = 90 คะแนน ทําใหอาจเขาใจวานักเรียนไดคะแนนแตกตางกันมาก
ซึ่งคลาดเคลื
เคลื่อนไปจากความเปนจริง
สถิติและความนาจะเปน หนา |59
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

2) พิสัยระหวางควอรไทล
พิสัยระหวางควอรไทล(interquartile range) คือคาที่ใชวัดการกระจายของขอมูลโดยคํานวณจาก
ผลตางระหวางควอรไทลที่สามและควอรไทลที่หนึ่งเขียนแทนพิสัยระหวางควอร
งควอรไทลดวย IQR

ให Q1 และ Q3 เปนควอรไทลที่หนึ่งและควอรไทลที่สามของขอมูลชุดหนึ่ง ตามลําดับ จะได

IQR  Q3  Q1

การวัดการกระจายสัมบูรณโดยใชพิสัยระหวางควอรไทล มีขอดีในกรณีที่ชุดขอมูลมีขอมูลที่แตกตางจาก
ขอมูลตัวอื่นมากเนื่องจากการคํานวณหาพิสัยระหวางควอรไทลจะใชเพียง Q1 และ Q3 เทานั้น สวนขอมูลที่
แตกตางจากขอมู
อมูลตัวอื่นมากจะมีคานอยกวา Q1 หรือมากกวา Q3

นอกจากนี้ IQR สามารถนําไปใช

ไปใชในการตรวจสอบวาขอมูลใดเปนคานอกเกณฑดังที่ไดนําเสนอไวใน
หัวขอ 3.2 เรื่องแผนภาพกลองนั่นคือคานอกเกณฑคือ
ขอมูลที่มีคานอยกวา Q1  1.5 IQR หรือมากกวา Q1  1.5 IQR

เชน
ขอมูลการสอบคณิตศาสตรมีคะแนนของนักเรียน แสดงดวยแผนภาพ ตน – ใบ ดังนี้
0 7
2 3 3 7 8
3 2 3 4 4 4 5
4 0 0 2
9 9
จงหา Q3 , Q1 และ พิสัยระหวางควอรไทลดวย IQR
สถิติและความนาจะเปน หนา |60
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

ตัวอยางที่ 19
ปริมาณพลังงาน (กิโลแคลอรี) ของอาหารจานเดียว 7 รายการที
ายการที่จําหนายในโรงอาหารของโรงเรียนแหงหนึ่งแสดง
ไดดังนี้

อาหารจานเดียว ปริมาณพลังงาน (กิโลแคลอรี)

ขาวราดแกงเขียวหวานไก 338
ขาวราดแกงไตปลา 319
ขาวราดแกงสมผักรวม 255
ราดผัดเผ็ดหอยลาย 424
ขาวราดแกงพะแนงหมู 409
ขาวราดแกงฉูฉปี่ ลาทู 365
ขาวราดผัดผักรวม 353

จงหาพิสัยระหวางควอรไทลของข
ของขอมูลชุดนี้

วิธีทํา

เมื่อเปรียบเทียบระหวางพิสัยและพิสัยระหวางควอรไทลจะเห็นวาพิสัยสามารถหาไดสะดวก แตไมเหมาะสําหรับใช
วัดการกระจายของขอมูลในกรณีที่ชุดขอมูลมีขอมูลที่มีคาสูงหรือต่ํากวาขอมูลตัวอื่นมาก โดยเฉพาะอยางยิ่งใน
กรณีที่ชุดขอมูลมีคานอกเกณฑในขณะที่พิสัยระหวางควอรไทลสามารถใชวัดการกระจายของขอมูลในลักษณะนี้ได
อยางไรก็ตามทั้งพิสัยและพิสัยระหวางควอรไทลไมไดใชขอมูลทุกตัวในการคํานวณเพื่อวัดการกระจาย
สถิติและความนาจะเปน หนา |61
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

3) สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) คือคาที่ใชวัดการกระจายของขอมูลโดยเปนคาที่บอก
ใหทราบวาขอมูลแตละตัวอยูหางจากคาเฉลี่ยเลขคณิตโดยเฉลี่ยประมาณเทาใด

สูตรของสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานมีดังนี้

ให x1, x2, x 3 , ..., x N แทนขอมูล

เมือ่ N แทนขนาดประชากร และให  แทนคาเฉลี่ยเลขคณิตของขอมูลชุดนี้
สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของประชากรเขี
งเบนมาตรฐานของประชากร ยนแทนดวย  (อานวาซิกมา) หาไดจาาก

N N
 (x i  )2  x2i
  i 1  i 1  2
N N

ให x1, x2 , x 3 , ..., x n แทนขอมูล

เมื่อ n แทนขนาดตัวอยางและให
และให x แทนคาเฉลี่ยเลขคณิต ของขอมูลชุดนี้
สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของตัวอยางเขี ง ยนแทนดวย s หาไดจาก

n n
 (x i  x)2  x2i  nx2
s  i 1  i 1
n 1 n 1

ตัวอยางที่ 20
ความสูง (เซนติเมตร) ของนักวอลเลยบอลหญิงของโรงเรี
ของ ยนแหงหนึ่งจํานวนทั้งหมด 10 คนแสดงไดดังนี้
174 171 170 184 180
179 169 178 181 160

จงหาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของขอมูลชุดนี้
สถิติและความนาจะเปน หนา |62
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

วิธีทํา ให  แทนคาเฉลี่ยเลขคณิตของขอมูลชุดนี้

และ x i แทนความสูงของนันักวอลเลยบอลหญิงคนที่ i เมื่อ i  1, 2, 3,...,10 
10
 xi
จะได   i 1  .......................................................................................
10
= .......................................................................................
.......................................................................................

ดังนั้น คาเฉลียเลขคณิ
ย่ เลขคณิตของขอมูลชุดนี้คือ .................. เซนติเมตร

จากขอมูลขางตนจะได

xi xi   2
 xi   
174
171
170
184
180
179
169
178
181
160
2
10
  xi    
i 1

ดังนั้น   ...............................................................
นั่นคือสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของข
ฐานของขอมูลชุดนี้มีคาประมาณ ........................... เซนติ
ซนติเมตร

จากตัวอยางขางตนสามารถนําสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานมาใชในการอธิบายวา โดยเฉลี่ยแลวความสูงของนัก
วอลเลยบอลหญิงแตละคนของโรงเรียนแหงนี้ตางจากความสูงเฉลี่ยประมาณ ................. เซนติเมตร
สถิติและความนาจะเปน หนา |63
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

4) ความแปรปรวน
ความแปรปรวน (variance
variance) คือคาที่ใชวัดการกระจายของข
รกระจายของขอมูลโดยคํานวณจากกําลังสอง

จะไดสูตรของ ความแปรปรวนดังนี้

ให x1, x2, x3 ,..., xN แทนขอมูล

เมื่อ N แทนขนาดประชากรและให  แทนคาเฉลี่ยเลขคณิตของขอมูลชุดนี้
ความแปรปรวนของประชากร
ของประชากร หาไดจาก
N N
 (x i  )2  x2i
2  i 1  i 1  2
N N

ให x1, x2, x3 ,..., xn แทนขอมูล

เมื่อ n แทนขนาดตัวอยาง และให x แทนคาเฉลี่ยเลขคณิต ของขอมูลชุดนี้
ความแปรปรวนของตัของตัวอยางหาได
ง จาก
n n
 (x i  x)2  x2i  nx2
s2  i 1  i 1
n 1 n 1

จากตัวอยางที่ 20 จะไดวาความแปรปรวนของความสู
ความแปรปรวนของควา งของนักวอลเลยบอลหญิงจํานวน 10 คน
468.40 2
คือ  46.84 เซนติเมตร
10

ขอสังเกต สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานมีหนวยเหมือนกับหนวยของขอมูล แตความแปรปรวนมีหนวยเปน

กําลังสองของหนวยของขอมูล
สถิติและความนาจะเปน หนา |64
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

ตัวอยางที่ 21
ในการศึกษาอายุขยั เฉลี่ย (ป) ของสัตวเลี้ยงลูกดวยน้ํานมนักวิทยาศาสตรไดสุมตัวอยางสัสัตวเลี้ยงลูกดวยน้ํานมมา
10 ชนิดพบวาอายุขัยเฉลี่ยของสัตวแตละชนิดเปนดังนี้

สัตวเลี้ยงลูกดวยน้ํานม อายุขัยเฉลี่ย (ป)

แมว 12
วัว 15
สุนัข 12
ลา 12
แพะ 8
หนูตะเภา 4
มา 20
หมู 10
กระตาย 5
แกะ 12

จงหาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานและความแปรปรวนของอายุขัยเฉลีย่ยของสั
ของสัตวเลี้ยงลูกดวยน้ํานม 10 ชนิดนี้

วิธีทํา ให x i แทนอายุขัยเฉลี่ยของสั

ของ ตวเลี้ยงลูกดวยน้ํานมชนิดที่i เมื่อ i   1, 2, 3,...,10  และ x แทน
คาเฉลี่ยเลขคณิตของอายุขัยเฉลี่ยของสั
ยของสัตวเลี้ยงลูกดวยน้ํานม 12 ชนิดนี้
10
 xi
จะได x  i 1
10

= ......................................................................................................

= ......................................................................................................
......................................................................................................

ดังนั้นคาเฉลี่ยเลขคณิตของอายุขัยเฉลี่ยของสัตวเลี้ยงลูกดวยน้ํานม 10 ชนิดนี้คือ ................ ป

สถิติและความนาจะเปน หนา |65
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

จากขอมูลขางตน จะได

xi xi  x 2
 xi  x 
12
15
12
12
8
4
20
10
5
12
2
10
  xi  x  
i 1

ดังนั้น s = .............................................

และ s2 = .............................................

นั่นคือสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของอายุขัยเฉลี่ยของสัตวเลี้ยงลูกดวยน้ํานม 10 ชนิดนี้
มีคาประมาณ ...................... ป
และความแปรปรวนของอายุขัยเฉลี่ยของสัตวเลี้ยงลูกดวยน้ํานม 10 ชนิดนี้
2
มีคาประมาณ ........................ ป
สถิติและความนาจะเปน หนา |66
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

การวัดการกระจายสัมพัทธ

ในการเปรียบเทียบขอมูลตั้งแตสองชุดขึ้นไปเพื่อพิจารณาวาขอมูลชุดใดมีการกระจายมาก ขอมูลชุดใดมีการ
กระจายนอย ถานําคาที่ไดจากการวัดการกระจายสัมบูรณของขอมูลแตละชุดมาเปรียบเทียบกันโดยตรง อาจให
ขอสรุปที่คลาดเคลื่อนไปจากความเปนจริง เชน ขอมูลชุดหนึ่งมีคาตั้งแต 0 ถึง 10 มีสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 2.2
และขอมูลอีกชุดหนึ่งมีคาตั้งแต 200 ถึง 800 มีสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 60.5 ถาพิจารณาเฉพาะสวนเบี่ยงเบน
มาตรฐานของขอมูลทั ลทั้งสองชุดอาจทําใหเขาใจวาขอมูลชุดที่หนึ่งมีการกระจายนอยกวาขอมูลชุดที่สองซึ่งอาจไม
ถูกตองนัก เพราะคาของขอมูลสองชุดนี้ตางกันมากคากลางและคาวัดการกระจายของขอมูลทั้งสองชุดยอมตางกัน
มากเชนกัน เพื่อใหการเปรียบเทียบมีความหมายจึ
วามหมาย งนิยมหาอัตราสวนของกระจายสมบู
กระจายสมบูรณกับคากลางของขอมูลชุด
นั้น ๆ แลวจึงนําอัตราสวนที่หาไดมาเปรียบเทียบกันในที่นี้จะพิจารณาเฉพาะสัมประสิทธิ์การแปรผัน
(coefficient of variation) โดยมีสูตรดังนี้


สัมประสิทธิ์การแปรผันของประชากร  เมื่อ   0

s
สัมประสิทธิ์การแปรผันของตั
ของ วอยาง  เมื่อ x  0
x

สัมประสิทธิ์การแปรผันอาจเขียนในรูปเปอรเซ็นตไดดังนี้

สัมประสิทธิ์การแปรผันของประชากร   100 % เมื่อ   0

s
สัมประสิทธิ์การแปรผันของตัวอยาง   100 % เมื่อ x  0
x

เชนขอมูลตัวอยางชุดหนึ่งมี s = 10 และ x = 12
จะไดสัมประสิทธิ์การแปรผันของขอมูลชุดนี้คือ 0.33 หรือ 33 %

การเปรียบเทียบการกระจายของข องขอมูลโดยใชสัมประสิทธิ์การแปรผันนั้นถาสัมประสิทธิ์การแปรผันของขอมูลชุดใด
มีคามากกวา หมายความวาขอมูลชุดนั้นมีการกระจายออกจากคาเฉลี่ยเลขคณิตมากกวา หรือกลาวไดวาขอมูลชุด
นั้นเกาะกลุมกันนอยกวาขอมูลอีกชุดหนึ่ง
สถิติและความนาจะเปน หนา |67
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

ตัวอยางที่ 22
ในการเปรียบเทียบคะแนนสอบวิชาคณิตศาสตรและวิชาภาษาอังกฤษของนักเรียนหอองหนึงหนึ่งซึ่งมีคะแนนเต็มวิชาละ
100 คะแนนครูประจําชั้นไดสุ
สุมตัวอยางนักเรียนหองนี้มา 10 คน พบวาคะแนนสอบแตละวิชาของนักเรียนแตละ
คนเปนดังนี้

นักเรียนคนที่ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

คะแนนสอบวิชา
คณิตศาสตร 58 62 76 90 78 81 88 79 80 75
คะแนนสอบวิชา
ภาษาอังกฤษ 78 74 63 89 76 75 85 90 73 74

จงหาสัมประสิทธิ์การแปรผันของคะแนนสอบวิชาคณิตศาสตรและวิชาภาษาอังกฤษของนั
กฤษของนักเรียนที่สุมตัวอยางมา
10 คนนี้ พรอมทั้งเปรียบเทียบการกระจายของคะแนนสอบทั้งสองวิชชาของนั
าของนักเรียนที่สุมตัวอยางมา 10 คนนี้

วิธีทํา ให x i และ y i แทนคะแนนสอบวิชาคณิตศาสตรและวิชาภาษาอังกฤษของนักเรียนนคนที่ i

เมื่อ i   1, 2, 3,...,10  ตามลําดับ
x และ y แทนคาเฉลี่ยเลขคณิตของคะแนนสอบวิชาคณิตศาสตรและวิชาภาษาอังกฤ กฤษของ
นักเรียนที่สุมตัวอยางมา 10 คนนี้ตามลําดับ
s x และ sy แทนสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของคะแนนสอบวิชาคณิตศาสตรและวิชาภาษาอังกฤษของ
นักเรียนที่ลุมตัวอยางมา 10 คนนี้ตามลําดับ
10
 xi
จะได x  i 1
10
= .................................................................................................

= .................................................................................................
.................................................................................................

10
 yi
และ y  i 1
10
= .................................................................................................

= .................................................................................................
.................................................................................................
สถิติและความนาจะเปน หนา |68
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

จากขอมูลขางตน จะได
xi xi  x 2
 xi  x 
58
62
76
90
78
81
88
79
80
75
2
10
  xi  x  
i 1

และ
yi yi  y 2
 yi  y 
78
74
63
89
76
75
85
90
73
74
2
10
  yi  y  
i 1
สถิติและความนาจะเปน หนา |69
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

ดังนั้น sx  ......................................
และ sy  ......................................

นั่นคือสัมประสิทธิ์การแปรผันของคะแนนสอบวิชาคณิตศาสตรของนักเรียนทีส่สุุมตัวอยางมา 10 คนนี้
คือ ........................................................

และสัมประสิทธิ์การแปรผันของคะแนนสอบวิชาภาษาอั าภาษ งกฤษของนั

ษของนักเรียนที่สุมตัวอยางมา 10 คนนี้
คือ ........................................................

เมื่อพิจารณาจากนั
าจากนักเรียนที่สุมตัวอยางมา 10 คนนี้จะเห็นวาสัมประสิทธิ์การแปรผัน ของคะแนนสอบวิชา
คณิตศาสตร .................... สัมประสิทธิ์การแปรผั
รผันของคะแนนสอบวิชาภาษาอังกฤษ
สรุปไดวาคะแนนสอบวิวิชาคณิตศาสตรมีการกระจาย ....................... คะแนนสอบวิชาภาษาอังกฤษหรือ
กลาวไดวาคะแนนสอบวิ
นนสอบวิชาภาษาอังกฤษเกาะกลุมกัน ....................... คะแนนมากกวาคะแนน
สถิติและความนาจะเปน หนา |70
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

แบบฝกหัด 3.3.2
....................................................................................................................................
.............................................................................................................................
.....................................................................................................................................
1. รานคาจําหนายและรับติดตั้งประตูอัตโนมัติแหงหนึ่งเก็บขอมูลตัวอยางเกี่ยวกับเวลา (นาที) ที่ใชในการ
ติดตั้งประตูแตละบานได
านไดขอมูลดังนี้
28 32 24 46 44 40 54 38 32 42 36

จงหา พิสัย พิสัยระหวางควอรไทล สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ ความแปรปรวนของเวลาที่ใชในการติดตั้ง

ประตู
สถิติและความนาจะเปน หนา |71
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

2. ปริมาณพลังงาน (กิกิโลแคลอรี) ของอาหารจานเดียว 11รายการที่สุมตัวอยางมาจากโรงอาหารแห

ากโรงอาหารแหงหนึ่ง
แสดงไดดังนี้

อาหารจานเดียว ปริมาณพลังงาน (กิโลแคลอรี)

หอยทอด 933
สุกี้น้ํารวมมิตร 117
ขาวผัดหมู 553
ขาวหมูแดง 444
ขาวมันไก 717
เสนใหญราดหนาหมู 337
ขาวหมกไก 475
ขาวคลุกกะป 522
หมี่กรอบราดหนาทะเล 344
ผัดไทยกุงสด 519
ขนมจีนแกงเขียวหวาน 337

1) จงหาพิพิสัยและพิสัยระหวางควอรไทลของปริมาณพลังงานของอาหารจานเดี นเดียวที่สุมตัวอยาง
มา 11 รายการนี้
2) จงพิจารณาวาระหวางพิสัยและพิสัยระหวางควอรไทลคาวัดการกระจายสัมบูรณใด
เหมาะ สําหรับใชอธิบายลักษณะการกระจายของขอมูลลชุชุดนี้พรอมทั้งใหเหตุผลประกอบ
สถิติและความนาจะเปน หนา |72
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

3. ครอบครัวหนึ่งประกอบดวยพอแมและลูกอีก 3 คนมีอายุ 45, 42, 20, 17 และ16 ตามลําดับ

จงหาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานและความแปรปรวนของอายุของสมาชิกในครอบครัวนี้ และ
จงหาวาในอีก 5 ปขางหนาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของอายุ
งเบนมาตรฐานของอายุของสมาชิกในครอบครัวนี้จะเปนอยางไร

4. จากรายงานของศูนยขอมูลอุบัติเหตุเพื่อเสริมสรางวัฒนธรรมความปลอดภัยทางถนน พบวาจํานวน
ผูบาดเจ็บรวม (ราย) ตั้งแต พ.ศ.
พ 2556-2558 ในแตละวันของชวง 7วันอันตรายของเทศกาลปใหม
แสดงไดดังนี้

วันที1่ วันที2่ วันที3่ วันที4่ วันที5่ วันที6่ วันที่7

1,236 1,633 1,664 1,458 1,506 1,423 870

จงหาพิสัยพิสัยระหวางควอรไทลและสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของขอมูลชุดนี้
สถิติและความนาจะเปน หนา |73
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

5. คาเฉลี่ยเลขคณิตและสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของคะแนนสอบวิชาคณิตศาสตรของนักเรียนชั้นมัธยม
ยมศึกษา
ปที่ 6 จํานวน 2 หองเรียน ซึ่งมีคะแนนเต็ม 100 คะแนนเปนดังนี้

คาเฉลี่ยเลขคณิต สวนเบี่ยยงเบนมาตรฐาน
งเบนมาตรฐาน
หอง 1 73.2 4.8
หอง 2 52.4 3.6

จงเปรียบเทียบการกระจายของคะแนนสอบวิชาคณิตศาสตรของนักเรียนสองหองนี้

6. อุณหภูมิสูงสุดและอุณหภูมิต่ําสุด (องศาเซลเซียส) ของจังหวัดขอนแกนตั้งแต พ.ศศ. 2549-2558

แสดงไดดังนี้

พ.ศ. 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558
อุณหภูมิ
สูงสุด 39.3 41.1 38.5 39.6 41.2 39.3 39.0 41.8 40.5 41.0
อุณหภูมิ
ต่ําสุด 12.0 12.6 11.9 10.2 13.5 11.6 15.0 11.6 10.2 11.6

จงหาสัมประสิทธิ์การแปรผันของอุณหภูมิสูงสุดและอุณหภูมิต่ําสุดของจังหวัดขอนแกนตั้งแต
พ.ศ. 2549 - 2558 พรอมทั้งเปรียบเทียบการกระจายของขอมูลทั้งสองชุดนี้
สถิติและความนาจะเปน หนา |74
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

3.3.3 คาวัดตําแหนงที่ของขอมูล

การวัดตําแหนงที่ของขอมูลเปนการพิ
การพิจารณาตําแหนงที่ของขอมูลตัวหนึ่งเมื่อเปรียบเทียบกับขอมูลตัวอื่น ๆ
ที่อยูในชุดขอมูลเดียวกัน เชน จากผลการแขงขันคณิตศาสตรโอลิมปกระหวางประเทศ ((International
Mathematical Olympiad: IMO) ครั้งที่ 55 พ.ศ. 2557 พบวาประเทศไทยอยูในอันดับที่ 21 ถาไมได
เปรียบเทียบอันดับที่ของประเทศไทยกับประเทศที่เขารวมการแขงขันทั้งหมดจะไมสามารถทราบไดวาศักยภาพ
ทางดานคณิตศาสตรของผูแทนประเทศไทยเปนอยางไรเมื่อเปรียบเทียบกับประเทศอื่น ๆ ที่เขารวมการแขงขัน แต
ถามีการเปรียบเทียบอันดับที่ของประเทศไทยกับประเทศที
ประเทศ ่เขารวมการแขงขันทั้งหมด 101 ประเทศจะเห็นวา
ผูแทนประเทศไทยทําผลงานไดดีมากจนติดอันดับตน ๆ ของโลก

คาวัดตํ
ดตําแหนงที่ของขอมูลที่นิยมใชกันมากคือควอรไทลและเปอรเซ็นไทล

ควอรไทล(Quartile)
นักเรียนไดศึกษาการหาตําแหนงของควอรไทลมาแลวในหัวขอ 3.2 เรื่องแผนภาพกล
แผนภาพกลองซึ่งควอรไทลมี
ทั้งหมดสามคา ไดแก ควอรไทลที่ 1  Q1  ควอรไทลที่ 2  Q2  และควอรไทลที่ 3  Q3  โดยค
โดยควอรไทลจะแบง
ขอมูลที่เรียงจากนอยไปมากออกมา
กออกมาเปน4 สวนเทา ๆ กันดังรูปที่ 7 จะเห็นวาควอรไทลที่ i  Qi  เมื่อ
i   1, 2, 3  เปนคาที่มีจํานวนขอมูลที่มีคานอยกวาคานี้อยูประมาณ i สวน และมีจํานวนขอมูลที่มีคา
มากกวาคานี้อยูประมาณ 4 - i สวน

ขอมูลเรียงจากนอยไปมาก
25% ของขอมูล 25% ของขอมูล 25% ของขอมูล 25% ของขอมูล

Q1 Q2 Q3

รูปที่ 7

ให n แทนจํานวนขอมูลทั้งหมด และ i  1, 2, 3  การหาควอรไทลที่ i Qi  ทําไดโดยเรียงลําดับขอมูล n

i(n  1)
ตัวจากนอยไปมากจากนั้นจะไดวา Qi อยูในตําแหนงที่
4

ขอสังเกต เนื่องจาก มัธยฐาน คือ Q2 ดังนั้น มัธยฐานจึงเปนคากลางที่สามารถใชในการวัดตําแหนงที่

ของขอมูลได
สถิติและความนาจะเปน หนา |75
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

ตัวอยางที่ 23
ขอมูลปริมาณการสงออกขาวไทยโดยประมาณ (พันตันขาวสาร) ใน พ.ศ. 2560 จําแนกตามชนิดของขาว
จากศูนยเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื
เทศและการสื่อสาร สํานักงานปลัดกระทรวงพาณิชยโดยความรวมมือจากกรมศุลกากร
แสดงไดดังตาราง

ชนิดของขาว ปริมาณการสงออกโดยประมาณ
( พันตนขาวสาร)
ตนขาวขาว 4,662
ปลายขาวขาว 408
ตนขาวหอมมะลิ 1,630
ปลายขาวหอมมะลิ 669
ขาวนึ่ง 3,370
ขาวเหนียว 214
ปลายขาวเหนียว 303
ขาวหอมไทย 213

จงหา
1) ควอรไทลที่ 1 ควอรไทลที่ 2 และควอรไทลที่ 3 ของปริริมาณการสงออกโดยประมาณของขาว 8 ชนิด
ใน พ.ศ. 2560
2) ชนิดของขาวที่มีปริมาณการสงออกนอยกวาควอรไทลที่ 1
3) ชนิดของขาวที่มีปริมาณการสงออกมากกว
ออกม าควอรไทลที่ 3

วิธีทํา
สถิติและความนาจะเปน หนา |76
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

เปอรเซ็นไทล(Percentile)

ในทํานองเดียวกันกับควอรไทลการวัดตําแหนงโดยเปอรเซ็นไทลเปนการแบงขอมูลที่เรียงจากนอยไปมาก แต
เปอรเซ็นไทลแบงขอมูลทั้งหมดออกเป
อกเปน 100 สวนเทา ๆ กัน จึงประกอบดวยเปอรเซ็นไทลที่ 1, 2, 3,...,99
โดยเปอรเซ็นไทลที่i เมื่อ i   1, 2, 3,..., 99  แทนดวยสัญลักษณ Pi หมายความวา เมื่อแบงขอมูลที่
เรียงจากนอยไปมากออกเปน 100 สวนเทา ๆ กัน เปอรเซ็นไทลที่ i (Pi ) เมื่อ i   1, 2, 3,..., 99  จะเปน
คาที่มีจํานวนขอมูลที่มีมคี านอยกวาคานี้อยูประมาณ i สวน หรือรอยละ i ของขอมูลทั้งหมด และมีจํานวนขอมูลที่มี
คามากกวาคานี้อยูประมาณ 100 – i สวนหรือรอยละ 100 – i ของขอมูลทั้งหมด

ให n แทนจํานวนขอมูลทั้งหมด และ i  1, 2, 3,..., 99  การหาเปอรเซ็นไทลที่ i  Pi  ทําไดโดย

i(n  1)
เรียงลําดับขอมูล n ตัวจากนอยไปมากจากนั้นจะไดวา Pi อยูในตําแหนงที่
100

หมายเหตุ 1. พิจารณาตํ
จารณาตําแหนงที่ของ Q1, Q2 และ Q3 กับตําแหนงที่ของ P25 , P50 และ P75 ตามลําดับ
จะไดวา
1(n  1) 25(n  1)
 ตําแหนงที่ของ Q1 คือ ซึ่งเทากับ
4 100
Q1 จึงเปนตําแหนงทีเ่ ดียวกันกับ P25

2(n  1)
 ตําแหนงที่ของ Q2 คือ ซึ่งเทากับ 50(n  1)
4 100
Q2 จึงเปนตําแหนงทีเ่ ดียวกันกับ P50

3(n  1)
 ตําแหนงทีข่ อง Q3 คือ ซึ่งเทากับ 75(n  1)
4 100
Q3 จึงเปนตําแหนงทีเ่ ดียวกันกับ P75

นั่นคือ Q1  P25 , Q2  P50 และ Q3  P75

2. ควอรไทลและเปอรเซ็นไทลสามารถใชในการวิเคราะหขอมูลไดถึงแมวาขอมูลชุดนั้นจะมีคา
นอกเกณฑก็ไมมีผลตอควอรไทลและเปอรเซ็นไทลเนื่องจากการหาควอรไทลและเปอรเซ็นไทลจะพิจารณาเพียง
ตําแหนงที่ของขอมูลเทานั้น
สถิติและความนาจะเปน หนา |77
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

ตัวอยางที่ 24
คะแนนสอบวิชาภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6/1 ในโรงเรียนแหงหนึ่งจํานวนทั้งหมด 40 คน
ซึ่งมีคะแนนเต็ม 100 คะแนนแสดงไดดังนี้

96 78 80 76 84 77 74 85 65 69
82 53 45 67 58 54 56 62 56 54
43 48 49 50 60 65 54 51 55 60
65 66 75 98 97 63 92 94 76 78

จงหา
1) เปอรเซ็นไทลที่ 25 เปอรเซ็นไทลที่ 50 เปอรเซ็นไทลที่ 75 และเปอรเซ็นไทลที่ 80
ของคะแนนสอบวิชาภาษาอังกฤษของนักเรียนหองนี้
2) คะแนนที่มนี ักเรียนประมา
ระมาณ รอยละ 25 ของหองไดคะแนนต่ํากวา
3) คะแนนที่มีนักเรียนประมาณหนึ
นประม ่งในหาของหองไดคะแนนสูงกวา

วิธีทํา
สถิติและความนาจะเปน หนา |78
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

แบบฝกหัด 3.3.3
............................................................................................................................................
...........................................................................................................................
1. โรงไฟฟฟาพลังน้ําเขื่อนขนาดใหญจํานวน
นว 15 แหงมีกําลังผลิต (เมกะวัตต) ในเดือนมกราคม พพ.ศ. 2562
ดังนี้

เขื่อน กําลังผลิต (เมกะวัตต)

ภูมิพล 779.20
สิริกิติ์ 500.00
อุบลรัตน 25.20
สิรินธร 36.00
จุฬาภรณ 40.00
ศรีนครินทร 720.00
วชิราลงกรณ 300.00
ทาทุงนา 39.00
แกงกระจาน 19.00
บางลาง 84.00
รัชชประภา 240.00
ปากมูล 136.00
เจาพระยา 12.00
แควนอยบํารุงแดน 30.00
แมกลอง 12.00

จงหา
1) ควอรไทลที่ 1 ควอรไทลที่ 2 และ ควอรไทลที่ 3 ของขอมูลชุดนี้
2) กําลังผลิตที่มีโรงไฟฟาพลังน้ําเขื่อนขนาดใหญจํานวนประมาณครึ่งหนึ่งมีกําลังผลิตไไดนอยกวา
3) โรงไฟฟาพลังน้ําเขื่อนขนาดใหญที่มีกําลังผลิตมากกวาควอรไทลที่ 3
สถิติและความนาจะเปน หนา |79
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

2. โรงพยาบาลแหงหนึ่งบันทึกจํานวนทารกแรกเกิดตั้งแตเดือนมกราคม-ธั
นมกราคม นวาคม พ..ศ. 2562 ไดขอมูลดังนี้

เดือน จํานวนทารกแรกเกิด (คน)

มกราคม 305
กุมภาพันธ 289
มีนาคม 313
เมษายน 342
พฤษภาคม 311
มิถุนายน 324
กรกฎาคม 345
สิงหาคม 341
กันยายน 353
ตุลาคม 329
พฤศจิกายน 304
ธันวาคม 324
จงหา
1) ควอรไทลที่ 1 และ ควอรไทลที่ 3 ของขอมูลชุดนี้
2) เดือนที่มีจํานวนทารกแรกเกิดนอยกวาควอรไทลที่ 1
3) เดือนที่มีจํานวนทารกแรกเกิ
รกแรกเกิดมากกวาควอรไทลที่ 3
สถิติและความนาจะเปน หนา |80
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

3. ขอมูลระยะเวลาตั้งทองเฉลี่ย (วัน) และอายุขัยเฉลี่ย (ป) ของสัตวเลี้ยงลูกดวยน้ํานม 10ชนิดแสดงไดดังนี้

สัตวเลี้ยงลูกดวยน้ํานม ระยะเวลาตั้งทองเฉลี่ย (วัน) อายุขัยเฉลี่ย (ป

สิงโต 100 15
ลิง 166 15
มาลาย 365 15
เสือ 105 16
กวาง 201 8
ฮิปโปโปเตมัส 238 41
ชาง 660 35
ยีราฟ 425 10
อูฐ 406 12
มา 330 20

1) จงหาเปอรเซ็นไทลที่ 20 และเปอรเซ็นไทลที่ 80 ของระยะเวลาตั้งทองเฉลี่ยของสัตวเลี้ยงลูกดวย

น้ํานม 10 ชนิดนี้
2) จงหาเปอรเซ็นไทลที่ 20
2 และเปอรเซ็นไทลที่ 80 ของอายุขัยเฉลี่ยยของสั
ของสัตวเลี้ยงลูกดวยน้ํานม
10 ชนิดนี้
3) ถาสวนสัตวแหงหนึ่งตองการเพิ่มจํานวนสัตวโดยจะเลือกจากสัตวที่มีระยะเวลาตั้งทองงเฉลี่ย
มากกวาเปอรเซ็นไทลที่ 80 หรือสัตวที่มีอายุขัยเฉลี
ฉลี่ยนอยกวาเปอรเซ็นไทลที่ 20 สวนสัตวแหงนี้
จะเลือกเพิ่มจํานวนสัตวชนิดใดไดบาง
สถิติและความนาจะเปน หนา |81
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

4. ถาคะแนนสอบวิชาภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6/1 และ6/2 ในโรงเรียนเดียวกัน

ซึ่งมีคะแนนเต็ม 100 คะแนนแสดงไดดังนี้

คะแนนสอบวิชาภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6/1 จํานวนทั้งหมด 40 คน แสดงไดดังนี้

96 78 80 76 84 77 74 85 65 69
82 53 45 67 58 54 56 62 56 54
43 48 49 50 60 65 54 51 55 60
65 66 75 98 97 63 92 94 76 78

คะแนนสอบวิชาภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6/2 จํานวนทั้งหมด 30 คน แสดงไดดังนี้

88 70 61 43 31 56 64 82 73 67
55 73 57 37 78 77 59 35 27 86
61 49 54 60 74 49 78 68 70 78

ขอสรุปที่วา“ เปอรเซ็นไทลที่ 90 ของคะแนนสอบวิชาภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6/2

มากกวาเปอรเซ็นไทลที่ 80 ของคะแนนสอบวิชาภาษาอังกฤษของนักเรียนชัชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6/1 เปน
จริงหรือไม
สถิติและความนาจะเปน หนา |82
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

5. จากการสํารวจของสํานักงานคณะกรรมการขาราชการพลเรือน (ก.พ. ) และสํานักงานสถิติแหงชาติใน

พ.ศ. 2556 พบวา เงินเดือนของพนักงานใหมแรกบรรจุจําแนกตามวุฒิการศึกษาและตําแหนงแสดงได
ดังตารางตอไปนี้

เงินเดือนน(บาท)
ตําแหนง ปริญญาตรี ปริญญาโท/เอก
เจาพนักงานการธุธุรการ เจาหนาที่ธุรการ และพนักงาน 12,166 -
พิมพดีด
เจาพนักงานการเงินและบัญชีเจาหนาที่บัญชีและเจาหนาที่ 13,184 19,940
การเงิน
นักวิเคราะหนโยบายและแผนและนักวางแผน 14,308 22,643
นักทรัรัพยากรบุคคลเจาหนาที่ฝกอบรมเจาหนาที่ทรัพยากร
บุคคลและเจาหนาที่วิเทศสัมพันธ 13,219 20,957
นักประชาสัมพันธและเจาหนาที่ประชาสัมพันธ 12,760 18,028
นักวิชาการคอมพิวเตอรและนักเขียนโปรแกรม 15,263 21,342
นิติกรและนักกฎหมาย 16,000 23,823
เศรษฐกรและนัะนักเศรษฐศาสตร 15,043 21,050
วิศวกรเหมืองแรวิศวกรไฟฟา และเครื่องกล 16,986 24,163
นักสํารวจ (ปโตรเลียม) และวิศวกรปโตรเลียม 17,829 26,686
สถาปนิก 18,266 28,677
นักทรัพยากรธรณี 18,039 26,555
นักวิชาการขนสง และนักโลจิสติกส 15,930 23,125
นักวิทยาศาสตรและนักเคมี 16,138 23,454
แพทย - 63,082
ทันตแพทย - 56,807
พยาบาล 16,487 39,526
เภสัชกร 20,003 33,050
นักเทคนิคการแพทย 16,063 32,505
นักรังสีการแพทย 16,267 37,871
นักโภชนาการ 14,973 30,879
สถิติและความนาจะเปน หนา |83
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

1) เงินเดือนของพนักงานใหมแรกบรรจุที่มีวุฒิปริญญาตรีหรือวุฒิปริญญาโท / เอกมีการกระจาย
มากกวากัน
2) สําหรับพนักงานใหมแรกบรรจุที่มีวุฒิปริญญาโท / เอกมีตําแหนงใดบางที่ไดเงินเดือนนอยกวา
เปอรเซ็นไทลที่ 30
สถิติและความนาจะเปน หนา |84
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

แบบฝกหัดทายบท
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
1. ยอดชําระเงิน (บาท) ของลูกคาที่มาซื้อของในซูเปอรมารเก็ตของห
ของหางสรรพสินคาแหงหนึ่งจํานวน 50 คน
แสดงไดดังนี้

217 352 592 156 421 261 508 323 236 430
301 291 439 524 287 460 341 137 369 262
402 316 89 372 201 423 417 468 248 672
209 409 347 446 387 410 336 360 581 112
456 221 546 256 391 182 454 50 446 352

1) จงเขียนตารางความถี่พรอมทั้งแสดงความถี่สะสมความถีส่สััมพัทธและความถี่สะสมสัมพัทธ
ของขอมูลชุดนี้โดยกําหนดอันตรภาคชั้นเปนต่ํากวา 100, 100 – 199, 200 – 299 , 300 – 399,
400 – 499 , 500 – 599 และ 600 - 699
2) ลูกคามียอดชําระเงินอยูในอันตรภาคชั้นใดมากที่สุด
3) ลูกค
กคามียอดชําระเงินต่ํากวา 100 บาท มีจํานวนมากหรือนอยกวาลูกคาที่มียอดชําระเงิน
ตั้งแต 600 – 699 บาท
4) ลูกค
กคาที่มียอดชําระเงินตั้งแต 400 บาทขึ้นไป คิดเปนรอยละเทาใดของจํานวนลูกคา50 คนนี้
5) ลูกคาที่มียอดชําระเงินตั้งแต 200 บาท แตนอยกวา 500 บาท คิดเปนรอยละเทาใใดของจํานวน
ลูกคา 50 คนนี้
สถิติและความนาจะเปน หนา |85
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

2. จากการสํารวจปริมาณฟลู
ฟลูออไรด (มิลลิกรัมตอลิตร) ในน้ําดื่มบรรจุขวดจากตัวอยางน้ําดื่มบรรจุขวดที่
จําหนายในกรุงเทพมหานครและปริมณฑลจํานวน 30 ยี่หอไดขอมูลดังนี้

ยี่หอ ปริมาณฟลูออไรด ยี่หอ ปริมาณฟลูออไรด

(มิมิลลิกรัมตอลิตร)
ร (มิมิลลิกรัมตอลิตรร)
1 0.63 16 4.24
2 0.74 17 1.30
3 0.85 18 0.07
4 0.14 19 0.76
5 0.06 20 0.00
6 0.01 21 1.08
7 1.60 22 0.13
8 2.81 23 0.03
9 0.36 24 0.08
10 0.75 25 0.49
11 1.00 26 0.31
12 2.52 27 0.42
13 0.50 28 0.77
14 0.00 29 0.31
15 0.21 30 1.05

1) จงเขียนตารางความถี่ของขอมูลชุดนี้โดยกําหนดอันตรภาคชั้นเปน
0  x  0.5, 0.5  x  1, 1  x  1.5, 1.5  x  2 และ x  2
เมื่อ x แทนปริมาณฟลูออไรด (มิลลิกรัมตอลิตร) พรอมทั้งสรุปผลที่ได
2) จํานวนยี่หอน้ําดื่มบรรจุขวดที่มีปริมาณฟลูออไรดตั้งแต 2 มิลลิกรัมตอลิตรขึ้นไป คิดเปนรอยละ
เทาใดของจํานวนยี่หอน้ําดื่มบรรจุขวดที่สํารวจทั้งหมด
สถิติและความนาจะเปน หนา |86
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

3. ปริมาณน้ําฝนรายเดือน (มิมิลลิเมตร)
มตร ของจังหวัดระยองตั้งแต พ.ศ. 2554 - 2556 แสดงได ดังนี้

ปริมาณน้ําฝน (มิลลิเมตร)
พ.ศ. 2554 พ.ศ. 2555 พ.ศ. 2556
มกราคม 0.0 82.8 116.4
กุมภาพันธ 65.2 80.2 5.0
มีนาคม 150.6 60.3 36.3
เมษายน 102.7 8.9 96.9
พฤษภาคม 33.7 184.8 130.0
มิถุนายน 278.5 66.7 338.1
กรกฎาคม 143.6 258.4 212.7
สิงหาคม 288.0 64.7 166.4
กันยายน 373.8 504.7 40.4
ตุลาคม 194.8 202.0 295.7
พฤศจิกายน 18.9 59.3 69.1
ธันวาคม 0.6 0.0 11.4

จงเขียนตารางความถี่ของขอมูลนี้โดยกําหนดใหจํานวนอันตรภาคชั้นเทากับ 5 ชั้นคาเริ่มตนเทากับ 0
มิลลิเมตร และคาสงทายเทากับ510 มิลลิเมตร พรอมทั้งสรุปผลที่ได
สถิติและความนาจะเปน หนา |87
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

4. คะแนนสอบวิชาคณิตศาสตรของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6 หองหนึ่งแสดงดวยยตารางความถี่ ไดดังนี้

คะแนน จํานวนนักเรียน (คน)

30 - 39 2
40 - 49 0
50 - 59 6
60 - 69 6
70 - 79 10
80 - 89 13
90 - 99 8
รวม 45

ถากําหนดเกณฑในการแบงระดับคะแนนดังนี้

เกรด คะแนน
4 90 - 100
3 80 - 89
2 70 - 79
1 50 - 69
0 ต่ํากวา50

1) จงเขี
เขียนตารางความถี่ขอมูลชุดนี้ โดยกําหนดอันตรภาคชั้นเปนระดับคะแนน ที่กําหนดในเกณฑ
ขางตน
2) นักเรียนหองนี้ไดเกรดใดมากที
กรดใดมา ่สุด
3) นักเรียนตั้งแตเกรด 3 ขึ้นไป คิดเปนรอยละเทาใดของจํานวนนักเรียนทั้งหมด
สถิติและความนาจะเปน หนา |88
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

5. รานคาออนไลนแห
แหงหนึ่งมีนโยบายการรั
โยบายการ บประกันความพอใจโดยลู โดยลูกคนสามารถสงคืนสินคา ไมไดใชงาน
ภายใน 7 วันนับจากวันที่ไดรับสินคาเพื่อเงินคืนเต็มจําจํานวน ถาขอมูลจํานวนสิสินคา (ชิ้น) ที่ลูกคาสงคืน ใน
แตละวันในระยะเวลา 30 วันแสดงไดดังนี้

4 9 5 6 5 8 22 3 8 4
8 2 7 19 12 3 5 16 3 6
5 15 9 14 4 13 7 2 9 7

1) จงเขียนตารางความถี่ของขอมูลชุดนี้พรอมทั้งแสดงขอบลางและขอบบนของแตละชั้นโดย
กําหนดใหจํานวนอันตรภาคชั้นเทากับ 5 ชั้นคาเริ่มตนเทากับ 0 ชิ้นและคาสุดทายเทากับ 25 ชิ้น
2) จงเขียนฮิสโทแกรมของขอมูลชุดนี้
3) จงเขียนแผนภาพจุดของข
ดของขอมูลชุดนี้
4) จงเขียนแผนภาพกลองของขอมูลชุดนี้
สถิติและความนาจะเปน หนา |89
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

6. จากการทดสอบเทคนิคการจําคําศัพทใหมกับนักเรียนที่เรียนภาษาจีนกลุมหนึ่งจํานวน 45 คน โดยให
นักเรียนใชเทคนิคดังกลาวในการจดจําคําศัพทใหมจํานวน 100 คํา แลวบันทึกจํานวนคําศัพทที่จําไดใน
วันรุงขึ้นผลการทดสอบแสดงดวยฮิสโทแกรมไดดังนี้

จํานวนนักเรียน(คน)
8
7
6
5
4
3
2
1
0
70.570.572.572.574.574.576.576.578.578..580.580.582.5
82.5 84.584.586.586.5
88.588.590.590.592.592.594.594.5
96.55 96.5
98 98.5
98.5 100.5100.5

จํานวนคําศัพทที่จําได(คํา)

1) นักเรียนที่จําคําศัพทไดมากกวา 92 คน คิดเปนรอยละทาไดของจํานวนนักเรียนทั้งหมด
2) นักเรี
กเรียนที่จําคําศัพทไดมากกวา 70 คํา แตไมเกิน 80 คําคิดเปนรอยละเทาใดของจํานนวนนักเรียน
ทั้งหมด
3) จํานวนคําศัพทที่นักเรียนจํานวนมากที่สุดจําไดอยูในชวงใด
สถิติและความนาจะเปน หนา |90
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

7. ผลการทดสอบการอานภาษาไทยของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 1/1 และ 1/2 ซึ่งมีคะแนนเต็ม

25 คะแนน แสดงดวยตารางความถี่ไดดังนี้

จํานวนนักเรียน (คน)
คะแนน ชั้นประถมศึกษาปที่ 1/1 ชั้นประถมศึกษาปที่ 1/2
20 - 22 1 0
17 - 19 8 11
14 - 16 12 28
11 - 13 15 11
8 - 10 11 0
5-7 3 0

1) จงเขียนฮิสโทแกรมแสดงผลการทดสอบการอานภาษาไทยของนักเรียนชั้นประถมศึกษา ษาชั้น
ปที่ 1/1
2) จงเขียนฮิสโทแกรมแสดงผลการ
แสดงผลการทดสอบการอานภาษาไทยของนั งนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 1/2
3) เมื่อพิจารณาฮิสโทแกรมของนั
โทแกรมขอ กเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 1/1 และ 1/2 คะแนน
คะแนนของนักเรียน
หองใดมีการกระจายมากกวากัน เพราะเหตุใด
สถิติและความนาจะเปน หนา |91
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

8. สายการบินแหงหนึ่งไดสํารวจความพึงพอใจของผูโดยสารตอการใหบริกการของพนั
ารของพนักงานตอนรับบน
เครื่องบินซึ่งมีคะแนนเต็ม 10 คะแนนโดยสํารวจจากผูโดยสารทีส่ ุมมาจํานวน 20 คนไดผลสํารวจโดย
เรียงคะแนนจากนอยไปมากดังนี้

1 3 5 5 7 8 8 8 8 8
8 9 9 9 9 9 10 10 10 10

1) จงหาควอรไทลที่ 1 ควอรไทลที่ 2 และควอรไทลที่ 3 ของขอมูลชุดนี้

2) ขอมูลชุดนี้มีคานอกเกณฑ
า นอกเกณฑหรือไมถามีคือคาใด
3) จงเขียนแผนภาพกลองเพื่อนําเสนอขอมูลชุดนี้พรอมทั้งอธิบายลักษณะการกระจายของขอมูล
ชุดนี้
สถิติและความนาจะเปน หนา |92
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

9. ผลการสอบวิชาภาษาอั
ษาอังกฤษของนักเรียนกลุมหนึ่งซึ่งมีการสอบจํานวน 2 ครั้ง แตละครั้งมีคะแนนเต็ม
100 คะแนน แสดงดวยแผนภาพกลองไดดังนี้โดยแผนภาพกลอง (1) แสดงคะแนนสอบครั้งที่ 1 และ
แผนภาพกลอง (2) แสดงคะดงคะแนนสอบครั้งที่ 2 จงพิจารณาวาเปนไปไดหรือไมที่แผนภาพกลอง (3)
จะแสดงคะแนนเฉลี
แสดงคะแนนเฉลี่ยจากการสอบทั้งสองครั้งของนักเรียนแตละคนในกลุมนี้

(1)

(2)

(3)

10 20 30 40 50 60 70 80 90
สถิติและความนาจะเปน หนา |93
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

10. ผลการสํารวจคาใชจายเฉลี่ยตอเดือน (บาท) ของครัวเรือนในกรุงเทพมหานครที่เลือกมาในตัวอยางแสดง

ดวยฮิสโทแกรมไดดังนี้

จํานวนครัวเรือน
400

300

200

100

คาใชจายเฉลี่ย
0
10,000 20,000
000 30,000 ตอเดือน (บาท)
30

จงพิจารณาวาแผนภาพกลกลองใดตอไปนี้เปนแผนภาพกลองที่ไดจากฮิสโทแกรมขางตน
พรอมทั้งใหเหตุผลประกอบ

ก. 28, 000 ข.
25, 000

24, 000
15, 000

20, 000
5, 000

6, 000

ค. ง.
20, 000
18, 000

15, 000
14, 000
10, 000

10, 000
5, 000

0 6, 000
สถิติและความนาจะเปน หนา |94
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

11. รานคาออนไลนแหงหนึ่งตองการศึกษาความสัมพันธระหวางจํานวนเงินที่ลูกคาสั่งซื้อสินคากับจํานวนเว็บ
เพจที่ลูกคาเยี่ยมชมจึงสุมข
มขอมูลการสั่งซื้อสินคามา 40รายการแลวนําขอมูลดังกลาวมาเขียนแผนภาพ
การกระจายไดดังนี้

จํานวนเงินที่ลูกคาสั่งซื้อสินคา (บาท)
180
160
140
120
100
80
60
40
20
จํานวนเว็บเพจที่
0 2 4 6 8 10 ลูกคาเยี่ยมชม (หนา)

จงพิจารณาวาจํานวนเงินที่ลูกคาสั่งซื้อสินคาและจํานวนเว็บเพจที่ลูกคาเยี่ยมชมมีความสัมพันธกันหรือไม
อยางไร
สถิติและความนาจะเปน หนา |95
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

12. นักวิจัยไดเก็บขอมูลจํานวนสายพันธุพืชตอพื้นที่ 0.04 ตารางเมตร ณ พื้นที่ที่มีความสูงจากระดับน้ําทะเล

ปานกลางตาง ๆ กันไดผลสํารวจดังนี้

ตัวอยางที่ ความสูงจากระดับน้ําทะเลปานกลาง จํานวนสายพันธุพืชตอพื้นที่

(กิโลเมตร) 0.04ตารางเมตร
1 0.64 15.0
2 0.64 20.0
3 0.86 16.0
4 0.86 18.5
5 0.89 13.5
6 0.89 16.0
7 1.22 11.0
8 1.22 19.5
9 1.45 11.5
10 1.45 12.0
11 1.72 8.0
12 1.72 8.5

จงเขียนแผนภาพการกระจายของขอมูลชุดนี้พรอมทั้งพิจารณาวาจํานวนสายพันธุพืชตอพื้นที่ 0.04
ตารางเมตรและความสูงจากระดับน้ําทะเลปานกลางมีความสัมพันธกกัันหรือไมอยางไร
สถิติและความนาจะเปน หนา |96
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

13. ผลการสํารวจสายการบิน 10แหง ไดแก สายการบิน A, B, C, D, E, F, G, H, I และ J เกี่ยวกับ

รอยละของเที่ยวบินที่ตรงเวลาและจํานวนครั้งของการเกิดเหตุการณกระเปาเดินทางสูญหาย (ครั้งตอ
ผูโดยสาร 1,000 คน) แสดงดวยแผนภาพการกระจายได
ยแผนภาพการกระจ ดังนี้

รอยละของเที่ยวบินที
นที่ตรงเวลา

D
A G
B
70
F
E H
C
I
60

J
50

0 4 5 6 7 8

จํานวนครั้งของการเกิดเหตุการณกระเปาเดินทางสูญหาย
(ครั้งตอผูโดยสาร 1,000 คน)

1) สายการบินใดตรงเวล เวลาที่สุด และสายการบินใดไมตรงเวลาที่สุด

2) สายการบินใดที่เกิดเหตุการณกระเปาเดินทางสูญหายมากที่สุด และสายการบินใดที่เกิด
เหตุการณกระเปาเดินทางสูญหายนอยที่สุด
3) ขอสรุปที่วา “สายการบิน J เกิดเหตุการณกระเปาเดินทางสูญหายบอยกวาสายการ
บิน B ประมาณ 2 เทา” เปนจริงหรือไมเพราะเหตุใด
4) ขอสรุปที่วา “ สายการบินที่เกิดเหตุการณกระเปาเดินทางสูญหายบอยมีแนวโนมที่จะตรงเวลา”
เปนจริงหรือไมเพราะเหตุใด
สถิติและความนาจะเปน หนา |97
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

14. กําหนดขอมูลของประชากรในแต
ระชากรในแตละชุ
ะ ดตังตอไปนี้
ชุดA : 5, 5, 5, 5, 5, 6, 6, 6, 7, 7, 8, 8, 9, 9, 10, 10

ชุดB : 1, 1, 1, 1, 2, 2, 2, 3, 3, 4, 30

จงหา คาเฉลี่ยเลขคณิต มัธยฐาน และฐานนิยมของขอมูลแตละชุด

15. กําหนดขอมูลของตัวอยางในแตละชุ
ะ ดดังตอไปนี้
ชุดA : 2, 3, 3, 5, 5, 5, 7, 7, 8, 10, 14, 14, 19
ชุดB : 0.9, 1.2, 1.7, 2.1, 2.5, 2.8, 3.2, 33, 3.7, 4.8, 5.7
ชุดC :59,
59, 73, 82,87, 90

จงหา
1) คาเฉลี่ยเลขคณิต มัธยฐาน และฐานนิยมของขอมูลแตละชุด
2) พิสัย พิสัยระหวางควอร
อรไทล สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และความแปรปรวนของขอมูล
3) ขอมูลชุดที่มีการกระจายมากที่สุด
สถิติและความนาจะเปน หนา |98
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

16. ศิริวิทยไดรับผลการสอบวิชาภาษาไทย คณิตศาสตร ภาษาอังกฤษ และคอมพิวเตอร พบวา

คาเฉลี่ยเลขคณิตของคะแนนสอบวิชาคณิตศาสตร และวิชาภาษาไทยเทากับ 21.5 คะแนน และ
คาเฉลี่ยเลขคณิตของคะแนนสอบวิชาภาษาอังกฤษ ก และวิชาคอมพิวเตอรเทากับ 28.5 คะแนน
จงหาคาเฉลี่ยเลขคณิตของ คะแนนสอบทั
คะแนนสอบ ้งสี่วิชานี้

17. ถาคาเฉลี่ยเลขคณิตของอายุ
ายุนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3, 4 และ 5 ของโรงเรียนแหงหนึ่งเทากับ 15, 17
และ 18 ปตามลําดับ และจํานวนนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3, 4 และ 5 ของโรงเรียนแหงนี้เทากับ 60,
50 และ 40 คนตามลําดับ จงหาคาเฉลี่ยเลขคณิตของอายุน นัักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 – 5 ของ โรงเรียน
แหงนี้
สถิติและความนาจะเปน หนา |99
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

18. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6คนหนึ่งไดรับใบรายงานผลการเรียนภาคเรียนสุดทายดังนี้

รหัสวิชา ชื่อวิชา หนวยกิต คะแนน เกรด

สาระการเรียนรูพื้นฐาน
ท33102 ภาษาไทย 6 1.0 78 3.5
ค 33102 คณิตศาสตร 6 1.0 70 3
ส33103 สังคมศึกษา 6 0.5 82 4
ส33104 พระพุทธศาสนา
ธศาสน 6 0.5 85 4
ศ33101 ศิลปะ 5 0.5 74 3
ง33102 เครือขายและโครงงานคอมพิวเตอร 0.5 68 2.5
อ33102 ภาษาอังกฤษ6 1.0 87 4
สาระการเรียนรูเพิ่มเติม
ท30206 เสริมทักษะภาษาไทย
ษะ 2 1.0 76 3.5
ว30282 วิทยาศาสตรเพิ่มเติม2 0.5 63 2
พ33201 ชีวิตกับสุ
บสุขภาพ 3 0.5 88 4
พ33202 กีฬากับสุขภาพ 3 0.5 90 4
ญ33202 ภาษาญี่ปุน6 3.0 87 4
อ30206 ภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร6 0.5 79 3.5
อ33205 ภาษาอังกฤษเพื่อการอาน-เขียน6 1.0 84 4
อ33206 ภาษาอังกฤษรอบรู6 1.0 82 4

1) จงหาเกรดเฉลี่ยของภาคเรียนสุดทายของนักเรี เ ยนคนนี้
2) ถานักเรียนคนนี้มีมหี นวยกิตสะสมและเกรดเฉลี่ยของ 5 ภาคเรียนที่ผานมา เปน 75.0 หนวยกิต
และ 3.75 ตามลําดับ จงหาเกรดเฉลี่ยของทั้ง 6 ภาคเรียนของนักเรียนคนนี้
สถิติและความนาจะเปน หนา |100
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

19. ขอมูลชุดหนึ่งประกอบดวยจํานวนเต็ม 5 จํานวน โดยคาเฉลี่ยเลขคณิตของขอมูลชุดนี้เทากับ 360 เมื่อ

เรียงขอมูลจากมากไปนอยปรากฏวาขอมูล 2 ตัวสุดทายคือ 102 และ 99 ตามลําดับ
จงหาคาที่มากที่สุดที่ เปนไปไดของขอมูลชุดนี้

20. ขอมูลชุดหนึ่งประกอบดวยจํานวนเต็ม 5 จํานวน โดยคาเฉลี่ยเลขคณิตมัธยฐาน ฐานนิยม และพิสัย

ของขอมูลชุดนี้เทากับ 5 จงหาชุดของขอมูลที่เปนไปไดทั้งหมด

21. รานคาแหงหนึ่งตองการวิเคราะหขอมูลการขายสินคาของรานจึนจึงไดบันทึกจํานวนสินคา(ชิ้น) ที่ขายไดใน

หนึ่งวันโดยรมเก็บขอมูลเพียง 11 วัน ในหนึ่งเดือนที่ผานมาไดขอมูลดังนี้
85 125 30 75 80 65 90 75 78 92 67

1) จงหาควอรไทลที่ 1 ควอร
ควอ ไทลที่ 2 และควอรไทลที่ 3 ของขอมูลชุดนี้
2) จงหาพิสัยและพิสัยระหวางควอรไทลของขอมูลชุดนี้ และพิจารณาวาคาวัดการกระจาย
การกระจายสัมบูรณ
ใดเหมาะสําหรับใชอธิบายลั
าย กษณะการกระจายของขอมูลนี้พรอมทั้งใหเเหตุ หตุผลประกอบ
3) จงหาเปอรเซ็นไทลที่ 25 เปอรเซ็นไทลที่ 50 เปอรเซ็นไทลที่ 75 และเปอรเซ็นไทลที่ 90 ของ
ขอมูลชุดนี้
สถิติและความนาจะเปน หนา |101
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

22) ความสูง (เซนติเมตร) ของนักกีฬาบาสเกตบอลชายและหญิ

าบาสเกตบอล งของโรงเรียยนแห
นแหงหนึ่งซึ่งมีจํานวนทั้งหมด
40 คน โดยเรียงขอมูลจากนอยไปมากแสดงไดดังนี้
นักกีฬาบาสเกตบอลชาย
175 176 179 180 180
180 181 183 185 188
189 190 190 195 195
195 196 198 198 206

นักกีฬาบาสเกตบอลหญิง
153 154 157 160 161
163 166 167 168 168
168 170 171 171 172
172 174 175 181 182

1) จงเขียนแผนภาพลําตนและใบเพื่อนําเสนอขอมูลสองชุดนี้ในแผนภาพเดียวกัน
2) จากแผนภาพในขอ 1) ควรใชคากลางใดเปนตัวแทนของขอมูลแตละชุด เพราะเหตุใด
3) นักกีฬาบาสเกตบอลชายที่สงู มากกวาคาเฉลี่ยเลขคณิตตคิคิดเปนรอยละเทาใดของจํานวน
นวนนักกีฬา
บาสเกตบอลชายทั้งหมด
งหมด
สถิติและความนาจะเปน หนา |102
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

23. เวลา (นาที) ที่ใชในการอานหนังสือในวันหนึ่งของนักเรียน 2 หองเรียนที่สุมมาจํานวนหองละ 10 คน

แสดงไดดังนี้

หอง 1 0 20 30 42 35 82 54 28 0 63
หอง 2 45 40 62 10 24 15 30 60 95 120

จงหาสัมประสิทธิ์การแปรผันของเวลาที่ใชในการอ
นการ านหนังสือในหนึ่งวันของนั
องนักเรียนนแตละหองที่สุมมา
พรอมทั้งเปรียบเทียบการกระจายของเวลาที่ใชในการอานหนังสือในหนึ่งวันของนักเรียนทั้งสองหอง

24. อรรถฤทธิ์ไดสํารวจจํานวนลูกเกดที่ใสในขนมปงแตละอันที่ซื้อจากรานขายขนมปง 2 แหง

และนําเสนอดดวยแผนภาพกลองดังนี้

รานที่ 1

รานที่ 2

24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36

1) จงหามัธยฐานของจํานวนลู นวน กเกดที่ใสในขนมปงแตละอันแตละราน

2) ขนมปงจากรานที่ 1 ที่มีจํานวนลูกเกดนอยกวา 31 เม็ดคิดเปนรอยละเทาใดของจํานวนขนมปง
ทีซ่ ื้อจากรานที่ 1 ทั้งหมด
ห
3) จงหาควอรไทลที่ 3 ของจํานวนลูกเกดที่ใสในขนมปงแตละอันที่ซื้อจากรานที่ 2
4) ถาอรรถฤทธิ์ ตองการซื้อขนมปงลูกเกดมาขายเขาควรซื้อขนมปงลูกเกดจากรานใดจึงจะมีโอกาส
ไดลูกเกดในขนมป
ในขนมปงแตละอันใกลเคียงกันเพราะเหตุใด
สถิติและความนาจะเปน หนา |103
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

25. มานีชูใจและปติไดคาขนมจากผูปกครองโดยคาเฉลี่ยเลขคณิตและส
และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐา
งเบนมาตรฐานของคาขนม
ของทั้งสามคนเทากับ 50 และ 0 บาท ตามลําดับ ถานําคาขนมของมานะมาคํานวณดวยยจะไดคาเฉลี่ยเลข
คณิตใหมเปน 45 บาท จงหาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของคาขนมของทั้งสี่คน

26. กําหนดใหขอมูลของประชากรจํานวน 2ชุดมีลักษณะดังตอไปนี้

ชุดA : ประกอบดบดวยจํานวนเต็มที่แตกตางกัน 5 จํานวน โดยทั้ง 5 จํานวนนี้อยูระหวาง 0 และ 10
ชุดB : ประกอบดวยจํานวนเต็มที่แตกตางกัน 5 จํานวน โดยทั้ง 5 จํานวนนี้อยูระหวาง 10 และ 20

1) จงยกตัวอยางขอมูลชุด A และ B ที่สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของขอมูลชุด A มากกวาสวน

เบี่ยงเบนมาตรฐานของข
ของขอมูลชุด B
2) มีโอกาสที่สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของขอมูลแตละชุดจะเปน 0 หรือไมเพราะเหตุใด
3) จงยกตัวอยางขอมูลชุ
ลชุด A และ B ที่สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของขอมูลชุ ดA เทากับสวนเบี่ยงเบน
มาตรฐานของขอมูลชุด B

27. กําหนดขอมูลของประชากรชุดหนึ่งเรียงลําดับจากนอยไปมาก ไดดังนี้

1 2 x 3 3 y 6

4 7
ถาคาเฉลี่ยเลขคณิต และสสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของขอมูลชุดนี้เทากับ 3 และ ตามลําดับ
7
จงหา x และ y
สถิติและความนาจะเปน หนา |104
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

28. ขอมูลของตัวอยางชุดหนึ่งที่ 20 ตัวโดยคาเฉลีลี่ยเลขคณิตและสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของ

งเบนมาตรฐานของขอมูลชุดนี้
เทากับ 10 และ 2 ตามลําดับ ถาภายหลังพบวามีการบันทึกขอมูลตัวหนึ่งผิดพลาดไปจาก 12 บันทึกผิด
เปน 8 จงหาคาเฉลีลี่ยเลขคณิตและและความแปรปรวนที
และ ่ถูกตองของขอมูลชุดนี้

29. จงพิจารณาวาขอสรุปตอไปนี้ถูกตองหรือไมพรอมทั้งใหเหตุผลประกอบ
1) ถาคะแนนสอบของสมชายตรงกั
ายตรงกับ P30 แลวสมชายสอบได 30 % ของคะแนนเต็ม
2) ถาคะแนนสอบของสมหญิงตรงกับ P40 แลวจะมีนักเรียนสอบไดคะแนนมากกวาสมหญิงอยู 60 คน

30. ขอสอบวิชาหนึ่งมีคะแนนเต็ม 80คะแนนโดยคะแนนของผูเขาสอบ 10คนแสดงไดดังนี้

25 62 59 38 38 41 69 72 26 44

1) ถาเกณฑในการสอบผานคือตองไดคะแนนไมต่ํากวารอยละ 70ของคะแนนเต็ม
จงหาคะแนน ต่ําสุดของผูที่สอบผาน
2) ถาเกณฑในการสอบผานคือตองไดคะแนนไมต่ํากวาเปอรเซ็นไทลที่ 70
จงหาคะแนนต่ําสุดของผูที่สอบผาน
สถิติและความนาจะเปน หนา |105
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

31. ปริมาณน้ําฝน( มิลลิเมตร) ของจังหวัดในภาคเหนือในเดือนสิงหาคม พ.ศ.

พ 2556 แสดงไดดังนี้

จังหวัด ปริมาณน้ําฝน( มิลลิเมตร)

กําแพงเพชร 214.2
เชียงใหม 299.4
เชียงราย 423.2
ตาก 112.2
นครสวรรค 84.0
นาน 224.7
เพชรบูรณ 164.0
แพร 365.2
พะเยา 229.1
พิษณุโลก 197.5
แมฮองสอน 320.6
ลําปาง 220.9
ลําพูน 142.5
อุตรดิตถ 392.4

จงหา
1) ปริมาณน้ําฝนที่มจัจี งั หวัดในภาคเหนือประมาณรอยละ 87 มีปริมาณน้ําฝนนอยกวา
2) ปริมาณน้ําฝนที่มจัจี งั หวัดในภาคเหนือประมาณรอยละ 60 มีปริมาณน้ําฝนมากกวา
สถิติและความนาจะเปน หนา |106
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

32. ผลการทดสอบความสามารถในการคิดอยางมีวิจารณญาณของนั
ผลการทดสอบความสามารถในก ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6 ของ โรงเรียน
แหงหนึ่งจํานวนทั้งหมด 40 คนซึง่ มีคะแนนเต็ม 100 คะแนน โดยเรียงคะแนนจากนอยไปมาก
แสดงไดดังนี้
43 45 48 49 50 51 53 54 54 54
55 56 56 58 60 60 62 63 65 65
65 66 67 69 74 75 76 76 77 78
78 80 82 84 85 92 94 96 97 98

1) จงหาคะแนนที่มีนักเรียนประมาณครึ่งหนึ่งของชั้นไดคะแนนต่ํากวา
2) จงหาคะแนนที
าคะแนนที่มีนักเรียนประมาณหนึ่งในสี
ใน ่ของชั้นไดคะเเนนสูงกวา
3) จงหาคะแนนที
าคะแนนที่มีนักเรียนประมาณหกในสิบของชั้นไดคะแนนต่ํากวา
4) ถาโรงเรียนแหงนี้จัดกิจกรรมพัฒนาทักษะการคิดอยางมีวิจารณญาณใหกับนักเรียนที่ไดคะแนน
นอยกว
อยกวาเปนวาเปอรเปนไทลที่ 25 จงหาจํานวนนั
นนักเรียนที่ตองเขารวมกิจกรรมนี้

33. อัตราเร็วสูงสุดในการเคลื่อนที่ (ไมลตอชั่วโมง) ของสัตวปาและสัตวเลี้ยงแสดงดวยแผนภาพกลองไดดังนี้

สัตวปา

สัตวเลี้ยง x

2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 70 72

1) จงหามัธยฐานและคาสูงสุดของอั
ของ ตราสูงสุดในการเคลื
เคลื่อนที่ของสัตวปาและสัตวเลี้ยง
2) จงวาพิสยั ระหวางควอรไทลของอัตราเร็วสูงสุด ในการเคลื
คลื่อนที่ของสัตวปาและสัตวเลี้ยง
3) สามารถสรุปไดหรือไมวาสัตวปาสวนใหญมีอัตราเร็วสูงสุดในการเคลืลื่อนที่นอยกวา 49 ไมลตอ
ชั่วโมงเพราะเหตุใด
สถิติและความนาจะเปน หนา |107
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

34. จํานวนครั้งของการดาวนโหลดแอบพลิเคชัน A และ B ตั้งแตเเดืดือนมกราคมถึงธันวาคม พพ.ศ. 2561 แสดง

ดวยแผนภาพกลองไดดังนี้

จํานวนครั้งของการดาวนโหลด
แอบพลิเคชัน A

จํานวนครั้งของการดาวนโหลด
แอบพลิเคชัน B

40 80 120 160 200 240 280 320 360 400 440 480 520 560 600 640

1) จงเปรียบเทียบคาต่ําสุดมัธยฐาน และคาสูงสุดของจํานวนครั้งของการดาวนโหลดแอปพลิเคชัน
ทั้งสอง
2) จงเปรียบเทียบพิสัยระหวางควอรไทลของจํานวนครั้งของการดาวนโหลดแอปพลิเคชันทั้งสสอง
สถิติและความนาจะเปน หนา |108
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

35. สหประชาชาติ (United

United Nations: UN) เปนองคการระหวางประเทศซึ่งมีจุดมุงหมายในการ
หมายในการรักษา
สันติภาพและความมั่นคงระหวางประเทศ โดยทุกปตั้งแต พ.ศ. 2555 สหประชาชาติ
ระชาชาติจะะรายงานดัชนี
ความสุขของแตละประเทศในโลกซึง่ มีคะแนนตั้งแต 0 ถึง 10 ถาประเทศใดมีคคะแนนมากหมายความว
ะแน า
คนในประเทศนั้นมีความสุขมากจากรายงานชุดนี้ ใน พ.ศ. 2560 ดัชนีความสุขของของประเทศที่สุมมาจาก
3 ทวีป ทวีปละ 12 ประเทศแสดงไดดังตารางตอไปนี้

เอเชีย อเมริกา ยุโรป

เกาหลีใต 5.838 สหรัฐอเมริกา 6.993 เบลเยี่ยม 6.891
ไทย 6.424 แคนาดา 7.316 โครเอเชีย 5.293
จีน 5.273 เปรู 5.715 รัสเซีย 5.963
ญี่ปุน 5.920 ชิลี 6.652 สหราชอาณาจักร 6.714
อินเดีย 4.315 เม็กซิโก 6.578 สโลวีเนีย 5.758
เมียนมา 4.545 เวเนซุเอลา 5.250 กรีซ 5.227
อินโดนีเซีย 5.262 ปารากวัย 5.493 นอรเวย 7.537
ปากีสถาน 5.269 กัวเตมาลา 6.454 ฝรั่งเศส 6.442
ภูฎาน 5.011 อารเจนตินา 6.599 สเปน 6.403
สิงคโปร 6.572 เฮติ 3.603 เยอรมนี 6.951
อิหราน 4.692 เอลซัลวาดอร 6.003 อิตาลี 5.964
บังกลาเทศ 4.608 ฮอนดูรัส 5.181 โปรตุเกส 5.195

จากขอมูลขางตนสามารถเขียนแผนภาพกลองแสดงดัชนีความสุขของประเทศที่สุมมาจากแตละทวีปได
ดังนี้
(1)

(2)

(3)

3.2 3.4 3.6 3.8 4.0 4.2 4.4 4.6 4.8 5.0 5.2 5.4 5.6 5.8 6.0 6.2 6.4 6.6 6.8 7.0 7.2 7.4 7.6 7.8
สถิติและความนาจะเปน หนา |109
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

1) จงพิจารณาวาแผนภาพกลอง (1), (2) และ (3) แสดงดัชนีความสุขของประเทศที่สุมมา มาจากทวีปใด

2) จงเปรียบเทียบคาต่ําสุดมัธยฐาน และคาสูงสุดของดัชนีความสุขของประเทศที
เทศที่สุมมา
มาจากแตละทวีป
3) เมื่อพิจารณาเฉพาะประเทศที่สุมมาทวีปใดมีการกระจายของดั
ารกระจายของดัชนีความสุขมากที่สุดเพราะเหตุใด
4) โดยภาพรวม เมื่อพิจารณาเฉพาะประเทศที่สุมมาทวีปใดมีดัชนีความสุ
วามสุขมากที่สุด พรอมทั้งใหเหตุผล
ประกอบ

36. เพลงรพิณไดเขารวมการทดสอบวัดผลวิชาคณิตศาสตรระดับประเทศ ที่จัดโดยสถาบันแหงหนึ่งและไดรับ

ใบรายงานผลสอบดังนี้

ใบรายงานผลสอบ

ชื่อ เพลงรพิณ สกุล อินทรเศวต เลขประจําตัว 001123

จํานวนผูเขาสอบทั้งหมด 621,519
621, คะแนนที่ได 28 คะแนนเต็ม 100
คิดเปนเปอรเปนไทลที่ 90

ถาเพลงพิณปนผูเขาสอบคนเดียวที่ได 28คะแนน
1) สามารถสรุปไดหรือไมวาเพลงพิณไดคะแนนมากกวาผูเขาสอบสวนใหญ
2) ขอสอบที่ใชในการวัดผลครั้งนี้นาจะยากหรืองายเกินไปสําหรับผูเขาสอบสวนใ
นใหญเพราะเหตุใด
3) มีผูเขาสอบประมาณกีกี่คนที่ไดคะแนนมากกวาเพลงรพิณ
4) เปนไปไดหรือไมที่คะแมนเฉลี
คะแมนเฉลี่ยของผูเขาสอบทั้ง 621,519 คนนี้มากกวา 38 คะแนน เพราะเหตุใด


สถิติและความนาจะเปน หนา |110
การวิเคราะหและการนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณ

อางอิง

หนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6 เลมที่ 2

สสวท พิมพครั้งที่ 1 2563