Jak Szybko Opanować Język Obcy

ANNA SZYSZKOWSKA-BUTRYN
Jak szybko
opanować język obcy
WYBIERZ METODĘ NAJLEPSZĄ DLA SIEBIE
Część pierwsza
Sekrety procesu
uczenia się
Rozdział 1
Przeszkody na
drodze do nauki
Z tego rozdziału dowiesz się:
jakie przeszkody mogą się pojawić w trakcie

nauki języków obcych;
jak pokonać bariery na drodze do nauki;
jak przezwyciężyć „słomiany zapał”;
jak się zdyscyplinować i pokonać
wewnętrznego „lenia”.
Jak szybko opanować język obcy. Wybierz metodę najlepszą dla siebie
Pokonaj bariery
Często w trakcie pracy i nauki na twojej drodze pojawiają się bariery i blokady. Niektóre
z nich tworzysz sobie sam. Przezwyciężenie ich nie jest łatwym zadaniem, ale to konieczne,
abyś mógł ruszyć do przodu i osiągnąć sukces. Żeby odpowiednio przygotować się do walki
z tymi wewnętrznymi przeciwnikami, trzeba poznać ich podłoże i specyfikę.
„W szkole byłem jednym z najsłabszych uczniów z niemieckiego, więc na pewno nie
będę się go uczył”.
„Jak mam się nauczyć angielskiego, skoro nie mam zdolności do nauki języków obcych?”
„Mam 50 lat, trójkę dzieci, nie jestem w stanie dodatkowo uczyć się języka. Właściwie to
zostało mi już tylko myślenie o emeryturze”.
„Zawsze kiedy zabieram się za naukę, jestem zadowolony i dumny z siebie, ale po tygo-
dniu odchodzi mi ochota do pracy i porzucam to równie szybko, jak zacząłem”.
1. Nie mam zdolności do języków
„Nie mam zdolności do nauki języków. Inni je mają, więc odnoszą sukcesy”.
Wbrew powszechnemu przekonaniu do nauki języków nie ma się zdolności, lecz predys-
pozycje. Zależą one od wielu czynników, m.in. od tego, jak dobrze wyćwiczoną pamięcią
dysponujesz, czy lubisz poznawać nowe słowa i jakie metody nauki stosujesz na co dzień.
Jeśli twojemu stylowi uczenia się (np. jesteś wzrokowcem o dobrze rozwiniętej inteligen-
cji werbalnej) sprzyja metoda gramatyczno-tłumaczeniowa i do tej pory intencjonalnie lub
przez przypadek korzystałeś z niej, odnosząc sukcesy, to możesz sobie pogratulować. Sam
odkryłeś metodę właściwą dla twojego preferowanego stylu uczenia się.
Szybkie i skuteczne opanowanie materiału zależy jednak nie tylko od właściwego dobo-
ru metody nauki, lecz także od umiejętnego dostosowania jej do swoich zainteresowań
(np. jeśli lubisz samochody, czytaj książki o samochodach w danym języku, przeglądaj obco-
języczne broszury z salonów samochodowych) oraz odpowiednio zorganizowanego czasu
i miejsca pracy.
10 www.samosedno.com.pl
Rozdział I. Przeszkody na drodze do nauki
2. Mam złe doświadczenia ze szkoły
„W szkole byłem tak słabym uczniem, że powinienem sobie całkowicie odpuścić naukę.
Najwidoczniej się do tego nie nadaję”.
Wiele osób ma lub miało problemy w szkole. Zdarza się, że rewelacyjni uczniowie mają złe
oceny z przedmiotów, których nie rozumieją lub których nauka jest dla nich wyjątkowo trud-
na i nieprzyjemna. Pomimo tego niektórzy z nich kierują się przekonaniem, że należy się
uczyć na błędach i dzielnie iść do przodu, nie oglądając się za siebie. Nawet jeśli czasem
zdarza im się moment zwątpienia, nie załamują się, przekonani, że w życiu należy nauczyć
się rozwiązywać własne problemy i pokonywać wszelkie nadarzające się trudności. W ten
sposób uczą się, jak walczyć i być wytrwałym. Tomasz Edison miał mnóstwo złych doświad-
czeń, zanim wynalazł żarówkę – większość jego eksperymentów było nieudanych. Jeśli two-
je doświadczenia ze szkoły są bardzo złe, staraj się pokonać demony przeszłości. Zapisz się
na studia lub na kurs. Zdobądź nowe umiejętności i odbuduj wiarę we własne siły. Nie wy-
magaj od siebie za dużo, ale spróbuj pokonać własne ograniczenia, gromadząc jednocześnie
pozytywne doświadczenia związane z nauką.
Pamiętaj, że to nie nauka cię zawiodła, ale system. Daj sobie drugą szansę. Dokonaj samo-
dzielnego wyboru, patrząc w przyszłość z nadzieją. Być może na kursie języka niemieckiego,
na który się zapiszesz, będziesz jednym z najlepszych uczniów, a inni będą się starali dowie-
dzieć, jaka jest twoja metoda nauki. Na pewno tak będzie!
3. Cierpię na „słomiany zapał”
„Żyję z dnia na dzień. Brak mi konsekwencji. Czekam na lepsze dni, nie robiąc nic. Zaczy-
nałem już tyle rzeczy, ale wszystko wydaje mi się nudne”.
Z czego może wynikać „słomiany zapał”? Z wpojonych ci w dzieciństwie i latach szkolnych

przekonań, które wypierają marzenia i pozytywne myśli. „Słomiany zapał” obnaża twoją
niewystarczającą motywację. Wyobrażenie sukcesu jest rozmyte lub za słabe, więc to, co cię
napędzało w kierunku celu, zatrzymało się i skierowało twoją uwagę i energię na pustą, od-
daloną od celu uliczkę. Jesteś coraz bardziej sfrustrowany, ogarnia cię poczucie beznadziei
i bezsensowności wszelkich wysiłków. Znalazłeś się w zaułku bez siły i bez celu. Musisz więc
zawrócić i wyciągnąć z tej lekcji nauczkę!
Następnym razem powinieneś być lepiej przygotowany do zadania: przewidywać zbliża-

jące się przeszkody, myśleć kreatywnie o sukcesie, nagradzać się za najdrobniejsze wysiłki
i budować wiarę w siebie i we własne siły. Ponadto powinieneś uświadomić sobie, jak wy-
11
jątkowy jesteś. Wbrew pozorom może cię przerażać myśl, jak daleko mógłbyś zajść, gdybyś
tylko chciał. Czasem to właśnie lęk przed osiągnięciem sukcesu blokuje cię i odciąga od
wykonywanych zadań.
Zdarza się jednak też, że po prostu nie lubisz danego zajęcia lub czynności. W takim wypad-
ku powinieneś się dokładnie zastanowić nad tym, czego oczekujesz i czemu chcesz się po-
święcić. Jeśli to nie jest zajęcie dla ciebie, to co nim będzie? Jeśli natomiast nie masz dużego
wyboru – musisz po prostu wykonać to zadanie – poszukaj w nim czegoś magicznego, inspi-
rującego, rozpal w sobie iskierkę entuzjazmu. Jeśli uczysz się czasowników nieregularnych,
zrób to tak, jak lubisz, np. układając rymujące się czasowniki razem. Szukaj rymów, powiązań
i skojarzeń, jednocześnie się ucząc.
Jeśli twój zapał słabnie, powinieneś porozmawiać z kimś o podobnych zainteresowaniach

i wspólnie z nim poszukać inspiracji do dalszej pracy lub nauki. Praca w grupie lub wspólna
dyskusja mogą być na tyle emocjonujące, że wzbudzą w tobie zainteresowanie daną dzie-
dziną. Może się okazać, że po powrocie do domu opracowanie tematu będzie dla ciebie
przyjemnością.
Jeśli cierpisz na „słomiany zapał”, pamiętaj, żebyś zawsze wykonywał zadanie od początku
do końca. Możesz nauczyć się rozkładać je na drobniejsze jednostki, ale zawsze kończ to, co
zacząłeś. Wykonywane zadanie porównaj do motocykla rozłożonego na części. Jeśli śrubki
(lub inne drobne części) leżą za długo na trawie, to jest duże prawdopodobieństwo, że kilka
z nich zaginie, a ty będziesz stratny. Tak samo dzieje się z zadaniem coraz bardziej odkłada-
nym w czasie. Pamiętaj, żeby kończyć rozpoczęte czynności, choćbyś miał je podzielić na
małe jednostki. Jeśli wybrałeś się w podróż rowerem do Zakopanego, nie zawracaj, nie za-
trzymuj się w środku trasy – po prostu dojedź do mety!
4. Dla mnie jest już za późno na naukę
„Mam już wnuki, jestem za stary na naukę. Nikt w moim wieku nie widzi sensu w uczeniu
się nowych rzeczy. Bolą mnie nogi, nie lubię hałasu. Właściwie po co mi się uczyć, skoro
już tak niewiele życia mi pozostało?”
Jak powszechnie wiadomo, w każdym wieku można uczyć się nowych rzeczy, bo nigdy nie
jest za późno na naukę. Życie to niekończące się zdobywanie wiedzy. Każda zdobyta in-
formacja poszerza horyzonty i budzi ciekawość poznawczą. Jeśli czujesz, że ciężko będzie ci
zmobilizować się do nauki, pomyśl o tym, że uczysz się także dla przyszłych pokoleń. Swoją
wiedzę i postawę, chcąc nie chcąc, przekażesz dzieciom i wnukom. Bądź dla nich inspiracją
do lepszego życia, będąc jednocześnie wierny sobie.
Możesz zapisać się na kurs i uczyć się w grupie. Wśród ludzi w podobnym wieku być
może poczujesz się raźniej. Znajdź osobę, z którą podejmiesz wyzwanie nauki w póź-
nym wieku. Pamiętaj, żeby ćwiczyć pamięć i nie blokować entuzjazmu, a cała potrzeb-
na ci wiedza przypłynie do ciebie sama – niczym nieskrępowana morska fala. Prze-
cież tak wiele uczymy się z otoczenia i od innych ludzi w każdym wieku. Poznajemy
nowe urządzenia, nazwy niedawno wynalezionych rzeczy, uczymy się obsługi różnych
usprawniających pracę sprzętów i jakoś nigdy nie sprawia nam to problemu. Przy-
chodzi nam to bardzo naturalnie, ponieważ nie możemy żyć, nie ucząc się świata.
Wskazówka
Gdy czujesz, że zbliża się kryzys, skorzystaj z poniższych wskazówek:
Zrób to, co napawa cię strachem, a lęk zniknie.
Wykonaj nieprzyjemne zadania na początku.
Zastanów się, które z twoich zdolności i cech charakteru ułatwiłyby ci pracę.
Innymi słowy, dostosuj pracę do siebie i swoich zdolności.
Zastanów się, czego szukasz, co jest twoim celem.
Nie bój się ryzyka.
Zbuduj w sobie wiarę we własne siły.
Przygotuj się do drogi, która cię czeka. Odpowiednie przygotowanie umacnia
wiarę w siebie i jest warunkiem sukcesu.
Z każdej porażki czerp naukę.
Bądź w pełni sobą.
Szanuj siebie i swój czas.
Pamiętaj, że sukces to ogromne pokłady entuzjazmu, praca dostosowana do
twoich potrzeb plus wytrwałość.
Pamiętaj, że jesteś architektem swojego życia.
Pamiętaj, że jesteś tym, co myślisz.
Zaangażuj się i poczuj się odpowiedzialny za swoje życie.
Ukończ wszystkie rozpoczęte zadania.
5. Brakuje mi dyscypliny
„Lenistwo jest silniejsze ode mnie, a co najgorsze – nie ma na nie żadnego sposobu”.
Czy czasem brakuje ci dyscypliny? To normalne. Powinieneś jednak wiedzieć, jak się zdy-
scyplinować, kiedy tego potrzebujesz. W niektórych wypadkach od tego, czy pokonasz „we-
wnętrznego lenia”, czy nie, zależy sukces całego przedsięwzięcia. Już dziś warto się zaopa-
trzyć w odpowiednie narzędzia, informacje o tym, jak się dyscyplinować, czyli jak walczyć
z lenistwem.
13
Techniki dyscyplinowania się

Czynniki dyscyplinujące
Osoba leniwa powinna opracować sobie plan dnia, wyznaczyć czas na obowiązki i czas na
przyjemności. Powinna także wiedzieć, że w zależności od sytuacji dyscyplinujący może się
okazać jeden z poniższych czynników:
Sposób 1. Chęć uzyskania nagrody za wykonaną pracę (pochwała, przyjemność).

Sposób 2. Wizualizacja sukcesu (częste wyobrażanie sobie wymarzonej sytuacji przepeł-
nione wiarą w powodzenie).
Sposób 3. Strach przed karą (wyobrażenie sobie, co złego się zdarzy, jeśli nie wykonamy
wyznaczonego zadania).
Sposób 4. Realna kara za niewykonaną pracę (dostajemy jedynkę, szlaban od rodziców itp.).
Do ujarzmienia „lenia” wystarczy, żeby w procesie nauki był obecny jeden z wyżej wymienio-
nych czynników.
Zastanów się...
Czy uczysz się, żeby zasłużyć na realną nagrodę w krótkim czasie (szóstkę, pieniądze, awans
itp.)?
Czy uczysz się, żeby zasłużyć na realną nagrodę w bardziej oddalonej przyszłości?
Czy uczysz się, bo tego wymagają od ciebie czynniki zewnętrzne (np. spotkałaby cię kara
za lenistwo)?
Zastanów się, po co się uczysz, czego oczekujesz i co cię skutecznie dyscyplinuje. Następnie
wybierz czynnik, który najbardziej cię przekonuje i pamiętaj o nim, gdy znów będziesz mu-
siał się zmierzyć z „wewnętrznym leniem”.
Sposoby na lenia
Oto kilka sposobów na lenia:
Odkryj swoje zainteresowania i rozwijaj je.
Wyznaczaj sobie konkretne cele.
Pamiętaj o rzeczach wielkich, których masz zamiar dokonać.
Zorganizuj naukę tak, by była jak najbardziej przyjemna.
Pamiętaj, że bycie leniwym to nawyk – stare nawyki można zmieniać poprzez tworzenie
nowych.
Powiedz sobie, że lenistwo nie może być twoim sposobem na życie.
Pamiętaj, że lenistwo może cię zaprowadzić do królestwa przypadkowych wyborów, któ-
re nie będą twoje.
Przekup „lenia” – spraw sobie przyjemność po wykonaniu nieprzyjemnego zadania.
Jeśli całkowicie się rozleniwiłeś, zafunduj sobie zimny prysznic.

Każde rozpoczęte zadanie doprowadzaj do końca.
Nie rezygnuj ze swoich marzeń, szanuj siebie i buduj wiarę we własne siły.
Naucz się wyciągać wnioski z przeszłych doświadczeń.
Znajdź swój czynnik dyscyplinujący.
Wzbudź w sobie więcej entuzjazmu i weź się do nauki!
ciekawostka
Pozytywne przykłady
„Jeśli bardzo czegoś pragniesz, to jak ktokolwiek może ci w tym przeszkodzić?”
Helena Modrzejewska, by spełnić swoje marzenie o grze na deskach teatru w Stanach

Zjednoczonych, nauczyła się angielskiego w osiem miesięcy. Miała wtedy 37 lat.
Heinrich Schliemann posługiwał się 14 językami. Tak bardzo marzył o odkryciu staro-
żytnej Troi, że w wieku siedmiu lat zaczął się uczyć łaciny. Wymyślił swoją własną me-
todę nauki języków obcych. Dzięki metodzie idealnie dostosowanej do swoich predys-
pozycji i zdolności podstawy angielskiego zdobył w cztery tygodnie, a francuskiego,
włoskiego i hiszpańskiego – w sześć tygodni. Po trzydziestce Schliemann nauczył się
jeszcze rosyjskiego i – oczywiście – odnalazł starożytne miasto.
Jean-François Champollion tak bardzo pragnął odczytać hieroglify, że w wieku kilkuna-

stu lat nauczył się języków, które mu to umożliwiły. Poznał łacinę, arabski, starochiński,
syryjski, koptyjski i chaldejski.
Emil Krebs stworzył własny system nauki języków obcych – uczył się, porównując ze
sobą różne rodziny języków. W wieku 26 lat znał 40 języków obcych, na starość posłu-
giwał się natomiast 90 językami.
Językoznawca Carlo Tagliavini prowadził wykłady w 25 językach, a znał ponad 120.

O tym, którego języka będzie się uczył, często decydował przypadek. Hindi nauczył
się, aby móc na ten język przetłumaczyć Boską Komedię Dantego. Nauka była dla nie-
go wielką pasją. Zwykł mawiać, że oprócz entuzjazmu wymaga ona także wytrwałości
i zdyscyplinowania.
Saul Below, laureat literackiej Nagrody Nobla, syn żydowskich imigrantów z Rosji, już
w dzieciństwie nauczył się czterech języków.
Benjamin Franklin, który pochodził z biednej rodziny i miał możliwość uczęszczania

do szkoły zaledwie przez dwa lata, samodzielnie nauczył się pięciu języków obcych:
hiszpańskiego, francuskiego, włoskiego, niemieckiego i łaciny.
Nazwiska wyżej wymienionych osób oraz ich wspaniałe osiągnięcia świadczą o tym, że
naprawdę nie ma rzeczy niemożliwych.
15
Podsumowanie
1. Przezwyciężenie barier i blokad utrudniających naukę nie jest łatwym zadaniem, ale to
konieczne, abyś mógł ruszyć do przodu i osiągnąć sukces.
2. Szybkie i skuteczne opanowanie materiału zależy nie tylko od właściwego doboru me-
tody nauki, lecz także od umiejętnego dostosowania jej do swoich zainteresowań oraz
odpowiednio zorganizowanego czasu i miejsca pracy.
3. Jeśli cierpisz na „słomiany zapał”, pamiętaj, żebyś zawsze wykonywał zadanie od po-
czątku do końca.
4. Jeśli twój zapał słabnie, powinieneś porozmawiać z kimś o podobnych zainteresowa-
niach i wspólnie z nim poszukać inspiracji do dalszej pracy lub nauki.
5. Zastanów się, które z twoich zdolności i cech charakteru ułatwiłyby ci pracę. Innymi
słowy, dostosuj pracę do siebie i swoich zdolności.
6. Pamiętaj, że sukces to ogromne pokłady entuzjazmu, praca dostosowana do twoich
potrzeb plus wytrwałość.
7. W każdym wieku można uczyć się nowych rzeczy, bo nigdy nie jest za późno na naukę.
Życie to niekończące się zdobywanie wiedzy.
8. Jeśli jesteś leniwy, mądrze opracuj plan dnia, wyznacz czas na obowiązki i czas na przy-
jemności oraz w razie potrzeby korzystaj z technik pokonywania „wewnętrznego lenia”.
9. Pamiętaj, że bycie leniwym to nawyk – stare nawyki można zmieniać poprzez tworze-
nie nowych.
10. Pamiętaj, że nie ma rzeczy niemożliwych!
Rozdział 2
Motywacja i techniki
organizacyjne
jak odpowiednio wyznaczyć sobie cel nauki;

jak zorganizować miejsce pracy;
jak mądrze zarządzać czasem.
Motywacja do pracy
Pewnie nie raz przyszło ci do głowy pytanie: „Po co się uczę?”. Być może nie byłeś wystarcza-
jąco świadomy własnej motywacji, a może określony przez ciebie cel był niejasny, zamglony.
Niektórzy uczą się dla własnej satysfakcji, pragnąc się samorealizować; inni marzą o awansie
lub dodatkowych pieniądzach. Jeszcze inni chcą po prostu poznawać nowych ludzi, uczyć
się od nich (lub z nimi) i przyjemnie spędzać czas. Jeśli naprawdę chcesz się uczyć, odnajdź
w sobie powody, które cię zainspirują i zmotywują. Przywołuj je często w myślach i bądź
konsekwentny.
Cel nauki
Zanim zaczniesz naukę języka obcego, weź pod uwagę następujące wskazówki:
Ustal cel. Zastanów się, dokąd chcesz dojść.
Określ, w którym miejscu na drodze do wybranego celu się znajdujesz. Wyznacz punkt
wyjścia i środki, którymi dysponujesz. Weź pod uwagę swoje umiejętności w gospoda-
rowaniu czasem, zdolności, preferencje, dostępne materiały itd. Te informacje wykreślą
mapę pomocną na drodze do osiągnięcia celu.
Wyznacz cel ambitny, ale i wykonalny.
Wyznacz cel mierzalny i konkretny. Droga do celu musi być podzielona na kroki, które
podejmiesz do jego osiągnięcia – inaczej byłby zbyt rozmyty. Dzięki etapom, przez które
przejdziesz świadomie, będziesz odczuwał bliskość celu i czynione postępy. Pamiętaj!
Niektórzy twierdzą, że droga, którą podążasz, jest w gruncie rzeczy twoim celem. Bądź
więc uważny i ucz się z radością.
Wyznacz cel długofalowy. Powinieneś działać w sposób konsekwentny i zorganizowany
i mieć na oku przyszłe osiągnięcia.
Wyznacz rozsądnie termin osiągnięcia celu. Nie powinien on być ani zbyt bliski, ani zbyt
odległy w czasie.
Uwierz w osiągnięcie celu. Mocne przekonanie staje się rzeczywistością. Pamiętaj, że
sprzyja temu tworzenie pozytywnych wizualizacji. Wyobrażaj sobie, że już osiągnąłeś
swój cel. Wyobraź sobie, gdzie jesteś, jak się czujesz, jakie otaczają cię dźwięki, zapachy,
kolory i jacy ludzie są z tobą. Twórz album marzeń i często go przeglądaj.
Na twojej mapie drogi do celu zaznacz spodziewane przeszkody (przełęcze, ruchome
piaski). Im szybciej stworzysz listę tych przeszkód, tym lepiej dla ciebie. Łatwiej ci będzie
je pokonać. Mówi się, że bez typowych dla nas zakłóceń już dziś osiągnęlibyśmy wszyst-
ko. Jakie zakłócenia mogą stanąć na twojej drodze? Zła organizacja czasu pracy (zbyt
długie siedzenie przed telewizorem, ciągłe rozmowy telefoniczne itd.), zwątpienie, brak
akceptacji ze strony otoczenia lub brak ufności we własne siły? Określ przeszkody, które
niewątpliwie się pojawią, a potem, w pełni świadomie, pokonaj je. Łatwiej jest pokonać
wroga, gdy spodziewamy się jego nadejścia.
Spisz swoje cele na kartce. Często na nią spoglądaj. Możesz także stworzyć album ma-
rzeń, w którym umieścisz swoje marzenia w formie ilustracji, zdjęć itd.
Stosuj pozytywne afirmacje i wizualizacje.
Rozdział 2. Motywacja i techniki organizacyjne
Czynniki motywujące
Co może motywować (czynniki ogólne):

władza, niezależność, status, ciekawość, akceptacja, porządek, gromadzenie rzeczy i do-
świadczeń, rodzina, rewanż, spokój, ruch, kontakty społeczne.
Co może motywować (czynniki szczegółowe):

wyjazd, pieniądze, egzamin, matura, chęć samodoskonalenia.
Czynników motywujących jest, jak widać, wiele. Chodzi o to, abyś umiał znaleźć te, które
będą działać na ciebie. Kiedy już odkryjesz, co jest twoim wewnętrznym motywatorem,
pielęgnuj go w sobie, myśl o nim, gdyż to właśnie on mobilizuje cię do nauki. Jeśli moty-
wuje cię rodzina (chcesz nauczyć się języka, by rodzinie żyło się lepiej – myślisz o wyjeździe
za granicę lub chcesz pomagać córce w odrabianiu lekcji), to skup się na tym właśnie, typo-
wym dla ciebie, czynniku motywującym. Jeśli chcesz wyjechać w podróż do Paryża, żeby
zwiedzić najwspanialsze dzielnice artystyczne paryskiej bohemy, czytać wiersze Cocteau
czy biografie słynnych malarzy w wersji oryginalnej i zwiedzać muzea sztuki, to skup się
tylko na tym czynniku motywującym. Czytaj przed wyjazdem książki związane ze sztuką
i postaciami, które cię interesują, ucz się słówek związanych ze światem sztuki. Dzięki temu
pozostaniesz wierny sobie, świadomy swoich celów i bardzo dobrze zmotywowany. Jeśli
jesteś spawaczem, który chciałby wyjechać do pracy w Norwegii, skup się na słownictwie
technicznym, zaopatrz się w podstawowe i niezbyt obszerne repetytorium gramatyczne
i – do dzieła! Reszty nauczysz się później. Jeśli jesteś klerykiem, który chciałby zwiedzić
Watykan, czytać encykliki i listy papieskie po włosku, skup się na słownictwie religijnym,
metafizyce i filozofii. Wypożycz słownik terminów religijnych w języku włoskim, przejrzyj
książki Umberto Eco w oryginale. Zanurz się w tym, co jest dla ciebie prawdziwe.
Wskazówka
Wskazówka 1
Osobie wyjeżdżającej do Francji, którą motywuje sztuka i poezja, polecam mini-
repetytorium języka francuskiego, a także francuskie teksty i książki związane ze
sztuką.
Przykładowy tekst:
„Reims est une des plus belles creations de l’art gothique. La profusion inouïe des
riches ornements, la grâce fleurie de ses divines statues, l’eblouissante parure d’un
somptueux décor semblent avoir été créées et reunies en vue de la magnificen-
ce des sacres et de la solennité des ceremonies nationales. Car Reims est bien la
cathédrale royale, la cathédrale nationale, mais aussi, on ne saurait l’oublier, la
cathédrale martyre”1.

1
S. Gauthier, Cathédrales de France, ed. Charles Massin, Paris 1970, s. 122.
19
Wskazówka 2
Osobie, której czynnikiem motywującym jest chęć pomocy własnym dzieciom
w nauce, polecamy lekturę podręczników szkolnych, z których jej dzieci będą praw-
dopodobnie uczyć się w przyszłości. Warto zapoznać się z programem nauczania
danej klasy (czyli z wymaganiami na danym etapie kształcenia – w zależności od
tego, czy dzieci uczęszczają do szkoły podstawowej, gimnazjum czy może liceum).
Program nauczania jest tworzony w oparciu o podstawę programową. W szkole
w oparciu o wybrany program i podręcznik tworzony jest tzw. plan wynikowy. Treści
nauczania (wypisane w programie nauczania) pokazują, co uczniowie powinni opa-
nować na danym etapie kształcenia, np. słownictwo związane z zakupami, czas prze-
szły ciągły itd. Jeśli chcesz zapoznać się z programem nauki, wpisz w wyszukiwarkę
np. program nauczania + gimnazjum + tytuł podręcznika (np. Access 2) i już będziesz
lepiej poinformowany odnośnie materiału, który twoje dziecko powinno znać.
Wskazówka 3
Osobie, która jest smakoszem wina i pragnie zwiedzić austriacki region winny,
polecam naukę słownictwa związanego z winem oraz doznaniami smakowymi,
a także podstawy gramatyki. Taka osoba powinna czytać po niemiecku wszelkie
publikacje związane z winem i jego produkcją.
Przykładowy tekst:
„Der Grüne Veltliner ist eine großflächig angebaute Traube, die, von kleineren An-
baugebieten in den Nachbarländern Slowakei, Tschechien und Ungarn abgesehen,
für Österreich typisch ist und hierorts mittlerweile mit großer Sorgfalt und entspre-
chendem Respekt angepflanzt wird. Nach dem Fund des “St. Georgen” Rebstockes
2009 ist Österreich als Ursprungsort gut begründet”2.
Wskazówka 4
Osobie, która wyjeżdża do Watykanu z zamiarem zwiedzenia najwspanialszych
bibliotek i przeczytania białych kruków po włosku, polecam książki w wersji orygi-
nalnej o tematyce religijnej i filozoficznej.
Przykładowy tekst:
„La narrazione matteana, sebbene abbia al centro del suo interesse la figura di Giu-
seppe di Nazareth, conferisce al racconto lucano quel ‘realismo’ che aiuta la com-
prensione del mistero di Maria. La maternità inusuale di Maria in un contesto matri-
moniale allontana la considerazione di Gesù come ‘figlio naturale’”3.
Motywacja może być:

zewnętrzna (motywują nas czynniki z zewnątrz);
wewnętrzna (motywują nas zadania i nauka sama w sobie);
2
Geschichte und Merkmale des Grünen Veltliners, http://burg.cx/pages/geschichte-gruner-veltliner.
3
Miles Immaculatae, anno XXXVI Gennaio/Giugno, Roma 2000, s. 72.
instrumentalna (nauka języka jest dla nas tylko środkiem do osiągnięcia celu);
integracyjna (przyciąga nas kultura i tradycje innych krajów).
Przykład: Jeśli pragniesz wyjechać do Australii, by lepiej poznać kulturę i tradycje Aboryge-
nów, to znaczy, że twoja motywacja jest zarówno instrumentalna, jak i integracyjna.
ćwiczenie
Źródło motywacji
Zastanów się, co cię motywuje. Czy to konkretna rzecz, osoba, zjawisko, a może sam
proces nauki jest dla ciebie wystarczająco przyjemny i motywujący?
Warto poznać konkretne czynniki motywujące i być nieustannie świadomym celu, któ-
ry sobie wyznaczyłeś.
Motywacja niemal zawsze przekłada się na pewność siebie, poczucie dobrze wybranego
celu, pozytywne nastawienie do życia i wiarę we własne możliwości. Żeby być dobrze zmo-
tywowanym, powinieneś:
wyznaczyć konkretny cel, którego osiągnięcie jest realne;
wyznaczać sobie terminy realizacji konkretnych zadań;
robić postępy w nauce (nawet drobne);
nagradzać się nawet za najmniejsze postępy;
dzielić się swoimi pomysłami, postępami w nauce, osiągnięciami i odkryciami ze znajomymi.
Co może demotywować:
niewłaściwa organizacja czasu pracy ( str. 24);
niewłaściwa organizacja miejsca pracy ( str. 23);
niezakończone sprawy, które nie pozwalają się skupić na nauce;
zamartwianie się;
brak pewności siebie;
brak aprobaty ze strony otoczenia;
poczucie bezwartościowości i nieprzydatności osiągnięć;
bezradność.
Główne techniki motywacyjne
1. Ustalenie konkretnego celu

to zazwyczaj początek twojej podróży w świat sukcesu i zadowolenia z siebie;
21
2. Ekspozycja
poinformuj znajomych o swoich planach – to będzie ważny sygnał dla twojego umysłu – nie-
wykonanie planu będzie automatycznie kojarzone z poczuciem wstydu wobec znajomych;
3. Właściwa organizacja pracy
wykonuj najpierw łatwiejsze, a potem trudniejsze zadania – dzięki temu wypełni cię po-
zytywna energia niezbędna do dalszego działania;
4. Właściwy podział materiału
podziel materiał, który musisz opanować, na mniejsze części;
5. Pierwszy krok
zacznij od pierwszego, choćby małego kroku;
zacznij już dziś!
6. Wizualizacja sukcesu
wyobrażaj sobie, że już osiągnąłeś wymarzony cel – gdzie jesteś, jak się czujesz, co cię
otacza (jakie barwy i dźwięki ci towarzyszą);
7. Nagroda za realizację zadania
za realizację określonych zadań powinieneś sprawić sobie przyjemność – to może być
drobny prezent lub spacer po parku;
Pozytywne, motywujące do pracy wskazówki

Wykazuj pozytywne nastawienie.
Mądrze organizuj czas. Jeśli już zabierasz się za naukę, skup się na zadaniu. Unikaj stanów
rozmarzenia i samooszukiwania się, naprawdę się skoncentruj – choćby miało to trwać
tylko kilka minut. Unikaj złodziei czasu.
Bądź elastyczny (planuj czas nauki, ale weź także pod uwagę sytuacje, które mogą zmusić
cię do zmiany planów).
Ucząc się, staraj się oddać temu bez reszty, skup się na konkretnym zadaniu i daj się po-
chłonąć radości płynącej z nauki.
Odkryj najlepszy dla siebie rytm pracy (czy jesteś sową, czy skowronkiem?). Uwzględnij
także swoje preferencje odnośnie przerw w pracy. Czy lubisz robić sobie długie przerwy,
a może wolisz pracować w stałym, niezakłóconym tempie przez kilka godzin?
Pamiętaj o chwilach przeznaczonych tylko i wyłącznie na relaks.
Nagradzaj się za każdy, nawet najmniejszy postęp. Bądź z niego dumny.
Stawiaj sobie dodatkowe cele.
To, czym się zajmujesz, rób najlepiej, jak potrafisz – nie popadaj jednak w perfekcjonizm.
Analizuj problemy, które staną ci na drodze (ale nie poddawaj się, gdy coś idzie nie po
twojej myśli).
Twórz rytuały, które będą cię zachęcać do nauki (rytuały oczyszczające przed nauką,
np. porządkowanie biurka; rytuały po nauce, np. aromatyczna kąpiel w nagrodę).
Uatrakcyjniaj zajęcia rutynowe i monotonne.
Jeśli poczujesz się znudzony, poszukuj nowych dróg i rozwiązań. Podchodź do nauki
w sposób twórczy.
Próbuj nowych technik i metod, korzystaj z szablonów, używaj kolorów, korzystaj ze

sprzyjającej ci muzyki i zapachów.
Dodawaj uroku nauce (więcej kolorów, rysunki, motywujące zdjęcia, zakładki włożone
do słownika).
Poszukuj inspiracji wśród nowych książek, interesujących obcojęzycznych magazynów,
słuchaj przypadkowo znalezionego radia internetowego, zaopatrz się w nowy zestaw
fiszek albo wybierz się na spacer pod rękę z odtwarzaczem mp3, na który zgrałeś wcześ-
niej dobrą powieść czytaną w oryginale.
Baw się poprzez naukę. Wczuwaj się w rolę, poczuj się kimś innym. Pisząc eseje, zmieniaj
styl pisania (pisz lakonicznie jak matematyk, stylem przepełnionym metaforami – jak po-
eta lub stylem dziecka – używając najprostszych słów).
Dostrzegaj piękno i przydatność w najdrobniejszych detalach.
Organizacja miejsca pracy

Przestrzeń do pracy
Warto pomyśleć o dobrej organizacji przestrzeni do pracy. Czasem źle zagospodarowane
miejsce pracy może prowadzić do negatywnych rezultatów nauki. Jeśli przez tydzień lub
miesiąc nie potrafisz zabrać się do pracy, nie musi to wcale oznaczać, że popadłeś w stan
długotrwałego lenistwa. Powód może być bardziej błahy (choć zarazem niezwykle istotny).
Przemyśl dokładnie, co w ostatnim czasie zmieniło się w miejscu twojej pracy. Być może ścia-
ny w gabinecie zostały przemalowane na kolor szary? A może zamieniłeś biurko na mniejsze
lub właśnie wprowadziłeś się do nowego mieszkania i teraz pracę papierkową musisz wyko-
nywać przy stoliku kawowym?
Jeśli odczuwasz dyskomfort w swoim miejscu pracy, to powinieneś zaprowadzić w nim kilka
zmian. W przeciwnym wypadku popadniesz w letarg, będziesz gorzej pracował, a sterta pro-
jektów, nierozliczonych faktur i raportów do napisania będzie się powiększać.
Miejsce pracy powinno być dobrze oświetlone. Powinno oferować również wystarczająco
dużo przestrzeni na wszelkie potrzebne materiały, tj. segregatory, książki i dokumenty. Za
małe biurko i złe oświetlenie mogą długotrwale zniechęcić cię do wykonywania jakiejkol-
wiek pracy, która będzie się wtedy kojarzyć z mozołem i niedogodnościami. Warto więc
przystosować miejsce pracy w sobie właściwy sposób: stworzyć artystyczny nieład, zapalić
świeczki zapachowe, włączyć odpowiednią muzykę albo uporządkować papiery, pościerać
kurze, kupić kilka nowych segregatorów, większy kosz na papiery itd.
23
Zaległe sprawy
Zastanów się, czy nie masz na głowie jakichś – nawet drobnych – niezakończonych spraw.
Niedokończone sprawy są prawdziwymi wampirami energetycznymi i są niebywale de-
motywujące. Czasem nawet nie zdajemy sobie sprawy, ile szkód mogą nam wyrządzić nie-
domknięte i niewyjaśnione sytuacje. Jeśli już dobrze zorganizowałeś sobie miejsce pracy,
a mimo to dalej nie możesz zasiąść do nauki, wciąż coś cię odciąga i zniechęca, być może
jest to jakaś zaległa sprawa, nienapisany raport, o którym twoja podświadomość nie może
zapomnieć. Domknij wszystkie furtki. Pożegnaj przeszłość.
Organizacja czasu pracy

Zarządzanie czasem
„Jak mam sobie zorganizować dodatkowy czas na naukę, kiedy mój harmonogram już
pęka w szwach?”
„Dlaczego moi znajomi mają czas na naukę kolejnego języka, a mnie coraz trudniej jest
znaleźć kilka chwil na odpoczynek?”
„Czy kiedykolwiek zapanuję jeszcze nad swoim życiem i znajdę chwilę na prawdziwy
relaks?”
„Jak pokonać trudności z organizacją własnej pracy?”
Po głębszym zastanowieniu stwierdzimy, że nie możemy zarządzać czasem, ponieważ nie

mamy nad nim kontroli. Możemy jednak nauczyć się zarządzać sobą i umiejętnie rozplano-
wać czynności, które powinniśmy wykonać. Zapoznaj się z poniższymi punktami. To pierw-
szy krok na drodze do świadomej organizacji czasu pracy.
1. Którędy ucieka czas?

Jeśli spędzamy kilka godzin w pracy lub w szkole, wydaje nam się, że nie marnujemy czasu
– czynności, które wykonujemy, są na tyle pożyteczne i wyczerpujące, że mogą tworzyć złud-
ne wrażenie, iż po ich wykonaniu należy już tylko odpoczywać. Czy jednak całe popołudnie
spędzone tylko na odpoczynku nie jest marnowaniem czasu? Nie, jeśli jest to czynny od-
poczynek. Jeśli odpoczynkiem nazwiemy codzienne kilkugodzinne oglądanie telewizji – to
owszem, taki rodzaj odpoczynku to marnowanie czasu.
2. Złodzieje czasu
Pewne nawyki są specjalistami w marnowaniu czasu. Często nie da się ich wyplenić, ale moż-
na je zastąpić innymi, bardziej wartościowymi, lub połączyć z czynnościami, które są ważne
w naszej hierarchii i których wykonywanie przybliża nas do określonego celu.
Zapamiętaj
Lista najbardziej popularnych złodziei czasu:
stanie w korkach;
szukanie zgubionej rzeczy (kluczy, książki, szczoteczki do zębów);
przekładanie papierów;
odkładanie spraw na później;
mało efektywne rozmowy telefoniczne (za długie, niewiele wnoszące);
przesiadywanie na zbyt długich spotkaniach;
czekanie w kolejce (w sklepie, u dentysty itp.);
surfowanie po Internecie.
3. Sprawy ważne i ważniejsze

Aby odpowiedzieć na pytanie, co jest dla ciebie ważne, musisz stworzyć listę priorytetowych
czynności, których wykonanie jest istotne dla twojego zdrowia, rodziny, pracy lub np. roz-
woju osobistego. Ważność danej czynności powinna pokrywać się z wcześniej ustalonymi
przez ciebie celami.
DLA
DLA DLA DLA DLA
CZYNNOŚCI ROZWOJU DATA
ZDROWIA RODZINY PRACY PRZYJACIÓŁ
OSOBISTEGO
jogging piątek
x 13.02
napisanie
sobota
krótkiego
sprawozdania
x 14.02
obiad niedziela
u rodziców x 15.02
nauka włoskich niedziela
słówek x 15.02
4. Sprawy pilne
Jeśli któreś z twoich zadań (wybranych przez ciebie lub narzuconych ci z góry, np. przez
szefa) ma być wykonane natychmiast lub jest związane z niezbyt odległym terminem wyko-
nania, powinno funkcjonować w twoim umyśle jako pilne.
25
5. Na co mam wpływ?
Staraj się nie zajmować sprawami, na które nie masz wpływu. Zaoszczędzi ci to niepotrzeb-
nego stresu i straty energii oraz pomoże w skupieniu się na wyznaczonych celach. Podchwy-
tliwość tej zasady tkwi w tym, że tylko ty – i nikt inny – możesz stwierdzić, na co masz wpływ,
a na co nie. Nie powinieneś działać poza kręgiem własnego wpływu: plotkować, oczerniać
innych i narzekać. Takie bowiem działania nie niosą ze sobą żadnych pozytywnych zmian, są
wyznacznikami stagnacji.
6. Zmiana stylu życia

Nie dokonujmy zmian nagle, zapominając o terminach i innych pilnych sprawach. Zmiana
zaczyna się od pomysłu, a dokładniej od skupienia się na zadaniach ważnych dla nas, ale
nie pilnych – od przemyśleń dotyczących naszych marzeń, wartości i celów. Jeśli chcemy
zmienić pracę, np. zamienić posadę księgowej na stanowisko projektanta wnętrz, najpierw
musimy wybrać kurs projektowania, zapisać się na niego, ukończyć go i znaleźć nową pracę,
jednocześnie przez cały ten czas pracując na starym stanowisku, pilnując terminów, rozli-
czeń i nie zapominając o potrzebnych dokumentach. Zmiany dokonują się krok po kroku,
o ile nie są tylko kaprysem, który wkrótce zostanie stłumiony przez stare nawyki.
przykład

Kiedy zaczynałam wprowadzać zmiany w zakresie organizacji czasu, codziennie robiłam
listę i nadawałam priorytety czynnościom, sprawom znajdującym się na tej liście. Do
wykonania wybierałam czynności pilne (było ich wtedy bardzo dużo), grupowałam je
po dwie albo trzy i wykonywałam równolegle. Na przykład dwa razy w tygodniu, wioząc
dzieci na lekcje karate, uczyłam się nowych zwrotów biznesowego włoskiego (dzięki do-
brodziejstwom radia), a po drodze – dosłownie na minutę – wstępowałam do sklepu pa-
pierniczego, żeby kupić kolejne segregatory na papiery trzymane w domu. Tym sposobem
po miesiącu znałam już około 200 zwrotów biznesowego włoskiego, a w domu miałam
o niebo więcej segregatorów z poukładanymi dokumentami i cudowny porządek.
Karolina, lat 39, księgowa
7. Potrzebny czas na naukę

Natłok spraw do załatwienia, za dużo planów i oczekiwań ze strony innych mogą sprawić,
że życie cię przytłoczy. Być może stres, który towarzyszy pogoni za utraconym czasem, po-
tężnej chęci ukończenia zadań na czas i za wszelką cenę, na początku będzie pobudzający
– jednak już po kilku miesiącach życia w biegu przyjdzie nam odkryć jego zgubne efekty.
Być może nadeszła pora na wprowadzenie kilku zmian, które poprawią jakość życia, pomogą
odnaleźć utracony czas i przeznaczyć go na wybrany przez ciebie cel. Na początek zastanów
się, czy w codziennym życiu jesteś zazwyczaj zaganiany, chętny czy zorganizowany.
a) zaganiany (za dużo pilnych spraw)

Jeśli w ciągu dnia musisz wykonać zbyt wiele pilnych (wynikających z konieczności i bliskie-
go terminu) czynności – to prawdopodobnie jesteś zaganiany. Jeśli – przykładowo – twój
plan na jutro przewiduje pójście do dentysty, napisanie pięciu długich raportów, odebranie
szefa z lotniska, zdobycie trzech nowych klientów biznesowych, napisanie protokołu z po-
siedzenia zarządu i odebranie dzieci z przedszkola – to prawdopodobnie żyjesz w stresie,
masz za dużo obowiązków i przydałyby ci się zmiany organizacyjne.
b) chętny (za dużo ważnych zadań wykonywanych z myślą o innych)

Jeśli twój dzień jest wypadkową czynności, które planowo miałeś wykonać z własnej woli,
i czynności, o których wykonanie proszą cię przyjaciele i znajomi, to powinieneś zreorga-
nizować swoje cele i priorytety. Zagospodaruj swój czas czynnościami, które są ważne lub
pilne tylko dla ciebie. Co dostałeś w zamian za swoje nieusystematyzowane, wyjątkowo nie-
pewne dni? Być może nadeszła pora, abyś asertywnie odmówił innym i zajął się swoimi ce-
lami. Zrezygnuj z długich godzin spędzanych na pocieszaniu koleżanki przez telefon, z czę-
stych spacerów z psem rodziców, mycia okien kuzynce, ciągłego wysłuchiwania narzekań
innych, pomagania przy przeprowadzce, darmowych lekcji języka niemieckiego dla dzieci
brata. Czas na ciebie! Pomyśl wreszcie o sobie!
c) zorganizowany (umiejętność segregacji spraw pilnych, ważnych, mniej pilnych i konse-

kwencja w działaniu)
Osoba zorganizowana jest świadoma tego, że ma wpływ na swoje życie. To do niej należy
wybór. Osoby zorganizowane wiedzą, że rezultaty ich pracy są konsekwencją wcześniejszych
decyzji. Budują schemat działania, według którego postępują. Biorą na siebie odpowiedzial-
ność, mają wpływ na rezultat starań, praca daje im poczucie satysfakcji, a sytuacje stresowe,
które mogą się pojawić, nie powstają z winy błędnego schematu działania i niewłaściwej or-
ganizacji czasu pracy, a jedynie wskutek niemożności całkowitego przewidzenia przyszłości.
wskazówka
Gospodarowanie czasem jest sztuką, której można się z powodzeniem na-
uczyć, stosując poniższe kroki:
Naucz się odróżniać sprawy pilne od mniej pilnych.
Podziel zadanie na określone partie i rozkładaj ich wykonanie w pewnych jed-
nostkach czasu.
Rozwijaj w sobie elastyczność – plany mogą ulec zmianie, więc naucz się two-
rzyć szybko nowe, tak aby nie tracić czasu.
W trakcie wykonywania danej czynności skoncentruj się – to umożliwi ci wyko-
nanie zadania w znacznie krótszym czasie. Możesz także w wolnych chwilach
robić ćwiczenia sprzyjające wzmocnieniu skupienia (skoncentrowanie wzroku
na czarnym punkcie narysowanym na przypiętej do ściany kartce, medytacja).
Ucz się asertywności.
Podziel czas wolny pomiędzy rodzinę, dodatkową pracę, wypoczynek i samo-
doskonalenie.
27
8. Każda minuta jest cenna

Żeby móc efektywnie wykorzystać każdą minutę, trzeba być świadomym, jak wielką wartość
przedstawia, oraz pamiętać, że – jak powiedział Benjamin Franklin – „marnotrawienie czasu
jest największym marnotrawstwem”.
Jak można nauczyć się tak gospodarować czasem, by móc wykorzystać każdą minutę w spo-
sób efektywny? Najpierw musisz przeanalizować swoje przyzwyczajenia i nawyki. Ile czasu
pochłaniają ci każdego dnia? Ile czasu zajmuje ci robienie zakupów, rozmowy telefoniczne,
sprzątanie itp.? Jeśli nawet sporządzenie listy tych codziennych czynności wraz z czasem ich
trwania miałoby ci zająć tydzień, pamiętaj, że jest to pierwszy krok nieodzowny do usprawnie-
nia twojej organizacji. Teraz opracuj strategię. Podziel czas, którym dysponujesz, pomiędzy
chwile spędzone z rodziną, przyjaciółmi, poświęcone na rozwój własny, pracę i życie ducho-
we. Zapisz to w kalendarzu. Gdy będziesz opracowywał listę czynności, które musisz wyko-
nać, każdej z nich przydziel symbol istotności, np. 1, 2, 3 czy MP (megapilne), BP (bardzo pilne),
ŚP (średnio pilne). Symbole 1 lub MP mogą oznaczać w twoim harmonogramie czynności,
które powinny być wykonane jako pierwsze itd. Kiedy zrealizujesz już daną czynność lub
zadanie, wykreśl je z listy. Jeśli nie udało ci się zrealizować czynności ŚP (średnio pilnych),
przenieś je na listę na następny dzień.
wskazówka
Oto kilka wskazówek, jak lepiej wykorzystać każdą minutę dnia:
zaangażuj rodzinę i znajomych w czynności, które masz wykonać: niech cię
przepytają z zadanych słówek, zainspirują przy wykonywanym projekcie lub
pomogą znaleźć informacje na określony temat;
grupuj czynności po kilka w celu zwiększenia efektywności zarządzania cza-
sem: pisząc maila, pij kawę i drukuj tekst potrzebny ci na wykłady;
korzystaj z urządzeń, które skrócą czas pracy i pozwolą ci na wykonywanie kilku
czynności jednocześnie; pomocne będą m.in. laptop, telefon komórkowy, dykta-
fon, urządzenie wielofunkcyjne, automatyczna sekretarka, mikrofalówka itd.;
odrzucaj czynności, których wykonanie lub niewykonanie niczym nie skutku-
je; naucz się odróżniać złodziei czasu od ważnych zadań;
raz zaczętego zadania nie odkładaj na później;
zrób w ciągu godziny to, co zwykle zajmowało ci cztery godziny;
bądź asertywny – naucz się odmawiać; twój czas jest cenny – bądź tego świadom;
wyznacz czas na relaks: medytuj, poleż w łóżku, posłuchaj ulubionej płyty,
dbaj o swoje potrzeby psychiczne i duchowe – bez odpoczynku nie będziesz
mógł wydajnie pracować;
bądź czujny i skupiony – ćwicz koncentrację;
przekonuj sam siebie, że zadania, które na ciebie czekają, mają rangę MP
(megapilne);
pamiętaj, że optymalne zarządzanie czasem to klucz do świadomego budo-
wania przyszłości.
Twój osobisty organizer

Osobisty organizer to inaczej zbiór informacji o tym, co powinieneś zrobić, jak i na kiedy. To
twój osobisty minutnik, coach i planner w jednym. Przeznaczony jest głównie dla osób, które
z braku czasu nie mogą poświęcić na naukę więcej niż godzinę dziennie, lub dla tych, które
uczą się efektywnie zarządzać wolnym czasem.
Kup notes lub zeszyt. Sporządź na pierwszych jego stronach notatkę o twoich preferencjach
uczenia się (korzystając z testu Już dziś określ, jak będziesz się uczyć  str. 48).
Następnie przemyśl dokładnie, ile czynności (i mniej więcej jakiego typu zadania) możesz
wykonać w ciągu jednej godziny przy maksymalnym stopniu skupienia (mając świadomość,
że potem czeka cię wymarzony odpoczynek).
Przykładowe czynności:
napisać po angielsku krótki referat o życiu Oskara Wilde’a;
nauczyć się pięciu nowych słówek angielskich;
rozwiązać quiz po angielsku;
przeczytać jeden rozdział książki po angielsku;
odsłuchać ulubioną piosenkę.
Założyłeś organizer. Zapisuj w nim planowane czynności, które musisz wykonać każdego
dnia, a które umożliwią ci naukę dowolnego języka obcego. Urozmaicaj zadania tak, abyś
nie musiał codziennie robić tego samego. Pamiętaj, że na wykonanie tych zadań nie możesz
przeznaczyć więcej niż godzinę. Bądź więc maksymalnie skoncentrowany.
Dowiedz się, który z typów inteligencji jest u ciebie dominujący, i wykorzystaj tę wiedzę
( Test określający typ inteligencji, str. 32). Zastanów się też, w jakich warunkach naj-
bardziej lubisz się uczyć (np. na poduszkach, robiąc mapy myśli, przy świetle dziennym, przy
muzyce Tracy Chapman, przegryzając chipsy, sam w domu, w chłodnym pomieszczeniu,
używając kolorowych karteczek samoprzylepnych itd.).
Zapamiętaj!
Ćwicz koncentrację (np. za pomocą medytacji)!
Ćwicz pamięć (np. poprzez naukę słówek, łamigłówki takie jak sudoku)!
Mądrze organizować czas – to znaczy być zgranym w czasie.
29
Podsumowanie
1. Jeśli naprawdę chcesz się czegoś nauczyć, odnajdź w sobie powody, które cię zainspi-
rują i zmotywują. Przywołuj je często w myślach i bądź konsekwentny.
2. Wyznaczaj sobie cele ambitne, ale wykonalne, mierzalne i konkretne.
3. Uwierz w osiągnięcie celu. Mocne przekonanie staje się rzeczywistością.
4. Gdy odkryjesz, co jest twoim wewnętrznym motywatorem, pielęgnuj go w sobie, myśl
o nim, gdyż to właśnie on mobilizuje cię do nauki.
5. Motywacja niemal zawsze przekłada się na pewność siebie, poczucie dobrze wybrane-
go celu, pozytywne nastawienie do życia i wiarę we własne możliwości.
6. Jeśli odczuwasz dyskomfort w swoim miejscu pracy, to powinieneś zaprowadzić w nim
kilka zmian. W przeciwnym wypadku będziesz gorzej pracował.
7. Mądrze organizuj czas. Jeśli już zabierasz się za naukę, skup się na zadaniu. Unikaj sta-
nów rozmarzenia i samooszukiwania się, naprawdę się skoncentruj – choćby miało to
trwać tylko kilka minut. Unikaj zjadaczy czasu.
8. Staraj się nie zajmować sprawami, na które nie masz wpływu. Zaoszczędzi ci to niepo-
trzebnego stresu i straty energii oraz pomoże w skupieniu się na wyznaczonych celach.
9. Odkryj najlepszy dla siebie rytm pracy. Uwzględnij także swoje preferencje odnośnie
przerw w pracy.
10. Twój osobisty organizer pomoże ci mądrze rozplanować czas w ciągu dnia.
Rozdział 3
Typy inteligencji
i kanały percepcji
świata

który z typów inteligencji jest u ciebie
dominujący i jak to wykorzystać w nauce
języków obcych;
jakie są ćwiczenia wspomagające rozwój
poszczególnych typów inteligencji;
jaki jest twój kanał percepcji świata.
Test określający typ inteligencji

Na poniższe pytania udziel odpowiedzi TAK albo NIE.
TAK / NIE
1. Czy lubisz łamigłówki?
2. Czy szukasz inspiracji w świecie przyrody?
3. Czy jesteś świadomy swoich zalet i ograniczeń?
4. Czy masz dobrze rozwiniętą intuicję?
5. Czy muzyka z łatwością oddziałuje na twoje emocje?
6. Czy jesteś raczej dobrym organizatorem?
7. Czy lubisz czytać wiersze?
8. Czy lubisz testować swoje teorie?
9. Czy masz jasno określony system wartości?
10. Czy lubisz współpracować z innymi?
11. Czy lubisz ład i porządek?
12. Czy lubisz rysować?
13. Czy jesteś towarzyski?
14. Czy lubisz wykonywać skomplikowane obliczenia?
15. Czy lubisz pielęgnować rośliny?
16. Czy potrafisz zagrać coś ze słuchu?
17. Czy lubisz pracę przy komputerze?
18. Czy chętnie dyskutujesz?
19. Czy lubisz układać puzzle i rozwiązywać rebusy?
20. Czy umiesz szybko liczyć?
21. Czy lubisz pracować w grupie?
22. Czy masz dobre wyczucie rytmu?
23. Czy lubisz rozwiązywać psychozabawy?
24. Czy lubisz przebywać na świeżym powietrzu?
25. Czy przywiązujesz wagę do swoich snów?
26. Czy z łatwością przychodzi ci realizacja wcześniej planowanych działań?
Rozdział 3. Typy inteligencji i kanały percepcji świata
TAK / NIE
27. Czy lubisz tzw. pogaduchy przy kawie?
28. Czy dobrze tańczysz?
29. Czy lubisz bawić się słowami?
30. Czy jesteś dobrze zorganizowany?
31. Czy należysz do jakiejś wspólnoty, kółka zainteresowań (np. kółka teatralnego lub
koła wędkarskiego)?
32. Czy lubisz zachęcać innych do stosowania nowych rozwiązań ulepszających pracę?
33. Czy lubisz grać w szachy?
34. Czy z łatwością rozróżniasz brzmienie poszczególnych instrumentów w piosenkach?
35. Czy interesuje cię, jak działają poszczególne urządzenia i sprzęty?
36. Czy lubisz czytać książki?
37. Czy z łatwością potrafisz sobie wyobrazić położenie różnych figur w przestrzeni?
38. Czy lubisz rozwiązywać zagadki?
39. Czy lubisz gry zespołowe?
40. Czy z łatwością wystukasz dowolny rytm?
41. Czy śpiewasz, nie fałszując?
42. Czy lubisz liczby?
43. Czy lubisz czytać gazety?
44. Czy lubisz zajmować się zadaniami związanymi z samodoskonaleniem (np. czytać
książki o tematyce psychologicznej)?
45. Czy z łatwością nawiązujesz rozmowę z obcymi ludźmi?
46. Czy interesujesz się życiem roślin i zwierząt?
47. Czy lubisz poszukiwać odpowiedzi na pytania o sens życia?
48. Czy jesteś przykładem człowieka, który zamiast dużo mówić, od razu bierze się do
pracy?
49. Czy wysnuwasz wnioski na podstawie obserwacji natury?
50. Czy interesujesz się filozofią?
51. Czy lubisz wyprawy w teren lub piesze wycieczki?
52. Czy uważasz się za osobę niezależną?
53. Czy umiesz pracować sam?
33
TAK / NIE
54. Czy jesteś dobrym słuchaczem?
55. Czy lubisz medytować lub snuć egzystencjalne przemyślenia?
56. Czy interesuje cię, skąd się biorą rzeczy?
57. Czy lubisz rozwiązywać krzyżówki?
58. Czy piszesz lub zdarzało ci się pisać pamiętnik?
59. Czy z łatwością zapamiętujesz nowe dowcipy?
60. Czy dość często nucisz ulubione melodie?
61. Czy lubisz tworzyć schematy, rysunki i diagramy?
62. Czy lubisz uczyć się, dyskutując na określone tematy?
63. Czy stawiasz sobie nowe cele i wytrwale do nich dążysz?
64. Czy lubisz pokazywać innym praktyczne rozwiązania różnych problemów?
65. Czy lubisz analizować swoje reakcje (zagłębiać się w sobie)?
66. Czy masz zwierzę domowe?
67. Czy lubisz oglądać programy przyrodnicze?
68. Czy lubisz samotny wypoczynek?
69. Czy z łatwością wychwytujesz różne otaczające cię dźwięki, np. gwar rozmów,
świergot ptaków itp.?
70. Czy lubisz obserwować różne zjawiska w świecie przyrody?
71. Czy lubisz opowiadać historie?
72. Czy jesteś wrażliwy na los zwierząt?
73. Czy lubisz rozwiązywać problemy i zagadki logiczne?
74. Czy masz duże grono znajomych?
75. Czy z łatwością znajdujesz drogę w nowych miejscach?
76. Czy grasz lub kiedykolwiek grałeś na jakimś instrumencie?
77. Czy potrafisz dobrze sobie radzić nawet wtedy, gdy pojawiają się trudności w pracy
lub w nauce?
78. Czy lubisz samotnie spędzać wolny czas (np. fotografując, spacerując, na polanie,
nad rzeką itd.)?
79. Czy w kontaktach z innymi kierujesz się zasadami, których złamanie oznaczałoby
bycie niewiernym samemu sobie?
80. Czy najlepiej czujesz się we własnym towarzystwie?
TAK / NIE
81. Czy często zdarza ci się, że znajomi przychodzą do ciebie po poradę?
82. Czy muzyka odgrywa istotną rolę w twoim życiu?
83. Czy poszukujesz logicznego ciągu zdarzeń?
84. Czy lubisz eksperymentować?
85. Czy z łatwością posługujesz się mapami?
86. Czy z łatwością zapamiętujesz historie i opowiadania?
87. Czy przykładasz dużą wagę do obrazów, form i kolorów?
88. Czy lubisz oglądać filmy?
89. Czy masz tzw. szybki refleks?
90. Czy zwykle coś rysujesz lub bazgrasz, kiedy rozmawiasz przez telefon?
91. Czy lubisz gry językowe i kalambury?
92. Czy zazwyczaj kręcisz się i wiercisz?
93. Czy często używasz metafor?
94. Czy lubisz chodzić na koncerty?
95. Czy lubisz życie w bliskości z przyrodą?
96. Czy umiesz motywować sam siebie (bez nacisków z zewnątrz)?
97. Czy lubisz zadawać pytania?
98. Czy zdarza ci się śnić na jawie?
99. Czy lubisz tworzyć różne projekty?
100. Czy czasem zdarza ci się, że idąc ulicą, słyszysz w głowie fragment jakiejś piosenki,
melodii?
101. Czy z łatwością zapamiętujesz nowe słowa?
102. Czy nie sprawia ci trudu odczytywanie informacji z tabel i diagramów?
103. Czy lubisz sprawdzać w praktyce różne teorie z wielu dziedzin życia?
104. Czy lubisz czytać biografie i pamiętniki?
105. Czy lubisz szukać nowych rozwiązań, które ulepszą twoją pracę?
106. Czy lubisz towarzystwo ludzi?
107. Czy lubisz zajęcia grupowe?
108. Czy lubisz sztukę?
109. Czy lubisz taniec?
35
TAK / NIE
110. Czy lubisz bawić się przedmiotami, gdy czegoś słuchasz?
111. Czy lubisz pisać opowiadania?
112. Czy jesteś świadomy swoich cech charakterystycznych?
113. Czy jesteś dobry w ćwiczeniach fizycznych (sport, taniec)?
114. Czy twoja postawa jest bliska postawie ekologicznej?
115. Czy z łatwością nawiązujesz kontakty i nowe znajomości?
116. Czy lubisz robić zdjęcia?
117. Czy szukasz inspiracji i sensu w świętych księgach różnych religii?
118. Czy dużo gestykulujesz?
119. Czy lubisz układać scrabble?
120. Czy zazwyczaj widzisz w snach wyraźne obrazy?
121. Czy dużo mówisz?
122. Czy często w komunikacji wykorzystujesz mowę ciała (gestykulujesz, kręcisz głową)?
123. Czy lubisz wykonywać prace ręczne (np. ogrodnictwo, szydełkowanie, garncarstwo,
stolarstwo, majsterkowanie, rzeźbienie)?
124. Czy z łatwością zapamiętujesz mniej istotne szczegóły?
125. Czy lubisz poznawać rzeczy przez dotyk?
126. Czy lubisz wymyślać nowe wzory?
127. Czy zastanawiasz się często, jakimi wartościami kierują się ludzie?
128. Czy lubisz uczyć się w ruchu (np. jadąc na rowerze, biegnąc, spacerując)?
129. Czy lubisz przebywać w odosobnionym miejscu, znajdując kilka chwil na swobod-
ne myślenie?
130. Czy lubisz pisać wiersze?
131. Czy starasz się żyć zgodnie z rytmem przyrody?
132. Czy lubisz przeglądać artykuły i sprawdzać znaczenie nieznanych słów?
133. Czy jesteś świadomy swoich zalet i ograniczeń?
134. Czy zamiast coś komuś wytłumaczyć, wolisz to narysować?
135. Czy interesuje cię uprawa ziół i warzyw?
136. Czy kręcisz się, gdy musisz za długo usiedzieć w jednym miejscu?
137. Czy lubisz uczyć się poprzez śpiewanie lub słuchanie piosenek?
TAK / NIE
138. Czy wykazujesz się zamiłowaniem do ruchu i aktywności fizycznej?
139. Czy lubisz wsłuchiwać się w siebie i swoje myśli?
140. Czy bez trudu wykonujesz matematyczne obliczenia w pamięci?
141. Czy lubisz spędzać czas aktywnie?
142. Czy zazwyczaj najlepsze pomysły przychodzą ci do głowy, gdy jesteś w ruchu?
143. Czy lubisz słuchać informacji dotyczących życia roślin i zwierząt?
144. Czy lubisz przebywać w większym towarzystwie?
145. Czy wolisz przebywać wśród znajomych niż w samotności?
146. Czy szybko uczysz się różnych sportów?
147. Czy zdarza ci się słyszeć w głowie słowa, zanim je wypowiesz lub przeczytasz?
Teraz podlicz swoje punkty. Za każdą udzieloną odpowiedź TAK przyznaj sobie 1 punkt. Zdo-
byte punkty podziel przez ilość pytań. Skorzystaj z poniższych wskazówek.
Inteligencja matematyczno-logiczna
Za każdą odpowiedź TAK na poniżej wymienione numery pytań przyznaj sobie jeden punkt.
Pytania: 1, 11, 14, 17, 20, 30, 33, 35, 42, 56, 73, 83, 84, 97, 126, 140.
Ilość otrzymanych punktów podziel przez liczbę pytań (czyli w tym wypadku 16).
Ilość otrzymanych punktów ……… / 16 = ……… %
Inteligencja językowa (werbalna)

Pytania: 7, 18, 29, 36, 43, 57, 58, 59, 71, 86, 91, 101, 111, 119, 121, 124, 130, 132, 147.
Inteligencja muzyczno-rytmiczna
Pytania: 5, 16, 22, 28, 34, 40, 41, 60, 69, 76, 82, 94, 100, 137.
37
Inteligencja wzrokowa (przestrzenna)

Pytania: 12, 19, 37, 38, 61, 75, 85, 87, 88, 90, 93, 98, 99, 102, 108, 116, 120, 134.
Inteligencja duchowa
Pytania: 9, 25, 47, 50, 79, 117, 127.
Inteligencja praktyczna
Pytania: 6, 8, 26, 30, 32, 35, 48, 64, 77, 103, 105, 126.
Inteligencja przyrodnicza
Pytania: 2, 15, 24, 46, 49, 51, 66, 67, 70, 72, 95, 114, 131, 135, 143.
Inteligencja społeczna (interpersonalna)

Pytania: 10, 13, 21, 27, 31, 39, 45, 54, 62, 74, 81, 106, 107, 115, 144, 145.
Inteligencja intrapersonalna (refleksyjna)

Pytania: 3, 4, 23, 25, 44, 52, 53, 55, 58, 63, 65, 68, 78, 80, 96, 104, 112, 129, 130, 133, 139.
Inteligencja kinestetyczna (ruchowa)

Pytania: 89, 92, 109, 110, 113, 118, 122, 123, 125, 128, 136, 138, 141, 142, 146.
Twój dominujący typ inteligencji to ………………………………………
Twój schemat rozwoju poszczególnych typów inteligencji
INTELIGENCJA MATEMATYCZNO-LOGICZNA ……… %

INTELIGENCJA JĘZYKOWA (WERBALNA) ……… %
INTELIGENCJA MUZYCZNO-RYTMICZNA ……… %
INTELIGENCJA WZROKOWA (PRZESTRZENNA) ……… %
INTELIGENCJA DUCHOWA ……… %
INTELIGENCJA PRAKTYCZNA ……… %
INTELIGENCJA PRZYRODNICZA ……… %
39
INTELIGENCJA SPOŁECZNA (INTERPERSONALNA) ……… %

INTELIGENCJA INTRAPERSONALNA (REFLEKSYJNA) ……… %
INTELIGENCJA KINESTETYCZNA (RUCHOWA) ……… %
Przykładowe schematy rozwoju poszczególnych inteligencji
a) Ola, lat 30, przedstawiciel firmy odzieżowej
INTELIGENCJA MATEMATYCZNO-LOGICZNA 72%
INTELIGENCJA JĘZYKOWA (WERBALNA) 91%
INTELIGENCJA MUZYCZNO-RYTMICZNA 25%
INTELIGENCJA WZROKOWA (PRZESTRZENNA) 60%
INTELIGENCJA DUCHOWA 20%
INTELIGENCJA PRAKTYCZNA 60%
INTELIGENCJA PRZYRODNICZA 40%
INTELIGENCJA SPOŁECZNA (INTERPERSONALNA) 50%
INTELIGENCJA INTRAPERSONALNA (REFLEKSYJNA) 10%
INTELIGENCJA KINESTETYCZNA (RUCHOWA) 70%
b) Michał, lat 27, przedsiębiorca
INTELIGENCJA MATEMATYCZNO-LOGICZNA 80%
INTELIGENCJA JĘZYKOWA (WERBALNA) 67%
INTELIGENCJA MUZYCZNO-RYTMICZNA 20%
INTELIGENCJA WZROKOWA (PRZESTRZENNA) 52%
INTELIGENCJA DUCHOWA 60%
INTELIGENCJA PRAKTYCZNA 83%
INTELIGENCJA PRZYRODNICZA 91%
INTELIGENCJA SPOŁECZNA (INTERPERSONALNA) 20%
INTELIGENCJA INTRAPERSONALNA (REFLEKSYJNA) 75%
INTELIGENCJA KINESTETYCZNA (RUCHOWA) 52%
Każdy z nas dysponuje własnym, wyjątkowym profilem rozwoju poszczególnych typów inte-
ligencji. To jeden z czynników, który czyni nas szczególnymi.
Profesor Howard Gardner, który odkrył istnienie ośmiu inteligencji wielorakich (do których
inni naukowcy dodali dwie ostatnie), dostarczył nam wiedzy o tym, jak się uczyć szybko
i skutecznie, wykorzystując własny potencjał i ukryte możliwości.
Prawa strona mózgu odpowiada za inteligencję przestrzenną, kinestetyczną, intrapersonal-

ną, społeczną i muzyczną. Lewa strona mózgu odpowiada zaś za inteligencję matematyczno-
-logiczną i werbalną.
Każdy z nas ma jeden lub kilka decydujących typów inteligencji. Nie zapominajmy, że są
osoby, u których wszystkie typy inteligencji są rozwinięte w równie wysokim stopniu. Mówi
się o nich, że są ludźmi renesansu, wybitnie uzdolnionymi następcami Leonarda da Vinci
i Alberta Einsteina. Może i ty do nich należysz?
Jedno jest pewne. Wykorzystując swój dominujący typ inteligencji (lub dominujące typy)
w nauce języka obcego, z pewnością odniesiesz sukces, a nauka będzie szybka i przyjemna.
Możesz także potraktować naukę jako sposób na rozwijanie wybranego typu inteligencji.
Jeśli chciałbyś rozwinąć inteligencję społeczną, spotykaj się ze znajomymi, rozmawiajcie po
angielsku, zapisz się do szkoły językowej, aby uczyć się w grupie itp.
Ćwiczenia praktyczne rozwijające różne typy inteligencji
Jeśli masz dobrze rozwiniętą inteligencję matematyczno-logiczną:

analizuj zdania pod kątem gramatycznym;
twórz wzory gramatyczne;
szukaj wyjątków gramatycznych i staraj się zrozumieć ich specyfikę;
wyszukuj słowa kluczowe w tekście;
ucz się, wykorzystując bloki słów;
porządkuj słowa w różne grupy;
grupuj słówka tematycznie;
szukaj połączeń między słowami, których się uczysz;
ucz się, wykorzystując różne rodzaje kategoryzowania i klasyfikacji;
rozwiązuj krzyżówki w języku, którego się uczysz;
graj w scrabble i gry językowe;
czytaj obcojęzyczne zagadki logiczne;
ucz się, zgadując;
rób linearne notatki;
pamiętaj, aby twoje miejsce do nauki było uporządkowane;
41
czytaj obcojęzyczne artykuły, w których znajdziesz sporo tabel, zestawień, statystyk i liczb;
zaplanuj budżet albo czas wolny w języku obcym;
szukaj związków między zagadnieniami (np. co mają wspólnego czasy Present Continuous
i Past Continuous?).
Jeśli masz dobrze rozwiniętą inteligencję językową (werbalną):

twórz skojarzenia i wizualizacje;
szukaj połączeń między słowami, których się uczysz;
czytaj książki i artykuły w języku obcym;
wycinaj fragmenty wierszy i twórz wspaniałe słowne kolaże;
pisz opowiadania, wiersze lub dziennik w języku obcym;
mów dużo w danym języku (choćby sam do siebie);
dyskutuj dużo i żywo w danym języku;
opowiadaj zabawne historie;
osłuchaj się z melodią danego języka (wykorzystuj nagrania, filmy itp.);
ucz się, przepisując teksty;
układaj scrabble, rozwiązuj krzyżówki i gry językowe;
ucz się, wykorzystując „readersy” z dołączonymi płytami (nagrania do książki) – to dla
ciebie idealne połączenie – będziesz mógł śledzić tekst i jednocześnie słyszeć poprawną
wymowę słów;
wypisuj słowa z piosenek i filmów.
Jeśli masz dobrze rozwiniętą inteligencję muzyczno-rytmiczną:

ucz się na pamięć piosenek;
wypisuj z piosenek zwroty, których chciałbyś się nauczyć (obok napisz, z której piosenki
pochodzi dany zwrot); kiedy będziesz powtarzać wybrane frazy, odśpiewuj je niejako,
przypominając sobie ich melodię;
twórz piosenki o tym, czego się uczysz;
czytaj rymowanki w języku obcym;
próbuj naśladować akcent aktorów grających w różnych filmach;
słuchając taśm, skup się na specyfice akcentu mówcy, na intonacji zdań;
ucz się, śpiewając i nucąc melodie;
ucz się, wykorzystując rytmizację – ucząc się nowych słów, klaszcz, pstrykaj palcami,
skacz na skakance;
w trakcie nauki słuchaj odpowiedniej muzyki;
do nauki stosuj podkład muzyki barokowej (przy powtórkach) i muzyki dramatycznej
(pomaga szybciej zapamiętać nowy materiał);
wykorzystuj muzykę do zmiany nastroju (relaksacji lub aktywizacji);
poszukuj ścieżek muzycznych ilustrujących wybrany temat lub tekst;
jeśli dysponujesz dwoma magnetofonami, stosuj w nauce koncerty pasywne i aktywne;
twórz skojarzenia muzyczne.
Jeśli masz dobrze rozwiniętą inteligencję wzrokową (przestrzenną):

planuj trasy po krajach, których języka się uczysz; wklejaj zdjęcia, podpisuj je;
wykorzystuj do nauki wszystko, co kojarzy ci się ze sztuką, i spraw, by twoja nauka była
artystyczna;
wykorzystuj ilustracje, reprodukcje obrazów i podpisuj je w danym języku;
kseruj piękne rysunki i wykorzystuj je w nauce, np. na pocztówkę z projektem bazyliki
w Rzymie nanieś słowa w języku obcym opisujące tę budowlę (nawa, kolumna, strop itp.);
rób rysunki i je opisuj;
opisuj obrazy z okresu błękitnego Picassa;
czytaj książki i artykuły o życiu malarzy, rzeźbiarzy i innych artystów;
oglądaj filmy w języku obcym;
projektuj wystrój mieszkań, restauracji i podpisuj projekty w języku obcym;
twórz projekty ogrodów, domów i podpisuj je w języku obcym;
twórz wyobrażenia;
wyobrażaj sobie efekt końcowy nauki;
ucząc się, wykorzystuj wizualizacje;
pamiętaj o swoich marzeniach; ucząc się, wyobrażaj sobie, co będziesz mógł osiągnąć
dzięki wykonaniu określonego zadania;
ucząc się, bazgraj, rysuj – słowem, rób kreatywne notatki;
rysuj tabelki, diagramy, wykresy i schematy;
korzystaj z map myśli;
używaj kolorów do podkreślania;
buduj skojarzenia dotyczące słów, których się uczysz;
rozwieszaj w pokoju podpisane obrazki i plakaty;
naklejaj fiszki klejki.
Jeśli masz dobrze rozwiniętą inteligencję duchową:

czytaj książki i artykuły o tematyce filozoficznej i religijnej w wersji oryginalnej;
czytaj święte księgi w języku, którego się uczysz;
wypisuj ulubione cytaty i fragmenty z książek;
oglądaj obcojęzyczne programy dotyczące życia słynnych myślicieli;
prowadź dziennik, zapisując w nim własne przemyślenia i spostrzeżenia na różne tematy;
odwiedzaj różne obcojęzyczne fora internetowe i angażuj się w dyskusje na interesujące
cię tematy;
prowadź korespondencję w języku obcym z przedstawicielami różnych religii.
Jeśli masz dobrze rozwiniętą inteligencję praktyczną:

szukaj nowych metod szybkiego uczenia się;
sprawdzaj teorie gramatyczne w praktyce;
po przeczytaniu teorii rozwiązuj ćwiczenia gramatyczne;
ucz się z klucza odpowiedzi;
czytaj interesujące cię instrukcje obsługi w języku, którego się uczysz;
czytaj poradniki w wersji oryginalnej;
43
szukaj ciekawostek dotyczących praktycznych rozwiązań problemów (np. jak usunąć

rdzę, czym podlewać storczyki itp.);
swoimi spostrzeżeniami i rozwiązaniami dziel się z innymi.
Jeśli masz dobrze rozwiniętą inteligencję przyrodniczą:

ucz się na świeżym powietrzu (chodź na pikniki lub spacery z mp3 na uszach);
oglądaj i opisuj przedmioty w ich środowisku naturalnym;
prowadź obserwacje i zapisuj notatki w języku, którego się uczysz;
załóż zielnik z roślinami, które podpiszesz;
załóż plantację lawendy i kup sobie poradnik po angielsku dotyczący jej uprawy;
prowadź dziennik uprawy roślin lub hodowli zwierzątka w języku, którego się uczysz;
czytaj interesujące cię teksty o roślinach i zwierzętach w języku obcym;
oglądaj programy przyrodnicze w języku, którego się uczysz;
ucz się słów związanych ze światem przyrody (zwierzęta, rośliny, zjawiska atmosferyczne itp.);
rozwiązuj quizy dotyczące świata przyrody w danym języku;
przygotuj prezentacje o życiu zwierząt lub roślin w danym języku;
zapisz się do zagranicznych klubów i stowarzyszeń dbających o ochronę fauny i flory.
Jeśli masz dobrze rozwiniętą inteligencję społeczną (interpersonalną):

ucz się wśród ludzi;
zapisz się na kurs językowy;
rób projekty razem ze znajomymi;
ucz się, dzieląc się zadaniami ze znajomymi;
ucząc się, rób częste przerwy, by móc z kimś chociaż przez chwilę porozmawiać;
uczyń prawdziwą przyjemność z nauki – zaparz herbatę jaśminową, włącz muzykę i pisz
listy do znajomych, np. z Australii;
odgrywaj scenki z czytanek ze znajomymi;
czytaj dialogi;
ucz się poprzez czytanie wywiadów z różnymi osobistościami;
oglądaj programy związane z modą i urodą w języku, którego się uczysz;
czytaj sztuki teatralne w oryginale;
czytaj obcojęzyczne artykuły o przyjaźni i relacjach damsko-męskich.
Jeśli masz dobrze rozwiniętą inteligencję intrapersonalną (refleksyjną):

ucz się sam w ciszy i skupieniu;
pracuj zgodnie z własnym tempem;
stwórz sobie przyjazną, przytulną przestrzeń wokół siebie;
ucząc się, słuchaj intuicji;
ucz się w sposób oryginalny;
łącz informacje z osobistymi wspomnieniami i doświadczeniami;
kształtuj swój image; ucząc się, jednocześnie twórz, np. załóż notatnik, w którym będziesz
wklejał i podpisywał ubrania, dodatki, gadżety, które do ciebie pasują;
prowadź dziennik lub pamiętnik w języku obcym;
ucząc się, pamiętaj o swoich marzeniach – stwórz tablicę marzeń lub album skojarzeń,
w którym nazwiesz (podpiszesz) poszczególne przedmioty w języku obcym i w którym
umieścisz ozdobniki (ilustracje, suszone kwiaty, cytaty z ulubionych książek);
kup sobie sennik w języku, którego się uczysz, i interpretuj swoje sny;
napisz krótką autobiografię lub zbiór wierszy w języku obcym;
oglądaj filmy i programy telewizyjne w języku obcym;
korzystaj z programów komputerowych;
ucz się nowych słów, budując wokół nich skojarzenia i tworząc wizualizacje;
czytaj biografie, listy i pamiętniki słynnych postaci w języku, którego się uczysz;
rozwiązuj psychozabawy.
Jeśli masz dobrze rozwiniętą inteligencję kinestetyczną (ruchową):

ucz się poprzez odgrywanie różnych scenek;
ucz się, wczuwając się w rolę (naśladuj wybrane postaci z filmu lub czytanki);
gdy się uczysz, staraj się wyobrażać sobie, że jesteś kimś innym, np. muzykiem, mala-
rzem, chirurgiem, komikiem itp.; naśladuj charakterystyczne ruchy tych osób, wczuj się
w ich preferencje i zdolności; poczuj się jak oni, ucz się jak oni, zmieniaj akcent i wyraz
twarzy;
ucząc się, wykorzystuj gestykulację i mimikę;
wybierz temat, zgromadź informacje i staraj się przedstawić ten temat tylko za pomocą
gestów;
ucz się z pełnym zaangażowaniem (odczuwaj naukę wszystkimi zmysłami);
zapamiętuj materiał, klaszcząc, pstrykając palcami, wystukując rytm;
ucz się w ruchu (chodząc, ćwicząc, jadąc na rowerze, skacząc);
czytaj teksty, będąc w ruchu;
spacerując, słuchaj obcojęzycznych tekstów nagranych na mp3;
słuchając i oglądając obcojęzyczną telewizję, zajmuj czymś ręce (układaj puzzle, rysuj,
szydełkuj itp.);
ucząc się, rób częste przerwy;
ucz się poprzez wypisywanie słów;
rób fiszki;
rób projekty, rysuj, wklejaj obrazki;
wykorzystuj ulubione utwory muzyczne do osiągnięcia koncentracji;
twórz kolaże na bazie ilustracji i innych przedmiotów i podpisz je w języku, którego się
uczysz.
45
Twój kanał percepcji świata

Wyróżniamy cztery kanały sensoryczne. Dzięki poniższym opisom dowiesz się, jak odbie-
rasz świat, którymi zmysłami najlepiej przyswajasz informacje – czy będzie to zmysł dotyku,
ruchu, wzroku czy słuchu. Żeby dotrzeć do drzemiącego w tobie potencjału, musisz odkryć
swoje preferencje poznawcze. Ważne jest ustalenie twojej głównej modalności, czyli twoje-
go kanału percepcji.
Zaznacz zdania, które się do ciebie odnoszą, a na koniec podlicz punkty i dowiedz się, który
z kanałów percepcji jest twoim dominującym.
Wzrokowiec
Mówisz raczej szybko i nie lubisz, żeby ci przerywano.
Łatwo ci zapamiętać to, co przeczytałeś lub zobaczyłeś.
Z łatwością nawiązujesz kontakt wzrokowy.
Raczej niechętnie nawiązujesz kontakt fizyczny.
Lubisz korzystać z wykresów, tabel i rysunków.
Lubisz robić notatki.
Nie lubisz bałaganu.
Nie lubisz za długich objaśnień.
Często mrugasz, mrużysz oczy i podnosisz brwi.
Masz bogatą wyobraźnię.
Jesteś raczej spokojny i skoncentrowany.
Łatwo zapamiętujesz twarze.
Lubisz czytać, rysować i patrzeć na obrazy, książki i okładki magazynów.
Dbasz o swój wizerunek.
Z łatwością dostrzegasz nieznaczne szczegóły i błędy ortograficzne.
Zwykle używasz słów: zobaczyć, obraz, wyglądać, obserwować, jasny, horyzont, niejasny,
perspektywa.
Słuchowiec
Zwykle potakujesz głową.
Używasz głosek i wykrzykników typu: ach, o, hm.
Często, gdy ktoś coś do ciebie mówi, oblizujesz wargi lub nadymasz policzki.
Lubisz słuchać.
Często nie dajesz dojść innym osobom do głosu.
Masz specyficzne tempo mówienia.
Jesteś zabawny i lubisz żartować.
Zwykle używasz słów: posłuchaj, to brzmi, rozmowa.
Zwykle czekasz z dużym zniecierpliwieniem, by wtrącić się do rozmowy.
Jeśli zaczynasz mówić, lubisz mówić długo.
Podczas rysowania oblizujesz wargi lub nadymasz policzki.
Czasami mówisz sam do siebie.
Zawsze masz coś do powiedzenia.

Gdy występujesz w przedstawieniu, znasz role wszystkich uczestników.
Znasz na pamięć mnóstwo wierszy i historii.
Dotykowiec
Zwracasz uwagę na wyraz twarzy i mowę ciała danej osoby.
Lepiej i silniej odbierasz uczucia osób niż sens ich słów.
Łatwo cię zranić.
Lubisz się uczyć w pozytywnej atmosferze i przyjemnym otoczeniu.
Najlepiej uczysz się przez dotyk – używając dłoni i palców.
Pisanie, bazgranie, rysowanie, trzymanie w ręku długopisu czy ołówka ułatwiają ci naukę
(jesteś wtedy lepiej skoncentrowany).
Najlepiej uczysz się, tworząc coś własnymi rękami (konstruując, wycinając).
Często wyrażasz coś rękami, jesteś bardzo ekspresyjny, w kontakcie z innymi wykorzystu-
jesz mowę ciała.
Zwykle patrzysz na rozmówcę tylko przez chwilę, pragnąc odczytać jego nastrój i zamia-
ry, a potem słuchasz z odwróconym wzrokiem.
Dobrze pamiętasz wydarzenia związane z twoimi uczuciami, emocjami.
Dobre relacje z innymi są dla ciebie istotne.
Zwykle używasz słów: cieszę się, to mnie przeraża, czuję.
Lubisz naukę w wygodnym miejscu.
Lubisz uczyć się w zespole, gdy wszyscy są pozytywnie nastawieni.
Często używasz słów opisujących twój stan emocjonalny, wyrażających twoje odczucia.
Kinestetyk
Jesteś bardzo ruchliwy i nadmiernie gestykulujesz.
Uczysz się poprzez zaangażowanie w daną czynność, poprzez własnoręczne jej wykonywanie.
Często, idąc, ocierasz rękami ściany, płoty, murki i chcesz wszystkiego dotknąć.
Najlepiej pamiętasz to, co zrobiłeś sam.
Twoja wyobraźnia może działać dopiero, kiedy jesteś w ruchu.
Zazwyczaj się wiercisz i nieustannie poruszasz.
Lubisz zająć czymś ręce (trzymać ołówek, długopis).
Lubisz wykonywać prace ręczne i składać przedmioty w całość.
Lubisz aktywność fizyczną.
Podczas rozmowy zwykle kogoś dotykasz lub klepiesz po plecach.
Raczej nie należysz do dobrych słuchaczy.
W trakcie słuchania lubisz działać (kołyszesz się, bawisz dłońmi, machasz, poruszasz
przedmiotami).
Masz dobrą intuicję.
Nie umiesz opisywać szczegółów.
Zwykle używasz słów: pójść, chwycić, złapać, poczuć, zaskoczyć.
47
Istnieją także modalności łączone, czyli kombinacje dwukanałowe. Pierwszy z kanałów jest
dominujący, a drugi pomocniczy, np. S + K (słuchowiec + kinestetyk), W + S (wzrokowiec +
słuchowiec), W + K (wzrokowiec + kinestetyk).
Mój kanał percepcji świata to …………………………………………………………………
Już dziś określ, jak będziesz się uczyć

Jeśli chcesz stworzyć sobie optymalne warunki do nauki, odpowiedz na poniższe pytania.
Dowiedz się, co musisz uwzględnić w nauce, i wyciągnij z testu odpowiednie wnioski.
1. Wolę:
wielogodzinną naukę bez przerw
krótsze jednostki czasu poświęconego na naukę i częste przerwy
2. Wolę:
robić jedną rzecz naraz i do końca
zajmować się wieloma rzeczami naraz
3. Wolę:
rutynę i przewidywalność
urozmaicenie
4. Wolę uczyć się:
w ciszy
przy muzyce
w głośnym miejscu
z radiem
oglądając lub słuchając TV
zalogowany w Internecie
rano
po południu
wieczorem
6. Ważniejsza jest dla mnie:
nagroda
własna satysfakcja
7. Lubię uczyć się:
stojąc
siedząc
leżąc
spacerując
8. Wolę uczyć się w świetle:
żarówki
jarzeniówki
w świetle naturalnym
9. Wolę:
odpowiednio przygotować się do nauki (np. posprzątać)
zaczynać naukę z biegu
10. Mojej nauce sprzyjają:
romantyczna atmosfera
prostota i minimalizm
przepych
artystyczny nieład
działając
słuchając
oglądając
12. Lubię notować:
w zeszycie
na małych, np. samoprzylepnych, karteczkach
na dużych kartkach
na marginesach
13. Robiąc notatki, lubię siedzieć:
w fotelu
na krześle
na łóżku
na miękkich poduszkach
po swojemu
tak, jak mi ktoś wskaże
15. W trakcie nauki lubię:
jeść
pić
przegryzać przekąski
16. Wolę:
pisać wypracowania
odpowiadać
robić projekty
17. Wolę:
uczyć się sam
uczyć się z nauczycielem
18. Podczas nauki lubię, gdy jest:
ciepło
gorąco
chłodno
spacerując
siedząc nieruchomo
20. Zazwyczaj lubię robić notatki takie, jak:
notatki linearne
49
bazgroły i rysunki
mapy myśli
21. Mam styl przetwarzania informacji charakterystyczny dla:
lewej półkuli mózgowej (przetwarzam informacje w sposób linearny, myślę sekwen-
cyjnie, myślenie ułatwiają mi wyobrażenia liczb, liter i słów)
prawej półkuli mózgowej (myślę całościowo, widzę globalny obraz danego zagadnie-
nia, myślenie ułatwiają mi wyobrażenia obrazu, dotyku, smaku, dźwięku)
22. Odbieram świat jak:
kinestetyk
wzrokowiec
słuchowiec
dotykowiec
kombinacja _______
sam
w małej grupie
w większej grupie
z nauczycielem
24. Do dużych projektów informacje gromadzę:
notując w zeszycie
przyczepiając informacje na tablicy lub ścianie
zapisując na małych karteczkach informacje i zbierając je potem w jednym miejscu
25. Jestem raczej:
introwertykiem
ekstrawertykiem
indukcyjnie (na podstawie różnych informacji sam tworzę reguły i wzory, niejako zgaduję)
dedukcyjnie (dochodzę do wniosku na podstawie określonych wzorów)
27. Mój dominujący typ inteligencji to
………………………………………………………………………………………………
28. Typ inteligencji, który chcę wykorzystać i rozwijać poprzez naukę języka obcego, to
………………………………………………………………………………………………
29. Jak zatem będę się uczył? Z jakich środków i materiałów będę korzystał? (np. rozwiązy-
wał krzyżówki, słuchał piosenek itp.)
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
Przemyśl wskazane przez ciebie odpowiedzi. Wyciągnij wnioski. Napisz podsumowanie. Ja-
kie są twoje preferencje dotyczące stylu pracy? Jak powinieneś się uczyć i jakie środki wyko-
rzystywać?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Podsumowanie
1. Każdy człowiek dysponuje własnym, wyjątkowym profilem rozwoju poszczególnych

typów inteligencji. To jeden z czynników, który czyni nas szczególnymi.
2. Wyróżniamy 10 typów inteligencji: matematyczno-logiczna, werbalna, muzyczno-
-rytmiczna, przestrzenna, duchowa, praktyczna, przyrodnicza, społeczna, intraperso-
nalna i kinestetyczna.
3. Prawa strona mózgu odpowiada za inteligencję przestrzenną, kinestetyczną, intraper-
sonalną, społeczną i muzyczno-rytmiczną. Lewa strona mózgu odpowiada zaś za inte-
ligencję matematyczno-logiczną i werbalną.
4. Określenie typu inteligencji jest niezbędne przy doborze odpowiedniej metody ucze-
nia się.
5. Można także traktować naukę jako sposób na rozwijanie wybranego typu inteligencji.
6. Wyróżniamy cztery kanały sensoryczne, czyli kanały percepcji świata.
7. Żeby dotrzeć do drzemiącego w nas potencjału, musimy odkryć swoje preferencje po-
znawcze.
8. Ludzie dzielą się na: wzrokowców, słuchowców, dotykowców i kinestetyków.
9. Istnieją także modalności łączone, czyli kombinacje dwukanałowe. Pierwszy z nich jest
dominujący, a drugi pomocniczy.
10. Jeśli chcesz stworzyć sobie odpowiednie warunki do nauki, zastanów się nad swoimi
ogólnymi preferencjami.

Jak Szybko Opanować Język Obcy

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Jak Szybko Opanować Język Obcy

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ANNA SZYSZKOWSKA-BUTRYN

Z tego rozdziału dowiesz się:

jakie przeszkody mogą się pojawić w trakcie

1. Nie mam zdolności do języków

2. Mam złe doświadczenia ze szkoły

3. Cierpię na „słomiany zapał”

Z czego może wynikać „słomiany zapał”? Z wpojonych ci w dzieciństwie i latach szkolnych

Następnym razem powinieneś być lepiej przygotowany do zadania: przewidywać zbliża-

Jeśli twój zapał słabnie, powinieneś porozmawiać z kimś o podobnych zainteresowaniach

4. Dla mnie jest już za późno na naukę

Techniki dyscyplinowania się

Sposób 1. Chęć uzyskania nagrody za wykonaną pracę (pochwała, przyjemność).

Jeśli całkowicie się rozleniwiłeś, zafunduj sobie zimny prysznic.

Helena Modrzejewska, by spełnić swoje marzenie o grze na deskach teatru w Stanach

Jean-François Champollion tak bardzo pragnął odczytać hieroglify, że w wieku kilkuna-

Językoznawca Carlo Tagliavini prowadził wykłady w 25 językach, a znał ponad 120.

Benjamin Franklin, który pochodził z biednej rodziny i miał możliwość uczęszczania

Z tego rozdziału dowiesz się:

jak odpowiednio wyznaczyć sobie cel nauki;

Co może motywować (czynniki ogólne):

Co może motywować (czynniki szczegółowe):

Motywacja może być:

Główne techniki motywacyjne

1. Ustalenie konkretnego celu

Pozytywne, motywujące do pracy wskazówki

Próbuj nowych technik i metod, korzystaj z szablonów, używaj kolorów, korzystaj ze

Organizacja miejsca pracy

Organizacja czasu pracy

„Jak pokonać trudności z organizacją własnej pracy?”

Po głębszym zastanowieniu stwierdzimy, że nie możemy zarządzać czasem, ponieważ nie

1. Którędy ucieka czas?

3. Sprawy ważne i ważniejsze

6. Zmiana stylu życia

7. Potrzebny czas na naukę

a) zaganiany (za dużo pilnych spraw)

b) chętny (za dużo ważnych zadań wykonywanych z myślą o innych)

c) zorganizowany (umiejętność segregacji spraw pilnych, ważnych, mniej pilnych i konse-

8. Każda minuta jest cenna

Twój osobisty organizer

Z tego rozdziału dowiesz się:

Test określający typ inteligencji

1. Czy lubisz łamigłówki?

2. Czy szukasz inspiracji w świecie przyrody?

3. Czy jesteś świadomy swoich zalet i ograniczeń?

4. Czy masz dobrze rozwiniętą intuicję?

5. Czy muzyka z łatwością oddziałuje na twoje emocje?

6. Czy jesteś raczej dobrym organizatorem?

7. Czy lubisz czytać wiersze?

8. Czy lubisz testować swoje teorie?

9. Czy masz jasno określony system wartości?

10. Czy lubisz współpracować z innymi?

11. Czy lubisz ład i porządek?

12. Czy lubisz rysować?

13. Czy jesteś towarzyski?

14. Czy lubisz wykonywać skomplikowane obliczenia?

15. Czy lubisz pielęgnować rośliny?

16. Czy potrafisz zagrać coś ze słuchu?

17. Czy lubisz pracę przy komputerze?

18. Czy chętnie dyskutujesz?

19. Czy lubisz układać puzzle i rozwiązywać rebusy?

20. Czy umiesz szybko liczyć?

21. Czy lubisz pracować w grupie?

22. Czy masz dobre wyczucie rytmu?

jakie przeszkody mogą się pojawić w trakcie

Sposób 1. Chęć uzyskania nagrody za wykonaną pracę (pochwała, przyjemność).