See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/334763141

An overview of mitigation measures for the fault rupture hazards in surface

and subsurface structures

Conference Paper · October 2018

CITATIONS READS

4 808

3 authors:

Sadegh Ghavami Meysam Mohammadi

Iran University of Science and Technology Allaodole Semnani Institute of Higher Education (ASIHE)
25 PUBLICATIONS   101 CITATIONS    2 PUBLICATIONS   4 CITATIONS   

SEE PROFILE SEE PROFILE

Mehrdad Rajabi
Islamic Azad University Tehran Science and Research Branch
7 PUBLICATIONS   10 CITATIONS   

SEE PROFILE

Some of the authors of this publication are also working on these related projects:

Soil Stabilization Using Waste Materials View project

Mitigation Measures for Shallow Foundations Subjected to Surface Fault Rupture View project

All content following this page was uploaded by Meysam Mohammadi on 05 April 2021.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

 The 3th Iranian Conference on Geotechnical Engineering
Iranian Geotechnical Society, Tehran, Iran
October 2018

An overview of mitigation measures for the fault rupture

hazards in surface and subsurface structures

Sadegh Ghavami1, Meysam Mohammadi2 , Mehrdad Rajabi3

1- School of Civil Engineering, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran
2- School of Civil Engineering, Allaodole Semnani Institute of Higher Education, Garmsar, Iran
3- Department of Civil Engineering, Islamic Azad University, South Tehran Branch, Tehran, Iran

s_ghavamijamal@civileng.iust.ac.ir

Abstract
Permanent ground displacement due to surface fault rupture is one of the most important
consequence of strong earthquakes. Many of structural design codes avoid construction of
building on or near active fault traces, and usually impose a setback zone from the fault lines
to prevent fault rupture surface cross structures. There are many problems in code
implementations such as uncertainty related to the mapping of active faults and pattern of
fault rupture propagation through soil deposits. Moreover, for long structures, such as
tunnels, bridges and pipelines, avoidance of construction across or near active faults is not
possible. Therefore, appropriate measures should be taken to mitigate surface fault rupture
hazards. Studies show that spreading fault displacement over a large area and diverting the
fault rupture away from the structure have been effective in protecting the structures from
fault-induced damage. The objective of this paper is to review the mitigation measures for
the fault rupture hazards in surface and subsurface structures.
Keywords: Surface fault rupture, Fault– structure interaction, Mitigation measures.
 ‫سومین كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنیک ایران‬
‫تهران – ‪ 1‬و ‪ 2‬آبان ماه ‪1۳۹7‬‬

‫مروری بر روش های کاهش خطرات ناشی از گسلش بر سازه های سطحی و زیر سطحی‬

‫‪3‬‬
‫صادق قوامی جمال‪ ،1‬میثم محمدی‪ ،2‬مهرداد رجبی حران‬
‫‪ -1‬دانشجوی دکتری ژئوتکنیک‪ ،‬دانشگاه علم و صنعت ایران؛ سرپرست آزمایشگاه مکانیک خاک و مدرس‬
‫مؤسسه آموزش عالی عالءالدوله سمنانی گرمسار‬
‫‪ -2‬دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوتکنیک‪ ،‬مؤسسه آموزش عالی عالءالدوله سمنانی گرمسار‬
‫‪ -3‬دانشجوی کارشناسی مهندسی عمران‪ ،‬دانشگاه آزاد اسالمی واحد تهران جنوب‬

‫‪s_ghavamijamal@civileng.iust.ac.ir‬‬

‫خالصه‬
‫جابجایيهای دائمي ناشي از حركت گسل و انتشار گسیختگي به سطح زمین یکي از پیامدهای ناشي از وقوع زلزله است‪ .‬آیین نامه های لرزه ای‬
‫معموالً توصیه مي كنند در محدوده گسل ساخت و ساز صورت نگیرد و یا اگر صورت مي گیرد با ضوابط ویژه و طراحي خاص باشند‪ .‬وجود عدم‬
‫قطعیت ها در تعیین محدوده گسل و چگونگي انتشار گسیختگي در خاک‪ ،‬عملي ساختن راهکار دوری از گسل های فعال را با دشواری روبه رو‬
‫كرده است‪ .‬به عالوه در ساخت سازه های طویل مانند پل ها‪ ،‬تونل ها و خطوط لوله نمي توان از احداث آنها در مجاورت حوزه خطر گسل ها‬
‫اجتناب كرد‪ .‬بنابراین باید تمهیدات مناسب به منظور كاهش خطر گسلش سطحي در نظر گرفته شود‪ .‬مطالعات نشان مي دهد پراكندگي گسیختگي‬
‫ناشي از گسلش در ناحیه وسیع تر و انحراف مسیر گسیختگي از سازه ها در كاهش پتانسیل خطرات ناشي از گسلش مؤثر بوده است‪ .‬در این مقاله به‬
‫بررسي راهکارهای مطالعه شده توسط محققین به منظور كاهش خطرات گسلش بر سازه های سطحي و زیرسطحي پرداخته مي شود‪.‬‬

‫کلمات کلیدی‪ :‬گسلش سطحی‪ ،‬اندرکنش گسلش با سازه ها‪ ،‬کاهش خطر گسلش‬

‫مقدمه‬ ‫‪.1‬‬

‫زلزله یکي از مخاطرات غیرقابل پیشگیری است كه وقوع آن در مناطق پرجمعیت نتایج فاجعه باری را به دنبال دارد‪ .‬سازه های مهندسي بسیاری بر اثر‬
‫جابجایي های دائمي ناشي از حركت دو لبه گسل و انتشار گسیختگي به سطح زمین‪ ،‬تخریب شده اند‪ .‬بر این اساس‪ ،‬آیین نامه های لرزهای به صراحت‬
‫بیان ميكنند كه ساخت و ساز در محدوده گسل های فعال مجاز نمي باشد یا حداقل این كه بدون تحلیل و طراحي خاص نباشد‪ .‬برای مثال در بند ‪-2-6‬‬
‫‪ 5‬آییننامه ‪ 2800‬ایران [‪ ]1‬آمده است‪« :‬در پهنه گسل های اصلي با جابجایي عمده‪ ،‬احداث ساختمان با اهمیت بسیار زیاد ممنوع بوده و در مابقي پهنه ها‬
‫احداث آنها با انجام مطالعات و اعمال تمهیدات ویژه مجاز مي باشد‪ .‬همچنین در پهنه گسل های اصلي با جابجایي عمده احداث ساختمان با اهمیت‬
‫زیاد صرفاً با انجام مطالعات ویژه و اعمال تمهیدات ویژه مجاز مي باشد»‪ .‬باید توجه داشت كه در مورد تشخیص گسل های فعال از غیر فعال و همچنین‬
‫ساختار گسل ها بین زلزله شناسان اختالف نظر وجود دارد [‪ . ]2‬به عالوه مطالعات نشان داده است كه انتشار گسیختگي از سنگ بستر تا سطح زمین تابع‬
‫عوامل مختلف مانند مشخصات خاک و وجود سازه های سطحي و زیر سطحي مي باشد و گاه پدیده های تفرق و دو شاخه شدن مسیر گسیختگي‪،‬‬
‫امکان پیش بیني محل رخنمون گسل را مشکل مي كند [‪ .]2-4‬در شهرهای پرجمعیتي مانند تهران‪ ،‬مشهد و تبریز كه بر كمربند لرزه ای واقع شده است‪،‬‬
‫بسیاری از سازه ها بر گسل فعال واقع شده اند و در اكثر موارد عملي ساختن راهکار دوری از گسل در ساخت سازه های طویل مانند پل ها‪ ،‬تونل ها و‬
‫خطوط لوله دشوار است‪ .‬از این رو باید با بررسي راه حل های كاهش خطرات ناشي از گسلش در اندركنش با سازه های سطحي و زیرسطحي به ساخت‬
‫و ساز در حریم گسل ها كمک نمود‪ .‬در این مقاله به بررسي راهکارهای مطالعه شده توسط محققین به منظور كاهش پتانسیل خطرات گسلش بر سازه ها‬
‫پرداخته مي شود‪.‬‬

‫‪ 1‬دانشجوی دکتری ژئوتکنیک‪ ،‬دانشگاه علم و صنعت ایران؛ سرپرست آزمایشگاه مکانیک خاک و مدرس مؤسسه آموزش عالی عالءالدوله سمنانی گرمسار‬
‫‪ 2‬دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوتکنیک‪ ،‬مؤسسه آموزش عالی عالءالدوله سمنانی گرمسار‬
‫‪ 3‬دانشجوی کارشناسی مهندسی عمران‪ ،‬دانشگاه آزاد اسالمی واحد تهران جنوب‬

‫‪1‬‬
 ‫سومین كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنیک ایران‬
‫تهران – ‪ 1‬و ‪ 2‬آبان ماه ‪1۳۹7‬‬

‫بررسی روش های کاهش پتانسیل خطرات گسلش‬ ‫‪.2‬‬

‫نخستین بار بری و همکاران [‪ ]5‬در سال ‪ 1۹۹۳‬به ارائه ایده بهرهگیری از ژئوسنتتیک ها برای مقابله با خطر گسلش سطحي نرمال پرداختند‪ .‬آنها با‬
‫مطالعات عددی به این نتیجه رسیدند كه به طور كلي خطرات ناشي از انتشار گسلش در خاک از سه طریق قابل كاهش است‪ -1 :‬افزایش شکلپذیری‬
‫خاک ‪ -2‬افزایش ارتفاع خاک ‪ -۳‬استفاده از مسلح كننده در خاک (شکل ‪ .)1‬نتایج مدلسازی المان محدود نشان مي دهد كه خاک مسلح نشده باید به‬
‫ضخامت ‪ 12‬متر باشد تا جابجایي ‪ 2/5‬متری سنگ بستر به سطح زمین نرسد‪ .‬استفاده از مسلحكننده ها موجب پخش ناحیه برشي در یک محدوده وسیع‬
‫تر در خاک شده و اعوجاج زاویه ای‪ ،‬كرنشهای كششي افقي و تنش های كششي در سطح كاهش مي یابد‪ .‬در پروفیلي عمود بر راستای گسلش‪،‬‬
‫حضور دوالیه ژئوگرید میزان جابجایيهای قائم در طرف گسلش سطحي را به گونهای تغییر داد كه شاهد اعوجاج كمتری در سطح بود [‪( ]6‬شکل ‪.)2‬‬
‫در این حالت ماكزیمم كرنش كششي با استفاده از دو الیه ژئوگرید حدود ‪ 50‬درصد كاهش یافت‪.‬‬

‫شکل ‪ -1‬استفاده از الیه های مسلح کننده (ژئوگرید) در خاک [‪]5‬‬

‫شکل ‪ -2‬تغییر مکان قائم در سطح در خاک به ضخامت ‪ 6‬متر تحت گسلش نرمال [‪]6‬‬

‫موسوی و جعفری [‪ ]7‬امکان كاهش آسیبپذیری به ساختمانها را در برابر خطر گسلش سطحي با اعمال تمهیدات مناسب در زیر ساختمان‬
‫بررسي كردند (شکل ‪ .)۳‬در این خصوص با طراحي یک الیه ژئوتکنیکي و قرارگیری ژئوگرید در آن كاهش گسلش سطحي با مدلسازی فیزیکي و‬
‫عددی مطالعه شد‪ .‬در این پژوهش تمركز بر رفتار سازه تحت گسلش معکوس با زاویه ‪ ۹0‬درجه و جابجایي زیاد سنگ بستر بود‪.‬‬
‫با مقایسه مقادیر چرخش پي در طي اعمال جابجایي پایه در نتایج آزمایش ها مشاهده گردید كه عملکرد مورد انتظار در خصوص كاهش‬
‫مخاطرات گسلش سطحي در شرایط حضور سازه با وجود الیه ژئوتکنیکي دیده نمي شود‪ .‬مقایسه مقادیر تغییر مکان سطحي در نتایج تحلیل عددی‬
‫گویای عملکرد مناسب ژئوگرید در كاهش خطر گسلش بود‪.‬‬
‫بررسي های بازیار و همکاران [‪ ]8‬نشان مي دهد حضور ژئوگرید‪ ،‬ناحیه پالستیک خاک را كه به موجب گسلش ایجاد ميشود در زیر‬
‫ژئوگرید محدود ميكند و به طور قابل توجهي تغییر مکان سطحي كاهش مي یابد (شکل ‪ .)4‬با افزایش مقاومت ژئوگرید تغییر مکان سطحي ناشي از‬

‫‪2‬‬
 ‫سومین كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنیک ایران‬
‫تهران – ‪ 1‬و ‪ 2‬آبان ماه ‪1۳۹7‬‬

‫گسلش كاهش مي یابد زیرا با افزایش جابجایي پایه‪ ،‬تنش بسیج شده در ژئوگرید بیشتر مي شود‪ .‬همان طور كه از شکل ‪ 4‬مشخص است با حضور‬
‫ژئوگرید در خاک‪ ،‬تغییر شکل سطحي (شیب) مالیم خواهد بود‪ .‬عمق قرارگیری ژئوگرید اثر قابل مالحظه ای بر كاهش گسلش سطحي دارد‪ .‬هر‬
‫چقدر ژئوگرید در عمق بیشتری نسبت به سطح قرار گیرد تغییر مکان سطحي كاهش مي یابد‪ .‬این امر ممکن است به دلیل كمتر شدن حركات جانبي‬
‫ژئوگرید به دلیل افزایش فشار ناشي از وزن خاک باالی آن باشد‪.‬‬

‫شکل‪ - 3‬الیه ژئوتکنیکی با اعمال تمهیدات مناسب در زیر ساختمان برای مقابله با گسلش سطحی (‪ -1‬ساختمان ‪ -2‬الیه ژئوتکنیکی ‪ -3‬آبرفت‬
‫روی سنگ بستر [‪]7‬‬

‫شکل ‪ -4‬توزیع برش در خاک ‪ -‬الف) حوزه آزاد (بدون ژئوگرید) و ب) با ژئوگرید سخت [‪]8‬‬

‫یکي از روشهای پیشنهادی به منظور كاهش جابجایي تفاضلي سطح ناشي از گسلش یا شیب مالیم تر این جابجایي ها استفاده از بلوکهای‬
‫بزرگ در خاک بود تا گسلش اصلي را به شکستگيهای كوچکتر تقسیم كند [‪( ]۹‬شکل ‪ .)5‬برنان و همکاران [‪ ]10‬به بررسي استفاده از بلوک صلب در‬
‫زیر سازه به منظور كاهش خطرات ناشي از گسلش نرمال با مدلسازی فیزیکي و عددی پرداختند‪ .‬چهار آزمایش انجام شده با سانتریفیوژ در شکل ‪ 6‬نشان‬
‫داده شده است‪.‬‬

‫شکل ‪ -5‬مکانیزم محافظت در صورت استفاده از بلوک صلب [‪]10‬‬

‫‪3‬‬
 ‫سومین كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنیک ایران‬
‫تهران – ‪ 1‬و ‪ 2‬آبان ماه ‪1۳۹7‬‬

‫شکل ‪ – 6‬آزمایش های انجام شده در سانتریفیوژ‪ -‬الف) بدون بلوک‪ ،‬ب) آرایش شش ضلعی از بلوک های مستطیلی ‪ )c‬آرایش‬
‫چهار ضلعی از بلوکهای مستطیلی‪ ،‬د) آرایش شش ضلعی از بلوکهای دایرهای [‪]10‬‬

‫فدایي و همکاران [‪ ]11‬با انجام مدلسازی عددی با استفاده از نرمافزار آباكوس و مدل آزمایشگاهي با شتاب ‪ 1-g‬به ارائه یک راهکار جدید‬
‫برای كاهش خطر گسلش معکوس بر فونداسیون های سطحي پرداختند‪ .‬در این راهکار از یک المان ضعیف قائم در كنار سازه استفاده شده است‪ .‬با حفر‬
‫یک ترانشه قائم در خارج از محدوده فونداسیون و پر كردن آن با مصالح سست رسي‪ ،‬مسیر گسلش احتمالي به داخل ترانشه هدایت و از آسیب سازه در‬
‫آینده جلوگیری به عمل مي آید‪ .‬در این روش‪ ،‬مي توان بدون نیاز به اعمال تغییرات در سازه موجود‪ ،‬حفاظت الزم از سازه را انجام داد (شکل ‪.)7‬‬
‫نتایج به دست آمده نشانگر كارایي استفاده از دیوار ضعیف در انحراف مسیر گسلش مي باشد‪ .‬دیوار بنتونیتي فشار را تحمل كرده و با جذب‬
‫گسیختگي گسل‪ ،‬پي را از ضربه های مستقیم حفظ ميكند‪ .‬درنتیجه لنگر خمشي و خصوصاً چرخش بدنه صلب پي به صورت قابل اغماضي كوچک‬
‫مي گردد (شکل ‪ .)8‬اثر دو عامل جابجایي پایه گسل و مقاومت برشي دیوار مورد بررسي قرار گرفت‪ .‬افزایش جابجایي پایه باعث مي شود تا عالوه بر‬
‫مسیر اولیه گسلش كه به داخل دیوار هدایت گردیده است‪ ،‬مسیر جدیدی نیز تشکیل شود‪ .‬همچنین كاهش مقاومت برشي و افزایش پتانسیل تراكمي‬
‫دیوار به عملکرد بهتر آن كمک مي كند‪.‬‬

‫شکل ‪ –7‬انحراف مسیر گسلش و محافظت از سازه با استفاده از دیوار بنتونیتی [‪]11‬‬

‫‪4‬‬
 ‫سومین كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنیک ایران‬
‫تهران – ‪ 1‬و ‪ 2‬آبان ماه ‪1۳۹7‬‬

‫شکل ‪ –8‬مقایسه چرخش پی در حالت حفاظت شده با دیوار بنتونیتی و حفاظت نشده در برابر میزان جابجایی سنگ بستر [‪]11‬‬

‫آشتیاني و همکاران [‪ ]12‬به بررسي تأثیر حفر ترانشه پر شده با صفحات سبک و نرم پلي استایرن انبساطي‪ )EPS( 1‬بر انحراف مسیر گسیختگي‬
‫ناشي از گسل معکوس و محافظت از پي های مدفون پرداختند‪ .‬نتایج نشان داد كه مصالح با مقاومت برشي كم و غیر وابسته به زمان و با قابلیت فشردگي‬
‫باال مانند ‪ ،EPS‬تغییر شکل های برشي پالستیک را جذب كرده و گسیختگي ناشي از گسلش را از زیر پي منحرف مي كند و فونداسیون در تماس كامل‬
‫با خاک باقي مي ماند و فضای خالي زیر پي ایجاد نمي شود (شکل ‪ .)۹‬همان طور كه از شکل مشخص است دوران پي به میزان قابل توجهي كاهش پیدا‬
‫كرده است‪.‬‬

‫شکل ‪ -9‬تأثیر حفر ترانشه پر شده با ‪ EPS‬بر انحراف مسیر گسیختگی ناشی از گسلش و کاهش دوران پی [‪]12‬‬

‫اوتل و بری [‪ ]1۳‬استراتژی های ژئوتکنیکي كاهش خطر گسلش سطحي را بررسي كردند‪ .‬براساس نتایج تحقیقات آنها‪ ،‬روش بهسازی زمین‬
‫ميتواند در برخي موارد مؤثر باشد‪ .‬در این حالت كرنش های برشي در ناحیه مجاور زمین بهسازی نشده متمركز ميشود‪ .‬افزایش مقاومت و سختي‬
‫خاک زیر سازه مي تواند موجب انحراف مسیر گسلش از سازه شده و خسارات وارد بر سازه را كاهش دهد‪ .‬در این روش‪ ،‬سازه و زمین بهسازی شده‬
‫باید كامالً در یک طرف خط گسل قرار گیرند‪ .‬اگر بخش بهسازی شده مستقیماً باالی گسل قرار گیرد‪ ،‬گسلش در بخش بهسازی شده منتشر شده و‬
‫انحراف گسیختگي صورت نمي گیرد‪ .‬روش هایي كه به منظور بهسازی زمین مي توان به كار برد شامل تراكم ارتعاشي‪ ،‬تزریق با فشار باال و اختالط‬
‫عمیق خاک است‪ .‬روش دیگر كاهش خطر گسلش‪ ،‬ایجاد دیوار دیافراگمي بین سازه و گسل است كه دیوار مانند سپر از سازه در برابر تغییر شکل زمین‬
‫محافظت ميكند‪ .‬در گسلش نرمال دیوار دیافراگمي مانند دیوار حائل در حفاری عمل مي كند‪ .‬در گسل معکوس‪ ،‬دیوار دیافراگمي از انتشار گسیختگي‬

‫‪1‬‬
‫‪Expanded polystyrene‬‬

‫‪5‬‬
 ‫سومین كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنیک ایران‬
‫تهران – ‪ 1‬و ‪ 2‬آبان ماه ‪1۳۹7‬‬

‫ناشي از گسلش جلوگیری مي كند‪ .‬استفاده از زمین مهارها در زیر سازهای كه در قسمت فرودیواره گسل معکوس قرار دارد نیز مي توانند مؤثر واقع‬
‫شوند‪ .‬شکل ‪ 10‬این روش ها را به صورت شماتیک نشان مي دهد‪.‬‬

‫شکل ‪ -10‬برخی روشهای ژئوتکنیکی کاهش خطرات ناشی از گسلش سطحی‪ -‬الف) بهسازی زمین‪ ،‬ب) دیوار دیافراگمی‪ ،‬ج)‬
‫زمین مهارها [‪]13‬‬

‫برخورد تونل ها با گسل به جهت خطي بودن آنها محتمل است‪ .‬اهمیت مطالعه گسلش در طراحي سازه های زیرزمیني از آن جهت است كه‬
‫تنش های حاصل از گسلش در مقاطع تونل یا سایر سازه های زیرزمیني مي توانند به مراتب از تنشهای حاصل از لرزش و لغزش بیشتر باشد [‪.]14‬‬
‫جابجایي برشي در یک پهنه باریک در دو طرف گسل آثار تخریبي شدیدی بر سازه های زیرزمیني خواهد داشت‪ .‬بنابراین مطالعه خطر گسلش در مسیر‬
‫یک تونل و یا سایر سازه های زیرزمیني از اهمیت خاصي برخوردار است‪ .‬خصوصیات مکانیکي سنگها در اطراف تونل در محدوده گسلش معموالً‬
‫بسیار ضعیف است و فشار و جابجایي در این محدوده بیشتر از مقاطع دیگر است‪ .‬لي و گو [‪ ]15‬با روش المان محدود سه نوع محافظ تونل در محدوده‬
‫گسلش را بررسي كردند‪ -1 :‬بتن مسلح ‪ -2‬شاتکریت‪-‬میل مهار و بتن مسلح ‪ -۳‬تزریق و بتن مسلح (شکل‪ .)11‬نتایج مدلسازی عددی نشان ميدهد كه‬
‫تنشها و جابجایي در روش سوم كمتر از دیگر روش هاست (شکل ‪.)12‬‬

‫شکل ‪ -11‬سه نوع محافظ تونل [‪]15‬‬

‫شکل ‪ -12‬جابجایی ماکزیمم سنگ اطراف تونل در سه نوع محافظ ‪ -‬نوع‪ :1‬بتن مسلح‪ ،‬نوع‪ :2‬شاتکریت‪-‬میلمهار و بتن مسلح‪ ،‬نوع‪:3‬‬
‫تزریق و بتن مسلح [‪]15‬‬

‫‪6‬‬
 ‫سومین كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنیک ایران‬
1۳۹7 ‫ آبان ماه‬2 ‫ و‬1 – ‫تهران‬

‫نتیجه گیری‬ .3

‫ راهکارهای‬.‫جابجایيهای دائمي ناشي از حركت گسل و انتشار گسیختگي به سطح زمین مي تواند به سازه های مهندسي آسیب های جدی وارد كند‬
‫ استفاده از روش های ژئوتکنیکي به منظور پراكندگي گسیختگي‬،‫كلي به منظور كاهش خطرات ناشي از گسلش شامل عقب نشیني از محدوده گسل ها‬
‫ وجود عدم قطعیت ها در تعیین محدوده گسل و چگونگي‬.‫ انحراف گسلش از سازه ها و مقاوم سازی سازه ای است‬،‫ناشي از گسل در محدوده وسیع تر‬
‫ به عالوه در ساخت سازه های طویل مانند‬.‫ عملي ساختن راهکار دوری از گسل های فعال را با دشواری روبه رو كرده است‬،‫انتشار گسیختگي در خاک‬
‫ استفاده از ترانشه پر شده‬،‫ در مورد پي های سطحي‬.‫ تونل ها و خطوط لوله نمي توان از احداث آنها در مجاورت حوزه خطر گسل ها اجتناب كرد‬،‫پل ها‬
‫) موجب انحراف مسیر گسیختگي از سازه‬EPS( ‫با مصالح با مقاومت برشي كم و غیر وابسته به زمان و با قابلیت فشردگي باال مانند پلي استایرن انبساطي‬
‫ دیوار دیافراگمي و زمین مهارها نیز در‬،‫ استفاده از ژئوسنتتیک ها در زیر پي یا ایجاد حائل با استفاده از بهسازی زمین‬.‫و كاهش دوران پي مي شود‬
‫ استفاده از محافظ تونل در محدوده گسلش (تزریق و بتن‬،‫ در مورد تونل ها‬.‫كاهش پتانسیل خطرات ناشي از گسلش در برخي موارد مؤثر بوده است‬
.‫مسلح) مي تواند تنش ها و جابجایي های ناشي از حركت گسل را كاهش دهد‬

‫مراجع‬ .4

‫ مركز تحقیقات ساختمان و مسکن‬،‫ ویرایش چهارم‬2800 ‫ استاندارد‬،‫ آییننامه طراحي ساختمانها در برابر زلزله‬.1

‫ پایان نامه‬،"‫ "تحلیل و بررسي تونل های واقع در ماسه تحت اثر پدیده گسلش با استفاده از مدلسازی آزمایشگاهي و عددی‬،)1۳۹۳( .‫ ع‬،‫ نبي زاده‬.2
.‫ دانشگاه علم و صنعت ایران‬،‫ دانشکده مهندسي عمران‬،‫دكتری‬

3. Bray, J. D., Seed, R. B., Cluff, L. S. and Seed, H. B. (1994), “Earthquake Fault Rupture Propagation
through Soil”, Journal of Geotechnical Engineering, ASCE, 120 (3): 543-561.
4. Gazetas G., Pecker, A., Faccioli, E., Paolucci, R., and Anastasopoulos, I. (2008), “Design
recommendations for fault–foundation interaction”, Bulletin of Earthquake Engineering, 6 (4): 677–687.
5. Bray, J. D., Ashmawy, A., Mukhopadhyay, G. and Gath, E. M. (1993), “Use of geosynthetics to mitigate
earthquake rupture propagation through compacted fill”, Proceedings of the Geosynthetics ′93 Conference, 1:
379–392.
6. Bray, J. D. (2001), “Developing Mitigation Measures for the Hazards Associated with Earthquake Surface
Fault Rupture”, Seismic Fault-induced Failures Workshop, Japan Society for the Promotion of Science,
University of Tokyo, Japan, 55-80.
7. Moosavi, S. M. and Jafari, M. K. (2012), “Investigation of the Surface Fault Rupture Hazard Mitigation by
Geosynthetics”, 15th World Conference on Earthquake Engineering.
8. Baziar, M. H., Nabizadeh, A. and Jabbari, M. (2014), “Numerical modeling of interaction between dip-slip
fault and shallow foundation”, Bulletin of Earthquake Engineering, 13 (6): 1613-1632.
9. Tani, K. (2003), “Proposal of ground improvement method to prevent fault rupture modification”, Proc.
11th Int. Conf. on Soil Dynamics and Earthquake Engineering/3rd Int. Conf. on Earthquake Geotechnical
Engineering, U.C. Berkeley, USA, 590-597.
10. Brennan, A., Roby, M., Bransby, F., and Nagaoka, S. (2007), “fault rupture modification by blocky
inclusions”, 4th International Conference on Earthquake Geotechnical Engineering, Paper No 1480.
11. Fadaee, M., Anastasopoulos, I., Gazetas, G., Jafari, M. K. and Kamalian, M. (2013), “Soil bentonite
wall protects foundation from thrust faulting: analyses and experiment”, Earthquake Engineering and
Engineering Vibration, 12: 473-486.
12. Ashtiani, M., Ghalandarzadeh, A., Mahdavi, M., Hedayati, M. (2017), “Centrifuge modeling of
geotechnical mitigation measures for shallow foundations subjected to reverse faulting”, Canadian
Geotechnical Journal, 1-14.

7
 ‫سومین كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنیک ایران‬
1۳۹7 ‫ آبان ماه‬2 ‫ و‬1 – ‫تهران‬

13. Oettle, N. K. & Bray, J. D. (2013), “Geotechnical Mitigation Strategies for Earthquake Surface Fault
Rupture”, Journal of Geotechnical and Geoenvironmental Engineering, 139: 1864-1874.

‫ "مقایسه ی رفتار تونلهای قطعهیي در گسلش عادی و معکوس با استفاده از مدل سازی در‬،)1۳۹6( .‫ ع‬،‫ ت و قلندرزاده‬،‫ اخالقي‬.‫ م‬،‫ كیاني استیار‬.14
.47-۳۹ ‫ صفحه‬.2،1 ‫ شماره‬.۳۳،2 ‫ دوره‬،‫ نشریه علمي پژوهشي مهندسي عمران شریف‬،"‫سانتریفیوژ ژئوتکنیکي‬

15. Li, K. and Guo, H. (2014), “Optimization of tunnel support type through fault zone”, Applied Mechanics
and Materials, Vols 580-583: 1184-1187.

8

View publication stats