A2AS IRI REVISED Support 18185

GCE
CCEA GCE Specimen

Assessment Material for
Irish
For first teaching from September 2016

For first award of AS level in Summer 2017
For first award of A level in Summer 2018
Subject Code: 5550
Foreword
CCEA has developed new specifications which comply with criteria for GCE qualifications.
The specimen assessment materials accompanying new specifications are provided to give
centres guidance on the structure and character of the planned assessments in advance of
the first assessment. It is intended that the specimen assessment materials contained in
this booklet will help teachers and students to understand, as fully as possible, the markers’
expectations of candidates’ responses to the types of tasks and questions set at GCE level.
These specimen assessment materials should be used in conjunction with CCEA’s GCE Irish
specification.
BLANK PAGE
GCE Irish
Specimen Assessment Materials
Contents
Specimen Papers 3
Assessment Unit AS 2: Section A – Listening 3

Assessment Unit AS 2: Sections B and C – Reading and Use of Language 9
Assessment Unit AS 3: Extended Writing 21
Assessment Unit A2 2: Section A – Listening 31
Assessment Unit A2 2: Section B – Reading 37
Assessment Unit A2 3: Extended Writing 49
Mark Schemes 57
General Marking Instructions 59

Assessment Unit AS 1: Speaking 63
Assessment Unit AS 2: Section A – Listening 67
Assessment Unit AS 2: Transcript 71
Assessment Unit AS 2: Sections B and C – Reading and Use of Language 75
Assessment Unit AS 3: Extended Writing 81
Assessment Unit A2 1: Speaking 91
Assessment Unit A2 2: Section A – Listening 95
Assessment Unit A2 2: Transcript 99
Assessment Unit A2 2: Section B – Reading 103
Assessment Unit A2 3: Extended Writing 109
Subject Code 5550
QAN AS 601/8391/3
QAN A2 601/8392/5
A CCEA Publication © 2016
You may download further copies of this publication from www.ccea.org.uk

SPECIMEN PAPERS
DIVIDER FRONT
SPECIMEN PAPERS
DIVIDER BACK
Centre Number
Candidate Number
ADVANCED SUBSIDIARY (AS)
General Certificate of Education
2017
Irish
Assessment Unit AS 2
(Section A)
assessing
Listening
[CODE]
SPECIMEN PAPER
TIME
40 minutes
INSTRUCTIONS TO CANDIDATES
Write your Centre Number and Candidate Number in the spaces
provided at the top of this page.
Write your answers in the spaces provided in this question paper.
Answer both questions.
Answer Question 1 in Irish.
Answer Question 2 in English.
INFORMATION FOR CANDIDATES
The total mark for this paper is 25.

Figures in brackets printed down the right-hand side of pages indicate
For Examiner’s
the marks awarded to each question or part question.
use only
The use of a dictionary is not permitted.
Question Marks
Number
Additional Materials Required:
1
Audio CD
Personal Player 2
Total
Marks
3
1 Éist leis an mhír nuachta agus freagair, i nGaeilge, na ceisteanna seo a Examiner Only
leanann. Marks Re-mark
(a) Cén tír atá i gceist leis an dlí nua?
[1]
(b) Cá mhéad milleagram alcóil atá ceadaithe anois, de réir an dlí nua?
[1]
(c) Cad é mar a mhothaigh na daoine a bhí i mbun an fheachtais faoin

dlí nua?
[2]
(d) Cén tír ina bhfuil cosc iomlán ar dhaoine faoi bhliain is fiche d’aois
bheith ag ól alcóil agus ag tiomáint?
[1]
(e)
Cá mhéad duine a mharaítear ar bhóithre na hAlban gach bliain, de
réir na bpóilíní?
[2]
(f) Cad iad na tréimhsí is measa ar na bóithre, dar leis na póilíní?
[2]
4
(g)
Cad é a chuirfidh an gnáthdhuine thar an teorainn alcóil, de réir an dlí Examiner Only
nua? Marks Re-mark
[1]
5
2 Listen to Seán speaking about his professsion and answer the following Examiner Only
question in English. Marks Re-mark
(a)
When did Seán qualify?
[1]
(b) How does he describe his training course?
[2]
(c) How many times did he fail his exams?
[1]
(d) How does he describe the lecturers he had at university?
[2]
(e)
In what two ways did his parents help him?
[2]
(f) How many hours does he work each day?
[2]
6
(g) How does he feel when he sees his work improving his patients? Examiner Only
Marks Re-mark
[1]
(h) What procedure did the young boy at ten years of age have?
[1]
(i) How long does he intend to work in the City Hospital?
[1]
(j) Where does he want to go after that, and why?
[2]
7
THIS IS THE END OF THE QUESTION PAPER
8
Centre Number
Candidate Number
2017
Irish
(Sections B and C)
assessing
Reading and Use of Language
[CODE]
SPECIMEN PAPER
TIME
1 hour 20 minutes
Candidates should spend approximately 50 minutes on Section B.
Candidates should spend approximately 30 minutes on Section C.

Write your answers in the spaces provided in this question paper. For Examiner’s
For Section B answer all questions. use only
For Section C answer all questions. Question Marks
Number
B1
B2
The total mark for this paper is 75:
C1
40 marks for Section B and 35 marks for Section C.
Figures in brackets printed down the right-hand side of pages indicate C2
the marks awarded to each question or part question. C3
Quality of Written Communication is assessed in Section B Question 2. C4
C5
Total
None Marks
9
Section B: Reading
1 Léigh an t-alt ‘Mo Mháthair’ agus freagair, i nGaeilge, na ceisteanna a leanann.
Mo Mháthair
Dhá mhí ó shin fuair mo mháthair bás. Bhí sí sé bliana agus leathchéad. Throid sí in éadan
ailse inchinne le dhá bhliain go leith roimhe sin.
Mar theaghlach rinne muid gach iarracht an lámh in uachtar a fháil ar an ailse. Rinne muid
taighde agus fuair muid eolas ar an tábhacht atá le bia folláin agus le dearcadh dearfach saoil
sa troid i gcoinne tinnis mar ailse.
Chuaigh mo mháthair faoi chúrsa radaiteiripe ar dtús. Ansin thriail muid teiripí ‘malartacha’,
aiste speisialta bia agus gach féidearthacht eile. Faraor, níor leor é. D’éirigh sí ní ba laige ag
deireadh na bliana seo caite agus shleamhnaigh sí uainn Dé hAoine 17 Aibreán ina leaba féin
sa bhaile, m’athair, mo dheirfúir agus mé féin thart uirthi.
Diaidh ar ndiaidh tá pian agus brón bhás mo mháthar ag dul i léig ach go fóill féin bím ag
súil go siúlfaidh sí isteach sa teach nó go gcuirfidh sí scairt orm le heileo a rá ina glór bog
séimh. Faraor, ní chluinfidh mé an glór sin choíche arís ach amháin ar sheanfhíseáin nó ó
theachtaireachtaí glórphoist mo ghutháin.
Tá rudaí áirithe ann a laghdaíonn an phian agus dom féin seasfaidh an teach faire amach
go deo - clann, cairde agus an pobal áitiúil ar fad tagtha le chéile chun slán a fhágáil leis an
mharbh. Na céadta cupán tae agus ceapaire, cártaí comhbhróin, suíocháin bhreise, focail
dheasa ón chroí díreach ag an bhomaite cheart. Is álainn an nós é agus ba mhór an sólás a
thug sé dom.
Tá fuinneamh, spraoi agus áilleacht mo mháthar beo i m’aigne, agus beidh go deo, ach ní
bhíonn gach gné de shaol tuismitheora ar eolas ag a pháistí. Thaitin sé go mór liom scéalta úra
faoina hóige a chluinstin ag an fhaire ó sheanchairde scoile léi. Scéalta beaga pearsanta ach
scéalta tábhachtacha a chuireann leis an phictiúr atá agam di i m’intinn.
Chuidigh an teach faire liom glacadh níos fearr le bás mo mháthar agus mhéadaigh sé mo
bhród as a tsaol a chaith sí inár measc.
© 2015 Rua Media
10
(a) Cén aois a bhí ag máthair an údair nuair a fuair sí bás? Examiner Only
Marks Re-mark
[1]
(b) Cá fhad a bhí an ailse ar mháthair an údair sula bhfuair sí bás?
[1]
(c) Luaigh dhá rud atá tábhachtach, de réir an taighde a rinne an

teaghlach, sa troid i gcoinne tinnis.
[2]
(d) Chomh maith le radaiteiripe, luaigh rud amháin eile a thriail siad.
[2]
(e) Cad é a tharla ag deireadh na bliana seo caite?
[2]
(f) Cá raibh máthair an údair nuair a fuair sí bás?
[1]
11
(g)
Cé a bhí in éineacht le máthair an údair nuair a fuair sí bás? Luaigh Examiner Only
duine amháin. Marks Re-mark
[1]
(h) Cá mbeidh guth a mháthar le cluinstin ag an údar? Luaigh áit

amháin.
[2]
(i) Chomh maith le gaolta agus le cairde, cé eile a thagann chuig an

teach faire?
[2]
(j) Cén chuimhne atá ag an údar ar a mháthair? Ainmnigh dhá thréith a

luann sé.
[2]
(k) Cén tábhacht atá le scéalta na seanchairde scoile, dar leis an údar?
[2]
(l) Cad é mar a chuidigh an teach faire leis an údar?
[2]
12
2 Aistrigh go Béarla. Ná haistrigh an teideal. Examiner Only
Marks Re-mark
Gutháin Chliste
Deirtear go bhfuil sé iontach deacair an guthán ceart a roghnú nuair a

bhíonn ceann úr de dhíth ort.
Ar dtús, caithfidh tú smaoineamh ar an phraghas, ar ndóigh, ach, chomh

maith leis sin, tá liosta fada rudaí eile le cur san áireamh fosta.
Bíonn ort cinneadh a dhéanamh faoi chonradh a shíniú nó faoi íoc as do

ghuthán de réir mar a bhíonn sé in úsáid agat.
Ansin, nuair atá an méid sin uilig socraithe agat, bíonn ort ceisteanna a
chur faoi dhath agus faoi mhéid an ghutháin.
An mbeidh go leor spáis ann do do chuid grianghraf, físeán agus ceoil?
Sa deireadh, an rud is tábhachtaí, b’fhéidir, an tseirbhís idirlín agus an

comhlacht a chuireann ar fáil duit é. Go n-éirí leat!
© CCEA
13
Examiner Only
Marks Re-mark
Marks for AO2 [20]

14
Section C: Use of Language Examiner Only
Marks Re-mark
Answer all five questions
1 Write a synonym in Irish in place of the word/phrase in italics. Write

full sentences in Irish.
(a)
Bhí suim aici sa Ghaeilge.
[1]
(b)
Léigh sé an páipéar nuachta.
[1]
(c)
Bhí lúcháir uirthi.
[1]
(d)
Tháinig mé go hÉirinn le déanaí.
[1]
(e)
Is gasúr breá é.
[1]
15
2 Rewrite the following sentences in the tense indicated in brackets. Write Examiner Only
full sentences in Irish. Marks Re-mark
(a)
Músclaím ar a seacht a chlog. (Past Tense)
[1]
(b)
Téim síos an staighre. (Past Tense)
[1]
(c)
Ní itheann Seán glasraí. (Past Tense)
[1]
(d)
An dtugann tú airgead dó?. (Past Tense)
[1]
(e)
Cuirtear a lán ceisteanna. (Past Tense)
[1]
16
3 Rewrite the following sentences in Irish and change the words underlined Examiner Only
into the singular form. Write full sentences in Irish. Marks Re-mark
(a)
Bhí mná agus leanaí ag siúl abhaile.
[2]
(b)
Díolfar na tithe agus rachaidh na fir thar sáile.
[2]
(c)
Chonaic Séamas na scannáin.
[1]
17
4 Fill in the gaps in the following sentences with the correct form of the verb Examiner Only
in Irish. The order form of the verb is in brackets. Marks Re-mark
(a)
(Freagair) sé an cheist a chuir mé air inné.
[1]
(b) Ná (Amharc) ar an ghrianghraf sin, le do

thoil, mar ní maith liom é! [1]
(c) Ní (Déan) mé Mata don A2 an bhliain seo

chugainn. [1]
(d) Dúirt Peadar go (Bí) sé ag cur fearthainne

go minic in Éirinn. [1]
(e) Iarr ar Róise arán a (Faigh) sa tsiopa. [1]
18
5 Translate the following sentences into Irish. Examiner Only
Marks Re-mark
(a)
Síle is a nurse.
[3]
(b)
I think he has a sister.
[3]
(c)
He would like to play football.
[3]
(d)
I would be delighted.
[3]
(e)
Tell them to go home.
[3]
19
20
Centre Number
Candidate Number
2017
Irish
assessing
Extended Writing
[CODE]
SPECIMEN PAPER
TIME
1 hour
Write your answer in the spaces provided in this question paper.
Answer one question only from the options provided.

The use of a dictionary is not permitted. For Examiner’s
use only
Additional Materials Required: Question Marks

Number
None
1
2
3
4
Total
Marks
21
Freagair i nGaeilge ceist amháin as na roghanna thíos. Examiner Only
Marks Re-mark
1 O'Hara: Yu Ming Is Ainm Dom
(a) Cad é mar a léirítear an saol Gaelach sa chathair sa scannán Yu

Ming Is Ainm Dom? Pléigh i do fhreagra:
• an dóigh a n-úsáidtear na carachtair

• an dóigh a n-úsáidtear dathanna, fuaimeanna agus greann
• do bharúil féin ar an dóigh a léirítear an téama
nó
(b) Tá an imirce ar cheann de na príomhthéamaí sa scannán Yu Ming Is

Ainm Dom. Cad é mar a léirítear an téama? Pléigh i do fhreagra:
• na deacrachtaí a bhí ag Yu Ming

• an dearcadh a bhí ag na carachtair eile ar Yu Ming
2 Mercier: Lipservice
(a) Is cinnte go raibh an brú ina théama tábhachtach sa scannán

Lipservice. Cad é an cineál brú a fheictear sa scannán agus cad é
an dóigh a léirítear é? Pléigh i do fhreagra:
• an brú a fheictear ar na múinteoirí agus ar na scoláirí

• an brú a fheictear ar an scrúdaitheoir
nó
(b) Tá stádas na Gaeilge ar cheann de na príomhthéamaí sa scannán

Lipservice. Cad é mar a léirítear an téama seo? Pléigh i do
fhreagra:
• dearcadh na múinteoirí agus na scoláirí ar an Ghaeilge

• dearcadh an scrúdaitheora ar an Ghaeilge
22
3 O'Reilly: Clare Sa Spéir Examiner Only
Marks Re-mark
(a) Tá stádas na mban sa teaghlach ar cheann de na príomhthéamaí sa
scannán Clare Sa Spéir. Cad é mar a léirítear an téama? Pléigh i do
fhreagra:
• dearcadh Eoin agus dearcadh na bpaístí ar stádas Clare sa

teaghlach
• an dóigh a mothaíonn Clare í féin
nó
(b) Thiocfadh leat a rá nach bhfuil réalachas ar bith ag baint leis an scéal
sa scannán Clare Sa Spéir. An aontaíonn tú leis an ráiteas seo?
Pléigh í do fhreagra:
• na rudaí atá réalaíoch faoin scéal

• na rudaí nach bhfuil réalaíoch faoin scéal
• do bharúil faoin réalachas sa scéal
4 Peigí Rose: Anne
(a) Cad é mar a tháinig cúrsaí creidimh idir Micheál agus Anne san
úrscéal Anne?
Pléigh i do fhreagra:
• tuismitheoirí na beirte
• an Sagart Peadar
• an socrú a rinne Micheál agus Anne

nó
(b) Scríobh aiste ar charachtar Anne.

Luaigh i do fhreagra:
• an dóigh ar thosaigh an grá idir Micheál agus Anne

• an t-amhras a bhí uirthi faoin ghrá
• crógacht Anne
23
Examiner Only
Marks Re-mark
24
Examiner Only
Marks Re-mark
25
Examiner Only
Marks Re-mark
26
Examiner Only
Marks Re-mark
27
Examiner Only
Marks Re-mark
[75]
28
29
BLANK PAGE
30
Centre Number
Candidate Number
ADVANCED
2018
Irish
Assessment Unit A2 2
(Section A)
assessing
Listening
[CODE]
SPECIMEN PAPER
TIME
45 minutes
Answer both questions.
Answer Question 1 in Irish.
Answer Question 2 in English.

Figures in brackets printed down the right-hand side of pages indicate
the marks awarded to each question or part question. For Examiner’s
use only
Question Marks
Number
1
Audio CD
Personal Player 2
Total
Marks
31
1 Éist leis an tuairisc "Seanscéal na hImirce" agus freagair i nGaeilge na Examiner Only
ceisteanna thíos. Marks Re-mark
(a) Cén fáth a bhfuil clú ar mhuintir óga na hÉireann? Luaigh dhá rud.
[2]
(b) Cad é a léiríonn go bhfuil ardchaighdeán oideachais againn in Éirinn?
[2]
(c) Cad é a tharla le linn na nóchaidí maidir le himirce?
[2]
(d) Cén tionchar atá ag an imirce ar theaghlaigh na tuaithe?
[2]
(e) Chomh maith leis an Astráil, luaigh áit amháin eile a dtéann muintir
óga na hÉireann ar imirce.
[1]
(f) Chomh maith leis an obair, ainmnigh fáth amháin eile a mbíonn
daoine ag dul ar imirce.
[1]
32
2 Listen to the report "Aois an Idirlín" and answer the following questions in Examiner Only
English. Marks Re-mark
(a)
What is said about the majority of mobile phones?
[2]
(b) What is being debated in the media at present?
[2]
(c) What does the speaker often notice when he is out in a crowded pub
or restaurant?
[2]
(d) In the speaker’s opinion what is happening as a result of people’s

preoccupation with this online world?
[3]
(e) What is a cause for concern amongst parents and teachers?
[1]
33
(f) What is being emphasised in the classrooms of today? Examiner Only
Marks Re-mark
[3]
(g) From where can you now shop in the depths of winter?
[2]
34
35
BLANK PAGE
36
Centre Number
Candidate Number
ADVANCED
2018
Irish
(Section B)
assessing
Reading
[CODE]
SPECIMEN PAPER
TIME
2 hours
Answer all questions.

Figures in brackets printed down the right-hand side of pages indicate For Examiner’s
the mark awarded to each question or part question. use only
The use of a dictionary is not permitted. Question Marks
Number
Quality of Written Communication is assessed in Question 3.
1
Additional Materials Required: 2
None
3
4
Total
Marks
37
1 Léigh an sliocht seo a leanas agus líon isteach na bearnaí. Tá na focail Examiner Only
ar fáil sa bhosca thíos faoi. Marks Re-mark
Coláistí Gaeltachta, Coláistí Gaeilge agus Coláistí
(a) is minice a thugtar orthu. Tá mé féin den bharúil
gur fearr a (b) coláistí suirí mar ainm dóibh. Ní fonn
foghlama gramadaí na Gaeilge a spreagann an t-aos óg leis an bhaile a
fhágáil agus aghaidh a thabhairt ar an iargúltacht. Ní hé, leoga, ach
(c) ón scoil, saoirse ón staidéar, agus seal aoibhinn
i gcoláiste suirí.
Buachaillí agus girseacha i (d) a chéile ag ceol,
ag imirt cluichí, ag damhsa, ag déanamh spraoi – céilithe bréagéide,
ceolchoirmeacha, caitheamh aimsire de gach (e)
agus cead a dhul amach gach oíche sa tseachtain agus craic agus
cuideachta a bheith acu. Féach ar na bróisiúir ghalánta a chuireann lucht
(f) na gcoláistí amach gach bliain. Grian, gáire,
gliondar, gasúir agus girseacha. Ach más suirí a (g)
scoláirí chun na Gaeltachta, ní hionann sin is a rá go ndéanann siad
(h) den Ghaeilge. A mhalairt ar fad atá fíor! Bíonn
fonn ar na stócaigh aithne a chur ar na cailíní deasa agus spreagann sin
iad le (i) úsáideacha a fhoghlaim.
38
“Ar mhaith leat cúrsa damhsa a dhéanamh liom?” Examiner Only
Marks Re-mark
“An dtagann tú anseo gach samhradh?”
“Tá mo chroí istigh ionat.”
Cruthaíonn na coláistí ceangal idir an Ghaeilge agus an spraoi agus is
rud an-mhaith é sin. Is amhlaidh a chothaítear (j)
dearfach i dtaobh na teanga. Nach cuma cad é an t-ainm a thugtar orthu
a fhad is go mbíonn an tairbhe chéanna le baint astu.

© CCEA
samhraidh ranganna frásaí gcomhluadar neamhiontas
samhradh saoire cineál éisteachta bolscaireachta
d’fhóirfeadh fearthainn cineáil mheallann dearcadh
39
2 Léigh an sliocht seo a leanas agus freagair, as Gaeilge, na ceisteanna ina dhiaidh.
Spéaclaí Gúglála!
Tá tionsclaíocht na nuatheicneolaíochta ag fás gach lá! Chomh luath is a cheannaíonn tú

gléas teicneolaíochta bíonn sé ag imeacht as dáta. Sa ‘gheilleagar chliste’ seo tá gutháin
chliste, uaireadóirí cliste, ríomhairí láimhe, teilifíseáin chliste ach is é an rud is úire na
spéaclaí cliste!
Tá na micrishliseanna ag éirí níos lú agus an chumhacht phróiseála ag méadú chomh mór

sin go dtig linn anois ríomhairí a chaitheamh mar spéaclaí. Cuireann na ‘spéaclaí cliste’
seo eolas ar fáil mar a bheadh guthán cliste ann agus thig leo dul ar an idirlíon trí orduithe
gutha. Is féidir téascanna nó teachtaireachtaí ríomhphoist a sheoladh uathu is a léamh
orthu.
Iontach mar atá siad, níl cuma shofaisticiúil ná fhaiseanta orthu. Baineann siad úsáid as
Android(™), córas oibriúcháin gúglála. Is ón dream chéanna a chruthaigh carranna gan
tiománaithe a thagann na spéaclaí seo.
Is minic daoine ag útamáil le guthán cliste nó le ríomhaire láimhe ach ní shílim go mbeidh
an glacadh céanna leis na spéaclaí seo sa ghnáthphobal mar síltear nach bhfuil iontu ach
giuirléid eile nach ndéanann rud ar bith sa bhreis ar na giuirléidí cliste atá againn cheana
féin! Anuas air sin, níl rud ar bith faiseanta nó tarraingteach fúthu!
Creidim go bhfuil an saol scriosta leis an teicneolaíocht. Is cuma cá háit a dtéann tú

bíonn páistí ag únfairt le iPad, bíonn mic léinn in ollscoileanna ag déanamh a dtaighde
ar ríomhairí láimhe gan leabhar a oscailt. Fiú ag tórramh bíonn gutháin ag bualadh. Tá
rud éigin seasmhach faoin tseansaol, nuair a d’imir páistí le bréagáin, nuair a d’fhoghlaim
muid ó leabhair, nuair a rinne muid scairt ghutháin ón bhosca dhearg. Tá gach rud anois
róghasta agus mar thoradh air sin, ní bhíonn daoine sásta fanacht le rud ar bith – caithfear
gach rud a fháil ar iompú boise! Tá áit ann, áfach, don tsean agus don nua agus, má
mheasctar an dá shaol le chéile, beidh bua agus buntáistí ag gach duine.
© Gloiní Leathlána, Eoin PO Murchin, NÓS
40
(a) Cad é mar a léirítear sa chéad alt go bhfuil aois na Examiner Only
nuatheicneolaíochta ag méadú? Marks Re-mark
[1]
(b) Mínigh cad é atá i gceist leis an ‘gheilleagar chliste’.
[1]
(c) Cad é mar atá a fhios againn go bhfuil ríomhairí ag éirí níos
cumhachtaí?
[1]
(d) Cad é mar is féidir ceangal leis an idirlíon leis na spéaclaí cliste seo?
[1]
(e) Ainmnigh dhá chosúlacht idir gutháin chliste agus spéaclaí cliste a
luaitear sa dara halt.
[2]
(f) Cad é an bharúil atá ag an údar faoin chuma atá ar na spéaclaí?
[1]
(g) Cad é eile atá suntasach faoi lucht déanta na spéaclaí?
[1]
41
(h) Cad chuige, de réir an ailt, nach mbeidh ráchairt ar na spéaclaí seo? Examiner Only
Marks Re-mark
[2]
(i) Cad é mar atá a fhios againn go bhfuil daoine tugtha don
nuatheicneolaíocht?
[1]
(j) Cad chuige a bhfuil an t-údar in amhras faoi ré na teicneolaíochta?

Luaigh dhá rud
[2]
(k) De réir an údair, cad é mar a chuaigh ré na teicneolaíochta

i bhfeidhm ar dhaoine?
[1]
(l) Cad é an réiteach a fheiceann an t-údar ar an scéal?
[1]
42
3 Read the following passage and write a summary, in English, of Examiner Only
approximately 100 words. Marks Re-mark
Carthanas
Tá cuimhne agam go fóill ar na boscaí Trócaire a bhíodh in achan teach

ar fud na tíre le linn an Charghais nuair a bhí mise óg. Bhí íomhá de
pháiste ar an bhosca, agus an créatúr bocht tanaí ag fáil bháis den ocras.
Bhí a shúile móra ag stanadh go himpíoch orm agus ba dhoiligh liom
gan mo chuid pingneacha beaga a chur sa bhosca le cuidiú leis. Chomh
luath agus a bhí an Carghas thart, áfach, bhí deireadh leis an bhosca, bhí
airgead tugtha agam, bhí éacht déanta agam agus bhí dearmad déanta
agam ar an ghasúr bhocht.
Anois agus mé i mo dhuine fásta, tuigim gur géarchéim é an bochtanas ar

fud na cruinne. Tá teaghlaigh bhochta ag streachailt agus daoine ag fáil
bháis den ocras achan lá d’achan mhí.
Tá cuid mhór carthanachtaí ann a chuidíonn leis na daoine bochta ach

níl mé cinnte go dtig linn ár muinín a chur iontu uilig. Is fíor go ndéanann
siad uilig obair mhaith ach bheinn buartha faoin dóigh a n-úsáideann
cuid acu an t-airgead a bhailíonn siad. In amanna, go háirithe leis na
carthanachtaí móra, caitear cuid mhór airgid ar chúrsaí riaracháin agus ar
na tuarastail ollmhóra a fhaigheann na príomhfheidhmeannaigh.
Tá mé féin den bharúil go bhfuil carthanachtaí áirithe níos fearr ná

carthanachtaí eile agus gur chóir dúinn a bheith cúramach faoi na
carthanachtaí a roghnaímid.
Ar an drochuair, tá daoine ann a dhéanann an rud céanna inniu a rinne

mé féin agus mé i mo pháiste - déanann siad an éacht; tugann siad go
fial flaithiúil ag an am agus síleann siad ansin go bhfuil cead acu dearmad
a dhéanamh ar fhadhb an bhochtanais. Tá géarchéim ann agus caithfidh
muid uilig, mar shochaí, díriú ar réiteach na faidhbe.
© 2012–2015 Meon Eile
43
Examiner Only
Marks Re-mark
44
4 Translate the following passage into Irish. Examiner Only
Marks Re-mark
It’s that time of year again. The universities and colleges are beginning
the new academic year. Students all over the country are leaving home
and moving into halls of residence in the various cities. They are making
new friends and they are, of course, going out for the odd night’s fun.
University life gives young people the chance to learn about themselves
and to develop new academic and interpersonal skills.
Young people should make the most of their university days. They have
to learn to mix their study and their social life. As well as attending
lectures every day and working hard, they should join clubs and try out
new experiences. If they succeed in doing this, they will certainly have a
brilliant time at university.
© Comhairle do leasa! Cillion De Burca, NÓS
45
Examiner Only
Marks Re-mark
46
Examiner Only
Marks Re-mark
47
48
Centre Number
Candidate Number
ADVANCED
2018
Irish
assessing
Extended Writing
[CODE]
SPECIMEN PAPER
TIME
1 hour
Write your answer in the spaces provided in this question paper.
Answer one question only from the options provided.

The use of a dictionary is not permitted. For Examiner’s
use only
Additional Materials Required: Question Marks
Number
None
1
2
3
4
Total
Marks
49
Freagair as Gaeilge ceist amháin as na roghanna thíos.
Mac Labhraí: Anam na Teanga
1 (a) Scríobh léirmheas ar an ghearrscéal ‘An Gadaí’ le Pádraig Mac Piarais.
nó
(b) Scríobh anailís ar charachtar an Mháistir de Róiste sa ghearrscéal ‘Na Déithe Bréige’
le Fionntán de Brún.
Ó Tuairisc: Lá Fhéile Míchíl
2 (a) “Bíodh is go dtarlaíonn eachtra thragóideach sa dráma, is minic a bhíonn na léitheoirí

ag gáire mar gheall ar an ghreann”. Scríobh aiste ar théama an ghrinn sa dráma Lá
Fhéile Míchíl.
nó
(b) Scríobh anailís ar charachtar an Mère Michelle, sa dráma Lá Fhéile Míchíl.
50
3 Filíocht
Máire Mhac an tSaoi
(a) Scríobh aiste ar théama an ghrá i bhfilíocht Mháire Mhac an tSaoi. Déan tagairt do
dhá dhán ar a laghad a bhfuil an grá mar théama iontu.
nó
Máirtín Ó Direáin
(b) Scríobh anailís liteartha ar an dán Stoite le Máirtín Ó Direáin.
Stoite
Ár n-aithreacha bhíodh,
is a n-aithreacha siúd,
in achrann leis an saol
ag coraíocht leis an gcarraig loim.
Aiteas orthu bhíodh
tráth ab eol dóibh
féile chaoin na húire,
is díocas orthu bhíodh
ag baint ceart
de neart na ndúl.
Thóg an fear seo teach
is an fear úd
claí nó fál
a mhair ina dhiaidh
is a choinnigh a chuimhne buan.
Sinne a gclann,
is clann a gclainne,
dúinn is éigean
cónaí a dhéanamh
in árais ó dhaoine
a leagfadh cíos
ar an mbraon anuas.
Beidh cuimhne orainn go fóill:

beidh carnán trodán
faoi ualach deannaigh
inár ndiaidh in Oifig Stáit.
© Copyright CIC 2015. All rights reserved.
51
Examiner Only
Marks Re-mark
52
Examiner Only
Marks Re-mark
53
Examiner Only
Marks Re-mark
54
Examiner Only
Marks Re-mark
55
Examiner Only
Marks Re-mark
56
57
BLANK PAGE
58
MARK SCHEME
DIVIDER FRONT
57
MARK SCHEME
DIVIDER BACK
58
Irish
GENERAL MARKING
INSTRUCTIONS
59
General Marking Instructions
Introduction
The main purpose of the mark scheme is to ensure that examinations are marked accurately,
consistently and fairly. The mark scheme provides examiners with an indication of the nature
and range of candidates’ responses likely to be worthy of credit. It also sets out the criteria
which they should apply in allocating marks to candidates’ responses.
Assessment objectives
Below are the assessment objectives for GCE Irish.
Candidates should be able to:
AO1 Understand and respond, in speech and writing, to spoken language drawn from a
variety of sources, including face-to-face interaction.
AO2 Understand and respond, in speech and writing, to written language drawn from a
variety of sources.
AO3 Manipulate the language accurately and appropriately, in spoken and written forms,
using a range of lexis and structure.
AO4 Show knowledge and understanding of, and respond critically and analytically to
different aspects of the culture and society of countries and communities where the
language is spoken and demonstrate critical analysis and evaluation of works created
in the language studied.
Quality of candidates’ responses

In marking the examination papers, examiners should be looking for a quality of response
reflecting the level of maturity which may reasonably be expected of a 17 or 18-year-old which
is the age at which the majority of candidates sit their
GCE examinations.
Flexibility in marking
Mark schemes are not intended to be totally prescriptive. No mark scheme can cover all the
responses which candidates may produce. In the event of unanticipated answers, examiners
are expected to use their professional judgement to assess the validity of answers. If an
answer is particularly problematic, then examiners should seek the guidance of the Supervising
Examiner.
Positive marking
Examiners are encouraged to be positive in their marking, giving appropriate credit for what
candidates know, understand and can do rather than penalising candidates for errors or
omissions. Examiners should make use of the whole of the available mark range for any
particular question and be prepared to award full marks for a response which is as good as
might reasonably be expected of a 17 or 18-year-old GCE candidate.
Awarding zero marks

Marks should only be awarded for valid responses and no marks should be awarded for an
answer which is completely incorrect or inappropriate.
60
Marking calculations
In marking answers involving calculations, examiners should apply the ‘own figure rule’ so that
candidates are not penalised more than once for a computational error. To avoid a candidate
being penalised, marks can be awarded where correct conclusions or inferences are made from
their incorrect calculations.
Types of mark schemes

Mark schemes for tasks or questions which require candidates to respond in extended written
form are marked on the basis of levels of response which take account of the quality of written
communication.
Other questions which require only short answers are marked on a point for point basis with
marks awarded for each valid piece of information provided.
Levels of response
In deciding which level of response to award, examiners should look for the ‘best fit’ bearing in
mind that weakness in one area may be compensated for by strength in another. In deciding
which mark within a particular level to award to any response, examiners are expected to use
their professional judgement.
The following guidance is provided to assist examiners.
• Threshold performance: Response which just merits inclusion in the level and
should be awarded a mark at or near the bottom of the range.
• Intermediate performance: Response which clearly merits inclusion in the level and
should be awarded a mark at or near the middle of the range.
• High performance: Response which fully satisfies the level description and should be
awarded a mark at or near the top of the range.
Quality of written communication

Quality of written communication (QWC) is taken into account in assessing candidates’
responses to all tasks and questions that require them to respond in extended written form
in English. These tasks and questions are marked on the basis of levels of response. The
description for each level of response includes reference to the quality of written communication.
For conciseness, quality of written communication is distinguished within levels of response as

follows:
One strand of QWC will be assessed:

• ensuring that text is legible and that spelling, punctuation and grammar are accurate
so that meaning is clear.
QWC will be assessed qualitatively and holistically and the standard required will be evident in
the level banding marking criteria for each question.
61
Level 5: Quality of written communication is excellent.
Level 4: Quality of written communication is very good.
Level 3: Quality of written communication is good.
Level 2: Quality of written communication is quite good.
Level 1: Quality of written communication is weak.
In interpreting these level descriptions, examiners should refer to the more detailed guidance
provided below:
Level 5 (Excellent): Presentation, spelling, punctuation and grammar are excellent and
meaning is very clear.
Level 4 (Very Good): Presentation, spelling, punctuation and grammar are of a sufficiently high
standard to make meaning clear.
Level 3 (Good): Presentation, spelling, punctuation and grammar are good and meaning is
clear.
Level 2 (Quite Good): Presentation, spelling, punctuation and grammar are sufficiently
competent to make meaning clear.
Level 1 (Weak): Presentation, spelling, punctuation and grammar may be such that intended
meaning is not clear.
62
2017
Irish
assessing
Speaking
[CODE]
SPECIMEN PAPER
MARK
SCHEME
63
Presentation Total marks: [30] Time: Approx 3 minutes
Band AO4 Performance Descriptors Marks
The candidate displays an excellent knowledge and understanding of

the chosen topic. Detailed knowledge, views, arguments and insights
5 are presented clearly, logically and confidently. There is clear evidence [25]–[30]
of originality and ability to make qualitative judgements on aspects of the
topic.
The candidate displays a very good knowledge and understanding of the
chosen topic and is able to focus appropriately on certain key aspects.
4 [19]–[24]
There is good evidence of originality and the ability to make qualitative
judgements.
The candidate displays a good knowledge and understanding of the
3 chosen topic. There is adequate evidence of insight, originality and the [13]–[18]
ability to express points of view.
The candidate displays quite limited knowledge and understanding of
2 the chosen topic and there is a lack of focus. There is limited evidence [7]–[12]
of insight and originality or the ability to express points of view.
The candidate displays very limited knowledge of the chosen topic.
1 [1]–[6]
There is little if any evidence of the ability to express points of view.
0 No valid response/incorrect/inappropriate/not worthy of credit. [0]
General conversation Total marks: [45] Time: Approx 8 minutes
The candidate has an excellent degree of comprehension and responds

readily and fluently to the examiner’s questions and takes the initiative
5 [21]–[25]
to develop answers. There is substantial evidence of the ability to argue
points of view and develop ideas.
The candidate has a very good degree of comprehension and responds
competently to the examiner’s questions. There is good evidence of the
4 [16]–[20]
ability to take the initiative to develop answers, argue points of views
and develop ideas.
The candidate demonstrates a good comprehension of the examiner’s
questions and responds without undue hesitation. There is some
3 [11]–[15]
evidence of ability to develop answers, argue points of view and develop
ideas.
The candidate demonstrates some problems with comprehension;
2 some repetition and rephrasing of questions required. There is some [6]–[10]
hesitation with little development of opinions and ideas.
The candidate’s responses are very limited. An attempt may be made to
1 [1]–[5]
convey a message, but communication is limited and hesitant.
64
General conversation (continued)
The candidate has an excellent command of idiom and vocabulary

appropriate to this level. There are very few grammatical errors even
5 [17]–[20]
where more complex language is used. Clarity of pronunciation and
intonation is excellent.
The candidate has a very good command of idiom and vocabulary.
4 There may be a few grammatical errors where more complex language [13]–[16]
is used. Clarity of pronunciation and intonation is very good.
The candidate has good command of idiom and vocabulary but control
3 is inconsistent. Grammatical errors are more frequent. Clarity of [9]–[12]
pronunciation and intonation is good.
The candidate has a quite limited command of idiom and vocabulary.
2 There are frequent errors and inconsistent control of basic structures. [5]–[8]
Clarity of pronunciation and intonation is quite good.
The candidate has a very limited command of idiom and vocabulary.
1 There is a high frequency of grammatical errors and little control of basic [1]–[4]
structures. Clarity of pronunciation and intonation is fair.
Marks for AO4 [30]
Marks for AO1 [25]
Marks for AO3 [20]
Total marks [75]
65
BLANK PAGE
66
2017
Irish
(Section A)
assessing
Listening
[CODE]
SPECIMEN
MARK
SCHEME
67
Section A: Listening AVAILABLE
MARKS
1 (a) Albain [1]
(b) 50 [1]

(c) Iontach [1] sásta [1] [2]
(d) An Ghearmáin [1]
(e) 20 [1] ar an mheán [1] [2]
(f) An Nollaig [1] an samhradh [1] [2]
(g) Pionta beorach [1] OR gloine fíona [1] [1]
Marks for AO1 10

.
68
AVAILABLE
MARKS
2 (a) this year [1] [1]
(b) difficult [1] enjoyable [1] [2]
(c) twice [1] [1]
(d) enthusiastic [1] motivational [1] [2]
(e) financial [1] when he was under pressure [1] [2]
(f) more than [1] ten [1] [2]
(g) satisfied [1] [1]
(h) operation [1] [1]
(i) 5 years [1] [1]
(j) countries where there is war [1] help victims [1] [2]

Marks for AO1 15
Total marks for AO1 25
69
BLANK PAGE
70
2017
Irish
(Section A)
assessing
Listening
[CODE]
SPECIMEN
TRANSCRIPT
GCE Recording instructions
Indicates track break
71
Northern Ireland Council for the Curriculum, Examinations and
Assessment
General Certificate of Education, 2017
Irish, A2
Advanced Subsidiary
Listening Component
Read each question carefully. Listen to the recording and write

your answer in the space provided.
Make sure that you have clearly understood the instructions

given on the front page of the question paper before you begin
the examination.
1 Transcript
Le trí mhí anuas, tá dlí nua i bhfeidhm in Albain maidir le

tiomáint agus alcól. Roimhe seo bhí cead ag tiománaí
dul ag tiomáint agus ochtó milleagram alcóil in aghaidh
céad millilítear fola a bheith ólta aige. Tá laghdú tagtha air
sin anois, áfach. Faoin dlí nua, níl ceadaithe ach caoga
milleagram alcóil a ól roimh dhul ag tiomáint.
Tá na daoine a bhí i mbun an fheachtais leis an dlí a athrú

iontach sásta ar fad gur íslíodh an méid alcóil a thig le duine
a ól roimh dhul ag tiomáint. Síleann siad nach dtarlóidh an
oiread céanna taismí ar na bóithre mar gheall ar an dlí nua.
B’fhearr i bhfad leo, ar ndóigh, nach mbeadh cead ag
tiománaithe alcól ar bith a ól roimh thiomáint mar atá sé sa
Ghearmáin do thiománaithe faoi bhun bliain is fiche d’aois.
Dúirt urlabhraí ar son na bpóilíní in Albain go bhfaigheann, ar

an mheán, fiche duine bás ar bhóithre na hAlban gach bliain
mar gheall ar thiomáint mheisciúil. Ar a bharr sin, gortaítear
na céadta eile. Is iad séasúr na Nollag agus an samhradh na
tréimhsí is measa agus is mó bás, dar leo.
De réir an dlí nua seo, beidh an gnáthdhuine thar an teorainn

alcóil má ólann sé pionta amháin beorach nó gloine amháin
fíona.
Tháinig an scéal amach ar na mallaibh go bhfuil na húdaráis i

dTuaisceart na hÉireann ag moladh a leithéid de dhlí a chur i
bhfeidhm anseo.
© BBC 2015
72
2 Transcript
Is mise Seán. Is dochtúir leighis mé. Cháiligh mé i mbliana

agus fuair mé post láithreach in Ospidéal na Cathrach. Bhí mé
ag traenáil ar feadh seacht mbliana agus bhí an cúrsa iontach
deacair ach sultmhar ag an am chéanna. Theip orm sna
scrúduithe cúpla uair agus b’éigean dom iad a athdhéanamh
faoi dhó. Buíochas le Dia, d’éirigh liom sa deireadh. Bhí na
léachtóirí a bhí agam ar ollscoil iontach díograiseach spreagúil
agus spreag siad mé leis an chúrsa a chríochnú. Caithfidh mé
a rá gur chuidigh mo thuismitheoirí go mór liom fosta agus gan
iad nach mbeinn in ann an chéim sa leigheas a bhaint amach.
Ní hamháin gur thug siad tacaíocht airgeadais dom ach bhí
siad i gcónaí ann nuair a bhí mé faoi bhrú ar ollscoil.
Anois, áfach, is mór is fiú an obair uilig a rinne mé le

seacht mbliana anuas. Tá mé iontach sásta liom féin agus le
mo phost úr. Bím ag obair uaireanta fada sé lá sa tseachtain.
Bím ag obair breis agus deich n-uaire an chloig in aghaidh an
lae. Tugann sé sásamh dom, áfach, nuair a fheicim biseach
ag teacht ar othair atá faoi mo chúram.
Tháinig gasúr óg deich mbliana d’aois isteach san

ospidéal trí seachtaine ó shin agus b’éigean dó dul faoi scian.
Bhí mise san obrádlann ag cuidiú leis an dochtúir sinsearach.
Cúpla lá ina dhiaidh sin bhí an gasúr beag ina shuí ar a
leaba sa bharda agus biseach mór air. Thuig mé ansin gur
roghnaigh mé an tslí bheatha cheart dom féin.
Tá mé ag iarraidh an oiread agus is féidir a fhoghlaim

faoi chúrsaí leighis agus mo scileanna a fheabhsú go mór in
Ospidéal na Cathrach. Sílim go ndéanfaidh mé cúig bliana
anseo agus ansin go rachaidh mé chuig tír éigin a bhfuil
cogadh ag dul ar aghaidh le cuidiú leis na fulangaithe. Ar an
drochuair tá cogaí ag dul ar aghaidh thart an domhan agus tá
ráchairt mhór ar na dochtúirí leighis.
Mholfainn do dhuine óg ar bith a bhfuil spéis aige sa

leigheas an cúrsa a dhéanamh. Tá sásamh mór le baint as an
tslí bheatha seo.
© CCEA
This is the end of the recordings.
Total marks for AO1 [25]
73
BLANK PAGE
74
2017
Irish
(Sections B and C)
assessing
Reading and Use of Language
[CODE]
SPECIMEN
MARK
SCHEME
75
Section B: Reading
1 (a) 56 [1]
(b)
2½ bliain [1]
(c)
Bia (folláin) [1] Dearcadh (dearfach) [1] [2]
(d)
Teiripí [1] malartacha [1] OR Aiste (bia) [1] speisialta [1] [2]
(e)
D’éirigh an mháthair [1] ní ba laige [1] [2]
(f)
Sa bhaile [1] OR Ina leaba féin [1] [1]
(g)
An t-údar (féin) [1] OR Athair an údair [1] OR Deirfiúr an údair [1] [1]
(h)
Sean [1] fhíseáin [1] OR Teachtaireachtaí [1] glórphoist /gutháin [1] [2]
(i) Pobal [1] áitiúil [1] [2]
(j) Fuinneamh [1] OR Spraoi [1] OR Áilleacht [1] Any two [2]
(k)
Cuireann siad leis [1] an phictiúr /an eolas (atá aige faoina mháthair) [1] [2]
(l) Thig leis glacadh níos fearr [1] le bás a mháthar [1]
OR Thug sé [1] sólás (dó) [1] [2]
Marks for AO2 [20]
76
2 Translation
The translation is divided into six sections. Each section is marked out of 10. The
total is then divided by 3 to give an overall mark out of 20.

QWC is assessed in this question.
Overall, a highly accurate, highly competent translation. Sensitive to

5 register and idiom. Very few errors. Presentation, spelling, punctuation [9]–[10]
and grammar are excellent and meaning is very clear.
A very accurate and competent translation. There may be minor
errors. Good attention to structure and idiom. Presentation spelling,
4 [7]–[8]
punctuation and grammar are of a sufficiently high standard to make
meaning clear.
A fairly accurate and fairly competent translation of at least half the
3 section. Comprehension of the passage is rather limited. Presentation, [5]–[6]
spelling, punctuation and grammar are good and meaning is clear.
Inaccuracies in comprehension mean the information is not fully
conveyed (less than half the section). Limited comprehension of
2 [3]–[4]
the passage. Presentation, spelling, punctuation and grammar are
sufficiently competent to make meaning clear.
Very little attempt to complete the task. Often difficult to follow. Very
limited comprehension of the passage. Presentation, spelling,
1 [1]–[2]
punctuation and grammar may be such that intended meaning is not
clear.
Marks for AO2 [20]
77
Section Translation Passage Suggested translation Credit Do not credit
Deirtear go bhfuil sé It is said that it is very

iontach deacair an difficult to choose the
1 guthán ceart a roghnú right telephone when
nuair a bhíonn ceann úr you need a new one.
de dhíth ort.
Ar dtús, caithfidh tú Firstly, you have to think
smaoineamh ar an about the price but as
phraghas ach, chomh well as that, there is a
2
maith leis sin, tá liosta long list of other things
fada rudaí eile le cur to consider /to include
san áireamh fosta. as well.
Bíonn ort cinneadh You have to make a
a dhéanamh faoi decision about signing
chonradh a shíniú nó a contract or paying for
3
faoi íoc as do ghuthán your phone as you go.
de réir mar a bhíonn sé
in úsáid agat.
Ansin, nuair atá an méid Then, when you have
sin socraithe agat, is that much sorted, you
4 fearr duit ceisteanna a had better ask about the
chur faoi dhath agus phone’s colour and size.
faoi mhéid an ghutháin.
An mbeidh go leor Will there be enough
spáis ann do do chuid room for your photos,
5
grianghraf, físeán agus videos and music?
ceoil?
Sa deireadh, an rud is Finally, the most
tábhachtaí, b’fhéidir, an important thing,
tseirbhís idirlín agus an perhaps, the Internet
6 comhlacht a chuireann service and the
ar fáil duit é. Go n-éirí company that provides
leat! it to you. Wishing you
success!
Suitable alternative responses will be credited.
78
Section C: Use of Language
1 (a) Bhí spéis aici sa Ghaeilge. [1]
(b) Léigh sé an nuachtán. [1]
(c) Bhí áthas/gliondar uirthi. [1]
(d) Tháinig mé go hÉirinn ar na mallaibh. [1]
(e) Is buachaill breá é. [1]
Marks for AO3 [5]
2 (a) Mhúscail mé ar a seacht a chlog. [1]
(b) Chuaigh mé síos an staighre. [1]
(c) Níor ith Seán glasraí. [1]
(d) Ar thug tú airgead dó? [1]
(e) Cuireadh a lán ceisteanna. [1]
Marks for AO3 [5]
3 (a) Bhí bean [1] agus leanbh [1] ag siúl abhaile. [2]
(b) Díolfar an teach [1] agus rachaidh an fear [1] thar sáile. [2]
(c) Chonaic Séamas an scannán [1]. [1]
Marks for AO3 [5]
4 (a) D’fhreagair sé an cheist a chuir mé air. [1]
(b) Ná hamharc ar an ghrianghraf sin, le do thoil, mar ní maith liom é! [1]
(c) Ní dhéanfaidh mé Mata don A2 an bhliain seo chugainn. [1]
(d) Dúirt Peadar go mbíonn sé ag cur fearthainne go minic in Éirinn. [1]
(e) larr ar Róise arán a fháil sa tsiopa. [1]

Marks for AO3 [5]
79
5 (a) Is [1] banaltra [1](í) Síle [1] OR Tá [1] Síle[1] ina banaltra [1] OR Banaltra [1] atá [1]
i Síle [1] OR Banaltra [1] is ea [1] Síle. [3]
(b) Sílim go bhfuil [1] deirfiúr [1] aige [1]. [3]

(c) Ba mhaith leis [1] peil [1] a imirt [1]. [3]
(d) Bheadh [1] lúcháir (an domhain) [1] orm [1] OR Bheinn [1] iontach [1] sásta [1]. [3]
(e) Abair leo [1] dul [1] abhaile [1]. [3]
Marks for AO3 [15]
80
2017
Irish
assessing
Extended Writing
[CODE]
SPECIMEN
MARK
SCHEME
81
AS 3 Extended Writing
Target Assessment Objective AO2

Understanding
The candidate demonstrates an excellent understanding of the
requirements of the question. The question is addressed appropriately
5 [29]–[35]
and coherently with minimum repetition. Material relates well to the
task.
The candidate shows a very good understanding of the requirements of
4 the question. The question is addressed appropriately and coherently. [22]–[28]
Material relates well to the task.
The candidate shows a good understanding of the requirements of the
3 question. The response may be of a general nature, lacking structure or [15]–[21]
uneven.
The candidate shows quite limited understanding of the requirements of
2 the question. The response may be unstructured or inconsistent. [8]–[14]
The candidate shows very limited understanding of the requirements of

1 the question. Little relevant information is given. [1]–[7]

Knowledge
The candidate demonstrates an excellent knowledge of the film/
text studied and is able to focus appropriately on key aspects of the
5 [17]–[20]
question. Detailed knowledge, views, arguments and insights are
presented clearly.
The candidate shows a very good knowledge of the film/text studied and
4 is able to focus appropriately on certain key aspects of the question. [13]–[16]
The candidate shows a good knowledge of the film/text studied and is

3 able to focus on some aspects of the question. [9]–[12]
The candidate shows quite limited knowledge of the film/text studied.

2 There may be a lack of focus on key aspects of the question. [5]–[8]
Information given may be generally vague.
The candidate shows very limited knowledge of the film/text studied.
1 There may be a lack of focus on key aspects of the question. Little [1]–[4]
relevant information is given.
82

Target Language
Excellent command of language with frequent examples of accurate
and complex structures appropriate to AS level. Examples of idiomatic
5 [17]–[20]
language evident. Some errors but only where more complex language
is used.
Very good, clear, well-structured language much in evidence. Few basic
4 [13]–[16]
errors and some use of more complex idiom and structures evident.
Good control of basic grammar and structures evident. Generally
characterised by some lack of complex language and quite limited
3 [9]–[12]
vocabulary with frequent misspellings. There may be some use of
anglicised forms.
Frequent errors and inconsistent control of basic grammar and
2 structures. Generally has difficulty with basic vocabulary and may revert [5]–[8]
to use of anglicised forms or English words. Quite limited.
Predominance of grammatical and lexical errors that inhibit
1 communication. Very limited command of idiom and vocabulary. [1]–[4]
Regular misspellings. Gaps and use of English common. Very limited.
Marks for AO2 [35]
Marks for AO4 [20]
Marks for AO3 [20]
Total marks [75]
83
Irish AS 3 Extended Writing: Indicative Content
Examiners should look for a cogent and structured answer based on some of the following
points and others which may be relevant.
1 O'Hara: Yu Ming Is Ainm Dom
(a) Cad é mar a léirítear an saol Gaelach sa chathair sa scannán Yu Ming Is Ainm
Dom?
an dóigh a n-úsáidtear na carachtair

duine ciallmhar atá sa leabharlannaí nach dtuigeann aisling Yu Ming; sáraíonn sé í
Yu Ming féin dóchasach, rómánsach ar lorg eachtra
is daoine ardghlóracha, bromúdarásacha lucht na cathrach nach bhfuil an
Ghaeilge acu
codarsnacht idir iad agus Paddy sa bheár, é ciúin, sean agus bá idir Paddy agus
Yu Ming
an dóigh a n-úsáidtear dathanna, fuaimeanna agus greann

dathanna:
dath glas don tsaol leadránach atá á chaitheamh ag Yu Ming sa tSín
dath buí agus é ag foghlaim na Gaeilge/ag déanamh aithrise ar Robert de Niro sa
scannán Taxi Driver
dath gorm don chathair uaigneach, mhistéireach
dath geal, dul faoi na gréine iontach agus Yu Ming ag tarraingt ar an Ghaeltacht
fuaimeanna:
tochtmhar ag an tús
aislingeach agus an t-eitleán ag tuirlingt agus ag taisteal ar an bhus ‘Ghaelach’ go
lár na cathrach
éiríonn an ceol níos brónaí agus é ag siúl thart ar an chathair
ceol rithimiúil, croíúil traidisiúnta agus Yu Ming ag taisteal i dtreo na Gaeltachta
agus go deireadh an scannáin
greann:
aithris ar an charachtar (Travis Bickle) sa scannán Taxi Driver
ithe le scian agus forc mar a bheadh cipíní itheacháin ann
greann íorónta ó fhear an tábhairne aineolach ar a theanga féin (didn’t know
Paddy could speak Chinese)
íoróin arís nuair a mhíníonn Paddy go labhraítear Béarla ó Shasana seachas an
Ghaeilge
do bharúil féin ar an dóigh a léirítear an téama

dóchas ag Yu Ming, ag caitheamh dua leis an teanga ag an tús
an rud is beoga agus is Gaelaí sa chathair ná an bus/fógraí
de réir a chéile cailleann Yu Ming muinín as a chumas agus as a aisling
codarsnacht idir an chathair agus dul faoi na gréine sa Ghaeltacht agus, b’fhéidir,
idir bus na cathrach agus bus na Gaeltachta
84
nó
(b) Tá an imirce ar cheann de na príomhthéamaí sa scannán Yu Ming Is Ainm Dom.

Cad é mar a léirítear an téama? Pléigh i do fhreagra:
na deacrachtaí a bhí ag Yu Ming

amhras ar dhaoine, mar shampla, an leabharlannaí
is éigean do Yu Ming an-iarracht a dhéanamh le teanga na tíre seo a fhoghlaim
(sé mhí)
nuair a bhaineann sé Éire amach athraíonn áthas agus dóchas go míthuiscint,
uaigneas agus mearbhall
síleann Yu Ming gur air féin an locht
an dearcadh a bhí ag na carachtair eile ar Yu Ming

muintir na Síne borb leis
ní thuigeann formhór na gcarachtar é agus cailleann siad suim ann
bíonn meas ag Paddy air as siocair go bhfuil Gaeilge Yu Ming níos fearr ná cuid
mhór eile sa tír

feictear Yu Ming ag roghnú áite ar chruinneog sa leabharlann mar eachtra
rómánsach
an turas féin (eitleán agus bus) eipiciúil dóchasach
easpa cumarsáide ina constaic aige
uaigneas, fiú amháin é ag labhairt le dealbh
Yu Ming go dóchasach agus é ag cur fáilte roimh dhuine ag deireadh an scannáin
2 Mercier: Lipservice
(a) Is cinnte go raibh an brú ina théama tábhachtach sa scannán Lipservice. Cad é
an cineál brú a fheictear sa scannán agus cad é an dóigh a léirítear é?
an brú a fheictear ar na múinteoirí agus ar na scoláirí

na múinteoirí:
na múinteoirí ag doras na scoile ag fanacht go neirbhíseach leis an scrúdaitheoir
na hiarrachtaí a dhéantar le teacht ar an scoláire is fearr faoi choinne scrúdú a
dhéanamh
ag an deireadh an cheist “aon treoir?" agus an t-iontas orthu nuair a deir an
scrúdaitheoir gur éirigh leo ar fad
na scoláirí:
iad ag cleachtadh sa leithreas os comhair scátháin
an droch-chaint agus an fuadar agus iad ag fágáil an scrúdú béil
duine ag caoineadh mar shíl sí go ndearna sí praiseach ach duine eile ag
caoineadh cionn is gur scar a thuismitheoirí
an brú a fheictear ar an scrúdaitheoir

“lá an bhreithiúnais” agus é ag caint leis na múinteoirí ag an tús
é measartha giorraisc le cuid de na scoláirí
mífhoighneach le cuid de na scoláirí as a gcuid míthuisceana
dreach tuirseach/osnaí uaidh go háirithe ag an deireadh
85
dialóg ghearr dheisbhéalach/ghreannmhar
gluaiseacht mhear bheo an scannáin
baineadh úsáid as scoláirí scoile agus, mar sin, tá cuma réalaíoch air
cuireann sí an bhéaltriail sa chomhthéacs cheart, feictear an bhéaltriail ina cheart
(what’s the point?)
nó
(b) Tá stádas na Gaeilge ar cheann de na príomhthéamaí sa scannán Lipservice.

Cad é mar a léirítear seo?
dearcadh na múinteoirí agus na scoláirí ar an Ghaeilge

na múinteoirí:
is léir gur fuath leo an scrúdú béil/dreach gruama orthu agus iad giorraisc leis na
scoláirí
ní maith leo an scrúdaitheoir m.sh. “ar a laghad ní Ciarraíoch é”
na pointí níos tábhachtaí ná fadhbanna na scoláirí m.sh. “aon treoir?” ó mhúinteoir
ach “are you okay?” ón scrúdaitheoir
na scoláirí:
iad míshuaimhneach neirbhíseach
níl meas acu ar an scrúdú béil
ba chóir ábhar ar bith a rá is cuma an bhfóireann sé nó nach bhfóireann sé –
liostaí i mBéarla nó Fraincis mar fhreagra fiú
fearg ar chuid de na scoláirí
dearcadh an scrúdaitheora ar an Ghaeilge

déanann sé a dhícheall an scrúdú béil a dhéanamh go gairmiúil
bíonn sé dóchasach corruair ach is minic a theipeann ar an scoláire ar shíl an
scrúdaitheoir gur thuig sé/sí an cheist
éiríonn sé giorraisc/feargach nuair nach dtuigtear é
é sásta nuair a bhaintear úsáid cheart chumarsáide as an Ghaeilge sa teach
tábhairne
cé gur cinnte gur theip ar chuid acu tugann sé pas do gach scoláire

an-úsáid bainte as an ghreann a éadromaíonn an téama agus a dhíríonn ar
stádas na Gaeilge
na daoine fásta gruama dúr, fiú amháin an scrúdaitheoir, agus is léiriú é gur theip
orthu an Ghaeilge a theagasc
codarsnacht idir domhan an scrúdú béil agus an saol réalaíoch lasmuigh
léiríonn an radharc deireanach (an scrúdaitheoir ag imeacht ina charr) easpa
cumarsáide agus is í an Spáinnis an chaint dheireanach a chloistear
86
3 O'Reilly: Clare Sa Spéir
(a) Tá stádas na mban sa teaghlach ar cheann de na príomhthéamaí sa scannán

Clare Sa Spéir. Cad é mar a léirítear an téama?
dearcadh Eoin agus dearcadh na bpáisti ar stádas Clare sa teaghlach

tá stádas íseal ag Clare sa teaghlach
í féin is cúis leis sin, b’fhéidir, óir lig sí leo
is beag aitheantas a fhaigheann Clare as an obair a dhéanann sí sa teach
bíonn teannas agus coimhlint ann nuair nach gcomhlíontar mianta na bpáistí
ní chuireann Eoin suim ina bhean chéile
admhaíonn Eoin go ndéanann sé faillí ar ball
an dóigh a mothaíonn Clare í féin

ag an tús shílfí gur cuma léi ach sa deireadh cliseann ar a cuid néaróg agus
scairteann sí orthu
socraíonn sí ar rud éigin a dhéanamh di féin, cé nach dtuigeann sí an fáth
mothaíonn sí go bhfuil saoirse le fáil thuas sa chrann, cé nach dtéann sí i bhfad
ón teach
mothaíonn sí níos fearr inti féin agus tá sé sin le feiceáil sa chaidreamh leis na
páistí sa chrann agus ar ball le hEoin féin, arís thuas sa chrann

tosaítear leis an spéir agus leis an chrann (agus filleann an t-aicsean ar an chrann
ag an deireadh)
bogtar ón tsuaimhneas isteach chun na cistine mar a bhfuil raic ar siúl ón
tsuaimhnea
baintear úsáid as ceol áthasach agus brónach agus go fiú as ceol drámatúil agus
cosa Clare ar crochadh ón chrann
léirítear an choimhlint (Clare agus Eoin, na páistí)
de réir a chéile athraíonn an choimhlint go comhoibriú agus cairdeas nó grá
tuigeann na páistí agus Eoin an scéal anois
sa radharc dheireanach imíonn an díomá agus feictear Clare go gealgháireach
arís agus tá an teaghlach aontaithe fosta
nó
(b) Thiocfadh leat a rá nach bhfuil réalachas ar bith ag baint leis an scéal sa
scannán Clare Sa Spéir. An aontaíonn tú leis an ráiteas seo?
na rudaí atá réadúil faoin scéal

is cinnte gur léiriú réadúil ar ghnáth-theaghlach mar a bhíonn sé ó am go ham
tarlaíonn sé fosta go dtig le céile neamhshuim a léiriú
is minic a bhíonn páistí leithleach
éiríonn máithreacha tuirseach den dímheas agus den obair mhaslach sa teach/
teaghlach
87
na rudaí nach bhfuil réadúil faoin scéal
is doiligh a shamhlú - máthair ag fanacht thuas i gcrann ag déanamh curiarrachta
níl sé réadúil mar réiteach ar cibé fadhb phearsanta a bhí ag Clare
téann an scannán rud beag thar fóir maidir leis an raic agus leis an drochiompar,
b’fhéidir
ní mhínítear cad é mar a chomhlíon Clare gnáthriachtanais an tsaoil agus í thuas
ar chrann
do bharúil faoin réalachas sa scéal

éiríonn leis an raic ag an tús mar radharc réadúil ar ghnáth-theaghlach agus, dá
bhrí sin, cothaítear bá éigin le Clare
bíonn coimhlint i dteaghlach go minic
is mar sin atá an saol go minic
ní mór réiteach a lorg ar na fadhbanna a bhíonn ag teaghlach ach ní réiteach
réadúil atá ann (.i. thuas ar chrann faoi choinne 32 lá)
sa deireadh thiar bíonn dea-thoradh ar an eachtra sa scannán atá realaíoch agus
réadúil
4 Peigí Rose: Anne
(a) Cad é mar a tháinig cúrsaí creidimh idir Micheál agus Anne san úrscéal Anne le
Peigí Rose?
tuismitheoirí na beirte
b’éigean an caidreamh a cheilt ar na tuismitheoirí
Protastúnaigh atá i dtuismitheoirí Anne agus dar leo “we must be loyal to our
traditions”
Caitliceach traidisiúnta atá i máthair Mhichíl agus dar léi tá Micheál “ag gabháil
amach le cailín nach bhfuil creideamh ar bith aici”
b’fhearr leo nach mbeadh an bheirt pósta
ghlac tuismitheoirí Anne leis go drogallach
níor ghlac máthair Mhichíl leis an phósadh
an Sagart Peadar
deartháir Mhichíl nach bhfuil iontach mór leis
rinne Peadar iarracht tabhairt ar Mhicheál ciall a bheith aige
sáinnithe idir Micheál agus an mháthair
sa deireadh chuidigh Peadar leo mar ba é an rud Críostúil é
an socrú a rinne Micheál agus Anne

nuair a bhíodh siad sa bhaile shocraigh siad gan caidreamh a bheith eatarthu
gealladh an bheirt ag an Cháisc
chuaigh siad abhaile agus insíodh an scéal
pósadh iad i dteach pobail i mBaile Átha Cliath
chuirfeadh siad fúthu sa teach in Ard Aidhin
níl socrú déanta faoi thógáil na bpáistí go fóill
nó
88
(b) Scríobh léirmheas ar charachtar Anne.
Luaigh i do fhreagra:
mar a thosaigh an grá idir Anne agus Micheál

cuir síos ar Anne (tuairim Mhichíl uirthi)
neirbhíseach ag an tús
fáilteach agus cairdiúil i ndiaidh na moille ag an teorainn
tharla sé de réir a chéile, go nádúrtha
an t-amhras a bhí uirthi faoin ghrá

ní raibh amhras uirthi faoina grá féin do Mhicheál
í faoi bhrón roimh dhul abhaile ar an chéad uair – “nach bhfuil i ndán dúinn ach an
scarúint agus an briseadh croí”
ní smaoineodh sí ar an chreideamh a thréigean
ba mhaith léi na páistí a bheith ina bProtastúnaigh
argóint idir Anne agus Micheál (an chéad row)
cuireann Anne an cheist “An fiú é?”
crógacht Anne
i ndiaidh an chéad row mura dtiocfadh Micheál chuig uimhir a naoi, dúirt Anne go
rachadh sí chuig a árasán
chuaigh Anne isteach i dteach an phobail le fanacht ar Mhicheál
thug Anne cuairt ar mháthair Mhichíl um Nollaig
shocraigh Anne ar dhul ar aghaidh leis an phósadh/leis an teach srl. agus féach,
fiú amháin, nár tháinig siad ar réiteach maidir le creideamh na bpáistí
89
BLANK PAGE
90
ADVANCED
2018
Irish
assessing
Speaking
[CODE]
SPECIMEN
MARK
SCHEME
91
Introduction and Discussion Total marks: [40] Time: Approx 6 minutes

The candidate displays an excellent knowledge and understanding of
the chosen topic. Detailed knowledge, views, arguments and insights
5 are presented clearly, logically and confidently. There is very good [25]–[30]
evidence of originality and ability to make qualitative judgements on
aspects of the topic.
The candidate displays a very good knowledge and understanding of the
chosen topic and is able to focus appropriately on certain key aspects.
4 [19]–[24]
There is good evidence of originality and the ability to make qualitative
judgements.
The candidate displays good knowledge and understanding of the
3 chosen topic. There is some evidence of insight, originality and the [13]–[18]
ability to express points of view.
The candidate displays quite limited knowledge and understanding of
2 the chosen topic and there is a lack of focus. There is quite limited [7]–[12]
evidence of insight and originality or the ability to express points of view.
The candidate displays very limited knowledge of the chosen topic.
1 [1]–[6]
There is little evidence of the ability to express points of view.

5 [9]–[10]
The candidate has good command of idiom and vocabulary but control
3 is inconsistent. Grammatical errors are more frequent. Clarity of [5]–[6]
The candidate has quite limited command of idiom and vocabulary.
The candidate has very limited command of idiom and vocabulary.
92
General Conversation Total marks: [35] Time: Approx 9 minutes

The candidate has an excellent degree of comprehension and responds
readily and fluently to the examiner’s questions and takes the initiative
5 [21]–[25]
to develop answers. There is substantial evidence of the ability to argue
points of view and develop ideas.
The candidate has a very good degree of comprehension and responds
competently to the examiner’s questions. There is good evidence of the
4 [16]–[20]
ability to take the initiative to develop answers, argue points of views
and develop ideas.
The candidate demonstrates good comprehension of the examiner’s
questions and responds without undue hesitation. There is some
3 [11]–[15]
evidence of ability to develop answers, argue points of view and develop
ideas.
The candidate demonstrates some problems with quite limited
2 comprehension; some repetition and rephrasing of questions required. [6]–[10]
There is some hesitation with some development of opinions and ideas.
The candidate’s responses are very limited. An attempt may be made to
1 [1]–[5]
convey a message, but communication is limited and hesitant.
93
5 [9]–[10]
The candidate has a good command of idiom and vocabulary but
3 control is inconsistent. Grammatical errors are more frequent. Clarity of [5]–[6]
The candidate has quite limited command of idiom and vocabulary.
The candidate has very limited command of idiom and vocabulary.
Marks for AO4 [30]
Marks for AO3 [10]
Marks for AO1 [25]
Marks for AO3 [10]
Total marks [75]
94
ADVANCED
2018
Irish
(Section A)
assessing
Listening
[CODE]
SPECIMEN
MARK
SCHEME
95
Section A: Listening AVAILABLE
MARKS
1 (a) lán brí [1] or lán fuinnimh [1] or dearcadh dearfach [1] (Any two) [2]
(b) Tá cáilíocht tríú leibhéal [1] ag 47% de dhaoine idir 25–37 [1] [2]
(c) Titim [1] fheiceálach [1] [2]
(d) Chuaigh ball [1] as gach ceithre theaghlach [1] (faoin tuath ar imirce)
[2]
(e) An Nua-Shéalainn [1] or Ceanada [1] [1]
(f) Camchuairt [1] or Cultúir eile (a bhlaiseadh) [1] [1]
Marks for AO1 10
96
AVAILABLE
MARKS
2 (a) Internet [1] access [1] [2]
(b) Wi-Fi [1] in churches [1] [2]
(c) No worthwhile [1] conversation [1] or People preoccupied [1] with

their phones [1] [2]
(d) People are losing [1] basic skills [1] of communication [1] [3]
(e) Cyber bullying [1]
(f) Development [1] of Skills [1] in technology [1] [3]
(g) Warmth [1] of the sofa [1] [2]
Marks for AO1 15
Total marks for AO1 25
97
BLANK PAGE
98
ADVANCED
2018
Irish
(Section A)
assessing
Listening
[CODE]
SPECIMEN
TRANSCRIPT
GCE Recording instructions
Indicates track break
99
Northern Ireland Council for the Curriculum, Examinations and
Assessment
General Certificate of Education, 2018
Irish
Advanced
Listening Component
Read each question carefully. Listen to the recording and write

your answer in the space provided.
Make sure that you have clearly understood the instructions

given on the front page of the question paper before you begin
the examination.
Seanscéal na hImirce
Tá a fhios ag gach mac máthar gurb é an t-aos óg an mhaoin

is luachmhaire atá againn sa tír. Tá clú domhanda ar mhuintir
óga na hÉireann mar dhaoine lán brí agus lán fuinnimh a
bhfuil dearcadh dearfach acu. Tá córas oideachais iontach
againn in Éirinn. Leoga, tá cáilíocht tríú leibhéal ag daichead
a seacht faoin chéad de dhaoine idir cúig bliana is fiche agus
seacht mbliana is tríocha d’aois. Tá scileanna ardoilte againn
nach raibh le feiceáil san am atá caite nuair a bhí ar na milliúin
Éireannach slán a fhágáil ag an tír ghlas seo agus aghaidh
a thabhairt ar thodhchaí neamhchinnte thar lear. Bhí titim
fheiceálach i líon na n-imirceach le linn na nóchaidí, nuair a
bhí caighdeán maireachtála níos airde ná riamh againn sa tír
seo. Ach le titim an Tíogair Cheiltigh, tháinig an seanscéal
céanna arís.
Tá ardú arís ar líon na n-ógánach atá ag cur fúthu i dtíortha i

gcéin. De réir suirbhé a rinne Coláiste na hOllscoile, Corcaigh,
chuaigh ball as gach ceithre theaghlach faoin tuath ar imirce
ó bhí dhá mhíle is a sé ann. Ní go Sasana nó go hAlbain
atá a dtriall na laethanta seo, ach is go Ceanada nó chun na
hAstráile nó chun na Nua-Shéalainne atá a bhformhór ag dul.

Gan amhras, ní le haghaidh oibre atá gach duine acu ag

imeacht. Téann roinnt daoine ar imirce shealadach le cultúir
eile a bhlaiseadh agus le camchuairt a dhéanamh.
Ach, is cuma cé acu dá dtoil féin nó in éadan a dtola atá na

himircigh ag imeacht, is cúis bhuartha é líon na ndaoine atá ag
fágáil na tíre agus ardscileanna agus oideachas maith acu. Ní
bheidh todhchaí na hÉireann rógheal má ligimid don mhaoin is
luachmhaire againne imeacht as an tír.
© CCEA
100
2
Aois an Idirlín
Tá guthán póca ag beagnach gach duine na laethanta seo

agus tugann an mhórchuid de na gutháin seo fáil ar an Idirlíon
ó gach áit. Faoi láthair, tá plé ag dul ar aghaidh sna meáin
chumarsáide faoi chóras gan sreang a chur in eaglaisí fiú! Is
léir, mar sin, go bhfuil an chibearaois linn agus nach féidir í a
sheachaint. Ach an bhfuil sí lenár leas nó lenár n-aimhleas?
Agus mé amuigh i mbialann nó i dteach tábhairne lán de

dhaoine, is minic a thugaim faoi deara nach mbíonn comhrá
fiúntach ag tarlú. Bíonn formhór na ndaoine sáite ina gcuid
guthán, ag amharc ar líonraí sóisialta ar nós Facebook nó
Twitter agus gan comhrá ar bith a dhéanamh acu le daoine
thart orthu. I mo bharúil féin, tá daoine chomh tógtha
leis an chibeardomhan seo go bhfuil siad ag cailleadh na
mbunscileanna cumarsáide. Maíonn cara liom gur doiligh
comhrá a dhéanamh lena mhac, a bhíonn sáite ina ghuthán nó
ina tháibléad de shíor agus gan ach an corrfhocal uaidh.
Anuas air seo, tá cibearbhulaíocht ina cúis imní ag cuid mhór

tuismitheoirí agus múinteoirí araon. Baintear mí-úsáid as
na líonraí sóisialta fosta agus is cnámh spairne í seo sna
meánscoileanna go háirithe.
Ní féidir a shéanadh go mbíonn buntáistí nach beag ag baint

leis an chibearaois, áfach.
Tá athruithe iontacha déanta maidir le teagasc agus foghlaim,

a bhuíochas leis an idirlíon. Tá an seomra ranga do-aitheanta
ó aois ár dtuismitheoirí agus an bhéim anois ar fhorbairt
scileanna teicneolaíochta le go mbeidh na daltaí ullmhaithe
don chibearaois atá rompu.
Osclaíodh siopadóireacht don ghnáthdhuine ar ardán

domhanda mar gheall ar an Idirlíon. Is féidir suí ar do tholg
te teolaí i ndúlaíocht an gheimhridh agus bheith i mbun
siopadóireachta. Thig earraí a fháil díreach chuig leac an
dorais gan an teach a fhágáil fiú.
Is léir mar sin go bhfuil idir bhuntáistí agus mhíbhuntáistí ag

baint leis an chibearaois agus cá bhfios cad é atá le teacht
go fóill. B’fhéidir go mbeadh róbait ag teagasc ár ngarpháistí
fiú! Beidh ardscileanna teicneolaíochta acu ach an mbeidh na
bunscileanna cumarsáide acu?
© CCEA
This is the end of the recording.
101
BLANK PAGE
102
ADVANCED
2018
Irish
(Section B)
assessing
Reading
[CODE]
SPECIMEN
MARK
SCHEME
103
1 (a) samhraidh [1]

(b) d’fhóirfeadh [1]

(c) saoire [1]

(d) gcomhluadar [1]

(e) cineál [1]

(f) bolscaireachta [1]

(g) mheallann [1]

(h) neamhiontas [1]

(i) frásaí [1]

(j) dearcadh [1]
Marks for AO2 [10]
2 (a) téann rudaí as dáta chomh luath agus a cheannaítear iad. [1]
(b) an tionsclaíocht a dhéanann agus a dhíolann teicneolaíocht chliste. [1]
(c) mar tá siad níos lú agus oibríonn siad níos gasta. [1]
(d) labhraíonn tú leis/tugann tú ordú dó/insíonn tú dó cad é atá de dhíth ort. [1]
(e) Is féidir dul ar an idirlíon agus cumarsáid a dhéanamh le daoine trí théacsanna agus
teachtaireachtaí ríomhphoist [1] déanann na spéaclaí na rudaí céanna a dhéanann na
gutháin chliste [1]. [2]
(f) Síleann sé nach bhfuil siad deas/go bhfuil siad measartha bunúsach/nach bhfuil siad
faiseanta. [1]
(g) Chomh maith leis na spéaclaí rinne siad carr a ghluaiseann gan tiománaí/rinne siad
carr a ghluaiseann leis féin gan duine ar bith á thiomáint. [1]
(h) Mar ní amharcann siad go deas [1] or níl siad faiseanta [1] or déanann na spéaclaí na
rudaí céanna a dhéanann gnáthríomhaire nó gutháin [1]. (Any two) [2]
(i) Mar feiceann tú daoine i ngach áit ag úsáid a nguthán nó a ríomhairí láimhe [1] or
Bíonn daoine i gcónaí ar a ngutháin nó ar a ríomhairí láimhe. [1] [1]
104
(j) Síleann sé go bhfuil an saol millte ag an teicneolaíocht [1] or nach n-imríonn páistí le
gnáthbhréagáin [1] or go bhfuil an t-oideachas ag brath barraíocht ar an teicneolaíocht
[1] go or mbíonn daoine ag baint úsáide as a ngutháin in áiteanna nach bhfuil
fóirsteanach (Any two). [2]
(k) Tá foighne caillte ag daoine/tá daoine níos mífhoighní anois. or Ní féidir le daoine
fanacht le rudaí anois. [1]
(l) Caithfear teicneolaíocht agus an seansaol a chur ag obair le chéile or Caithfear

teicneolaíocht agus an seansaol a chur ar comhchéim lena chéile. [1]
Marks for AO2 [15]
105
3 Summary
Candidates should mention the following keypoints:

• the author’s memory of the Trócaire box
• the extent of poverty in the world today
• the author’s concern about how some charities spend their money
• the need for care when choosing charities
• the need for us to work as a society to overcome poverty
Examiners should allocate an overall mark for AO2 based on the performance descriptors grid.
QWC is assessed in this question.

The candidate displays a very high level of understanding of the
stimulus and the task. The key points have been selected and covered
5 within tolerance of the word limit. Very few errors. Presentation, [13]–[15]
spelling, punctuation and grammar are excellent and meaning is very
clear.
The candidate has understood the stimulus and the task well. Most
of the key points have been conveyed but there may be a tendency to
4 [10]–[12]
exceed the word limit. Presentation, spelling, punctuation and grammar
are of a sufficiently high standard to make meaning clear.
The candidate shows some understanding of the stimulus but there is
an uneven response to the demands of the task. At least half of the
3 relevant information is given but coverage of the key points may be [7]–[9]
unbalanced. Presentation, spelling, punctuation and grammar are good
and meaning is clear.
The candidate has made some attempt to deal with the demands of the
task but less than half of the relevant information is given. The response
2 [4]–[6]
is inconsistent. Presentation, spelling, punctuation and grammar are
sufficiently competent to make meaning clear.
The candidate demonstrates limited understanding of the stimulus or [1]–[3]
the task. Little relevant information is given. Presentation, spelling,
1
punctuation and grammar may be such that intended meaning is not
clear.
Marks for AO2 [15]
106
4 Translation
The translation is divided into seven sections. Each section is marked out of five.
The marks are then totalled to give a final mark out of 35.
Do not
Section Translation Passage Suggested Translation Credit
credit
It’s that time of year again. Tá an t-am sin den bhliain
The universities and ann/buailte linn arís. Tá na
1
colleges are beginning the hollscoileanna agus na coláistí
new academic year. ag tosú ar an bhliain úr acadúil.
Students all over the Tá mic léinn ar fud na tíre/i
country are leaving home ngach cearn den tír ag imeacht
2 and moving into halls of ón bhaile agus ag bogadh
residence in the various isteach i hallaí cónaithe sna
cities. cathracha éagsúla.
They are making new Tá siad ag déanamh cairde nua/
friends and they are of ag cur aithne ar chairde nua
3 course going out for the odd agus, ar ndóigh, (tá siad) ag dul
night’s fun. amach faoi choinne corroíche
chuideachta.
University life gives young Tugann saol na hollscoile seans
people the chance to learn do dhaoine óga foghlaim fúthu
about themselves and to féin/aithne a chur orthu féin agus
4
develop new academic and scileanna nua acadúla agus
interpersonal skills. (scileanna nua) idirphearsanta a
fhorbairt.
Young people should make Ba chóir do dhaoine óga iomlán
the most of their university tairbhe a bhaint as a gcuid
days. They have to learn laethanta ar ollscoil/as laethanta
to mix their study and their na hollscoile. Caithfidh siad
5 social life. foghlaim faoin dóigh leis an
staidéar agus an saol sóisialta
a mheascadh/lena gcuid
staidéir agus a saol sóisialta a
mheascadh.
As well as attending Chomh maith le bheith ag
lectures every day and freastal ar léachtaí gach lá agus
working hard they should ag obair go dian/go dícheallach
6
join clubs and try out new ba chóir dóibh dul isteach i
experiences. gclubanna agus eispéiris nua a
thriail.
If they succeed in doing Má éiríonn leo seo a dhéanamh
7 this they will certainly have is cinnte go mbeidh saol ar dóigh
a brilliant time at university. acu ar ollscoil.
Suitable alternative responses will be credited.
107
The presentation of original information in the target language is
5 [5]
excellent. Grammar, structures and accuracy are of a very high order.
A very good, faithful rendering, evidence of minor errors. Lexis and
4 [4]
structures used confidently.
Good attempt overall and more than half of the information has been
3 [3]
accurately conveyed.
Quite limited in terms of language. Inaccuracies may be frequent and
2 [2]
serious. Less than half the information has been conveyed.
Very limited attempt to comply with the demands of the task. Gaps are
1 [1]
evident and candidate may resort to using English.
Marks for AO3 [35]
Total marks [75]
108
ADVANCED
2018
Irish
assessing
Extended Writing
[CODE]
SPECIMEN
MARK
SCHEME
109
A2 3 Extended Writing

Understanding
The candidate demonstrates an excellent understanding of the
requirements of the question. The question is addressed appropriately
5 [29]–[35]
and coherently with minimum repetition and no irrelevant material.
There is very good evidence of analysis.
The candidate shows a very good understanding of the requirements of
4 the question. The question is addressed appropriately and coherently. [22]–[28]
There is good evidence of analysis.
The candidate shows good understanding of the requirements of the
3 question. The response may be of a general nature, lacking structure or [15]–[21]
uneven.
The candidate shows quite limited understanding of the requirements of
2 [8]–[14]
the question. The response may be unstructured or inconsistent.
The candidate shows very limited understanding of the requirements of
1 [1]–[7]
the question. Very little or relevant information is given.

Knowledge
The candidate demonstrates an excellent knowledge of the text studied,
5 focusing appropriately on key aspects of the question. Detailed [17]–[20]
knowledge, views, arguments and insights are presented clearly.
The candidate shows very good knowledge of the text studied, focusing
4 [13]–[16]
appropriately on certain key aspects of the question.
The candidate shows good knowledge of the text studied and is able to
3 [9]–[12]
focus on some aspects of the question.
The candidate shows quite limited knowledge of the text studied. There
2 may be a lack of focus on key aspects of the question. Information [5]–[8]
given may be generally vague.
The candidate shows very limited knowledge of the text studied. Little
1 [1]–[4]
relevant information is given.
110

Target Language
Excellent command of language with frequent examples of accurate
and complex structures appropriate to this level. Examples of idiomatic
5 [17]–[20]
language evident. Some errors but only where more complex language
is used.
Very good, clear, well-structured language much in evidence. Few basic
4 [13]–[16]
errors and some use of more complex idiom and structures evident.
Good control of basic grammar and structures evident. Generally
characterised by some lack of complex language and quite limited
3 [9]–[12]
vocabulary with frequent misspellings. There may be some use of
anglicised forms.
Frequent errors and inconsistent control of basic grammar and
2 structures. Generally has difficulty with basic vocabulary and may revert [5]–[8]
to use of anglicised forms or English words. Quite limited.
Predominance of grammatical and lexical errors that inhibit
1 communication. Very limited command of idiom and vocabulary. [1]–[4]
Regular misspellings. Gaps and use of English common. Very limited.
Marks for AO2 [35]

Marks for AO4 [20]

Marks for AO3 [20]

Total marks [75]
111
Irish Unit A2 3 – Extended Writing: Indicative Content
Examiners should look for a cogent and structured answer based on some of the following
points and others which may be relevant.
1 Mac Labhraí: Anam na Teanga
(a) Scríobh léirmheas ar an ghearrscéal An Gadaí le Pádraig Mac Piarais.
Míniú nó téama an ghearrscéil

an peaca é nuair a bhíonn toradh fónta leis?
grá teaghlaigh/grá a thagann as ardmheas ar dhuine eile
an téama uilíoch é?
Carachtracht
Antaine measartha dinimiciúil
athraíonn a charachtar de réir mar a tharlaíonn eachtraí
is fearr an tuiscint atá aige ar nádúr an chine daonna ag an deireadh
Suíomh/plota/struchtúr
struchtúr croineolaíoch, é suite i dtosach an fichiú haois
an gearrscéal suite i sráidbhaile in Iarthar na hÉireann a bhfuil bunscoil ann
cur síos gearr ar an phlota – goideann Antaine bábóg a chuireann feabhas ar a
dheirfiúr thinn ach feiceann an ghirseach, ar léi an bhábóg, í ach ní sceitheann sí
rún Antaine
Coimhlint
coimhlint inmheánach ar siúl ag Antaine idir ciontacht agus áthas go bhfuil
feabhas ar Eibhlín
síleann sé go ndearna sé peaca marfach agus fós gur inis sé bréaga anuas ar an
ghadaíocht
tagann tromluí air san oíche, daoine ag cur gadaíocht ina leith
cén réiteach atá ar an choimhlint seo?
Stíl
stíl agus teanga measartha simplí (in oiriúint don ábhar?)
‘caint na ndaoine’ an mana a bhí ag an Phiarsach
dialóg nádúrtha réadach
Buaicphointe
chonaic Neans an bhábóg agus amharcann an bheirt i súile a chéile agus feictear
trua i súile Neans
geallann sí teach na bábóige a chur chuig Eibhlín
faoiseamh mór ar Antaine
Barúil
idéalach nó realaíoch?
an bhfuil baint ag an téama le saol an Phiarsaigh féin?
an bhfuil an críoch éifeachtach?
an dtugtar míniú/ar chuir sé a theachtaireacht trasna go héifeachtach?
112
nó
(b) Scríobh anailís ar charachtar an Mháistir de Róiste sa ghearrscéal Na Déithe

Bréige le Fionntán de Brún.
Intreoir
leasphríomhoide é i gcoláiste de chuid na hEaglaise
tharla eachtra i bPáras i measc na scoláirí ar thuras oideachais
ba mhaith leis an scoláire, Ó Muireagáin, a chur amach as an scoil gan aon phlé a
dhéanamh
Pearsanacht an charachtair
duine sotalach, mímhúinte, tarcaisneach
seans nach duine léannta é óir ní thuigeann sé cuid de chaint an Athar Ó Murchú
nó impleachtaí na cainte céanna
fimíneach agus é ag iarraidh dea-chlú an choláiste a sheasamh ach tugann sé
eiriceach agus uascán ar an scoláire
duine trodach m.sh. nuair a dhéanann an tAthair Ó Murchú iarracht cothrom na
Féinne a thabhairt don scoláire
Ról an charachtair
mioncharachtar ina snámhaí ag an phríomhoide
é in aghaidh an Athar Ó Murchú, rud a sholáthraíonn faill don sagart pointí
tábhachtacha Críostúla a nochtadh
tugann sé seans don phríomhoide bheith giorraisc leis agus é a shrianú faoi dhó,
a léiríonn cé aige a bhfuil an chumhacht
Forbairt carachtair
as siocair gur carachtar gan doimhneacht aige ní bhíonn athrú ar a charachtar ó
thús deireadh ceileann sé a mhianta faoi chlúdach a phearsantachta
Cad é a spreagann an carachtar?

tá míshásamh (fuath?) air mar go gcaithfidh sé bheith i dtuilleamaí an Chanónaigh
é ar lorg cumhachta dó féin/ag imirt an chluiche
tá uaidh diansmacht a bheith sa choláiste le go mbeadh saol níos sócúla aige féin
Cén éifeacht atá aige ar na carachtair eile?

saighdeann sé an tAthair Ó Murchú chun argóinte
cothaíonn sé fearg shrianta sa Chanónach fiú amháin
Conclúid
duine gan éifeacht é agus is beag de mhaith a dhéanann sé sa choláiste dó féin
ná do na carachtair eile sa ghearrscéal (ná do na scoláirí faoina chúram)
113
2 Ó Tuairisc: Lá Fhéile Míchíl
(a) “Bíodh is go dtarlaíonn eachtra thragóideach sa dráma, is minic a bhíonn na

léitheoirí ag gáire mar gheall ar an ghreann”. Scríobh aiste ar théama an ghrinn
sa dráma Lá Fhéile Míchíl.
Intreoir
Cén sórt grinn atá i gcéist?
Cé na carachtair is mó is cúis leis an ghreann?
Cad é an éifeacht a bhíonn leis an ghreann?
Murtach sa ghairdín nuair a osclaíonn na cuirtíní

tugann na nuasacháin orduithe atá ag teacht salach ar a chéile do Mhurtach/
greann óna chuid cúlchainte agus iompar
suíonn sé síos agus léann nuachtán go dtí go dtagann Máistreás na Nuasachán/
greann iompair
tugann eolas don Mháistreás/greann gáirsiúil agus rud beag de dhomlas an
tseanduine ann, b’fhéidir, cé go ndeir sé go bhfuil cion aige ar na stompóga beaga
girseacha
Murtach ar garda
suíomh áibhéalach – meaisínghunna agus saighdiúirí thart timpeall agus Murtach
ar dualgas le ráca
iarracht ar mhórchúis “tá mé san arm”
níos áibhéalaí fós – Jimín beag crúite na mbó ar garda ag an phríomhgheata
caint amaideach Mhurtaigh – “an dóigh leat go bhfaighimid pinsean beag”
An t-amadán cliste (mar atá go forleathan i ndrámaí de chuid Shakespeare,

traigéidí san áireamh)
déantar gáire faoi Mhurtach ach tuigeann sé na cúrsaí
tugann Murtach eolas faoin chúlra don lucht éisteachta
an Sagart Mór
greann óna charachtar féin – mór is fiú cé gur gnáthdhuine áitiúil é (níos mó
suime i rásaí cúnna ná i gcúrsaí pholaitíocht na heaglaise)
athraíonn sé a dhearcadh de réir mar a fhaigheann sé léargas ó dhaoine eile (an
Mháthair/an tEaspag)
tuigeann an Sagart Óg cad é atá ar bun ach caithfidh sé ligean don Sagart Mór é
a insint dó
íoróin (gaolmhar leis an ghreann)

íoróin cainte m.sh. deir Murtach “i gcead duit, a Mháistreás, tar éis dom tríocha
bliain a chaitheamh san Ord Beannaithe seo, níl tuairim ná toil de mo chuid féin
agam
íoróin suímh/dhrámatúil m.sh. an chaint phléisiúrtha faoin chú a éiríonn ina
chnámh spairne agus is é is cúis leis an tubaiste
conclúid
déanann an greann codarsnacht leis an traigéide
cuidíonn sé leis an saorghlanadh a chur i gcrích
an dóigh leat go bhfuil sé éifeachtach?
114
nó
(b) Scríobh anailís ar charachtar an Mére Michelle, sa dráma Lá Fhéile Míchíl.

Intreoir
í mar Mháthair Oirmhinneach
í ó shliocht uaisle, ó chlann mhór mhíleata de chuid na Fraince agus a throid in
éadan na nGearmánach
tugann carachtair eile eolas fúithi dón lucht éisteachta óir ní fheictear í go dtí
gníomh a dó
Pearsantacht
carachtar láidir dolúbtha/an claíomh ina shiombail uirthi
cliste/tuigeann sí cúrsaí eaglasta agus polaitíochta in Éirinn agus san Eoraip
duine de lucht ceannais na heaglaise/ cleachtadh aici ar orduithe a thabhairt
tuisceanach
Ról an charachtair
is mórcharachtar í cé nach bhfuil sí sa chéad ghníomh/a scáil ag dul roimpi a
bhuíochas do na carachtair eile
stiúrann sí an cluiche atá ar siúl aici i ngníomh a dó agus tugann tearmann do
Phacaí Armstrong
i ngníomh a trí tá a cluiche go fóill ag obair
leagann sí síos taobh na heaglaise don teachtaire ach ní fheictear arís í go dtí an
deireadh
Cad é a spreagann an carachtar?

de thairbhe a taithí ar an tsaol (stíl CCEA) tá fís aici ar an domhan
déanann sí a dícheall leis an eaglais a chur chun cinn
is breá léi an dúshlán
tá grá aici don bheirt “enfants de la patrie”
Cén éifeacht atá aici ar na carachtair eile?

glacann siad uilig lena horduithe nó tugann sí orthu glacadh ar dhóigh chliste
bíonn roinnt acu faoina scáth, na carachtair laga
bíonn cuid eile, atá éirimiúil go leor le cúrsaí a mheas, sásta dul lena léargas
Conclúid
ní mór a rá gur carachtar tábhachtach éifeachtach í
ní thuigeann sí, de réir dealraimh, “an croí paiseanta”
theip uirthi
115
Filíocht
3 (a) Scríobh aiste ar théama an ghrá i bhfilíocht Mháire Mhac an tSaoi. Déan tagairt
do dhá dhán ar a laghad a bhfuil an grá mar théama orthu.
intreoir
“liriceoir an ghrá” a tugadh uirthi (Frank O’Brien)
an grá ina théama i bhformhór a cuid dánta idir 1940 agus 1956 (nuair a foilsíodh
Margadh na Saoire den chéad uair)
ceannródaí ag am mar pléadh collaíocht na mban mórán sa Ghaeilge
cén cineál grá atá ann?

grá corrach – A Fhir dar fhulaingeas
grá paiseanta – Jack
grá milis – Jack
grá searbh – A Fhir dar fhulaingeas
grá leatromach – A Fhir dar fhulaingeas
cé na cuimhní atá aici sa dá dhán (comparáid)?

tá siad difriúil sa dá dhán – cuimhne dhearfach in Jack ach iontach diúltach in A
Fhir dar fhulaingeas
bhain sí sult as an dá eispéireas ag an am, déarfainn
níor mhair an dá chaidreamh agus níl brón uirthi faoi sin (cumha, b’fhéidir, i gcás
Jack)
mothúcháin
brón/cumha – an dá dhán go pointe áirithe
uaigneas – Caoineadh (nach bhfuil ar an liosta)
bród – rian den bhród i líne dheireanach Jack nuair atá sí rud beag caithréimeach
maoithneachas – Smaointe Um Thráthnóna b’fhéidir (nach bhfuil ar an liosta)
fuath – A Fhir dar fhulaingeas
an mbaineann tragóid leo? Ní bhaineann tragóid leis an dá dhán a roghnaíodh

ach tá sé le fáil sa dán Gráinne (agus sna dánta Caoineadh agus AthDheirdre)
fréamhaithe sa traidisiún liteartha

friotal m.sh. clabhsúr, orchra, síolbhach – seanfhocail ach iad oiriúnach
baineann sí úsáid as seanmheadarachtaí m.sh. deibhí de shórt sa dán A Fhir dar
fhulaingeas
tá rímeanna traidisiúnta le fáil sna dánta Gráinne agus Caoineadh (rím
inmheánach m.sh.)
N.B. ní aithris ar an traidisiún liteartha atá ina cuid filíochta ach, as siocair go
bhfuil staidéar déanta aici air, tá sí tumtha ann agus é ina thionchar uirthi
conclúid
pléann sí idir chúrsaí pearsanta agus grá daoine eile
ní fheictear dom go bhfuil an file ró-shoghonta
seans go leanann sí sampla duine dá cuid carachtair ón dán AthDheirde:
“Cíoraim mo cheann
Is cuirim dath fém bhéal.”
116
nó
(b) Scríobh anailís liteartha ar an dán Stoite le Máirtín Ó Direáin.
Intreoir
gearr cur síos ar shaol an fhile
luaigh gurbh éigean dó imeacht ón oileán agus arís chuig “an chathair fhalsa”
ábhair an dáin
déanann an file comparáid idir saol an oileáin agus saol na cathrach
an duine ag imeacht ó smachtbhannaí an oileáin
luachanna á n-ídiú ag sochaí nua-aoiseach na cathrach
téama/teachtaireacht
a bhfuil caillte aige féin (3 véarsa tosaigh)
a bhfuil i ndán dó feasta (2 véarsa deireanach)
mothúcháin/giúmar
léiríonn an file saol eipiciúil an oileáin a bhfuil laochra lonnaithe ann, dar leis
bréaglaochais atá sa chuid eile (“carnán trodán”), é féin ina measc feasta
mothaím cumhacht a chuid mothúchán agus aontaím (nó ní aontaím) leis
teicnicí (teanga/an tsamhlaoid/fuaimeanna/rím – roghnaigh roinnt samplaí

tábhachtacha ach tá teorainn ama/spáis; abair an bhfuil éifeacht leis na teicnicí
agus cén éifeacht?)
carraig, teach, claí, fál ina shiombailí ar shaol an oileáin
“árais … ar an mbraon anuas” ina shiombail ar easpa luachanna na cathrach falsa
laochas le cloisteáil sna línte “ag coraíocht leis an gcarraig loim”/“a choinnigh a
chuimhne buan”
fuaim shéimh sna línte “ag baint ceart/de neart na ndúl” a léiríonn torthúlacht saol
na tuaithe
déantar comparáid idir “féile chaoin na húire”/“neart na ndúl” agus “faoi ualach
deannaigh” (an bhfuil sé éifeachtach?)
foirm/struchtúr
cúig véarsa/an chéad agus an véarsa deireanach ar aon mhéid – saorvéarsaíocht
a thugann saoirse friotail don fhile
cuireann sé an chéad thrí véarsa i gcodarsnacht leis an dá véarsa dheireanacha,
b’fhéidir, go léiríonn sé gur bocht an chomparáid í nó nach bhfuil mórán eile a
thiocfaí a rá faoi shaol na cathrach
tá luas faoin cheathrú véarsa go dtí go stopann sé sa chúigiú véarsa leis an
ráiteas bhréag-chaithréis a scaoileadh uaidh
conclúid (N.B. do thuairim féin san achoimre seo)

éiríonn leis an fhile sa mhéid a chuir sé roimhe
cé go bhfuil athrú tagtha ar an tsaol ó shin tá daoine á stoitheadh go fóill (ag dul
thar lear srl.)
níl na tithe, ballaí srl. ina seasamh go fóill, cuid acu mar bhallóga
is cinnte go fóill go bhfuil faoiseamh le fáil faoin tuath/ar an oileán
117
BLANK PAGE
118
© CCEA 2016

A2AS IRI REVISED Support 18185

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

A2AS IRI REVISED Support 18185

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

A2AS IRI REVISED Support 18185

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

GCE

CCEA GCE Specimen

For first teaching from September 2016

Assessment Unit AS 2: Section A – Listening 3

General Marking Instructions 59

A CCEA Publication © 2016

You may download further copies of this publication from www.ccea.org.uk

INFORMATION FOR CANDIDATES

The total mark for this paper is 25.

(a) Cén tír atá i gceist leis an dlí nua?

(c) Cad é mar a mhothaigh na daoine a bhí i mbun an fheachtais faoin

(f) Cad iad na tréimhsí is measa ar na bóithre, dar leis na póilíní?

(b) How does he describe his training course?

(c) How many times did he fail his exams?

(d) How does he describe the lecturers he had at university?

(f) How many hours does he work each day?

(i) How long does he intend to work in the City Hospital?

(j) Where does he want to go after that, and why?

Write your Centre Number and Candidate Number in the spaces

1 Léigh an t-alt ‘Mo Mháthair’ agus freagair, i nGaeilge, na ceisteanna a leanann.

(b) Cá fhad a bhí an ailse ar mháthair an údair sula bhfuair sí bás?

(c) Luaigh dhá rud atá tábhachtach, de réir an taighde a rinne an

(e) Cad é a tharla ag deireadh na bliana seo caite?

(f) Cá raibh máthair an údair nuair a fuair sí bás?

(h) Cá mbeidh guth a mháthar le cluinstin ag an údar? Luaigh áit

(i) Chomh maith le gaolta agus le cairde, cé eile a thagann chuig an

(j) Cén chuimhne atá ag an údar ar a mháthair? Ainmnigh dhá thréith a

(l) Cad é mar a chuidigh an teach faire leis an údar?

Deirtear go bhfuil sé iontach deacair an guthán ceart a roghnú nuair a

Ar dtús, caithfidh tú smaoineamh ar an phraghas, ar ndóigh, ach, chomh

Bíonn ort cinneadh a dhéanamh faoi chonradh a shíniú nó faoi íoc as do

An mbeidh go leor spáis ann do do chuid grianghraf, físeán agus ceoil?

Sa deireadh, an rud is tábhachtaí, b’fhéidir, an tseirbhís idirlín agus an

Marks for AO2 [20]

1 Write a synonym in Irish in place of the word/phrase in italics. Write

(b) Ná (Amharc) ar an ghrianghraf sin, le do

(c) Ní (Déan) mé Mata don A2 an bhliain seo

(d) Dúirt Peadar go (Bí) sé ag cur fearthainne

(e) Iarr ar Róise arán a (Faigh) sa tsiopa. [1]

INFORMATION FOR CANDIDATES

Additional Materials Required: Question Marks

(a) Cad é mar a léirítear an saol Gaelach sa chathair sa scannán Yu

• an dóigh a n-úsáidtear na carachtair

(b) Tá an imirce ar cheann de na príomhthéamaí sa scannán Yu Ming Is

• na deacrachtaí a bhí ag Yu Ming

(a) Is cinnte go raibh an brú ina théama tábhachtach sa scannán

• an brú a fheictear ar na múinteoirí agus ar na scoláirí

(b) Tá stádas na Gaeilge ar cheann de na príomhthéamaí sa scannán

• dearcadh na múinteoirí agus na scoláirí ar an Ghaeilge

• dearcadh Eoin agus dearcadh na bpaístí ar stádas Clare sa

• na rudaí atá réalaíoch faoin scéal

4 Peigí Rose: Anne

(b) Scríobh aiste ar charachtar Anne.

• an dóigh ar thosaigh an grá idir Micheál agus Anne

INFORMATION FOR CANDIDATES

(b) Cad é a léiríonn go bhfuil ardchaighdeán oideachais againn in Éirinn?

(c) Cad é a tharla le linn na nóchaidí maidir le himirce?

(d) Cén tionchar atá ag an imirce ar theaghlaigh na tuaithe?