Republic of the Philippines

Commission on Higher Education

Region V (Bicol)
Province of Albay
LIBON COMMUNITY COLLEGE
Libon, Albay

MASINING NA
PAGPAPAHAYAG

MODULE 5
Tayutay

Mark Florence M. Serrano

Instructor
 Module 5
Tayutay
PAUNANG PAGTATAYA
1. Magbigay ng isang palasak na halimbawa ng tayutay at tukuyin
kung anong uri ng tayutay ito. (10 puntos)
(Isulat ang tamang sagot sa inyong dyornal)
INTRODUKSIYON
Kalimitan nang inuugnay ang retorika sa mga tayutay/talinghaga sa
kadahilanang taglay ng mga ito ang kasiningan o kagandahan at kabisaan ng
pagpapahayag. Sa pamamagitan ng paggamit ng mga tayutay, nagkakaroon ng kasiningan
at kabisaan ang isang pahayag nakaraniwang makaakit sa sinumang nakikinig. Ito’ay ang
paglayo sa karaniwang paggamit ng mga salita.
LAYUNING PAGKATUTO
1. Matalakay ang katuturan at mga uri ng Tayutay.
2. Makapagbigay ng mga halimbawa sa piling uri ng tayutay.
3. Masuri at matukot ang mga ginamit na tayutay sa piniling awit.
MGA KARANASAN SA PAGKATUTO
A. TAYUTAY
1. Pagtutulad (Simile) – paghahambing ng dalawang tao, bagay o
pangyayari na ginagamitan ng mga salitang: tulad, para, kawangis,
animo’y, wari, sing, kasing, gaya ng, tila.
Halimbawa: Singkinis ng labanos ang kutis ni Trixia.
2. Pagwawangis/Metapora (Metaphor) – tiyakang paghahambing.
Hindi ginagamitan ng mga salita o pariralang ginagamit sa
pagtutulad.
Halimbawa: Bato ang puso ni Jose sa pakiusap ni Mitsi.
3. Pagbibigay-katauhan/pandiwantao (Personification) –
Pinakikilos/pinagagawa na tulad ng tao ang mga bagay.
Naipahahayag ito sa pamamagitan ng mga pandiwa.
Halimbawa: Naghahabulan ang mga alon sa karagatan.
4. Pagmamalabis/hayperboli (Hyperbole) – nagpapahayag ng
sitwasyong labis-labis. Ang malaki ay lalo pang pinalalaki at ang
maliit ay lalo pang pinaliliit.
Halimbawa: Gahanip ang tingin ni Donya Nena sa mga mahihirap.
5. Pauyam (Irony) – mga pananalitang pangungutya sa tao o bagay.
Halimbawa: Napakabuti mong ina, natiis mong di makita ang iyong
anak.
6. Patatalinghaga (allegory) – Pahayag na di tumutukoy sa literal na
kahulugan ng mga salita. Karaniwang makikita ito sa mga parabula,
tula, mga kuwento at nobela. May ibinibigay na ibang kahulugan.
Halimbawa: Nahasik sa matabang lupa ang ang binhing isinabog ng
Panginoon.
7. Pagtatambis/antitesis – ito’y nagpapahayag ng mga bagay na
magkakasalungat para bigyang bisa ang natatanging kahulugan.
Halimbawa: Hindi ko maunawaan si Carmen, pag lumakad ako
nang maaga, nagtataka; pag lumakad naman ako nang tanghali,
nagagalit at napakabagal ko raw kumilos.
8. Pagpapalit-tawag (metonymy) – nagsasaad ng pagpapalit ng
katawagan na mga bagay sa may kaugnayan dito.
Halimbawa: Magandang bulaklak ng nayon (tumutukoy sa mga
dalaga) ang kanilang mga panauhin.
9. Pagpapalit-saklaw (synecdoche) – pagbanggit sa isang bahagi na
sumasaklaw sa kabuuan.
Halimbawa: Si Ka Cesario ang bisig at ulo ng Panday lipi.
 10. Pagtanggi/Litotes – nagpapahayag na ginagamitan ng salita o
panangging hindi upang bigyan-diin ang mahahalagang pagsang-
ayon sa isinasaad ng mga salita.
Halimbawa: Hindi sa ayaw ko siyang pasamahin nguni’t puno na
ang sasakyan.
11. Pagdaramdam/Exclamation – nagpapahayag ng pagkabigla /ng di
karaniwang damdamin.
Halimbawa: Nabalitaan ko ang nangyari sa iyo, di kita napuntahan.
Ikinalulungkot ko.
12. Pagtatanong/pasagusay (rhetorical question) – tanong na di
nangangailangan ng kasagutan. Maaaring sa sarili iniuukol o sa
taong di-kaharap na animo’y kaharap.
Halimbawa: May ina kayang makatitiis sa anak na naghihirap?
13. Pagtawag (apostrophe) – Pagtawag sa isang tao o bagay na
animo’y kaharap gayong wala naman.
Halimbawa: Paglimot! Nasaan ang awa mo?
PAGTATAYA:
I. Tukuyin kung anong uri ng Tayutay ang ginamit sa
pangungusap. (5 puntos)
1. Para kang pintura, buhay ko ikaw ang nagpinta.
2. May bagong pag-asang lalakbay mula sa kalangitan.
3. Hanggang di malining ay idiniraampi. Sa mukha ko ang rubi
mong labi.
4. Ilang awit pa ba ang aawitin? O giliw ko.
5. Matatalo tayo kapag nabawasan pa tayo ng galamay.
II. Pumili ng limang uri ng tayutay mula sa ibinigay na halimbawa
at bigyan ng tig-iisang halimbawa ang bawat napili. (10 puntos)
III. Maghanap ng isang awit na hindi bababa sa limang tayutay ang
ginamit at tukuyin ang mga ginamit na tayutay dito. (Walang
magkapareho; 10 puntos)
(Isulat sa inyong dyornal)
PAGTANAW SU SUSUNOD NA ARALIN
Bawat tagpagsalita, manunulat, mang-aawit at sinuman na alagad ng
sining ay may kani-kanilang estilo sa paglalahad ng kanilang kaisipan. Sa
susunod natin na talakayan ay malalaman niyo naman ang mga paniniwwala sa
paggawa ng estilo sa retoriko ng ilang pantas pagdating sa pagpapahayag.
SELF AND MODULE EVALUATION:
Ang iyong matapat na paghuhusga sa mga sumusunod na pamantayan ay
makatutulong upang mapagbuti ang mga susunod na modyul.
1. Kailangang ayusin upang maging mabisa
2. Nakatutugon ngunit hindi sapat
3. Sapat ang pagkakabuo at tumutugon sa pangangailangan
4. Lubusang nakatutugon sa pangangailangan upang maisakatuparan ang layunin ng
modyul
MGA PAMANTAYAN: 1 2 3 4
1. Angkop ang paksa at mga gawain sa
layunin ng modyul
2. Madaling unawain ang mga panuto sa bawat
gawain
3. Mataas na antas ng pag-iisip ang nalinang ng
layunin at mga Gawain
4. Sapat ang mga gawain sa pagkatuto upang
maging ganap ang pagsasakatuparan ng mga
layunin
5. Ang mga paksa ng talakayan ay nailahad sa
lohikal na paraan sa pagtupad ng mga
formative assessment
6. May kaisahan ang mga gawain tungo sa
pagkatuto
7. Naging kaganyak-ganyak/kawili-wili ang
pagtupad sa mga gawain dahil sa desenyo ng
modyul
8. Ang paglalahad ng modyul ay
maisasakatuparan sa itiintakdang panahon
 9. Ang lahat ng layunin ay naisakatuparan

Iba pang mungkahi upang maging epektibo ang mga gawain sa modyul sa
pansariling pagkatuto:
10. Anong bahagi ng modyul ang nakatulong sa iyo upang matutunan ang aralin?
Paano ito nakatulong?
11.Anong bahagi ng modyul ang nais mo pang paunlarin ? Bakit?

SANGGUNIAN:
AKLAT:
Arrogante, Jose A. Retorika: Masining na Pagpapahayag. National Book
Store, Mandaluyong City. 2007.
San Juan, Gloria P. et. Al. Masining na Pagpapahayag. Retorika.
Pangkolehiyo. Grandbooks Publishing Inc., Metro Manila. 2014.
LARAWAN:
https://www.gograph.com/clipart/communication-symbol-gg67841121.html

https://www.cleanpng.com/png-magnifying-glass-clip-art-clip-on-magnifying-
glass-97931/

https://www.clipartkey.com/downpng/iTbwRw_creative-speaking-persuasive-
speech-clipart/