Chuong 5 Thi Truong Canh Tranh Hoan Hao

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 49

HAØNH VI CUÛA DOANH NGHIEÄP

TRONG CAÙC LOAÏI THÒ TRÖÔØNG

09/09/2012
Nguyễn Thị Vĩnh Hằng
1. Thị trường cạnh tranh hoàn toàn
2. Thị trường độc quyền hoàn toàn
3. Thị trường cạnh tranh độc quyền
4. Thị trường độc quyền nhóm
1
BỐN DẠNG CẤU TRÚC THỊ TRƯỜNG
SỐ LƯỢNG DOANH NGHIỆP?

09/09/2012
Nhiều DN
Loại sản phẩm?
Một DN

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Sản phẩm
Một ít phân biệt
Sản phẩm
DN giống hệt

Độc quyền Độc quyền Cạnh tranh Cạnh tranh


hoàn toàn nhóm độc quyền hoàn toàn
Điện, nước Máy bay, Dầu gội đầu, Lúa mì, gạo
sắt thép, xà bông
dầu thô 2
Chöông 5:

09/09/2012
THÒ TRÖÔØNG
CAÏNH TRANH HOAØN TOAØN

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


(Perfect competition market)

3
1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN

1.1. Ñaëc ñieåm cuûa thò tröôøng:

09/09/2012
 Nhieàu ngöôøi tham gia vaøo thò tröôøng
thò phaàn cuûa töøng ngöôøi raát nhoû  người

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


mua vaø ngöôøi baùn khoâng coù khaû naêng
aûnh höôûng ñeán giaù
 Vieäc gia nhaäp vaø ruùt lui khoûi thò tröôøng
cuûa DN vaø caù nhaân: deã daøng
 Saûn phaåm ñoàng nhaát 4

 Thoâng tin hoaøn haûo cho cả NM & NB.


1.2. Ñaëc ñieåm cuûa doanh nghieäp:
P (S)
P * Đường cầu

09/09/2012
Nguyễn Thị Vĩnh Hằng
P0 (d) P0

Đường cầu hoaøn toaøn co daõn


(D)

q Q0 Q5
1 doanh nghieäp Thò tröôøng
* Toång doanh thu (Total Revenue):
Toång doanh thu laø toaøn boä soá tieàn maø DN

09/09/2012
thu veà khi baùn moät soá löôïng saûn phaåm treân
thò tröôøng

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


TR = P x q
• P: DN baùn nhöõng möùc saûn löôïng khaùc nhau
theo cuøng moät möùc giaù thò tröôøng
• TR laø ñöôøng thaúng ñi qua goác O
• Ñoä doác khoâng ñoåi laø P
6
09/09/2012 Nguyễn Thị Vĩnh Hằng
7
TR = P.q

Q
∆TR
B

∆Q
A

P
TR

TR2

TR1

0
* Doanh thu bieân (MR- Marginal revenue):
Doanh thu bieân laø doanh thu taêng theâm trong

09/09/2012
toång doanh thu khi DN baùn theâm moät ñôn vò
saûn phaåm

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


MR = TRn – TRn-1

TR MR 
dTR
MR 
q dq

 Trong thị trường cạnh tranh hoàn toàn:


MR = P 8
•* Doanh thu trung bình
(AR- Average Revenue):

09/09/2012
Laø doanh thu tính trung bình cho moãi
ñôn vò saûn phaåm baùn ra:

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


P
TR
AR  P
q

(d)
P0
(AR) (MR)

9
Q1 Q2 Q
* Lợi nhuận: TPr – Total Profit

09/09/2012
Laø phaàn cheânh leäch giöõa toång doanh thu
(TR) vaø toång chi phí (TC)

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


TPr (Π) = TR - TC

10
1.3. Phaân tích ngaén haïn:

09/09/2012
Pr = TR – TC
Pr = P.Q – AC.Q

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Pr = (P – AC).Q
=> Coù 3 tröôøng hôïp:
P > AC  Pr > 0 : Laõi
P = AC  Pr = 0 : Hoaø voán
P < AC  Pr < 0 : Loã
11
1.3. Phaân tích ngaén haïn:
Phaân tích baèng ñaïi soá

09/09/2012
DN ñaït toái ña hoaù lôïi nhuaän khi:

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


TR – TC = max

Nguyeân taéc ñeå ñaït toái ña hoaù lôïi nhuaän:


 saûn xuaát taïi q* <=>
MR = MC = P 12
Phaân tích baèng ñoà thò TC TR
$
D

09/09/2012
A
Taïi Q* ñoä doác cuûa ñöôøng

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


TC & TR baèng nhau
B
C

Q1 Q* Q2 Q

Toái ña hoaù lôïi nhuaän 13


* Tối đa hoá lợi nhuận:
Phaàn Π giảm đi khi tăng sản
P lượng từ Q* đến Q2 (MC>MR)

09/09/2012
Phaàn Π tăng thêm khi tăng sản
lượng từ Q1 đến Q* (MR>MC) MC

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Tổng lợi nhuận
AC
A (d)
AR0= P
(MR),(AR)
AC0 B

Q
Q1 Q* Q2 14
Ví dụ 1

09/09/2012
Công ty A là một doanh nghiệp nhỏ vì vậy là
người chấp nhận giá trên thị trường. Đơn giá

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


sản phẩm công ty là 20 đơn vị tiền. Hàm số
tổng chi phí sản xuất của công ty là:
TC = 0,1Q2 + 10Q + 50
Trong đó Q là số lượng sản phẩm.
Công ty nên chọn số lượng sản phẩm là bao
nhiêu để tối đa hóa lợi nhuận?
15
Ví dụ 2

09/09/2012
Hàm cầu trước doanh nghiệp là
P = 75-1.5Q và hàm tổng chi phí của nó là

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


TC= 10+2.5Q+5Q2.
Tìm sản lượng để doanh nghiệp tối đa hoá
lợi nhuận?
Giá cả và lợi nhuận tối đa là bao nhiêu?

16
Ví dụ 3
Một thị trường cạnh tranh hoàn hảo có đường

09/09/2012
cầu là QD = 1000-2P

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


và cung là QS = 125 + 3P.
Một hãng hoạt động trong thị trường này có
hàm chi phí là TC = 10 + 0.2Q2.
Hãy xác định sản lượng để doanh nghiệp này
tối đa hoá lợi nhuận. Lợi nhuận tối đa đó là
bao nhiêu?
17
Các quyết định sản xuất của doanh nghiệp
P MC

09/09/2012
AC
Ngưỡng sinh lời

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


P1 AVC MR1

MR2
P2
MR3
P3
MR4
P4
P5 MR5

Ngưỡng đóng cửa

q4 q3 q2 q1 q 18
* Tối thiểu hoá lỗ
Tiếp tục sản xuất Đóng cửa

09/09/2012
 TR <TC  TR <TC

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 AVCMin ≤ P ≤ ACMin  P < AVCMin (tại P4)
(từ P4 đến P2)  Lỗ VC + FC
 Sản xuất tại q3:
MC = MR3 = P3
 Lỗ FC

 Lưu ý: khoản lỗ này vẫn


nhỏ hơn tổng chi phí cố
19
định TFC.
* Hòa vốn

09/09/2012
 TR = TC = TFC + TVC hay
 P = ACMin

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 Sản xuất tại:
 q*=q2: MC = MR = P.

20
Tóm tắt các quyết định sản xuất

09/09/2012
Điều
kiện đầu Nếu Thì Quyết định

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


tiên

P > ACMin Tối đa hoá


lợi nhuận Phát huy!
P = ACMin Hoà vốn Tiếp tục!
MR =MC
AVCMin< P < ACMin Lỗ Hoạt động để
bù lỗ định phí!

P < AVCMin Lỗ Đóng cửa!


21
* Đường cung Doanh nghiệp:
P
MC

09/09/2012
S
AC
P1 AVC MR1

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


P2 MR2
P3 MR3
MR4
P4
P5 MR5

q4 q3 q2 q1 q

Ñöôøng cung cuûa DN laø moät phaàn cuûa ñöôøng MC,


töø AVCmin trôû leân
22
 Haøm cung cuûa DN: P = MC
* Đường cung thị trường
P S
s1 s2 s3

09/09/2012
P3

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


P2
P1

0 2 6 8 10 11 15 19 31 Q

Đường cung thị trường ngắn hạn cho biết tổng sản lượng mà
các doanh nghiệp trong ngành sẵn lòng cung ứng với các mức 23

giá khác nhau => QS = q1+q2 + q3


Thặng dư sản xuất
(PS - Producer surplus)

09/09/2012
 Thặng dư sản xuất (PS) của doanh nghiệp
Thặng dư sản xuất (PS) của doanh nghiệp là chênh

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


lệch giữa tổng doanh thu và tổng chi phí biên hay
tổng chi phí biến đổi
PS = TR - ∑MC
PS = TR - TVC = TR - ( TC -TFC )
 PS = TR - TC + TFC =  + TFC
=> PS có mối quan hệ tỷ lệ thuận với  & TFC 24
$/Q PS = TR - TVC
MC

09/09/2012
AVC

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


A
P
d, MR
V
B
C

Q
Q
25
Thặng dư sản xuất
(Producer surplus)

09/09/2012
P Treân ñoà thò ñoù laø dieän tích cuûa phaàn
naèm döôùi möùc giaù thò tröôøng nhöng
naèm treân ñöôøng chi phí bieân cuûa DN MC (S)

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


P3 D = MR
P2
P1
P0

0 Q1 Q2 Q3 Q 26
Thặng dư sản xuất
(PS - Producer surplus)

09/09/2012
 Thặng dư sản xuất (PS) của ngành

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


− Thaëng dö SX cuûa ngaønh laø toång coäng
thaëng dö saûn xuaát cuûa caùc DN
− Laø phaàn dieän tích naèm treân ñöôøng cung
vaø döôùi ñöôøng giaù thò tröôøng

27
P
Thaëng dö SX cuûa ngaønh
S

09/09/2012
CS

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


E
P
PS

0 Q
Q

28
1.4. Phaân tích trong daøi hạn:
 Trong ngắn hạn, DN sẽ tiếp tục kinh doanh nếu:

09/09/2012
P > AVCmin (chờ cơ hội tăng giá…)
 Trong dài hạn, DN sẽ ra khỏi thị trường nếu:

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


P ≤ AVCmin (thua lỗ)
 DN:QMSX thay ñoåi theo yù muoán.
 Ngaønh: QMSX cuûa ngaønh thay ñoåi:
− Caùc DN môùi gia nhaäp ngaønh neáu caùc DN hieän coù
ñang thu ñöôïc Pr > 0: →S↑
− Caùc DN hieän coù seõ rôøi boû ngaønh neáu bò loã trong
ngaén haïn Pr < 0 : → S↓ 29
1.4. Phaân tích trong daøi hạn:
o Caân baèng daøi haïn cuûa ngaønh:

09/09/2012
Khi P > LAC:Pr > 0→ Caùc DN môùi gia nhaäp ngaønh

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


→S↑P↓  d → xuoáng döôùi → q ↓
P↓> LAC: DN môùi tieáp tuïc gia nhaäp ngaønh…..
Cho ñeán khi ↓P1 = LACmin:Pr = 0
 Caùc DN thoâi gia nhaäp ngaønh
Caùc DN hieän coøn laïi seõ SX ôû Q1: LMC= MR = P1
Taïi Q1:
SAC1min=LACmin=SMC1 = LMC =MR =P1 30

Ngaønh ñaït traïng thaùi caân baèng daøi haïn


$/Q
LMC1
LAC1

09/09/2012
SMC1

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


SAC1

P1= LACmin d1
M

Q
0
Q1
31
2. HIEÄU QUAÛ CUÛA THÒ TRÖÔØNG
CAÏNH TRANH HOAØN TOAØN

09/09/2012
2.1. Giaù vaø chi phí trung bình

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


32
2.2. Hieäu quaû kinh teá
2.3. Hieäu quaû phuùc lôïi töø caùc chính saùch
2.1. Giaù vaø chi phí trung bình

09/09/2012
o P = LACmin
o Ngöôøi tieâu duøng ñöôïc lôïi treân caû hai

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


maët:
− Mua ñöôïc SP vôùi P thaáp nhaát
− Q tieâu thuï lôùn, thoaû maõn nhu caàu cao
nhaát

33
2.2. Hieäu quaû kinh teá

09/09/2012
Ñaây laø thò tröôøng hoaït ñoäng coù hieäu quaû

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


nhaát vì:
 Caùc DN ñeàu thieát laäp ñöôïc qui moâ SX
toái öu
 SX ôû Q toái öu coù LACmin

34
2.3. Hieäu quaû phuùc lôïi töø caùc chính saùch

Coù söï maát maùt trong thaëng dö tieâu duøng

09/09/2012

vaø saûn xuaát maø khoâng thaønh phaàn naøo
ñöôïc höôûng so vôùi tröôùc.

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 Xuaát hieän khi thò tröôøng hoaït ñoäng keùm
hieäu quaû
Söï can thieäp keùm hieäu quaû cuûa chính phuû
vaøo thò tröôøng nhö:
• Giaù traàn, Giaù saøn
• Thueá, Trôï caáp 35
P
Giaù traàn

09/09/2012
S

∆CS = A- B

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


B E
P ∆PS = -A- C
A C
∆G = 0
PMAX
∆WL = -B - C

D
0 QS Q QD Q

∆CS (Custom Surplus): Thặng dư tiêu dùng


∆PS (Producer Surplus): Thặng dư sản xuất 36
∆G (Government): Thu nhập của chính phủ
∆ WL (Deadweight Loss): Lượng tổn thất vô ích
Giaù saøn
P

09/09/2012
S

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


37
P min
∆CS = -A- B
A B E
P ∆PS = A- C -D
C ∆G = -B – C - D

Q
QD Q QS
Taùc ñoäng cuûa thueá
S1
P

09/09/2012
E1 S
P1

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Thueá
A ∆ CS = - (A + B)
B
P0 E0 ∆ PS = - (C + D)
D C
P2 ∆G = A+D
D
∆ WL = -B -C
0 Q
Q1 Q0
38
Taùc ñoäng cuûa moät khoaûn trôï caáp
P S

09/09/2012
P2 S1
A B
Trôï caáp

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


P0 E
D ∆ CS = D + C
C
P1 E1
∆ PS = A + B
∆ G = -(A + B+C+D+E)

D ∆ WL = - E

0 Q
Q0 Q1
39
Stop and think for a minuet………..

09/09/2012
– Why do drug companies earn so
much money? Is P>ATC?

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


– Why do rice farmers earn so
much less? Is P close to ATC?

– Which assumptions of perfect


competition dictate the outcome?

– What happens when patents for


40
drug companies expire?
Bài tập 5.1
Moät doanh nghieäp nhoû baùn haøng theo giaù thò

09/09/2012
tröôøng coù haøm toång chi phí trong ngaén haïn:
TC = (1/8)q2 + 20q + 800

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Xaùc ñònh saûn löôïng vaø lôïi nhuaän cuûa DN khi giaù
thò tröôøng laø:
a. P1 = 20 q = 0; Π=0

b. P2 = 40 q = 80; Π=0

c. P3 = 60 q = 80; Π = 2400

41
Baøi tập 5.2
Trong moät thò tröôøng caïnh tranh hoaøn toaøn coù 80

09/09/2012
ngöôøi mua vaø 60 ngöôøi baùn. Moãi ngöôøi mua ñeàu
coù haøm soá caàu gioáng nhau laø:

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


(d): P = -20q + 164
Moãi moät ngöôøi baùn ñeàu coù haøm chi phí gioáng
nhau laø: TC = 3q2 + 24q
1. Xaùc ñònh ñöôøng caàu thò tröôøng D? Q = -4P + 656
D

2. Xaùc ñònh ñöôøng cung thò tröôøng. Q = 10P - 240


S

3. Xaùc ñònh giaù caû vaø saûn löôïng caân baèng cuûa thò
tröôøng P = 64 Q = 400
42

4. Xaùc ñònh lôïi nhuaän cuûa moãi DN ñaït ñöôïc. Π / = 133


DN
Baøi tập 5.3
Giaû söû coù 1000 DN gioáng heät nhau. Moãi

09/09/2012
DN coù 1 ñöôøng chi phí bieân teá

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


MC = q –5
Soá caàu thò tröôøng laø: Q = 20.000 – 500P
1. Tìm phöông trình ñöôøng cung cuûa thò
tröôøng. QS = 1000P + 5000

2. Xaùc ñònh giaù vaø saûn löôïng caân baèng.


P = 10 Q = 15000
43
Bài tập 5.4
Moät DN caïnh tranh hoaøn toaøn coù soá lieäu veà toång
chi phí bieán ñoåi ngaén haïn nhö sau:

09/09/2012
Q 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


TV 13 15 16 190 213 238 266 297 332 372 420 478
C 0 0 9

a. Tìm q* (để tối đa hóa lợi nhuận) bieát P = 40 q* = 14


b. Tính lôïi nhuaän cöïc ñaïi bieát rằng taïi q*,
AFC= 5. Πmax = 118

c. Xaùc ñònh ngöôõng cöûa sinh lôøi vaø ngöôõng cöûa


ñoùng cöûa cuûa DN. Ngưỡng cửa sinh lời ACmin: q=11; AC= 30,55 44

Ngưỡng cửa đóng cửa AVCmin: q=9; AVC= 23,67


Bài tập 5.5

Giả sử hàm tổng chi phí về sản phẩm X của một

09/09/2012
doanh nghiệp cạnh tranh hoàn toàn là:
TC = Q2 + 50Q + 500

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


a. Xác định hàm chi phí biên 2Q + 50

b. Nếu giá thị trường là P = 750, để tối đa hoá lợi


nhuận, doanh nghiệp sẽ sản xuất bao nhiêu sản
phẩm? Tính tổng lợi nhuận đạt được?
Q = 350
c. Nếu giá sản phẩm X là P = 450 thì doanhΠ=122.000
nghiệp
sản xuất ở sản lượng nào? Tổng lợi nhuận đạt
được?
Q = 200 45
Π=39.500
Bài tập 5.6
Ngưỡng cửa sinh lời ACmin: q=8; AC= 28
Ngưỡng cửa đóng cửa AVCmin: q=6; AVC= 22,5

Một DN cạnh tranh hoàn toàn có số liệu tổng chi phí:

09/09/2012
Q 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
TC 40 70 96 118 138 156 175 198 224 259 309

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


a. Xác định ngưỡng sinh lời và ngưỡng đóng cửa của DN
b. Nếu giá thị trường P=50 thì doanh nghiệp sẽ sản xuất
bao nhiêu sản phẩm và tổng lợi nhuận tối đa đạt được?
Doanh nghiệp có tiếp tục đạt được lợi nhuận trong dài
hạn? Giải thích Q* = 10 Πmax = 191

c. Nếu P =26 thì doanh nghiệp quyết định sản xuất ở mức
sản lượng nào và tổng lợi nhuận đạt được? 46

Q* = 8 Πmax = -16
Bài tập 5.7
Một doanh nghiệp họat động trong thị trường CTHT

09/09/2012
Q 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
TVC 100 160 200 220 240 270 320 400 560 860

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Biết rằng chi phí cố định trung bình ở mức sản lượng
thứ 10 là 70đ/SP
a. Xác định ngưỡng sinh lời và ngưỡng đóng cửa của
Ngưỡng cửa sinh lời ACmin: q=8; AC= 137,5
doanh nghiệp Ngưỡng cửa đóng cửa AVCmin: q=6; AVC= 45
b. Biết giá sản phẩm trên thị trường; 300đ/SP. Mức sản
lượng tối đa hoá lợi nhuận là bao nhiêu? Tổng lợi
nhuận tối đa là bao nhiêu? Q* = 10 Πmax = 1440
c. Nếu giá sản phẩm còn 50đ/SP. Xí nghiệp giải quyết
47
như thế nào là tốt nhất? Tại sao? P = 50 < AVC min
Bài tập 5.8
Trên thị trường SP X có 100 người mua và 50 người bán
(những người mới tự do gia nhập vào thị trường). Hàm

09/09/2012
số cầu của mỗi người mua là như nhau và có dạng:
P = -1/2q + 20

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Và tất cả những người bán đều có hàm tổng phí giống
nhau: TC = q2 + 2q + 40 Q = 25P - 50 Q = -200P + 4000
S D

a. Thiết lập hàm số cung và hàm số cầu thị trường


P = 18 Q = 400
b. Xác định mức giá cân bằng và sản lượng cân bằng
c. Tính sản lượng và lợi nhuận mà mỗi người bán thu
được. q = 8 Π = 24
S

d. Nếu nhu cầu sản phẩm tăng, khiến giá thị trường tăng
đến P = 20, thì mỗi người bán sẽ sản xuất ở mức sản
48
lượng nào để tối đa hoá lợi nhuận? Tính tổng lợi nhuận
tương ứng. q = 9 π = 41
S
Bài tập 5.9
Một DN sản xuất sản phẩm Y có hàm

09/09/2012
tổng chi phí TC = q2+ 50q+ 5000
a. Xác định AVC, AFC, AC, và MC. Xác

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


định điểm đóng cửa và điểm hoà vốn
(ngưỡng sinh lời)
AVC=q+50; AFC=5000/q; AC=q+50+5000/q; MC=2q+50
AVCminq=0; ACmin<=>q=71

b. Nếu DN hoạt động trong thị trường


CTHT, hãy phân tích quyết định sản
xuất và lợi nhuận của DN ở các mức giá
P= 200, P=150, P=100, P=40 Q = 75 Π = 625

49

You might also like