07ΕΕ10 _ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΠΙΟΥ ΑΣΤΙΚΩΝ ΥΠΑΙΘΡΙΩΝ ΧΩΡΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΩΡΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΩ ΤΟΥΜΠΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΘΕΜΑΤΟΣ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2020 – 21

Πρόκειται για τη διαμόρφωση μιας ενότητας υπαίθριων χώρων στον αστικό ιστό της
περιοχής του χειμάρρου Πολυγνώτου στο τμήμα μεταξύ της περιφερειακής οδού και της
οδού Λαμπράκη.

Συγκεκριμένα αποτελείται από:

- την τοποθεσία του χειμάρρου Πολυγνώτου, από τη Λαμπράκη (νότιο όριο)
μέχρι και την περιοχή του Κοιμητηρίου Μαλακοπής
- το γύρω από αυτήν πλέγμα αστικών υπαίθριων χώρων: δρόμοι, πεζόδρομοι,
περίγυρος σχολείου, ακάλυπτοι χώροι, αδιέξοδα.

Είναι σημαντική η γειτνίαση με:

- τη γέφυρα της οδού Λαμπράκη
- την αυλή του Δημοτικού Σχολείου
- τη δασική περιοχή βορειο-ανατολικά, ως το μοναδικό ίχνος κατάντη της
περιφερειακής οδού του δάσους Σέιχ-Σου στην ανατολική πλευρά της πόλης

Σύντομη περιγραφή

Σήμερα, οι χώροι αυτοί, σε άμεση φυσική συνέχεια, αλλά αποκομμένοι μεταξύ τους,
αποτελούν ένα αδιαμόρφωτο και υποβαθμισμένο περιβάλλον.
Έχουν δεχθεί αρνητικά μόνο τις συνέπειες της ανοικοδόμησης και στοιχειωδών έργων
υποδομής ή μερικής διαμόρφωσης όπως: μπαζώματα για τη ρύθμιση της στάθμης εισόδου
των πολυκατοικιών και την κάλυψη των υπογείων, επιχωματώσεις και αλλαγή του
ανάγλυφου για τη δημιουργία πλατωμάτων ή για παράνομη ανοικοδόμηση, καταπάτηση
μεγάλου τμήματος των όχθεων, κυρίως στη δυτική πλευρά, δημιουργώντας πρανή με βίαιες
αποτμίσεις και σοβαρά προβλήματα διάβρωσης, κάλυψη πηγών, καταστροφή της
βλάστησης και του φυσικού περιβάλλοντος του χειμάρρου.

Ζητούμενα και στόχοι

Ζητείται η αναδιαμόρφωση του χώρου συνολικά. Δηλαδή ο σχεδιασμός της της περιοχής του
χειμάρρου Πολυγνώτου από την οδό Λαμπράκη έως και το Κοιμητήριο της Μαλακοπής και
των γύρω ελεύθερων χώρων μέσα στο δοσμένο αστικό πλαίσιο. Συγκεκριμένα ζητείται:

Α. Επαναπροσδιορισμός των ορίων της τοποθεσίας (πέραν αυτών του σημερινού ρέματος),
με επέκταση έως τα μέτωπα των πολυκατοικιών, τις αυλές δημοσίου και τους ακάλυπτους,
με πεζοδρομήσεις, σταθμεύσεις, νέες διαδρομές και εκμετάλλευση της υψομετρικής
διαφοράς.

Β. Αποκατάσταση της χωρικής συνέχειας (νοητή ή πραγματική του χειμάρρου Πολυγνώτου

βόρεια και νότια της εν λόγω περιοχής.

1
Γ. Αποκατάσταση μιας νέας φυσικής κατάστασης παρά την οικολογικά διαταραγμένη σήμερα
ισορροπία.

Δ. Διαμόρφωση του ανάγλυφου, επανεγκατάσταση της βλάστησης, αξιοποίηση του καθαρού

νερού και του μικροκλίματος του παλιού χειμάρρου.

Ε. Η προτεινόμενη διαμόρφωση θα πρέπει:

α) να αξιοποιεί στο μέγιστο το δυναμικό του τόπου, χωρικά, αντιληπτικά και οικολογικά

β) να αποτελεί χώρο βιώσιμο, καθημερινής συλλογικής και κοινωνικής δραστηριότητας και

αναβαθμισμένης ποιότητας ζωής, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για νέες υπαίθριες
δραστηριότητες με προοπτική να γίνει περισσότερο φιλόξενος χώρος, ώστε να
χρησιμοποιείται από μεγαλύτερο αριθμό ατόμων και για περισσότερο χρόνο στη διάρκεια της
ημέρας και εποχιακά

γ) να εξυπηρετεί καλύτερα τους κατοίκους της περιοχής και τους περαστικούς

δ) να εξασφαλίζει κατά το δυνατό τη βιωσιμότητα του χώρου

ε) να φανερώνει τις προθέσεις μιας δημιουργικής και δυναμικής παρέμβασης αρχιτεκτονικής

τοπίου στην εικόνα της πόλης.

Ειδικότερα φαίνεται αναγκαίο:

- Να μελετηθεί η ίδια η τοποθεσία αλλά και η ένταξή της στον αστικό ιστό της περιοχής.

- Να προσδιοριστεί ο φυσικός και κοινωνικός ρόλος που μπορεί ο χώρος αυτός να παίξει
στην καθημερινή ζωή των κατοίκων της περιοχής.

- Να ληφθούν υπόψη οι άμεσες ανάγκες όπως π.χ. αυτές των γύρω κατοικιών και
καταστημάτων, κινήσεων πεζών και αυτοκινήτων.

- Να αντιμετωπισθεί η οργάνωση του χώρου και η άμεση συνέχειά του με το δάσος

περιαστικά, με δρόμους, ανοίγματα (πραγματικά ή νοητά), άλλους ελεύθερους χώρους και
την κατά μήκος συνέχεια του ρέματος.

- Να συσχετισθούν θέματα οργάνωσης του χώρου και η κατανόησή του με βάση μια
προσέγγιση κοινωνικο – οικολογική και αντιληπτική (Βοηθ. “Η ανάλυση του τοπίου στο
σχεδιασμό”).

- Να προβλεφθεί η δυναμική εξέλιξη του χώρου, στο πλαίσιο μιας μη στατικής αντιμετώπισης
ή στατικά αναλυτικής προσέγγισης.

- Να αντιμετωπισθούν ειδικά ζητήματα ερμηνευτικά στη συνολική προσέγγιση, όπως τα

οικολογικά και τεχνικά δεδομένα π.χ. μικροκλιματικά, τοπογραφικά, εδαφικά, φυτικά,
υδρολογικά, αποχέτευσης, φωτισμού φυσικού και τεχνητού.

2
- Να διαμορφωθεί ο χώρος έτσι ώστε να αποτελεί υποδομή για να φιλοξενηθούν
διαφορετικές δραστηριότητες, όπως περίπατος, γρήγορη κίνηση, στάση, ξεκούραση με
παροχές εξυπηρετήσεων ή όχι, συναντήσεις ατόμων σε ομάδες, τοπικές εκδηλώσεις,
αγορές, εκθέσεις, παιχνίδι ανάλογα με τα περιθώρια που η όλη οργάνωση θα επιτρέπει και
με τα ίδια τα στοιχεία οργάνωσης και εξοπλισμού του χώρου.

Στο elearning του μαθήματος, στο πεδίο «Υλικό μαθήματος» θα βρείτε αναρτημένα τα
απαραίτητα τοπογραφικά υπόβαθρα σε dwg καθώς και την αναλυτική παρουσίαση της
περιοχής μελέτης.

Οι απαιτήσεις του θέματος κλιμακώνονται στα εξής ΣΤΑΔΙΑ:

1) Ανάλυση της τοποθεσίας

Καταγραφή δεδομένων, διαπιστώσεις και ανάλυση των βασικών χαρακτηριστικών του
τοπίου (ανάγλυφο), μέσα από διαγράμματα, σκίτσα, διαγραμματικές τομές, αναπτύγματα
φωτογραφιών, κολάζ κ.ά., ώστε να γίνει κατανοητός ο ιδιαίτερος χαρακτήρας, η
φυσιογνωμία και η ταυτότητα του υπό μελέτη τοπίου και ευρύτερα αυτού.

2) Συμπεράσματα Ανάλυσης & Κεντρική Ιδέα με διαγράμματα, σκίτσα,

διαγραμματικές τομές σε κλ. 1:1000 ή μεγαλύτερη.
Ανάλυση βασικών υποθέσεων. Προσδιορισμοί αρχών οργάνωσης (διαγράμματα, σκίτσα,
προοπτικά, όψεις, αναπτύγματα κλ. 1:1000, 1:500).

3) Σχέδιο Γενικής Οργάνωσης της περιοχής (Master Plan) (μεταξύ οδού Λαμπράκης
και Κοιμητηρίου Μαλακοπής), κλ. 1:500, μακέτα εργασίας ή συνολικό 3D.
Προσδιορισμός αρχών οργάνωσης του χώρου, με στόχο την καλύτερη ένταξη του ρέματος
στον ευρύτερο αστικό ιστό. Απεικόνιση της συνολικής δομής και εικόνας του τοπίου, των
βασικών προθέσεων σχεδιασμού, των συνδέσεων, των προτεινόμενων λειτουργιών του
υπαίθριου χώρου και των κτιρίων, της άρθρωσης των φυτικών μαζών και της επιλογής
των προτεινόμενων υλικών δαπέδων (σκληρών και μαλακών). Θα συνοδεύεται από
διαγράμματα, σκίτσα, διαγραμματικές τομές και ότι άλλο κρίνετε απαραίτητο για την
καλύτερη απεικόνιση των βασικών προθέσεων της πρότασης.

4) Σχέδιο Διαμόρφωσης της περιοχής (μεταξύ οδού Λαμπράκης και Δημοτικού

Σχολείου), κλ. 1:200.
Απεικόνιση σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια όλων των προθέσεων που διατυπώθηκαν στο
Σχέδιο Γενικής Οργάνωσης. Αυτό θα περιλαμβάνει τη νέα διαμόρφωση του ανάγλυφου της
ευρύτερης περιοχής και των μικρο-τοποθεσιών, τα προτεινόμενα δάπεδα (τύπο και είδος
δαπέδου) και την προτεινόμενη και υφιστάμενη βλάστηση, προσδιορίζοντας τις θέσεις των
αειθαλών και φυλλοβόλων ειδών. Επίσης, τα στοιχεία εξοπλισμού, όπως καθιστικά,
ελαφριές κατασκευές, υδάτινα στοιχεία, εγκαταστάσεις παιχνιδιού, έργων τέχνης κ.ά. Θα
συνοδεύεται απαραίτητα από οψοτομές, σκίτσα και τρισδιάστατες απεικονίσεις. Η
παρουσίαση μπορεί να γίνει ελεύθερα με διάφορα αναπαραστατικά και εκφραστικά μέσα.
Η επιλογή των μέσων, ο συσχετισμός τους και η τελική εκθεσιακή διάταξη θα
διαμορφωθούν παράλληλα με τη συγκρότηση της κεντρικής ιδέας.

3
5) Μακέτα κλ. 1:500 ή συνολικό 3D.
Η κατασκευή της μακέτας εργασίας ή ενός συνολικού 3D επιβάλλεται να αρχίσει από το
πρώτο μάθημα ώστε να γίνει απόλυτα κατανοητό το έντονο ανάγλυφο της περιοχής
μελέτης.

Όλα τα σχέδια πρέπει να διαθέτουν και γραφική κλίμακα.

Οι δύο παρουσιάσεις, ενδιάμεσες και τελική κατά την ημέρα της εξέτασης, θα γίνουν σε
ψηφιακή μορφή. Η τελική κατάθεση του σχεδιαστικού θέματος θα πρέπει να γίνει μέσω
elearning (βλ. παρακάτω).

ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ (εξεταστική Φεβρουαρίου & Σεπτεμβρίου)

Όλα τα σχέδια της πρότασης θα απεικονιστούν σε 3 ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ συνολικά, και θα
αναρτηθούν σε ψηφιακή μορφή στο e-learning σε ένα ενιαίο αρχείο pdf. Ταυτόχρονα θα
παραδοθεί ακόμη ένα αρχείο pdf του τεύχους Α4.
Οι πινακίδες θα συμπεριλαμβάνουν τα ακόλουθα:
Πινακίδα 1: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΟΠΙΟΥ και ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΙΔΕΑ σε κλίμακα της
επιλογής σας
Πινακίδα 2: ΣΧΕΔΙΟ ΓΕΝΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ 1:500 (από την οδό Λαμπράκη έως το
Κοιμητήριο Μαλακοπής), σκίτσα, διαγράμματα κτλ.
Πινακίδα 3: ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ 1:200 (από την οδό Λαμπράκη έως το Δημοτικό
σχολείο), οψοτομές και τρισδιάστατες απεικονίσεις.
Όλες οι πινακίδες θα συνοδεύονται από σκίτσα, τρισδιάστατες απεικονίσεις ή/και
φωτογραφίες της μακέτας, διαγράμματα, φωτογραφίες κ.ά. και ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ σύντομο
κείμενο 200 λέξεων το μέγιστο.
Όλα τα σχέδια πρέπει να διαθέτουν και γραφική κλίμακα.
ΤΕΥΧΟΣ Α4: Επεξηγηματικό κείμενο της πρότασης που θα συνοψίζει τα Συμπεράσματα
της Ανάλυσης, την περιγραφή της κεντρικής ιδέας, των αρχών οργάνωσης, των βασικών
προθέσεων και των επιμέρους στόχων της σχεδιαστικής πρότασης. Επιπλέον μπορεί να
συμπεριλάβει πρόσθετο υλικό που χρησίμευσε στην πορεία εξέλιξης της πρότασης όπως,
σκίτσα ανάλυσης ή/και πρότασης, διαγράμματα, φωτογραφίες της περιοχής και των
μακετών εργασίας και τελικής, κολάζ κ.ά.

ΕΠΙΣΗΣ:
Μην ξεχάσετε να συμπεριλάβετε:
- τον ΤΙΤΛΟ της πρότασης σε όλες τις πινακίδες

- το ΝΟΥΜΕΡΟ της ομάδας και

- τις προσωπικές φωτογραφίες σας!

ΚΑΛΗ ΕΠΝΕΥΣΗ, ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΑΠΟΛΑΥΣΗ!